—

w imieniu Lahti Energia Oy, przez J. Savelainen, dyrektora naczelnego,

—

w imieniu Salpausselän luonnonystävät ry, przez M. Vikberga, dyrktora,

—

w imieniu rządu fińskiego, przez J. Heliskoskiego, działającego w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu rządu belgijskiego, przez T. Materne'a oraz L. Van den Broeck, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu niemieckiego, przez M. Lummę oraz B. Kleina, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu austriackiego, przez E. Riedla, działającego w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich, przez I. Koskinena oraz A. Marghelisa, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 3 dyrektywy 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (Dz.U. L 332, s. 91).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Lahti Energia Oy (zwaną dalej „Lahti Energia”), przedsiębiorstwem stanowiącym własność miasta Lahti, a Itä-Suomen ympäristölupavirasto (urzędem środowiskowym Finlandii wschodniej, zwanym dalej „ympäristölupavirasto”) w przedmiocie poddania wymogom dyrektywy 2000/76 kompleksu złożonego z gazowni i elektrowni.

3

Motywy piąty i dwudziesty siódmy dyrektywy 2000/76 mają następujące brzmienie:

[…]

4

Zgodnie z art. 3 tej dyrektywy:

„Do celów niniejszej dyrektywy:

5

Artykuł 7 dyrektywy 2000/76, zatytułowany „Dopuszczalne wielkości emisji do powietrza”, stanowi:

„1.   Spalarnie są projektowane, wyposażane, budowane i eksploatowane w taki sposób, aby w gazach spalinowych nie przekroczono dopuszczalnych wielkości emisji ustalonych w załączniku V.

2.   Współspalarnie są projektowane, wyposażane, budowane i eksploatowane w taki sposób, aby w gazach spalinowych nie przekroczono dopuszczalnych wielkości emisji ustalonych zgodnie z lub w załączniku II.

[…]”.

6

Zgodnie z art. 1 dyrektywy 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów (Dz.U. L 114, s. 9), która dla zapewnienia jasności i zrozumiałości ujednolica dyrektywę 75/442, „odpady” oznaczają „wszelkie substancje lub przedmioty należące do kategorii określonych w załączniku I, które ich posiadacz usuwa, zamierza usunąć lub ma obowiązek usunąć”.

7

Lahti Energia wniosła do ympäristölupavirasto o wydanie pozwolenia środowiskowego na działalność należącej do niej gazowni i elektrowni. Wniosek ten dotyczył kompleksu dwóch różnych instalacji usytuowanych w tym samym miejscu, obejmującego instalację do produkcji gazu z odpadów oraz elektrowni, w której kotle parowym spalany jest wyprodukowany i wstępnie oczyszczony w gazowni gaz.

8

Ympäristölupavirasto wydał Lahti Energia tymczasowe pozwolenie środowiskowe, określając warunki, na których pozwolenie to zostało przyznane. Urząd ten uznał zaś, że gazownia, w której produkowany jest gaz, i elektrownia, w której jest spalany, stanowią razem współspalarnię w rozumieniu dyrektywy 2000/76.

9

Lahti Energia wniosła skargę na tę decyzję do Vaasan hallinto-oikeus (sądu administracyjnego w Vaasa), żądając stwierdzenia, że spalanie w kotle głównym gazu, który został oczyszczony i wzbogacony w odrębnej instalacji produkcji gazu, nie może być uważane za współspalanie odpadów w rozumieniu dyrektywy 2000/76.

10

Vaasan hallinto-oikeus oddalił skargę. Uznał on w szczególności, że realizacja celów dyrektywy 2000/76 mogłaby być zagrożona, gdyby zakres stosowania dyrektywy był interpretowany tak wąsko, że wymogi dyrektywy nie obowiązywałyby w odniesieniu do spalania odpadów przetworzonych. Sąd ten uznał również, że gazownia jako wyodrębniona jednostka funkcjonalna nie mogła być uważana za spalarnię w rozumieniu dyrektywy 2000/76, ponieważ zgazowanie jest procesem obróbki termicznej, a żeby dana instalacja stanowiła spalarnię, powinna posiadać linię spalania.

11

Vaasan hallinto-oikeus stwierdził więc, że gazownia i elektrownia stanowiły razem współspalarnię w rozumieniu dyrektywy 2000/76.

12

Lahti Energia wniosła wówczas odwołanie do Korkein hallinto-oikeus (naczelnego sądu administracyjnego), który postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

13

W przedmiocie powyższego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wydany został wyrok z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie C-317/07 Lahti Energia, Zb.Orz. s. I-9051, w którym Trybunał rozstrzygnął, co następuje:

14

Po wydaniu ww. wyroku w sprawie Lahti Energia, Korkein hallinto-oikeus zwrócił się do stron zawisłego przed sądem krajowym sporu o przedstawienie ich uwag.

15

Lahti Energia poinformowała, że, wbrew temu, co wskazała w swym wniosku o wydanie pozwolenia środowiskowego, a także w ramach skargi wniesionej do Vaasan hallinto-oikeus i do sądu odsyłającego, nie dokonuje ona już w swej gazowni zaplanowanego wcześniej oczyszczania gazu pochodzącego z obróbki termicznej odpadów. Stwierdziła ona jednocześnie, że z ww. wyroku w sprawie Lahti Energia można wyciągnąć wniosek, że spalanie substancji gazowej w elektrowni nie może stanowić spalania odpadów w rozumieniu dyrektywy 2000/76. W jej opinii elektrownia taka może zostać uznana za współspalarnię jedynie pod warunkiem, że jednostka taka wykorzystuje w głównej mierze uzyskiwany z odpadów gaz generatorowy. Elektrownia wchodząca w skład Lahti Energia wykorzystuje zaś taki gaz jedynie jako paliwo dodatkowe, czyli w niewielkich ilościach, a zatem jej zdaniem działalność tej elektrowni nie wchodzi w zakres stosowania tej dyrektywy.

16

W tych okolicznościach Korkein hallinto-oikeus postanowił ponownie zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

17

W swym pierwszym pytaniu prejudycjalnym sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy dyrektywa 2000/76 ma zastosowanie do elektrowni, która używa jako paliwa dodatkowego, uzupełniającego wykorzystywane w głównej mierze w jej działalności produkcyjnej paliwa kopalne, gazu pochodzącego z obróbki termicznej odpadów w gazowni, w której gaz ten nie jest oczyszczany.

18

W tym względzie, jak słusznie podkreślił to sąd odsyłający, rządy: fiński, belgijski i niemiecki oraz Komisja Wspólnot Europejskich, udzielona w ww. wyroku w sprawie Lahti Energia odpowiedź na trzecie pytanie prejudycjalne polegająca na wyłączeniu działalności elektrowni z zakresu stosowania dyrektywy 2000/76, była związana z okolicznością polegającą na tym, że wykorzystywany w tej elektrowni gaz, choć wytwarzany z odpadów, powinien być oczyszczany w ramach procesu współspalania tych odpadów w gazowni.

19

Jak bowiem podkreślił Trybunał w pkt 29 tego wyroku, substancje powstające w wyniku tego przetworzenia termicznego, w tym przypadku gaz generatorowy, muszą być filtrowane w urządzeniu do oczyszczania, które musi umożliwiać uzyskanie gazu oczyszczonego, pozbawionego niepożądanych cząstek stałych i nadającego się dzięki temu do wykorzystania jako paliwo.

20

Jak zaś wynika z pkt 35, 36 i 41 tego wyroku, Trybunał stwierdził, że w takim kontekście, w zakresie, w jakim wytwarzany w gazowni gaz powinien, w szczególności ze względu na filtrowanie go w urządzeniu do oczyszczania, posiadać właściwości podobne do właściwości paliwa kopalnego, działalność tej elektrowni nie może wchodzić w zakres stosowania dyrektywy 2000/76 z tego tylko względu, iż musi ona używać będącego pochodnym odpadów paliwa dodatkowego.

21

W sytuacji bowiem, gdyby proces ten odbywał się w całości w obrębie gazowni, wykorzystywany w elektrowni gaz oczyszczony powinien posiadać właściwości „produktu” w rozumieniu art. 3 pkt 5 dyrektywy 2000/76.

22

Jak więc podkreśliła rzecznik generalna J. Kokott w swej opinii do ww. wyroku w sprawie Lahti Energia, spalanie w elektrowni prawdziwego „produktu”, choćby był on pochodnym odpadów, przemawiałoby za nieuznaniem istnienia techniczno-funkcjonalnego związku między gazownią a taką elektrownią.

23

Rzecz ma się jednak inaczej gdy, tak jak ma to miejsce w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, gaz pochodzący z obróbki termicznej odpadów nie jest już oczyszczany w gazowni, lecz jest odprowadzany w stanie pierwotnym do elektrowni, aby zostać tam wykorzystany jako jej paliwo dodatkowe.

24

W takiej sytuacji, jeśli weźmie się pod uwagę jedynie działalność gazowni, przeprowadzany w niej obecnie proces nie polega jedynie na procesie usuwania odpadów w drodze obróbki termicznej, który, jeśli powstające w jego wyniku substancje są następnie spalane, pozwala na uznanie takiej gazowni za „spalarnię” w rozumieniu art. 3 pkt 4 dyrektywy 2000/76 (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Lahti Energia, pkt 20).

25

Ponadto gazownia taka nie może też zostać uznana za „współspalarnię”, czyli, zgodnie z art. 3 pkt 5 akapit pierwszy dyrektywy 2000/76, instalację, której głównym celem jest wytwarzanie energii lub produktów materialnych i która wykorzystuje odpady jako paliwo zwykłe bądź dodatkowe, lub w której odpady są poddawane przetworzeniu termicznemu mającemu na celu ich usunięcie (zob. wyroki: z dnia 11 września 2008 r. w sprawie C-251/07 Gävle Kraftvärme, Zb.Orz. s. I-7047, pkt 35; ww. w sprawie Lahti Energia, pkt 26).

26

W sytuacji bowiem takiej jak ta, która jest obecnie przedmiotem zawisłego przed sądem krajowym sporu, w przeciwieństwie do tego, co zostało stwierdzone w pkt 36 ww. wyroku w sprawie Lahti Energia, zapoczątkowany w gazowni proces obróbki termicznej odpadów nie odbywa się już w całości w jej obrębie, lecz jest odprowadzany z tej gazowni w stanie pierwotnym do elektrowni, aby zostać tam wykorzystany w celu wytworzenia energii, choć nie posiada on jeszcze właściwości podobnych do paliwa kopalnego, w szczególności w zakresie stopnia jego oczyszczenia.

27

Prowadzona przez te dwie odrębne instalacje działalność musi zatem niewątpliwie co do zasady zostać odrębnie przebadana pod kątem zastosowania wobec niej dyrektywy 2000/76 (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Lahti Energia, pkt 24, 25).

28

Jednak w sytuacji takiej, jaka jest obecnie przedmiotem zawisłego przed sądem krajowym sporu, należy dojść do wniosku, że gazownia i elektrownia mogą być traktowane jako jednostka realizująca jeden cel, który nie polega już na uzyskiwaniu produktu, lecz na wytwarzaniu energii. W jej ramach odpady są bowiem globalnie poddawane, w celu ich usunięcia, obróbce termicznej, która składa się z dwóch etapów: jednego z nich mającego miejsce w gazowni i polegającego na stosowaniu wobec tych odpadów obróbki termicznej, podczas gdy drugi ma miejsce w elektrowni i polega na spalaniu substancji gazowych pochodzących z przeprowadzonej w tej gazowni obróbki termicznej odpadów.

29

W takim przypadku zaś, jak rozważała to rzecznik generalna J. Kokott w swej opinii do ww. wyroku w sprawie Lahti Energia, gdy proces wytwarzania energii lub produktu jest realizowany i kończy się dopiero w drodze przesłania do elektrowni pochodzących z obróbki termicznej odpadów w gazowni substancji gazowych, kompleks składający się z gazowni i elektrowni należy traktować, dla celów zastosowania dyrektywy 2000/76, łącznie, a to ze względu na łączący te dwie instalacje związek techniczno-funkcjonalny. Jest to ponadto uzasadnione faktem, że substancje szkodliwe będące efektem obróbki termicznej odpadów, która została zapoczątkowana w gazowni, są uwalniane i odprowadzane, przynajmniej częściowo, dopiero po przesłaniu gazu generatorowego do elektrowni.

30

W przedmiocie podniesionej przez Lahti Energia argumentacji, zgodnie z którą rozpatrywana elektrownia mogłaby odpowiadać pojęciu „współspalarni” jedynie w przypadku, gdy, w ramach swej działalności polegającej na produkcji energii, wykorzystywałaby ona w głównej mierze wytworzony w gazowni gaz nieoczyszczony, przypomnieć należy, że, jak wynika z motywu dwudziestego siódmego dyrektywy 2000/76, nie można zezwolić, aby współspalanie odpadów w instalacjach, które nie są przeznaczone głównie do spalania odpadów, powodowało emisję zanieczyszczeń w części objętości gazów spalinowych powstających wskutek takiego współspalania wyższą niż ta dozwolona w instalacjach przeznaczonych wyłącznie do spalania.

31

Na pierwsze zadane pytanie należy zatem udzielić odpowiedzi, że elektrownię, która używa jako paliwa dodatkowego, uzupełniającego wykorzystywane w głównej mierze w jej działalności produkcyjnej paliwa kopalne, gazu pochodzącego z obróbki termicznej odpadów w gazowni, należy uznać, łącznie z tą gazownią, za „współspalarnię” w rozumieniu art. 3 pkt 5 dyrektywy 2000/76, jeśli gaz ten nie został oczyszczony w obrębie tej gazowni.

32

Korkein hallinto-oikeus zadał swe drugie pytanie jedynie na wypadek, gdyby na pytanie pierwsze została udzielona odpowiedź przecząca.

33

Uwzględniając odpowiedź udzieloną na to pytanie, nie ma potrzeby zajmowania stanowiska w przedmiocie drugiego zadanego przez sąd odsyłający pytania.

34

Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego należy zatem rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku powyższych przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (ósma izba) orzeka, co następuje:

Elektrownię, która używa jako paliwa dodatkowego, uzupełniającego wykorzystywane w głównej mierze w jej działalności produkcyjnej paliwa kopalne, gazu pochodzącego z obróbki termicznej odpadów w gazowni, należy uznać, łącznie z tą gazownią, za „współspalarnię” w rozumieniu art. 3 pkt 5 dyrektywy 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów, jeśli gaz ten nie został oczyszczony w obrębie tej gazowni.