This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62008CO0552
Order of the Court (Sixth Chamber) of 1 October 2009.#Agrar-Invest-Tatschl GmbH v Commission of the European Communities.#Appeal - Customs Code - Article 220(2)(b) - Post-clearance recovery of import duties - Waiver of subsequent entry in the accounts of import duties- Notice to importers - Good faith.#Case C-552/08 P.
Postanowienie Trybunału (szósta izba) z dnia 1 października 2009 r.
Agrar-Invest-Tatschl GmbH przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Odwołanie - Kodeks celny - Artykuł 220 ust. 2 lit. b) - Pokrycie retrospektywne należności celnych przywozowych - Niedokonywanie retrospektywnego zaksięgowania należności celnych przywozowych - Zawiadomienie dla importerów - Dobra wiara.
Sprawa C-552/08 P.
Postanowienie Trybunału (szósta izba) z dnia 1 października 2009 r.
Agrar-Invest-Tatschl GmbH przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich.
Odwołanie - Kodeks celny - Artykuł 220 ust. 2 lit. b) - Pokrycie retrospektywne należności celnych przywozowych - Niedokonywanie retrospektywnego zaksięgowania należności celnych przywozowych - Zawiadomienie dla importerów - Dobra wiara.
Sprawa C-552/08 P.
Zbiór Orzeczeń 2009 I-09265
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2009:605
POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (szósta izba)
z dnia 1 października 2009 r. ( *1 )
W sprawie C-552/08 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 9 grudnia 2008 r.,
Agrar-Invest-Tatschl GmbH, z siedzibą w St. Andrä im Lavanttal (Austria), reprezentowana przez O. Wenzlaffa, Rechtsanwalt,
strona skarżąca,
w której drugą stroną postępowania jest:
Komisja Wspólnot Europejskich, reprezentowana przez S. Schønberga, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez B. Wägenbaura, Rechtsanwalt, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona pozwana w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (szósta izba),
w składzie: J.C. Bonichot, prezes izby, K. Schiemann i C. Toader (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: M. Poiares Maduro,
sekretarz: R. Grass,
po wysłuchaniu rzecznika generalnego,
wydaje następujące
Postanowienie
1 |
W odwołaniu Agrar-Invest-Tatschl GmbH (zwana dalej „Agrar-Invest-Tatschl”) wnosi o uchylenie wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 8 października 2008 r. w sprawie T-51/07 Agrar-Invest-Tatschl przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II-2825 (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym Sąd oddalił jej skargę o stwierdzenie nieważności decyzji C(2006) 5789 wersja ostateczna z dnia , w której Komisja Wspólnot Europejskich uznała w szczególności, że odstąpienie od retrospektywnego zaksięgowania i umorzenie należności celnych przywozowych nie są uzasadnione w tym konkretnym przypadku (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”). |
Ramy prawne
2 |
Decyzją 2001/868/WE z dnia 29 października 2001 r. (Dz.U. L 330, s. 1) Rada Unii Europejskiej zezwoliła na podpisanie w imieniu Wspólnoty i tymczasowe stosowanie umowy przejściowej w sprawie handlu oraz kwestii związanych z handlem między Wspólnotą Europejską z jednej strony a Republiką Chorwacji z drugiej strony (zwanej dalej „umową przejściową”). |
3 |
Artykuł 4 ust. 1 umowy przejściowej stanowi, że obowiązujące w przywozie do Wspólnoty należności celne na produkty pochodzące z Chorwacji zostają zniesione z dniem wejścia w życie tej umowy. |
4 |
Artykuł 220 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 302, s. 1), w brzmieniu zmienionym przez rozporządzenie (WE) nr 2700/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia (Dz.U. L 311, s. 17, zwanego dalej „kodeksem celnym”), stanowi: „[…] zaksięgowania retrospektywnego nie dokonuje się, gdy: […]
Jeżeli preferencyjny status towaru potwierdzony został w ramach systemu współpracy administracyjnej z udziałem organów państwa trzeciego, wydanie przez te organy świadectwa, o ile stwierdzono jego nieprawidłowość, stanowi błąd, którego w racjonalny sposób nie można było wykryć w rozumieniu pierwszego akapitu. Jednakże wydanie nieprawidłowego świadectwa nie stanowi błędu, jeżeli świadectwo zostało wystawione na podstawie niewłaściwego przedstawienia faktów przez eksportera, z wyjątkiem przypadku, gdy w szczególności jest oczywiste, że organy wydające świadectwo wiedziały lub powinny były wiedzieć, że towary nie spełniają warunków wymaganych do korzystania z preferencji. Osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych może powołać się na dobrą wiarę, jeżeli może udowodnić, że w okresie przedmiotowych operacji handlowych zachował[a] należytą staranność, aby upewnić się, czy spełnione zostały wszystkie warunki korzystania z preferencji. Jednakże osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych nie może powoływać się na dobrą wiarę, jeżeli Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich opinię wyrażającą uzasadnione wątpliwości w odniesieniu do prawidłowego stosowania uzgodnień preferencyjnych przez kraj korzystający”. |
5 |
Motyw 11 rozporządzenia nr 2700/2000 w następujący sposób uzasadniał dodanie do kodeksu celnego, w art. 220 ust. 2 lit. b), akapitów od drugiego do piątego: „W poszczególnych przypadkach uzgodnień preferencyjnych należy zdefiniować pojęcia błędu organów celnych i dobrej wiary osoby odpowiedzialnej za uiszczenie opłat celnych. Osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych nie powinna ponosić odpowiedzialności za złe funkcjonowanie systemu spowodowane błędem popełnionym przez organy państwa trzeciego. Jednakże wydanie przez te organy nieprawidłowego świadectwa nie powinno być traktowane jak błąd, jeżeli świadectwo zostało wystawione na podstawie wniosku zawierającego nieprawidłowe informacje. Należy ocenić niewłaściwy charakter informacji przedstawionych przez eksportera w jego wniosku, z uwzględnieniem wszystkich elementów zawartych w tym wniosku. Osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych może powołać się na swoją dobrą wiarę, jeżeli może udowodnić, że zachowała należytą staranność, jeżeli w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich nie została opublikowana opinia wyrażająca uzasadnione wątpliwości”. |
6 |
Artykuł 239 kodeksu celnego stanowi: „1. Należności celne przywozowe lub należności celne wywozowe podlegają zwrotowi lub umorzeniu w sytuacjach innych niż te określone w art. 236–238:
2. Należności są zwracane lub umarzane z powodów określonych w ust. 1 na […] wniosek dłużnika, złożony we właściwym urzędzie celnym […] […]”. |
7 |
W dniu 26 czerwca 2002 r. Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienie dla importerów dotyczące przywozu do Wspólnoty cukru pochodzącego z krajów Bałkanów Zachodnich (Dz.U. C 152, s. 14, zwane dalej „zawiadomieniem dla importerów”). Zawiadomienie to brzmi następująco: „Komisja zawiadamia wspólnotowe podmioty gospodarcze, że pojawiła się uzasadniona wątpliwość co do prawidłowego stosowania zasad preferencyjnych ustanowionych w odniesieniu do cukru zaliczanego do pozycji CN 1701 i 1702, zgłaszanego przy przywozie jako pochodzący z Albanii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Republiki Federalnej Jugosławii, w tym z Kosowa w rozumieniu rezolucji 1244 ONZ z czerwca 1999 r. oraz byłej Republiki Macedonii, w celu skorzystania z zasad preferencyjnych. Od początku 2001 r. zanotowano szybki i znaczny wzrost preferencyjnego przywozu cukru pochodzącego z niektórych państw Bałkanów Zachodnich do Wspólnoty, podczas gdy w zainteresowanych państwach jeszcze niedawno występował deficyt produkcji cukru. Jednocześnie odnotowano wzrost wywozu cukru ze Wspólnoty do krajów tego regionu na praktycznie tym samym poziomie. Ten wzrost wymiany handlowej w obu kierunkach wydaje się w wysokim stopniu sztuczny i istnieją oznaki wskazujące na istnienie nadużyć finansowych. Wzywa się zatem podmioty gospodarcze przedstawiające dokumenty mające wykazać pochodzenie w celu uzyskania preferencyjnego traktowania cukru zaliczanego do pozycji CN 1701 i 1702 do podjęcia wszelkich niezbędnych środków ostrożności, gdyż dopuszczenie do swobodnego obrotu wskazanych towarów mogłoby spowodować powstanie długu celnego i być źródłem nadużyć finansowych naruszających interesy skarbowe Wspólnoty”. |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu przedstawione w zaskarżonym wyroku
8 |
Agrar-Invest-Tatschl jest austriackim przedsiębiorstwem specjalizującym się w handlu produktami rolniczymi. Od dnia 20 września 2001 r. do dnia dokonało ono 76 operacji przywozu cukru pochodzącego z Chorwacji. Dziewięć spośród tych operacji miało miejsce między dniem 1 lipca a (zwanych dalej „spornymi operacjami przywozu”). |
9 |
Wspomniane operacje przywozu zostały dokonane na podstawie umowy przejściowej i korzystały na jej podstawie z preferencyjnego traktowania za okazaniem organom celnym państwa przywozu świadectwa przewozowego EUR.1 (zwanego dalej „świadectwem EUR.1”) wystawionego przez chorwackie organy celne. |
10 |
W dniu 2 kwietnia 2002 r. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) poinformował Komisję, że podejrzewa, iż posłużono się fałszywymi świadectwami pochodzenia w odniesieniu do preferencyjnego przywozu cukru pochodzącego z niektórych państw Bałkanów Zachodnich. |
11 |
Komisja opublikowała wówczas zawiadomienie dla importerów. Sporne operacje przywozu miały miejsce po opublikowaniu tego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. |
12 |
Na wniosek austriackiej administracji celnej chorwackie organy celne od dnia 23 lipca 2002 r. do dnia przeprowadziły kontrolę po zwolnieniu towarów świadectw EUR.1 przedstawionych przez Agrar-Invest-Tatschl w stosunku do spornych operacji przywozu. |
13 |
W wyniku tych kontroli chorwacka administracja celna potwierdziła w dniach 18 lutego i prawdziwość i prawidłowość świadectw EUR.1 wystawionych w zakresie spornych operacji przywozu. |
14 |
Po publikacji zawiadomienia dla importerów OLAF dokonał w Grecji analizy cukru pochodzącego, jak podnoszono, z Chorwacji i stwierdził, że składa się on z mieszanki cukru z buraków cukrowych i cukru z trzciny cukrowej, co całkowicie wykluczało chorwackie pochodzenie. W dniu 28 października 2002 r. OLAF poinformował o tym państwa członkowskie. |
15 |
W czerwcu 2003 r. OLAF przeprowadził dochodzenie u producenta chorwackiego cukru IPK Tvornica Šećera Osijek d.o.o. i stwierdził, że przedsiębiorstwo to, od którego Agrar-Invest-Tatschl nabywała cukier, używało do jego produkcji również przywożonego cukru z trzciny cukrowej, przy czym nie było możliwe rozróżnienie poszczególnych partii cukru. |
16 |
Chorwackie organy celne cofnęły wówczas wszystkie świadectwa EUR.1 wystawione między dniem 14 września 2001 r. a dniem W dniu organy austriackie poinformowały zainteresowanych importerów o cofnięciu tych świadectw. |
17 |
W wyniku tego cofnięcia właściwe austriackie organy celne skierowały w dniu 9 sierpnia 2004 r. do Agrar-Invest-Tatschl wezwanie do retrospektywnego pokrycia należności celnych w kwocie 916807,21 EUR. |
18 |
Spółka ta wniosła skargę na to wezwanie do właściwego sądu austriackiego i zwróciła się, zgodnie z art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego, o niedokonywanie retrospektywnego zaksięgowania kwoty należności celnych wymienionych w wezwaniu oraz pomocniczo, na podstawie art. 239 kodeksu celnego, o ich umorzenie. |
19 |
W piśmie z dnia 1 czerwca 2005 r. Republika Austrii zwróciła się do Komisji o podjęcie na podstawie przytoczonych przepisów kodeksu celnego decyzji, czy w przypadku Agrar-Invest-Tatschl uzasadnione jest odstąpienie od retrospektywnego zaksięgowania kwoty należności celnych przywozowych, a ponadto czy uzasadnione jest umorzenie tych należności. |
20 |
W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, że należy odstąpić od retrospektywnego zaksięgowania należności celnych dotyczących operacji przywozu sprzed publikacji zawiadomienia dla importerów. Odmówiła natomiast takiego odstąpienia oraz przyznania umorzenia w odniesieniu do spornych operacji przywozu, to znaczy do kwoty wynoszącej 110937,60 EUR. |
21 |
Komisja podniosła w istocie, że właściwe chorwackie organy wiedziały lub przynajmniej powinny były wiedzieć, że towary nie spełniają przesłanek wymaganych, aby skorzystać z preferencyjnego traktowania przewidzianego w umowie przejściowej i że popełniły one w związku z tym błąd w rozumieniu art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego. Jednak po tym, jak zawiadomienie dla importerów zostało opublikowane, Agrar-Invest-Tatschl nie mogła już więcej powoływać się, zdaniem Komisji, na działanie w dobrej wierze, jeśli chodzi o przywóz dokonany po tym dniu. Fakt, że chorwackie organy potwierdziły ważność niektórych świadectw EUR.1 po opublikowaniu zawiadomienia, nie ma w tej kwestii znaczenia, ponieważ zdaniem Komisji w chwili dokonania spornych operacji przywozu skarżąca znała grożące jej ryzyko i potwierdzenie ważności danych świadectw nie mogło doprowadzić retrospektywnie do powstania po jej stronie uzasadnionych oczekiwań, gdyż w przeciwnym razie art. 220 ust. 2 lit. b) akapit piąty kodeksu celnego zostałby całkowicie pozbawiony znaczenia. |
Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok
22 |
Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 22 lutego 2007 r. Agrar-Invest-Tatschl wniosła skargę, w szczególności o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim oddalono w niej wnioski dotyczące niedokonywania retrospektywnego zaksięgowania należności celnych przywozowych w odniesieniu do spornych operacji przywozu i ich umorzenie. |
23 |
Na poparcie swojej skargi spółka ta podniosła w szczególności, zasadniczo, że opublikowanie zawiadomienia dla importerów nie stało na przeszkodzie temu, by uznać, że działała ona w dobrej wierze w rozumieniu art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego, ponieważ potwierdzenie przez chorwackie organy celne prawdziwości świadectw EUR.1, które nastąpiło po dokonaniu spornych operacji przywozu, zostało uzyskane właśnie na wniosek administracji austriackiej i właśnie na skutek tej publikacji. |
24 |
Agrar-Invest-Tatschl uważała więc, że chociaż wspomniany przepis kodeksu celnego wykluczał jej dobrą wiarę co do prawdziwości i prawidłowości pierwotnych dowodów przedstawionych przy dokonywaniu spornych operacji przywozu, to nie stał on jednak na przeszkodzie „przywróceniu” jej dobrej wiary poprzez kontrolę po zwolnieniu towarów przeprowadzoną wspólnie przez administracje celne państw przywozu i wywozu. |
25 |
W zaskarżonym wyroku Sąd oddalił w całości skargę wniesioną przez Agrar-Invest-Tatschl i obciążył ją kosztami postępowania. |
26 |
W odniesieniu do przesłanki działania w dobrej wierze przez importera, wymaganej w art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego do tego, by nie dokonywać retrospektywnego zaksięgowania należności celnych przywozowych, Sąd orzekł w pkt 42 zaskarżonego wyroku, że brzmienie akapitu piątego tego przepisu jest jasne i jednoznaczne. Tak więc po pierwsze, importer nie może powoływać się na dobrą wiarę, jeżeli Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienie dla importerów wyrażające uzasadnione wątpliwości, a po drugie, importer nie może wykazać dobrej wiary, podejmując dodatkowe środki w celu zapewnienia prawdziwości i prawidłowości świadectw wymaganych w celu preferencyjnego traktowania. |
27 |
Sąd uznał w pkt 43 zaskarżonego wyroku, że takie całkowite wykluczenie dobrej wiary w przypadku publikacji zawiadomienia dla importerów zapewnia bardzo wysoki stopień pewności prawa. Zwrócił jednak uwagę w tym względzie, w pkt 44 wyroku, że w niniejszym przypadku opublikowane przez Komisję zawiadomienie, niezawierające odesłania do art. 220 ust. 2 lit. b) akapit piąty kodeksu celnego, nie jest zbyt jasne, jeśli chodzi o wynikające z niego skutki prawne. |
28 |
W pkt 45 zaskarżonego wyroku Sąd podkreślił, że Komisja przyznała na rozprawie, iż nie można wykluczyć, że w nadzwyczajnych okolicznościach może być ona zmuszona do złagodzenia swojego stanowiska w kwestii bezwzględnego skutku zawiadomienia dla importerów, jeżeli importer, po publikacji takiego zawiadomienia, lecz przed dokonaniem przywozu, podjąłby dodatkowe działania, które potwierdziły pochodzenie towarów. |
29 |
Zaznaczywszy w pkt 48 zaskarżonego wyroku, że Agrar-Invest-Tatschl nie przedstawiła żadnej informacji o ewentualnych krokach, jakie podjęła w tym kierunku przed dniem lub najpóźniej w dniu spornych operacji przywozu, Sąd orzekł w pkt 46 wyroku, że tak czy inaczej nie należy rozpatrywać wspomnianego wyjątku, gdyż w każdym razie w niniejszym przypadku spółka ta nie działała w dobrej wierze. |
30 |
Sąd zwrócił bowiem uwagę na to, że skoro Agrar-Invest-Tatschl twierdziła, iż jej dobra wiara została „przywrócona” w wyniku kontroli po zwolnieniu towarów, przyznała ona w dorozumiany sposób, że nie działała w dobrej wierze w chwili spornych operacji przywozu. Tymczasem zdaniem Sądu dniem, który jest rozstrzygający dla uwzględnienia dobrej wiary płatnika, jest dzień operacji przywozu towarów, a ponadto art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego nie przewiduje żadnej możliwości tego, by kontrola po zwolnieniu towarów potwierdzająca prawdziwość świadectw mogła mieć wstecznie wpływ na ocenę dobrej wiary importera w chwili dokonywania przez niego przywozu. |
31 |
Jeśli chodzi o argumentację Agrar-Invest-Tatschl zmierzającą do zakwestionowania spornej decyzji w zakresie odmowy umorzenia należności celnych w rozumieniu art. 239 kodeksu celnego, Sąd orzekł w pkt 56 zaskarżonego wyroku, że spółka ta nie może ograniczyć się w swoich pismach do odesłania do wyjaśnień udzielonych w części skargi dotyczącej odmowy niedokonywania retrospektywnego zaksięgowania należności celnych. |
32 |
Sąd zwrócił bowiem w tym względzie uwagę w pkt 58 zaskarżonego wyroku, że chociaż art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego ma taki sam cel jak art. 239 kodeksu celnego, to przepisy te nie pokrywają się. Pierwszy z nich ma bowiem bardziej ograniczony cel niż drugi, jako że ma on wyłącznie chronić uzasadnione oczekiwania płatnika co do zasadności ogółu elementów, które wpływają na decyzję o przystąpieniu lub nieprzystąpieniu do retrospektywnego pokrycia należności celnych. Natomiast art. 239 kodeksu celnego stanowi ogólną klauzulę słuszności. |
33 |
Uznawszy, że art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego i art. 239 kodeksu celnego są dwoma odrębnymi przepisami, których kryteria stosowania różnią się od siebie, Sąd doszedł w pkt 59 zaskarżonego wyroku do wniosku, że zgodnie z art. 44 § 1 lit. c) regulaminu Agrar-Invest-Tatschl nie może ograniczyć się do odesłania do wyjaśnień dotyczących art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego w celu uzasadnienia swych żądań dotyczących art. 239 kodeksu celnego. |
34 |
W tych okolicznościach Sąd orzekł w pkt 60 zaskarżonego wyroku, że wniosek o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym odmowy umorzenia należności celnych w rozumieniu art. 239 kodeksu celnego należy odrzucić jako niedopuszczalny, a w związku z tym w pkt 61 wyroku oddalił skargę w całości. |
W przedmiocie odwołania
35 |
Agrar-Invest-Tatschl zwraca się do Trybunału o uchylenie zaskarżonego wyroku, uznanie jej żądań przedstawionych w postępowaniu w pierwszej instancji i obciążenie Komisji kosztami postępowania, zaś Komisja wnosi o oddalenie odwołania i o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania. |
36 |
Zgodnie z art. 119 regulaminu, jeżeli odwołanie jest oczywiście niedopuszczalne albo oczywiście bezzasadne, Trybunał może, w każdym czasie, na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy i po wysłuchaniu rzecznika generalnego, oddalić odwołanie, orzekając w drodze postanowienia z uzasadnieniem. |
Argumentacja stron
37 |
Na poparcie swojego odwołania Agrar-Invest-Tatschl podnosi przede wszystkim, że Sąd naruszył prawo przy dokonywaniu wykładni art. 220 ust. 2 lit. b) akapit piąty kodeksu celnego, ponieważ orzekł, że opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienia dla importerów skutkuje wykluczeniem możliwości powołania się przez podmiot gospodarczy na dobrą wiarę do celów niedokonywania retrospektywnego zaksięgowania należności celnych, nawet jeśli świadectwa pochodzenia przedstawione przy spornych operacjach przywozu zostały poddane kontroli po zwolnieniu towarów, przeprowadzonej przez organy celne państwa trzeciego będącego krajem wywozu, na wniosek organów celnych państwa członkowskiego będącego krajem przywozu, które potwierdziły prawdziwość tych świadectw. |
38 |
Zdaniem Agrar-Invest-Tatschl nie ulega wątpliwości, że dopuszczający się niedbalstwa importer, który nie podjąłby jakichkolwiek kroków, aby upewnić się, że preferencyjne zasady stosowane są w sposób prawidłowy, nie może powoływać się na dobrą wiarę. Jednak nie jest tak wówczas, gdy tak jak w tym przypadku, organy celne państwa członkowskiego będącego państwem przywozu, w następstwie publikacji zawiadomienia dla importerów, zwróciły się do swoich odpowiedników w państwie trzecim będącym krajem wywozu, by przeprowadzili oni kontrolę po zwolnieniu towarów prawdziwości i zgodności z prawdą świadectw pochodzenia. Gdy bowiem w wyniku takiej kontroli prawdziwość ta zostanie potwierdzona przez organy celne państwa trzeciego będącego krajem wywozu, ochrona uzasadnionych oczekiwań importera zostaje przywrócona, tak że może on słusznie uważać, iż wynik tej kontroli po zwolnieniu towarów rozwiał wszelkie wątpliwości i podejrzenia, na skutek których konieczne było opublikowanie tego zawiadomienia dla importerów. |
39 |
Agrar-Invest-Tatschl uważa więc, że w okolicznościach takich jak okoliczności niniejszej sprawy art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego zmierza do ochrony dobrej wiary importera, gdyż chodzi tu o kontrolę po zwolnieniu towarów świadectw pochodzenia, a nie chodzi już o jej dobrą wiarę w odniesieniu do prawidłowości tych świadectw podczas dokonywania spornych operacji przywozu, tj. w chwili przedstawienia organom celnym wymaganych dokumentów. Tak więc zdaniem wnoszącej odwołanie publikacja w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienia dla importerów skutkowała tym, że na podmiotach gospodarczych ciążyło domniemanie działania w złej wierze, które jednakże mogło zostać obalone poprzez wykazanie, że zastosowano po tych operacjach środki kontroli, takie jak kontrola po zwolnieniu towarów przeprowadzona przez organy celne państwa trzeciego będącego krajem wywozu. |
40 |
Ponadto, orzekając, że do celów oceny dobrej wiary importera w rozumieniu art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego istotny jest czas poprzedzający lub równoczesny ze spornymi operacjami przywozu, Sąd niesłusznie zlekceważył zakres działań podjętych przez Agrar-Invest-Tatschl po opublikowaniu zawiadomienia dla importerów, mających na celu upewnienie się, że jej operacje przywozu spełniają warunki wymagane do tego, by korzystać z preferencyjnego traktowania. W tym względzie spółka ta podkreśla, że powodem cofnięcia przez chorwackie organy celne świadectw EUR.1, które nastąpiło po tym, jak organy te potwierdziły ich prawdziwość, był fakt, że organy te podejrzewały, że przywożony cukier był cukrem z trzciny cukrowej pochodzącym z Ameryki Łacińskiej. Tymczasem Agrar-Invest-Tatschl podnosi, że sporne operacje przywozu dotyczyły cukru z buraków cukrowych. |
41 |
Wreszcie Agrar-Invest-Tatschl wydaje się obarczać Sąd winą za to, że nie uwzględnił on w wystarczającym stopniu w zaskarżonym wyroku faktu, iż zawiadomienie dla importerów nie mogło mieć mocy wstecznej w odniesieniu do operacji przywozu dokonanych przed jego publikacją. |
42 |
Komisja wnosi ze swej strony o oddalenie odwołania, zwracając uwagę, że Agrar-Invest-Tatschl kwestionuje zaskarżony wyrok jedynie w odniesieniu do niedokonywania retrospektywnego pokrycia należności celnych, rezygnując przy tym ze swych pozostałych żądań przedstawionych w pierwszej instancji, w szczególności dotyczących odmowy udzielonej na wniosek o umorzenie w rozumieniu art. 239 kodeksu celnego. |
43 |
Komisja uważa, że poprzez swoją argumentację Agrar-Invest-Tatschl stara się obejść jednoznaczne brzmienie art. 220 ust. 2 lit. b) akapit piąty kodeksu celnego, próbując oprzeć się na dobrej wierze, którą spółka ta miałaby nabyć w odniesieniu do kontroli przeprowadzonych po spornych operacjach przywozu przez chorwackie organy celne. Tymczasem ustawodawca wspólnotowy wystarczająco jasno wskazał swój zamiar, postanawiając, iż publikacja zawiadomienia dla importerów uniemożliwia podmiotom gospodarczym powoływanie się na dobrą wiarę w chwili dokonywania danych operacji przywozu, których to zawiadomienie dotyczy. Zresztą poprzez twierdzenie, że potwierdzenie przez te organy prawdziwości świadectw „przywróciło” z mocą wsteczną jej uzasadnione oczekiwania na chwilę spornych operacji przywozu, spółka ta przyznaje w sposób dorozumiany, że to dzień, w którym miały one miejsce, jest decydujący dla oceny dobrej wiary w rozumieniu tego przepisu. |
44 |
Ponadto niektóre argumenty podnoszone przez Agrar-Invest-Tatschl służą, zdaniem Komisji, zakwestionowaniu dokonanej przez Sąd oceny stanu faktycznego i są z tego powodu niedopuszczalne. |
45 |
Wreszcie, jeśli chodzi o zapoczątkowaną przez tę spółkę dyskusję na temat mocy wstecznej zawiadomienia dla importerów w zakresie operacji przywozu dokonanych przed jego opublikowaniem w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, Komisja podnosi, że kwestia ta nie była przedmiotem debaty przed Sądem i że w niniejszym przypadku sporna decyzja właśnie zawierała zgodę na niedokonywanie retrospektywnego zaksięgowania należności celnych w odniesieniu do operacji przywozu dokonanych przed tą publikacją oraz że odmówiono tej zgody jedynie w zakresie spornych operacji przywozu późniejszych niż to zawiadomienie. W związku z tym w niniejszej sprawie nie ma w ogóle mowy o mocy wstecznej takiej publikacji w stosunku do operacji przywozu ją poprzedzających, jakkolwiek Komisja wyraża swoje wątpliwości co do dopuszczalności, w ramach niniejszego odwołania, tego rodzaju argumentacji. |
Ocena Trybunału
46 |
Na wstępie przypomnieć należy, że odwołanie, jak wynika z art. 225 WE i art. 58 statutu Trybunału Sprawiedliwości, jest ograniczone do kwestii prawnych. W myśl utrwalonego orzecznictwa jedynie Sąd jest zatem właściwy, po pierwsze, w przedmiocie ustalenia okoliczności faktycznych, o ile merytoryczne błędy w ustaleniach nie wynikają ze znajdujących się w aktach dokumentów, które mu przedstawiono, a po drugie, w przedmiocie oceny tego stanu faktycznego. Ocena okoliczności faktycznych, z wyłączeniem przypadków wypaczenia przedstawionych Sądowi dowodów, nie stanowi kwestii prawnej, która jako taka poddana jest kontroli Trybunału w ramach odwołania (wyrok z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C-499/03 P Biegi Nahrungsmittel i Commonfood przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-1751, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo). |
47 |
Zatem należy odrzucić jako oczywiście niedopuszczalną argumentację Agrar-Invest-Tatschl zmierzającą do wykazania, że wbrew temu, co stwierdził Sąd w pkt 12 zaskarżonego wyroku i co orzekł w pkt 56 i 57 tego wyroku, odrzuciwszy materiał dowodowy przedłożony przez tę spółkę, dokonywała ona wyłącznie przywozu cukru z buraków cukrowych, a nie z trzciny cukrowej. |
48 |
Jeśli chodzi o zagadnienie skutków prawnych publikacji w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienia dla importerów w odniesieniu do operacji przywozu poprzedzających tę publikację, należy stwierdzić, że kwestia ta nie była przedmiotem debaty w postępowaniu przed Sądem, że Sąd nie wypowiadał się w ogóle na ten temat, a w dodatku, że w spornej decyzji Komisja odrzuciła wniosek o niedokonywanie retrospektywnego zaksięgowania należności celnych, ze względu na tę publikację, jedynie w zakresie spornych operacji przywozu, tj. tych, które miały miejsce po tej publikacji. |
49 |
Tymczasem zgodnie z art. 113 ust. 2 regulaminu odwołanie nie może zmieniać przedmiotu postępowania, które toczyło się przed Sądem. Kompetencje Trybunału są bowiem w ramach odwołania ograniczone do oceny rozstrzygnięcia prawnego w kwestii zarzutów, które były rozpoznawane w pierwszej instancji (zob. postanowienie z dnia 13 lutego 2008 r. w sprawie C-212/07 P Indorata-Serviços e Gestão przeciwko OHIM, pkt 49, a także wyrok z dnia w sprawie C-295/07 P Komisja przeciwko Département du Loiret, Zb.Orz. s. I-9363, pkt 94; 95). |
50 |
W tych okolicznościach argumentację Agrar-Invest-Tatschl, polegającą najwyraźniej na zarzutach wobec Sądu, że nie uwzględnił w wystarczającym stopniu faktu, iż publikacja w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienia dla importerów nie mogła mieć mocy wstecznej w odniesieniu do operacji przywozu dokonanych przed tą publikacją, również należy odrzucić jako oczywiście niedopuszczalną. |
51 |
Wreszcie, jeśli chodzi o naruszenie prawa podnoszone przez Agrar-Invest-Tatschl, dotyczące oceny jej dobrej wiary w rozumieniu art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu celnego, należy przypomnieć, że jak stanowi akapit pierwszy tego przepisu, zaksięgowania retrospektywnego nie dokonuje się, gdy kwota opłat celnych należnych zgodnie z przepisami prawa nie została wykazana w rachunkach w następstwie błędu samych organów celnych, który to błąd nie mógł zostać w racjonalny sposób wykryty przez osobę zobowiązaną do uiszczenia opłat celnych działającą w dobrej wierze i przestrzegającą przepisów obowiązujących w zakresie zgłoszenia celnego. |
52 |
Procedury określone w art. 220 i 239 kodeksu celnego mają ten sam cel, a mianowicie ograniczenie przypadków retrospektywnego pokrycia należności celnych przywozowych lub wywozowych do tych sytuacji, w których jest ono uzasadnione i w których jest ono zgodne z podstawowymi zasadami, takimi jak zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań (zob. wyroki: z dnia 1 kwietnia 1993 r. w sprawie C-250/91 Hewlett Packard France, Rec. s. I-1819, pkt 46; z dnia w sprawie C-375/07 Heuschen & Schrouff Oriëntal Foods Trading, Zb.Orz. s. I-8691, pkt 57). |
53 |
Zwrot lub umorzenie należności celnych przywozowych lub wywozowych, które mogą zostać przyznane tylko na określonych warunkach oraz w precyzyjnie wskazanych okolicznościach, stanowią wyjątek od ogólnego reżimu prawnego przywozu i wywozu, i w rezultacie wykładni przepisów przewidujących taki zwrot lub umorzenie należy dokonywać w sposób ścisły. Ponieważ „dobra wiara” jest warunkiem sine qua non starania się o zwrot lub umorzenie należności celnych przywozowych lub wywozowych, wykładni tego pojęcia należy dokonywać w taki sposób, by liczba przypadków zwrotu lub umorzenia pozostała ograniczona (zob. podobnie wyroki: z dnia 11 listopada 1999 r. w sprawie C-48/98 Söhl & Söhlke, Rec. s. I-7877, pkt 52; z dnia w sprawie C-38/07 P Heuschen & Schrouff Oriëntal Foods Trading przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-8599, pkt 60). |
54 |
Należy tak uznać tym bardziej, jeżeli, tak jak w niniejszym przypadku, Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zawiadomienie dla importerów. |
55 |
Prawdą jest bowiem, że zgodnie z art. 220 ust. 2 lit. b) akapit czwarty kodeksu celnego osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych może powołać się na dobrą wiarę, jeżeli może udowodnić, że w okresie przedmiotowych operacji handlowych zachowała należytą staranność, aby upewnić się, czy spełnione zostały wszystkie warunki korzystania z preferencji. |
56 |
Jednakże, jak słusznie stwierdził Sąd w pkt 42 zaskarżonego wyroku, z jasnego i jednoznacznego brzmienia art. 220 ust. 2 lit. b) akapit piąty kodeksu celnego wynika, że osoba odpowiedzialna za uiszczenie opłat celnych nie może powoływać się na dobrą wiarę, jeżeli Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym zawiadomienie wyrażające uzasadnione wątpliwości w odniesieniu do prawidłowego stosowania uzgodnień preferencyjnych przez korzystający z nich kraj trzeci. |
57 |
Na poparcie takiej wykładni można przytoczyć ponadto motyw 11 rozporządzenia nr 2700/2000, którym to rozporządzeniem dodano do kodeksu celnego między innymi akapit piąty w art. 220 ust. 2 lit. b) kodeksu. Ze wspomnianego motywu wynika bowiem, że ustawodawca wspólnotowy, aby zdefiniować pojęcie „dobra wiara” w szczególnym przypadku uzgodnień preferencyjnych, pragnął dać płatnikowi możliwość powołania się na dobrą wiarę, gdy może on udowodnić, że zachował należytą staranność, „jeżeli w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich nie została opublikowana opinia wyrażająca uzasadnione wątpliwości”. |
58 |
Trybunał słusznie zatem orzekł w pkt 42 zaskarżonego wyroku, że płatnik nie może powoływać się na dobrą wiarę, jeżeli Komisja opublikowała w Dzienniku Urzędowym zawiadomienie dla importerów, a więc należy odrzucić argumentację Agrar-Invest-Tatschl w tym względzie jako oczywiście bezzasadną. |
59 |
Z tego wynika również, że z tych samych względów tym bardziej nie może zostać przyjęta argumentacja tej spółki, polegająca na utrzymywaniu, że potwierdzenie przez chorwackie organy celne prawdziwości świadectw EUR.1, które potem te same organy cofnęły, wstecznie „przywróciło” jej dobrą wiarę na chwilę spornych operacji przywozu. |
60 |
Jeśli chodzi o twierdzenia Agrar-Invest-Tatschl, zmierzające do zakwestionowania wykładni przyjętej przez Sąd w pkt 47 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którą w sytuacjach objętych zakresem art. 220 ust. 2 lit. b) akapit czwarty kodeksu celnego dobrą wiarę podmiotu gospodarczego należy oceniać z punktu widzenia okresu poprzedzającego lub równoczesnego z operacjami przywozu, należy stwierdzić, że z akapitu czwartego tego przepisu wyraźnie wynika, iż wykazanie przez podmiot gospodarczy dobrej wiary, jeżeli się je dopuszcza, dotyczy jego zachowania „w okresie przedmiotowych operacji handlowych”. |
61 |
Zatem Trybunał może jedynie stwierdzić, że Sąd nie naruszył prawa, orzekając w pkt 47 zaskarżonego wyroku, że właściwym dniem do celów uwzględnienia dobrej wiary płatnika jest dzień, w którym dokonano operacji przywozu. |
62 |
Wynika z tego, że argumentację Agrar-Invest-Tatschl w tym względzie również należy odrzucić jako oczywiście bezzasadną. |
63 |
Wreszcie, jeśli chodzi o argumenty tej spółki dotyczące potencjalnej sytuacji, co do której Komisja przyznała na rozprawie przed Sądem, że mogłaby zaistnieć, i w której podjęcie przez importera dodatkowych środków, po publikacji zawiadomienia dla importerów, lecz przed dokonaniem spornych operacji przywozu lub równocześnie z nim mogłoby skłonić tę instytucję w wyjątkowych okolicznościach do uznania, że importer działa w dobrej wierze, należy zwrócić uwagę, że w pkt 46 zaskarżonego wyroku Sąd wyraźnie wskazał, iż nie zamierza wypowiadać się w tej kwestii, skoro w każdym razie skarżąca nie działała w niniejszym przypadku w dobrej wierze. |
64 |
W związku z tym, ponieważ Sąd w ogóle nie zabrał głosu w tej kwestii, należy, zgodnie z tym, co zostało przypomniane w pkt 49 niniejszego postanowienia, odrzucić argumentację Agrar-Invest-Tatschl w tym przedmiocie jako oczywiście niedopuszczalną. |
65 |
W dodatku należy w tym względzie podkreślić, że jak to wynika z pkt 48 zaskarżonego wyroku, Agrar-Invest-Tatschl w żadnym razie nie wykazała przed Sądem, że przy spornych operacjach przywozu podjęła ona takie dodatkowe środki po publikacji zawiadomienia dla importerów. W rzeczywistości rzekome dodatkowe działania, na które powołuje się ta spółka w odwołaniu, polegają na działaniach podjętych przez właściwe organy państwa członkowskiego będącego krajem przywozu i państwa trzeciego będącego krajem wywozu, a które to działania są ponadto późniejsze w stosunku do spornych operacji przywozu. |
66 |
Z uwagi na powyższe należy odwołanie częściowo odrzucić jako oczywiście niedopuszczalne, a częściowo oddalić jako oczywiście bezzasadne. |
W przedmiocie kosztów
67 |
Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu Trybunału, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie Agrar-Invest-Tatschl kosztami postępowania, a Agrar-Invest-Tatschl przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania. |
Z powyższych względów Trybunał (szósta izba) postanawia, co następuje: |
|
|
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: niemiecki.