1. 

W niniejszej sprawie zwrócono się do Trybunału o sprecyzowanie zakresu art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439/EWG ( 2 ), który pozwala państwu członkowskiemu na odmowę uznania prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli na terytorium pierwszego państwa członkowskiego wobec jego posiadacza zastosowano środek polegający na ograniczeniu, zawieszeniu, cofnięciu lub unieważnieniu uprawnienia do kierowania.

2. 

Szczególny charakter tej sprawy polega na tym, że prawo jazdy zostało wydane osobie, wobec której prowadzono jednocześnie postępowanie w celu zbadania jej zdolności do kierowania w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego popełnionego przed wydaniem tego prawa jazdy.

3. 

Sąd krajowy dąży zatem do ustalenia, czy w tych okolicznościach państwo członkowskie, na którego terytorium zastosowano środek polegający na cofnięciu, może odmówić uznania ważności wydanego w ten sposób prawa jazdy.

4. 

W niniejszej opinii zaproponuję Trybunałowi, aby interpretować art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 w ten sposób, że państwo członkowskie ma prawo odmówić uznania ważności prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli to prawo jazdy zostało wydane, podczas gdy w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego popełnionego wcześniej na terytorium pierwszego państwa członkowskiego toczyło się postępowanie w celu zbadania zdolności do kierowania jego posiadacza.

5.

W celu ułatwienia przepływu osób we Wspólnocie lub osiedlania się w państwie członkowskim innym niż to, w którym osoby te zdawały egzamin na prawo jazdy, dyrektywa 91/439 ustanowiła zasadę wzajemnego uznawania praw jazdy ( 3 ).

6.

Ustanowienie przez tę dyrektywę minimalnych wymogów dla wydania prawa jazdy ma również na celu poprawę bezpieczeństwa drogowego na terytorium Unii ( 4 ).

7.

Artykuł 7 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy jest sformułowany następująco:

„Prawa jazdy są wydawane poza tym tylko takim kandydatom:

8.

W szczególności dyrektywa 91/439 przewiduje, że praw jazdy nie wydaje się ani nie przedłuża się okresu ich ważności w przypadku osób ubiegających się o nie czy kierowców uzależnionych od alkoholu lub substancji psychotropowych.

9.

Punkt 14.1 załącznika III do tej dyrektywy stanowi:

„Praw jazdy nie wydaje się ani nie przedłuża się okresu ich ważności w przypadku osób ubiegających się o nie czy kierowców uzależnionych od alkoholu lub niebędących w stanie powstrzymać się od picia i kierowania pojazdem”.

10.

Punkt 15 tego załącznika przewiduje:

„Praw jazdy nie wydaje się ani nie przedłuża się okresu ich ważności w przypadku osób ubiegających się o nie czy kierowców uzależnionych od substancji psychotropowych lub regularnie nadużywających takich substancji, niezależnie od kategorii prawa jazdy, o jaką się ubiegają”.

11.

Artykuł 7 ust. 5 tej dyrektywy przewiduje, że każda osoba może posiadać tylko jedno prawo jazdy.

12.

Artykuł 8 ust. 2 dyrektywy 91/439 stanowi, że państwa członkowskie normalnego miejsca zamieszkania mogą stosować swoje przepisy krajowe dotyczące ograniczania, zawieszania, cofania lub unieważniania prawa jazdy wobec posiadacza prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie.

13.

Artykuł 8 ust. 4 tej dyrektywy jest sformułowany następująco:

„Państwo członkowskie może odmówić uznania ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie osobie, która na terytorium poprzednio wymienionego państwa podlega jednemu ze środków, określonych w ust. 2.

Państwo członkowskie może również odmówić wydania prawa jazdy kandydatowi, który podlega takim środkom w innym państwie członkowskim”.

14.

Rozporządzenie w sprawie dopuszczenia osób do ruchu drogowego (Verordnung über die Zulassung von Personen zum Straβenverkehr, zwane dalej „FeV”) w § 28 ust. 1 przewiduje, że posiadacze prawa jazdy wydanego przez państwo członkowskie Unii są uprawnieni do kierowania pojazdami na terytorium Republiki Federalnej Niemiec.

15.

Jednakże zgodnie z § 28 ust. 4 pkt 3 FeV, uprawnienie to nie ma zastosowania do osób, którym na terytorium niemieckim prawo jazdy zostało cofnięte tymczasowo lub ostatecznie na podstawie orzeczenia sądowego bądź pod rygorem natychmiastowej wykonalności lub ostatecznie na podstawie decyzji organu administracyjnego.

16.

Na podstawie § 46 FeV, jeżeli okaże się, że posiadacz prawa jazdy jest niezdolny do kierowania pojazdem, organ właściwy ds. wydawania praw jazdy jest zobowiązany do cofnięcia prawa jazdy, w szczególności w przypadku ciężkich lub powtarzających się naruszeń przepisów regulujących ruch drogowy lub przepisów karnych.

17.

Ponadto § 3 ust. 1 ustawy o ruchu drogowym (Straβenverkehrsgesetz) stanowi, że „jeżeli osoba okaże się niezdolna do kierowania pojazdami, organ właściwy ds. wydawania praw jazdy jest zobowiązany do cofnięcia prawa jazdy. W przypadku zagranicznego prawa jazdy cofnięcie — również wtedy, gdy następuje na podstawie innych przepisów — ma skutek odmowy uznania prawa do korzystania z prawa jazdy w kraju. […]”.

18.

F. Weber, zamieszkały na terytorium niemieckim, przeszedł kontrolę drogową w dniu 18 września 2004 r. Podczas tej kontroli stwierdzono, że był on pod wpływem marihuany i amfetaminy. W następstwie tego naruszenia, decyzją z dnia , która stała się ostateczna w dniu , Kreis Siegen-Wittgenstein nałożył na niego grzywnę i postanowił zawiesić jego prawo jazdy na okres jednego miesiąca.

19.

W dniu 18 listopada 2004 r. organy czeskie wydały prawo jazdy F. Weberowi, który zdał egzamin na prawo jazdy w dniu

20.

Z powodu naruszenia popełnionego w dniu 18 września 2004 r. Ordnungsamt Kreis Siegen-Wittgenstein wszczął postępowanie w celu zbadania zdolności F. Webera do kierowania pojazdami. Ten ostatni został powiadomiony o otwarciu tego postępowania w dniu i złożył swoje niemieckie prawo jazdy u właściwych organów administracyjnych w lutym 2005 r.

21.

Decyzją z dnia 17 marca 2005 r., która stała się ostateczna w dniu , Ordnungsamt Kreis Siegen-Wittgenstein postanowił cofnąć F. Weberowi niemieckie prawo jazdy.

22.

Sąd krajowy stwierdza również, że ten ostatni w wyznaczonym terminie nie dopełnił nałożonego na niego obowiązku poddania się badaniu medyczno-psychologicznemu w celu wykazania swojej zdolności do kierowania i że niemieckie organy administracyjne nie wiedziały, iż posiadał on czeskie prawo jazdy.

23.

W dniu 6 stycznia 2006 r., poruszając się na drodze publicznej w Niemczech, F. Weber został skontrolowany przez policję, przed którą powołał się na czeskie prawo jazdy.

24.

W następstwie tej kontroli, wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2006 r. Amtsgericht Siegen skazał F. Webera za nieumyślne prowadzenie pojazdu bez prawa jazdy. Ten ostatni wniósł odwołanie od tego wyroku do Landgericht Siegen (Niemcy).

25.

W takich właśnie okolicznościach Landgericht Siegen postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy art. 1 ust. 2 w związku z art. 8 ust. 2 i ust. 4 dyrektywy 91/439 należy interpretować w ten sposób, że zakazuje się państwu członkowskiemu nie uznać lub odmówić na swym terytorium uprawnienia, i w związku z tym jego ważności, do kierowania pojazdami wynikającego z prawa jazdy wystawionego przez inne państwo członkowskie z tego względu, że jego posiadaczowi cofnięto prawo jazdy w pierwszym z wymienionych państw członkowskich po wydaniu mu w innym państwie członkowskim tak zwanego „drugiego” prawa jazdy Unii Europejskiej, gdy cofnięcie prawa jazdy wynika ze zdarzenia/czynu zabronionego, które miało miejsce przed wydaniem prawa jazdy przez to inne państwo członkowskie?”.

26.

W swoim pytaniu sąd krajowy zasadniczo dąży do ustalenia, czy art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 należy interpretować w ten sposób, że państwo członkowskie ma prawo odmówić uznania ważności prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli to prawo jazdy zostało wydane, podczas gdy w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego popełnionego wcześniej na terytorium pierwszego państwa członkowskiego toczyło się postępowanie w celu zbadania zdolności do kierowania jego posiadacza.

27.

Przypomnę, że w sprawie przed sądem krajowym posiadacz niemieckiego prawa jazdy popełnił naruszenie przepisów ruchu drogowego na terytorium niemieckim. Około jednego miesiąca po naruszeniu osoba ta uzyskała czeskie prawo jazdy, podczas gdy w następstwie tego naruszenia toczyło się postępowanie w celu zbadania zdolności do kierowania i postępowanie to ostatecznie doprowadziło do cofnięcia niemieckiego prawa jazdy.

28.

Pytanie dotyczy zatem kwestii, czy organy niemieckie są zobowiązane do uznania za ważne drugiego prawa jazdy uzyskanego podczas trwania tego postępowania.

29.

Niniejsza sprawa umożliwia Trybunałowi sprecyzowanie orzecznictwa wypracowanego w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie Kapper ( 5 ) oraz w postanowieniach z dnia w sprawie Halbritter ( 6 ) i z dnia w sprawie Kremer ( 7 ).

30.

W ww. sprawie Kapper, Trybunał, który orzekł, że obowiązek wzajemnego uznawania praw jazdy istnieje bez jakichkolwiek formalności i nie pozostawia państwom członkowskim żadnego zakresu uznania w odniesieniu do działań, które należy podjąć w celu zastosowania się do niego ( 8 ), położył cały nacisk na zasadę wzajemnego uznawania.

31.

Trybunał orzekł zatem, że państwo członkowskie przyjmujące nie ma prawa do badania warunków wydania prawa jazdy uzyskanego w innym państwie członkowskim. W rezultacie państwo członkowskie przyjmujące jest zobowiązane do uznania ważności wydanego w ten sposób prawa jazdy ( 9 ).

32.

Trybunał stwierdził jednak, że istnieje wyjątek od tej zasady wzajemnego uznawania praw jazdy wynikający z samego brzmienia tekstu dyrektywy 91/439. W istocie art. 8 ust. 2 i 4 tej dyrektywy przewiduje, że państwo członkowskie może odmówić uznania ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie osobie, która na terytorium pierwszego państwa członkowskiego podlega środkowi polegającemu na ograniczeniu, zawieszeniu, cofnięciu lub unieważnieniu uprawnienia do kierowania.

33.

Trybunał miał okazję uściślić ten przepis w ww. sprawach Kapper, Halbritter i Kremer.

34.

Przede wszystkim wskazał on, że ponieważ przepis ten stanowi odstępstwo od zasady wzajemnego uznawania, powinien podlegać ścisłej wykładni ( 10 ). Stwierdził też, że okoliczności, w jakich prawo jazdy może nie zostać uznane za ważne, zgodnie z art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 nie są ograniczone w przypadku gdy posiadacz tego prawa jazdy wnosi o jego wymianę. Celem tego przepisu jest również umożliwienie państwu członkowskiemu zastosowania na jego terytorium jego przepisów krajowych w zakresie cofnięcia, zawieszenia lub unieważnienia prawa jazdy, gdy posiadacz tego prawa jazdy na przykład popełnił naruszenie ( 11 ).

35.

Trybunał orzekł następnie, że przepis ten nie może być powoływany przez państwo członkowskie w celu odmowy uznania na czas nieokreślony ważności prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli wobec posiadacza tego prawa jazdy na terytorium pierwszego państwa członkowskiego zastosowano środek ograniczający. Stwierdził on, że jeżeli upłynął okres zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy na terytorium państwa członkowskiego przyjmującego, art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 sprzeciwia się temu, aby to państwo członkowskie nadal odmawiało uznania ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego później przez inne państwo członkowskie ( 12 ).

36.

Wykładnia taka obowiązuje a fortiori, gdy środek polegający na cofnięciu prawa jazdy nie był połączony z okresem zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy ( 13 ). W takim przypadku państwo członkowskie przyjmujące powinno uznać prawo jazdy wydane przez inne państwo członkowskie po zastosowaniu środka polegającego na cofnięciu. Państwo członkowskie przyjmujące może stosować art. 8 ust. 2 dyrektywy 91/439 tylko z powodu niezgodnego z prawem zachowania zainteresowanego po uzyskaniu nowego prawa jazdy ( 14 ).

37.

W ww. sprawach Kapper, Halbritter i Kremer, posiadacze praw jazdy, których uznanie zostało zakwestionowane, uzyskali prawa jazdy po zastosowaniu środka cofnięcia lub po wygaśnięciu okresu zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy. Działania kontrolne zostały przeprowadzone, naruszenie usankcjonowane, a zatem skutki środka ograniczającego uległy wyczerpaniu.

38.

Jednakże niniejsza sprawa dotyczy czego innego, ponieważ w przypadku F. Webera chodzi o osobę, która popełniła naruszenie przepisów ruchu drogowego w Niemczech i która uzyskała nowe prawo jazdy na terytorium czeskim, podczas gdy wskutek tego naruszenia i na terytorium niemieckim była objęta postępowaniem w celu zbadania zdolności do kierowania. W odróżnieniu od rozstrzygniętych uprzednio przez Trybunał spraw, w sprawie przed sądem krajowym chwila wydania nowego prawa jazdy nastąpiła po niezgodnym z prawem zachowaniu a przed środkiem polegającym na cofnięciu prawa jazdy zastosowanym w następstwie tego zachowania.

39.

Zatem środki, które gwarantują, aby osoba stanowiąca zagrożenie nie mogła poruszać się po sieci drogowej, nie zostały jeszcze podjęte, a w a w każdym razie skutki tych środków nie uległy wyczerpaniu.

40.

Przypomnę w tym względzie, że z pkt 14.1 i 15 załącznika III do dyrektywy 91/439 wynika, iż jest zakazane wydawanie lub przedłużanie okresu ważności praw jazdy osobom uzależnionym od alkoholu lub narkotyków lub regularnie zażywającym bądź nadużywającym takich substancji.

41.

Moim zdaniem procedura przewidziana przez prawo niemieckie na podstawie pkt 14.1 i 15 załącznika III do tej dyrektywy i która następuje po popełnieniu naruszenia, ma na celu dokładne zbadanie, na przykład za pomocą badań morfologicznych i dozorowaniu osoby, czy nadal znajduje się ona pod wpływem alkoholu lub narkotyków.

42.

Ponadto gdy naruszenie zostało popełnione na terytorium państwa członkowskiego, tylko ono ma kompetencję do usankcjonowania tego naruszenia, w razie potrzeby podejmując środek polegający na cofnięciu prawa jazdy wobec tej osoby, połączony lub nie z okresem zakazu ubiegania się o nowe prawo jazdy.

43.

Zatem w takim przypadku jestem zdania, że art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 powinien pozwolić państwu członkowskiemu, na którego terytorium toczy się postępowanie w celu zbadania zdolności danej osoby do kierowania, na nieuznanie prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie podczas tego postępowania.

44.

Po pierwsze, przedmiotem postępowania toczącego się w państwie członkowskim, na którego terytorium zostało popełnione naruszenie jest ocena braku zagrożenia ze strony danej osoby. Nowe prawo jazdy zostało jej bowiem wydane bez przeprowadzenia szczegółowych testów przewidzianych przez prawo niemieckie.

45.

Uznanie ważności tego nowego prawa jazdy byłoby zatem sprzeczne z celem dyrektywy 91/439, jakim jest poprawa bezpieczeństwa drogowego.

46.

Po drugie, poprzez uzyskanie nowego prawa jazdy zainteresowany nie byłby objęty sankcjami, które mógłby ponieść w następstwie naruszenia popełnionego na terytorium państwa członkowskiego.

47.

Wreszcie w okolicznościach takich jak przed sądem krajowym wydanie prawa jazdy byłoby sprzeczne z regulacjami art. 7 ust. 5 dyrektywy 91/439. W istocie, w tym stadium postępowania, gdy zainteresowany uzyskał nowe prawo jazdy, był nadal posiadaczem prawa jazdy wydanego przez Republikę Federalną Niemiec.

48.

Artykuł ten ma właśnie na celu uniknięcie zachowania takiego jak F. Webera. Z okoliczności sporu przed sądem krajowym wynika, że ten ostatni, mimo że popełnił naruszenie przepisów ruchu drogowego, usiłował uniknąć sankcji, zwracając się do innego państwa członkowskiego w celu uzyskania w nim nowego prawa jazdy ( 15 ). Zachowanie to wykazuje wyraźnie cechy oszustwa.

49.

Innymi słowy, zobowiązanie Republiki Federalnej Niemiec do uznania prawa jazdy wydanego podczas gdy toczy się jeszcze postępowanie będące następstwem popełnienia naruszenia, skutkowałoby upoważnieniem osoby przedstawiającej stan potencjalnie niebezpieczny dla kierowania i pozwoleniem tej osobie na uniknięcie sankcji karnej, jaką na siebie ściągnęła, oraz sprzyjaniem oszustwu.

50.

Jestem zatem zdania, iż art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy 91/439 należy interpretować w ten sposób, że państwo członkowskie jest uprawnione do odmowy uznania ważności prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli to prawo jazdy zostało wydane, podczas gdy w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego popełnionego wcześniej na terytorium pierwszego państwa członkowskiego toczyło się postępowanie w celu zbadania zdolności do kierowania jego posiadacza.

51.

W świetle powyższych rozważań proponuję, by Trybunał odpowiedział Landgericht Siegen w następujący sposób:

Artykuł 8 ust. 2 i 4 dyrektywy Rady 91/439/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie praw jazdy, zmienionej rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia należy interpretować w ten sposób, że państwo członkowskie jest uprawnione do odmowy uznania ważności prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie, jeżeli to prawo jazdy zostało wydane, podczas gdy w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego popełnionego wcześniej na terytorium pierwszego państwa członkowskiego toczyło się postępowanie w celu zbadania zdolności do kierowania jego posiadacza.