Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62005CJ0430

    Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 5 lipca 2007 r.
    Ntionik Anonymi Etaireia Emporias H/Y, Logismikou kai Paroxis Ypiresion Michanografisis i Ioannis Michail Pikoulas przeciwko Epitropi Kefalaiagoras.
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym: Symvoulio tis Epikrateias - Grecja.
    Dyrektywa 2001/34/WE - Artykuł 21 - Dopuszczenie papierów wartościowych do publicznego obrotu - Prospekty - Publikacja nieprawidłowych informacji - Osoby odpowiedzialne - Członkowie zarządu.
    Sprawa C-430/05.

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2007:410

    WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

    z dnia 5 lipca 2007 r. ( *1 )

    „Dyrektywa 2001/34/WE — Artykuł 21 — Dopuszczenie papierów wartościowych do publicznego obrotu — Prospekty — Publikacja nieprawidłowych informacji — Osoby odpowiedzialne — Członkowie zarządu”

    W sprawie C-430/05

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Symvoulio tis Epikrateias (Grecja) postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2005 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 2 grudnia 2005 r., w postępowaniu:

    Ntionik Anonymi Etaireia Emporias H/Y, Logismikou kai Paroxis Ypiresion Michanografisis,

    Ioannis Michail Pikoulas,

    przeciwko

    Epitropi Kefalaiagoras,

    TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

    w składzie: P. Jann, prezes izby, R. Schintgen, A. Tizzano, A. Borg Barthet i M. Ilešič (sprawozdawca), sędziowie,

    rzecznik generalny: E. Sharpston,

    sekretarz: B. Fülöp, administrator,

    uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 11 stycznia 2007 r.,

    rozważywszy uwagi przedstawione:

    w imieniu Ntionik Anonymi Etaireia Emporias H/Y, Logismikou kai Paroxis Ypiresion Michanografisis przez G. Krimizisa oraz Grigoriou Tou Nikolaou, dikigoroi,

    w imieniu rządu greckiego przez K. Georgiadisa oraz M. Papida, działających w charakterze pełnomocników,

    w imieniu rządu włoskiego przez I. M. Braguglię działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez M.P. Gentiliego, avvocato dello Stato,

    w imieniu rządu portugalskiego przez L. Fernandesa oraz Â. Seiçę Nevesa, działających w charakterze pełnomocników,

    w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez D. Maidani oraz G. Zavvosa, działających w charakterze pełnomocników,

    po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 8 marca 2007 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 21 dyrektywy 2001/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego oraz informacji dotyczących tych papierów wartościowych, które podlegają publikacji (Dz.U. L 184, str. 1).

    2

    Niniejszy wniosek został złożony w ramach postępowania w sprawie skargi wniesionej do Symvoulio tis Epikrateias (Rady Państwa) przez Ntionik Anonymi Etaireia Emporias H/Y, Logismikou kai Paroxis Ypiresion Michanografisis (zwaną dalej „Ntionik AE”), spółkę prawa greckiego, oraz Ioannisa Michaila Pikoulasa, członka zarządu tej spółki, przeciwko Epitropi Kefalaiagoras (Komisji Rynku Kapitałowego, zwanej dalej „Komisją”), którego przedmiotem są grzywny nałożone przez ten organ z powodu nieprawidłowości informacji zawartych w prospektach opublikowanych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego tej spółki.

    Ramy prawne

    Dyrektywa 2001/34

    3

    Dyrektywa 2001/34 stanowi kodyfikację czterech następujących dyrektyw:

    dyrektywy Rady 79/279/EWG z dnia 5 marca 1979 r. koordynującej warunki dopuszczania papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego (Dz.U. L 66, str. 21),

    dyrektywy Rady 80/390/EWG z dnia 17 marca 1980 r. koordynującej wymagania dotyczące sporządzania, kontroli i rozpowszechniania szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego (Dz.U. L 100, str. 1),

    dyrektywy Rady 82/121/EWG z dnia 15 lutego 1982 r. w sprawie informacji publikowanych na bieżąco przez spółki, których akcje zostały dopuszczone do publicznego obrotu giełdowego (Dz.U. L 48, str. 26),

    dyrektywy Rady 88/627/EWG z dnia 12 grudnia 1988 r. w sprawie informacji, które są ogłaszane w chwili nabycia lub zbycia znacznego pakietu akcji spółki kapitałowej (Dz.U. L 348, str. 62).

    4

    Piąty, jedenasty i trzydziesty pierwszy motyw dyrektywy 2001/34 mają następujące brzmienie:

    „(5)

    Regulacje dotyczące koordynacji warunków dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu powinny być początkowo na tyle elastyczne, aby można było uwzględnić obecnie istniejące różnice w strukturze rynków papierów wartościowych państw członkowskich oraz aby państwa członkowskie mogły uwzględnić wszelkie szczególne sytuacje, przed którymi mogą stanąć.

    […]

    (11)

    Różnice te powinny zostać wyeliminowane poprzez koordynację przepisów i uregulowań prawnych bez konieczności ich całkowitego ujednolicenia po to, aby osiągnąć wystarczający poziom równoważności środków bezpieczeństwa wymaganych przez każde państwo członkowskie w celu zapewnienia dostarczania niezbędnych i obiektywnych informacji obecnym i przyszłym inwestorom.

    […]

    (31)

    Polityka dotycząca właściwego informowania inwestorów w zakresie dotyczącym zbywalnych papierów wartościowych, powinna przyczynić się do poprawy ochrony inwestorów, podnieść ich zaufanie do rynku papierów wartościowych i w ten sposób doprowadzić do poprawnego funkcjonowania tego rynku”.

    5

    Artykuł 20 dyrektywy stanowi:

    „Państwa członkowskie zapewnią, by dopuszczenie papierów wartościowych do publicznego obrotu na giełdzie papierów wartościowych, mającej siedzibę i działającej na ich terytorium, było uwarunkowane podaniem do publicznej wiadomości informacji, zwanych dalej »szczegółowymi danymi związanymi z dopuszczeniem do obrotu« zgodnie z przepisami rozdziału I tytułu V”.

    6

    Artykuł 21 dyrektywy stanowi:

    „1.   Szczegółowe dane związane z dopuszczeniem do obrotu zawierają informacje, które — z uwzględnieniem specyficznej natury emitenta oraz papierów wartościowych, o których dopuszczenie do publicznego obrotu zostaje złożony wniosek — są niezbędne po to, aby inwestorzy oraz ich doradcy inwestycyjni mogli dokonać w oparciu o te dane oceny aktywów i pasywów, sytuacji finansowej, zysków i strat oraz perspektyw rozwojowych emitenta, a także praw związanych z takimi papierami wartościowymi.

    2.   Państwa członkowskie zadbają o to, aby obowiązek określony w ust. 1 spoczywał na osobach odpowiedzialnych za szczegółowe dane związane z dopuszczeniem do obrotu, jak przewidziano w pozycji 1.1 wykazu A i B załącznika I do niniejszej dyrektywy”.

    7

    Artykuł 22 ust. 1 dyrektywy przewiduje, że:

    „Bez uszczerbku dla obowiązków określonych w art. 21, państwa członkowskie zapewnią, że z zastrzeżeniem możliwości wyłączeń przewidzianych w art. 23 i 24, szczegółowe dane związane z dopuszczeniem do obrotu będą przedstawione w formie, która w największym stopni ułatwia ich analizę i zrozumienie, zawierać będą przynajmniej te informacje, które zostały przedstawione w wykazach A, B, i C załącznika I w zależności od tego, czy chodzi o akcje, dłużne papiery wartościowe, czy świadectwa udziałowe”.

    8

    Artykuł 23 dyrektywy 2001/34 stanowi:

    „Bez uszczerbku dla przepisów art. 39 ust. 1, państwa członkowskie mogą pozwolić na to, aby właściwe władze, odpowiedzialne za kontrolę szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu w rozumieniu niniejszej dyrektywy, doprowadziły do częściowego lub pełnego zwolnienia z obowiązku podawania do publicznej wiadomości szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu w następujących przypadkach:

    1)

    gdy papiery wartościowe, o których dopuszczenie do obrotu zostaje złożony wniosek, są:

    papierami wartościowymi, które były przedmiotem emisji publicznej […]

    […]”.

    9

    Artykuł 64 dyrektywy stanowi:

    „Bez uszczerbku dla art. 49 ust. 2 w przypadku nowej emisji publicznej akcji tego samego rodzaju co akcje już oficjalnie notowane, spółka musi, w przypadku gdy nowe akcje nie są automatycznie dopuszczane do obrotu, złożyć wniosek o ich dopuszczenie do tego samego obrotu nie później niż rok po ich emisji lub gdy staną się one swobodnie zbywalne”.

    10

    Artykuł 100 tej dyrektywy stanowi:

    „Każdy istotny nowy czynnik, który może wpłynąć na ocenę papierów wartościowych, a który pojawia się w okresie pomiędzy przyjęciem i zatwierdzeniem szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu a rozpoczęciem transakcji giełdowych musi zostać ujęty w uzupełnieniu do szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu, które podlega takiej samej kontroli i przeglądowi jak szczegółowe dane i musi zostać podany do publicznej wiadomości zgodnie z procedurami ustanowionymi przez właściwe władze”.

    11

    Załącznik I do dyrektywy 2001/34 zawiera szereg przepisów dotyczących wykazu szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego. Wykazy A i B dotyczą odpowiednio dopuszczenia akcji i dopuszczenia obligacji. W rozdziale 1 wykazów A i B zatytułowanym „Informacje dotyczące władz odpowiedzialnych za szczegółowe dane związane z dopuszczeniem do obrotu oraz rewizje sprawozdań finansowych”, pozycja 1.1, nakłada obowiązek zamieszczenia następujących informacji:

    „Imię i nazwisko osób fizycznych oraz nazwę i adres statutowej siedziby osoby prawnej odpowiedzialnej za szczegółowe dane związane z dopuszczeniem do obrotu lub, w zależności od sytuacji, za niektóre ich części wraz ze wskazaniem, w tym drugim przypadku, tych części”.

    Dyrektywa 2003/71/WE

    12

    Artykuł 5 ust. 1 dyrektywy 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych i zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE (Dz.U. L 345, str. 64), stanowi:

    „Bez uszczerbku dla przepisów art. 8 ust. 2 prospekt emisyjny zawiera wszystkie informacje, które, zgodnie z określonym charakterem emitenta i papierów wartościowych objętych publiczną ofertą lub dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, są konieczne w celu umożliwienia inwestorom dokonywania przemyślanej oceny aktywów i pasywów, sytuacji finansowej, zysków i strat oraz perspektyw emitenta i każdego poręczyciela, oraz wszelkich praw związanych z takimi papierami wartościowymi. Takie informacje przedstawia się w zrozumiałej i łatwej do przeanalizowania formie”.

    13

    Artykuł 6 dyrektywy zatytułowany „Odpowiedzialność związana z prospektem emisyjnym” stanowi:

    „1.   Państwa członkowskie zapewniają, że odpowiedzialność za informacje podane w prospekcie emisyjnym spadała przynajmniej na emitenta lub jego organy administracyjne, zarządzające lub nadzorcze, oferującego, osobę wnioskującą o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym lub poręczyciela. Osoby odpowiedzialne są wyraźnie wskazane w prospekcie emisyjnym za pomocą ich imion i nazwisk oraz funkcji lub w przypadku osób prawnych za pomocą ich nazw i statutowych siedzib oraz przedstawione są ich oświadczenia, że według ich najlepszej wiedzy informacje zawarte w prospekcie emisyjnym są zgodne ze stanem faktycznym i że prospekt emisyjny nie pomija niczego, co mogłoby wpływać na jego znaczenie.

    2.   Państwa członkowskie zapewniają, że ich przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne w sprawie odpowiedzialności cywilnej mają zastosowanie do osób odpowiedzialnych za informacje podane w prospekcie emisyjnym.

    Jednakże państwa członkowskie zapewniają, że żadna odpowiedzialność cywilna nie wiąże żadnej osoby, wyłącznie na podstawie podsumowania, ani żadnego jego tłumaczenia, chyba że jest ono wprowadzające w błąd, niedokładne lub niezgodne w zestawieniu z pozostałymi częściami prospektu emisyjnego”.

    14

    Artykuł 25 dyrektywy zatytułowany „Sankcje” stanowi:

    „1.   Bez uszczerbku dla prawa państw członkowskich do nakładania sankcji karnych i bez uszczerbku dla ich systemu odpowiedzialności cywilnej państwa członkowskie zapewniają zgodnie ze swoim prawem krajowym, żeby możliwe było podjęcie właściwych środków administracyjnych lub nałożenie sankcji administracyjnych na osoby odpowiedzialne, w przypadku gdy nie są przestrzegane przepisy przyjęte w wykonaniu niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie zapewniają, że takie środki są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

    2.   Państwa członkowskie zapewniają, żeby właściwy organ mógł ujawnić publicznie każdy środek lub sankcję nałożone za naruszenie przepisów przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą, chyba że ujawnienie poważnie zagroziłoby rynkom finansowym lub spowodowałoby nieproporcjonalną szkodę dla zainteresowanych stron”.

    Prawo greckie

    Ustawa nr 1969/1991

    15

    Artykuł 72 ust. 2 ustawy nr 1969/1991 (FEK A’ 167), w brzmieniu zmienionym przez art. 96 ust. 1 ustawy nr 2533/1997 (FEK A’ 228, zwanej dalej „ustawą nr 1969/1991”), stanowi:

    „Komisja Rynku Kapitałowego [Komisja] nakłada grzywnę w wysokości do pięciuset milionów (500000000) GDR na osobę fizyczną lub prawną, która publikuje lub rozpowszechnia w jakikolwiek sposób niedokładne lub wprowadzające w błąd informacje dotyczące papierów wartościowych dopuszczanych do obrotu lub będących już przedmiotem publicznego obrotu giełdowego, które ze względu na ich istotę mogą wpłynąć na cenę papierów wartościowych lub handel nimi […] Niniejszy przepis ma również zastosowanie do członków zarządów spółek wnioskujących o dopuszczenie ich akcji do obrotu na uznanej giełdzie papierów wartościowych, gdy niedokładne lub wprowadzające w błąd informacje są zawarte w szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu wymaganych dla celów wyżej wspomnianego dopuszczenia do publicznego obrotu giełdowego, lub są publikowane lub rozpowszechniane w jakikolwiek sposób”.

    16

    Artykuł 76 ust. 10 ustawy nr 1969/1991 stanowi:

    „Z zastrzeżeniem stosowania właściwych przepisów karnych, Komisja może nałożyć grzywnę w wysokości do stu milionów (100000000) GRD, która w przypadku recydywy może osiągnąć wysokość dwustu milionów (200000000) GRD, na osoby fizyczne lub prawne, które naruszają przepisy prawne w dziedzinie rynku kapitałowego, zarządzenia ministra gospodarki narodowej lub decyzje [Komisji]”.

    Dekret prezydencki nr 348/1985

    17

    Z art. 1 dekretu prezydenckiego nr 348/1985 (FEK A’ 125) w brzmieniu zmienionym przez ustawę nr 2651/1998 (FEK A’ 248, zwanego dalej „dekretem prezydenckim nr 348/1985”) wynika, że celem dekretu jest dostosowanie przepisów prawnych dotyczących publicznego obrotu na giełdzie do przepisów dyrektywy 80/390, w brzmieniu zmienionym przez dyrektywę 94/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. (Dz.U. L 135, str. 1).

    18

    Zgodnie z art. 2 ust. 1 tego dekretu, dotyczy on papierów wartościowych, odnośnie do których wystąpiono z wnioskiem o dopuszczenie do obrotu na giełdzie papierów wartościowych w Atenach.

    19

    Artykuł 3 lit. a) dekretu prezydenckiego nr 348/1985 stanowi, że przez „papiery wartościowe” należy rozumieć miedzy innymi akcje.

    20

    Artykuł 4 ust. 1 dekretu przewiduje, że publikacja prospektu uprzednio zatwierdzonego przez zarząd giełdy w Atenach jest przesłanką dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu na giełdzie.

    21

    Artykuł 5 dekretu prezydenckiego nr 348/1985 stanowi:

    „1.   Prospekt zawiera dane, które ze względu na szczególny charakter emitenta oraz papierów wartościowych, których dotyczy wniosek o dopuszczenie do publicznego obrotu, są niezbędne do tego, aby inwestorzy oraz ich doradcy inwestycyjni mogli ocenić majątek, sytuację finansową, rachunek zysków i strat oraz perspektyw rozwojowych emitenta, a także prawa związane z tymi papierami wartościowymi.

    2.   Obowiązki, o których mowa w ust. 1, spoczywają na osobach odpowiedzialnych za prospekt, o którym mowa w ust. 1 załącznika A i B”.

    22

    Artykuł 24 dekretu przewiduje:

    „Każda nowa istotna okoliczność, która może wpłynąć na ocenę papierów wartościowych i która pojawia się w okresie pomiędzy przyjęciem prospektu a rozpoczęciem transakcji giełdowych, musi zostać ujęta w uzupełnieniu do prospektu, który podlega takiej samej kontroli co prospekt i jest publikowany na zasadach określonych w art. 21 niniejszego dekretu prezydenckiego”.

    23

    Zgodnie z art. 26 dekretu:

    „Trzy załączniki (A, B i C) do niniejszego dekretu stanowią jego integralną część i są zatytułowane w następujący sposób: Załącznik A — Wzór prospektu związanego z dopuszczeniem akcji do publicznego obrotu na giełdzie papierów wartościowych w Atenach — Rozdział 1 Informacje dotyczące osób odpowiedzialnych za prospekt i kontrolę rachunków 1.1. Imię i nazwiska oraz funkcje osób fizycznych lub nazwa i siedziba osób prawnych odpowiedzialnych za prospekt lub w odpowiednim przypadku, za jego określone części, oraz w tym przypadku nazwy tych części […]”.

    Postępowanie przed sądem krajowym i pytanie prejudycjalne

    24

    Ntionik AE, spółka, której akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku równoległym giełdy ateńskiej, w dniu 20 lutego 2001 r. podniosła swój kapitał zakładowy. W tym celu Ntionik AE w dniu 4 grudnia 2000 r. zwróciła się z wnioskiem do zarządu giełdy ateńskiej o zatwierdzenie tego podwyższenia i sporządzonego w związku z tym prospektu.

    25

    Prospekt ten zawierał informacje dotyczące dotychczasowego rozwoju i perspektyw rozwojowych Ntionik AE na rozpoczęty wówczas rok obrotowy trwający od 1 stycznia do 31 grudnia 2000 r., oraz szacunki dotyczące zwiększenia sprzedaży oraz rachunku zysków i strat tej spółki w trakcie tego roku obrotowego.

    26

    Rozdział 4 tego prospektu zawierający informacje dotyczące jego sporządzania oraz kontroli rachunkowości spółki wskazywał prezesa zarządu i delegowanego członka zarządu spółki Ntionik AE jako osoby odpowiedzialne za sporządzenie i prawidłowość informacji zawartych w prospekcie.

    27

    Zarząd giełdy ateńskiej decyzją z dnia 8 lutego 2001 r. zatwierdził podwyższenie kapitału zakładowego spółki Ntionik AE, a także sporządzony w tym celu prospekt.

    28

    Przed zatwierdzeniem tego prospektu Ntionik AE sporządził skrócone sprawozdanie finansowe za rok obrotowy trwający od 1 stycznia do 31 grudnia 2000 r., które zostało opublikowane w prasie w dniu 28 lutego 2001 r.

    29

    Przystępując następnie do weryfikacji prognoz przedstawionych w prospekcie, zarząd Komisji odpowiedzialny za nadzór i kontrolę stwierdził istnienie znacznych różnic pomiędzy oszacowanymi danymi dotyczącymi rachunku zysków i strat za rok 2000 zawartymi w tym prospekcie a skróconym sprawozdaniem finansowym opublikowanym w dniu 28 lutego 2001 r.

    30

    Po otrzymaniu określonych wyjaśnień ze strony Ntionik AE, Komisja uznając, że spółka ta najprawdopodobniej naruszyła przepisy ustawy nr 1969/1991 oraz art. 24 dekretu prezydenckiego nr 348/1985, wezwała ja do przedstawienia uwag. Wezwanie to zostało skierowane również do I.M. Pikoulasa, członka zarządu spółki Ntionik AE, który nie był jednak wskazany w prospekcie jako osoba odpowiedzialna za prawidłowość zawartych w nim informacji.

    31

    Decyzją z dnia 27 czerwca 2002 r. Komisja nałożyła na Ntionik AE łączną grzywnę w wysokości 90000 EUR za naruszenie art. 24 dekretu prezydenckiego nr 348/1985 i art. 72 ust. 2 ustawy nr 1969/1991 oraz na każdego z członków zarządu grzywnę w wysokości 60000 EUR za naruszenie art. 72 ust. 2 ustawy nr 1969/1991.

    32

    W decyzjach tych Komisja uznała, iż sporne prospekty zawierały niedokładne i wprowadzające w błąd informacje dotyczące rachunku zysków i strat za rok 2000, a szczególności zysków przed ich opodatkowaniem, w odniesieniu do których wykazano różnicę przekraczającą 40%.

    33

    Komisja stwierdziła również, że w chwili publikacji prospektu Ntionik AE oraz członkowie jej zarządu wiedzieli, że szacunek zysków i strat za rok obrotowy 2000 zawarty w owym prospekcie różni się znacznie od faktycznie osiągniętych zysków i strat.

    34

    Komisja podniosła również, że podjęte przez Ntionik AE kroki, to znaczy opublikowanie skróconych raportów finansowych w lutym 2001 r. oraz informacje dostarczone potencjalnym inwestorom za pośrednictwem Panellinios Syllogos Ependyton Chrimatistiriou Athinon (panhellenistycznego stowarzyszenia inwestorów giełdy ateńskiej), oraz akcjonariuszom, nie były zgodne z art. 24 dekretu prezydenckiego nr 348/1985, który przewidywał publikację uzupełnienia prospektu w przypadku pojawienia się nowej znaczącej okoliczności, która mogłaby mieć wpływ na wycenę papierów wartościowych.

    35

    Ntionik AE oraz I. M. Pikoulas wnieśli skargę do Symvoulio tis Epikrateias zmierzającą do stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 27 czerwca 2002 r.

    36

    W tych okolicznościach Symvoulio tis Epikrateias postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

    „Czy w świetle art. 21 dyrektywy 2001/34/WE prawodawca krajowy może w przypadku, gdy informacje zawarte w prospekcie okazują się niedokładne lub wprowadzające w błąd, ustanowić sankcje administracyjne nie tylko względem osób, które są wyraźnie tam wymienione jako osoby odpowiedzialne, lecz również względem emitenta papierów wartościowych, które mają być dopuszczone do obrotu giełdowego, oraz — nie czyniąc różnicy — względem członków zarządu, bez względu na to, czy członkowie zarządu zostali wskazani jako osoby odpowiedzialne w wyżej wymienionym znaczeniu?”

    W przedmiocie pytania prejudycjalnego

    W kwestii dopuszczalności

    37

    Rząd włoski podnosi, iż podwyższenie kapitału zakładowego w spółce Ntionik AE nie było uzależnione od sporządzenia i przedstawienia prospektu, a co za tym idzie okoliczności faktyczne sprawy przed sądem krajowym nie są objęte zakresem zastosowania dyrektywy 2001/34.

    38

    Ponieważ jasno nie ustalono, czy rzekome naruszenie dotyczy wyłącznie przepisów krajowych, czy też wręcz przeciwnie, wspólnotowych, rząd grecki twierdzi, iż pytanie prejudycjalne ma charakter hipotetyczny i powinno zostać odrzucone jako niedopuszczalne.

    39

    W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 23 tej dyrektywy 2001/34 państwa członkowskie mogą pozwolić na to, aby właściwe władze, odpowiedzialne za kontrolę szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu [prospektu] w rozumieniu tej dyrektywy, doprowadziły do częściowego lub pełnego zwolnienia z obowiązku podawania do publicznej wiadomości szczegółowych danych związanych z dopuszczeniem do obrotu [prospektu] w ściśle określonych przypadkach. Wśród nich znajduje się przypadek przewidziany w art. 23 pkt 1 lit. a) dyrektywy, powołany podczas rozprawy przez Komisję. Niemniej jednak ów art. 23 pozostawia państwom członkowskim swobodę uznania odnośnie do stosowania tego odstępstwa.

    40

    W tym kontekście jednak art. 64 dyrektywy 2001/34 przewiduje, że jeżeli nowe akcje tej samej kategorii nie są automatycznie dopuszczane do obrotu, emitent powinien złożyć wniosek o ich dopuszczenie do obrotu.

    41

    Niemniej jednak w niniejszej sprawie z okoliczności postępowania przed sądem krajowym przedstawionych przez sąd krajowy nie wynika, że przypadek Ntionik AE objęta jest odstępstwem od publikacji prospektu, o którym mowa w art. 23 dyrektywy 2001/34.

    42

    Co więcej, podczas rozprawy Ntionik AE potwierdził, iż akcje wyemitowane w ramach podwyższenia kapitału zakładowego nie były automatycznie dopuszczone do obrotu w rozumieniu art. 64 dyrektywy 2001/34, że nabycie tych akcji nastąpiło w ramach subskrypcji otwartej z zastrzeżeniem prawa pierwokupu przysługującego dotychczasowym akcjonariuszom, oraz że w związku z tym zastosowanie miał pkt 1.1 wykazu A dyrektywy.

    43

    Tym samym należy oddalić podniesiony przez rząd włoski zarzut dotyczący niedopuszczalności.

    Co do istoty

    44

    Tytułem wstępu należy stwierdzić, że z piątego, jedenastego i trzydziestego pierwszego motywu dyrektywy 2001/34 wynika, że jej celem jest między innymi zagwarantowanie właściwej informacji inwestorom w sektorze papierów wartościowych w celu zwiększenia ich ochrony, zwiększenia ich zaufania do rynku papierów wartościowych i zapewnienia w ten sposób jego prawidłowego funkcjonowania, przy czym nie oznacza to, że przepisy krajowe muszą być koniecznie przedmiotem całkowitej harmonizacji.

    45

    W związku z tym, jak podkreślił rzecznik generalny w pkt 32 opinii, dyrektywa 2001/34 nie przewiduje wysokiego stopnia harmonizacji przepisów krajowych w tym sektorze.

    46

    W związku z tym, państwa członkowskie mogą swobodnie ustanowić dodatkowe lub bardziej restrykcyjne przesłanki dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu, pod warunkiem, że system ten będzie zgodny z celami tej dyrektywy.

    47

    Z powyższego wynika, że prawodawca krajowy może ustanowić system odpowiedzialności obejmujący osoby wyraźnie wymienione w prospekcie opublikowanym w związku z dopuszczeniem, a także inne kategorie osób, nawet i wówczas, gdy nie zostały one wyraźnie wymienione w tym prospekcie, o ile system ten będzie zgodny z celami dyrektywy 2001/34.

    48

    W tym zakresie należy przypomnieć, że art. 21 ust. 1 dyrektywy przewiduje, że prospekt powinien zawierać informacje, które są niezbędne po to, aby inwestorzy mogli dokonać w oparciu o te dane oceny majątku, sytuacji finansowej, zysków i strat oraz perspektyw rozwojowych emitenta, a także praw związanych z papierami wartościowymi, których dotyczy wniosek o dopuszczenie.

    49

    Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że państwa członkowskie powinny zapewnić, że obowiązek ten będzie spoczywał na osobach wymienionych w pkt 1.1 wykazów A i B znajdujących się w załączniku I do tej dyrektywy. Wykazy te przewidują wyłącznie wskazanie osób fizycznych lub prawnych, które przejmują odpowiedzialność za prospekt lub jego część.

    50

    Biorąc pod uwagę cel dyrektywy 2001/34 polegający na zagwarantowaniu inwestorom w szczególności stosownej informacji, wskazanie osób odpowiedzialnych za zawarte w prospekcie niezbędne dla inwestorów informacje, o których mowa w art. 21 w związku z wykazami A i B zamieszczonymi w załączniku I do dyrektywy, nie może zostać uznane za wyczerpujące w tym znaczeniu, że odpowiedzialność za dokładność informacji zawartych w prospekcie mogłaby ciążyć jedynie na osobach fizycznych lub prawnych w nim wymienionych, w oderwaniu od rzeczywistości gospodarczej i organizacyjnej danej emisji.

    51

    W rzeczywistości bowiem, nie można wykluczyć, że prospekt opublikowany w związku z dopuszczeniem papierów wartościowych do obrotu na giełdzie nie będzie wskazywał tożsamości niektórych osób fizycznych lub prawnych odpowiedzialnych za zarządzanie emitentem lub osób, które mogą sporządzić lub ocenić informacje dotyczące majątku, sytuacji finansowej, rachunku zysku i strat i perspektyw rozwojowych emitenta, a także ustalić prawa związane z tymi papierami wartościowymi. W związku z tym, nie można przeciwstawiać się woli organów krajowych ustanowienia odpowiedzialności takich osób za niedokładne lub wprowadzające w błąd informacje zawarte w prospekcie.

    52

    Należy dodać, iż dyrektywa 2001/34 nie przewiduje w sposób wyraźny systemu sankcji mającego zastosowanie do osób, na których ciąży odpowiedzialność za prospekt. W rzeczywistości bowiem, obowiązek państw członkowskich ustanowienia sankcji administracyjnych stosowanych wobec remitentów i innych osób odpowiedzialnych za prospekty został wprowadzony dopiero przez art. 25 dyrektywy 2003/71, która weszła w życie po zaistnieniu okoliczności faktycznych postępowania przed sądem krajowym, i która tym samym nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

    53

    W tych okolicznościach należy przypomnieć, że w braku harmonizacji przepisów wspólnotowych w dziedzinie sankcji stosowanych w przypadku braku spełnienia warunków przewidzianych przez system ustanowiony przez te przepisy, państwa członkowskie mają prawo wyboru sankcji, które wydają im się stosowne. Niemniej jednak muszą one wykonywać przysługującą im kompetencję z poszanowaniem prawa wspólnotowego i zasad ogólnych, a tym samym, z poszanowaniem zasady proporcjonalności (zob. podobnie wyroki z dnia 21 września 1989 r. w sprawie 68/88 Komisja przeciwko Grecji, Rec. str. 2965, pkt 23; z dnia 16 grudnia 1992 r. w sprawie C-210/91 Komisja przeciwko Grecji, Rec. str. I-6735, pkt 19 oraz z dnia 26 października 1995 r. w sprawie C-36/94 Siesse, Rec. str. I-3573, pkt 21).

    54

    W szczególności przepisy administracyjne lub karne nie powinny wychodzić poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia zamierzonych celów, a sankcja nie powinna pozostawać w takiej dysproporcji w stosunku do ciężaru naruszenia, by stanowiła ograniczenie ustanowionych w traktacie WE swobód (ww. wyrok z dnia 16 grudnia 1992 r. w sprawie Komisja przeciwko Grecji, pkt 20). W każdym razie, to do sądu krajowego należy ocena, czy w świetle powyższych okoliczności sankcje przewidziane we właściwym prawie krajowym są proporcjonalne.

    55

    Jeżeli chodzi o ustanowiony przez dyrektywę 2001/34 obowiązek dostarczenia inwestorom odpowiednich i prawdziwych informacji, należy stwierdzić, że system sankcji cywilnych, karnych lub administracyjnych ustanowionych na poziomie krajowym wobec osób wyraźnie wymienionych w prospekcie, wobec emitenta i członków zarządu, niezależnie od tego, czy dwie ostatnie kategorie zostały wskazane w prospekcie jako osoby odpowiedzialne, nie jest sprzeczny z celem tej dyrektywy wówczas, gdy jest proporcjonalny do rozmiaru naruszenia polegającego na przedstawieniu w tym prospekcie niedokładnych lub wprowadzających w błąd informacji.

    56

    Z uwagi na powyższe, na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, że art. 21 dyrektywy 2001/34 powinien być interpretowany w ten sposób, że nie sprzeciwia się on temu, aby prawodawca krajowy w przypadku, gdy informacje zawarte w prospekcie opublikowanym w związku z dopuszczeniem papierów wartościowych do publicznego obrotu na giełdzie okazują się nieprawidłowe lub wprowadzające w błąd, ustanowił sankcje administracyjne nie tylko wobec osób, które zostały wyraźnie wskazane w tym prospekcie jako osoby odpowiedzialne, lecz również wobec emitenta tych papierów wartościowych, a także, nie czyniąc różnicy wobec członków zarządu emitenta, niezależnie od tego, czy członkowie zarządu zastali wskazani w tym prospekcie, jako osoby odpowiedzialne w wyżej wymienionym znaczeniu.

    W przedmiocie kosztów

    57

    Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem; do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

     

    Artykuł 21 dyrektywy 2001/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego oraz informacji dotyczących tych papierów wartościowych, które podlegają publikacji, powinien być interpretowany w ten sposób, że nie sprzeciwia się on temu, aby prawodawca krajowy w przypadku, gdy informacje zawarte w prospekcie opublikowanym w związku z dopuszczeniem papierów wartościowych do publicznego obrotu na giełdzie okazują się nieprawidłowe lub wprowadzające w błąd, ustanowił sankcje administracyjne nie tylko wobec osób, które zostały wyraźnie wskazane w tym prospekcie jako osoby odpowiedzialne, lecz również wobec emitenta tych papierów wartościowych, a także, nie czyniąc różnicy wobec członków zarządu emitenta, niezależnie od tego, czy członkowie zarządu zastali wskazani w tym prospekcie, jako osoby odpowiedzialne w wyżej wymienionym znaczeniu.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: grecki.

    Top