WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (pierwsza izba)

z dnia 6 lipca 2004 r.

Sprawa T-281/01

Hubert Huygens

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Urzędnicy – Procedura oceny – Opóźnienie w sporządzeniu sprawozdania z oceny – Rozsądny termin – Skarga o odszkodowanie – Krzywda i szkoda majątkowa – Procedura awansowania – Dorozumiana odmowa awansowania skarżącego – Skarga o uchylenie – Decyzja o nieawansowaniu skarżącego w postępowaniu w roku 2000 – Brak uzasadnienia – Decyzja awansowania 54 urzędników w postępowaniu w roku 2000 – Niedopuszczalność

Pełny tekst w języku francuskim II-0000

Przedmiot:         Skarga mająca za przedmiot wniosek o naprawienie szkody spowodowanej opóźnieniem powstałym w czasie procedury oceny skarżącego w postępowaniu w latach 1997-1999 oraz wniosek o uchylenie dorozumianej decyzji Komisji nieuwzględniającej wniosku o naprawienie szkody wynikłej w związku z tym opóźnieniem, dorozumianej decyzji Komisji odmawiającej awansowania skarżącego do grupy zaszeregowania B1 w ramach postępowania w sprawie awansowania w roku 2000, a także decyzji Komisji o awansowaniu 54 urzędników do grupy zaszeregowania B1 w ramach postępowania w sprawie awansowania w roku 2000 oraz, w każdym razie, decyzji dyrektora Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich o awansowaniu czterech urzędników do grupy zaszeregowania B1 w ramach postępowania w sprawie awansowania w roku 2000.

Orzeczenie:         Komisja wypłaci skarżącemu kwotę 500 EUR tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę. Decyzja Komisji o nieawansowaniu skarżącego do grupy zaszeregowania B1 w ramach postępowania w sprawie awansowania w roku 2000, która wynika z publikacji w Informations administratives nr 31 z dnia 6 kwietnia 2000 r. listy urzędników awansowanych do tej grupy zaszeregowania, zostaje uchylona. W pozostałej części skarga zostaje oddalona. Komisja zostaje obciążona kosztami postępowania.

Streszczenie

1.     Urzędnicy – Skarga – Skarga o odszkodowanie – Wniosek o uchylenie poprzedzającej wniesienie skargi decyzji oddalającej wniosek o odszkodowanie – Wniosek niemający autonomicznego charakteru w stosunku do żądań o odszkodowanie

(regulamin pracowniczy, art. 90 i 91)

2.     Urzędnicy – Skarga – Wniosek w rozumieniu art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego – Termin do złożenia – Rozsądny termin

(regulamin pracowniczy, art. 90 ust. 1)

3.     Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z oceny – Sporządzenie – Termin – Bezwzględny charakter terminów ustalonych przez uregulowania wewnętrzne danej instytucji – Przekroczenie terminu – Niezgodne z prawem działanie administracji

(regulamin pracowniczy, art. 43)

4.     Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z oceny – Sporządzenie – Przekroczenie terminu – Niezgodne z prawem działanie administracji wyrządzające krzywdę

(regulamin pracowniczy, art. 43)

5.     Urzędnicy – Awans – Zażalenie kandydata, który nie został awansowany – Decyzja o oddaleniu – Całkowity brak uzasadnienia – Konwalidacja w trakcie postępowania spornego – Niedopuszczalność – Konsekwencje

(regulamin pracowniczy, art. 25 ust. 2, art. 45 i 90 ust. 2)

6.     Urzędnicy – Skarga – Uprzednie zażalenie w drodze administracyjnej – Termin – Uwzględnienie z urzędu – Prekluzja – Otwarcie na nowo – Przesłanki – Nowa okoliczność faktyczna

(artykuł 236 WE; regulamin pracowniczy, art. 90 i 91)

1.     Decyzja instytucji oddalająca wniosek o odszkodowanie stanowi integralną część uprzedniego postępowania administracyjnego, które poprzedza wniesienie skargi o odszkodowanie do Sądu Pierwszej Instancji. W konsekwencji żądania uchylenia sformułowane przez urzędnika nie mogą być oceniane w sposób autonomiczny w odniesieniu do żądań w kwestii ustalenia odpowiedzialności. W istocie akt zawierający stanowisko instytucji w fazie poprzedzającej wniesienie skargi ma jedynie umożliwić stronie, która poniosłaby szkodę, złożenie do Sądu wniosku o odszkodowanie.

(zob. pkt 38)

Odesłanie: Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-90/95 Gill przeciwko Komisji, 18 grudnia 1997 r., RecFP str. I-A-471 i II-1231, pkt 45; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-77/99 Ojha przeciwko Komisji, 6 marca 2001 r., RecFP str. I-A-61 i II-293, pkt 68; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-209/99 Hoyer przeciwko Komisji, 5 grudnia 2002 r., RecFP str. I-A-243 i II-1211, pkt 32

2.     Artykuł 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego nie zakreśla terminu, w którym do organu powołującego winien zostać złożony wniosek.

Jednakże należy uznać, że wniosek taki jest dopuszczalny tylko wtedy, gdy złożony został w rozsądnym terminie. W istocie o ile prawdą jest, że brak wprowadzenia terminu w art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego ma na celu ochronę uprawnień urzędnika poprzez umożliwienie mu odwołania się do administracji w dowolnym momencie, o tyle wymóg pewności prawnej oznacza, że skorzystanie przez urzędnika z prawa do zwrócenia się do administracji z wnioskiem o odszkodowanie nie może być odkładane w nieskończoność.

Kwestia, czy wniosek o odszkodowanie złożony został w rozsądnym terminie, musi zostać oceniona in concreto pod kątem okoliczności każdej sprawy.

(zob. pkt 42 i 46–48)

3.     Administracja ma bezwzględny obowiązek dbania o okresowe przygotowywanie sprawozdań z oceny w terminach zakreślonych w regulaminie pracowniczym oraz o ich regularne sporządzanie zarówno dla celów dobrej administracji, jak i dla zabezpieczenia interesów urzędników.

Orzecznictwo dające administracji rozsądny termin na sporządzenie oceny nie może mieć zastosowania w sytuacji, gdy wiążące postanowienia wewnętrznych uregulowań tej administracji wprowadzają do procedury oceny ścisłe terminy.

W braku szczególnych okoliczności na jego uzasadnienie, wszelkie przekroczenie takiego terminu winno zostać uznane za niezgodne z prawem działanie danej instytucji pociągające za sobą jej odpowiedzialność.

Urzędnik nie może jednak skarżyć się na opóźnienie zaistniałe w przygotowaniu sprawozdania z jego oceny, w sytuacji gdy opóźnienie to można przypisać jemu, przynajmniej częściowo, lub gdy przyczynił się do niego w znacznym stopniu.

(zob. pkt 58, 64–67 i 71)

Odesłanie: Trybunał, sprawa 61/76 Geist przeciwko Komisji, 14 lipca 1977 r., Rec. str. 1419, pkt 44 i 45; Trybunał, sprawy połączone 156/79 i 51/80 Gratreau przeciwko Komisji, 18 grudnia 1980 r., Rec. str. 3943, pkt 15; Trybunał, sprawa 207/81 Ditterich przeciwko Komisji, 5 maja 1983 r., Rec. str. 1359, pkt 25; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-29/89 Moritz przeciwko Komisji, 13 grudnia 1990 r., Rec. str. II-787, pkt 22; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-56/96 Burban przeciwko Parlamentowi, 28 maja 1997 r., RecFP str. I-A-109 i II-331, pkt 44, 45 i 48; Sąd Pierwszej Instancji, sprawy połączone T-101/98 i T-200/98 Stodtmeister przeciwko Radzie, 19 września 2000 r., RecFP str. I-A-177 i II-807, pkt 49; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-187/01 Mellone przeciwko Komisji, 12 czerwca 2002 r., RecFP str. I-A-81 i II-389, pkt 77; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-278/01 den Hamer przeciwko Komisji, 7 maja 2003 r., RecFP str. I-A-139 i II-665, pkt 88, 90 i 91; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-327/01 Lavagnoli przeciwko Komisji, 7 maja 2003 r., RecFP str. I-A-143 i II-691, pkt 54, 56 i 57; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-296/01 Tatti przeciwko Komisji, 30 września 2003 r., RecFP str. I-A-225 i II-1093, pkt 58

4.     Opóźnienie w sporządzeniu sprawozdań z oceny samo w sobie wyrządza krzywdę urzędnikowi z uwagi na fakt, że urzędnik, który posiada tylko nieprawidłowe i niekompletne akta osobowe, doznaje w związku z tym krzywdy wynikłej ze stanu niepewności i niepokoju, w którym się znajduje, dotyczącego jego przyszłości zawodowej.

(zob. pkt 86 i 87)

Odesłanie: ww. sprawa Geist przeciwko Komisji, pkt 48; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-73/89 Barbi przeciwko Komisji, 8 listopada 1990 r., Rec. str. II-619, pkt 41; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-20/89 Moritz przeciwko Komisji, 16 grudnia 1993 r., Rec. str. II-1423, pkt 46; ww. sprawa Burban przeciwko Parlamentowi, pkt 72; ww. sprawa Stodtmeister przeciwko Radzie, pkt 56; ww. sprawa Lavagnoli przeciwko Komisji, pkt 48; ww. sprawa Tatti przeciwko Komisji, pkt 59

5.     Organ powołujący nie ma obowiązku uzasadniania decyzji o awansowaniu w odniesieniu do urzędników, którzy nie zostali awansowani, ma on jednak obowiązek uzasadnienia decyzji o oddaleniu zażalenia urzędnika, który nie został awansowany, jako że domniemywa się, że uzasadnienie decyzji o oddaleniu pokrywa się z uzasadnieniem decyzji, na którą wniesiono zażalenie, tak iż analiza motywów jednej i drugiej sprowadza się do tego samego.

Całkowity brak uzasadnienia przed wniesieniem skargi nie może być zrekompensowany przez wyjaśnienia udzielone przez wyżej wskazany organ po wniesieniu skargi. Na tym etapie wyjaśnienia takie nie spełniałyby już swej funkcji. Wniesienie skargi uniemożliwia zatem organowi powołującemu konwalidację jego decyzji przez udzielenie odpowiedzi oddalającej zażalenie opatrzonej uzasadnieniem.

W przypadku gdy wiadomym jest, że instytucja ma swobodne uznanie - co oznacza, że nie można wykluczyć tego, iż możliwe było podjęcie odmiennej decyzji - naruszenie przez instytucję obowiązku uzasadnienia, które to uzasadnienie powinno być sporządzone w momencie wydawania aktu, wobec możliwości konwalidacji tego braku najpóźniej przed wniesieniem skargi, winno skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji, bez konieczności badania przez Sąd pozostałych zarzutów.

(zob. pkt 106–108, 112 i 115)

Odesłanie: Trybunał, sprawa 188/73 Grassi przeciwko Radzie, 30 października 1974 r., Rec. str. 1099, pkt 13; Trybunał, sprawa 195/80 Michel przeciwko Parlamentowi, 26 listopada 1981 r., Rec. str. 2861, pkt 22; Trybunał, sprawa 111/86 Delauche przeciwko Komisji, 16 grudnia 1987 r., Rec. str. 5345, pkt 13; Trybunał, sprawa C-343/87 Culin przeciwko Komisji, 7 lutego 1990 r., Rec. str. I-225, pkt 13 i 15; Trybunał, sprawa C 115/92 P Parlament przeciwko Volgerowi, 9 grudnia 1993 r., Rec. str. I-6549, pkt 23; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-52/90 Volger przeciwko Parlamentowi, 12 lutego 1992 r., Rec. str. II-121, pkt 36 i 40; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-25/92 Vela Palacios przeciwko KES, 3 marca 1993 r., Rec. str. II-201, pkt 25; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-351/99 Brumter przeciwko Komisji, 20 lipca 2001 r., RecFP str. I-A-165 i II-757, pkt 33 i 34; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-117/01 Roman Parra przeciwko Komisji, 20 lutego 2002 r., RecFP str. I-A-27 i II-121, pkt 26 i 32; Sąd Pierwszej Instancji, sprawy połączone T-338/00 i T-376/00 Morello przeciwko Komisji, 12 grudnia 2002 r., RecFP str. I-A-301 i II-1457, pkt 48; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-241/02 Callebaut przeciwko Komisji, 18 września 2003 r., RecFP str. I-A-215 i II-1061, pkt 42

6.     Terminy do wniesienia zażalenia i skargi uwzględniane są z urzędu i nie mogą być zmieniane przez strony czy sąd, jako że wprowadzone zostały w celu zapewnienia przejrzystości i pewności sytuacji prawnych.

Dopuszczalność skargi wniesionej do Sądu w trybie art. 236 WE i art. 91 regulaminu pracowniczego uzależniona jest od prawidłowego przebiegu postępowania poprzedzającego wniesienie skargi oraz od przestrzegania przewidzianych w nim terminów.

Jedynie zaistnienie nowych i istotnych okoliczności może uzasadnić wniosek o ponowne rozpatrzenie wcześniejszej decyzji, która nie została zaskarżona w wyznaczonym terminie.

Późniejsze odkrycie przez skarżącego zarzutu lub elementu wcześniej istniejącego nie może, co do zasady, zostać zrównane z nową okolicznością mogącą uzasadnić otwarcie na nowo biegu terminu do wniesienia skargi, w przeciwnym razie zostałaby naruszona zasady pewności prawnej.

(zob. pkt 124–127)

Odesłanie: Trybunał, sprawy połączone 122/79 i 123/79 Schiavo przeciwko Radzie, 19 lutego 1981 r., Rec. str. 473, pkt 22; Trybunał, sprawa 127/84 Esly przeciwko Komisji, 15 maja 1985 r., Rec. str. 1437, pkt 10; Trybunał, sprawa 161/87 Muysers i Tülp przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 14 czerwca 1988 r., Rec. str. 3037, pkt 11; Trybunał, sprawa C-246/95 Coen, 23 stycznia 1997 r., Rec. p. I-403, pkt 21; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-34/91 Whitehead przeciwko Komisji, 11 maja 1992 r., Rec. str. II-1723, pkt 18; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-45/93 Branco przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 20 lipca 1994 r., RecFP str. I-A-197 i II-641, pkt 22; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-506/93 Moat przeciwko Komisji, 21 lutego 1995 r., RecFP str. I-A-43 i II-147, pkt 28; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-16/97 Chauvin przeciwko Komisji, 11 lipca 1997 r., RecFP str. I-A-237 i II-681, pkt 37; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-147/96 Batho przeciwko Komisji, 4 lutego 2000 r., dotychczas nieopublikowana w Zbiorze, pkt 46; Sąd Pierwszej Instancji, sprawa T-142/00 Van Huffel przeciwko Komisji, 15 listopada 2001 r., RecFP str. I-A-219 i II-1011, pkt 36