KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 28.3.2025
COM(2025) 132 final
2025/0068(NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu
UZASADNIENIE
1.Przedmiot wniosku
Niniejszy wniosek dotyczy decyzji ustalającej stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii w ramach Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu w związku z planowanym przyjęciem decyzji niezbędnych do sprawnego funkcjonowania unijnego systemu kontroli przeprowadzanej przez państwo portu (PSC) określonego w dyrektywie 2009/16/WE.
2. Kontekst wniosku
2.1.Memorandum paryskie (memorandum paryskie) w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu
Memorandum paryskie (memorandum paryskie) przewiduje międzynarodowy system inspekcji przeprowadzanych w odniesieniu do zagranicznych statków w innych portach krajowych przez oficerów PSC, mający na celu sprawdzenie, czy kwalifikacje kapitana, oficerów i załogi na statku, stan statku i jego wyposażenie są zgodne z wymogami konwencji międzynarodowych, a załoga statku i sposób jego eksploatacji są zgodne z obowiązującym prawem międzynarodowym. Memorandum paryskie podpisano w dniu 26 stycznia 1982 r.
Dyrektywa 2009/16/WE (z późniejszymi zmianami) obejmuje procedury i narzędzia memorandum paryskiego. Członkami memorandum paryskiego są wszystkie państwa członkowskie UE posiadające porty morskie, a także Kanada, Islandia, Czarnogóra, Norwegia i Federacja Rosyjska. Unia Europejska nie jest członkiem memorandum paryskiego.
2.2.Planowany akt Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu memorandum paryskiego
Dla działania kontroli przeprowadzanej przez państwo portu w Unii konieczne jest podjęcie co roku pewnych decyzji w powiązaniu z memorandum paryskim. Obejmują one roczne zobowiązanie inspekcyjne każdego państwa członkowskiego, średni odsetek braków i zatrzymań na potrzeby profilu ryzyka statku stosowanego do wyboru statków do inspekcji, a także aktualizacje instrukcji i wytycznych dotyczących sposobu przeprowadzania inspekcji.
Decyzje takie są podejmowane w drodze konsensusu na corocznym posiedzeniu Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu (PSCC), które odbywa się w maju każdego roku. Mimo iż memorandum paryskie nie przewiduje uprawnień do egzekwowania przepisów względem organów należących do niego państw, na mocy dyrektywy 2009/16/WE decyzje podjęte przez właściwy organ memorandum paryskiego stają się wiążące dla państw członkowskich UE.
3.STANOWISKO, JAKIE MA BYĆ ZAJĘTE W IMIENIU UNII
Na podstawie art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii w ramach organizacji międzynarodowych, takich jak memorandum paryskie, kiedy mają one przyjąć akty mające skutki prawne, musi zostać przyjęte decyzją Rady na wniosek Komisji.
W decyzji Rady (UE) 2016/381 określono stanowisko, które miało być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach PSCC na lata 2016–2019, po czym przyjęto decyzję Rady (UE) 2020/722, w której określono takie stanowisko na lata 2020–2024.
Decyzja Rady została przyjęta w oparciu o podejście dwuetapowe. Sama decyzja określa zasady przewodnie i kierunki działania Unii w perspektywie wieloletniej. Zostały one dostosowane na potrzeby każdego corocznego posiedzenia PSCC za pomocą nieoficjalnych dokumentów Komisji, które podlegają omówieniu przez Grupę Roboczą ds. Żeglugi w ramach Rady. Niniejszy wniosek ma na celu określenie stanowiska Unii na posiedzeniach PSCC dotyczących lat 2025–2029.
Podejście przewidziane w niniejszym wniosku wynika z charakteru procesu decyzyjnego w memorandum paryskim. Regulamin memorandum paryskiego określa ostateczny termin składania dokumentów przez strony i grupy zadaniowe, którym powierzono opracowanie wytycznych i instrukcji, na sześć tygodni przed posiedzeniem PSCC. Dopiero w tym momencie są dostępne wszelkie przedłożone dokumenty i Komisja może rozpocząć ich analizę w celu przygotowania wniosku dotyczącego skoordynowanego stanowiska Unii na podstawie art. 218 ust. 9 TFUE, który następnie musi zostać przyjęty przez Radę. Ponieważ dostępny czas potrzebny na analizę, przygotowanie wniosku Komisji i jego przyjęcie przez Radę jest krótki, w załączniku 2 określono proces określania z roku na rok stanowiska Unii.
Na podstawie dyrektywy 2009/16/WE Unia posiada wyłączną kompetencję zewnętrzną w zakresie objętym memorandum paryskim.
4.Podstawa prawna
4.1.Proceduralna podstawa prawna
4.1.1.Zasady
Art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określa tryb przyjmowania decyzji ustalających „stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.
Art. 218 ust. 9 TFUE ma zastosowanie niezależnie od tego, czy Unia jest członkiem organu lub stroną umowy.
Pojęcie „akty mające skutki prawne” obejmuje akty, które mają skutki prawne na mocy przepisów prawa międzynarodowego dotyczących danego organu. Obejmuje ono ponadto instrumenty, które nie są wiążące na mocy prawa międzynarodowego, ale mogą „w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów przyjętych przez prawodawcę Unii”.
4.1.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie
Komitet Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu jest organem utworzonym przez umowę, a mianowicie memorandum paryskie.
Akt, który ma zostać przyjęty przez memorandum, stanowi akt mający skutki prawne. Planowany akt może w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów UE, a mianowicie dyrektywę 2009/16/WE w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu, ponieważ PSCC memorandum paryskiego przyjmuje szereg decyzji, które muszą zostać podjęte co roku, aby dyrektywa mogła prawidłowo funkcjonować.
Planowany akt nie uzupełnia ani nie zmienia ram instytucjonalnych umowy. W związku z tym proceduralną podstawą prawną proponowanej decyzji jest art. 218 ust. 9 TFUE.
4.2.Materialna podstawa prawna
4.2.1.Zasady
Materialna podstawa prawna decyzji przyjętej w trybie art. 218 ust. 9 TFUE jest uzależniona głównie od celu i treści planowanego aktu, którego dotyczy stanowisko, jakie ma być zajęte w imieniu Unii. Jeżeli planowany akt ma dwojaki cel lub dwa elementy składowe, a jeden z tych celów lub elementów da się określić jako główny, zaś drugi ma jedynie poboczny charakter, decyzja przyjęta w trybie art. 218 ust. 9 TFUE musi mieć jedną materialną podstawę prawną, a mianowicie podstawę, której wymaga główny lub dominujący cel lub element składowy.
4.2.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie
Główny cel i treść planowanego aktu dotyczą transportu morskiego. Materialną podstawą prawną proponowanej decyzji jest w związku z tym art. 100 ust. 2 TFUE.
4.3.Podsumowanie
Podstawą prawną proponowanej decyzji powinien być art. 100 ust. 2 TFUE w związku z art. 218 ust. 9 TFUE.
2025/0068 (NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 100 ust. 2 w związku z jego art. 218 ust. 9,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Memorandum paryskie w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu („memorandum paryskie”) podpisano w Paryżu dnia 26 stycznia 1982 r. i weszło w życie w dniu 1 lipca 1982 r. Ponadto zgodnie z sekcją 7.1 memorandum paryskiego Komitet Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu („PSCC”) składa się z przedstawicieli każdego z organów administracji morskiej i Komisji oraz posiada kompetencje określone w sekcji 7.3. Należy ustalić stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii na forum PSCC, gdyż decyzje podjęte przez właściwy organ memorandum paryskiego będą mogły w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów Unii, a mianowicie dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/16/WE, na przykład poprzez ustanowienie zobowiązania inspekcyjnego i średniego odsetka braków i zatrzymań na potrzeby profilu ryzyka statku stosowanego do wyboru statków do inspekcji oraz aktualizację instrukcji i wytycznych dla inspektorów przeprowadzających inspekcje.
(2)W dyrektywie 2009/16/WE ustanowiono unijny system kontroli przeprowadzanej przez państwo portu oraz przeformułowano i wzmocniono wcześniejsze prawodawstwo UE w tej dziedzinie obowiązujące od 1995 r. Ten unijny system prawny opiera się na wcześniej istniejącej strukturze memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu, międzynarodowej organizacji utworzonej w 1982 r. W odniesieniu do państw członkowskich dyrektywa 2009/16/WE wprowadza do zakresu prawa Unii procedury, narzędzia i działania przewidziane w memorandum paryskim.
(3)Posiedzenia PSCC memorandum paryskiego odbywają się co roku, a w ich trakcie podejmowane są decyzje w sprawie szeregu punktów porządku dziennego niezbędnych do funkcjonowania dyrektywy 2009/16/WE.
(4)Niniejsza decyzja powinna dotyczyć lat 2025–2029.
(5)Stanowisko Unii ma zostać wyrażone przez państwa członkowskie Unii, których organy administracji morskiej są członkami PSCC memorandum paryskiego, działające wspólnie w interesie Unii,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii na corocznym posiedzeniu Komitetu Kontroli Przeprowadzanej przez Państwo Portu („PSCC”) memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu (zwanego dalej „memorandum paryskim”), jest określone w załączniku I do niniejszej decyzji.
Artykuł 2
Coroczne doprecyzowanie stanowiska, które ma być zajęte w imieniu Unii na corocznych posiedzeniach PSCC memorandum paryskiego, jest określone w załączniku II do niniejszej decyzji.
Artykuł 3
Stanowisko, o którym mowa w art. 1, podlega ocenie i, w stosownych przypadkach, modyfikacji dokonywanej przez Radę na wniosek Komisji, najpóźniej do dnia corocznego posiedzenia PSCC memorandum paryskiego w 2029 r.
Artykuł 4
Stanowisko, o którym mowa w art. 1, wyrażają państwa członkowskie Unii, które są członkami PSCC memorandum paryskiego, działające wspólnie w interesie Unii.
Artykuł 5
Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Rady
Przewodniczący