52024PC0515

2024/0170 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie istnienia nadmiernego deficytu w Polsce

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 126 ust. 6,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając uwagi przedstawione przez Polskę,

a także mając na uwadze, co następuje:

1.Zgodnie z art. 126 TFUE państwa członkowskie unikają nadmiernego deficytu budżetowego.

2.Pakt stabilności i wzrostu opiera się na celu, jakim są zdrowe i stabilne finanse publiczne jako sposób poprawy warunków sprzyjających stabilności cen oraz silnemu zrównoważonemu i inkluzywnemu wzrostowi, którego fundamentem jest stabilność finansowa, pomagając tym samym w osiągnięciu celów Unii w zakresie zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia.

3.Procedura nadmiernego deficytu na podstawie art. 126 TFUE, doprecyzowana w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu ( 1 ) (wchodzącym w skład paktu stabilności i wzrostu), przewiduje podjęcie decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu. Protokół nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, załączony do Traktatu o Unii Europejskiej i TFUE, zawiera dodatkowe postanowienia w sprawie wdrażania procedury nadmiernego deficytu. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009( 2 ) określono szczegółowe zasady i definicje do celów stosowania tych postanowień. Zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego, które weszły w życie dnia 30 kwietnia 2024 r., obejmują rozporządzenie Rady (UE) 2024/1264 zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97. W wyniku reformy zasady dotyczące procedury nadmiernego deficytu wszczynanej w związku z niespełnieniem kryterium deficytu pozostały zasadniczo niezmienione, natomiast w przypadku państw członkowskich, w których wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych przekracza 60 % PKB, w procedurze nadmiernego deficytu wszczynanej w związku z niespełnieniem kryterium długu główny nacisk zostanie położony na odchylenia od ścieżki wydatków netto, która zostanie ustalona przez Radę na mocy rozporządzenia (UE) 2024/1263 na podstawie średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych przedkładanych przez państwa członkowskie. Niniejsza decyzja Rady dotyczy jedynie tego, że stosunek deficytu publicznego do produktu krajowego brutto (PKB) przekracza wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB.

4.Zgodnie z art. 126 ust. 5 TFUE jeżeli Komisja uzna, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić, kieruje opinię do danego państwa członkowskiego i informuje o tym Radę. Uwzględniwszy swoje sprawozdanie przyjęte zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE oraz mając na uwadze opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego przyjętą zgodnie z art. 126 ust. 4 TFUE, Komisja stwierdziła, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt. W związku z tym dnia 8 lipca 2024 r. Komisja skierowała do Polski stosowną opinię i poinformowała o tym odpowiednio Radę ( 3 ).

5.Zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE Rada rozważa ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu, którą powinno poprzedzać dokonanie oceny ogólnej. W przypadku Polski ta ocena ogólna prowadzi do następujących wniosków.

6.Z danych zatwierdzonych przez Eurostat w dniu 22 kwietnia 2024 r. ( 4 ) wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce wyniósł 5,1 % PKB w 2023 r., a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych – 49,6 % PKB. W sprawozdaniu Komisji sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE stwierdzono, że przekroczenie w 2023 r. przez deficyt określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB nie ma charakteru wyjątkowego, gdyż nie jest wynikiem ani nadzwyczajnego zdarzenia, ani znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w rozumieniu oraz paktu stabilności i wzrostu. W 2023 r. realny PKB Polski wzrósł o 0,2 %, po tym jak w 2022 r. PKB wzrósł o 5,6 %. Z prognozy Komisji z wiosny 2024 r. – w której przewiduje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się w 2024 i 2025 r. na poziomie powyżej 3 % PKB – wynika, że przekroczenie wartości odniesienia określonej w Traktacie nie ma również charakteru tymczasowego. Podsumowując, deficyt w 2023 r. przekraczał wartość odniesienia określoną w Traktacie jako 3 % PKB i nie był jej bliski. Nie uznaje się, że przekroczenie to ma charakter wyjątkowy w rozumieniu Traktatu i paktu stabilności i wzrostu ani tymczasowy. W związku z tym kryterium deficytu określone w Traktacie i rozporządzeniu (WE) nr 1467/97 nie jest spełnione prima facie.

7.Z danych zgłoszonych Eurostatowi wynika, że planowany deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce osiągnie w 2024 r. poziom 5,1 % PKB ( 5 ). W prognozie Komisji z wiosny 2024 r. ( 6 ) wskazano, że deficyt wyniesie 5,4 % PKB – poziom ten przekracza określoną w Traktacie wartość odniesienia wynoszącą 3 % PKB i nie jest jej bliski. Wzrost deficytu w porównaniu z 2023 r. wynika głównie z rosnących wydatków, w szczególności wzrostu wydatków na wzmocnienie zdolności obronnych, w tym na inwestycje w sprzęt wojskowy i infrastrukturę wojskową oraz bieżących wydatków wojskowych, nowych świadczeń społecznych, w tym zwiększenia świadczeń wychowawczych, podniesienia wynagrodzeń nauczycieli o 30 % oraz podniesienia wynagrodzeń urzędników administracji publicznej o 20 %.

8.Zgodnie z wymogami art. 126 ust. 3 TFUE Komisja przeanalizowała też wszystkie istotne czynniki w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE. Zgodnie z art. 2 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, jeśli relacja długu publicznego do PKB nie przekracza wartości odniesienia, przy podejmowaniu kroków prowadzących do decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu uwzględnia się istotne czynniki. Ogólnie rzecz biorąc, istotne czynniki zbadane w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE ocenia się jako przedstawiające niejednoznaczny obraz sytuacji. Uwzględnienie tych istotnych czynników nie wpłynęło na wniosek, zgodnie z którym określone w TFUE kryterium deficytu nie jest spełnione.

9.W związku z wyznaczonym na 20 września 2024 r. terminem przedłożenia krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego zgodnie z art. 36 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Rada przyjmuje do wiadomości, że kolejny etap procedury, a mianowicie przedłożenie przez Komisję zalecenia dotyczącego zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE w sprawie korekty nadmiernego deficytu, nastąpi wraz z przyjęciem przez Komisję opinii w sprawie projektów planów budżetowych państw członkowskich strefy euro na podstawie z art. 7 rozporządzenia (UE) nr 473/2013. Podejście to umożliwia zapewnienie spójności między wymogami budżetowymi w ramach procedury nadmiernego deficytu a ścieżką dostosowania określoną w średniookresowych planach budżetowo-strukturalnych. Aby można było zapewnić tę spójność, a jednocześnie uniknąć luki w nadzorze w ramach procedury nadmiernego deficytu, konieczne jest terminowe przedłożenie średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych państw członkowskich. Harmonogram ten ma charakter wyjątkowy i wiąże się z przejściem na nowe ramy, a zatem nie stanowi precedensu. Rada przyjmuje również do wiadomości, że w razie nieprzedłożenia planu średniookresowego w terminie, w zaleceniu Komisji dotyczącym zalecenia Rady na podstawie art. 126 ust. 7 uwzględniona zostanie trajektoria referencyjna przekazana przez Komisję państwu członkowskiemu, określona zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1263,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Z oceny ogólnej wynika, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt wynikający z niespełnienia kryterium deficytu.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Rzeczypospolitej Polskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

W imieniu Rady

Przewodniczący

Choose the experimental features you want to try