KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 1.6.2023

COM(2023) 269 final

2023/0163(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1406/2002

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

{SWD(2023) 147 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

W dziedzinie ochrony w rozporządzeniu proponuje się kontynuację wsparcia, jakie Agencja oferuje Komisji przy wdrażaniu rozporządzenia (WE) nr 725/2004 w sprawie wzmocnienia ochrony statków i obiektów portowych.

Jeśli chodzi o monitorowanie i nadzór pozycji statków na morzu, wniosek jest zgodny z zadaniami, które Agencja już wykonuje w ramach wdrażania dyrektywy 2002/59/WE ustanawiającej wspólnotowy system monitorowania i informacji o ruchu statków.

Ponadto wniosek jest zgodny z zadaniami powierzonymi Komisji na mocy rozporządzenia (UE) 2019/1239 ustanawiającego europejski system morskich pojedynczych punktów kontaktowych oraz zobowiązuje Agencję do dalszego wspierania Komisji w wykonywaniu tych zadań.

•Spójność z innymi politykami Unii

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

W tytule VI (art. 90–100) Traktu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) ustanowiono prerogatywę UE w zakresie przyjmowania przepisów dotyczących wspólnej polityki transportowej, a zatem UE ma prawo do działania na mocy Traktatu przez ustanowienie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego. Zgodnie z art. 100 ust. 2 TFUE prawodawca Unii może ustanowić odpowiednie przepisy dotyczące transportu morskiego. Art. 91 ust. 1 lit. a) TFUE stanowi, że Unia posiada kompetencje w dziedzinie transportu do ustanawiania wspólnych reguł mających zastosowanie do transportu międzynarodowego. W związku z tym podstawą proponowanego rozporządzenia byłby art. 100 ust. 2 TFUE, który stanowił podstawę prawną rozporządzenia 1406/2002.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Zasada pomocniczości jest w pełni przestrzegana, biorąc pod uwagę, że istnieje potrzeba interwencji UE w celu wsparcia państw członkowskich i Komisji w osiągnięciu wymaganego poziomu bezpieczeństwa morskiego, ochrony na morzu oraz ochrony środowiska morskiego w UE.

Ponadto od czasu ustanowienia Agencji w 2002 r. potwierdzono skuteczność jej działań oraz uznano, że istnieje potrzeba powołania zdecentralizowanej agencji UE wspierającej Komisję i państwa członkowskie w odpowiednich obszarach polityki, ponieważ bez EMSA wiele zadań wynikających z przepisów UE w dziedzinie polityki morskiej albo nie mogłoby być realizowanych na tym samym poziomie jakości, albo zachodziłoby ryzyko, że działania podejmowane przez państwa członkowskie dublowałyby się.

•Proporcjonalność

Niniejszy wniosek jest proporcjonalny, ponieważ jest to jedyny sposób na wprowadzenie niezbędnych zmian w mandacie Agencji.

Celem działań na szczeblu UE nie jest zastąpienie działań lub organów krajowych ani zakwestionowanie ich znaczenia. We wniosku nie przewidziano dla Agencji nowych zadań z wyjątkiem tych, które Agencja podjęła już w poprzednich latach, aby pomóc Komisji i państwom członkowskim we wdrażaniu odpowiednich obszarów polityki, a także nowych zadań wynikających z pakietu „Gotowi na 55” i pakietu dotyczącego bezpieczeństwa morskiego. W związku z tym wniosek ma na celu lepsze odzwierciedlenie obecnej sytuacji pod względem prawnym.

•Wybór instrumentu

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

Mandat EMSA poddano dwóm ocenom zewnętrznym, odpowiednio w 2008 r. i 2017 r. W pierwszej z nich przedstawiono ogólną pozytywną ocenę Agencji, stwierdzając, że „wypełniła ona lukę w obszarze bezpieczeństwa morskiego w Unii Europejskiej” 7 . Zawarto w niej 11 zaleceń, które zgodnie z oceną przeprowadzoną w 2017 r. zostały w pełni wdrożone. W drugiej ocenie, poświęconej okresowi 2013–2016, potwierdzono ogólną pozytywną ocenę Agencji zawartą w poprzedniej analizie, stwierdzając, że EMSA wnosi kluczowy wkład w „zwiększanie bezpieczeństwa i ochrony środowiska morskiego, a także poprawę zdolności państw członkowskich do zapobiegania zanieczyszczeniu mórz i reagowania na nie” 8 .

Niezależnie od ogólnie pozytywnego wyniku tych ocen w ocenie z 2017 r. podkreślono, że w przyszłości prawdopodobnie konieczne będzie rozszerzenie mandatu EMSA, dzięki czemu będzie ona mogła skuteczniej wspierać Komisję i państwa członkowskie, a pośrednio także sektor morski. Zgodnie z ogólną konkluzją oceny z 2017 r. „wycofanie lub ograniczenie mandatu EMSA miałoby znaczący negatywny wpływ na bezpieczeństwo morskie i ochronę na morzu w Europie” 9 .

W 2017 r. przeprowadzono również szczegółową ocenę opłacalności i efektywności kosztowej usług EMSA w zakresie reagowania na wycieki ropy naftowej 10 . W ocenie tej stwierdzono, że EMSA odpowiednio wywiązuje się ze swojego mandatu polegającego na zapewnieniu pomocy operacyjnej i wsparcia w zakresie wycieków ropy naftowej. W szczególności działania Agencji w tym zakresie uznano za efektywne kosztowo w porównaniu z konsekwencjami gospodarczymi, które wynikałyby z braku zdolności Agencji do reagowania na wycieki ropy naftowej i zapobiegania ich przedostawaniu się do wybrzeża. Ocena zawierała zestaw zaleceń mających na celu poprawę reagowania operacyjnego.

Ponadto w 2018 r. Komisja przeprowadziła ocenę adekwatności strategii UE w zakresie transportu morskiego z 2009 r. 11 W ocenie tej podkreślono wkład EMSA w zaangażowanie UE na rzecz transportu morskiego, polegający na zapewnieniu szkoleń, budowaniu zdolności, udzielaniu pomocy technicznej i udostępnianiu wspólnych baz danych. W sprawozdaniu tym podkreślono w szczególności wartość dodaną EMSA w zakresie jej roli w prowadzeniu systemów na szczeblu UE, takich jak SafeSeaNet, THETIS i, choć w mniejszym stopniu, bazy danych Europejskiej Platformy Informacyjnej w sprawie Wypadków Morskich (EMCIP) do celów badania wypadków, oraz promowania ich rozwoju. W tym kontekście w ramach oceny adekwatności zalecono dalsze rozwijanie zdolności EMSA, z naciskiem na promowanie systemów cyfrowych, aplikacji i baz danych EMSA oraz inwestowanie w nie.

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Najważniejsze konsultacje przeprowadzone w ramach prac nad obecnym wnioskiem obejmowały następujące działania:

–otwarte konsultacje publiczne zorganizowane przez Komisję w dniach od 28 marca 2022 r. do 20 czerwca 2022 r. Wkład zainteresowanych stron był jednak niewielki – odpowiedzi udzieliło zaledwie 15 respondentów; 

–dwa kwestionariusze skierowane do zainteresowanych stron w celu zebrania konkretnych informacji: jeden na temat wykazu możliwych zadań, które mają zostać uwzględnione w nowym mandacie – na zawarte w nim pytania udzielono 122 odpowiedzi, które pochodziły głównie od organów państw członkowskich, oraz drugi na temat szacunkowych oszczędności kosztów wynikających z wykonywania zadań na szczeblu UE zamiast w poszczególnych państwach członkowskich. Odpowiedzi na pytania zawarte w pierwszym kwestionariuszu online można było udzielać w terminie od marca 2022 r. do kwietnia 2022 r., a w drugim – od listopada 2022 r. do grudnia 2022 r.;

–przeprowadzono łącznie 26 ukierunkowanych rozmów z przedstawicielami kluczowych zainteresowanych stron na szczeblu UE, które zorganizował konsultant odpowiedzialny za zewnętrzne badanie uzupełniające – trwały one z przerwami od stycznia 2022 r. do lipca 2022 r., a ich celem było wypełnienie wniosków o udzielenie konkretnych informacji;

–13 grudnia 2021 r. i 4 marca 2022 r. wykonawca badania uzupełniającego przeprowadził również dwa warsztaty z ekspertami z sektora morskiego w celu skonsultowania różnych aspektów zmiany rozporządzenia;

–dodatkowe działania w ramach ukierunkowanych konsultacji zorganizowane przez Komisję z myślą o zasięgnięciu opinii państw członkowskich na temat środków z zakresu polityki oraz zweryfikowania postępów w opracowaniu zmiany. Działania te odbyły się w ramach dwóch posiedzeń unijnego Komitetu ds. Bezpiecznych Mórz i Zapobiegania Zanieczyszczeniom Morza przez Statki (2 czerwca 2022 r. i 29 listopada 2022 r.) oraz warsztatów z dyrektorami ds. gospodarki morskiej z państw członkowskich 17 maja 2022 r.;

–opinie zainteresowanych stron były spójne i wyrażono w nich potrzebę lepszego odzwierciedlenia obecnych zadań Agencji w jej mandacie, który przez większość został uznany za zdezaktualizowany, zwłaszcza w obszarach zrównoważonego rozwoju, obniżenia emisyjności i cyfryzacji sektora morskiego.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

•Ocena skutków

•Prawa podstawowe

Zmiana sama w sobie nie ma bezpośredniego wpływu na prawa podstawowe. Dane gromadzone przez Agencję i dane gromadzone na potrzeby Agencji są danymi statystycznymi, natomiast wszelkie gromadzone dane dotyczące marynarzy są anonimizowane. Nie narusza to zatem art. 8 Karty praw podstawowych („ochrona danych osobowych”). Wniosek nie narusza również innych praw podstawowych.

4.WPŁYW NA BUDŻET

Niniejszy wniosek ustawodawczy miałby wpływ na budżet i potrzeby kadrowe Agencji, które są obecnie przewidziane w wieloletnich ramach finansowych (WRF) i które są niewystarczające w stosunku do zadań, jakie Agencja powinna wykonywać. Szacuje się, że na pozostałą część okresu wieloletnich ram finansowych potrzebne będą dodatkowe środki w budżecie wynoszące 50,997 mln EUR oraz 33 dodatkowe stanowiska, które zapewnią Agencji niezbędne zasoby do wykonywania jej zmienionego mandatu. Zadania Agencji znajdujące odzwierciedlenie w niniejszym wniosku ustawodawczym wymagałyby zatem dodatkowych nakładów finansowych i kadrowych w porównaniu z zasobami przeznaczonymi w przyjętych wieloletnich ramach finansowych na lata 2021–2027, w których przewidziano zwiększenie wkładu UE na rzecz Agencji o 2 % rocznie.

Wpływ na budżet dodatkowych środków finansowych dla Agencji zostanie wyrównany poprzez kompensacyjne obniżenie wydatków zaprogramowanych w ramach działu 1, a także powinien ustabilizować potrzeby Agencji w zakresie zasobów na lata 2021–2027. Agencja zobowiązała się również do opracowania planu wewnętrznych przesunięć kadrowych, który pokryje część potrzeb związanych ze zwiększeniem zakresu zadań zaproponowanego w niniejszym wniosku przez realokację wewnętrzną 7 stanowisk. Przed zasugerowaniem dalszego rozszerzenia zadań wiążącego się z zapotrzebowaniem na dodatkowe zasoby Komisja z pomocą Agencji nadal będzie monitorować działania i zasoby EMSA w celu zapewnienia, aby również w przyszłości wykorzystywane były wszystkie możliwości przesunięć w ramach Agencji.

Szczegółowe obliczenia dotyczące wpływu na budżet oraz zasobów ludzkich i administracyjnych wymaganych w związku z niniejszym wnioskiem uwzględniono w ocenie skutków finansowych regulacji.

Wpływ na budżet opisany w niniejszej sekcji i w załączonej ocenie skutków finansowych regulacji obejmuje całkowity wpływ na budżet nowego rozporządzenia ustanawiającego EMSA, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1406/2002, a także wpływ na budżet (i) zmiany dyrektywy 2009/21/WE w sprawie zgodności z wymaganiami dotyczącymi państwa bandery; (ii) zmiany dyrektywy 2009/16/WE w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu; (iii) zmiany dyrektywy 2009/18/WE regulującej dochodzenia w sprawach wypadków; oraz (iv) zmiany dyrektywy 2005/35/WE w sprawie zanieczyszczenia pochodzącego ze statków. Wpływ czterech wymienionych wniosków na budżet opisano bardziej szczegółowo w poszczególnych ocenach skutków finansowych regulacji.

Wpływ na budżet wykraczający poza obowiązujące WRF ma charakter orientacyjny, bez uszczerbku dla przyszłego porozumienia w sprawie WRF.

5.INNE ELEMENTY

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

Monitorowanie i ocena mandatu Agencji będą w dużej mierze przeprowadzane za pomocą odpowiednich mechanizmów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. W art. 41 przewiduje się ocenę, która dotyczy w szczególności wpływu, skuteczności i efektywności Agencji i jej metod pracy, a także może dotyczyć kwestii ewentualnej potrzeby dokonania zmian w strukturze, funkcjonowaniu, obszarze działania i zadaniach Agencji oraz skutków finansowych wszelkich takich zmian. Po przeprowadzeniu tej oceny Komisja będzie pozyskiwać dane od swoich przedstawicieli na posiedzeniach zarządu Agencji oraz poprzez nadzorowanie pracy Agencji we współpracy z państwami członkowskimi.

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

W ROZDZIALE IV i ROZDZIALE V (art. 14–26) określono zasady organizacji Agencji. Zasady te opierają się na rozporządzeniu (WE) nr 1406/2002. Zmiany wprowadzone do zasad w tym rozdziale wynikają z wdrożenia wspólnego oświadczenia Komisji, Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie agencji zdecentralizowanych oraz wspólnego podejścia (2012). Najważniejsze zmiany obejmują wprowadzenie mechanizmu elastyczności w odniesieniu do różnych wniosków o pomoc lub realizację niektórych zadań, zgodnie z którym zarząd może najpierw rozważyć i przeanalizować dostępne zasoby ludzkie i finansowe w kontekście programowania rocznego i wieloletniego (art. 17), oraz powołanie rady wykonawczej (art. 21), przy czym nazwę dotychczasowej rady administracyjnej zmieniono na zarząd. W szczególności:

W art. 14 określono strukturę Agencji. W art. 15–20 ustalono skład, funkcje i metody pracy zarządu. Opracowano je na podstawie art. 10–14 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 oraz wspólnego podejścia. Art. 17: „programowanie roczne i wieloletnie” stanowi nowy, odrębny artykuł dotyczący programów prac, który został uznany za przydatny dla zapewnienia jasności zgodnie ze wspólnym oświadczeniem.

W art. 21 ustanowiono zasady działania rady wykonawczej, która wspiera zarząd i przygotowuje jego posiedzenia.

W art. 22–23, opartych na art. 15 i 16 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 oraz na wspólnym podejściu, określono procedurę powoływania oraz zakres obowiązków dyrektora wykonawczego.

Art. 24 stanowi powtórzenie art. 17 dotychczasowego mandatu.

ROZDZIAŁ VI (art. 25–29) zawiera przepisy finansowe. Przepisy te dostosowano do najnowszych rozporządzeń finansowych 12 . Zmiany w przepisach finansowych w porównaniu z rozporządzeniem (WE) nr 1406/2002 wynikają z wdrożenia wspólnego podejścia i obecnie obowiązujących przepisów finansowych dla agencji zdecentralizowanych UE. Zmiany wprowadzone w zakresie procedur budżetowych oraz prezentacji sprawozdania finansowego i udzielania absolutorium są niewielkie. Główną zmianę w stosunku do dotychczasowego mandatu wprowadzono w art. 26, zgodnie z którym Agencja mogłaby pobierać opłaty za niektóre działania. Na późniejszym etapie, po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, Agencja podejmie decyzję, czy skorzysta z tej możliwości, natomiast wysokość opłaty za usługi świadczone na rzecz państw trzecich i sektora ustala się w drodze aktu wykonawczego zgodnie z art. 33.

ROZDZIAŁ VII (art. 30–31) zawiera przepisy dotyczące pracowników.

ROZDZIAŁ VIII (art. 32–45) zawiera przepisy ogólne i końcowe. Zmiany w porównaniu z rozporządzeniem (WE) nr 1406/2002 wynikają z wdrożenia wspólnego podejścia oraz dostosowań do nowszych przepisów. Większość tych przepisów była już zawarta w rozporządzeniu (WE) nr 1406/2002. Nowe art. 33 i 34 dotyczące procedury komitetowej są niezbędne do wprowadzenia możliwości pobierania opłat.

Rozdział ten zawiera również przepisy przejściowe (art. 43) umożliwiające właściwe przejście z dotychczasowego mandatu na nowy bez zakłóceń w funkcjonowaniu EMSA.

2023/0163 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1406/2002

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 100 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 13 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 14 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Unia przyjęła szereg środków legislacyjnych w celu poprawy bezpieczeństwa morskiego i ochrony na morzu, promowania zrównoważonego rozwoju, w tym zapobiegania zanieczyszczeniom, oraz obniżenia emisyjności żeglugi, a także ułatwienia wymiany informacji i cyfryzacji sektora morskiego. Aby takie ustawodawstwo było skuteczne, powinno ono być odpowiednio i jednolicie stosowane w całej Unii. Zapewniłoby to równe warunki działania, zredukowało zakłócenia konkurencji wynikające z przewagi ekonomicznej statków niestosujących się do tych przepisów i wynagrodziło poważne podmioty związane z morzem.

(2)Dążenie do osiągnięcia tych celów wymaga znacznego zakresu prac o charakterze technicznym prowadzonych przez specjalistyczny organ. Dlatego konieczne okazało się stworzenie – w ramach drugiego „pakietu Erika” z 2002 r., w istniejących ramach instytucjonalnych oraz z poszanowaniem obowiązków i praw państw członkowskich jako państw bandery, państw portu i państw nadbrzeżnych – europejskiej agencji w celu zapewnienia wysokiego, jednolitego i skutecznego poziomu bezpieczeństwa morskiego i zapobiegania zanieczyszczeniu ze statków.

(3)Na mocy rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady 15 ustanowiono Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego („Agencja”) w celu wspomagania Komisji i państw członkowskich w skutecznym wdrażaniu na szczeblu unijnym prawodawstwa w dziedzinie bezpieczeństwa na morzu i zapobiegania zanieczyszczeniu przez odbywanie odpowiednich wizyt w państwach członkowskich w celu monitorowania odnośnego prawodawstwa oraz zapewniania szkoleń i budowania zdolności.

(4)Po utworzeniu Agencji w 2002 r. przepisy Unii w dziedzinie bezpieczeństwa morskiego, zrównoważonego rozwoju i zapobiegania zanieczyszczeniu oraz ochrony na morzu zostały znacznie rozszerzone, co pociągnęło za sobą pięciokrotne wprowadzenie zmian do mandatu Agencji. 

(5)Od 2013 r. Agencja w dalszym ciągu znacznie rozszerza zakres swoich zadań przez podejmowanie odpowiednich zadań dodatkowych określonych w art. 2a rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 albo przez badanie wniosków o pomoc techniczną ze strony Komisji i państw członkowskich, zwłaszcza w obszarze obniżenia emisyjności i cyfryzacji sektora morskiego. Ponadto bezpośredni wpływ na zadania Agencji mają zmiany w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/35/WE 16 , 2009/16/WE 17 , 2009/18/WE 18 i 2009/21/WE 19 . W dyrektywach tych przewidziano w szczególności wykonywanie przez Agencję zadań związanych z zanieczyszczeniami pochodzącymi ze statków, systemem kontroli przeprowadzanej przez państwo portu na szczeblu Unii, działaniami państw członkowskich w zakresie dochodzeń w sprawach wypadków morskich na wodach Unii oraz obowiązkami państw członkowskich jako państw bandery.

(6)Ponadto należy dostosować zarządzanie administracyjne i finansowe Agencji do porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie zarządzania agencjami zdecentralizowanymi 20 oraz ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów zdecentralizowanych Unii 21 .

(7)Ze względu na znaczącą liczbę zmian w związku z opisanym rozwojem sytuacji rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 należy uchylić i zastąpić nowym aktem prawnym.

(8)Agencję powołano początkowo jako organ, który miał przyczyniać się do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa morskiego w całej Unii, a także pomagać w zapobieganiu zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków, a później także z instalacji naftowych i gazowych. Mimo że cele te zostały dodatkowo poszerzone o promowanie ochrony na morzu, uwaga poświęcana przez Agencję w ostatnich latach na wspieranie zmian regulacyjnych w obszarze obniżenia emisyjności i cyfryzacji żeglugi zasługuje na dodanie tych dziedzin do ogólnych celów Agencji, dzięki czemu może ona przyczynić się do osiągania celów dwojakiej transformacji – ekologicznej i cyfrowej sektora. Także kluczowa rola Agencji w zapewnianiu morskiej orientacji sytuacyjnej za pośrednictwem zdjęć satelitarnych i przez obsługę zdalnie kierowanych bezzałogowych systemów powietrznych uzasadnia dodanie odpowiedniego celu ogólnego Agencji.

(9)Cele te powinny definiować obszary zaangażowania Agencji we wspieranie Komisji i państw członkowskich poprzez udzielanie pomocy technicznej i operacyjnej w celu wdrażania polityki Unii dotyczącej obszarów morskich.

(10)Aby we właściwy sposób osiągnąć te cele, Agencja powinna realizować konkretne zadania w obszarze bezpieczeństwa morskiego, zrównoważonego rozwoju, obniżenia emisyjności sektora morskiego, ochrony na morzu i cyberbezpieczeństwa, nadzoru morskiego i sytuacji kryzysowych na morzu oraz promowania cyfryzacji i ułatwiania wymiany danych związanych z sektorem morskim.

(11)Oprócz konkretnych zadań Agencja powinna na wniosek Komisji lub państw członkowskich zapewniać horyzontalne wsparcie techniczne w realizacji wszelkich zadań wchodzących w zakres jej kompetencji i celów, wynikających z przyszłych potrzeb i rozwoju sytuacji na szczeblu Unii. Takie dodatkowe zadania podlegają analizie dostępnych zasobów ludzkich i finansowych, które zarząd Agencji powinien wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o włączeniu takich zadań do jednolitego dokumentu programowego Agencji w ramach rocznego lub wieloletniego programu prac. Jest to niezbędne do zapewnienia, by niektóre zadania stanowiące główny obszar działalności Agencji mogły być w razie potrzeby traktowane priorytetowo.

(12)Agencja zajmuje wiodącą pozycję w zakresie technicznej wiedzy eksperckiej w dziedzinach wchodzących w zakres jej kompetencji, a zatem powinna zapewniać państwom członkowskim szkolenia i działania w zakresie budowania zdolności, opracowując kursy oparte na wspólnych podstawowych programach szkoleń i wykorzystując w ramach ich realizacji narzędzia o najwyższym stopniu zaawansowania technologicznego.

(13)Ta techniczna wiedza ekspercka Agencji powinna być dalej rozwijana przez prowadzenie badań w dziedzinie zagadnień związanych z morzem i angażowanie się w odpowiednie działania Unii w tym obszarze. Agencja powinna aktywnie przyczyniać się do osiągania celów związanych z poprawą bezpieczeństwa morskiego i ochrony na morzu, obniżeniem emisyjności żeglugi i zapobieganiem zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków. W związku z tym Agencja mogłaby wydawać odpowiednie niewiążące wytyczne, zalecenia lub podręczniki, które mogłyby wspierać Komisję, państwa członkowskie lub sektor morski w osiąganiu tych celów. 

(14)Jeśli chodzi o bezpieczeństwo morskie, Agencja powinna wypracować aktywne podejście do określania zagrożeń i wyzwań związanych z bezpieczeństwem, co powinno służyć jako podstawa do przedstawiania Komisji co trzy lata sprawozdania z postępów w zakresie bezpieczeństwa na morzu. Ponadto Agencja powinna nadal wspierać Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu odpowiednich przepisów Unii, zwłaszcza dotyczących obowiązków państwa bandery i państwa portu, badania wypadków na morzu, przepisów dotyczących bezpieczeństwa statków pasażerskich, uznanych organizacji i wyposażenia morskiego. Ponadto Agencja powinna odgrywać aktywną rolę we wspieraniu wykorzystywania autonomicznych i zautomatyzowanych nawodnych statków morskich, przy czym ważne jest również gromadzenie dalszych danych na temat szkolenia i certyfikacji marynarzy oraz Konwencji o pracy na morzu z 2006 r.

(15)Od czasu ostatniej istotnej zmiany rozporządzenia w 2013 r. w sektorze morskim nastąpiły znaczące zmiany legislacyjne związane ze zrównoważonym rozwojem. Oprócz zadań, które do tej pory wchodziły w zakres mandatu Agencji, takich jak zapobieganie zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków oraz instalacji naftowych i gazowych, głównie przez prowadzenie systemu CleanSeaNet, Agencja powinna nadal wspierać Komisję we wdrażaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/883 22  i zadanie to należy uwzględnić w zaktualizowanym mandacie Agencji. Ponadto zachodzi zwiększona potrzeba, aby Agencja nadal służyła wsparciem we wdrażaniu dotyczących żeglugi elementów dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE 23 i (UE) 2016/802 24 . Te dwa obszary, wraz z zaangażowaniem Agencji w gromadzenie, analizę i udostępnianie danych dotyczących emisji tlenków azotu (NOx) ze statków, mają znaczenie dla promowania zrównoważonego rozwoju w sektorze morskim, co powinno być przedmiotem przestawianego przez Agencję co trzy lata sprawozdania z postępów.

(16)W dziedzinie obniżenia emisyjności sektora żeglugi morskiej Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) podejmuje działania na rzecz ograniczenia globalnych emisji generowanych przez transport morski i działania te wymagają wspierania, między innymi przez szybkie wdrożenie przyjętej w 2018 r. wstępnej strategii IMO w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych ze statków. Obecnie trwają debaty nad sposobami praktycznej realizacji tych ambicji, w tym nad zmianą tej wstępnej strategii. Na szczeblu unijnym opracowano zestaw polityk i wniosków ustawodawczych mających na celu wspieranie obniżenia emisyjności i dalsze promowanie zrównoważonego rozwoju w sektorze morskim, co znalazło odzwierciedlenie w szczególności w Europejskim Zielonym Ładzie, kompleksowej strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, pakiecie „Gotowi na 55” oraz dążeniu do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. W związku z tym w mandacie Agencji należy uwzględnić potrzebę ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z sektora morskiego.

(17)W związku z tym, podczas gdy Agencja powinna nadal wspierać Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/757 25 , powinna dalej uczestniczyć we wdrażaniu nowych środków regulacyjnych mających na celu obniżenie emisyjności sektora żeglugi, wynikających z pakietu legislacyjnego „Gotowi na 55”, takich jak rozporządzenie [...] w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim oraz związanych z żeglugą elementów dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 26 ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie. Agencja powinna nadal zajmować wiodącą pozycję w zakresie wiedzy eksperckiej na szczeblu unijnym, aby wspierać proces przechodzenia sektora na paliwa odnawialne i niskoemisyjne, prowadząc badania i zapewniając wytyczne dotyczące przyjmowania i wdrażania zrównoważonych alternatywnych źródeł energii dla statków, w tym zasilania statków energią elektryczną z lądu oraz w odniesieniu do wdrażania rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej i wspomagającego wykorzystania napędu wiatrowego. Aby monitorować postępy w zakresie obniżenia emisyjności sektora żeglugi, Agencja powinna co trzy lata składać Komisji sprawozdanie z działań na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych wraz z ewentualnymi zaleceniami.

(18)W obszarze ochrony na morzu Agencja powinna nadal zapewniać pomoc techniczną na potrzeby inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w ramach rozporządzenia (WE) nr 725/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 27 w sprawie wzmocnienia ochrony statków i obiektów portowych. Ze względu na fakt, że w ostatnich latach znacznie wzrosła liczba cyberincydentów w sektorze morskim, Agencja powinna wspierać działania Unii zmierzające do zwiększenia odporności na cyberincydenty w sektorze morskim przez ułatwianie wymiany najlepszych praktyk i informacji na temat cyberincydentów między państwami członkowskimi.

(19)Agencja powinna nadal prowadzić system monitorowania i informacji o ruchu statków utworzony na mocy dyrektywy 2002/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 28 wraz z innymi systemami służącymi do budowania morskiej orientacji sytuacyjnej. W związku z tym Agencja powinna nadal odgrywać istotną rolę w zarządzaniu komponentem programu Copernicus dotyczącym ochrony na morzu, a także nadal korzystać z dostępnych najnowszych technologii, takich jak zdalnie kierowane bezzałogowe system powietrzne, które zapewniają państwom członkowskim i innym organom Unii użyteczne narzędzie nadzoru i monitorowania. Oprócz tych usług Agencja udowodniła swoją strategiczną rolę w zapewnianiu morskiej orientacji sytuacyjnej w różnych sytuacjach kryzysowych, takich jak pandemia COVID-19 i agresja Rosji na Ukrainę. W związku z tym Agencja powinna prowadzić centrum, które będzie działać 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu oraz będzie udzielać wsparcia Komisji i państwom członkowskim w takich sytuacjach kryzysowych.

(20)Cyfryzacja danych wpisuje się w naturalny sposób w postępy technologiczne w zakresie gromadzenia i przekazywania danych, mając na celu przyczynienie się do oszczędności kosztów i efektywnego wykorzystania zasobów ludzkich. Wdrożenie i eksploatacja autonomicznych nawodnych statków morskich oraz nowe rozwiązania cyfrowe i technologiczne zapewniają szeroki zakres nowych możliwości w zakresie gromadzenia danych i zarządzania zintegrowanymi systemami. Stwarza to możliwości potencjalnej cyfryzacji, automatyzacji i standaryzacji szeregu procesów, co ułatwiłoby zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony, zrównoważonego rozwoju i efektywności operacji morskich, w tym mechanizmów nadzoru, na szczeblu Unii, przy jednoczesnym zmniejszeniu obciążeń administracyjnych spoczywających na państwach członkowskich. W związku z tym Agencja powinna m.in. upowszechniać i promować korzystanie z certyfikatów elektronicznych, zbieranie, zapisywanie i ocenę danych technicznych, systematyczne wykorzystywanie istniejących baz danych, łącznie z ich wymianą dzięki wykorzystaniu innowacyjnych narzędzi informatycznych i sztucznej inteligencji, oraz, w stosownych przypadkach, tworzenie dodatkowych interoperacyjnych baz danych.

(21)W celu właściwego wykonywania zadań powierzonych Agencji jej urzędnicy powinni odwiedzać państwa członkowskie, aby monitorować ogólne funkcjonowanie unijnego systemu bezpieczeństwa morskiego i zapobiegania zanieczyszczeniu. Agencja powinna również przeprowadzać inspekcje w celu wspierania Komisji w ocenie skutecznego wdrażania prawa Unii.

(22)Komisja i państwa członkowskie mogą potrzebować pomocy technicznej i wiedzy eksperckiej w kontekście IMO, Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu, podpisanego w Paryżu w dniu 26 stycznia 1982 r. („memorandum paryskie”). Komisja może również potrzebować pomocy technicznej Agencji we wspieraniu państw trzecich w dziedzinie gospodarki morskiej, w szczególności w zakresie budowania zdolności oraz środków zapobiegania zanieczyszczeniom i reagowania na nie. Należy powierzyć zarządowi Agencji zadanie przyjęcia strategii stosunków międzynarodowych Agencji w kwestiach podlegających jej kompetencjom w ramach jednolitego dokumentu programowego.

(23)Organy krajowe pełniące funkcje straży przybrzeżnej są odpowiedzialne za szerokie spektrum zadań, które mogą obejmować bezpieczeństwo morskie, ochronę na morzu, działania poszukiwawcze i ratownicze na morzu, kontrolę granic morskich, kontrolę rybołówstwa morskiego, kontrolę celną na morzu, ogólne ściganie przestępstw na morzu i ochronę środowiska morskiego. Agencja, Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 29 oraz Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa, ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/473 30 powinny zacieśnić, w ramach ich mandatów, wzajemną współpracę, a także współpracę z organami krajowymi pełniącymi funkcje straży przybrzeżnej w celu poprawienia morskiej orientacji sytuacyjnej oraz wspierania spójnych i oszczędnych działań.

(24)Wdrożenie niniejszego rozporządzenia nie powinno wpływać na podział kompetencji między Unią i państwami członkowskimi ani na obowiązki państw członkowskich wynikające z konwencji międzynarodowych, takich jak Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, Międzynarodowa konwencja o poszukiwaniu i ratownictwie morskim, Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht i inne stosowne instrumenty międzynarodowe dotyczące morza.

(25)Aby usprawnić proces decyzyjny w Agencji i przyczynić się do zwiększenia sprawności i skuteczności, należy wprowadzić dwupoziomową strukturę zarządzania. W tym celu państwa członkowskie i Komisja powinny być reprezentowane w zarządzie, który powinien dysponować niezbędnymi uprawnieniami, w tym uprawnieniem do ustanawiania budżetu i zatwierdzania dokumentu programowego. Zarząd powinien nadawać ogólny kierunek działaniom Agencji i ściślej uczestniczyć w monitorowaniu działań Agencji, aby wzmocnić nadzór nad kwestiami administracyjnymi i budżetowymi. Należy powołać mniejszą radę wykonawczą, której zadaniem będzie właściwie przygotowywanie posiedzeń zarządu i wspomaganie jego procesu decyzyjnego. Uprawnienia rady wykonawczej należy określić w mandacie, który zostanie przyjęty przez zarząd i który w razie potrzeby powinien obejmować opinie i tymczasowe decyzje, z zastrzeżeniem ostatecznego zatwierdzenia ich przez zarząd. Na czele Agencji powinien stać dyrektor wykonawczy.

(26)Aby zagwarantować przejrzystość decyzji zarządu, w jego posiedzeniach powinni uczestniczyć przedstawiciele zainteresowanych sektorów, ale bez prawa głosu. Przedstawiciele poszczególnych zainteresowanych stron powinni być powoływani przez Komisję na podstawie ich reprezentatywności na szczeblu unijnym.

(27)W celu właściwego wykonywania swoich zadań Agencja powinna mieć osobowość prawną i autonomiczny budżet, finansowany głównie przez wkład unijny i przez honoraria i opłaty wnoszone przez państwa trzecie lub inne podmioty. Wszelkie wkłady finansowe wnoszone przez państwa członkowskie, państwa trzecie lub inne podmioty nie powinny naruszać niezależności i bezstronności Agencji. Aby zapewnić niezależność Agencji pod kątem jej zarządzania i w wydawanych przez nią opiniach, zaleceniach i decyzjach, struktura Agencji powinna być przejrzysta, a pełna odpowiedzialność powinna spocząć na dyrektorze wykonawczym. Pracownicy Agencji powinni być niezależni i powinni być zatrudnieni na umowy krótko- i długoterminowe, tak aby utrzymać strukturę merytoryczną organizacji i ciągłość jej działalności, prowadząc jednocześnie stałą niezbędną wymianę wiedzy eksperckiej z sektorem morskim. Wydatki Agencji powinny obejmować wydatki związane z personelem, administracją, infrastrukturą i działalnością.

(28)W odniesieniu do zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi Agencja powinna zapewnić bezstronność, integralność i wysokie standardy zawodowe. Nigdy nie powinien pojawić się żaden uzasadniony powód do podejrzeń, że wpływ na decyzje mogły mieć interesy sprzeczne z rolą Agencji jako organu służącego całej Unii, prywatne interesy lub powiązania dowolnego członka zarządu, które to interesy prowadziłyby lub mogły prowadzić do powstania konfliktu z właściwym wykonywaniem oficjalnych obowiązków przez daną osobę. Zarząd powinien zatem przyjąć szczegółowe zasady dotyczące konfliktów interesów.

(29)Szersza perspektywa strategiczna dotycząca działalności Agencji pomogłaby skuteczniej planować jej zasoby i zarządzanie nimi oraz przyczyniłaby się do podniesienia jakości jej wyników. Zostało to potwierdzone i podkreślone rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2019/715. Dlatego też zarząd powinien przyjąć i okresowo aktualizować jednolity dokument programowy zawierający roczny i wieloletnie programy prac, skonsultowawszy go wcześniej należycie z odpowiednimi zainteresowanymi stronami.

(30)Jeżeli Agencja otrzyma wniosek o wykonywanie nowych zadań, które nie zostały wyraźnie przewidziane w jej mandacie, lub niektórych zadań, w przypadku których zgodnie z jej mandatem konieczne jest rozważenie i przeanalizowanie wpływu na jej zasoby ludzkie i budżetowe, zarząd powinien uwzględnić takie zadania w dokumencie programowym dopiero po przeprowadzeniu takiej analizy. W analizie tej należy określić niezbędne zasoby, za pomocą których Agencja mogłaby wykonywać te nowe zadania, oraz czy będzie to negatywny wpływ na istniejące zadania Agencji.

(31)Agencja powinna dysponować odpowiednimi zasobami oraz niezależnym budżetem, aby móc realizować swoje zadania. Należy ją finansować głównie za pomocą wkładu z budżetu ogólnego Unii. Procedura budżetowa Unii powinna mieć zastosowanie do wkładu Unii i wszelkich innych dotacji, którymi obciążany jest budżet ogólny. Badanie sprawozdania finansowego powinien przeprowadzać Trybunał Obrachunkowy Unii.

(32)Opłaty poprawiają finansowanie agencji i można je rozważyć w odniesieniu do konkretnych usług wchodzących w zakres kompetencji Agencji i świadczonych przez nią na rzecz państw trzecich lub sektora. Wszelkie opłaty pobierane przez Agencję powinny pokrywać koszty świadczenia przez nią odpowiednich usług.

(33)W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do honorariów i opłat należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 31 .

(34)Na przestrzeni minionych lat utworzono szereg nowych agencji zdecentralizowanych, poprawiła się przejrzystość i poziom kontroli nad sposobem dysponowania funduszami Unii przyznawanymi tym agencjom, w szczególności w zakresie budżetowania pobieranych opłat, kontroli finansowej, uprawnień do udzielania absolutorium, składek emerytalnych i wewnętrznej procedury budżetowej (kodeks postępowania). W podobny sposób rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady 32 powinno być stosowane bez ograniczeń w stosunku do Agencji, która powinna przystąpić do międzyinstytucjonalnego porozumienia z dnia 25 maja 1999 r. zawartego między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Wspólnot Europejskich, dotyczącego wewnętrznych dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 33 .

(35)Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, czyli ustanowienie wyspecjalizowanego organu, który może wspierać Komisję i państwa członkowskie w stosowaniu i monitorowaniu przepisów Unii w dziedzinie bezpieczeństwa morskiego, a także w ocenie jego skuteczności, nie mogą zostać w wystarczającym stopniu zrealizowane przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na konieczność podjęcia współpracy mogą być lepiej zrealizowane na szczeblu unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(36)Aby zapewnić właściwe funkcjonowanie Agencji, konieczne jest wdrożenie określonych zasad dotyczących zarządzania Agencją, aby wypełnić wymagania wspólnego oświadczenia i wspólnego podejścia uzgodnionych w ramach międzyinstytucjonalnej grupy roboczej ds. agencji zdecentralizowanych UE w lipcu 2012 r., których celem jest usprawnienie działań agencji i zwiększenie ich skuteczności.

(37)Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(38)Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego ustanowiona rozporządzeniem (WE) nr 1406/2022 pozostaje tą samą osobą prawną i będzie kontynuować wszystkie prowadzone przez siebie działania i procedury,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I CELE

Artykuł 1

Ustanowienie, przedmiot i zakres

1.Niniejsze rozporządzenie zawiera kompleksowe przepisy dotyczące zadań i funkcjonowania Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego ustanowionej rozporządzeniem (WE) nr 1406/2002 („Agencja”) oraz zarządzania nią.

2.Agencja wspiera państwa członkowskie i Komisję w skutecznym stosowaniu i wdrażaniu prawa Unii dotyczącego transportu morskiego w całej Unii. W tym celu Agencja współpracuje z państwami członkowskimi i z Komisją oraz zapewnia im pomoc techniczną, operacyjną i naukową w zakresie celów i zadań Agencji określonych w art. 2 oraz w rozdziałach II i III.

3.Świadcząc pomoc, o której mowa w ust. 2, Agencja zapewnia w szczególności wsparcie państwom członkowskim i Komisji w prawidłowym stosowaniu odpowiednich aktów prawnych Unii, przyczyniając się jednocześnie do ogólnej skuteczności ruchu morskiego i transportu morskiego, jak określono w niniejszym rozporządzeniu, tak aby ułatwić osiągnięcie celów Unii w dziedzinie transportu morskiego.

4.Wszelkie wsparcie udzielane przez Agencję pozostaje bez uszczerbku dla praw i obowiązków państw członkowskich jako państw bandery, państw portu lub państw nadbrzeżnych.

Artykuł 2

Cele Agencji

1.Celem Agencji jest promowanie i ustanowienie wysokiego, jednolitego i skutecznego poziomu bezpieczeństwa morskiego, zmierzającego do wyeliminowania wypadków, zapewnienia ochrony na morzu, redukcji emisji gazów cieplarnianych ze statków oraz zrównoważonego rozwoju sektora morskiego, a także zapobieganie zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków i reagowanie na nie oraz reagowanie na zanieczyszczenia morza spowodowane przez instalacje naftowe i gazowe.

2.Dalsze cele Agencji obejmują promowanie cyfryzacji sektora morskiego poprzez ułatwianie elektronicznej transmisji danych wspierającej uproszczenie, a także dostarczanie Komisji i państwom członkowskim zintegrowanych systemów i usług w zakresie nadzoru morskiego i morskiej orientacji sytuacyjnej.

ROZDZIAŁ II

ZADANIA AGENCJI

Artykuł 3

Horyzontalne wsparcie techniczne

1.Agencja wspomaga Komisję:

a)w kontroli skutecznego wdrażania odnośnych obowiązujących aktów prawnych Unii, objętych celami Agencji, w szczególności przez przeprowadzanie wizyt i inspekcji, o których mowa w art. 10. W związku z tym Agencja może przedstawiać Komisji sugestie dotyczące ewentualnych ulepszeń;

b)w pracach przygotowawczych na potrzeby uaktualniania i tworzenia stosownych aktów prawnych Unii wchodzących w zakres celów Agencji, w szczególności zgodnie z rozwojem prawa międzynarodowego;

c)w wykonywaniu wszelkich innych zadań powierzonych Komisji w aktach ustawodawczych Unii dotyczących celów Agencji.

2.Agencja współpracuje z państwami członkowskimi w celu:

a)organizowania, w stosownych przypadkach, odpowiednich działań z zakresu budowania zdolności oraz działań szkoleniowych wchodzących w zakres celów Agencji i leżących w zakresie odpowiedzialności państw członkowskich. W związku z tym Agencja buduje odpowiednie zdolności w celu opracowywania, wdrażania i koordynowania działań szkoleniowych związanych z celami Agencji, w tym poprzez opracowywanie kursów, seminariów, konferencji i warsztatów opartych na wspólnym podstawowym programie szkoleń, a także szkoleń internetowych, e-uczenia się oraz innych innowacyjnych i zaawansowanych narzędzi szkoleniowych. Szczegóły takich działań szkoleniowych prowadzonych poza kształceniem formalnym są opracowywane w ścisłym porozumieniu z państwami członkowskimi i Komisją oraz zatwierdzane przez zarząd zgodnie z art. 17 niniejszego rozporządzenia, przy pełnym poszanowaniu art. 166 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE);

b)opracowywania rozwiązań technicznych, w tym zapewniania odpowiednich usług operacyjnych, oraz świadczenia pomocy technicznej, tak by stworzyć potencjał krajowy niezbędny do wykonywania odnośnych aktów prawnych Unii dotyczących celów Agencji.

3.Agencja promuje i ułatwia współpracę między państwami członkowskimi oraz między nimi a Komisją w zakresie wdrażania przepisów Unii przez wspieranie wymiany i upowszechniania doświadczeń i dobrych praktyk.

4.Na wniosek Komisji lub z własnej inicjatywy z zastrzeżeniem uzyskania zgody zarządu zgodnie z art. 17 Agencja bierze udział w zgodnych z jej celami działaniach badawczych w dziedzinie problematyki morskiej na szczeblu Unii. W związku z tym, bez uszczerbku dla innych działań badawczych na szczeblu Unii, Agencja wspiera Komisję i państwa członkowskie w określaniu kluczowych tematów badawczych oraz w analizowaniu prowadzonych i zakończonych projektów badawczych powiązanych z celami Agencji. W stosownych przypadkach, z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów dotyczących własności intelektualnej i względów dotyczących ochrony, Agencja może – po uzyskaniu zgody Komisji – upowszechniać wyniki swoich działań w zakresie badań naukowych i innowacji, wnosząc tym samym wkład w tworzenie synergii między działaniami w zakresie badań naukowych i innowacji prowadzonych przez inne organy Unii i państwa członkowskie.

5.W przypadku gdy jest to wymagane do wykonywania jej zadań, Agencja prowadzi badania z udziałem Komisji i, w stosownych przypadkach, za pośrednictwem konsultacyjnych grup sterujących, państw członkowskich oraz, w stosownych przypadkach, partnerów społecznych i przedstawicieli sektora posiadających wiedzę ekspercką w odpowiednich dziedzinach.

6.Na podstawie badań i analiz przeprowadzonych przez Agencję, ale także na podstawie doświadczenia zdobytego w wyniku własnych działań, w szczególności wizyt i inspekcji, oraz wymiany informacji i dobrych praktyk z państwami członkowskimi i Komisją, Agencja może wydawać, po uprzedniej konsultacji z Komisją, odpowiednie niewiążące zalecenia, wytyczne lub podręczniki w celu wspierania i ułatwiania państwom członkowskim, a w stosownych przypadkach przedstawicielom sektora, wykonywania przepisów Unii.

Artykuł 4

Zadania związane z bezpieczeństwem morskim

1.Agencja monitoruje postępy w zakresie bezpieczeństwa transportu morskiego w Unii, przeprowadza analizę ryzyka na podstawie dostępnych danych i opracowuje modele oceny ryzyka w zakresie bezpieczeństwa w celu określenia wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa. Co trzy lata Agencja przedstawia Komisji sprawozdanie z postępów w zakresie zapewniania bezpieczeństwa morskiego wraz z ewentualnymi zaleceniami technicznymi, które mogłyby zostać uwzględnione na szczeblu unijnym lub międzynarodowym. W związku z tym Agencja w szczególności analizuje i proponuje odpowiednie wytyczne lub zalecenia w odniesieniu do potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa wynikających z wdrażania i wykorzystywania zrównoważonych alternatywnych źródeł energii dla statków, w tym zasilania statków zacumowanych w porcie energią elektryczną z lądu.

2. Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu dyrektywy 2009/21/WE. W szczególności Agencja opracowuje i prowadzi bazę danych wyników inspekcji zgodnie z [art. 6a] tej dyrektywy, wprowadza elektroniczne narzędzie sprawozdawcze, o którym mowa w [art. 9b] tej dyrektywy, prowadzi publiczną stronę internetową, o której mowa w art. 8 ust. 2c, oraz przedstawia Komisji zalecenia na podstawie zgromadzonych danych.

Agencja wspomaga Komisję w pełnieniu roli obserwatora w procesie audytu Międzynarodowej Organizacji Morskiej zgodnie z [art. 7] dyrektywy 2009/21/WE. Agencja opracowuje również odpowiednie narzędzia i usługi, które na wniosek państw członkowskich wspomagają je w wypełnianiu obowiązków wynikających z dyrektywy 2009/21/WE.

Agencja zapewnia również wspólny system budowania zdolności dla rzeczoznawców państwa członkowskiego i inspektorów państwa bandery państw członkowskich, o którym mowa w [art. 4c] wyżej wymienionej dyrektywy.

3.Agencja wspomaga Komisję w opracowywaniu i prowadzeniu baz danych przewidzianych w art. 24 i 24a dyrektywy 2009/16/WE. Na podstawie zebranych danych Agencja wspomaga Komisję w analizowaniu odnośnych informacji i publikowaniu informacji dotyczących statków i przedsiębiorstw o niskim i bardzo niskim poziomie działalności zgodnie z dyrektywą 2009/16/WE.

Agencja opracowuje odpowiednie narzędzia i usługi, które na wniosek państw członkowskich wspomagają je w wypełnianiu obowiązków wynikających z dyrektywy 2009/16/WE.

Agencja zapewnia również program rozwoju zawodowego i szkoleń dla inspektorów kontroli przeprowadzanej przez państwo portu w państwach członkowskich zgodnie z [art. 22 ust. 7] wyżej wymienionej dyrektywy 2009/16/WE.

4.Agencja wspomaga Komisję w opracowywaniu i prowadzeniu bazy danych przewidzianej w art. 17 dyrektywy 2009/18/WE. Na podstawie zebranych danych Agencja opracowuje roczny przegląd wypadków i incydentów morskich. Agencja, na wniosek odnośnych państw członkowskich i przy założeniu braku konfliktu interesów, udziela wsparcia operacyjnego tym państwom członkowskim w zakresie dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa. Agencja dokonuje również analizy sprawozdań z dochodzeń w sprawie bezpieczeństwa, aby określić wartość dodaną na poziomie Unii w zakresie wszelkich nabywanych doświadczeń.

Agencja zapewnia program rozwoju zawodowego i szkoleń dla właściwych organów ds. badania wypadków morskich.

34 35 36 5. Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/45/WE i 2003/25/WE oraz dyrektywy Rady 98/41/WE. Agencja w szczególności opracowuje i prowadzi bazę danych służącą do rejestrowania środków przewidzianych w art. 9 dyrektywy 2009/45/WE i art. 9 dyrektywy 98/41/WE oraz wspiera Komisję w ocenie takich środków. 

37 6. Agencja ułatwia współpracę i wymianę informacji między Komisją a państwami członkowskimi w celu oceny uznanych organizacji wykonujących zadania w zakresie certyfikacji i przeglądów zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 391/2009. Agencja w szczególności:

a)przekazuje Komisji opinię na temat oceny uznanych organizacji zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 391/2009;

b)przekazuje państwom członkowskim odpowiednie informacje w kontekście inspekcji przeprowadzonych w celu wsparcia oceny Komisji na podstawie art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 391/2009, aby wspierać monitorowanie uznanych organizacji i nadzór nad nimi zgodnie z art. 9 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/15/WE 38 , wspierając państwa członkowskie w wypełnianiu ich unijnych i międzynarodowych zobowiązań jako państw bandery. W związku z tym Agencja wspomaga Komisję w zarządzaniu grupą wysokiego szczebla ds. państw bandery na mocy [art. 9 ust. 1] dyrektywy 2009/21/WE.

c)przekazuje Komisji, z własnej inicjatywy lub na wniosek Komisji, zalecenia i pomoc techniczną w zakresie ewentualnych środków naprawczych lub nakładania grzywien na uznane organizacje zgodnie z art. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 391/2009.

7.Agencja wspomaga Komisję we wdrażaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/90/UE 39 przez dokonywanie oceny technicznej aspektów bezpieczeństwa, przedstawianie zaleceń wraz z wykazami odpowiednich wymogów projektowych, konstrukcyjnych i eksploatacyjnych oraz norm testowych, opracowanie i prowadzenie bazy danych przewidzianej w art. 35 ust. 4 tej dyrektywy oraz ułatwianie współpracy między oceniającymi jednostkami notyfikowanymi, pełniąc rolę sekretariatu technicznego ich grupy koordynacyjnej.

8.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie w identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa związanych z rozwojem autonomicznych i zautomatyzowanych nawodnych statków morskich (MASS) oraz wspomaga państwa członkowskie poprzez ułatwianie zatwierdzania projektów lub operacji MASS w drodze prowadzenia badań i opracowywania odpowiednich narzędzi cyfrowych, wytycznych i podręczników.

9.Agencja gromadzi i analizuje dane dotyczące marynarzy dostarczane i wykorzystywane zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/993 40 . Może również gromadzić i analizować dane dotyczące wdrażania Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. (MLC 2006), aby przyczyniać się do poprawy warunków pracy i życia marynarzy na pokładzie.

Artykuł 5

Zadania związane ze zrównoważonym rozwojem

1.Agencja wspiera państwa członkowskie w sposób efektywny pod względem kosztów dodatkowymi środkami reagowania na zanieczyszczenia w razie zanieczyszczenia spowodowanego przez statki, a także zanieczyszczenia morza spowodowanego przez instalacje naftowe i gazowe. Agencja podejmuje takie działania na wniosek poszkodowanego państwa członkowskiego, pod którego kierownictwem prowadzone są działania mające na celu usunięcie zanieczyszczeń. Takie wsparcie pozostaje bez uszczerbku dla odpowiedzialności państw nadbrzeżnych w zakresie funkcjonujących w nich właściwych mechanizmów reagowania na zanieczyszczenia oraz jest udzielane z poszanowaniem istniejących zasad współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w tej dziedzinie. Środki operacyjne, które Agencja udostępnia państwom członkowskim, uwzględniają i umożliwiają przejście sektora na korzystanie ze zrównoważonych alternatywnych źródeł energii dla statków. W stosownych przypadkach wnioski o podjęcie działań zmierzających do zwalczania zanieczyszczeń przekazuje się za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności ustanowionego decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE 41 .

2. Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie w wykrywaniu możliwych zanieczyszczeń i ściganiu statków dokonujących nielegalnych zrzutów zgodnie z dyrektywą 2005/35/WE. Agencja w szczególności pomaga we wdrażaniu art. [10, 10a, 10b, 10c i 10d] tej dyrektywy przez:

a)opracowanie i prowadzenie niezbędnego systemu informacyjnego (CleanSeaNet) w ramach unijnego systemu SafeSeaNet oraz baz danych;

b)gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie istotnych informacji na temat wdrażania i egzekwowania dyrektywy 2005/35/WE;

c)budowanie zdolności właściwych organów krajowych i usprawnianie wymiany najlepszych praktyk;

d)utworzenie i prowadzenie internetowego kanału zewnętrznego zgłaszania nieprawidłowości, służącego do przyjmowania i przetwarzania zgłaszanych przez załogę informacji o potencjalnych nielegalnych zrzutach, oraz przekazywanie takich informacji zainteresowanemu państwu członkowskiemu lub zainteresowanym państwom członkowskim.

3.Agencja zapewnia usługę CleanSeaNet i wszelkie inne narzędzia wspomagające Komisję i państwa członkowskie, na ich wniosek, w monitorowaniu zakresu i wpływu na środowisko wycieków ropy naftowej z instalacji naftowych i gazowych. 

4.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu dyrektywy (UE) 2019/883 w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków. W szczególności Agencja wspomaga Komisję w opracowywaniu i prowadzeniu bazy danych wyników inspekcji, przewidzianej w art. 14 tej dyrektywy.

5.Agencja wspiera Komisję i państwa członkowskie w kontekście wdrażania dyrektywy 2008/56/WE, uczestnicząc w realizacji celu w zakresie osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich wraz z kwestiami związanymi z żeglugą i przy wykorzystaniu wyników uzyskanych przy pomocy istniejących narzędzi, takich jak zintegrowane usługi morskie. W związku z tym Agencja prowadzi dalsze badania w kwestiach związanych z kontenerami zagubionymi na morzu, w tym granulatami tworzyw sztucznych, i hałasem podwodnym oraz przedstawia zalecenia Komisji i państwom członkowskim.

6.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie, w tym za pośrednictwem narzędzi i usług operacyjnych, we wdrażaniu związanych z żeglugą elementów dyrektywy (UE) 2016/802. W związku z tym działania Agencji obejmują również rozbudowę i prowadzenie bazy danych zapewniającej pomoc państwom członkowskim w zakresie odpowiedniego typowania i priorytetowego traktowania statków, które należy poddać inspekcji w związku z ryzykiem nieprzestrzegania przepisów tej dyrektywy. 

7.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie, na ich wniosek, odpowiednimi narzędziami i usługami operacyjnymi w monitorowaniu i gromadzeniu danych dotyczących emisji tlenków azotu (NOx) ze statków.

8.Agencja wspiera Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1257/2013 42 przez wydawanie odpowiednich wytycznych oraz gromadzenie i analizę danych dotyczących zgodności z przepisami tego rozporządzenia.

9.Agencja co trzy lata przedstawia Komisji sprawozdanie z postępów w ograniczaniu wpływu transportu morskiego na środowisko na szczeblu Unii.

Artykuł 6

Zadania związane z obniżeniem emisyjności

1.Agencja monitoruje postępy w zakresie środków operacyjnych i technicznych wprowadzanych w celu zwiększenia efektywności energetycznej statków oraz wykorzystywania zrównoważonych paliw alternatywnych, systemów energetycznych i systemów zasilania dla statków, w tym zasilania energią elektryczną z lądu i wspomagającego wykorzystania napędu wiatrowego, co ma służyć ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych ze statków. 

2.Agencja zapewnia pomoc techniczną Komisji i państwom członkowskim, na ich wniosek, w odniesieniu do działań regulacyjnych mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych ze statków. W związku z tym Agencja może korzystać z wszelkich narzędzi lub usług operacyjnych odpowiednich do zadania. W związku z tym Agencja w szczególności bada, analizuje i proponuje odpowiednie wytyczne lub zalecenia w odniesieniu do wdrażania i wykorzystywania zrównoważonych paliw alternatywnych, systemów energetycznych i systemów zasilania dla statków, w tym zasilania energią elektryczną z lądu i wspomagającego wykorzystania napędu wiatrowego, jak również w odniesieniu do środków efektywności energetycznej.

3.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu rozporządzenia (UE) [... w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim]. W szczególności Agencja wspomaga Komisję w opracowaniu i prowadzeniu bazy danych FuelEU i innych odpowiednich narzędzi informatycznych, o których mowa w [art. 16] tego rozporządzenia, w opracowaniu odpowiednich narzędzi monitorowania, wytycznych i ukierunkowanych narzędzi opartych na analizie ryzyka w celu usprawniania weryfikacji i wykonywania działań, o których mowa w [art. 15 ter] tego rozporządzenia, oraz w analizie odpowiednich danych i przygotowywaniu sprawozdań zgodnie z [art. 28] tego rozporządzenia.

4.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu rozporządzenia (UE) 2015/757. W szczególności Agencja wspomaga Komisję w opracowywaniu, aktualizowaniu i utrzymywaniu odpowiednich narzędzi informatycznych, baz danych i wytycznych do celów wdrażania tego rozporządzenia i ułatwiania działań w zakresie egzekwowania przepisów, wspomaga Komisję w analizie odpowiednich danych zgłaszanych na podstawie tego rozporządzenia oraz wspiera Komisję w działaniach mających na celu wypełnienie obowiązków wynikających z art. 21 tego rozporządzenia.

5.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie we wdrażaniu dyrektywy 2003/87/WE w zakresie mającym zastosowanie do sektora morskiego. W szczególności Agencja wspomaga Komisję w opracowywaniu odpowiednich informatycznych narzędzi wdrożeniowych, narzędzi monitorowania, wytycznych i ukierunkowanych narzędzi opartych na analizie ryzyka w celu usprawniania weryfikacji, wykonywania i wdrażania działań związanych z dyrektywą 2003/87/WE w odniesieniu do sektora morskiego, przy jednoczesnym wykorzystaniu wyników istniejących odpowiednich narzędzi, usług i baz danych.

6. Agencja co trzy lata przedstawia Komisji sprawozdanie z postępów w obniżeniem emisyjności transportu morskiego na szczeblu Unii. Tam, gdzie to możliwe, sprawozdanie powinno zawierać analizę techniczną zidentyfikowanych kwestii, którymi można się zająć na szczeblu unijnym.

Artykuł 7

Zadania związane z ochroną na morzu i cyberbezpieczeństwem

1.Agencja zapewnia Komisji pomoc techniczną pod względem wykonywania zadań w zakresie inspekcji, powierzonych jej zgodnie z art. 9 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 725/2004.

2.Agencja wspiera Komisję i państwa członkowskie, wraz z wszelkimi innymi właściwymi organami Unii, w rozwijaniu odporności na cyberincydenty w sektorze morskim, w szczególności przez ułatwianie wymiany najlepszych praktyk i informacji na temat cyberincydentów między państwami członkowskimi.

Artykuł 8

Zadania związane z nadzorem morskim i sytuacjami kryzysowymi na morzu

1.Agencja świadczy na rzecz Komisji i państw członkowskich, na ich wniosek, usługi w zakresie nadzoru morskiego i łączności morskiej, oparte na najnowszej technologii, w tym na infrastrukturze kosmicznej i naziemnej oraz czujnikach umieszczonych na wszelkiego rodzaju platformach, przyczyniając się w ten sposób do poprawy morskiej orientacji sytuacyjnej.

2.W obszarze monitorowania ruchu, objętym dyrektywą 2002/59/WE, Agencja promuje w szczególności współpracę między państwami nadbrzeżnymi w odnośnych rejonach żeglugi, jak również opracowuje, prowadzi i obsługuje Centrum Danych systemu identyfikacji i śledzenia statków dalekiego zasięgu Unii Europejskiej oraz system wymiany informacji morskich (SafeSeaNet), o którym mowa w art. 6b oraz 22a tej dyrektywy, jak również międzynarodowy system wymiany danych z systemu identyfikacji i śledzenia statków dalekiego zasięgu, zgodnie z zobowiązaniem podjętym na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej.

3.Agencja zapewnia Komisji, właściwym organom krajowym i instytucjom unijnym w zakresie ich kompetencji, na wniosek i bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego i unijnego, odpowiednie informacje o pozycji statków i dane z obserwacji Ziemi, by ułatwić im stosowanie środków przeciwko piractwu i umyślnym aktom bezprawnym, zgodnie z mającym zastosowanie prawem Unii lub na mocy uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym instrumentów prawnych w obszarze transportu morskiego, z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów o ochronie danych i zgodnie z procedurami administracyjnymi, które mają zostać ustanowione, w stosownych przypadkach, przez grupę sterującą wysokiego szczebla ustanowioną na mocy dyrektywy 2002/59/WE. Dostarczanie danych systemu identyfikacji i śledzenia statków dalekiego zasięgu odbywa się za zgodą danego państwa bandery.

4.Agencja prowadzi dostępne 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, na wniosek i bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego i prawa Unii, centrum zapewniające Komisji, właściwym organom krajowym, bez uszczerbku dla ich praw i obowiązków jako państw bandery, państw nadbrzeżnych i państw portu, oraz odpowiednim organom Unii w ramach ich mandatu, morską orientację sytuacyjną i dane analityczne, w stosownych przypadkach, w zakresie:

a)bezpieczeństwa i ochrony na morzu oraz zanieczyszczenia mórz;

b)sytuacji kryzysowych na morzu;

c)wykonywania wszelkich przepisów Unii, zgodnie z którymi wymagane jest monitorowanie ruchu statków;

d)środków przeciwko piractwu i umyślnym aktom bezprawnym, zgodnie z mającym zastosowanie prawem Unii lub na mocy uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym instrumentów prawnych w obszarze transportu morskiego;

e)wykorzystania MASS i ich interakcji ze statkami konwencjonalnymi.

Takie informacje przekazywane są z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów o ochronie danych i zgodnie z procedurami administracyjnymi, które mają zostać ustanowione, w stosownych przypadkach, przez grupę sterującą wysokiego szczebla ustanowioną na mocy dyrektywy 2002/59/WE. Dostarczanie danych systemu identyfikacji i śledzenia statków dalekiego zasięgu odbywa się za zgodą danego państwa bandery.

5.W ramach swoich kompetencji Agencja przyczynia się do szybkiego reagowania na sytuacje kryzysowe i łagodzenia ich skutków, pomagając państwom członkowskim i Komisji, na ich wniosek, w realizacji planów awaryjnych oraz ułatwiając wymianę informacji i najlepszych praktyk.

6.Agencja wspiera Komisję w obsłudze komponentu nadzoru morskiego wchodzącego w skład usługi programu Copernicus w zakresie bezpieczeństwa w ramach zarządczych i finansowych programu Copernicus.

7.Agencja wspomaga Komisję i państwa członkowskie w opracowywaniu i utrzymywaniu dobrowolnego wspólnego mechanizmu wymiany informacji (CISE), interoperacyjnego rozwiązania mającego na celu ułatwienie wymiany informacji między różnymi systemami wykorzystywanymi przez organy cywilne i wojskowe odpowiedzialne za obszary morskie, uzupełniającego informacje już udostępniane za pośrednictwem obowiązkowych systemów informacyjnych.

Artykuł 9

Zadania związane z cyfryzacją i uproszczeniem

1.Agencja, w stosownych przypadkach, gromadzi i zapewnia, w obszarach prawa Unii wchodzących w zakres jej kompetencji, obiektywne, wiarygodne i porównywalne statystyki, informacje oraz dane, aby umożliwić Komisji i państwom członkowskim podejmowanie niezbędnych kroków w celu poprawy ich działań oraz oceny skuteczności i efektywności kosztowej istniejących środków. Tego rodzaju zadania obejmują upowszechnianie i promowanie korzystania z certyfikatów elektronicznych, zbieranie, zapisywanie i ocenę danych technicznych, systematyczne wykorzystywanie istniejących baz danych, łącznie z ich wymianą dzięki wykorzystaniu innowacyjnych narzędzi informatycznych i sztucznej inteligencji, oraz, w stosownych przypadkach, tworzenie dodatkowych interoperacyjnych baz danych. W związku z tym Agencja wnosi również wkład w aspekt związany z obszarami morskimi w ramach wspólnej europejskiej przestrzeni danych dotyczących mobilności, badając powiązania z systemami innych rodzajów transportu.

2.Agencja wspomaga Komisję we wdrażaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1239 43 , wykonując następujące zadania:

a)opracowywanie, udostępnianie i utrzymywanie wspólnych komponentów i usług informatycznych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych pod nadzorem Komisji;

b)utrzymywanie zbioru danych europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych, Przewodnika dotyczącego wdrażania komunikatów oraz wzorów cyfrowych arkuszy kalkulacyjnych;

c)udzielanie państwom członkowskim wskazówek technicznych dotyczących wdrażania europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych;

d)ułatwianie ponownego wykorzystania i udostępniania danych wymienianych w ramach europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych za pośrednictwem SafeSeaNet.

3.Agencja zapewnia pomoc techniczną państwom członkowskim, na ich wniosek i bez uszczerbku dla ich praw i obowiązków jako państw bandery, w zakresie cyfryzacji ich rejestrów i procedur umożliwiających wprowadzenie certyfikatów elektronicznych.

Artykuł 10

Wizyty w państwach członkowskich i inspekcje

1.Aby pomóc Komisji w wypełnianiu jej obowiązków wynikających z TFUE, w szczególności w ocenie skuteczności wykonania odnośnego prawa Unii, Agencja odbywa wizyty w państwach członkowskich zgodnie z metodami określonymi przez zarząd. W takich metodach uwzględnia się zintegrowane podejście w ramach każdej wizyty mającej na celu weryfikację za każdym razem więcej niż jednego aktu prawnego związanego z funkcją państwa bandery, państwa portu lub państwa nadbrzeżnego badanego państwa członkowskiego.

2.Agencja z odpowiednim wyprzedzeniem informuje odnośne państwo członkowskie o planowanej wizycie, nazwiskach upoważnionych urzędników oraz o dacie rozpoczęcia wizyty i oczekiwanym czasie jej trwania. Urzędnicy Agencji delegowani do odbycia tych wizyt dokonują tego na podstawie przedstawionej pisemnej decyzji dyrektora wykonawczego Agencji, wyszczególniającej przeznaczenie i cele misji.

3.Agencja może przeprowadzać inspekcje w imieniu Komisji, zgodnie z wymogami wiążących aktów prawnych Unii, dotyczące organizacji uznanych przez Unię, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 391/2009, oraz dotyczące szkoleń i certyfikacji marynarzy w państwach trzecich, zgodnie z dyrektywą (UE) 2022/993.

4.Agencja może również przeprowadzać inspekcje w imieniu Komisji zgodnie z wymogami wszelkich innych wiążących aktów prawnych Unii, jeżeli Komisja podejmie decyzję o przekazaniu takiego zadania Agencji.

5.Na zakończenie każdej wizyty lub inspekcji Agencja opracowuje sprawozdanie i przesyła je Komisji i danemu państwu członkowskiemu. Sprawozdanie opracowuje się zgodnie ze wzorem ustanowionym wcześniej przez Komisję.

6.W stosownych przypadkach, a w każdym razie po zakończeniu każdego cyklu wizyt lub inspekcji, Agencja dokonuje analizy sprawozdań z tego cyklu w celu określenia ustaleń o charakterze horyzontalnym oraz ogólnych wniosków dotyczących skuteczności i efektywności kosztowej stosowanych środków. Agencja przedstawia tę analizę Komisji do dalszej dyskusji z państwami członkowskimi, aby wyciągnąć wszelkie stosowne wnioski i ułatwić rozpowszechnianie dobrych metod pracy.

ROZDZIAŁ III

INNE ZADANIA AGENCJI DOTYCZĄCE STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH I WSPÓŁPRACY EUROPEJSKIEJ STRAŻY PRZYBRZEŻNEJ

Artykuł 11

Stosunki międzynarodowe

1.Agencja zapewnia pomoc techniczną niezbędną państwom członkowskim i Komisji, na ich wniosek, do dokonania wkładu w odpowiednie prace organów technicznych IMO, Międzynarodowej Organizacji Pracy – w zakresie żeglugi, oraz memorandum paryskiego w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu („memorandum paryskie”) oraz odpowiednich organizacji regionalnych, do których Unia przystąpiła, w sprawach wchodzących w zakres kompetencji Unii.

W celu skutecznego i efektywnego wykonywania tych zadań dyrektor wykonawczy może podjąć decyzję o umieszczeniu personelu w delegaturach Unii w państwach trzecich, z zastrzeżeniem odpowiednich umów z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych. Decyzja ta wymaga uprzedniej zgody Komisji i zarządu. W decyzji tej określa się zakres działań prowadzonych przez umieszczony personel w sposób pozwalający uniknąć niepotrzebnych kosztów i powielania administracyjnych funkcji Agencji.

2.Agencja może, na wniosek Komisji, zapewniać pomoc techniczną, w tym organizację odpowiednich działań szkoleniowych, w zakresie odnośnych aktów prawnych UE, skierowaną do państw ubiegających się o przystąpienie do Unii oraz, w stosownych przypadkach, do krajów partnerskich objętych europejską polityką sąsiedztwa oraz krajów, które przystąpiły do memorandum paryskiego.

3.Agencja może, na wniosek Komisji lub Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych lub obu tych instytucji, świadczyć pomoc w razie zanieczyszczenia spowodowanego przez statki oraz zanieczyszczenia morza spowodowanego przez instalacje naftowe i gazowe, w wyniku którego poszkodowane są państwa trzecie dzielące regionalny basen morski z Unią. Agencja udziela pomocy zgodnie z Unijnym Mechanizmem Ochrony Ludności ustanowionym decyzją nr 1313/2013/UE i zgodnie z warunkami mającymi zastosowanie do państw członkowskich, o których mowa w art. 5 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, stosowanymi analogicznie do państw trzecich. Zadania te są koordynowane z istniejącymi ustaleniami w zakresie współpracy regionalnej w zakresie zanieczyszczenia morza.

4.Bez uszczerbku dla art. 24 Agencja może, na wniosek Komisji, udzielać pomocy technicznej państwom trzecim w kwestiach wchodzących w zakres jej kompetencji.

5.Agencja może, po uzyskaniu zgody Komisji, zawierać porozumienia administracyjne i współpracować z innymi organami Unii zajmującymi się kwestiami wchodzącymi w zakres kompetencji Agencji. Takie porozumienia i współpraca podlegają opinii Komisji, która otrzymuje na ich temat okresowe sprawozdania.

6.Zarząd przyjmuje strategię stosunków międzynarodowych Agencji w kwestiach podlegających jej kompetencjom. Strategia ta jest zgodna z priorytetami politycznymi Komisji i ma na celu wspieranie Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w realizacji tych priorytetów. Zostaje ona uwzględniona w dokumencie programowym Agencji, wraz z określeniem przeznaczonych na nią zasobów.

Artykuł 12

Współpraca europejska w zakresie funkcji straży przybrzeżnej

1.Agencja, we współpracy z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej, ustanowioną rozporządzeniem (UE) 2019/1896, oraz Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa, ustanowioną rozporządzeniem (UE) 2019/473, każda z nich w ramach swojego mandatu, wspiera organy krajowe pełniące funkcje straży przybrzeżnej na poziomie krajowym i unijnym oraz, w stosownych przypadkach, na poziomie międzynarodowym poprzez:

a)udostępnianie, łączenie i analizę informacji dostępnych w systemach zgłaszania statków i innych systemach informacyjnych prowadzonych przez te agencje lub im udostępnianych, zgodnie z ich odpowiednimi podstawami prawnymi i z zastrzeżeniem prawa własności państw członkowskich dotyczącego danych;

b)świadczenie usług w zakresie nadzoru i łączności opartych na najnowszej technologii, w tym infrastrukturze kosmicznej i naziemnej oraz czujnikach umieszczonych na wszelkiego rodzaju platformach;

c)budowanie potencjału przez opracowywanie wytycznych i zaleceń oraz ustanawianie najlepszych praktyk, a także organizowanie szkoleń i wymiany pracowników;

d)wzmacnianie wymiany informacji i współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej, w tym przez analizowanie wyzwań operacyjnych i zagrożeń pojawiających się na obszarach morskich;

e)udostępnianie potencjałów przez planowanie i realizację operacji wielofunkcyjnych oraz przez udostępnianie aktywów i innych zdolności w zakresie, w jakim działania te są koordynowane przez te agencje i przeprowadzane za zgodą właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich.

2.Bez uszczerbku dla uprawnień zarządu Agencji, określonych w art. 15, konkretne formy współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej między Agencją, Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa są określane w porozumieniu roboczym zgodnie z przyznanymi im mandatami oraz przepisami finansowymi mającymi zastosowanie do tych agencji. Takie porozumienie podlega zatwierdzeniu przez zarząd Agencji, zarząd Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa oraz zarząd Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

3. Komisja, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, Agencją oraz Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa, udostępnia praktyczny podręcznik dotyczący współpracy europejskiej w zakresie funkcji straży przybrzeżnej. Podręcznik ten zawiera wskazówki, zalecenia i najlepsze praktyki w zakresie wymiany informacji. Komisja przyjmuje podręcznik w postaci zalecenia.

4.Zadania określone w niniejszym artykule pozostają bez uszczerbku dla zadań Agencji, o których mowa w art. 4–12, oraz nie naruszają praw i obowiązków państw członkowskich, w szczególności jako państw bandery, państw portu lub państw nadbrzeżnych.

Artykuł 13

Informacje i upowszechnianie rezultatów

Agencja może z własnej inicjatywy włączać się w działania komunikacyjne w dziedzinach mieszczących się w jej mandacie. Działania komunikacyjne nie są sprzeczne z pozostałymi zadaniami, o których mowa w art. 4–13, i są wykonywane zgodnie z właściwymi planami komunikacji i rozpowszechniania informacji, przyjętymi przez zarząd. Plany te są regularnie aktualizowane przez zarząd w oparciu o analizę potrzeb.

ROZDZIAŁ IV

ORGANIZACJA AGENCJI

Artykuł 14

Struktura administracyjna i kierownicza

Strukturę administracyjną i kierowniczą Agencji tworzą:

a)zarząd, który pełni funkcje określone w art. 16;

b)rada wykonawcza, która pełni funkcje określone w art. 21;

c)dyrektor wykonawczy, który wykonuje obowiązki określone w art. 23.

Artykuł 15

Skład zarządu

1. W skład zarządu wchodzą przedstawiciele państw członkowskich, po jednym z każdego państwa, oraz czterech przedstawicieli Komisji, a każdy z nich ma prawo głosu.

W skład zarządu wchodzi również czterech specjalistów z najbardziej zainteresowanych sektorów, o których mowa w art. 2, powoływanych przez Komisję, którzy nie mają prawa głosu.

Wszyscy członkowie zarządu są powoływani na podstawie odpowiedniego doświadczenia i wiedzy specjalistycznej w dziedzinach, o których mowa w art. 2. Zarówno państwa członkowskie, jak i Komisja dbają o zrównoważoną reprezentację kobiet i mężczyzn w zarządzie. Jeden z czterech specjalistów jest przedstawicielem ram stałej współpracy organów ds. badania wypadków zgodnie z art. 10 dyrektywy 2009/18/WE.

3.Każde państwo członkowskie i Komisja powołuje swoich członków zarządu, a także zastępcę, który reprezentuje członka pod jego nieobecność.

4.Okres kadencji wynosi cztery lata. Kadencja może być przedłużana.

5.W chwili obejmowania stanowiska każdy członek zarządu i jego zastępca podpisuje pisemne oświadczenie, że nie znajduje się w sytuacji konfliktu interesów. Każdy członek zarządu i jego zastępca uaktualnia swoje oświadczenie w przypadku zmiany okoliczności w odniesieniu do konfliktu interesów. Agencja publikuje oświadczenia i ich aktualizacje na swojej stronie internetowej.

Artykuł 16

Funkcje zarządu

1.Aby zapewnić wykonywanie zadań przez Agencję, zarząd:

a)wyznacza ogólne i strategiczne kierunki działań Agencji;

b)corocznie przyjmuje, większością dwóch trzecich głosów członków z prawem głosu, po otrzymaniu opinii Komisji oraz zgodnie z art. 17, jednolity dokument programowy Agencji;

c)przyjmuje, większością dwóch trzecich głosów członków z prawem głosu, roczny budżet Agencji i plan zatrudnienia oraz pełni inne funkcje związane z budżetem Agencji na podstawie rozdziału VI;

d)przyjmuje, większością dwóch trzecich głosów członków z prawem głosu, skonsolidowane roczne sprawozdanie z działalności Agencji i przekazuje je każdego roku najpóźniej do dnia 1 lipca Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu i państwom członkowskim. Sprawozdanie podawane jest do wiadomości publicznej;

e)przyjmuje przepisy finansowe mające zastosowanie do Agencji zgodnie z art. 25;

f)wydaje opinię na temat końcowego sprawozdania finansowego Agencji;

g)określa metody przeprowadzania wizyt przewidzianych w art. 10. W przypadku wyrażenia przez Komisję – w terminie 15 dni od daty przyjęcia metod – sprzeciwu w sprawie tych metod zarząd ponownie bada je i przyjmuje je z ewentualnymi poprawkami w drugim czytaniu albo większością dwóch trzecich głosów, włącznie z przedstawicielami Komisji, albo przy jednomyślności przedstawicieli państw członkowskich;

h)rozpatruje i zatwierdza porozumienia administracyjne, o których mowa w art. 11 ust. 5;

i)przyjmuje strategię zwalczania nadużyć finansowych, odpowiednią w stosunku do ryzyka takich nadużyć, uwzględniając koszty i korzyści związane ze środkami, które mają być zastosowane;

j)przyjmuje zasady dotyczące zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi w odniesieniu do swoich członków oraz co roku publikuje na swojej stronie internetowej deklarację interesów członków zarządu;

k)na podstawie analizy potrzeb przyjmuje i regularnie aktualizuje plany komunikacji i rozpowszechniania informacji określone w art. 13;

l)przyjmuje swój regulamin wewnętrzny;

m)powołuje członków rady wykonawczej większością dwóch trzecich głosów członków z prawem głosu zgodnie z art. 21;

n)przyjmuje mandat dotyczący zadań rady wykonawczej, o którym mowa w art. 21;

o)zgodnie z ust. 2 wykonuje – w odniesieniu do pracowników Agencji – uprawnienia powierzone organowi powołującemu na mocy regulaminu pracowniczego oraz uprawnienia powierzone organowi uprawnionemu do zawierania umów o pracę na mocy warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej 44 ;

p)przyjmuje przepisy wykonawcze w celu nadania skuteczności regulaminowi pracowniczemu i warunkom zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej zgodnie z art. 110 ust. 2 regulaminu pracowniczego;

q)powołuje dyrektora wykonawczego, udziela mu wskazówek i monitoruje jego pracę, a w stosownych przypadkach przedłuża jego kadencję lub odwołuje go ze stanowiska zgodnie z art. 22;

r)ustanawia procedury podejmowania decyzji przez dyrektora wykonawczego;

s)w stosownych przypadkach powołuje księgowego podlegającego regulaminowi pracowniczemu i warunkom zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, który musi być całkowicie niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków;

t)zapewnia odpowiednie działania następcze w odniesieniu do ustaleń i zaleceń wynikających ze sprawozdań z wewnętrznych lub zewnętrznych audytów oraz ocen, jak również z dochodzeń przeprowadzanych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Prokuraturę Europejską (EPPO);

u)podejmuje wszystkie decyzje dotyczące ustanowienia wewnętrznej struktury Agencji, w tym powoływania grup doradczych lub roboczych, oraz, w razie potrzeby, jej modyfikacji;

v)podejmuje decyzje w sprawie usług, za świadczenie których Agencja może pobierać honoraria i opłaty, i przyjmuje ramowy model podziału finansowego środków pochodzących z honorariów i opłat, o których mowa w art. 26 ust. 3 lit. c). W przypadku wyrażenia przez Komisję – w czasie 15 dni od daty przyjęcia przez zarząd decyzji dotyczącej usług świadczonych odpłatnie lub ramowego modelu – sprzeciwu w sprawie tej decyzji zarząd ponownie bada ją i przyjmuje ją z ewentualnymi poprawkami w drugim czytaniu albo większością dwóch trzecich głosów, włącznie z przedstawicielami Komisji, albo przy jednomyślności przedstawicieli państw członkowskich;

w)przyjmuje strategię osiągnięcia przyrostu wydajności i synergii;

x)przyjmuje strategię współpracy z państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi albo strategię współpracy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, o której mowa w art. 11 ust. 6. W przypadku wyrażenia przez Komisję – w terminie 15 dni od daty przyjęcia strategii – sprzeciwu w sprawie tej strategii zarząd ponownie bada ją i przyjmuje ją z ewentualnymi poprawkami w drugim czytaniu albo większością dwóch trzecich głosów, włącznie z przedstawicielami Komisji, albo przy jednomyślności przedstawicieli państw członkowskich;

y)przyjmuje wewnętrzne przepisy Agencji dotyczące bezpieczeństwa, o których mowa w art. 41;

z)powołuje inspektora ochrony danych Agencji.

2.Zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 110 ust. 2 regulaminu pracowniczego zarząd przyjmuje – na podstawie art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego i art. 6 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej – decyzję przekazującą odpowiednie uprawnienia organu powołującego dyrektorowi wykonawczemu i określającą warunki, zgodnie z którymi możliwe jest zawieszenie przekazania tych uprawnień. Dyrektor wykonawczy jest upoważniony do dalszego przekazywania tych uprawnień.

Jeżeli wymagają tego szczególne okoliczności, zarząd może – w drodze decyzji – zawiesić tymczasowo przekazanie uprawnień organu powołującego dyrektorowi wykonawczemu i uprawnień dalej przez niego przekazanych oraz wykonywać je samodzielnie lub przekazać je jednemu ze swoich członków lub członkowi personelu innemu niż dyrektor wykonawczy.

Artykuł 17

Programowanie roczne i wieloletnie

1.Do dnia 30 listopada każdego roku zarząd przyjmuje jednolity dokument programowy zawierający założenia programowania rocznego i wieloletniego w oparciu o projekt przedstawiony przez dyrektora wykonawczego, biorąc pod uwagę opinię Komisji. Przekazuje go Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji.

W przypadku wyrażenia przez Komisję – w terminie 15 dni od daty przyjęcia jednolitego dokumentu programowego – sprzeciwu w sprawie tego dokumentu zarząd ponownie bada go i przyjmuje go z ewentualnymi poprawkami w ciągu dwóch miesięcy w drugim czytaniu albo większością dwóch trzecich głosów, włącznie z przedstawicielami Komisji, albo przy jednomyślności przedstawicieli państw członkowskich.

2.Jednolity dokument programowy staje się ostateczny po ostatecznym przyjęciu budżetu ogólnego, a w razie konieczności jest odpowiednio dostosowywany.

3.Roczny program prac zawiera szczegółowe cele oraz oczekiwane wyniki, a także wskaźniki skuteczności. Zawiera również opis działań, które mają być finansowane, oraz wskazanie zasobów finansowych i ludzkich przeznaczonych na każde działanie zgodnie z zasadami budżetowania zadaniowego i zarządzania kosztami działań. Roczny program prac jest spójny z wieloletnim programem prac, o którym mowa w ust. 7. Jednoznacznie określa on zadania, które dodano, zmieniono lub usunięto w stosunku do poprzedniego roku budżetowego. Programowanie roczne lub wieloletnie albo programowanie roczne i wieloletnie obejmuje strategię dotyczącą stosunków z państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi, o których mowa w art. 11, oraz działania związane z tą strategią.

4.Zarząd dokonuje zmiany przyjętego rocznego programu prac w przypadku przekazania Agencji nowego zadania. Dodanie takiego nowego zadania uwarunkowane jest przeprowadzeniem analizy skutków, jakie niesie ono ze sobą pod kątem zasobów ludzkich i budżetowych, oraz może wiązać się z decyzją o opóźnieniu realizacji innych zadań.

5.Zarząd analizuje i zatwierdza, w ramach przygotowywania jednolitego dokumentu programowego, wnioski Komisji lub państw członkowskich o pomoc techniczną, o których mowa w art. 3 ust. 1 lit. c), art. 3 ust. 2 lit. b), art. 5 ust. 5–8, art. 8 ust. 6 i 7, art. 9 ust. 3, art. 10 ust. 4 oraz art. 11 ust. 2 i 4. Zatwierdzenie takich wniosków:

a)nie może mieć negatywnego wpływu na pozostałe zadania Agencji;

b)pozwala uniknąć powielania podejmowanych działań;

c)podlega analizie skutków, jakie niosą ono ze sobą pod kątem zasobów ludzkich i budżetowych; oraz

d)może wiązać się z decyzją o opóźnieniu realizacji innych zadań.

6.Wszelkie istotne zmiany w rocznym programie prac przyjmuje się w drodze tej samej procedury co pierwotny roczny program prac. Zarząd może przekazać dyrektorowi wykonawczemu uprawnienia do dokonywania w rocznym programie prac zmian innych niż istotne.

7.Wieloletni program prac określa ogólne założenia programowania strategicznego, w tym cele, oczekiwane wyniki i wskaźniki skuteczności działania. Obejmuje on również programowanie w zakresie zasobów, w tym budżetu wieloletniego i personelu.

8.Programowanie w zakresie zasobów jest aktualizowane co roku. Programowanie strategiczne jest aktualizowane w stosownych przypadkach, a w szczególności w celu uwzględnienia wyników oceny, o której mowa w art. 41.

Artykuł 18

Przewodniczący zarządu

1.Zarząd wybiera przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego spośród swoich członków z prawem głosu. Przewodniczący i zastępca przewodniczącego wybierani są większością dwóch trzecich głosów członków zarządu z prawem głosu.

2.Zastępca przewodniczącego automatycznie zajmuje miejsce przewodniczącego, jeśli niemożliwe jest pełnienie przez niego swoich obowiązków.

3. Kadencja przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego trwa cztery lata. Ich kadencja może być przedłużona jeden raz. Jeżeli jednak w którymkolwiek momencie swojej kadencji tracą oni status członków zarządu, ich kadencja kończy się automatycznie w tym samym dniu.

Artykuł 19

Posiedzenia zarządu

1. Posiedzenia zarządu są prowadzone zgodnie z jego regulaminem wewnętrznym oraz są zwoływane przez przewodniczącego zarządu.

2. Dyrektor wykonawczy Agencji bierze udział w obradach oprócz sytuacji, kiedy jego udział mógłby doprowadzić do konfliktu interesów, zgodnie z decyzją przewodniczącego, lub kiedy zarząd ma podjąć decyzję zgodnie z art. 35.

3.Zarząd odbywa posiedzenie zwyczajne dwa razy do roku. Dodatkowo zbiera się z inicjatywy przewodniczącego lub na wniosek Komisji albo jednej trzeciej państw członkowskich.

4.W przypadku zaistnienia kwestii poufności lub konfliktu interesów zarząd może podjąć decyzję o zbadaniu określonych punktów porządku obrad bez obecności zainteresowanych członków. Nie narusza to prawa państw członkowskich i Komisji do bycia reprezentowanym przez zastępcę lub jakąkolwiek inną osobę. Szczegółowe zasady stosowania niniejszego przepisu zostają określone w regulaminie wewnętrznym zarządu.

5.Zarząd może zaprosić każdą osobę, której opinia może być interesująca, do uczestniczenia w posiedzeniu jako obserwator.

6.Z zastrzeżeniem przepisów regulaminu wewnętrznego członkowie zarządu mogą korzystać z pomocy doradców lub ekspertów.

7.Obsługę sekretariatu zarządu zapewnia Agencja.

Artykuł 20

Zasady głosowania zarządu

1.Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, zarząd podejmuje decyzje bezwzględną większością głosów członków z prawem głosu.

2.    Decyzje, o których mowa w art. 16 ust. 1 lit. c)–e) i w lit. i), j), n, o), p), q), t), u) oraz w art. 16 ust. 2 mogą zostać podjęte tylko wtedy, gdy przedstawiciele Komisji zagłosują za nimi. Do celów podejmowania decyzji, o których mowa w art. 16 ust. 1 lit. b), głos poparcia przedstawiciela Komisji jest wymagany tylko w odniesieniu do elementów decyzji niezwiązanych z rocznym i wieloletnim programem prac Agencji.

3. Każdy członek ma jeden głos. Dyrektor wykonawczy Agencji nie bierze udziału w głosowaniu.

4. W przypadku nieobecności członka do wykonywania jego prawa głosu uprawniony jest jego zastępca.

5. Regulamin ustanawia bardziej szczegółowe ustalenia dotyczące głosowania, w tym warunki działania jednego członka w imieniu innego członka.

Artykuł 21

Rada wykonawcza

1. Zarząd wspierany jest przez radę wykonawczą.

2.Rada wykonawcza:

a)nadzoruje wykonywanie decyzji zarządu w zakresie zarządzania administracyjnego i budżetowego;

b)przygotowuje decyzje, które mają zostać przyjęte przez zarząd;

c)zapewnia, wraz z zarządem, podjęcie odpowiednich działań następczych w odniesieniu do ustaleń i zaleceń wynikających ze sprawozdań z wewnętrznych lub zewnętrznych audytów oraz ocen, jak również z dochodzeń OLAF-u i EPPO.

3.W przypadku pilnej potrzeby rada wykonawcza może podejmować określone decyzje tymczasowe w imieniu zarządu, w szczególności w kwestiach zarządzania administracyjnego, w tym w zakresie zawieszenia przekazania uprawnień organu powołującego oraz w kwestiach związanych z budżetem.

4.W skład rady wykonawczej wchodzą: przewodniczący zarządu, jeden przedstawiciel Komisji w zarządzie i trzech innych członków mianowanych przez zarząd spośród jego członków z prawem głosu. Przewodniczący zarządu jest również przewodniczącym rady wykonawczej. Dyrektor wykonawczy bierze udział w posiedzeniach rady wykonawczej, ale nie ma prawa głosu.

5.Kadencja członków rady wykonawczej trwa cztery lata z możliwością przedłużenia. Kadencja członków rady wykonawczej kończy się wraz z zakończeniem ich członkostwa w zarządzie.

6.Rada wykonawcza odbywa co najmniej jedno posiedzenie zwyczajne co trzy miesiące. Ponadto zbiera się z inicjatywy przewodniczącego lub na wniosek jej członków.

7.Zarząd ustanawia regulamin wewnętrzny rady wykonawczej.

ROZDZIAŁ V

DYREKTOR WYKONAWCZY

Artykuł 22

Powołanie, przedłużenie kadencji i odwołanie ze stanowiska

1.Dyrektor wykonawczy jest powoływany przez zarząd w oparciu o posiadane przez niego kompetencje merytoryczne i umiejętności spośród kandydatów z listy zaproponowanej przez Komisję po przeprowadzeniu otwartego i przejrzystego postępowania rekrutacyjnego, w toku którego zapewniono poszanowanie zasady równowagi płci.

2.Do celu zawarcia umowy z dyrektorem wykonawczym Agencję reprezentuje przewodniczący zarządu.

3.Kadencja dyrektora wykonawczego trwa pięć lat. W odpowiednim czasie przed upływem tego okresu Komisja przeprowadza ocenę, w której uwzględnia się wyniki oceny pracy dyrektora wykonawczego oraz przyszłe zadania i wyzwania stojące przed Agencją.

4.Zarząd – działając na wniosek Komisji i z uwzględnieniem oceny, o której mowa w ust. 3 – może przedłużyć kadencję dyrektora wykonawczego jeden raz, na okres nie dłuższy niż pięć lat.

5.Dyrektor wykonawczy, którego kadencję przedłużono, nie może brać udziału w kolejnej procedurze wyboru na to samo stanowisko.

6.Dyrektor wykonawczy może zostać odwołany ze stanowiska jedynie decyzją zarządu działającego na wniosek Komisji.

7. Dyrektor wykonawczy zostaje zaangażowany jako pracownik Agencji zatrudniony na czas określony zgodnie z art. 2 lit. a) warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej.

Artykuł 23

Zadania i zakres obowiązków dyrektora wykonawczego

1.Dyrektor wykonawczy zarządza Agencją zgodnie z decyzjami zarządu i odpowiada przed zarządem.

2.Bez uszczerbku dla uprawnień Komisji, zarządu i rady wykonawczej, dyrektor wykonawczy jest niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków i nie zwraca się o instrukcje ani ich nie przyjmuje od żadnego rządu ani jakiegokolwiek innego podmiotu.

3.Dyrektor wykonawczy na wezwanie Parlamentu Europejskiego informuje go o wykonywaniu swoich obowiązków. Rada może wezwać dyrektora wykonawczego do poinformowania jej o wykonywaniu powierzonych mu obowiązków.

4.Dyrektor wykonawczy jest przedstawicielem prawnym Agencji.

5.Dyrektor wykonawczy odpowiada za realizację zadań powierzonych Agencji na mocy niniejszego rozporządzenia. Dyrektor wykonawczy w szczególności:

a)zapewnia zrównoważone i skuteczne bieżące kierowanie Agencją;

b)organizuje, prowadzi i nadzoruje działalność i personel Agencji w granicach decyzji podejmowanych przez zarząd;

c)przygotowuje i wykonuje decyzje przyjęte przez zarząd;

d)przygotowuje projekty przepisów finansowych mających zastosowanie do Agencji i przedkłada je do przyjęcia przez zarząd;

e)opracowuje preliminarz dochodów i wydatków Agencji zgodnie z art. 27 i wykonuje budżet zgodnie z art. 28;

f)przygotowuje projekt jednolitego dokumentu programowego i przedkłada go do przyjęcia przez zarząd po konsultacji z Komisją co najmniej cztery tygodnie przed odpowiednim posiedzeniem zarządu;

g)wdraża jednolity dokument programowy, dokonuje oceny postępów w stosunku do odpowiednich wskaźników i składa sprawozdania z jego wdrażania zarządowi;