KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 27.4.2023

COM(2023) 232 final

2023/0133(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie patentów niezbędnych do spełnienia normy oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1001

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

{SEC(2023) 174 final} - {SWD(2023) 123 final} - {SWD(2023) 124 final} - {SWD(2023) 125 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Normalizacja ma kluczowe znaczenie dla innowacji i konkurencyjności w przemyśle. Skuteczne normy opierają się na najnowocześniejszych technologiach, które wymagają znacznych inwestycji w badania i rozwój. Zgodnie z zasadami wielu organizacji opracowujących normy – takich jak ETSI 1 i IEEE 2 – przedsiębiorstwa i osoby fizyczne mogą opatentować swój wkład techniczny w daną normę. Patenty, które chronią technologię o podstawowym znaczeniu dla spełnienia normy, są znane jako patenty niezbędne do spełnienia normy (ang. standard-essential patent, SEP). Zazwyczaj organizacje opracowujące normy wymagają, aby każdy – osoba lub przedsiębiorstwo – kto chce, aby jego opatentowana technologia została włączona do normy, zobowiązał się do udzielenia licencji na odpowiednie patenty innym podmiotom, które mogą chcieć korzystać z normy (przedsiębiorstwa korzystające/wdrażające normę są znane również jako „podmioty wdrażające” 3 ). Licencje te muszą być przyznawane podmiotom wdrażającym na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND). Jeżeli właściciel patentu odmawia podjęcia takiego zobowiązania, jego opatentowana technologia nie może zostać włączona do normy.

Ogólne cele niniejszej proponowanej inicjatywy są następujące: (i) zapewnienie użytkownikom końcowym, w tym małym przedsiębiorstwom i unijnym konsumentom, możliwości korzystania z produktów opartych na najnowszych znormalizowanych technologiach; (ii) zapewnienie atrakcyjności UE pod względem innowacji w dziedzinie norm; oraz (iii) zachęcenie zarówno właścicieli SEP, jak i podmiotów wdrażających do wprowadzania innowacji w UE, wytwarzania i sprzedawania produktów w UE oraz do bycia konkurencyjnymi na rynkach poza UE. Niniejsza inicjatywa ma na celu zachęcenie europejskich przedsiębiorstw do udziału w procesie opracowywania norm i szerokiego wdrażania takich znormalizowanych technologii, zwłaszcza w branżach związanych z internetem rzeczy. 

W tym kontekście celem inicjatywy jest: (i) udostępnienie szczegółowych informacji na temat SEP i istniejących warunków FRAND z myślą o ułatwieniu negocjacji licencyjnych; (ii) zwiększenie świadomości na temat licencjonowania SEP w łańcuchu wartości oraz (iii) zapewnienie alternatywnego mechanizmu rozstrzygania sporów na potrzeby ustalania warunków FRAND.

W komunikacie Komisji z 2017 r. pt. „Określenie unijnego podejścia do patentów niezbędnych do spełnienia normy” 4 wezwano do przyjęcia kompleksowego i zrównoważonego podejścia do licencjonowania SEP w celu zachęcenia do wnoszenia wkładu w postaci najlepszych technologii w ogólnoświatowe starania na rzecz normalizacji i wspierania skutecznego dostępu do znormalizowanych technologii. Komisja uznała konieczność zwiększenia przejrzystości i odniosła się do określonych aspektów udzielania licencji na warunkach FRAND i egzekwowania praw wynikających z SEP. Poglądy Komisji zostały poparte w konkluzjach Rady 6681/18 5 , w których Rada podkreśliła znaczenie zwiększenia przejrzystości.

10 listopada 2020 r. w swoich konkluzjach 12339/20 6 Rada wezwała Komisję do przedstawienia wniosków dotyczących przyszłej polityki UE w zakresie własności intelektualnej. Rada zachęciła Komisję do szybkiego przedstawienia zapowiedzianego planu działania dotyczącego własności intelektualnej wraz z inicjatywami na rzecz zwiększenia skuteczności ochrony własności intelektualnej oraz zwiększenia jej przystępności cenowej, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw unijnych („MŚP”) 7 , oraz na rzecz propagowania skutecznego dzielenia się własnością intelektualną, w szczególności aktywami krytycznymi, takimi jak SEP, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej i sprawiedliwej rekompensaty dla twórców technologii.

25 listopada 2020 r. Komisja opublikowała plan działania w zakresie własności intelektualnej 8 , w którym ogłosiła swoje cele dotyczące propagowania przejrzystości i przewidywalności w licencjonowaniu SEP, w tym poprzez usprawnienie systemu licencjonowania SEP, z korzyścią dla przemysłu unijnego i konsumentów, a w szczególności MŚP. W planie działania zwrócono uwagę na wzrost liczby sporów związanych z licencjonowaniem SEP w sektorze motoryzacyjnym oraz fakt, że inne sektory IoT mogą potencjalnie stać się przedmiotem takich sporów, gdy zaczną korzystać z łączności i innych norm. Plan został poparty w konkluzjach Rady z dnia 18 czerwca 2021 r. 9 oraz w rezolucji Parlamentu Europejskiego 10 . Parlament Europejski uznał konieczność istnienia silnego, zrównoważonego i solidnego systemu praw własności intelektualnej i zgodził się ze stanowiskiem Komisji, że przejrzystość wymagana do uczciwych negocjacji licencyjnych zależy w dużej mierze od dostępności informacji o istnieniu, zakresie i niezbędności SEP. Parlament wezwał również Komisję do zapewnienia większej jasności w odniesieniu do różnych aspektów FRAND oraz do rozważenia ewentualnych zachęt do skuteczniejszych negocjacji w sprawie licencjonowania SEP i ograniczenia sporów sądowych.

Równolegle z niniejszą inicjatywą Komisja zaktualizowała strategię w zakresie normalizacji 11 i przeprowadza przegląd wytycznych horyzontalnych 12 . Nowa strategia w zakresie normalizacji, opublikowana w lutym 2022 r., ma na celu wzmocnienie roli UE jako podmiotu ustanawiającego światowe normy, pobudzającego międzynarodową konkurencyjność i umożliwiającego powstanie odpornej, ekologicznej i cyfrowej gospodarki. Niniejsza inicjatywa SEP stanowi uzupełnienie strategii w zakresie normalizacji i wytycznych horyzontalnych 13 , które są obecnie poddawane przeglądowi.

Niniejsza inicjatywa jest istotna również w kontekście rozwoju sytuacji na świecie. Na przykład niektóre gospodarki wschodzące przyjmują o wiele bardziej stanowcze podejście do propagowania rodzimych norm i zapewniania swojemu przemysłowi przewagi konkurencyjnej pod względem dostępu do rynku i wprowadzania technologii. Sądy w Zjednoczonym Królestwie, Stanach Zjednoczonych i Chinach, zgodnie ze swoimi szczególnymi cechami, uznały również, że mają jurysdykcję do określania światowych warunków FRAND w konkretnych przypadkach, które mogą mieć wpływ na przemysł unijny 14 .Ponadto niektóre państwa wydały 15 lub rozważają wydanie wytycznych regulujących negocjacje w sprawie licencjonowania SEP 16 .

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tym obszarze polityki

Porozumienia standaryzacyjne zazwyczaj przynoszą znaczące pozytywne skutki gospodarcze. Właściciel „potencjalnego SEP” musi zadeklarować organizacji opracowującej normy, czy jest skłonny udzielić licencji na swoje patenty na warunkach FRAND, gdy norma zostanie wdrożona w produktach lub ich odpowiednich elementach. Jeżeli właściciel patentu nie podejmie zobowiązania FRAND zgodnie z polityką praw własności intelektualnej obowiązującą w organizacji opracowującej normy, jego wkład w SEP może nie zostać włączony do normy. Włączając opatentowaną technologię do normy, właściciel SEP znajduje się jednak na silnej pozycji ekonomicznej w stosunku do potencjalnego podmiotu wdrażającego normę, ponieważ podmioty wdrażające, które chcą włączyć normy, nie mogą obejść tych patentów i muszą albo zapłacić za licencję, albo zrezygnować z produkcji produktów, w których wykorzystuje się normę. Im powszechniejsze jest stosowanie normy, tym silniejsza może stać się pozycja jej właściciela, co także może prowadzić do antykonkurencyjnych zachowań właściciela SEP.

W wytycznych horyzontalnych przedstawiono wskazówki dla organizacji opracowujących normy co do sposobu przeprowadzania samooceny dotyczącej zgodności z art. 101 ust. 1 i art. 101 ust. 3 TFUE w odniesieniu do porozumień standaryzacyjnych. Określają one następujące cztery zasady, które organizacje opracowujące normy powinny uwzględnić, przeprowadzając samoocenę: (i) uczestnictwo w ustanawianiu norm jest nieograniczone; (ii) procedura przyjęcia normy jest przejrzysta; (iii) nie ma obowiązku zgodności z normą; (iv) istnieje skuteczny dostęp do normy na warunkach FRAND. W związku z tym w ramach polityki praw własności intelektualnej obowiązującej w organizacji opracowującej normy zazwyczaj wymaga się, aby uczestnicy opracowywania norm ujawniali istnienie patentów (w tym oczekujących na rozpatrzenie zgłoszeń patentowych), które mogą być lub stać się niezbędne do spełnienia normy. Co do zasady podmioty wdrażające potrzebowałyby licencji od właścicieli patentów na stosowanie normy. Zazwyczaj właściciele SEP zachęcaliby podmioty wdrażające do nabycia takiej licencji na warunkach FRAND. W przełomowym wyroku w sprawie Huawei/ZTE 17 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał prawo właściciela SEP do egzekwowania praw wynikających z jego patentów przed sądami krajowymi i określił warunki (kroki), które należy spełnić, aby zapobiec nadużywaniu pozycji dominującej przez właściciela SEP przy wnoszeniu powództwa o zaniechanie naruszeń. Z uwagi na to, że patent przyznaje jego właścicielowi wyłączne prawo do uniemożliwienia osobom trzecim korzystania z wynalazku bez zgody właściciela wyłącznie w jurysdykcji, dla której został wydany (tj. w Niemczech, we Francji, w Stanach Zjednoczonych, Chinach itp.), spory patentowe podlegają krajowym przepisom prawa patentowego oraz przepisom cywilnoprocesowym lub przepisom w zakresie egzekwowania 18 .

•Spójność z innymi politykami Unii

Komisja zaktualizowała niedawno swoją strategię w zakresie normalizacji 19 . Nowa strategia UE w zakresie normalizacji, opublikowana w lutym 2022 r., ma na celu wzmocnienie konkurencyjności UE na świecie, umożliwienie powstania odpornej, ekologicznej i cyfrowej gospodarki oraz uwzględnienie wartości demokratycznych w zastosowaniach technologicznych przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości wyników norm europejskich. Niniejsza inicjatywa ma charakter uzupełniający względem strategii w zakresie normalizacji, ponieważ ma na celu zachęcanie do dalszego wnoszenia wkładu w postaci najnowocześniejszych technologii do norm oraz nagradzanie za ten wkład poprzez ułatwianie licencjonowania opatentowanych technologii włączonych do norm.

Niniejsza inicjatywa stanowi również uzupełnienie wytycznych horyzontalnych, które są obecnie poddawane przeglądowi. Wytyczne te odnoszą się do kwestii związanych z procesem normalizacji i zapewniają dostęp do normy na warunkach FRAND. Niniejsza inicjatywa zapewnia narzędzia ułatwiające proces licencjonowania SEP po opublikowaniu normy bez zajmowania stanowiska w kwestiach związanych z konkurencją. 

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Niniejsza inicjatywa dotyczy norm, na rzecz których właściciel patentu wniósł wkład w postaci opatentowanej technologii i w odniesieniu do których zobowiązał się wobec organizacji opracowującej normy do udzielenia licencji na warunkach FRAND. Normy, w odniesieniu do których właściciele patentów podejmują zobowiązania FRAND, są stosowane w wymiarze transgranicznym między państwami członkowskimi i na całym świecie. Licencjonowanie SEP również rzadko odbywa się na poziomie krajowym. Zazwyczaj umowy licencyjne mają charakter globalny i mogą uwzględniać określone aspekty regionalne. Normy międzynarodowe, których dotyczy inicjatywa, obejmują technologie takie jak 4G, 5G, Wi-Fi, HEVC, AVC, DVB i inne, które zapewniają interoperacyjność produktów na całym świecie.

Odpowiednią podstawę prawną stanowi art. 114 TFUE, ponieważ celem jest poprawa warunków tworzenia i funkcjonowania jednolitego rynku. Niniejsza inicjatywa ma na celu zapewnienie skuteczności licencjonowania SEP, ułatwienie zgodnego z prawem dostępu do norm oraz propagowanie ich szerszego przyjmowania. Nie istnieją szczegółowe unijne ani krajowe przepisy dotyczące SEP, z wyjątkiem kilku określonych wytycznych lub wyroków sądowych związanych z prawem konkurencji 20 . Ponadto, jak stwierdził TSUE w wyroku w sprawie Huawei/ZTE, kwestie związane z patentem europejskim, z wyjątkiem wspólnych zasad udzielania go, zostały uregulowane w przepisach prawa krajowego każdego z umawiających się państw, dla których został on udzielony, podobnie jak w przypadku patentów krajowych.

TSUE potwierdził 21 , że zastosowanie art. 114 TFUE jest dopuszczalne w celu zapobieżenia przyszłym przeszkodom w wymianie handlowej między państwami członkowskimi wynikającym z rozbieżnej ewolucji uregulowań krajowych. Wystąpienie tego rodzaju przeszkód musi być jednak prawdopodobne, a wydane przepisy winny mieć na celu zapobieganie im. Niektóre sądy w państwach członkowskich, w szczególności sądy niderlandzkie 22 , francuskie 23 i niemieckie 24 , rozpatrują kwestie związane z FRAND w krajowych sporach sądowych na podstawie okoliczności wniesionych do nich spraw. W sprawach tych widoczne są różne podejścia (niekoniecznie różne wyniki) do określania warunków FRAND dotyczących SEP obejmujących normy regionalne lub światowe. Właściwym sądom w państwach członkowskich trudno jest rozpatrywać sprawy związane z SEP i dokonywać szczegółowego i spójnego określania warunków FRAND. Wynika to w dużej mierze z braku przejrzystości i złożoności kwestii, które mają zasadnicze znaczenie dla takiego określania, w tym niezbędności patentów, porównywalnych licencji i zgodności z wymogami FRAND. Chociaż w ramach inicjatywy nie będzie dokonywana wykładnia orzecznictwa TSUE ani nie będą przyjmowane metody określania warunków FRAND jako takie, ustanowione zostaną mechanizmy sprzyjające niezbędnej przejrzystości, zwiększające pewność i ograniczające potencjał wydawania niespójnych orzeczeń. Będzie to stanowić znaczącą poprawę zdolności sądów do rozpatrywania sporów dotyczących SEP. 

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Środki przyjęte na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym mające na celu zwiększenie przejrzystości i ułatwienie licencjonowania SEP mogą nie być skuteczne z powodów przedstawionych poniżej. Po pierwsze, zamiast ogólnounijnego rozwiązania w zakresie SEP, mogą istnieć różne rozwiązania krajowe w zakresie SEP w odniesieniu do konkretnej normy. Po drugie, w ramach podejścia ogólnounijnego nie będzie konieczne przeprowadzanie więcej niż jednej weryfikacji niezbędności na rodzinę patentów, aby stwierdzić, że patenty są rzeczywiście niezbędne do spełnienia normy. Weryfikacja byłaby przeprowadzana na podstawie jednej ogólnounijnej metodyki. Po trzecie, niescentralizowane alternatywne metody rozwiązywania sporów mogą przynieść różne wyniki w odniesieniu do tego samego portfela SEP, stwarzając tym samym możliwość „turystyki sądowej” w UE. Ogólnounijne podejście może pomóc uniknąć tych problemów.

•Proporcjonalność

Niniejsza inicjatywa ogranicza się do tego, co jest konieczne do osiągnięcia przejrzystości w odniesieniu do SEP i ustalania cen oraz zapewnienia zainteresowanym stronom narzędzi do negocjowania umów licencyjnych SEP. Działania na szczeblu UE będą skuteczne i pozwolą zaoszczędzić koszty zainteresowanym stronom, w szczególności właścicielom SEP, oraz państwom członkowskim. Na przykład mógłby istnieć jeden rejestr, zamiast wielu rejestrów, jedna weryfikacja niezbędności na całą UE, jedna metodyka przeprowadzania takich weryfikacji oraz uproszczony i przejrzysty proces określania warunków FRAND. Właściciele SEP i podmioty wdrażające nie będą musieli wielokrotnie ponosić tych samych kosztów w każdym państwie członkowskim UE, które zdecydowało się na wprowadzenie przepisów szczególnych dotyczących SEP.

•Wybór instrumentu

Ogólnounijne przepisy dotyczące przejrzystości w odniesieniu do SEP i warunków FRAND miałyby skutek harmonizujący w UE, co ułatwiłoby pracę sądów krajowych i przyszłego Jednolitego Sądu Patentowego. Instrumentem realizacji niniejszej inicjatywy powinno być rozporządzenie. Rozporządzenie miałoby bezpośrednie zastosowanie, w tym poprzez upoważnienie agencji UE do zarządzania rejestrem SEP i ustanowienie wspólnej procedury określania warunków FRAND, która zapewniłaby jednolitość w całej UE i większą pewność prawa. Wyników tych nie można osiągnąć w drodze dyrektywy.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązujących przepisów

Nie dotyczy

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Komisja przeprowadziła szereg seminariów internetowych 25 . Statystyki dotyczące tych seminariów internetowych można podsumować w następujący sposób: 16 godzin treści; ponad 60 prelegentów; ponad 450 interakcji w sekcji pytań i odpowiedzi; ponad 1 700 wyświetleń wydarzeń; ponad 800 osób w grupie Komisji poświęconej SEP w aplikacji Teams; oraz ponad 1 000 respondentów uczestniczących w ankietach Komisji.

Zaproszenie do zgłaszania uwag zostało opublikowane 14 lutego 2022 r. i było aktywne do 9 maja 2022 r. W tym okresie przesłano 97 odpowiedzi i 49 dokumentów dotyczących stanowiska.

Konsultacje publiczne odbyły się w dniach od 14 lutego 2022 r. do 9 maja 2022 r. W tym okresie przesłano 74 odpowiedzi.

Ukierunkowana ankieta skierowana do przedsiębiorstw typu start-up i MŚP została opublikowana 28 października 2022 r. i zakończona 20 listopada 2022 r. Na wniosek szeregu zainteresowanych stron ankieta została ponownie udostępniona 25 listopada 2022 r. bez daty zakończenia, aby umożliwić zainteresowanym stronom dalsze udzielanie odpowiedzi w miarę rozwoju rynków internetu rzeczy („IoT”). Do końca 2022 r. Komisja otrzymała 39 odpowiedzi.

Rozmowy z przedstawicielami państw członkowskich odbyły się w ramach grupy ekspertów Komisji ds. polityki własności intelektualnej i odpowiednich grup roboczych Rady.

Stanowiska głównych zainteresowanych stron, takich jak właściciele SEP, podmioty wdrażające, ich konsultanci i eksperci, a także reprezentujących ich stowarzyszeń są w dużej mierze znane. Z tego powodu konsultacje publiczne dotyczyły bardzo szczegółowych kwestii związanych z SEP i służyły uzyskaniu opinii na temat konkretnych potencjalnych działań.

Około połowa wszystkich respondentów oceniła wpływ obecnych ram licencjonowania SEP na MŚP i przedsiębiorstwa typu start-up jako negatywny, jedna trzecia uznała, że nie mają one żadnego wpływu, a około 5 % uznało ten wpływ za pozytywny.

Niemal trzy czwarte respondentów ubiegałoby się o licencję, aby nie naruszać SEP, a 60 %, aby móc planować produkcję i koszty. Głównymi powodami posiadania/licencjonowania SEP jest zabezpieczenie zwrotu z inwestycji w badania i rozwój (70 % odpowiedzi), wykorzystanie SEP do celów obrony/negocjacji (60 %) oraz udział w procesie normalizacji w przyszłości (40 %).

Brak przejrzystości co do opłaty licencyjnej na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND), krajobrazu SEP (kto jest właścicielem SEP) i rozbieżnych orzeczeń sądowych zostały wymienione jako główne problemy przez trzy czwarte wszystkich respondentów, w tym wszystkich respondentów w grupach o poglądach w przeważającej mierze przyjaznych dla podmiotów wdrażających (podmioty wdrażające). W przypadku grupy respondentów o poglądach przyjaznych głównie właścicielom SEP (właściciele SEP) najważniejszymi problemami były zakaz przewlekania negocjacji i zakaz wnoszenia pozwu.

Respondenci prosili o udostępnianie większej ilości publicznych informacji na temat SEP dotyczących „numeru patentu i zgłoszenia” (88 % wszystkich odpowiedzi), „odpowiedniej normy, wersji, sekcji normy” (80 %), „danych kontaktowych właściciela SEP” (80 %), „przeniesienia własności” (77 %), „programów licencyjnych” (76 %) oraz „standardowych warunków FRAND” (72 %). Około 60 % wszystkich respondentów i 90 % podmiotów wdrażających poparło weryfikacje niezbędności przez osoby trzecie, o ile przeprowadzają je niezależni eksperci. Rozwiązanie takie poparło zaledwie 24 % właścicieli SEP. Jedna trzecia wszystkich respondentów uznała, że weryfikacje niezbędności nie powinny mieć konsekwencji prawnych.

Około dwie trzecie wszystkich respondentów i około 80 % podmiotów wdrażających stwierdziło, że ocena niezbędności może pomóc w ocenie ryzyka naruszenia SEP i podjęciu decyzji o tym, z kim prowadzić negocjacje, może ułatwić negocjacje licencyjne i zapobiegać zawyżaniu cen. Ponad połowa właścicieli SEP nie zgodziła się z tymi skutkami, ale przyznała, że weryfikacje mogą umożliwić uzyskanie rzetelnego obrazu udziału niezbędnych patentów każdego właściciela SEP.

Około trzy czwarte respondentów zgodziło się, że uczciwe i rozsądne warunki mogą zależeć od cech normy zastosowanej w produkcie. Około 70 % respondentów uznało, że warunki te powinny być niezależne od poziomu licencjonowania.

70 % wszystkich respondentów i 100 % podmiotów wdrażających stwierdziło, że istotne jest, aby znać rozsądną stawkę zagregowanej opłaty licencyjnej za produkt. Jedynie 20 % właścicieli SEP podzielało ten pogląd.

Arbitraż (53 % wszystkich odpowiedzi) został uznany za bardziej przydatny niż mediacja (35 %) do celów oceny FRAND, w szczególności przez właścicieli SEP i środowisko akademickie/organy/organizacje pozarządowe.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Ocena skutków opierała się głównie, ale nie tylko, na dwóch badaniach zewnętrznych i wkładzie ze strony grupy ekspertów ds. SEP:

Baron, J., Arque-Castells, P., Leonard, A., Pohlmann, T., Sergheraert, E., „Empirical Assessment of Potential Challenges in SEP Licensing” [„Empiryczna ocena potencjalnych wyzwań związanych z licencjonowaniem SEP”], Komisja Europejska, DG ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP, 2023 r.;

Charles River Associates, „Transparency, Predictability, and Efficiency of SSO-based Standardization and SEP Licensing” [„Przejrzystość, przewidywalność i skuteczność normalizacji opartej na SSO i licencjonowania SEP”], Komisja Europejska, DG ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP, 2016 r., https://ec.europa.eu/docsroom/documents/48794; 

grupa ekspertów ds. licencjonowania i wyceny patentów niezbędnych do spełnienia normy – wkład w debatę na temat SEP, 2021 r.

Komisja przeprowadziła wiele badań, z których najistotniejsze to:

Komisja Europejska, Wspólne Centrum Badawcze, Bekkers, R., Henkel, J., Tur, E. M. i in., „Pilot study for essentiality assessment of Standard Essential Patents report” [„Sprawozdanie z projektu pilotażowego dotyczącego oceny niezbędności patentów niezbędnych do spełnienia normy”], Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2020 r.;

„Landscape study of potentially essential patents disclosed to ETSI” [„Badanie krajobrazowe dotyczące potencjalnie niezbędnych patentów ujawnionych ETSI”], badanie JRC, 2020 r.;

„Licensing Terms of Standard Essential Patents: A Comprehensive Analysis of Cases” [„Warunki licencjonowania patentów niezbędnych do spełnienia normy: Kompleksowa analiza przypadków”], badanie JRC, 2017 r.;

„Patents and Standards: A modern framework for IPR-based standardisation” [„Patenty i normy: nowoczesne ramy normalizacji na podstawie praw własności intelektualnej”], 2014 r.

Ponadto Komisja dokonała przeglądu licznych dokumentów i stanowisk przedłożonych przez zainteresowane strony, specjalistycznych artykułów na omawiany temat oraz badań przeprowadzonych na rzecz innych organów. Komisja przeanalizowała inicjatywy dotyczące SEP w państwach niebędących członkami UE. Aby przygotować ocenę skutków i projekt rozporządzenia, Komisja konsultowała się z wiodącymi ekspertami, sędziami i pracownikami akademickimi. Komisja uczestniczyła również w wielu seminariach internetowych i konferencjach.

•Ocena skutków

Komisja przeprowadziła ocenę skutków i przedłożyła ją Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej w lutym 2023 r., a 17 marca 2023 r. otrzymała pozytywną opinię (należy dodać odniesienie). W wersji ostatecznej oceny skutków uwzględniono uwagi zawarte w tej opinii.

W ocenie skutków Komisja wzięła pod uwagę następujące problemy: wysokie koszty transakcji licencjonowania i niepewność co do obciążeń związanych z opłatami licencyjnymi SEP. Ze względu na brak wystarczających informacji podmioty wdrażające nie mogą ocenić swojego ryzyka naruszenia SEP z wystarczającym wyprzedzeniem, aby uwzględnić koszty licencjonowania przy planowaniu działalności związanej z produktem. Z drugiej strony właściciele SEP skarżą się na długie i kosztowne negocjacje, zwłaszcza z dużymi podmiotami wdrażającymi.

Dokładniej rzecz ujmując, zidentyfikowano następujące przyczyny tych problemów. Po pierwsze, informacje o tym, kto jest właścicielem SEP są ograniczone i nie ma pewności, że wszystkie patenty, w odniesieniu do których występuje się o licencje, są rzeczywiście konieczne (niezbędne) do wdrożenia normy. Po drugie, istnieje bardzo mało informacji na temat opłat licencyjnych SEP (opłat licencyjnych na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND)), w związku z czym podmioty wdrażające posiadające niewielką wiedzę fachową lub niewielkie zasoby lub nieposiadające ich w ogóle nie są w stanie ocenić zasadności żądań właściciela SEP co do opłaty licencyjnej. Ponadto spory licencyjne mogą być czasochłonne i kosztowne.

W związku z tym niniejsza inicjatywa ma na celu ułatwienie negocjacji w sprawie licencjonowania SEP i obniżenie kosztów transakcji zarówno dla właścicieli SEP, jak i podmiotów wdrażających poprzez (i) zapewnienie większej jasności co do tego, kto jest właścicielem SEP i które SEP są naprawdę niezbędne; (ii) zapewnienie jasności co do opłaty licencyjnej na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND) i innych warunków, w tym zwiększanie świadomości w odniesieniu do licencjonowania w łańcuchu wartości; oraz (iii) ułatwienie rozwiązywania sporów dotyczących SEP. 

Aby osiągnąć te cele, rozważono następujące warianty (warianty strategiczne zostały opracowane przyrostowo, w ramach każdego z nich dodano nowe elementy do poprzedniego): 

Wariant 1: dobrowolne wytyczne. Oznaczałoby to ustanowienie niewiążących wytycznych dotyczących licencjonowania SEP. Centrum kompetencji ds. SEP utworzone w ramach Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zapewniałoby MŚP bezpłatne doradztwo w zakresie negocjacji licencyjnych (w tym szkolenia) oraz monitorowałoby rynek SEP, przeprowadzało badania dotyczące licencjonowania SEP i propagowało alternatywne metody rozwiązywania sporów. 

Wariant 2: rejestr SEP oraz weryfikacje niezbędności. Właściciele SEP chcący udzielać licencji na swoje SEP za opłatą licencyjną i egzekwować je w UE musieliby zarejestrować patenty w rejestrze SEP. Aby zapewnić jakość rejestru, niezależny podmiot oceniający przeprowadzałby weryfikacje niezbędności z wykorzystaniem metodyki, która zostanie określona przez Komisję na poziomie UE, oraz systemu zarządzanego przez EUIPO. Do podwariantów należą: (i) weryfikacja wszystkich zarejestrowanych patentów; lub (ii) weryfikacja niewielkiej liczby patentów wybranych wstępnie przez właścicieli SEP i losowej próby patentów zarejestrowanych przez każdego właściciela SEP.

Wariant 3: rejestr SEP oraz weryfikacje niezbędności i postępowanie pojednawcze (określanie warunków FRAND). Przed wniesieniem sprawy do sądu strony sporu związanego z licencjonowaniem SEP musiałyby poddać się obowiązkowemu postępowaniu pojednawczemu. Niezależny rozjemca starałby się pomóc stronom w osiągnięciu wzajemnie akceptowalnych warunków licencjonowania. Po zakończeniu postępowania, jeśli strony nie osiągną porozumienia, rozjemca wyda niewiążące sprawozdanie z zaleceniami dotyczącymi stawki na warunkach FRAND (zawierające część poufną i część niepoufną). 

Wariant 4: zagregowana opłata licencyjna za SEP. Ustanowione zostałyby procesy określania zagregowanej opłaty licencyjnej (tj. całkowitej ceny maksymalnej) za korzystanie z normy przed jej publikacją lub wkrótce po niej. Od właścicieli SEP oczekiwano by zgody na taką opłatę licencyjną (potencjalnie przy pomocy niezależnego koordynatora z centrum kompetencji). Dodatkowo zarówno podmioty wdrażające, jak i właściciele SEP mogliby zwrócić się o sporządzenie ekspertyzy dotyczącej zagregowanej opłaty licencyjnej, w przypadku której wszystkie zainteresowane strony mogłyby przedstawić swoje poglądy. Ponadto, na wniosek stron, zagregowana opłata licencyjna mogłaby zostać określona w trakcie postępowania pojednawczego. Ta zagregowana opłata licencyjna również nie byłaby wiążąca i podlegałaby publikacji w rejestrze SEP. 

Wariant 5: izba rozliczeniowa SEP. Ustanowienie punktu kompleksowej obsługi dla podmiotów wdrażających do celów nabycia licencji SEP poprzez zdeponowanie zagregowanej opłaty licencyjnej w centrum kompetencji. Właściciele SEP powinni poinformować centrum, w jaki sposób rozdzielić między nich zagregowaną opłatę licencyjną, w przeciwnym razie nie będą mogli otrzymać płatności z tytułu opłat licencyjnych. Powinni także zawierać umowy licencyjne z każdym podmiotem wdrażającym, który złoży depozyt. Wszelkie opłaty licencyjne nieodebrane przez właścicieli SEP w ciągu roku od złożenia depozytu byłyby zwracane podmiotom wdrażającym. 

Wariant 4 (dobrowolne wytyczne, rejestr SEP oraz weryfikacje niezbędności, procedura określania warunków FRAND i określanie zagregowanej opłaty licencyjnej za SEP) jest preferowanym wariantem. Wariant ten umożliwia zmniejszenie asymetrii informacji między właścicielem SEP a podmiotem wdrażającym dzięki udostępnianiu tej drugiej z wymienionych stron informacji o tym, kim są odpowiedni właściciele SEP, ile SEP zarejestrowali w rejestrze i jaki jest ich wskaźnik niezbędności (uzyskany na podstawie reprezentatywnej losowej próby wszystkich zarejestrowanych SEP) oraz jaki jest potencjalny [lub maksymalny] całkowity koszt korzystania ze znormalizowanej technologii (zagregowana opłata licencyjna). Obowiązkowe postępowanie pojednawcze przed wniesieniem sprawy do sądu prawdopodobnie zmniejszy koszty rozstrzygania sporów dotyczących SEP do około 1/8, ponieważ rozjemca będzie pomagał obu stronom w osiągnięciu porozumienia. Centrum kompetencji będzie zapewniać obiektywne informacje, wytyczne i wsparcie dla MŚP w zakresie SEP i licencjonowania SEP. Korzyści i koszty przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 1: Średnie całkowite przybliżone roczne koszty i korzyści preferowanego wariantu w podziale na zainteresowane strony i lokalizacje (w mln EUR).

* dotyczy podmiotów wdrażających spoza UE, którzy mają spółki zależne w UE

Uwaga: liczby zaokrąglono, co może mieć wpływ na całkowite wartości

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

Niniejsza inicjatywa nie jest częścią starań na rzecz uproszczenia w ramach REFIT, ponieważ obecnie nie istnieją żadne przepisy UE dotyczące SEP, które można by uprościć lub zwiększyć ich skuteczność.

•Prawa podstawowe

Niniejszy wniosek powinien przyczynić się do usprawnienia prowadzenia działalności gospodarczej zarówno przez właścicieli SEP, jak i podmioty wdrażające, a ostatecznie także przez inne przedsiębiorstwa na rynku niższego szczebla (art. 16 Karty).

Nie narusza on praw własności intelektualnej właścicieli patentów (art. 17 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej), choć przewiduje ograniczenie możliwości egzekwowania praw wynikających z SEP, który nie został zarejestrowany w wyznaczonym terminie, oraz wprowadzenie wymogu przeprowadzenia postępowania pojednawczego (procedury określenia warunków FRAND) przed rozpoczęciem egzekwowania praw wynikających z poszczególnych SEP. Zgodnie z Kartą UE dopuszcza się ograniczenia wykonywania praw własności intelektualnej, pod warunkiem przestrzegania zasady proporcjonalności. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawa podstawowe można ograniczyć, o ile ograniczenia te odpowiadają celom interesu ogólnego realizowanym przez UE i nie stanowią, w odniesieniu do zamierzonego celu, nieproporcjonalnej i niedopuszczalnej ingerencji, która narusza samą istotę praw gwarantowanych 26 .W tym względzie niniejszy wniosek leży w interesie publicznym, ponieważ zapewnia jednolite, otwarte i przewidywalne informacje oraz wyniki dotyczące SEP z korzyścią dla właścicieli SEP, podmiotów wdrażających i użytkowników końcowych na szczeblu Unii. Ma on na celu upowszechnianie technologii dla wspólnej korzyści właścicieli SEP i podmiotów wdrażających. Ponadto przepisy dotyczące określania warunków FRAND są ograniczone w czasie i mają na celu usprawnienie i uproszczenie procesu, lecz nie są ostatecznie wiążące 27 .

Określanie warunków FRAND zapewnia również poszanowanie prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do wymiaru sprawiedliwości (art. 47 Karty UE), ponieważ podmiot wdrażający i właściciel SEP w pełni zachowują to prawo. W przypadku braku rejestracji SEP wyłączenie prawa do skutecznego egzekwowania ma charakter tymczasowy, a zatem jest ograniczone i niezbędne oraz odpowiada celom interesu ogólnego. Jak potwierdził TSUE 28 , obowiązkowa próba pozasądowego rozstrzygnięcia sporu jako warunek wstępny uzyskania dostępu do sądów zostałaby uznana za zgodną z zasadą skutecznej ochrony sądowej. Procedura określania warunków FRAND jest zgodna z warunkami obowiązkowego rozstrzygania sporów przedstawionymi w wyrokach TSUE, z uwzględnieniem szczególnych cech licencjonowania SEP.

4.WPŁYW NA BUDŻET

Przedmiotowy wniosek nie miałby wpływu na Unię Europejską. System SEP wprowadzony za pomocą niniejszej inicjatywy pozostanie w pełni samofinansowany dzięki opłatom uiszczanym przez użytkowników korzystających z usług centrum kompetencji EUIPO.EUIPO sfinansuje koszty ustanowienia (w tym koszty informatyczne) centrum kompetencji, rejestru SEP i innych usług. Przewiduje się, że te koszty ustanowienia zostaną odzyskane dzięki pobieraniu opłat, gdy system będzie w pełni funkcjonował. 

EUIPO szacuje, że koszt ustanowienia centrum kompetencji i rejestru, w tym infrastruktury informatycznej, wyniesie około 2,4 mln EUR i może wiązać się z pracą w wymiarze do 12 EPC. Bieżące koszty nowego systemu ponoszone przez EUIPO wyniosą około 2 mln EUR rocznie (z wyłączeniem usług ekspertów zewnętrznych, takich jak eksperci ds. niezbędności lub rozjemcy). Koszty będą wyższe w pierwszych latach, w których przewiduje się rejestrację szacunkowej liczby 72 000 rodzin patentów i weryfikację niezbędności szacunkowej liczby 14 500 SEP (szacuje się, że będzie to szczyt wszystkich rejestracji i weryfikacji niezbędności). Oczekuje się, że w kolejnych latach liczba rejestracji i weryfikacji niezbędności spadnie do 10 % liczb szczytowych. W okresie funkcjonowania centrum kompetencji wymagałoby średnio około 30 EPC w szczytowych latach i około 10 EPC w kolejnych latach. Skutki finansowe niniejszego wniosku oraz jego wpływ na budżet przedstawiono w ocenie skutków finansowych regulacji dołączonej do niniejszego wniosku. Szczegółowe obliczenie kosztów przedstawiono w załączniku 7.1 do oceny skutków.

5.INNE ELEMENTY

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

Komisja będzie korzystać z danych gromadzonych przez centrum kompetencji (EUIPO) do monitorowania wdrażania niniejszego wniosku i osiągania jego celów. Działania monitorujące uwzględniałyby wymagany okres wdrożenia (w tym czas konieczny do uchwalenia niezbędnych nowych przepisów wykonawczych w oparciu o uprawnienia do przyjęcia aktów wykonawczych, które zostaną przyznane Komisji) oraz czas potrzebny uczestnikom rynku na dostosowanie się do nowej sytuacji. Do celów oceny zmian rozważany będzie zestaw wiarygodnych wskaźników, o których mowa w sekcji 9 oceny skutków. 

Pierwsza ocena zostanie zaplanowana na 8 lat po wejściu w życie rozporządzenia (z uwzględnieniem faktu, że rozporządzenie zacznie obowiązywać 24 miesiące po wejściu w życie).W tym czasie akty wykonawcze muszą zostać przyjęte, a centrum kompetencji musi zostać ustanowione pod względem organizacyjnym. Kolejne oceny będą przeprowadzane co 5 lat.

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Tytuł I określa przedmiot i zakres stosowania wniosku.

Wniosek przewiduje większą przejrzystość w odniesieniu do informacji niezbędnych do celów licencjonowania SEP; rejestrację SEP; procedurę oceny niezbędności zarejestrowanych SEP; oraz procedurę określania warunków FRAND w przypadku licencji SEP.

Wniosek ma zastosowanie do SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim. Dotyczy on norm publikowanych przez organizacje opracowujące normy (SDO), które wzywają właścicieli SEP do zobowiązania się do udzielania licencji na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND). Nie ma ona zastosowania do SEP, które podlegają polityce w zakresie nieodpłatnych praw własności intelektualnej obowiązującej w organizacji opracowującej normy, która opublikowała normę. Wniosek nie ma zastosowania do zarzutów nieważności i naruszenia SEP niezwiązanych z zakresem przedmiotowego rozporządzenia.

Tytuł II wniosku przewiduje utworzenie centrum kompetencji w ramach EUIPO do celów zarządzania bazami danych, rejestrem i procedurami weryfikacji niezbędności SEP oraz określania warunków FRAND. Centrum kompetencji będzie ponadto zapewniać małym i średnim przedsiębiorstwom szkolenia, wsparcie i ogólne doradztwo w kwestiach dotyczących SEP oraz zwiększać świadomość co do licencjonowania SEP.

Tytuł III Tytuł ten określa przepisy szczegółowo opisujące proces zgłaszania norm i zagregowanej opłaty licencyjnej, rejestracji SEP i ekspertyz dotyczących zagregowanej opłaty licencyjnej. Obejmuje on również przepisy odnoszące się do informacji i danych, które centrum kompetencji będzie zamieszczać w rejestrze i bazach danych. Rejestracja będzie podlegać opłacie.

Proces rejestracji SEP jest rozpoczynany, gdy zaangażowane podmioty lub podmioty wdrażające powiadomią centrum kompetencji o normie lub zagregowanych stawkach za daną normę i konkretne przypadki wdrożenia tej normy. Centrum kompetencji publikuje ogłoszenie z zaproszeniem właścicieli SEP do rejestracji. Właściciele SEP mają 6 miesiąc na rejestrację. Aby zachęcić do terminowej rejestracji w ciągu 6 miesięcy, właściciele SEP nie mogą egzekwować swoich SEP, dopóki się nie zarejestrują. Właściciel SEP, który nie dokonał rejestracji w ciągu 6 miesięcy, nie może również dochodzić opłat licencyjnych i odszkodowań przed jej dokonaniem. Służy to nie tylko zachęceniu do rejestracji, ale także zapewnieniu pewności prawa podmiotom wdrażającym.

W przepisach tych uwzględnia się fakt, że niektóre SEP mogą zostać przyznane przez urząd patentowy po upływie 6 miesięcy, a niektóre przypadki wdrożenia normy mogą nie być znane w momencie jej publikacji. SEP można wykreślić z rejestru wyłącznie w przypadku wygaśnięcia patentu, jego unieważnienia lub uznania za niemający niezbędnego charakteru. Rejestrację można zmienić, a właściciel SEP powinien ją zaktualizować. Dowolna zainteresowana strona może zgłosić, że rejestracja jest nieprawidłowa lub niepełna i wymaga zmiany.

Zaangażowane podmioty lub podmioty wdrażające mogą zwrócić się z wnioskiem o sporządzenie, za opłatą, ekspertyzy dotyczącej zagregowanej opłaty licencyjnej. Następnie centrum kompetencji powołuje zespół trzech rozjemców, którzy sporządzają ekspertyzę. Każda zainteresowana strona może uczestniczyć w tym procesie i wyrazić swoją opinię, o ile wykaże swój interes. W ekspertyzie należy również uwzględnić potencjalne skutki dla danego łańcucha wartości. Ekspertyza nie jest wiążąca, ale zapewni sektorowi pewne wytyczne dotyczące negocjacji w sprawie licencjonowania poszczególnych SEP.

Oprócz danych przekazanych przez właścicieli SEP do rejestru lub baz danych dotyczących poszczególnych SEP, uzgodnień dotyczących udzielania licencji publicznych oraz danych kontaktowych centrum kompetencji powinno gromadzić dane dotyczące orzecznictwa na całym świecie i przepisów obowiązujących w państwach trzecich oraz publiczne informacje na temat warunków FRAND. Powinno również sporządzać statystki i zlecać badania. Celem jest stworzenie punktu kompleksowej obsługi, w którym zainteresowana strona uzyska wszystkie niezbędne informacje na temat SEP i ich licencjonowania. Większość informacji będzie dostępna nieodpłatnie dla ogółu społeczeństwa. Niektóre szczegółowe informacje, na przykład na temat konkretnych SEP lub sprawozdań z określania warunków FRAND, będą dostępne tylko po rejestracji i za opłatą. W przypadku MŚP opłaty będą niższe.

Tytuł IV wniosku zawiera przepisy dotyczące wyboru kandydatów na podmioty oceniające i rozjemców, którzy będą wykonywać powierzone im w toku postępowania zadania określone we wniosku. Podmioty oceniające lub rozjemcy powinni nie tylko posiadać wymagane kompetencje techniczne, ale powinni również wykazać swoją niezależność i brak stronniczości. Centrum kompetencji powinno sporządzić wykaz kandydatów spełniających wszystkie warunki. Centrum kompetencji powinno regularnie dokonywać przeglądu wykazów, aby zapewnić wystarczającą liczbę wykwalifikowanych kandydatów.

Tytuł V wniosku dotyczy weryfikacji niezbędności SEP. Ustalenie, czy patent jest niezbędny do spełnienia normy, jest bardzo trudnym zadaniem technicznym. Pomimo dołożenia wszelkich starań przez właścicieli SEP mogą istnieć zarejestrowane SEP, które w rzeczywistości nie są niezbędne do spełnienia normy, w odniesieniu do której zostały zarejestrowane. Weryfikacje niezbędności są zatem bardzo istotne z punktu widzenia zapewnienia jakości rejestru, a także zapobiegania wszelkim potencjalnym nadużyciom ze względu na brak kontroli rejestrowanych danych. Weryfikacje niezbędności są również istotne dla właścicieli SEP lub podmiotów wdrażających, którzy mogą chcieć poddać niektóre ze swoich SEP takiej weryfikacji w celu wykazania niezbędności lub jej braku podczas negocjacji. Weryfikacje niezbędności będą podlegać opłacie uiszczanej przez właścicieli SEP poddawanych weryfikacji oraz przez podmioty wdrażające, które występują z wnioskiem o przeprowadzenie takich weryfikacji. Brak weryfikacji niezbędności nie powinien wykluczać negocjacji licencyjnych ani prowadzenia jakiegokolwiek postępowania sądowego lub administracyjnego w odniesieniu do takich SEP.

Weryfikacje niezbędności dotyczące zastrzeżonych SEP wpisanych do rejestru SEP będą przeprowadzane przez podmioty oceniające posiadające wiedzę ekspercką w odpowiedniej dziedzinie technicznej i których niezależność nie budzi żadnych wątpliwości. Takie weryfikacje będą przeprowadzane wyrywkowo co roku, przy czym przewidziano tylko jedną weryfikację niezbędności na jedną rodzinę patentów. Weryfikacje będą przeprowadzane zgodnie z metodyką zapewniającą sprawiedliwy i poprawny pod względem statystycznym wybór, dzięki któremu można uzyskać wystarczająco dokładne wyniki dotyczące odsetka patentów rzeczywiście niezbędnych do spełnienia normy wśród zarejestrowanych SEP każdego właściciela SEP. 

Jeżeli w trakcie weryfikacji podmiot oceniający ma powody sądzić, że zastrzeżony SEP może nie być niezbędny do spełnienia normy, informuje właściciela SEP, za pośrednictwem centrum kompetencji, o wszelkich takich powodach i wyznacza właścicielowi SEP termin na przedstawienie uwag. Podmiot oceniający wydaje końcową uzasadnioną opinię dopiero po analizie odpowiedzi. Właściciel SEP mógłby wnioskować o przeprowadzenie wzajemnej oceny przed wydaniem negatywnej opinii przez podmiot oceniający. Wyniki wzajemnej oceny powinny służą usprawnieniu procesu weryfikacji niezbędności i zapewnieniu spójności.

W tytule VI wniosku ustanowiono przepisy dotyczące określania warunków FRAND. Określenie warunków FRAND musi rozpocząć właściciel SEP lub podmiot wdrażający przed wszczęciem odpowiedniego postępowania sądowego w UE. Określanie warunków FRAND może również rozpocząć dobrowolnie jedna ze stron w celu rozstrzygnięcia sporów związanych w warunkami FRAND.

Jeżeli strona odpowiadająca nie odpowie na wniosek, centrum kompetencji kończy procedurę albo – na wniosek strony wnoszącej – kontynuuje określanie warunków FRAND. Może być to konieczne w celu ustalenia, czy oferta jest oparta na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach, albo w celu określenia kwoty zabezpieczenia.

Jeżeli obie strony są zaangażowane w proces lub jeżeli postępowanie jest kontynuowane z udziałem tylko jednej strony, zostaje wyznaczony rozjemca. Strona lub – w stosownych przypadkach – strony otrzymują wezwanie do złożenia uwag i propozycji. Strony mogą również zobowiązać się do postępowania zgodnie z wynikiem procedury określania warunków FRAND. Rozjemca będzie wspierać strony w niezależny i bezstronny sposób w ich staraniach mających na celu określenie warunków FRAND. Rozjemca będzie uprawniony do proaktywnego poszukiwania informacji, sprawdzania wszystkich informacji dostępnych w rejestrze i bazach danych, w tym poufnych sprawozdań z innych procedur określania warunków FRAND, a w razie potrzeby do przesłuchiwania ekspertów. Rozjemca przedstawi stronom propozycję lub propozycje. Procedura nie powinna trwać dłużej niż 9 miesięcy. Jeżeli na koniec procedury strony nie osiągną jeszcze porozumienia, rozjemca złoży końcową propozycję, którą strony mogą przyjąć lub odrzucić.

Jeżeli strony osiągną porozumienie, rozjemca zakończy procedurę bez składania sprawozdania. Jeżeli na koniec procedury strony nie osiągną porozumienia, rozjemca zakończy procedurę i sporządzi sprawozdanie dotyczące określenia warunków FRAND. Niepoufna część sprawozdania będzie zawierać ostatnią propozycję rozjemcy oraz metodykę, którą zastosował w celu określenia warunków FRAND; zostanie również udostępniona do wglądu w rejestrze/bazie lub bazach danych.

Jeżeli strona utrudnia określenie warunków FRAND lub stara się uzyskać rozstrzygnięcie w innych jurysdykcjach, rozjemca może zaproponować, aby strona przeciwna zakończyła procedurę albo ją kontynuowała. Strona, która stosuje się do żądań rozjemcy, zdecyduje o sposobie postępowania w zależności od swoich potrzeb.

Tytuł VII wniosku zawiera przepisy, w których określono sposób traktowania mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb. Centrum kompetencji zaoferuje mikroprzedsiębiorstwom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom bezpłatne szkolenia i wsparcie w kwestiach związanych z SEP. Koszty poniesie EUIPO. Przy negocjowaniu licencji SEP z mikroprzedsiębiorstwami oraz małymi i średnimi przedsiębiorstwami właściciele SEP muszą rozważyć zaoferowanie tym podmiotom korzystniejszych warunków FRAND.

Tytuł VIII wniosku zawiera zasady dotyczące opłat i należności z tytułu usług świadczonych przez centrum kompetencji. Opłaty te powinny być rozsądne i odzwierciedlać koszty świadczonych usług. Komisja przyjmie akty wykonawcze w celu określenia wysokości opłat administracyjnych oraz opłat z tytułu ekspertyz na temat zagregowanej opłaty licencyjnej, podmiotów oceniających i rozjemców, pobieranych opłat i metody płatności. Opłaty powinny być odpowiednie do potrzeb mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw.

Tytuł IX wniosku zawiera przepisy końcowe. Rozporządzenie, którego dotyczy wniosek, ma zastosowanie do norm opublikowanych po dacie rozpoczęcia jego stosowania. Może również zaistnieć potrzeba objęcia jego zakresem niektórych istotnych norm, takich jak 4G, na których opiera się wiele aplikacji IoT i w przypadku których licencjonowanie SEP jest nieefektywne. Takie normy należy określić w akcie delegowanym, a następnie można je przekazać centrum kompetencji w ograniczonym terminie po dacie rozpoczęcia stosowania w celu rozpoczęcia procesu rejestracji. Tytuł ten zawiera również uprawnienie Komisji do przyjmowania aktów wykonawczych oraz klauzulę oceny i przeglądu. Ponadto tytuł ten zawiera przepisy dotyczące zmiany rozporządzenia (UE) 2017/1001.

2023/0133 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie patentów niezbędnych do spełnienia normy oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1001

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 29 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 30 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)25 listopada 2020 r. Komisja opublikowała plan działania w zakresie własności intelektualnej 31 , w którym ogłosiła swoje cele dotyczące propagowania przejrzystości i przewidywalności w licencjonowaniu patentów niezbędnych do spełnienia normy (SEP), w tym poprzez usprawnienie systemu licencjonowania SEP, z korzyścią dla przemysłu unijnego i konsumentów, a w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) 32 . Plan działania został poparty w konkluzjach Rady z dnia 18 czerwca 2021 r. 33 oraz w rezolucji Parlamentu Europejskiego 34 .

(2)Niniejsze rozporządzenie ma na celu poprawę licencjonowania SEP dzięki wyeliminowaniu przyczyn nieefektywnego licencjonowania, takich jak niewystarczająca przejrzystość w odniesieniu do SEP, sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunków (FRAND) oraz licencjonowania w łańcuchu wartości, a także ograniczone stosowanie procedur rozstrzygania sporów do rozwiązywania sporów dotyczących warunków FRAND. Wszystkie te przyczyny razem zmniejszają ogólną sprawiedliwość i wydajność systemu oraz powodują nadmierne koszty administracyjne i transakcyjne. Poprzez usprawnienie licencjonowania SEP rozporządzenie ma na celu zachęcenie europejskich przedsiębiorstw do udziału w procesie opracowywania norm i szerokiego wdrażania takich znormalizowanych technologii, zwłaszcza w branżach związanych z internetem rzeczy (IoT). W związku z tym niniejsze rozporządzenie służy osiągnięciu celów, które mają charakter uzupełniający względem celu polegającego na ochronie niezakłóconej konkurencji, zagwarantowanego w art. 101 i 102 TFUE, lecz są różne od tego celu. Niniejsze rozporządzenie powinno również pozostawać bez uszczerbku dla krajowych reguł konkurencji.

(3)SEP to patenty, które chronią technologię włączoną do danej normy. SEP są „niezbędne” w tym sensie, że wdrożenie danej normy wymaga wykorzystania wynalazków objętych SEP. Powodzenie danej normy zależy od jej szerokiego wdrożenia i dlatego każda zainteresowana strona powinna mieć możliwość zastosowania takiej normy. Aby zapewnić szerokie wdrożenie i dostępność norm, organizacje opracowujące normy żądają od właścicieli SEP, którzy uczestniczą w opracowywaniu norm, aby zobowiązali się do udzielenia licencji dotyczącej tych patentów na warunkach FRAND podmiotom wdrażającym, które zdecydowały się zastosować daną normę. Zobowiązanie FRAND jest dobrowolnym zobowiązaniem umownym podjętym przez właściciela SEP na rzecz osób trzecich i kolejni właściciele SEP również powinni go dotrzymywać. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do patentów niezbędnych do spełnienia normy opublikowanej przez organizację opracowującą normy, w stosunku do której właściciel SEP zobowiązał się do udzielenia licencji na swoje SEP na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND) i która nie podlega polityce w zakresie nieodpłatnych praw własności intelektualnej, po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

(4)W przypadku niektórych zastosowań norm, takich jak normy dotyczące komunikacji bezprzewodowej, istnieją ugruntowane relacje handlowe i praktyki w zakresie licencjonowania, przy czym iteracje na przestrzeni wielu generacji prowadzą do znacznej wzajemnej zależności i istotnej wartości, która w widoczny sposób przypada zarówno właścicielom SEP, jak i podmiotom wdrażającym. Istnieją inne, zazwyczaj bardziej nowatorskie zastosowania – czasem tych samych norm lub ich podzbiorów – przy mniej dojrzałych rynkach, bardziej rozproszonych i mniej skonsolidowanych społecznościach podmiotów wdrażających, w przypadku których nieprzewidywalność opłat licencyjnych i innych warunków licencjonowania oraz perspektywa skomplikowanych ocen i wycen patentów oraz związanych z nimi sporów sądowych w większym stopniu wpływają na zachęty do stosowania znormalizowanych technologii w innowacyjnych produktach. W związku z tym, aby zapewnić proporcjonalną i właściwie ukierunkowaną reakcję, niektórych procedur przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, a mianowicie ustalania zagregowanej opłaty licencyjnej i obowiązkowego określania warunków FRAND przed wniesieniem sprawy do sądu, nie należy stosować w odniesieniu do zidentyfikowanych zastosowań niektórych norm lub ich części, w przypadku których istnieją wystarczające dowody na to, że negocjacje w sprawie licencjonowania SEP na warunkach FRAND nie powodują znacznych trudności lub nieefektywności.

(5)Podczas gdy przejrzystość w zakresie licencjonowania SEP powinna stymulować zrównoważone otoczenie inwestycyjne w całych łańcuchach wartości jednolitego rynku, w szczególności w odniesieniu do zastosowań powstających technologii, które wspierają osiągnięcie celów Unii w zakresie ekologicznego, cyfrowego i odpornego wzrostu gospodarczego, niniejsze rozporządzenie powinno mieć również zastosowanie do norm lub ich części opublikowanych przed jego wejściem w życie, w przypadku gdy nieefektywność w zakresie licencjonowania odpowiednich SEP poważnie zakłóca funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Jest to szczególnie istotne w przypadku niedoskonałości rynku utrudniających inwestycje na jednolitym rynku, wprowadzanie innowacyjnych technologii lub rozwój nowo powstających technologii i nowych zastosowań. Biorąc pod uwagę te kryteria, Komisja powinna zatem określić w drodze aktu delegowanego normy lub ich części, które opublikowano przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, oraz odpowiednie zastosowania, w odniesieniu do których można zarejestrować SEP.

(6)Z uwagi na fakt, że zobowiązanie FRAND należy podjąć w przypadku każdego SEP zadeklarowanego w odniesieniu do każdej normy przeznaczonej do wielokrotnego i ciągłego stosowania, znaczenie norm powinno być szersze, niż określono w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 35 .

(7)Licencjonowanie na warunkach FRAND obejmuje bezpłatne udzielanie licencji. Biorąc pod uwagę, że większość problemów pojawia się w przypadku polityki w zakresie licencjonowania opartej na opłatach licencyjnych, niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do bezpłatnego udzielania licencji.

(8)Ze względu na globalny charakter licencjonowania SEP odniesienia do zagregowanych opłat licencyjnych i określania warunków FRAND mogą dotyczyć globalnych zagregowanych opłat licencyjnych i globalnego określania warunków FRAND lub mogą być one uzgodnione w inny sposób przez zgłaszające zainteresowane strony lub strony postępowania.

(9)W Unii ustanawianie norm i stosowanie przepisów prawa konkurencji związanych z obowiązkiem FRAND w odniesieniu do patentów niezbędnych do spełniania normy odbywa się na podstawie wytycznych horyzontalnych 36 oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 lipca 2015 r. w sprawie C-170/13, Huawei Technologies Co. Ltd/ZTE Corp. i ZTE Deutschland GmbH 37 . Trybunał Sprawiedliwości uznał prawo właściciela SEP do egzekwowania praw wynikających z jego patentów przed sądami krajowymi z zastrzeżeniem pewnych warunków, które należy spełnić, aby zapobiec nadużywaniu pozycji dominującej przez właściciela SEP przy wnoszeniu powództwa o zaniechanie naruszeń. Z uwagi na to, że patent przyznaje jego właścicielowi wyłączne prawo do uniemożliwienia osobom trzecim korzystania z wynalazku bez zgody właściciela wyłącznie w jurysdykcji, dla której został wydany, spory patentowe podlegają krajowym przepisom prawa patentowego oraz przepisom cywilnoprocesowym lub przepisom w zakresie egzekwowania zharmonizowanym dyrektywą 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 38 .

(10)Z uwagi na to, że istnieją szczególne procedury oceny ważności i naruszenia patentów, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na takie procedury.

(11)Wszelkie odniesienia do właściwego sądu państwa członkowskiego w niniejszym rozporządzeniu obejmują Jednolity Sąd Patentowy w przypadku spełnienia warunków.

(12)Aby ułatwić wdrożenie niniejszego rozporządzenia, Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) powinien wykonywać odpowiednie zadania za pośrednictwem centrum kompetencji. EUIPO ma duże doświadczenie w zarządzaniu bazami danych, rejestrami elektronicznymi i alternatywnymi mechanizmami rozstrzygania sporów, które stanowią najważniejsze aspekty funkcji powierzonych na mocy niniejszego rozporządzenia. Należy wyposażyć centrum kompetencji w zasoby ludzkie i finansowe niezbędne do realizacji jego zadań.

(13)Centrum kompetencji powinno utworzyć elektroniczny rejestr i elektroniczną bazę danych, zawierające szczegółowe informacje na temat SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim, w tym wyniki weryfikacji niezbędności, opinie, sprawozdania, dostępne orzecznictwo z jurysdykcji na całym świecie, przepisy dotyczące SEP w państwach trzecich oraz wyniki badań dotyczących SEP, a także zarządzać nimi. Centrum kompetencji powinno oferować pomoc MŚP w celu podniesienia ich świadomości i ułatwienia im licencjonowania SEP. Ustanowienie systemu weryfikacji niezbędności oraz procesów w zakresie ustalania zagregowanych opłat licencyjnych i określania warunków FRAND przez centrum kompetencji oraz zarządzanie nimi powinno obejmować działania mające na celu ciągłe doskonalenie systemu i procesów, w tym poprzez wykorzystanie nowych technologii. Zgodnie z tym celem centrum kompetencji powinno ustanowić procedury szkolenia dla podmiotów oceniających niezbędność i rozjemców w zakresie wydawania opinii na temat zagregowanych opłat licencyjnych, jak również na temat określania warunków FRAND, a także powinno zachęcać do zachowania spójności w stosowaniu ich praktyk.

(14)Centrum kompetencji powinno podlegać przepisom Unii dotyczącym dostępu do dokumentów i ochrony danych. Jego zadania powinny mieć na celu zwiększenie przejrzystości poprzez udostępnienie wszystkim zainteresowanym stronom istniejących informacji dotyczących SEP w sposób scentralizowany i systematyczny. Należałoby zatem zachować równowagę między bezpłatnym publicznym dostępem do podstawowych informacji a koniecznością finansowania funkcjonowania centrum kompetencji. Aby pokryć koszty utrzymania, należy wymagać uiszczenia opłaty rejestracyjnej za dostęp do szczegółowych informacji zawartych w bazie danych, takich jak wyniki wszelkich weryfikacji niezbędności i niepoufne sprawozdania dotyczące określania warunków FRAND.

(15)Wiedza na temat potencjalnej całkowitej kwoty opłaty licencyjnej za wszystkie SEP obejmujące daną normę (zagregowana opłata licencyjna), która dotyczy wdrożenia tej normy, jest istotna dla oceny wysokości opłaty licencyjnej za dany produkt, co odgrywa znaczącą rolę przy określaniu kosztów producenta. Pomaga ona również właścicielowi SEP zaplanować oczekiwany zwrot z inwestycji. Publikacja oczekiwanych zagregowanych opłat licencyjnych oraz standardowych warunków licencjonowania w odniesieniu do danej normy ułatwiłaby licencjonowanie SEP i obniżyła koszty takiego licencjonowania. Konieczne jest zatem upublicznienie informacji na temat całkowitych stawek opłat licencyjnych (zagregowana opłata licencyjna) oraz standardowych warunków FRAND w zakresie licencjonowania.

(16)Właściciele SEP powinni mieć możliwość wcześniejszego poinformowania centrum kompetencji o publikacji danej normy lub zagregowanej opłaty licencyjnej, którą uzgodnili między sobą. Z wyjątkiem tych zastosowań norm, w odniesieniu do których Komisja ustali, że istnieją ugruntowane i zasadniczo prawidłowo funkcjonujące praktyki w zakresie licencjonowania SEP, centrum kompetencji może pomóc stronom w ustaleniu odpowiedniej zagregowanej opłaty licencyjnej. W tym kontekście, jeżeli właściciele SEP nie osiągnęli porozumienia w sprawie zagregowanej opłaty licencyjnej, niektórzy właściciele SEP mogą zwrócić się do centrum kompetencji o wyznaczenie rozjemcy w celu udzielenia pomocy właścicielom SEP, którzy chcą uczestniczyć w procesie ustalania zagregowanej opłaty licencyjnej za SEP obejmujące daną normę. W tym przypadku rola rozjemcy polegałaby na ułatwieniu podejmowania decyzji przez uczestniczących właścicieli SEP bez wydawania zaleceń dotyczących zagregowanej opłaty licencyjnej. Ponadto należy zapewnić udział niezależnej osoby trzeciej, eksperta, który mógłby wydać zalecenia dotyczące zagregowanej opłaty licencyjnej. W związku z tym właściciele SEP lub podmioty wdrażające powinni mieć możliwość zwrócenia się do centrum kompetencji z wnioskiem o wydanie ekspertyzy dotyczącej zagregowanej opłaty licencyjnej. W przypadku wystąpienia z takim wnioskiem centrum kompetencji powinno wyznaczyć zespół rozjemców i zarządzać procesem, do udziału w którym zaprasza się wszystkie zainteresowane strony. Po otrzymaniu informacji od wszystkich uczestników zespół powinien przedstawić niewiążącą ekspertyzę dotyczącą zagregowanej opłaty licencyjnej. Ekspertyza dotycząca zagregowanej opłaty licencyjnej powinna zawierać niepoufną analizę spodziewanego wpływu zagregowanej opłaty licencyjnej na właścicieli SEP i zainteresowane strony w łańcuchu wartości. Ważne w tym względzie byłoby rozważenie takich czynników jak wydajność licencjonowania SEP, w tym uwzględnienie wszelkich zwyczajowych przepisów lub praktyk w zakresie udzielania licencji związanych z własnością intelektualną w łańcuchu wartości i udzielania wzajemnych licencji, oraz wpływ na zachęty do wprowadzania innowacji dla właścicieli SEP i różnych zainteresowanych stron w łańcuchu wartości.

(17)Zgodnie z ogólnymi zasadami i celami dotyczącymi przejrzystości, uczestnictwa i dostępu do normalizacji europejskiej w rejestrze scentralizowanym należy udostępnić informacje dotyczące liczby SEP mających zastosowanie do danej normy, własności odpowiednich SEP oraz części normy objętych publicznie dostępnymi SEP. Rejestr i baza danych będą zawierały informacje na temat odpowiednich norm, produktów, procesów, usług i systemów, które umożliwiają wdrożenie danej normy, SEP obowiązujących w UE, standardowych warunków FRAND w zakresie licencjonowania SEP lub wszelkich programów licencjonowania, programów licencjonowania zbiorowego i niezbędności. Rejestr zapewni właścicielom SEP przejrzystość w odniesieniu do odpowiednich SEP, ich udziału we wszystkich SEP zadeklarowanych w odniesieniu do danej normy oraz cech normy objętych patentami. Właściciele SEP będą w stanie lepiej zrozumieć, jak ich portfele wypadają na tle portfeli innych właścicieli SEP. Jest to istotne nie tylko w przypadku negocjacji z podmiotami wdrażającymi, lecz również w kontekście udzielania wzajemnych licencji innym właścicielom SEP. Dla podmiotów wdrażających rejestr będzie stanowił wiarygodne źródło informacji na temat SEP, w tym w odniesieniu do właścicieli SEP, od których podmiot wdrażający może potrzebować licencji. Udostępnienie takich informacji w rejestrze pomoże również skrócić czas trwania dyskusji technicznych na pierwszym etapie negocjacji w sprawie licencjonowania SEP.

(18)Po zgłoszeniu normy lub określeniu zagregowanej opłaty licencyjnej – w zależności od tego, co nastąpi wcześniej – centrum kompetencji otworzy rejestrację SEP dla właścicieli SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim.

(19)Aby zapewnić przejrzystość w zakresie SEP, od właścicieli SEP należy wymagać zarejestrowania patentów, które są niezbędne do spełnienia normy, w odniesieniu do której otwarto rejestrację. Właściciele SEP powinni zarejestrować swoje SEP w ciągu 6 miesięcy od otwarcia rejestracji przez centrum kompetencji lub od momentu przyznania odpowiednich SEP, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. W przypadku terminowej rejestracji właściciele SEP powinni mieć możliwość pobierania opłat licencyjnych i dochodzenia odszkodowania z tytułu zastosowań i naruszeń, które miały miejsce przed rejestracją.

(20)Właściciele SEP mogą dokonać rejestracji po upływie wskazanego terminu. W takim przypadku właściciele SEP nie powinni mieć jednak możliwości pobierania opłat licencyjnych i dochodzenia odszkodowania za okres opóźnienia.

(21)Nieważność, brak niezbędności lub niemożność wykonania niewielkiej liczby patentów nie powinny mieć wpływu na klauzule zawarte w umowach licencyjnych, w których ustala się opłatę licencyjną za dużą liczbę tych patentów – obecnych lub przyszłych – jeżeli nie mają one wpływu na ogólną wysokość i wykonalność opłaty licencyjnej lub wykonalność innych klauzul zawartych w takich umowach.

(22)Właściciele SEP powinni zapewnić aktualizację swoich rejestracji SEP. Aktualizacje należy rejestrować w ciągu 6 miesięcy w przypadku istotnych zmian statusu, w tym zmian w zakresie własności, ustaleń dotyczących unieważnienia lub innych stosownych zmian wynikających z zobowiązań umownych lub decyzji organów publicznych. Brak aktualizacji rejestracji może spowodować zawieszenie rejestracji SEP w rejestrze.

(23)Właściciel SEP może również złożyć wniosek o zmianę rejestracji SEP. Zainteresowana strona także może złożyć wniosek o zmianę rejestracji SEP, jeżeli jest w stanie wykazać, że rejestracja jest nieprawidłowa na podstawie prawomocnej decyzji organu publicznego. SEP można usunąć z rejestru tylko na wniosek właściciela SEP, jeżeli patent wygasł, został unieważniony lub uznany za niemający niezbędnego charakteru w drodze prawomocnej decyzji lub prawomocnego orzeczenia właściwego sądu państwa członkowskiego lub uznany za niemający niezbędnego charakteru na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(24)W celu dalszego zapewnienia jakości rejestru i uniknięcia zbyt dużej liczby rejestracji niezależne podmioty oceniające powinny również przeprowadzać wyrywkowe weryfikacje niezbędności na podstawie obiektywnych kryteriów, które zostaną określone przez Komisję. Weryfikację niezbędności należy przeprowadzać wyłącznie w przypadku jednego SEP z tej samej rodziny patentów.

(25)Te weryfikacje niezbędności należy przeprowadzać na próbie portfeli SEP, aby zapewnić, by dana próbka była w stanie dostarczyć wyników poprawnych pod względem statystycznym. Wyniki objętych próbą weryfikacji niezbędności powinny określać wskaźnik pozytywnie zweryfikowanych SEP w stosunku do wszystkich SEP zarejestrowanych przez każdego właściciela SEP. Wskaźnik niezbędności należy aktualizować co roku.

(26)Właściciele SEP lub podmioty wdrażające mogą również wskazać rocznie do 100 zarejestrowanych SEP na potrzeby weryfikacji niezbędności. Jeżeli wstępnie wybrane SEP zostaną potwierdzone jako niezbędne, właściciele SEP mogą wykorzystać tę informację w negocjacjach i jako dowód przed sądem, bez uszczerbku dla prawa podmiotu wdrażającego do zakwestionowania przed sądem niezbędności zarejestrowanego SEP. Wybrane SEP nie miałyby wpływu na proces doboru próby, ponieważ próbkę należy wybrać spośród wszystkich zarejestrowanych SEP każdego właściciela SEP. Jeżeli wstępnie wybrany SEP i SEP wybrany do zestawu próbek są takie same, należy przeprowadzić tylko jedną weryfikację niezbędności. Weryfikacji niezbędności nie należy powtarzać w odniesieniu do SEP z tej samej rodziny patentów.

(27)W rejestrze należy wskazać wszelkie oceny niezbędności SEP przeprowadzone przez niezależny podmiot przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, na przykład za pośrednictwem zasobów patentowych, jak również ustalenia dotyczące niezbędności dokonane przez organy sądowe. Nie należy przeprowadzać ponownej weryfikacji niezbędności tych SEP po dostarczeniu do centrum kompetencji odpowiednich dowodów potwierdzających informacje zawarte w rejestrze.

(28)Podmioty oceniające powinny pracować niezależnie, zgodnie z regulaminem i kodeksem postępowania, które zostaną określone przez Komisję. Właściciel SEP mógłby wnieść o przeprowadzenie wzajemnej oceny przed wydaniem uzasadnionej opinii. O ile SEP nie będzie przedmiotem wzajemnej oceny, nie zostanie przeprowadzony dalszy przegląd wyników weryfikacji niezbędności. Wyniki wzajemnej oceny powinny służyć usprawnieniu procesu weryfikacji niezbędności, określeniu i usunięciu niedociągnięć oraz poprawie spójności.

(29)Centrum kompetencji publikowałoby wyniki weryfikacji niezbędności, zarówno pozytywne, jak i negatywne, w rejestrze i bazie danych. Wyniki weryfikacji niezbędności nie byłyby prawnie wiążące. Tym samym wszelkie późniejsze spory dotyczące niezbędności musiałyby być rozstrzygane przez właściwy sąd. Wyniki weryfikacji niezbędności, niezależnie od tego, czy są wymagane przez właściciela SEP, czy też oparte na doborze próby, można jednak wykorzystać do celów wykazania niezbędności tych SEP w negocjacjach, w zasobach patentowych i w sądzie.

(30)Należy zapewnić, by rejestracja i wynikające z niej obowiązki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu nie były obchodzone poprzez usunięcie SEP z rejestru. W przypadku gdy podmiot oceniający uzna, że zastrzeżony SEP nie ma niezbędnego charakteru, wyłącznie właściciel SEP może wnieść o jego wykreślenie z rejestru i to dopiero po zakończeniu rocznego procesu doboru próby oraz ustaleniu i opublikowaniu odsetka prawdziwych SEP z próby.

(31)Celem zobowiązania FRAND jest ułatwienie przyjęcia i stosowania danej normy dzięki udostępnieniu SEP podmiotom wdrażającym na sprawiedliwych i rozsądnych warunkach oraz zapewnienie właścicielowi SEP sprawiedliwego i rozsądnego zwrotu z tytułu innowacji. W związku z tym ostatecznym celem działań w zakresie egzekwowania podejmowanych przez właścicieli SEP lub działań podejmowanych przez podmioty wdrażające w związku z odmową udzielenia licencji przez właściciela SEP powinno być zawarcie umowy licencyjnej na warunkach FRAND. Głównym celem rozporządzenia w tym zakresie jest ułatwienie prowadzenia negocjacji i pozasądowego rozstrzygania sporów, które może przynieść korzyści obu stronom. Zapewnienie dostępu do szybkich, sprawiedliwych i opłacalnych sposobów rozstrzygania sporów dotyczących warunków FRAND powinno przynieść korzyści zarówno właścicielom SEP, jak i podmiotom wdrażającym. W związku z tym prawidłowo funkcjonujący mechanizm pozasądowego rozwiązywania sporów służący określeniu warunków FRAND (określanie warunków FRAND) może przynieść znaczące korzyści wszystkim stronom. Strona może wystąpić o określenie warunków FRAND w celu wykazania, że jej oferta jest oparta na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach, lub w celu zapewnienia zabezpieczenia, w przypadku gdy działa ona w dobrej wierze.

(32)Określenie warunków FRAND powinno uprościć i przyspieszyć negocjacje dotyczące warunków FRAND oraz zmniejszyć koszty. Procedurą tą powinien zarządzać EUIPO. Centrum kompetencji powinno sporządzić wykaz rozjemców, którzy spełniają ustalone kryteria w zakresie kompetencji i niezależności, a także repozytorium niepoufnych sprawozdań (wersja poufna sprawozdań będzie dostępna wyłącznie dla stron i rozjemców). Rozjemcami powinny być osoby bezstronne, mające duże doświadczenie w rozwiązywaniu sporów i znaczną wiedzę na temat ekonomicznych aspektów licencjonowania na warunkach FRAND.

(33)Określenie warunków FRAND byłoby obowiązkowym krokiem poprzedzającym wszczęcie przez właściciela SEP postępowania w sprawie naruszenia patentu lub złożenie przez podmiot wdrażający wniosku o określenie lub ocenę warunków FRAND dotyczących SEP do właściwego sądu państwa członkowskiego. Nie należy jednak wymagać nałożenia obowiązku rozpoczęcia określania warunków FRAND przed wszczęciem odpowiedniego postępowania sądowego w przypadku SEP obejmujących te zastosowania norm, w odniesieniu do których Komisja ustali brak znacznych trudności lub nieefektywności w zakresie licencjonowania na warunkach FRAND.

(34)Każda ze stron może zdecydować, czy chce wziąć udział w procedurze i zobowiązać się do zastosowania się do jej wyników. Jeżeli strona nie odpowie na wniosek o określenie warunków FRAND lub nie zobowiąże się do zastosowania się do wyników procedury określania warunków FRAND, druga strona powinna mieć możliwość złożenia wniosku o zakończenie albo jednostronną kontynuację procedury określania warunków FRAND. Strona ta nie powinna być narażona na spory sądowe w czasie określania warunków FRAND. Jednocześnie określanie warunków FRAND powinno stanowić skuteczną procedurę umożliwiającą osiągnięcie przez strony porozumienia przed wszczęciem postępowania sądowego lub określenie warunków na potrzeby dalszego postępowania. W związku z tym strona lub strony, które zobowiążą się do zastosowania się do wyników procedury określania warunków FRAND i wezmą należyty udział w tej procedurze, powinny mieć możliwość uzyskania korzyści z jej zakończenia.

(35)Obowiązek rozpoczęcia określania warunków FRAND powinien pozostawać bez uszczerbku dla skutecznej ochrony praw stron. W tym względzie strona, która w przeciwieństwie do drugiej strony zobowiązuje się do zastosowania się do wyników procedury określania warunków FRAND, powinna być uprawniona do wszczęcia postępowania przed właściwym sądem krajowym w oczekiwaniu na określenie warunków FRAND. Ponadto każda ze stron powinna mieć możliwość złożenia wniosku do właściwego sądu o wydanie tymczasowego nakazu o charakterze finansowym. W sytuacji gdy odpowiedni właściciel SEP podjął zobowiązanie FRAND, tymczasowe nakazy o odpowiednim i proporcjonalnym charakterze finansowym powinny zapewnić niezbędną ochronę sądową właścicielowi SEP, który zgodził się licencjonować swoje SEP na warunkach FRAND, natomiast podmiot wdrażający powinien mieć możliwość zakwestionowania poziomu opłat licencyjnych FRAND lub podniesienia zarzutu braku niezbędności lub nieważności SEP. W tych systemach krajowych, które wymagają wszczęcia postępowania co do istoty sprawy jako warunku ubiegania się o zastosowanie środków tymczasowych o charakterze finansowym, powinno być możliwe wszczęcie takiego postępowania, ale strony powinny wnieść o zawieszenie sprawy na czas określania warunków FRAND. Przy ustalaniu, jaki poziom tymczasowego nakazu o charakterze finansowym należy uznać za odpowiedni w danym przypadku, należy uwzględnić między innymi możliwości ekonomiczne wnioskodawcy oraz potencjalne skutki dla skuteczności wnioskowanych środków, w szczególności dla MŚP, również w celu zapobieżenia nadużywaniu takich środków. Należy również wyjaśnić, że po zakończeniu procedury określania warunków FRAND strony powinny mieć do dyspozycji cały zakres środków, w tym środki tymczasowe, zapobiegawcze i naprawcze.

(36)Po rozpoczęciu procedury określania warunków FRAND strony powinny wybrać rozjemcę z wykazu na potrzeby tej procedury. W przypadku braku porozumienia rozjemcę wybrałoby centrum kompetencji. Procedura określania warunków FRAND powinna się zakończyć w ciągu 9 miesięcy. Czas ten byłby niezbędny do przeprowadzenia procedury, która zapewnia poszanowanie praw stron, a jednocześnie jest wystarczająco szybka, aby uniknąć opóźnień w zawieraniu umów licencyjnych. Strony mogą zawrzeć ugodę w dowolnym momencie procesu, co skutkuje zakończeniem procedury określania warunków FRAND.

(37)Po powołaniu rozjemcy centrum pojednawcze powinno powierzyć określanie warunków FRAND rozjemcy, który powinien zbadać, czy wniosek zawiera niezbędne informacje, i przekazać harmonogram postępowania stronom lub stronie wnoszącej o kontynuację procedury określania warunków FRAND. 

(38)Rozjemca powinien przeanalizować uwagi i sugestie stron dotyczące określania warunków FRAND oraz rozważyć odpowiednie etapy negocjacji, wśród innych istotnych okoliczności. Rozjemca, z własnej inicjatywy lub na wniosek strony, powinien mieć możliwość zażądania od stron przedstawienia dowodów, które uzna za niezbędne do wykonania swojego zadania. Powinien on również mieć możliwość przeanalizowania publicznie dostępnych informacji oraz rejestru i sprawozdań centrum kompetencji dotyczących innych procedur określania warunków FRAND, jak również niepoufnych dokumentów i informacji opracowanych przez centrum kompetencji lub przedłożonych temu centrum.

(39)Jeżeli strona nie weźmie udziału w procedurze określania warunków FRAND po wyznaczeniu rozjemcy, druga strona może zażądać jej zakończenia lub zażądać, aby rozjemca wydał zalecenie dotyczące określenia warunków FRAND na podstawie informacji, które był w stanie ocenić.

(40)Jeżeli strona wszczyna procedurę w jurysdykcji poza Unią, której wynikiem są prawnie wiążące i wykonalne decyzje dotyczące tej samej normy, która podlega procedurze określania warunków FRAND, i jej wdrożenia lub która to procedura obejmuje SEP z tej samej rodziny patentów co SEP podlegające procedurze określenia warunków FRAND i w której co najmniej jedna strona procedury określania warunków FRAND uczestniczy w charakterze strony; przed rozpoczęciem procedury określania przez stronę warunków FRAND lub w jej trakcie rozjemca lub, jeżeli nie został on powołany, centrum kompetencji, powinni mieć możliwość zakończenia procedury na wniosek drugiej strony.

(41)Na zakończenie procedury rozjemca powinien przedstawić propozycję zawierającą zalecenia dotyczące warunków FRAND. Każda ze stron powinna mieć możliwość przyjęcia lub odrzucenia tej propozycji. Jeżeli strony nie zawrą ugody lub nie przyjmą propozycji rozjemcy, powinien on sporządzić sprawozdanie dotyczące procedury określania warunków FRAND. Sprawozdanie to powinno zostać sporządzone w wersji poufnej i w wersji niepoufnej. Niepoufna wersja sprawozdania powinna zawierać propozycję warunków FRAND oraz zastosowaną metodykę i powinna zostać przekazana centrum kompetencji do publikacji w celu informowania o wszelkich późniejszych procedurach określania warunków FRAND między stronami i innymi zainteresowanymi stronami biorącymi udział w podobnych negocjacjach. Sprawozdanie miałoby zatem podwójny cel: zachęcenie stron do zawarcia ugody oraz zapewnienie przejrzystości procesu i zalecanych warunków FRAND w przypadku braku porozumienia.

(42)Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw własności intelektualnej właścicieli patentów (art. 17 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej), choć przewiduje ograniczenie możliwości egzekwowania praw wynikających z SEP, który nie został zarejestrowany w określonym terminie, oraz wprowadzenie wymogu przeprowadzenia procedury określenia warunków FRAND przed rozpoczęciem egzekwowania praw wynikających z poszczególnych SEP. Zgodnie z Kartą UE dopuszcza się ograniczenie wykonywania praw własności intelektualnej, pod warunkiem przestrzegania zasady proporcjonalności. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawa podstawowe można ograniczyć, o ile ograniczenia te odpowiadają celom interesu ogólnego realizowanym przez Unię i nie stanowią, w odniesieniu do zamierzonego celu, nieproporcjonalnej i niedopuszczalnej ingerencji, która narusza samą istotę praw gwarantowanych 39 . W tym względzie niniejsze rozporządzenie leży w interesie publicznym, ponieważ zapewnia jednolite, otwarte i przewidywalne informacje oraz wyniki dotyczące SEP z korzyścią dla właścicieli SEP, podmiotów wdrażających i użytkowników końcowych na szczeblu Unii. Ma ono na celu upowszechnianie technologii dla wspólnej korzyści właścicieli SEP i podmiotów wdrażających. Ponadto przepisy dotyczące określania warunków FRAND mają charakter tymczasowy, a zatem są ograniczone i mają na celu usprawnienie i uproszczenie procesu, lecz nie są ostatecznie wiążące 40 .

(43)Określanie warunków FRAND zapewnia również poszanowanie prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do wymiaru sprawiedliwości określonego w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, ponieważ podmiot wdrażający i właściciel SEP w pełni zachowują to prawo. W przypadku braku rejestracji w wyznaczonym terminie wyłączenie prawa do skutecznego egzekwowania jest ograniczone i niezbędne oraz odpowiada celom interesu ogólnego. Jak potwierdził TSUE 41 , przepis dotyczący obowiązkowej próby pozasądowego rozstrzygnięcia sporu jako warunku wstępnego uzyskania dostępu do właściwych sądów państw członkowskich uznaje się za zgodny z zasadą skutecznej ochrony sądowej. Procedura określania warunków FRAND odpowiada warunkom dotyczącym podjęcia obowiązkowej próby pozasądowego rozstrzygnięcia sporu przedstawionym w wyrokach TSUE, z uwzględnieniem szczególnych cech licencjonowania SEP.

(44)Podczas określania zagregowanych opłat licencyjnych i określania warunków FRAND rozjemcy powinni uwzględnić w szczególności dorobek prawny UE i wyroki Trybunału Sprawiedliwości odnoszące się do SEP, jak również wytyczne wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia, wytyczne horyzontalne 42 oraz komunikat Komisji z 2017 r. pt. „Określenie unijnego podejścia do patentów niezbędnych do spełnienia normy” 43 . Ponadto rozjemcy powinni rozważyć wszelkie ekspertyzy dotyczące zagregowanej opłaty licencyjnej lub – w przypadku ich braku – powinni zwrócić się do stron o informacje przed przedstawieniem ostatecznych propozycji, jak również wytyczne wydane na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(45)Licencjonowanie SEP może powodować tarcia w łańcuchach wartości, które do tej pory nie miały do czynienia z SEP. Centrum kompetencji musi zatem podnosić świadomość w zakresie licencjonowania SEP w łańcuchu wartości za pomocą dowolnego dostępnego narzędzia. Inne czynniki obejmowałyby zdolność producentów wyższego szczebla do przeniesienia kosztów licencjonowania SEP na producentów niższego szczebla oraz wszelkie potencjalne skutki istniejących klauzul dotyczących odszkodowań w łańcuchu wartości.

(46)MŚP mogą brać udział w licencjonowaniu SEP zarówno jako właściciele SEP, jak i podmioty wdrażające. Chociaż obecnie istnieje kilku właścicieli SEP będących MŚP, korzyści wynikające z niniejszego rozporządzenia prawdopodobnie ułatwią licencjonowanie ich SEP. Aby ograniczyć koszty ponoszone przez takie MŚP, należy wprowadzić dodatkowe warunki, takie jak obniżenie opłat administracyjnych oraz potencjalne obniżenie opłat z tytułu weryfikacji niezbędności i postępowania pojednawczego, a także bezpłatne wsparcie i szkolenia. SEP mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw nie powinny być przedmiotem doboru próby do celów weryfikacji niezbędności, jednak przedsiębiorstwa te powinny mieć możliwość zaproponowania SEP na potrzeby weryfikacji niezbędności, jeśli taka jest ich wola. Podmioty wdrażające będące MŚP powinny również korzystać z obniżonych opłat za dostęp oraz bezpłatnego wsparcia i bezpłatnych szkoleń. Ponadto właścicieli SEP należy zachęcać do stymulowania licencjonowania przez MŚP, stosując rabaty z tytułu niewielkiego wolumenu lub zwolnienia z opłat licencyjnych FRAND.

(47)W celu uzupełnienia niektórych elementów niniejszego rozporządzenia innych niż istotne należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do pozycji, które należy wpisać do rejestru, lub w odniesieniu do określania odpowiednich istniejących norm lub identyfikowania zastosowań norm lub ich części, w odniesieniu do których Komisja ustali brak znacznych trudności lub nieefektywności w zakresie licencjonowania na warunkach FRAND. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 44 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(48)Aby zapewnić jednolite warunki wdrożenia odpowiednich przepisów niniejszego rozporządzenia, Komisji należy przyznać uprawnienia wykonawcze w celu przyjęcia szczegółowych wymogów dotyczących wyboru podmiotów oceniających i rozjemców, a także przyjęcia regulaminu wewnętrznego i kodeksu postępowania dla podmiotów oceniających i rozjemców. Komisja powinna również przyjąć przepisy techniczne dotyczące doboru próby SEP do celów weryfikacji niezbędności oraz metodykę prowadzenia takich weryfikacji niezbędności przez podmioty oceniające i podmioty dokonujące wzajemnej oceny. Komisja powinna także określić wszelkie opłaty administracyjne za swoje usługi związane z realizacją zadań wynikających z niniejszego rozporządzenia oraz opłaty za usługi podmiotów oceniających, ekspertów i rozjemców, odstępstwa od nich oraz metody płatności, a także dostosować je w razie potrzeby. Komisja powinna również określić normy lub ich części, które opublikowano przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, w odniesieniu do których można zarejestrować SEP. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 45 .

(49)Należy zmienić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 46 , aby upoważnić EUIPO do wykonywania zadań wynikających z niniejszego rozporządzenia. Należy również rozszerzyć funkcje dyrektora wykonawczego o uprawnienia przyznane mu na mocy niniejszego rozporządzenia. Ponadto centrum arbitrażu i mediacji EUIPO powinno być uprawnione do ustanawiania procesów, takich jak określanie zagregowanych opłat licencyjnych i określanie warunków FRAND. 

(50)Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 47 zasięgnięto opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych.

(51)Z uwagi na to, że EUIPO, Komisja i zainteresowane strony powinny mieć czas na przygotowanie się do wdrożenia i stosowania niniejszego rozporządzenia, jego stosowanie powinno zostać odroczone.

(52)Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, polegające na zwiększeniu przejrzystości w odniesieniu do licencjonowania SEP i zapewnieniu skutecznego mechanizmu rozstrzygania sporów dotyczących warunków FRAND, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na zwielokrotnienie kosztów, natomiast ze względu na efektywność i rozmiary działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Tytuł I
Przepisy ogólne

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

1.W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się następujące przepisy dotyczące patentów niezbędnych do spełnienia normy („SEP”):

a)przepisy zapewniające większą przejrzystość w odniesieniu do informacji niezbędnych do celów licencjonowania SEP;

b)przepisy dotyczące rejestracji SEP;

c)procedurę oceny niezbędności zarejestrowanych SEP;

d)procedurę ugodowego rozstrzygania sporów dotyczących sprawiedliwego, rozsądnego i niedyskryminującego charakteru warunków („określanie warunków FRAND”);

e)kompetencje EUIPO w zakresie wypełniania zadań określonych w niniejszym rozporządzeniu.

2.Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do patentów niezbędnych do spełnienia normy opublikowanej przez organizację opracowującą normy, w stosunku do której właściciel SEP zobowiązał się do udzielenia licencji na swoje SEP na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND) i która nie podlega polityce w zakresie nieodpłatnych praw własności intelektualnej,

a)po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, z wyjątkami przewidzianymi w ust. 3;

b)przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 66.

3.Art. 17 i 18 oraz art. 34 ust. 1 nie mają zastosowania do SEP w zakresie, w jakim wdraża się je na potrzeby zastosowań określonych przez Komisję zgodnie z ust. 4.

4.W przypadku istnienia wystarczających dowodów na to, że w odniesieniu do zidentyfikowanych zastosowań niektórych norm lub ich części negocjacje w sprawie licencjonowania SEP na warunkach FRAND nie powodują znacznych trudności lub nieefektywności wpływających na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, Komisja, po przeprowadzeniu odpowiedniego procesu konsultacji, w drodze aktu delegowanego zgodnie z art. 67, ustanawia wykaz takich zastosowań norm lub ich części do celów ust. 3. 

5.Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do właścicieli SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim.

6.Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do zarzutów nieważności lub naruszenia niezwiązanych z wdrożeniem normy zgłoszonej na podstawie niniejszego rozporządzenia.

7.Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania art. 101 i 102 TFUE lub dla stosowania odpowiednich krajowych przepisów prawa konkurencji.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1)„patent niezbędny do spełnienia normy” lub „SEP” oznacza każdy patent niezbędny do spełnienia danej normy;

2)„niezbędny do spełnienia normy” oznacza, że patent zawiera co najmniej jedno zastrzeżenie, w odniesieniu do którego nie jest możliwe, ze względów technicznych, wykonanie lub zastosowanie wdrożenia lub metody zgodnych z normą, w tym zawartych w niej wariantów, bez naruszenia patentu zgodnie z obecnym stanem techniki i normalną praktyką techniczną;

3)„norma” oznacza specyfikację techniczną przyjętą przez organizację opracowującą normy do wielokrotnego lub ciągłego stosowania, zgodność z którą nie jest obowiązkowa;

4)„specyfikacja techniczna” oznacza dokument określający wymagania techniczne, jakie musi spełniać produkt, proces, usługa lub system, zgodnie z definicją w art. 2  rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 48 ;

5)„organizacja opracowująca normy” oznacza każdy organ normalizacyjny, który nie jest prywatnym stowarzyszeniem branżowym opracowującym zastrzeżone specyfikacje techniczne oraz który opracowuje wymogi lub zalecenia techniczne lub jakościowe dotyczące produktów, procesów produkcji, usług lub metod;

6)„właściciel SEP” oznacza właściciela SEP lub osobę posiadającą wyłączną licencję na SEP w co najmniej jednym państwie członkowskim;

7)„podmiot wdrażający” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która wdraża lub zamierza wdrożyć normę w odniesieniu do produktu, procesu, usługi lub systemu;

8)„warunki FRAND” oznaczają sprawiedliwe, rozsądne i niedyskryminujące warunki licencjonowania SEP;

9)„określanie warunków FRAND” oznacza ustrukturyzowaną procedurę określania warunków FRAND w odniesieniu do licencji SEP;

10)„zagregowana opłata licencyjna” oznacza maksymalną kwotę opłaty licencyjnej za wszystkie patenty niezbędne do spełnienia normy;

11)„zasób patentowy” oznacza podmiot utworzony w wyniku porozumienia między dwoma właścicielami SEP lub ich większą liczbą w celu udzielenia licencji na jeden posiadany przez nich patent lub ich większą liczbę sobie nawzajem lub osobom trzecim;

12)„wzajemna ocena” oznacza proces ponownego badania wstępnych wyników weryfikacji niezbędności, przeprowadzany przez podmioty oceniające inne niż te, które przeprowadziły pierwotną weryfikację niezbędności;

13)„tabela zastrzeżeń patentowych” oznacza formę przedstawienia zgodności między elementami (cechami) jednego zastrzeżenia patentowego a co najmniej jednym wymogiem normy lub zaleceniem normy;

14)„wymóg normy” oznacza wyrażenie zawarte w treści dokumentu, przedstawiające obiektywnie weryfikowalne kryteria, które należy spełnić i od których nie dopuszcza się żadnych odstępstw, jeśli ma zostać uznana zgodność z określonym dokumentem;

15)„zalecenie normy” oznacza wyrażenie zawarte w treści dokumentu, przedstawiające sugerowany możliwy wybór lub sposób działania uznany za szczególnie odpowiedni, bez konieczności wymieniania innych takich sposobów lub ich wykluczania;

16)„rodzina patentów” oznacza zbiór dokumentów patentowych dotyczących tego samego wynalazku, w którym poszczególne elementy tego zbioru skoncentrowane są wokół tych samych priorytetów;

17)„zainteresowana strona” oznacza każdą osobę, która może wykazać prawnie uzasadniony interes w SEP, w tym właściciela SEP, podmiot wdrażający, pełnomocnika właściciela SEP lub podmiotu wdrażającego bądź stowarzyszenie reprezentujące interesy właścicieli SEP i podmiotów wdrażających;

18)„centrum kompetencji” oznacza jednostki administracyjne EUIPO, które wykonują zadania powierzone EUIPO na mocy niniejszego rozporządzenia.

Tytuł II
Centrum kompetencji

Artykuł 3

Zadania centrum kompetencji

1.Zadania wynikające z niniejszego rozporządzenia wykonuje centrum kompetencji ustanowione w ramach EUIPO, dysponujące niezbędnymi zasobami ludzkimi i finansowymi.

2.Centrum kompetencji wspiera przejrzystość i określanie warunków FRAND w odniesieniu do SEP i wykonuje następujące zadania:

a)tworzy i prowadzi elektroniczny rejestr SEP i elektroniczną bazę danych dotyczących SEP;

b)tworzy wykazy podmiotów oceniających i rozjemców i nimi zarządza;

c)tworzy system oceny niezbędności SEP i nim zarządza;

d)tworzy proces określania warunków FRAND i nim zarządza;

e)zapewnia szkolenia dla podmiotów oceniających i rozjemców;

f)zarządza procesem ustalania zagregowanych opłat licencyjnych;

g)zwiększa przejrzystość i usprawnia wymianę informacji w drodze:

(i)publikacji wyników weryfikacji niezbędności i uzasadnionych opinii wydanych w ich ramach oraz niepoufnych sprawozdań z określania warunków FRAND;

(ii)umożliwienia dostępu do orzecznictwa (w tym alternatywnych metod rozwiązywania sporów) dotyczącego SEP, w tym orzecznictwa państw trzecich;

(iii)gromadzenia niepoufnych informacji na temat metod określania warunków FRAND oraz opłat licencyjnych FRAND;

(iv)umożliwiania dostępu do przepisów dotyczących SEP obowiązujących w państwach trzecich;

h)zapewniania MŚP szkoleń, wsparcia i ogólnego doradztwa w kwestiach dotyczących SEP;

i)prowadzenia badań i wszelkich innych niezbędnych działań wspierających realizację celów niniejszego rozporządzenia;

j)podnoszenia świadomości na temat licencjonowania SEP, w tym licencjonowania SEP w łańcuchu wartości.

3.Korzystając z uprawnień powierzonych na mocy art. 157 rozporządzenia (UE) 2017/1001, dyrektor wykonawczy EUIPO przyjmuje wewnętrzne instrukcje administracyjne i publikuje obwieszczenia, które są niezbędne w celu realizacji wszystkich zadań powierzonych centrum kompetencji na mocy niniejszego rozporządzenia.

Tytuł III
Informacje na temat SEP udostępniane za pośrednictwem centrum kompetencji

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Artykuł 4

Rejestr patentów niezbędnych do spełnienia normy

1.Stworzony zostaje unijny rejestr SEP („rejestr”).

2.Rejestr ten prowadzi centrum kompetencji w formie elektronicznej.

3.Rejestr zawiera następujące wpisy:

a)informacje dotyczące odpowiednich norm;

b)informacje identyfikujące zarejestrowane SEP, w tym kraj rejestracji i numer patentu;

c)wersję normy, specyfikację techniczną i określone części specyfikacji technicznej, w odniesieniu do których patent uznawany jest za niezbędny do spełnienia normy;

d)odniesienie do warunków zobowiązania licencyjnego FRAND właściciela SEP wobec organizacji opracowującej normy;

e)nazwę (imię i nazwisko), adres oraz dane kontaktowe właściciela SEP;

f)w przypadku gdy właściciel SEP jest częścią grupy przedsiębiorstw – nazwę (imię i nazwisko), adres oraz dane kontaktowe spółki dominującej;

g)w stosownych przypadkach – nazwę (imię i nazwisko), adres oraz dane kontaktowe pełnomocników właściciela SEP w Unii;

h)informacje dotyczące istnienia jakichkolwiek publicznie dostępnych standardowych warunków, w tym polityki dotyczącej opłat licencyjnych i rabatów prowadzonej przez właściciela SEP;

i)informacje dotyczące istnienia jakichkolwiek publicznie dostępnych standardowych warunków dotyczących licencjonowania SEP na rzecz MŚP;

j)w stosownych przypadkach informacje dotyczące możliwości licencjonowania za pośrednictwem zasobów patentowych;

k)dane kontaktowe do celów licencjonowania, w tym informacje na temat podmiotu udzielającego licencji;

l)datę wpisu SEP do rejestru oraz numer rejestracyjny.

4.Rejestr zawiera także następujące wpisy, wraz z datą dokonania takiego wpisu:

a)zmiany danych kontaktowych wpisów, o których mowa w ust. 3 lit. e), f), g) oraz k);

b)w stosownych przypadkach udzielenie lub przeniesienie licencji z wykorzystaniem zasobów patentowych zgodnie z art. 9; 

c)informacje na temat tego, czy przeprowadzono weryfikację niezbędności lub wzajemną ocenę, oraz odniesienie do jej wyniku;

d)informacje na temat tego, czy SEP wygasł lub został unieważniony prawomocnym wyrokiem właściwego sądu państwa członkowskiego;

e)dane dotyczące postępowań i decyzji w sprawie SEP zgodnie z art. 10;

f)datę publikacji informacji zgodnie z art. 19 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 7, art. 15 ust. 4 i art. 18 ust. 11;

g)datę zawieszenia SEP w rejestrze zgodnie z art. 22;

h)sprostowanie SEP zgodnie z art. 23;

i)datę wykreślenia SEP z rejestru zgodnie z art. 25 oraz podstawy takiego wykreślenia;

j)sprostowanie lub wykreślenie z rejestru danych, o których mowa w lit. b), e) i f).

5.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 67, zmieniających ust. 3 i 4 w celu określenia danych innych niż te, o których mowa w ust. 3 i 4, które mają zostać wpisane do rejestru do celów niniejszego rozporządzenia.

6.Centrum kompetencji zbiera, organizuje, upublicznia i przechowuje dane, o których mowa w ust. 3 i 4, w tym dane osobowe, na potrzeby niniejszego rozporządzenia.

7.Centrum kompetencji zapewnia, aby rejestr był dostępny publicznie do wglądu w przystępny sposób. Dane uważa się za dane leżące w interesie publicznym, do których osoby trzecie mogą mieć bezpłatny dostęp.

Artykuł 5

Elektroniczna baza danych

1.Centrum kompetencji tworzy i prowadzi elektroniczną bazę danych dotyczących SEP.

2.Następujące informacje w bazie danych są dostępne dla każdej osoby trzeciej podlegającej rejestracji w centrum kompetencji:

a)patentowe dane bibliograficzne dotyczące SEP lub zastrzeżonego SEP, takie jak data pierwszeństwa, członkowie rodziny, data przyznania i data wygaśnięcia;

b)publicznie dostępne standardowe warunki, w tym polityka właściciela SEP w zakresie opłat licencyjnych i rabatów zgodnie z art. 7 akapit pierwszy lit. b), jeżeli takie informacje są dostępne;

c)publicznie dostępne standardowe warunki dotyczące licencjonowania SEP na rzecz MŚP zgodnie z art. 62 ust. 1, jeżeli takie informacje są dostępne;

d)informacje dotyczące znanych produktów, procesów, usług lub systemów i wdrożeń zgodnie z art. 7 akapit pierwszy lit. b);

e)informacje dotyczące niezbędności zgodnie z art. 8;

f)niepoufne informacje na temat określania warunków FRAND zgodnie z art. 11;

g)informacje dotyczące zagregowanych opłat licencyjnych zgodnie z art. 15, 16 i 17;

h)ekspertyzy, o których mowa w art. 18;

i)niepoufne sprawozdania rozjemców zgodnie z art. 57;

j)SEP wybrane do weryfikacji niezbędności zgodnie z art. 29, uzasadnione opinie lub końcowe uzasadnione opinie zgodnie z art. 33;

k)data i podstawy wykreślenia SEP z bazy danych zgodnie z art. 25;

l)informacje dotyczące zasad związanych z SEP w państwach trzecich zgodnie z art. 12;

m)orzecznictwo i sprawozdania zgodnie z art. 13 ust. 3 i 5;

n)materiały służące podnoszeniu świadomości i materiały szkoleniowe.

3.Dostęp do informacji przewidzianych w ust. 2 lit. f), h), i), j) oraz k) może podlegać opłacie.

4.Organy publiczne, w tym sądy, mają jednak pełny i bezpłatny dostęp do informacji zawartych w bazie danych, o których mowa w ust. 2, pod warunkiem zarejestrowania się w centrum kompetencji.

Artykuł 6

Przepisy wspólne dotyczące rejestru i bazy danych

1.Jeżeli strona wnosi o zachowanie poufności danych i dokumentów zawartych w bazie danych, strona ta dostarcza niepoufną wersję informacji przekazanych jako poufne, wystarczająco szczegółową, aby umożliwić prawidłowe zrozumienie istoty informacji przekazanych jako poufne. Centrum kompetencji może ujawnić taką niepoufną wersję.

2.Centrum kompetencji przechowuje akta dotyczące wszystkich procedur związanych z rejestracją SEP. Dyrektor wykonawczy EUIPO określa formę, w jakiej akta te są przechowywane i udostępniane. Centrum kompetencji przechowuje akta przez okres 10 lat po wykreśleniu SEP z rejestru. Na wniosek dane osobowe mogą zostać usunięte z rejestru lub bazy danych po upływie 18 miesięcy od wygaśnięcia SEP lub wykreśleniu SEP z rejestru.

3.Zgodnie z art. 23 centrum kompetencji może sprostować wszelkie informacje zawarte w rejestrze lub bazie danych.

4.Właściciel SEP i jego pełnomocnik w Unii są powiadamiani o wszelkich zmianach w rejestrze lub bazie danych, jeżeli zmiana taka dotyczy określonego SEP.

5.Na wniosek, centrum kompetencji wydaje świadectwa rejestracji lub uwierzytelnione kopie danych i dokumentów znajdujących się w rejestrze lub bazie danych. Wydanie świadectw rejestracji i uwierzytelnionych kopii może podlegać opłacie.

6.Komisja określa warunki dostępu do bazy danych, takie jak wysokość opłat za taki dostęp lub za wydanie świadectw rejestracji i uwierzytelnionych kopii z bazy danych lub rejestru, w drodze aktu wykonawczego. Akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 68 ust. 2.

Artykuł 7

Identyfikacja wdrożeń normy i powiązane warunki licencjonowania SEP

Właściciel SEP przedstawia centrum kompetencji następujące informacje:

a)informacje dotyczące produktów, procesów, usług lub systemów, do których przedmiot SEP może zostać włączony lub do których ma zostać zastosowany, w odniesieniu do wszystkich istniejących lub potencjalnych wdrożeń normy, w zakresie, w jakim takie informacje są znane właścicielowi SEP;

b)w miarę dostępności, swoje standardowe warunki licencjonowania SEP, w tym politykę dotyczącą opłat licencyjnych i rabatów, w ciągu 7 miesięcy od otwarcia rejestracji w odniesieniu do odpowiedniej normy i wdrożenia przez centrum kompetencji.

Artykuł 8

Informacje dotyczące niezbędności

Właściciel SEP dostarcza centrum kompetencji następujące informacje w celu umieszczenia ich w bazie danych i powoływania w rejestrze:

a)prawomocne orzeczenie w sprawie niezbędności w odniesieniu do zarejestrowanego SEP wydane przez właściwy sąd państwa członkowskiego w terminie 6 miesięcy od publikacji takiego orzeczenia;

b)informacje na temat wszelkich weryfikacji niezbędności przeprowadzonych przed [Dz.U.: proszę wstawić datę = 24 miesiące od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] przez niezależny podmiot oceniający w kontekście zasobu, określające numer rejestracyjny SEP, tożsamość zasobu patentowego i jej administratora oraz podmiot oceniający.

Artykuł 9

Informacje przedstawiane przez zasoby patentowe

Zasoby patentowe publikują na swoich stronach internetowych co najmniej następujące informacje i podają je centrum kompetencji:

a)informacje o normach podlegających licencjonowaniu zbiorowemu;

b)informacje na temat udziałowców lub struktury własnościowej jednostki administracyjnej;

c)informacje dotyczące procesu oceny SEP;

d)wykaz podmiotów oceniających mających miejsce zamieszkania na terenie Unii;

e)wykaz ocenionych SEP i wykaz SEP, na które udzielono licencji;

f)przykładowe odniesienia do normy;

g)wykaz produktów, usług i procesów, które mogą być licencjonowane za pośrednictwem zasobu patentowego lub podmiotu;

h)polityka dotycząca opłat licencyjnych i rabatów dla poszczególnych kategorii produktów;

i)informacje dotyczące standardowej umowy licencyjnej dla poszczególnych kategorii produktów;

j)wykaz licencjodawców w każdej kategorii produktów;

k)wykaz licencjobiorców dla każdej kategorii produktów.

Artykuł 10

Informacje dotyczące decyzji w sprawie SEP

1.W terminie 6 miesięcy od wydania orzeczenia dotyczącego SEP właściwe sądy państw członkowskich przekazują centrum kompetencji informacje na temat:

a)powództw o zaniechanie naruszeń;

b)postępowań w sprawie naruszenia;

c)niezbędności i ważności;

d)nadużycia pozycji dominującej;

e)określenia warunków FRAND.

2.Każda osoba może poinformować centrum kompetencji o wszelkich postępowaniach sądowych lub postępowaniach z wykorzystaniem alternatywnych metod rozwiązywania sporów dotyczących SEP.

Artykuł 11

Informacje dotyczące określania warunków FRAND

1.Osoby uczestniczące w postępowaniach z wykorzystaniem alternatywnych metod rozwiązywania sporów dotyczących SEP obowiązujących w państwie członkowskim w ciągu 6 miesięcy od zakończenia postępowania ujawniają centrum kompetencji normy i wdrożenia, których dotyczyło postępowanie, metodę zastosowaną do obliczenia warunków FRAND, informacje dotyczące nazw (imion i nazwisk) stron oraz ustalone konkretne stawki licencyjne.

2.Centrum kompetencji nie ujawnia żadnych informacji poufnych bez uprzedniej zgody zainteresowanej strony.

Artykuł 12

Informacje dotyczące zasad związanych z SEP w państwach trzecich

1.Centrum kompetencji gromadzi i publikuje w bazie danych informacje dotyczące wszelkich zasad związanych z SEP we wszystkich państwach trzecich.

2.Każda osoba może przekazać centrum kompetencji takie informacje, jak również informacje dotyczące aktualizacji, sprostowań i konsultacji publicznych. Centrum kompetencji publikuje te informacje w bazie danych.

Artykuł 13

Zwiększenie przejrzystości i usprawnienie wymiany informacji

1.Centrum kompetencji przechowuje w bazie danych wszystkie dane dostarczone przez zainteresowane strony, jak również opinie i sprawozdania podmiotów oceniających i rozjemców.

2.Zbieranie, przechowywanie i przetwarzanie takich danych służy do:

a)administrowania rejestracjami SEP, weryfikacjami niezbędności i postępowaniami pojednawczymi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem;

b)udostępniania informacji niezbędnych do łatwiejszego i skuteczniejszego prowadzenia takich postępowań;

c)komunikowania się ze stronami postępowania;

d)sporządzania sprawozdań i statystyk umożliwiających centrum kompetencji poprawę swojego działania i funkcjonowania systemu rejestracji SEP i postępowań zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

3.Centrum kompetencji włącza do bazy danych orzecznictwo właściwych sądów państw członkowskich, sądów państw trzecich oraz organów stosujących alternatywne metody rozwiązywania sporów.

4.Centrum kompetencji gromadzi wszelkie informacje dotyczące warunków FRAND, w tym wszelkich rabatów, które zostały upublicznione przez właścicieli SEP, ujawnione centrum zgodnie z art. 11 i zawarte w sprawozdaniach dotyczących określania warunków FRAND, oraz udostępnia te ujawnione informacje organom publicznym w Unii, w tym właściwym sądom państw członkowskich, na podstawie pisemnego wniosku. Dokumentom poufnym towarzyszy niepoufna wersja informacji przekazanych jako poufne, wystarczająco szczegółowa, aby umożliwić prawidłowe zrozumienie istoty informacji przekazanych jako poufne.

5.Centrum kompetencji publikuje w bazie danych roczne sprawozdanie dotyczące metod określania warunków FRAND w oparciu o informacje pochodzące z orzeczeń sądowych i arbitrażowych oraz informacje statystyczne dotyczące licencji i produktów objętych licencją pochodzące z procesu określania warunków FRAND.

6.Na uzasadniony wniosek zainteresowanej strony i przed opublikowaniem lub przekazaniem wszelkich informacji poufnych przez centrum kompetencji informacje takie redaguje się w formacie niepoufnym.

Rozdział 2
Zgłoszenie normy i zagregowanej opłaty licencyjnej

Artykuł 14

Zgłoszenie normy centrum kompetencji

1.Właściciele patentu obowiązującego w co najmniej jednym państwie członkowskim, który to patent jest niezbędny do spełnienia normy, w odniesieniu do której podjęto zobowiązania FRAND, zgłaszają centrum kompetencji, w miarę możliwości za pośrednictwem organizacji opracowującej normy lub w drodze wspólnego zgłoszenia, następujące informacje:

a)nazwę handlową normy;

b)wykaz odpowiednich specyfikacji technicznych definiujących daną normę;

c)datę opublikowania najnowszej specyfikacji technicznej;

d)wdrożenia normy znane właścicielom SEP dokonującym zgłoszenia.

2.Zgłoszenia takiego dokonuje się w ciągu 30 dni od publikacji najnowszej specyfikacji technicznej.

3.W przypadku braku zgłoszenia zgodnie z ust. 1, nie później niż w ciągu 90 dni od publikacji najnowszej specyfikacji technicznej, każdy właściciel SEP obowiązującego w co najmniej jednym państwie członkowskim indywidualnie zgłasza centrum kompetencji informacje, o których mowa w ust. 1.

4.W przypadku braku zgłoszenia zgodnie z ust. 1 lub ust. 3 każdy podmiot wdrażający może zgłosić centrum kompetencji informacje, o których mowa w ust. 1.

5.Centrum kompetencji powiadamia również odpowiednią organizację opracowującą normy o takiej publikacji. W przypadku powiadomienia zgodnie z ust. 3 i 4 w miarę możliwości centrum kompetencji indywidualnie powiadamia również znanych właścicieli SEP lub zwraca się do organizacji opracowującej normy o potwierdzenie, że organizacja ta należycie powiadomiła właścicieli SEP.

6.Centrum kompetencji publikuje na stronie internetowej EUIPO powiadomienia dokonane zgodnie z ust. 1, 3 i 4 w celu umożliwienia zainteresowanym stronom przedstawienia uwag. Zainteresowane strony mogą zgłaszać centrum kompetencji swoje uwagi w ciągu 30 dni od opublikowania wykazu.

7.Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 6, centrum kompetencji rozpatruje wszystkie otrzymane uwagi, w tym wszystkie odpowiednie specyfikacje techniczne i wdrożenia, oraz publikuje informacje zgodnie z ust. 1.

Artykuł 15

Powiadomienie centrum kompetencji o zagregowanej opłacie licencyjnej

1.Właściciele SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim, w odniesieniu do których to SEP podjęto zobowiązania FRAND, mogą wspólnie powiadomić centrum kompetencji o zagregowanej opłacie licencyjnej za SEP odnoszące się do normy.

2.Powiadomienie dokonane zgodnie z ust. 1 zawiera informacje dotyczące:

a)nazwy handlowej normy;

b)wykazu specyfikacji technicznych definiujących normę;

c)nazw (imion i nazwisk) właścicieli SEP dokonujących zgłoszenia, o których mowa w ust. 1; 

d)szacunkowego odsetka właścicieli SEP, o których mowa w ust. 1, w stosunku do wszystkich właścicieli SEP;

e)szacunkowego odsetka łącznie posiadanych SEP w stosunku do wszystkich SEP dla danej normy;

f)wdrożeń znanych właścicielom SEP, o których mowa w lit. c);

g)globalnej zagregowanej opłaty licencyjnej, chyba że strony dokonujące zgłoszenia wskażą, że taka opłata licencyjna nie ma charakteru globalnego; 

h)każdego okresu, w którym obowiązuje zagregowana opłata licencyjna określona w ust. 1. 

3.Powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać najpóźniej 120 dni po:

a)opublikowaniu normy przez organizację opracowującą normy w odniesieniu do wdrożeń znanych właścicielom SEP, o których mowa w ust. 2 lit. c); lub

b)powzięciu wiadomości przez właścicieli SEP o nowym wdrożeniu normy.

4.Centrum kompetencji publikuje w bazie danych informacje przekazane zgodnie z ust. 2.

Artykuł 16

Zmiana zagregowanej opłaty licencyjnej

1.W przypadku zmiany zagregowanej opłaty licencyjnej właściciele SEP powiadamiają centrum kompetencji o zmienionej zagregowanej opłacie licencyjnej i o przyczynach wprowadzenia zmiany.

2.Centrum kompetencji publikuje w bazie danych początkową wysokość zagregowanej opłaty licencyjnej, zmienioną wysokość tej opłaty oraz przyczyny wprowadzenia zmiany w rejestrze.

Artykuł 17

Proces ułatwiający zawieranie umów w sprawie określania zagregowanej opłaty licencyjnej

1.Właściciele SEP obowiązujących w co najmniej jednym państwie członkowskim, reprezentujący co najmniej 20 % wszystkich SEP danej normy, mogą zwrócić się do centrum kompetencji o wyznaczenie rozjemcy z wykazu rozjemców w celu pośredniczenia w rozmowach dotyczących wspólnego przedstawienia zagregowanej opłaty licencyjnej.

2.Wniosek taki składa się nie później niż 90 dni po publikacji normy lub nie później niż 120 dni po pierwszej sprzedaży nowego wdrożenia na rynku Unii w przypadku wdrożeń nieznanych w momencie publikacji normy.

3.Wniosek musi zawierać następujące informacje:

a)nazwę handlową normy;

b)datę publikacji najnowszej specyfikacji technicznej lub datę pierwszej sprzedaży nowego wdrożenia na rynku Unii;

c)wdrożenia znane właścicielom SEP, o których mowa w ust. 1;

d)nazwę (imię nazwisko) oraz dane kontaktowe właścicieli SEP popierających wniosek;

e)szacunkowy odsetek SEP, które posiadają oni indywidualnie i zbiorowo, w stosunku do wszystkich potencjalnych SEP zastrzeżonych w odniesieniu do normy.

4.Centrum kompetencji powiadamia właścicieli SEP, o których mowa w ust. 3 lit. d), i zwraca się do nich z prośbą o wyrażenie zainteresowania udziałem w procesie oraz o przedstawienie szacunkowego odsetka SEP w stosunku do wszystkich SEP w odniesieniu do danej normy.

5.Centrum kompetencji wyznacza rozjemcę z wykazu rozjemców i informuje o tym fakcie wszystkich właścicieli SEP, którzy wyrazili zainteresowanie udziałem w procesie.

6.Właściciele SEP, którzy przedkładają rozjemcy informacje poufne, przedstawiają niepoufną wersję informacji przekazanych jako poufne, wystarczająco szczegółową, aby umożliwić prawidłowe zrozumienie istoty informacji przekazanych jako poufne.

7.Jeżeli właściciele SEP nie dokonają wspólnego powiadomienia w ciągu 6 miesięcy od wyznaczenia rozjemcy, rozjemca kończy proces.

8.Jeżeli osoby popierające wniosek zgadzają się na dokonanie wspólnego powiadomienia, stosuje się procedurę określoną w art. 15 ust. 1, 2 i 4.

Artykuł 18

Niewiążąca ekspertyza w sprawie zagregowanej opłaty licencyjnej

1.Właściciel SEP lub podmiot wdrażający może zwrócić się do centrum kompetencji z wnioskiem o niewiążącą ekspertyzę dotyczącą globalnej zagregowanej opłaty licencyjnej.

2.Wniosek, o którym mowa w ust. 1, należy złożyć najpóźniej 150 dni po:

a)opublikowaniu odpowiedniej normy w odniesieniu do znanych wdrożeń; lub

b)sprzedaży nowych wdrożeń po raz pierwszy na rynku Unii.

3.Wniosek taki musi obejmować:

a)nazwę handlową normy;

b)wykaz odpowiednich specyfikacji technicznych, które definiują normę;

c)wykaz odpowiednich produktów, procesów, usług, systemów lub wdrożeń;

d)wykaz znanych zainteresowanych stron wraz z danymi kontaktowymi.

4.Centrum kompetencji powiadamia odpowiednią organizację opracowującą normy i wszystkie znane zainteresowane strony o takim wniosku. Centrum kompetencji publikuje wniosek na stronie internetowej EUIPO i zaprasza zainteresowane strony do wyrażenia zainteresowania udziałem w procesie w terminie 30 dni od dnia opublikowania wniosku.

5.Każda zainteresowana strona może złożyć wniosek o udział w procesie po wyjaśnieniu podstaw swojego zainteresowania. Właściciele SEP przedstawiają swój szacunkowy udział procentowy tych SEP w stosunku do wszystkich SEP w odniesieniu do danej normy. Podmioty wdrażające przedstawiają informacje na temat wszelkich istotnych wdrożeń normy, w tym wszelkich istotnych udziałów w rynku na terenie Unii. 

6.Jeżeli wnioski o uczestnictwo obejmują właścicieli SEP reprezentujących łącznie co najmniej szacunkowe 20 % wszystkich SEP w odniesieniu do danej normy oraz podmioty wdrażające posiadające łącznie co najmniej 10 % odpowiedniego udziału w rynku w Unii lub co najmniej 10 MŚP, centrum kompetencji powołuje zespół trzech rozjemców wybranych z wykazu rozjemców posiadających odpowiednie doświadczenie w odnośnej dziedzinie technologii.

7.Zainteresowane strony, które przedkładają temu zespołowi informacje poufne, przedstawiają niepoufną wersję informacji przekazanych jako poufne, wystarczająco szczegółową, aby umożliwić prawidłowe zrozumienie istoty informacji przekazanych jako poufne.

8.Po powołaniu zespół taki zwraca się do uczestniczących właścicieli SEP o to, aby w ciągu jednego miesiąca:

a)zaproponowali wysokość zagregowanej opłaty licencyjnej, w tym informacje, o których mowa w art. 15 ust. 2, lub

b)przedstawili uzasadnienie niemożności zaproponowania wysokości zagregowanej opłaty licencyjnej ze względów technologicznych, ekonomicznych lub innych.

9.Zespół należycie rozważa przekazane informacje, o których mowa w ust. 8, i podejmuje decyzję w sprawie:

a)zawieszenia procedury w zakresie ekspertyzy dotyczącej zagregowanej opłaty licencyjnej na początkowy okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, który może zostać przedłużony na podstawie należycie uzasadnionego wniosku jednego z uczestniczących właścicieli SEP, lub

b)przedstawienia ekspertyzy.

10.Zespół przedstawia ekspertyzę w ciągu 8 miesięcy od zakończenia okresu zawieszenia zgodnie z ust. 8 lit. a) lub od wydania decyzji, o której mowa w ust. 8 lit. b). Taka ekspertyza musi być poparta przez co najmniej dwóch z trzech rozjemców.

11.Ekspertyza zawiera streszczenie informacji podanych we wniosku, informacje określone w art. 15 ust. 2, imiona i nazwiska rozjemców, opis procedury, powody wydania opinii w sprawie zagregowanej opłaty licencyjnej oraz leżącą u jej podstaw metodę. Przyczyny wszelkich rozbieżnych opinii zawarte są w załączniku do ekspertyzy.

12.Ekspertyza taka zawiera analizę danego łańcucha wartości i potencjalny wpływ zagregowanej opłaty licencyjnej na zachęty do innowacji zarówno właścicieli SEP, jak i zainteresowanych stron w łańcuchu wartości, w którym ma nastąpić udzielenie licencji.

13.Centrum kompetencji publikuje ekspertyzę i powiadamia uczestników o takiej publikacji.

Rozdział 3
Rejestracja SEP

Artykuł 19

Zarządzanie rejestrem patentów niezbędnych do spełnienia normy

1.Centrum kompetencji tworzy wpis do rejestru dotyczący normy, w odniesieniu do której podjęto zobowiązania FRAND, w terminie 60 dni od najwcześniejszego z następujących zdarzeń:

a)opublikowania przez centrum kompetencji normy i powiązanych informacji zgodnie z art. 14 ust. 7;

b)opublikowania przez centrum kompetencji zagregowanej opłaty licencyjnej i powiązanych informacji zgodnie z art. 15 ust. 4 i art. 18 ust. 11.

2.Centrum kompetencji publikuje na stronie internetowej EUIPO ogłoszenie zawierające informację dla zainteresowanych stron o dokonaniu wpisu w rejestrze i odsyła do publikacji, o których mowa w ust. 1. Centrum kompetencji powiadamia indywidualnie znanych właścicieli SEP drogą elektroniczną oraz odpowiednią organizację opracowującą normy o ogłoszeniu określonym w niniejszym ustępie.

Artykuł 20

Rejestracja patentów niezbędnych do spełnienia normy

1.Na wniosek właściciela SEP centrum kompetencji rejestruje każdy patent obowiązujący w co najmniej jednym państwie członkowskim i objęty zakresem niniejszego rozporządzenia, który to patent jest niezbędny do spełnienia normy i w odniesieniu do którego centrum kompetencji opublikowało ogłoszenie zgodnie z art. 19 ust. 2.

2.W celu umieszczenia SEP w rejestrze co najmniej jedno zastrzeżenie patentowe musi odpowiadać co najmniej jednemu wymogowi lub zaleceniu normy zidentyfikowanej według nazwy normy, wersji (lub wydania) i podklauzuli.

3.Wniosek o rejestrację składa się w terminie 6 miesięcy od publikacji ogłoszenia zgodnie z art. 19 ust. 2. W przypadku gdy SEP został przyznany przez krajowy lub europejski urząd patentowy dopiero po publikacji ogłoszenia zgodnie z art. 19 ust. 2, wniosek o rejestrację składa się w terminie 6 miesięcy od przyznania SEP przez odpowiedni urząd patentowy.

4.Wniosek musi zawierać informacje określone w art. 4 ust. 3 i art. 5 ust. 2 lit. a), b), d) i e).

5.Właściciel SEP aktualizuje informacje w rejestrze i bazie danych w celu odzwierciedlenia odpowiednich zmian w odniesieniu do swojego zarejestrowanego SEP, powiadamiając centrum kompetencji w ciągu 6 miesięcy od zaistnienia zmiany.

6.Wniosek o rejestrację zostanie przyjęty dopiero po uiszczeniu przez właściciela SEP opłaty rejestracyjnej. Komisja określa wysokość opłaty rejestracyjnej w akcie wykonawczym wydanym na podstawie art. 63 ust. 5. W przypadku średnich i dużych przedsiębiorstw opłata rejestracyjna obejmuje przewidywane koszty i opłaty związane z weryfikacją niezbędności SEP wybranych zgodnie z art. 29 ust. 1.

Artykuł 21

Data wpisu do rejestru

1.Za datę wpisu do rejestru uznaje się dzień, w którym centrum kompetencji otrzymało wniosek o wpis do rejestru zgodnie z art. 20 ust. 2, 4 i 5.

2.Centrum kompetencji publikuje zarejestrowane SEP w rejestrze w ciągu 7 dni roboczych od daty wpisu do rejestru.

Artykuł 22

Badanie warunków rejestracji

1.Próba wpisów do rejestru SEP jest corocznie sprawdzana pod kątem kompletności i poprawności.

2.EUIPO przyjmuje metodę doboru próby wpisów do rejestru SEP do celów kontroli.

3.Jeżeli wpis do rejestru nie obejmuje informacji zgodnie z art. 4 i 5 lub obejmuje informacje niekompletne lub niedokładne, centrum kompetencji zwraca się do właściciela SEP o dostarczenie kompletnych i dokładnych informacji w ustalonym terminie nie krótszym niż 2 miesiące.

4.Jeżeli właściciel SEP nie dostarczy prawidłowych i kompletnych informacji, wpis w rejestrze zostaje zawieszony do czasu usunięcia niekompletności lub niedokładności. 

5.Właściciel SEP, którego wpis w rejestrze został zawieszony na podstawie ust. 4 i który uważa, że ustalenia centrum kompetencji są nieprawidłowe, może złożyć wniosek do Izb Odwoławczych EUIPO o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek składa się w ciągu 2 miesięcy od dnia zawieszenia. W ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku Izby Odwoławcze EUIPO odrzucają wniosek albo zwracają się do centrum kompetencji o skorygowanie swoich ustaleń i poinformowanie o tym osoby składającej wniosek.

6.Wszelkich uzupełnień lub sprostowań informacji dotyczących SEP zgodnie z niniejszym artykułem dokonuje się bezpłatnie.

Artykuł 23

Sprostowanie wpisu w rejestrze lub informacji w bazie danych

1.Właściciel SEP może zażądać sprostowania swojego wpisu w rejestrze dotyczącego SEP lub informacji zawartych w bazie danych, składając odpowiedni wniosek do centrum kompetencji, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2.

2.Każda osoba trzecia może zwrócić się do centrum kompetencji o sprostowanie wpisu dotyczącego SEP w rejestrze lub informacji zawartych w bazie danych. Wniosek musi zawierać następujące informacje:

a)nazwę (imię i nazwisko) i dane kontaktowe osoby składającej wniosek;

b)numer rejestracyjny zarejestrowanego SEP;

c)powody złożenia wniosku;

d)dowody z niezależnego źródła potwierdzające wniosek.

3.Centrum kompetencji powiadamia właściciela SEP o wniosku i, w stosownych przypadkach, wzywa go do sprostowania wpisu w rejestrze lub informacji przekazanych do bazy danych w terminie nie krótszym niż 2 miesiące.

4.Centrum kompetencji powiadamia właściciela SEP i, w stosownych przypadkach, wzywa go do sprostowania wpisu w rejestrze lub informacji przekazanych do bazy danych w terminie nie krótszym niż 2 miesiące, w przypadku gdy centrum kompetencji zostało poinformowane przez właściwy sąd państwa członkowskiego zgodnie z art. 10 ust. 1 lub urząd patentowy bądź jakąkolwiek osobę trzecią o:

a)wygaśnięciu zarejestrowanego SEP;

b)unieważnieniu zarejestrowanego SEP przez właściwy organ; lub

c)prawomocnym orzeczeniu, zgodnie z którym zarejestrowany SEP nie jest niezbędny do spełnienia odnośnej normy.

5.Jeżeli właściciel SEP nie sprostuje wpisu w rejestrze lub informacji przekazanych do bazy danych w wyznaczonym terminie, wpis w rejestrze zostaje zawieszony do czasu usunięcia niekompletności lub niedokładności danych. 

6.Właściciel SEP, którego wpis w rejestrze został zawieszony na podstawie ust. 5 i który uważa, że ustalenia centrum kompetencji są nieprawidłowe, może złożyć wniosek do Izb Odwoławczych EUIPO o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek składa się w ciągu 2 miesięcy od dnia zawieszenia. W ciągu dwóch miesięcy od złożenia wniosku Izby Odwoławcze EUIPO odrzucają wniosek albo zwracają się do centrum kompetencji o skorygowanie swoich ustaleń i poinformowanie o tym osoby składającej wniosek.

7.Rozpatrywanie wniosków o sprostowanie zgodnie z niniejszym artykułem przez centrum kompetencji zawiesza się od momentu wyboru SEP do celów weryfikacji niezbędności zgodnie z art. 29 do momentu publikacji wyniku takiej weryfikacji w rejestrze i bazie danych zgodnie z art. 33 ust. 1.

8.Centrum kompetencji z urzędu może poprawić wszystkie błędy językowe lub błędy pisarskie i oczywiste omyłki lub błędy techniczne popełnione przez siebie przy dokonywaniu wpisu w rejestrze lub w bazie danych.

9.Wszelkich sprostowań zgodnie z niniejszym artykułem dokonuje się nieodpłatnie.

Artykuł 24

Skutki braku rejestracji lub zawieszenia rejestracji SEP

1.SEP, który nie został zarejestrowany w terminie określonym w art. 20 ust. 3, nie może być egzekwowany w związku z wdrożeniem normy, w przypadku której wymagana jest rejestracja, we właściwym sądzie państwa członkowskiego, od upływu terminu określonego w art. 20 ust. 3 do momentu wpisu SEP do rejestru.

2.Właściciel SEP, który nie zarejestrował swoich SEP w terminie określonym w art. 20 ust. 3, nie jest uprawniony do otrzymywania opłat licencyjnych ani dochodzenia odszkodowania za naruszenie takich SEP w związku z wdrożeniem normy, w przypadku której wymagana jest rejestracja, od terminu określonego w art. 20 ust. 3 do momentu wpisu SEP do rejestru.

3.Ust. 1 i 2 pozostają bez uszczerbku dla postanowień zawartych w umowach ustalających opłatę licencyjną dla szerokiego wachlarza patentów, obecnych lub przyszłych, w których przewidziano, że nieważność, brak niezbędności lub niewykonalność ograniczonej liczby takich patentów nie wpływa na ogólną kwotę i wykonalność opłaty licencyjnej lub wykonalność innych warunków umowy.

4.Ust. 1 i 2 stosuje się również w przypadku zawieszenia wpisu do rejestru SEP w okresie zawieszenia zgodnie z art. 22 ust. 4 lub art. 23 ust. 5, z wyjątkiem przypadków, w których Izby Odwoławcze zwracają się do centrum kompetencji o skorygowanie swoich ustaleń zgodnie z art. 22 ust. 5 i art. 23 ust. 6.

5.Właściwy sąd państwa członkowskiego, do którego zwrócono się o rozstrzygnięcie jakiejkolwiek kwestii związanej z SEP obowiązującym w co najmniej jednym państwie członkowskim, sprawdza, czy SEP jest zarejestrowany, w ramach decyzji w sprawie dopuszczalności wniesienia sprawy do sądu.

Artykuł 25

Wykreślenie SEP z rejestru i bazy danych

1.Właściciel SEP może złożyć wniosek o wykreślenie zarejestrowanego SEP z rejestru i bazy danych w związku z:

a)wygaśnięciem patentu;

b)unieważnieniem patentu przez właściwy organ;

c)prawomocnym orzeczeniem właściwego sądu państwa członkowskiego, w którym stwierdzono, że zarejestrowany patent nie jest niezbędny do spełnienia odnośnej normy;

d)uzyskaniem negatywnego wyniku weryfikacji niezbędności zgodnie z art. 31 ust. 5 i art. 33 ust. 1.