This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52022PC0569
Proposal for a COUNCIL IMPLEMENTING DECISION amending Implementing Decision 2013/805/EU authorising the Republic of Poland to introduce measures derogating from point (a) of Article 26(1) and Article 168 of Directive 2006/112/EC on the common system of value added tax
Wniosek DECYZJA WYKONAWCZA RADY zmieniająca decyzję wykonawczą 2013/805/UE upoważniającą Rzeczpospolitą Polską do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
Wniosek DECYZJA WYKONAWCZA RADY zmieniająca decyzję wykonawczą 2013/805/UE upoważniającą Rzeczpospolitą Polską do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
COM/2022/569 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 3.11.2022
COM(2022) 569 final
2022/0353(NLE)
Wniosek
DECYZJA WYKONAWCZA RADY
zmieniająca decyzję wykonawczą 2013/805/UE upoważniającą Rzeczpospolitą Polską do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 395 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 1 („dyrektywa VAT”) Rada – stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji – może upoważnić każde państwo członkowskie do zastosowania szczególnych środków stanowiących odstępstwo od przepisów tejże dyrektywy w celu upraszczania poboru VAT lub zapobiegania niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania.
W piśmie, które wpłynęło do Komisji 18 lutego 2022 r., Polska wystąpiła z wnioskiem o przedłużenie odstępstwa od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy VAT w celu (i) dalszego ograniczenia do wysokości 50 % prawa do odliczania VAT od zakupu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, przywozu, leasingu lub wynajmu pojazdów silnikowych, które nie są używane wyłącznie do celów działalności gospodarczej, oraz VAT od wydatków związanych z takimi pojazdami silnikowymi, oraz (ii) nietraktowania jako świadczenia usług za wynagrodzeniem użytkowania przez podatnika lub jego pracowników pojazdów objętych wyżej wymienionym ograniczeniem prawa do odliczenia VAT do celów niezwiązanych prowadzeniem działalności gospodarczej przez podatnika.
Zgodnie z art. 395 ust. 2 dyrektywy VAT pismem z 15 marca 2022 r. Komisja poinformowała pozostałe państwa członkowskie o wniosku złożonym przez Polskę. Pismem z 16 marca 2022 r. Komisja powiadomiła władze polskie, że posiada wszystkie informacje, które uznaje za niezbędne do rozpatrzenia wniosku.
1.KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Prowadzenie kontroli w celu określenia, w jakim stopniu pojazdy są wykorzystywane do celów działalności gospodarczej i do innych celów (w szczególności do celów prywatnych niezwiązanych z działalnością przedsiębiorstwa) spowodowałoby znaczne trudności i obciążenia zarówno dla organów podatkowych, jak i podatników, a także mogłoby prowadzić do sporów, czasochłonnych i kosztownych dla obu stron. W praktyce czasami niemożliwe jest nawet ustalenie rzeczywistej proporcji użytkowania pojazdów do poszczególnych celów. Może to prowadzić do oszustw związanych z VAT lub usiłowania oszustw (takich jak niewiarygodne prowadzenie dokumentacji), a w konsekwencji do spadku dochodów podatkowych. Ze względu na liczbę pojazdów wykorzystywanych do celów mieszanych stopień uchylania się od opodatkowania może być znaczny.
Ponadto w Polsce przeważają małe przedsiębiorstwa o niskich obrotach (tzw. mikroprzedsiębiorstwa), często jednoosobowe lub zatrudniające tylko kilku pracowników. Często są to przedsiębiorstwa rodzinne. W takich małych przedsiębiorstwach często majątek przedsiębiorstwa nie jest wyraźnie oddzielony od majątku prywatnego osób prowadzących działalność gospodarczą. W takich przypadkach rozróżnienie między prywatnym a gospodarczym użytkowaniem pojazdów silnikowych jest niezwykle trudne i wymagałoby nieproporcjonalnie dużych nakładów, w tym wydatków wynikających z konieczności prowadzenia szczegółowej dokumentacji.
Zastosowanie szczególnych środków będących przedmiotem wniosku prowadzi do zmniejszenia obciążeń administracyjnych i kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców. Podatnicy nie muszą wypełniać szeregu uciążliwych obowiązków w zakresie dokumentowania i sprawozdawczości (np. obowiązku przechowywania i zgłaszania organom podatkowym tak zwanych przebiegów, tj. szczegółowego wykazu kilometrów przejechanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą), co czasami może stanowić nieproporcjonalne obciążenie administracyjne.
Przedsiębiorcy zasadniczo popierają zasady dotyczące odliczeń wynikające z wnioskowanego odstępstwa. Środki przyjęte na podstawie decyzji wykonawczej 2013/805/UE są postrzegane jako udany kompromis między przyjętymi przepisami a kosztownym, czasochłonnym i nieefektywnym prowadzeniem ewidencji potwierdzającej faktyczne wykorzystanie pojazdów do prowadzenia działalności gospodarczej. O akceptacji uproszczeń wynikających z przedmiotowego odstępstwa od zasad ogólnych może świadczyć fakt, że podatnicy przyjęli takie zasady w odniesieniu do prawie 90 % używanych pojazdów.
Z powyższych względów Rzeczpospolita Polska stosuje odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy VAT od dnia 1 kwietnia 2014 r. Okres obowiązywania wspomnianych wyżej środków szczególnych przedłużono odpowiednio do dnia 31 grudnia 2019 r., a następnie do dnia 31 grudnia 2022 r. decyzją wykonawczą Rady (UE) 2016/1837 2 i decyzją wykonawczą Rady (UE) 2019/1594 3 .
Biorąc pod uwagę pozytywny wpływ przedmiotowego szczególnego środka na obciążenia administracyjne podatników i organów podatkowych, proponuje się udzielenie upoważnienia na wydłużenie okresu obowiązywania obecnie obowiązującego środka stanowiącego odstępstwo. Upoważnienie powinno być ważne na kolejny ograniczony w czasie okres, tj. do dnia 31 grudnia 2025 r. w celu umożliwienia weryfikacji konieczności i skuteczności stosowania środka stanowiącego odstępstwo oraz wskaźnika stosunku między wykorzystaniem do celów działalności gospodarczej i do innych celów będącego podstawą tego upoważnienia. Do ewentualnego wniosku o przedłużenie należy dołączyć sprawozdanie zawierające przegląd stosowanej stawki procentowej, a wniosek taki należy przedłożyć służbom Komisji do dnia 31 marca 2025 r.
•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki
Podobne odstępstwa w odniesieniu do prawa do odliczenia zostały przyznane innym państwom członkowskim 4 .
Art. 176 dyrektywy VAT stanowi, że Rada określa wydatki, które nie dają prawa do odliczenia VAT. Do tego czasu upoważnia ona państwa członkowskie do utrzymania wyłączeń przewidzianych w prawie krajowym w dniu 1 stycznia 1979 r. W związku z tym istnieje pewna liczba przepisów „wstrzymujących”, które ograniczają prawo do odliczenia związanego ze służbowymi pojazdami samochodowymi.
Nie powiodły się wcześniejsze próby ustanowienia zasad, na podstawie których określone kategorie wydatków mogą podlegać ograniczeniom w zakresie prawa do odliczenia 5 . Dopóki przepisy te nie zostaną zharmonizowane na szczeblu UE, uznaje się, że właściwe jest przyznawanie tego rodzaju odstępstw.
Proponowane środki są zatem zgodne z przepisami dyrektywy VAT.
•Spójność z innymi politykami Unii
Środek ten jest zgodny z komunikatem Komisji z dnia 15 lipca 2020 r. – „Plan działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą” 6 , w którym podkreślono potrzebę wspierania młodych i innowacyjnych przedsiębiorstw, które borykają się z problemem bardziej skomplikowanych procedur administracyjnych niż duże przedsiębiorstwa wielonarodowe i w którym zwrócono uwagę, że koszty przestrzegania przepisów są proporcjonalnie znacznie wyższe dla małych przedsiębiorstw niż dla dużych przedsiębiorstw. Jest on również zgodny z programem prac Komisji na rok 2017 7 , w którym podkreślono potrzebę uproszczenia podatku VAT dla mniejszych przedsiębiorstw.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Art. 395 dyrektywy VAT.
•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)
Biorąc pod uwagę przepis dyrektywy VAT będący podstawą wniosku, należy stwierdzić, że wniosek wchodzi w zakres wyłącznych kompetencji Unii Europejskiej. Zasada pomocniczości nie ma zatem zastosowania.
•Proporcjonalność
Niniejsza decyzja dotyczy upoważnienia udzielonego państwu członkowskiemu w odpowiedzi na jego własny wniosek i nie stanowi żadnego zobowiązania.
Biorąc pod uwagę ograniczony zakres odstępstwa, przedmiotowy szczególny środek jest proporcjonalny do zamierzonego celu, jakim jest uproszczenie poboru podatków i zapobieganie niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. W szczególności, z uwagi na możliwość zaniżania przez przedsiębiorstwa ich zobowiązań podatkowych w deklaracjach oraz fakt, że kontrole przebiegu pojazdów stanowią obciążenie dla organów podatkowych, ograniczenie w wysokości 50 % uprościłoby procedurę poboru podatku VAT i zapobiegałoby uchylaniu się od opodatkowania, między innymi wynikającemu z niewłaściwego prowadzenia dokumentacji.
•Wybór instrumentu
Proponowany instrument to decyzja wykonawcza Rady.
Zgodnie z art. 395 dyrektywy VAT odstępstwo od wspólnych przepisów dotyczących podatku VAT jest możliwe jedynie na podstawie upoważnienia Rady, stanowiącej jednomyślnie na wniosek Komisji. Decyzja wykonawcza Rady jest najwłaściwszym instrumentem, ponieważ może być skierowana do poszczególnych państw członkowskich.
3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa
Do swojego wniosku o przedłużenie wyżej wymienionego szczególnego środka Rzeczpospolita Polska załączyła sprawozdanie. W sprawozdaniu zawarty został przegląd obecnego ograniczenia prawa do odliczenia VAT przewidzianego w art. 3 akapit drugi decyzji wykonawczej Rady 2013/805/UE 8 , zmienionej art. 1 decyzji wykonawczej Rady (UE) 2019/1594 9 .
W przeglądzie ograniczenia prawa do odliczenia VAT przeprowadzonym do celów wspomnianego wyżej sprawozdania uznano w szczególności, że:
·szczególny środek przyczynił się do uproszczenia poboru VAT i zapobiegania uchylaniu się od płacenia VAT poprzez wyeliminowanie ciążącego na podatniku obowiązku określania, w jakiej części pojazd wykorzystywany jest do celów działalności gospodarczej i do innych celów (głównie użytkowanie pojazdów służbowych do celów prywatnych), co stanowi trudność dla podatnika oraz sprzyja unikaniu opłacania podatku należnego i uchylaniu się od jego opłacania;
·szczególny środek przyczynił się do uproszczenia obowiązków podatkowych i zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla podatników (zwłaszcza w sektorze MŚP) i dla administracji podatkowej poprzez znaczne zmniejszenie trudności związanych z weryfikacją prawidłowości odliczeń naliczonego podatku, co często prowadziło do kosztownych i czasochłonnych sporów administracyjnych i sądowych (dla obu stron);
·ograniczenie do 50 % prawa do odliczenia naliczonego VAT jest właściwe, ponieważ zasadniczo odpowiada przeciętnemu wykorzystaniu pojazdu do celów prywatnych przez danego podatnika (wykorzystanie niższego lub wyższego wskaźnika skutkowałoby nadmiernymi rozbieżnościami między domniemanym a faktycznym wykorzystaniem pojazdu do celów działalności gospodarczej i do celów prywatnych);
·środek jest zgodny z zasadą neutralności i nie ogranicza prawa do pełnego odliczenia naliczonego podatku od wydatków związanych z samochodami osobowymi, pod warunkiem że podatnik spełnia określone wymogi w zakresie prowadzenia dokumentacji potwierdzającej, że pojazd jest w 100 % wykorzystywany do działalności gospodarczej.
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
Nie przeprowadzono konsultacji z zainteresowanymi stronami. Niniejszy wniosek opiera się na wniosku złożonym przez Polskę i dotyczy wyłącznie tego państwa członkowskiego.
•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej
Nie zaistniała potrzeba skorzystania z pomocy ekspertów zewnętrznych.
•Ocena skutków
Wniosek ma na celu uproszczenie procedury poboru VAT oraz zapobieganie uchylaniu się od płacenia VAT. Ma on zatem potencjalny pozytywny wpływ zarówno na przedsiębiorstwa, jak i organy administracji. Przedmiotowy szczególny środek został uznany przez Polskę za najbardziej odpowiednie rozwiązanie i jest porównywalny z innymi, stosowanymi w przeszłości i obecnie, odstępstwami przyznanymi innym państwom członkowskim.
•Prawa podstawowe
Wniosek nie ma żadnych skutków dla ochrony praw podstawowych.
4.WPŁYW NA BUDŻET
Wniosek nie będzie miał negatywnego wpływu na budżet UE.
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania
Wniosek zawiera klauzulę zakładającą wygaśnięcie odstępstwa w dniu 31 grudnia 2025 r.
Jeżeli Polska będzie rozważać dalsze przedłużenie stosowania szczególnego środka po 2025 r., powinna do dnia 31 marca 2025 r. przedłożyć Komisji wniosek o przedłużenie, wraz ze sprawozdaniem zawierającym przegląd stosowanego ograniczenia procentowego.
2022/0353 (NLE)
Wniosek
DECYZJA WYKONAWCZA RADY
zmieniająca decyzję wykonawczą 2013/805/UE upoważniającą Rzeczpospolitą Polską do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 10 , w szczególności jej art. 395 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Art. 168 dyrektywy 2006/112/WE ustanawia prawo podatnika do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) naliczonego od dostarczanych mu towarów i świadczonych na jego rzecz usług, które są wykorzystywane na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika. Art. 26 ust. 1 lit. a) wspomnianej dyrektywy stanowi, że użycie składników majątku przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników lub, bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, uznaje się za odpłatne świadczenie usług, które następnie podlega opodatkowaniu VAT.
(2)Na mocy decyzji wykonawczej Rady 2013/805/UE 11 Polska została upoważniona, do dnia 31 grudnia 2022 r., do ograniczenia do wysokości 50 % prawa do odliczania VAT od zakupu, nabycia wewnątrzwspólnotowego, przywozu, wynajmu lub leasingu niektórych silnikowych pojazdów drogowych oraz wydatków z nimi związanych, jeśli takie pojazdy nie są używane wyłącznie do celów działalności gospodarczej, a także do zwolnienia podatnika z obowiązku rozliczania się z VAT od wykorzystania pojazdów objętych ograniczeniem do celów niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (środki te są dalej zwane „szczególnymi środkami”).
(3)Decyzja wykonawcza Rady 2013/805/UE (ze zmianami) wygaśnie w dniu 31 grudnia 2022 r. W piśmie, które wpłynęło do Komisji 18 lutego 2022 r., Polska wystąpiła z wnioskiem o upoważnienie do dalszego stosowania szczególnych środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE na kolejny okres do dnia 31 grudnia 2025 r., polegających na ograniczeniu prawa do odliczania podatku VAT w związku z wydatkami na niektóre silnikowe pojazdy drogowe, które nie są wykorzystywane wyłącznie do celów działalności gospodarczej, oraz na zwolnieniu podatników z obowiązku uznawania korzystania z takich pojazdów w celach niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej za świadczenie usług za wynagrodzeniem („wniosek”).
(4)Zgodnie z art. 395 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE pismem z dnia 15 marca 2022 r. Komisja poinformowała pozostałe państwa członkowskie o wniosku złożonym przez Polskę. Pismem z dnia 16 marca 2022 r. Komisja powiadomiła Polskę, że posiada wszystkie informacje konieczne do rozpatrzenia wniosku.
(5)Zgodnie z art. 3 akapit drugi decyzji wykonawczej 2013/805/UE Polska przedłożyła Komisji wraz z wnioskiem sprawozdanie dotyczące stosowania przedmiotowych szczególnych środków, obejmujące przegląd stosowanego ograniczenia procentowego dotyczącego prawa do odliczenia VAT. Na podstawie tych informacji Polska uważa, że stawka w wysokości 50 % pozostaje zasadna. Zdaniem władz polskich odstępstwo od wymogu określonego w art. 26 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE jest nadal konieczne w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania. Te szczególne środki są uzasadnione potrzebą uproszczenia procedury naliczania VAT i zapobieżenia uchylaniu się od płacenia podatków poprzez niewłaściwe prowadzenie dokumentacji oraz składanie fałszywych deklaracji podatkowych.
(6)Stosowanie szczególnych środków po 31 grudnia 2022 r. wpłynie jedynie w nieznacznym stopniu na ogólną kwotę dochodów podatkowych Polski pobieranych na etapie ostatecznej konsumpcji i nie będzie mieć negatywnego wpływu na zasoby własne Unii pochodzące z podatku VAT.
(7)Należy zatem przedłużyć upoważnienie określone w decyzji wykonawczej 2013/805/UE. Przedłużenie obowiązywania upoważnienia powinno być ograniczone w czasie, tak aby można było ocenić skuteczność upoważnienia oraz odpowiedniego stosowanego ograniczenia procentowego dotyczącego prawa do odliczenia VAT.
(8)W przypadku gdy Polska uznałaby, że szczególne środki są konieczne po dacie wygaśnięcia decyzji wykonawczej 2013/805/UE, oraz aby zapewnić terminowe rozpatrzenie ewentualnego wniosku o przedłużenie upoważnienia przewidzianego w tej decyzji wykonawczej, należy ustanowić wymogi dotyczące takiego wniosku.
(9)Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję wykonawczą 2013/805/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Art. 3 decyzji wykonawczej 2013/805/UE otrzymuje brzmienie:
„Artykuł 3
Niniejsza decyzja traci moc z dniem 31 grudnia 2025 r.
Ewentualny wniosek o przedłużenie upoważnienia określonego w niniejszej decyzji przedkłada się Komisji do dnia 31 marca 2025 r. Do takiego wniosku załącza się sprawozdanie obejmujące przegląd stosowanego ograniczenia procentowego dotyczącego prawa do odliczenia VAT na podstawie niniejszej decyzji.”.
Artykuł 2
Niniejsza decyzja skierowana jest do Rzeczypospolitej Polskiej.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
