This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52022PC0100
Proposal for a COUNCIL REGULATION laying down rules for the exercise of the Community's rights in the implementation of the Trade and Cooperation Agreement between the European Union and the European Atomic Energy Community, of the one part, and the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, of the other part
Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY ustanawiające przepisy dotyczące wykonywania praw Wspólnoty w zakresie wdrożenia Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony
Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY ustanawiające przepisy dotyczące wykonywania praw Wspólnoty w zakresie wdrożenia Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony
COM/2022/100 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 11.3.2022
COM(2022) 100 final
2022/0070(NLE)
Wniosek
ROZPORZĄDZENIE RADY
ustanawiające przepisy dotyczące wykonywania praw Wspólnoty w zakresie wdrożenia Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Umowa o handlu i współpracy między Unią a Zjednoczonym Królestwem („umowa o handlu i współpracy”) 1 stanowi, że zgodnie z warunkami określonymi w tej umowie strony mogą przyjmować niektóre jednostronne środki.
Jeżeli chodzi o kwestie wchodzące w zakres stosowania Traktatu Euratom, Europejska Wspólnota Energii Atomowej („Wspólnota”) może przyjmować jednostronne środki w przypadkach i na warunkach określonych w art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy, bez konieczności wcześniejszego zastosowania mechanizmu rozstrzygania sporów. Takie jednostronne środki dotyczą częściowego lub całkowitego zawieszenia udziału Zjednoczonego Królestwa w programach Unii, a także częściowego lub całkowitego zakończenia udziału Zjednoczonego Królestwa w programach Unii.
W decyzji w sprawie zawarcia umowy o handlu i współpracy Rada przekazała Komisji uprawnienia do przyjmowania wspomnianych wyżej środków w odniesieniu do kwestii wchodzących w zakres stosowania Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej 2 w imieniu Unii oraz „do czasu wejścia w życie [...] szczególnego aktu ustawodawczego regulującego przyjmowanie środków” wymienionych w tej umowie.
Komisja i Rada uzgodniły również wspólne oświadczenie wydane w czasie zawarcia umowy o handlu i współpracy, które stanowi, że Komisja, nie naruszając prawa inicjatywy przewidzianego w Traktatach, „dołoży starań, by przedstawić wniosek dotyczący szczególnego aktu ustawodawczego, o którym mowa powyżej, nie później niż 31 marca 2022 r.” 3 .
W ramach niniejszego wniosku ustawodawczego spełniono to zobowiązanie polityczne w odniesieniu do kwestii wchodzących w zakres stosowania Traktatu Euratom, a mianowicie stowarzyszenia Zjednoczonego Królestwa z programem badawczo-szkoleniowym Euratomu oraz z Europejskim Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, regulowanego częścią piątą umowy o handlu i współpracy (Udział w programach Unii, należyte zarządzanie finansami oraz postanowienia finansowe). W ramach proponowanego rozporządzenia zapewnia się, aby Wspólnota mogła podejmować terminowe i skuteczne działania służące ochronie jej interesów przy wykonaniu i egzekwowaniu postanowień umowy o handlu i współpracy. W proponowanym rozporządzeniu Komisji przekazuje się uprawnienia do przyjmowania środków, o których mowa powyżej, a także w razie potrzeby do ich zawieszania i uchylania w drodze aktów wykonawczych.
•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki
Do tej pory w tej dziedzinie polityki nie obowiązywały żadne przepisy regulujące wystąpienie państwa członkowskiego oraz partnerstwo Wspólnoty z byłym państwem członkowskim.
Proponowane rozporządzenie stanowi lex specialis w odniesieniu do pozostałych przepisów prawa Wspólnoty w stopniu, w jakim te przepisy regulują te same kwestie.
Umowę między Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej zawarto w tym samym czasie co umowę o handlu i współpracy 4 .
•Spójność z innymi politykami Unii
Odrębny wniosek ustawodawczy reguluje m.in. przyjmowanie jednostronnych środków i środków egzekucyjnych w obszarze unijnych programów badawczo-rozwojowych.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Podstawę prawną stanowią postanowienia Traktatu Euratom regulujące obszary, w których konieczne może okazać się przyjęcie jednostronnych środków, a mianowicie postanowienia art. 7, 47 i 48, w związku z art. 106a, w którym uznaje się, że art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stosuje się do Traktatu Euratom.
•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)
Nie dotyczy
•Proporcjonalność
W stopniu, w jakim wykonywane prawa Wspólnoty określono w umowie o handlu i współpracy, proponowane środki nie wykraczają poza to, co jest ściśle konieczne do osiągnięcia celu polegającego na zapewnieniu sprawnego i skutecznego wykonania tych praw. Co więcej, w ramach wynikających z umowy warunków dotyczących przyjmowania jednostronnych środków zapewnia się, aby środki te ograniczały się do tego, co jest ściśle konieczne do osiągnięcia konkretnych celów określonych w umowie.
•Wybór instrumentu
Forma rozporządzenia jest najodpowiedniejsza do osiągnięcia zamierzonego celu, którym jest określenie ogólnych zasad i jednolitych warunków dotyczących wykonania praw, z których Wspólnota może korzystać przy wykonywaniu i egzekwowaniu postanowień umowy o handlu i współpracy.
3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa
Nie dotyczy
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
Inicjatywa ta ma charakter proceduralny i instytucjonalny.
•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej
Nie dotyczy
•Ocena skutków
Oceny skutków nie przeprowadzono z następujących powodów:
1.Komisja nie dysponuje wariantami strategicznymi, gdyż: a) w planowanym wniosku określa się, w jaki sposób środki już uzgodnione w umowie międzynarodowej są wprowadzane we Wspólnocie bez możliwości wystąpienia różnic, oraz b) Komisja zobowiązała się przed Parlamentem Europejskim i Radą do przedstawienia wniosku dotyczącego niniejszego aktu ustawodawczego w określonym terminie.
2.Ze względu na proceduralny charakter tego aktu nie oczekuje się wystąpienia żadnych bezpośrednio identyfikowalnych skutków.
•Sprawność regulacyjna i uproszczenie
Nie dotyczy
•Prawa podstawowe
Przyjmowanie środków na podstawie proponowanego rozporządzenia stanowiłoby zgodne z prawem działanie Wspólnoty na mocy Karty praw podstawowych. Wynika to z faktu, że takie działanie podjęto by zgodnie z wymogami, z których wynika, iż działanie musi mieć odpowiednią podstawę prawną, jest podejmowane przez właściwe organy, w uzasadnionym celu, którym w tym przypadku jest wykonanie praw Unii wynikających z wyżej wymienionych umów, oraz zgodnie z zasadą proporcjonalności.
4.WPŁYW NA BUDŻET
Nie dotyczy
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania
Przegląd wdrożenia proponowanego rozporządzenia zaplanowano w terminie pięciu lat od jego wejścia w życie. Okres ten jest zgodny z terminem przeglądu dokonywanego wspólnie przez strony umowy o handlu i współpracy określonym w art. 776 umowy o handlu i współpracy.
•Dokumenty wyjaśniające (w przypadku dyrektyw)
Nie dotyczy
•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku
W art. 1 określa się przedmiot proponowanego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie przepisów i procedur zapewniających skuteczne i terminowe wykonywanie praw Wspólnoty przy egzekwowaniu i wykonaniu postanowień umowy o handlu i współpracy.
Prawa te można wykonać w drodze jednostronnych środków, określonych w tym artykule ust. 2 zgodnie z przepisami określonymi w art. 2 i procedurą komitetową określoną w art. 3.
W art. 5 natomiast przewidziano, że w terminie pięciu lat od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja przeprowadzi jego przegląd, aby ocenić, czy nadal jest ono odpowiednie do osiągnięcia założonego celu.
2022/0070 (NLE)
Wniosek
ROZPORZĄDZENIE RADY
ustanawiające przepisy dotyczące wykonywania praw Wspólnoty w zakresie wdrożenia Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 7, 47 i 48 w związku z jego art. 106a,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po konsultacji z Komitetem Naukowo-Technicznym,
(1)W dniu 29 grudnia 2020 r. Komisja zawarła w imieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej („Wspólnota”) Umowę o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony 5 („umowa o handlu i współpracy”). Ta umowa o handlu i współpracy była stosowana tymczasowo od dnia 1 stycznia 2021 r. i weszła w życie w dniu 1 maja 2021 r. Umowa o handlu i współpracy obejmuje kwestie wchodzące w zakres kompetencji Wspólnoty, a mianowicie stowarzyszenie z programem badawczo-szkoleniowym Euratomu oraz z Europejskim Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, regulowane częścią piątą umowy o handlu i współpracy (Udział w programach Unii, należyte zarządzanie finansami oraz postanowienia finansowe).
(2)Umowa o handlu i współpracy stanowi, że strony mogą przyjmować jednostronne środki, w szczególności w zakresie zawieszania niektórych obowiązków wynikających z umowy, w szczególnych przypadkach oraz zgodnie z warunkami i procedurami określonych w tej umowie. Jeżeli chodzi o kwestie wchodzące w zakres stosowania Traktatu Euratom, Wspólnota może przyjmować jednostronne środki w przypadkach i na warunkach określonych w art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy. Takie jednostronne środki dotyczą częściowego lub całkowitego zawieszenia udziału Zjednoczonego Królestwa w programach Unii, a także częściowego lub całkowitego zakończenia udziału Zjednoczonego Królestwa w programach Unii.
(3)W razie potrzeby ochrony interesów Wspólnoty przy wykonaniu umowy o handlu i współpracy Wspólnota powinna mieć możliwość odpowiedniego, sprawnego skorzystania z instrumentów, które ma do dyspozycji, w sposób proporcjonalny, skuteczny i elastyczny oraz przy pełnym zaangażowaniu państw członkowskich. Należy zatem ustanowić przepisy i procedury regulujące przyjmowanie jednostronnych środków służących wykonywaniu praw Wspólnoty wynikających z umowy o handlu i współpracy.
(4)Jednostronne środki powinny ograniczać się do tego, co jest ściśle konieczne do osiągnięcia celu, jakiemu służą, z uwzględnieniem rzeczywistej lub potencjalnej szkody dla interesów Wspólnoty w danym przypadku. Muszą one spełniać warunki określone w art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy.
(5)Przepisy i procedury określone w niniejszym rozporządzeniu powinny stanowić lex specialis w odniesieniu do wszelkich przepisów prawa Wspólnoty regulujących te same kwestie.
(6)W celu zapewnienia, aby niniejsze rozporządzenie pozostało odpowiednie do osiągnięcia założonego celu, Komisja powinna – w terminie pięciu lat od jego wejścia w życie – przeprowadzić przegląd zakresu stosowania i wykonania niniejszego rozporządzenia i przedstawić Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z ustaleń tego przeglądu.
(7)W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia, oraz w szczególności w celu zapewnienia sprawnego, skutecznego i elastycznego wykonania odpowiednich praw Wspólnoty wynikających z umowy o handlu i współpracy, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie przyjmowania jednostronnych środków i w razie potrzeby nadania skuteczności takim środkom w wewnętrznym porządku prawnym Wspólnoty. Uprawnienia te powinny obejmować również zmianę, zawieszenie lub uchylenie przyjętych środków. Powinny one być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 6 . W przypadku przyjmowania tych środków należy stosować procedurę sprawdzającą, biorąc pod uwagę, że przewidywane środki wiążą się z przyjęciem aktów o charakterze ogólnym. Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli w należycie uzasadnionych przypadkach wymaga tego szczególnie pilna potrzeba zapewnienia odpowiedniej ochrony interesów Wspólnoty.
(8)Na zasadzie dobrowolności skonsultowano się z Parlamentem Europejskim, który wydał opinię 7 ,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Przedmiot i zakres stosowania
1.W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy i procedury zapewniające skuteczne i terminowe wykonywanie praw Wspólnoty przy wykonaniu postanowień Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony („umowa o handlu i współpracy”).
2.Niniejsze rozporządzenie stosuje się do następujących środków przyjmowanych przez Wspólnotę na podstawie art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy:
a)zawieszenie stosowania protokołu I do umowy o handlu i współpracy w odniesieniu do jednego programu, działania Wspólnoty lub ich większej liczby, lub wyjątkowo do ich części;
b)zakończenie stosowania protokołu I do umowy o handlu i współpracy w odniesieniu do jednego programu lub działania Wspólnoty lub ich większej liczby, lub wyjątkowo ich części.
Artykuł 2
Wykonywanie praw Wspólnoty
1.Niezależnie od wszelkich przepisów prawa Wspólnoty przyjętych na podstawie art. 7, 47 i 48 Traktatu Euratom Komisja jest uprawniona do przyjmowania środków, o których mowa w art. 1 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, i nadania im skuteczności w drodze aktów wykonawczych.
2.Komisja jest uprawniona do zmiany lub uchylenia środków, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. a), w drodze aktów wykonawczych.
3.W przypadku gdy co najmniej jedno państwo członkowskie ma szczególne wątpliwości dotyczące znacznej zmiany warunków, o których mowa w art. 718 ust. 1 lit. a)–c) umowy o handlu i współpracy, państwo to lub te państwa członkowskie mogą zwrócić się do Komisji o zawieszenie udziału Zjednoczonego Królestwa w danym programie Wspólnoty lub w danych programach Wspólnoty zgodnie z niniejszym artykułem ust. 1. Jeżeli Komisja nie rozpatrzy pozytywnie takiego wniosku, poinformuje Radę w odpowiednim terminie o powodach swojej decyzji.
4.Akty wykonawcze, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 3 ust. 2.
5.W przypadku należycie uzasadnionej szczególnie pilnej potrzeby Komisja przyjmuje akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 3 ust. 3.
Artykuł 3
Procedura komitetowa
1.Komisję wspomaga komitet „Zjednoczone Królestwo”. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2.W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
3.W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 8 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w związku z jego art. 5.
Artykuł 4
Przegląd
Do [Urząd Publikacji: proszę wstawić datę wypadającą pięć lat po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia] Komisja przedkłada Radzie i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 5
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
