KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 8.12.2020
COM(2020) 659 final/2
2020/0296(NLE)
COM(2020) 659 final of 16.10.2020 downgraded on 8.12.2020.
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej podczas ponownie zwołanego sześćdziesiątego trzeciego posiedzenia Komisji ds. Środków Odurzających odnośnie do umieszczenia substancji w wykazie na mocy Jednolitej konwencji o środkach odurzających z 1961 r. zmienionej protokołem z 1972 r. oraz Konwencji o substancjach psychotropowych z 1971 r.
UZASADNIENIE
1.Przedmiot wniosku
Niniejszy wniosek dotyczy decyzji w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii podczas ponownie zwołanego 63. posiedzenia Komisji ds. Środków Odurzających odnośnie do umieszczenia substancji w wykazie na mocy Jednolitej konwencji ONZ o środkach odurzających z 1961 r. zmienionej protokołem z 1972 r. oraz Konwencji ONZ o substancjach psychotropowych z 1971 r. Ponownie zwołane 63. posiedzenie Komisji ds. Środków Odurzających ma odbyć się w dniach 3–4 grudnia 2020 r.
2.Kontekst wniosku
2.1. Jednolita konwencja ONZ o środkach odurzających z 1961 r. zmieniona protokołem z 1972 r. oraz Konwencja ONZ o substancjach psychotropowych z 1971 r.
Celem Jednolitej konwencji ONZ o środkach odurzających z 1961 r. zmienionej protokołem z 1972 r. („konwencja o środkach odurzających”) jest zwalczanie nadużywania środków odurzających poprzez skoordynowane działania międzynarodowe. Przewiduje ona dwie uzupełniające się formy interwencji i kontroli: po pierwsze – ograniczenie posiadania, używania, dystrybucji, przywozu, wywozu, wytwarzania i produkcji środków odurzających oraz handlu nimi wyłącznie do celów leczniczych i naukowych; po drugie – zwalczanie handlu narkotykami poprzez międzynarodową współpracę w celu odstraszania i zniechęcania do handlu nimi.
Konwencją ONZ o substancjach psychotropowych z 1971 r. („konwencja o substancjach psychotropowych”) ustanowiono międzynarodowy system kontroli substancji psychotropowych. Stanowiła ona reakcję na dywersyfikację i rozszerzenie asortymentu nielegalnych narkotyków i wprowadziła środki kontroli szeregu leków syntetycznych w zależności od ich potencjału w zakresie nadużywania z jednej strony i ich wartości terapeutycznej z drugiej strony.
Stronami przedmiotowych konwencji są wszystkie państwa członkowskie UE, natomiast Unia nie jest stroną tych konwencji.
2.2.Komisja ds. Środków Odurzających
Komisja ds. Środków Odurzających działa przy Radzie Gospodarczo-Społecznej (ECOSOC) Organizacji Narodów Zjednoczonych, a jej funkcje i uprawnienia określono m.in. w obu konwencjach. Członkami tej komisji są 53 państwa członkowskie ONZ wybierane przez ECOSOC. W skład Komisji ds. Środków Odurzających z prawem głosu wejdzie w grudniu 2020 r. 12 państw członkowskich UE. Unia ma w Komisji ds. Środków Odurzających status obserwatora.
2.3.Planowany akt Komisji ds. Środków Odurzających
Komisja ds. Środków Odurzających regularnie uaktualnia – na podstawie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), której doradza Komitet Ekspertów WHO ds. Uzależnień od Środków Odurzających – wykaz substancji załączony do przedmiotowych konwencji.
Dnia 24 stycznia 2019 r. WHO przedłożyła Sekretariatowi Generalnemu ONZ sześć zaleceń sformułowanych w następstwie krytycznego przeglądu przeprowadzonego na 41. posiedzeniu Komitetu Ekspertów WHO ds. Uzależnień od Środków Odurzających dotyczących konopi indyjskich i ich pochodnych.
W dniu 4 marca 2020 r. Komisja ds. Środków Odurzających postanowiła przełożyć głosowanie nad zaleceniami na ponownie zwołane 63. posiedzenie zaplanowane w dniach 3–4 grudnia 2020 r. w Wiedniu.
3.Stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii
Zmiany w wykazach załączonych do przedmiotowych konwencji mają bezpośredni wpływ na zakres stosowania prawa Unii w dziedzinie polityki antynarkotykowej we wszystkich państwach członkowskich. Art. 1 ust. 1 lit. a) decyzji ramowej Rady 2004/757/WSiSW z dnia 25 października 2004 r. ustanawiającej minimalne przepisy określające znamiona przestępstw i kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami („decyzja ramowa”) stanowi, że do celów tej decyzji „narkotyki” oznaczają wszelkie substancje, o których mowa w konwencji o środkach odurzających albo konwencji o substancjach psychotropowych oraz każdą substancję wymienioną w załączniku do decyzji ramowej. W związku z tym do substancji wymienionych w wykazach załączonych do konwencji o środkach odurzających oraz do konwencji o substancjach psychotropowych zastosowanie ma decyzja ramowa. Dlatego też wszelkie zmiany w wykazach załączonych do tych konwencji bezpośrednio wpływają na wspólne przepisy UE i zmieniają zakres ich stosowania zgodnie z art. 3 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Ma to miejsce niezależnie od tego, czy dana substancja została już objęta kontrolą w Unii.
Konopie indyjskie i ich pochodne, które były przedmiotem krytycznego przeglądu podczas 41. posiedzenia Komitetu Ekspertów WHO ds. Uzależnień od Środków Odurzających i sześciu zaleceń WHO z dnia 24 stycznia 2019 r., są obecnie objęte kontrolą na poziomie międzynarodowym na podstawie konwencji o środkach odurzających lub konwencji o substancjach psychotropowych:
–„konopi indyjskich ziele i żywica” są wymienione w wykazie I do konwencji o środkach odurzających; „konopi indyjskich ziele i żywica” są ponadto ujęte w wykazie IV do konwencji o środkach odurzających, w którym podano substancje uważane za szczególnie niebezpieczne;
–dronabinol (delta-9-tetrahydrokannabinol) jest ujęty w wykazie II do konwencji o substancjach psychotropowych;
–tetrahydrokannabinol (izomery delta-9-tetrahydrokannabinolu) jest ujęty w wykazie I do konwencji o substancjach psychotropowych;
–„wyciągi i nalewki z konopi indyjskich” są ujęte w wykazie I do konwencji o środkach odurzających;
–„przetwory z kannabidiolu” są kontrolowane w ramach wpisu „wyciągi i nalewki z konopi indyjskich” w wykazie I do konwencji o środkach odurzających;
–„preparaty farmaceutyczne z konopi indyjskich i dronabinolu” są kontrolowane jako przetwory na bazie konopi indyjskich na podstawie wykazu I do Jednolitej konwencji ONZ o środkach odurzających lub jako przetwory wykorzystujące syntetyczny delta-9-tetrahydrokannabinol na podstawie wykazu II do konwencji o substancjach psychotropowych.
Wniosek Komisji w sprawie stanowiska Unii jest oparty na dowodach. Opiera się on na dokumentach udostępnionych podczas posiedzeń Komitetu Ekspertów WHO ds. Uzależnień od Środków Odurzających, na odpowiedziach udzielonych na 4. i 5. posiedzeniu międzysesyjnym Komisji ds. Środków Odurzających w dniach 24 czerwca 2019 r. i 23 września 2019 r. przez WHO, Międzynarodowy Organ Kontroli Środków Odurzających (INCB) i Biuro NZ ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) w ramach ich odnośnych mandatów, na analizie wpływu zaleceń WHO przeprowadzonej przez INCB oraz na rozmowach na ten temat zorganizowanych przez Komisję ds. Środków Odurzających w dniach 25–26 czerwca i 24–25 sierpnia. We wniosku Komisji uwzględniono również wymianę opinii z państwami członkowskimi w ramach Horyzontalnej Grupy Roboczej ds. Narkotyków, a także prace Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) w tym obszarze.
We wniosku Komisji w sprawie stanowiska Unii zasugerowano poparcie jedynie niektórych zaleceń WHO, które odzwierciedlają rozwój wiedzy naukowej w odniesieniu do nich i nie skutkowałyby istotną zmianą w zakresie kontrolowania tych substancji.
Szereg innych zaleceń charakteryzuje się natomiast brakiem jasności co do ich skutków prawnych i praktycznych oraz co do konsekwencji pod względem nowych środków kontroli lub ich braku. W związku z tym we wniosku Komisji w sprawie stanowiska Unii zasugerowano zgłoszenie sprzeciwu wobec tych zaleceń.
Konieczne jest, aby Unia ustaliła swoje stanowisko na posiedzenie Komisji ds. Środków Odurzających, podczas którego komisja ta zdecyduje o umieszczeniu substancji w wykazach. Ze względu na ograniczenia związane ze statusem obserwatora, jaki posiada Unia, stanowisko takie powinno zostać przedstawione przez państwa członkowskie, które będą członkami Komisji ds. Środków Odurzających w grudniu 2020 r., działające wspólnie w interesie Unii w obrębie tej komisji. Unia nie jest stroną przedmiotowych konwencji, ale posiada wyłączne kompetencje w tej dziedzinie.
W związku z powyższym Komisja proponuje stanowisko Unii, jakie powinno zostać przedstawione przez państwa członkowskie, które będą członkami Komisji ds. Środków Odurzających w grudniu 2020 r., w imieniu Unii Europejskiej podczas ponownie zwołanego 63. posiedzenia Komisji ds. Środków Odurzających odnośnie do umieszczenia substancji w wykazie na mocy konwencji o środkach odurzających oraz konwencji o substancjach psychotropowych. Komisja przygotowuje taki wniosek dotyczący stanowiska Unii już po raz szósty. Te stanowiska Unii zostały przyjęte przez Radę, dzięki czemu na poprzednich posiedzeniach Komisji ds. Środków Odurzających w sprawie włączenia substancji do międzynarodowych wykazów państwa członkowskie UE będące członkami tej komisji głosowały jednomyślnie zgodnie ze stanowiskiem Unii.
4.Podstawa prawna
4.1.Proceduralna podstawa prawna
W art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewidziano przyjmowanie decyzji ustalających „stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.
Art. 218 ust. 9 TFUE ma zastosowanie niezależnie od tego, czy Unia jest członkiem organu czy też stroną danej umowy. Pojęcie „akty mające skutki prawne” obejmuje akty, które wywierają skutki prawne na mocy przepisów prawa międzynarodowego dotyczących danego organu. Obejmuje ono ponadto instrumenty, które na mocy prawa międzynarodowego nie są wiążące, ale mogą „w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów przyjętych przez prawodawcę Unii”.
Komisja ds. Środków Odurzających jest „organem utworzonym przez umowę” w rozumieniu wspomnianego artykułu, ponieważ jest ona organem utworzonym przez ECOSOC, organem ONZ i organem, któremu powierzono konkretne zadania na mocy konwencji o środkach odurzających oraz konwencji o substancjach psychotropowych.
Decyzje Komisji ds. Środków Odurzających o umieszczeniu substancji w wykazie są „aktami mającymi skutki prawne” w rozumieniu art. 218 ust. 9 TFUE. Zgodnie z konwencją o środkach odurzających oraz konwencją o substancjach psychotropowych decyzje Komisji ds. Środków Odurzających stają się wiążące automatycznie, chyba że jedna ze stron przedłoży daną decyzję do rewizji przez ECOSOC w obowiązującym terminie. Decyzje ECOSOC w tej sprawie są ostateczne. Decyzje Komisji ds. Środków Odurzających o umieszczeniu substancji w wykazie mają również skutki prawne dla porządku prawnego UE na mocy prawa Unii, ponieważ mogą one w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów unijnych, mianowicie decyzji ramowej Rady 2004/757/WSiSW. Zmiany w wykazach załączonych do przedmiotowych konwencji mają bezpośredni wpływ na zakres stosowania tego unijnego instrumentu prawnego.
Planowany akt nie uzupełnia ani nie zmienia ram instytucjonalnych umowy.
W związku tym proceduralną podstawą prawną proponowanej decyzji jest art. 218 ust. 9 TFUE.
4.2.Materialna podstawa prawna
Materialna podstawa prawna decyzji na podstawie art. 218 ust. 9 TFUE zależy przede wszystkim od celu i treści planowanego aktu, w którego kwestii ma zostać zajęte stanowisko w imieniu Unii.
Główny cel i treść planowanego aktu dotyczą nielegalnego handlu narkotykami.
W związku z tym materialną podstawą prawną decyzji będącej przedmiotem wniosku jest art. 83 ust. 1 TFUE, w którym stwierdza się, że nielegalny handel narkotykami stanowi jedną z dziedzin przestępczości o szczególnym wymiarze transgranicznym, i upoważnia się Parlament Europejski i Radę do ustanowienia norm minimalnych odnoszących się do określania przestępstw oraz kar w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami.
4.3.Zmienna geometria
Dania jest związana decyzją ramową Rady 2004/757/WSiSW mającą zastosowanie do dnia 22 listopada 2018 r., która stanowi w art. 1, że „narkotyki” oznaczają wszelkie substancje, o których mowa w konwencji o środkach odurzających lub konwencji o substancjach psychotropowych.
Ponieważ decyzje Komisji ds. Środków Odurzających dotyczące umieszczenia substancji w wykazie mają wpływ na wspólne przepisy w dziedzinie nielegalnego handlu narkotykami, którymi to przepisami Dania jest związana, Dania uczestniczy w przyjęciu decyzji Rady określającej stanowisko, które ma zostać zajęte w imieniu Unii przy przyjmowaniu decyzji dotyczących umieszczenia substancji w wykazie.
4.4.Wniosek
Podstawą prawną niniejszego wniosku jest art. 83 ust. 1 w związku z art. 218 ust. 9 TFUE.
5.WPŁYW NA BUDŻET
Brak wpływu na budżet.
2020/0296 (NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej podczas ponownie zwołanego sześćdziesiątego trzeciego posiedzenia Komisji ds. Środków Odurzających odnośnie do umieszczenia substancji w wykazie na mocy Jednolitej konwencji o środkach odurzających z 1961 r. zmienionej protokołem z 1972 r. oraz Konwencji o substancjach psychotropowych z 1971 r.
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 83 ust. 1 w związku z art. 218 ust. 9,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Jednolita konwencja ONZ o środkach odurzających z 1961 r. zmieniona protokołem z 1972 r. (zwana dalej „konwencją o środkach odurzających”) weszła w życie w dniu 8 sierpnia 1975 r.
(2)Na podstawie art. 3 konwencji o środkach odurzających Komisja ds. Środków Odurzających może podjąć decyzję o dodaniu substancji do wykazów załączonych do tej konwencji. Może ona dokonać zmian w wykazach jedynie zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ale może także zdecydować o odstąpieniu od dokonania zmian zalecanych przez WHO.
(3)Konwencja ONZ o substancjach psychotropowych z 1971 r. (zwana dalej „konwencją o substancjach psychotropowych”) weszła w życie w dniu 16 sierpnia 1976 r.
(4)Zgodnie z art. 2 konwencji o substancjach psychotropowych Komisja ds. Środków Odurzających może, na podstawie zaleceń WHO, podjąć decyzję o dodaniu substancji do wykazów załączonych do tej konwencji lub o ich usunięciu. Ma ona dużą swobodę decyzyjną, jeśli chodzi o uwzględnianie czynników gospodarczych, społecznych, prawnych, administracyjnych i innych, ale nie może postępować w sposób arbitralny.
(5)Zmiany w wykazach załączonych do obu konwencji mają bezpośredni wpływ na zakres stosowania prawa Unii w dziedzinie polityki antynarkotykowej. Do substancji wymienionych w wykazach załączonych do wspomnianych konwencji ma zastosowanie decyzja ramowa Rady 2004/757/WSiSW. Dlatego też wszelkie zmiany w wykazach do tych konwencji bezpośrednio wpływają na wspólne przepisy unijne i zmieniają zakres ich stosowania zgodnie z art. 3 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(6)Podczas ponownie zwołanego sześćdziesiątego trzeciego posiedzenia, które odbędzie się w dniach 3–4 grudnia 2020 r. w Wiedniu, Komisja ds. Środków Odurzających ma przyjąć decyzje dotyczące konopi indyjskich i ich pochodnych, które są już objęte kontrolą na podstawie konwencji o środkach odurzających lub konwencji o substancjach psychotropowych.
(7)Unia nie jest stroną wspomnianych konwencji ONZ. Ma ona status obserwatora w Komisji ds. Środków Odurzających, której członkami jest dwanaście państw członkowskich mających prawo głosu w głosowaniu w grudniu 2020 r. W związku z tym konieczne jest upoważnienie państw członkowskich do wyrażenia stanowiska Unii w sprawie umieszczenia substancji w wykazach na mocy konwencji o środkach odurzających oraz konwencji o substancjach psychotropowych, ponieważ decyzje dotyczące umieszczenia substancji w wykazach międzynarodowych załączonych do przedmiotowych konwencji wchodzą w zakres wyłącznych kompetencji Unii.
(8)Dnia 24 stycznia 2019 r. WHO przedłożyła sześć zaleceń sformułowanych w następstwie krytycznego przeglądu przeprowadzonego na 41. posiedzeniu Komitetu Ekspertów WHO ds. Uzależnień od Środków Odurzających („Komitet Ekspertów WHO”) dotyczących konopi indyjskich i ich pochodnych. Celem tych zaleceń nie jest zezwolenie na używanie konopi indyjskich i ich pochodnych w celach rekreacyjnych.
(9)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO stwierdził, że ziele i żywica konopi indyjskich nie są w stanie wywołać negatywnych skutków podobnych do tych, jakie wywołują inne substancje wymienione w wykazie IV do konwencji o środkach odurzających. Przetwory z konopi indyjskich wykazały ponadto właściwości leczenia bólu i innych dolegliwości zdrowotnych, takich jak padaczka i spastyczność spowodowana stwardnieniem rozsianym.
(10)Zdaniem WHO ziele i żywicę konopi indyjskich należałoby umieścić w wykazie na poziomie kontroli, która zapewni zapobieganie szkodliwemu wpływowi konopi indyjskich na zdrowie i która jednocześnie nie będzie stanowiła bariery w dostępie do przetworów na bazie konopi indyjskich do celów medycznych ani bariery w badaniach i rozwoju w odniesieniu do tych przetworów. W związku z powyższym WHO stwierdziła, że umieszczenie ziela i żywicy konopi indyjskich w wykazie IV nie jest zgodne z kryteriami umieszczania substancji uzależniających w wykazie IV.
(11)Powyższe zalecenie nie wiąże się z żadną zmianą poziomu kontroli międzynarodowej ziela i żywicy konopi indyjskich. W zaleceniu należycie uwzględniono rozwój badań naukowych w tym obszarze, jaki dokonał się od czasu wpisania po raz pierwszy ziela i żywicy konopi indyjskich do konwencji o środkach odurzających. Wykreślenie ziela i żywicy konopi indyjskich z wykazu IV do konwencji o środkach odurzających byłoby korzystne dla rozwoju zbiorowej wiedzy zarówno o właściwościach terapeutycznych konopi, jak i ich szkodliwym wpływie na zdrowie.
(12)Unia powinna zatem opowiedzieć się za wykreśleniem ziela i żywicy konopi indyjskich z wykazu IV do konwencji o środkach odurzających.
(13)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO stwierdził, że delta-9-tetrahydrokannabinol i jego aktywny stereoizomer dronabinol, szczególnie ich postacie o wysokiej czystości uzyskane w sposób nielegalny, mogą wywoływać negatywne skutki, prowadzić do uzależnienia i ich nadużywania w stopniu co najmniej równie wysokim jak konopie indyjskie, które są umieszczone w wykazie I do konwencji o środkach odurzających. Substancję mogącą powodować nadużywanie i wywoływać negatywne skutki podobnie jak substancja już ujęta w wykazie załączonym do konwencji o środkach odurzających zwykle umieszcza się w wykazie tak samo jak tę substancję. Delta-9-tetrahydrokannabinol może powodować nadużywanie podobnie jak konopie indyjskie i ma podobne negatywne skutki, dlatego spełnia kryteria umieszczenia go w wykazie I do konwencji o środkach odurzających.
(14)Ponadto zdaniem ekspertów WHO umieszczenie delta-9-tetrahydrokannabinolu w tej samej konwencji i w tym samym wykazie co konopie indyjskie, tj. w wykazie I do konwencji o środkach odurzających, znacznie ułatwiłoby wdrażanie w państwach członkowskich środków kontroli przewidzianych w przedmiotowych konwencjach. W związku z tym WHO zaleciła umieszczenie delta-9-tetrahydrokannabinolu i jego aktywnego stereoizomeru – dronabinolu, w wykazie I do konwencji o środkach odurzających i – pod warunkiem przyjęcia tego zalecenia – wykreślenie ich z wykazu II do konwencji o substancjach psychotropowych.
(15)Powyższe zalecenie nie wiąże się z żadną zmianą poziomu kontroli międzynarodowej delta-9-tetrahydrokannabinolu i jego aktywnego stereoizomeru, dronabinolu. Może ono również ułatwić wdrażanie środków kontroli w państwach członkowskich.
(16)Unia powinna zatem opowiedzieć się za dodaniem delta-9-tetrahydrokannabinolu i jego aktywnego stereoizomeru – dronabinolu, do wykazu I do konwencji o środkach odurzających i – pod warunkiem przyjęcia tego zalecenia – za wykreśleniem ich z wykazu II do konwencji o substancjach psychotropowych.
(17)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO uznał, że tetrahydrokannabinol (izomery delta-9-tetrahydrokannabinolu), który jest ujęty w wykazie I do konwencji o substancjach psychotropowych, nie powoduje nadużywania ani nie wywołuje podobnych negatywnych skutków jak delta-9-tetrahydrokannabinol, lecz – ze względu na fakt, że wszystkie sześć izomerów mają podobny skład chemiczny co delta-9-tetrahydrokannabinol – bardzo trudno jest rozróżnić dowolny z tych sześciu izomerów od delta-9-tetrahydrokannabinolu przy zastosowaniu standardowych metod analizy chemicznej. Ponadto umieszczenie tych sześciu izomerów w tej samej konwencji i w tym samym wykazie co delta-9-tetrahydrokannabinol, tj. w wykazie I do konwencji o środkach odurzających, znacznie ułatwiłoby prowadzenie międzynarodowej kontroli delta-9-tetrahydrokannabinolu, a także pomogłoby państwom członkowskich we wdrażaniu środków kontroli na poziomie krajowym. W związku z tym WHO zaleciła dodanie tetrahydrokannabinolu (izomery delta-9-tetrahydrokannabinolu) do wykazu I do konwencji o środkach odurzających pod warunkiem przyjęcia przez Komisję ds. Środków Odurzających zalecenia, by dodać dronabinol i jego stereoizomery (delta-9-tetrahydrokannabinol) do wykazu I do konwencji o środkach odurzających i – pod warunkiem przyjęcia tego zalecenia – by wykreślić dronabinol i jego stereoizomery z wykazu I do konwencji o substancjach psychotropowych.
(18)Powyższe zalecenie nie wiąże się z żadną zmianą poziomu kontroli międzynarodowej tetrahydrokannabinolu (izomerów delta-9-tetrahydrokannabinolu). Jest to zgodne z zasadami lepszego stanowienia prawa i mogłoby ułatwić wdrażanie środków kontroli w państwach członkowskich.
(19)Unia powinna zatem opowiedzieć się za dodaniem tetrahydrokannabinolu (izomerów delta-9-tetrahydrokannabinolu) do wykazu I do konwencji o środkach odurzających pod warunkiem przyjęcia przez Komisję ds. Środków Odurzających zalecenia, by dodać dronabinol i jego stereoizomery (delta-9-tetrahydrokannabinol) do wykazu I do konwencji o środkach odurzających i – pod warunkiem przyjęcia tego zalecenia – by wykreślić dronabinol i jego stereoizomery z wykazu I do konwencji o substancjach psychotropowych.
(20)W celu zapewnienia spójności umieszczenia w wykazie delta-9-tetrahydrokannabinolu i jego aktywnego stereoizomeru – dronabinolu, a także tetrahydrokanabinolu (izomerów delta-9-tetrahydrokannabinolu) oraz w celu uniknięcia ryzyka, że którakolwiek z tych substancji mogłaby zostać umieszczona w wykazie na mocy konwencji o środkach odurzających, a także konwencji o substancjach psychotropowych, państwa członkowskie powinny mieć możliwość wyrażenia stanowiska Unii dotyczącego tych substancji podczas wspólnego głosowania.
(21)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO stwierdził, że różnorodność właściwości psychoaktywnych wyciągów i nalewek z konopi indyjskich, o czym mowa w konwencji o środkach odurzających, wynika zasadniczo z różnych stężeń delta-9-tetrahydrokannabinolu w tych wyciągach i nalewkach. Niektóre wyciągi i nalewki z konopi indyjskich niemające właściwości psychoaktywnych i zawierające głównie kannabidiol mają obiecujące zastosowania terapeutyczne. Fakt, iż rozmaite przetwory o różnym stężeniu delta-9-tetrahydrokannabinolu są kontrolowane w ramach tego samego wpisu „Wyciągi i nalewki z konopi” i w ramach tego samego wykazu, stanowi problem dla odpowiedzialnych organów, które wdrażają środki kontroli w poszczególnych krajach. Co więcej, definicja przetworów na podstawie konwencji o środkach odurzających może obejmować wszystkie produkty, które są „wyciągami i nalewkami” z konopi indyjskich, jako „przetwory” z konopi i również – pod warunkiem przyjęcia zalecenia komitetu, aby przenieść dronabinol do wykazu I do konwencji o środkach odurzających – jako „przetwory” dronabinolu i jego stereoizomerów. W związku z powyższym WHO zaleciła wykreślenie wyciągów i nalewek z wykazu I do konwencji o środkach odurzających.
(22)Z informacji przedstawionych przez WHO po wydaniu tego zalecenia oraz z analizy wpływu tego zalecenia przez Międzynarodowy Organ Kontroli Środków Odurzających (INCB) wynika, że zalecenie to nie pociąga za sobą żadnych zmian w międzynarodowym poziomie kontroli wyciągów i nalewek z konopi indyjskich i że nie należy oczekiwać, by miało ono wpływ na obowiązki państw członkowskich w zakresie kontroli lub sprawozdawczości. Ponadto zmiana zapewni większą pewność kontroli produktów pochodnych bez używania rozpuszczalnika, a z zastosowaniem ciepła i ciśnienia.
(23)Stanowisko Unii powinno zatem polegać na zagłosowaniu za zaleceniem wykreślenia „wyciągów i nalewek” z wykazu I do konwencji o środkach odurzających.
(24)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO stwierdził, że kannabidiol występuje w zielu i żywicy konopi indyjskich, lecz nie ma właściwości psychoaktywnych i nie prowadzi do nadużywania go ani do uzależnienia od niego. Nie wywołuje również istotnych negatywnych skutków. Wykazano ponadto, że kannabidiol jest skuteczny w leczeniu niektórych lekoopornych i występujących od lat dziecięcych zaburzeń u chorych na padaczkę.
(25)Eksperci WHO zwrócili uwagę, że lekarstwa nie wywołujące skutków psychoaktywnych, które są produkowane jako przetwory ziela konopi indyjskich, będą zawierały śladowe ilości delta-9-tetrahydrokannabinolu, i przyznali, że w przypadku niektórych państw członkowskich analiza chemiczna delta-9-tetrahydrokannabinolu z dokładnością na poziomie 0,15 % może okazać się trudna. W związku z powyższym WHO zaleciła dodanie przypisu w wykazie I do konwencji o środkach odurzających w brzmieniu: „Przetwory zawierające głównie kannabidiol i nie więcej niż 0,2 procent delta-9-tetrahydrokannabinolu nie są objęte kontrolą międzynarodową.”.
(26)Zalecenie to obniżyłoby jednak obecny poziom kontroli tych przetworów; ustalenie limitu na poziomie 0,2 procent nie jest w wystarczającym stopniu poparte dowodami naukowymi; brzmienie zalecenia nie wyklucza możliwych rozbieżnych interpretacji dotyczących sposobu obliczania wartości 0,2 procent; a techniczne wdrożenie środka będzie trudne ze względu na możliwości techniczne i administracyjne. Inne traktowanie kannabidiolu w porównaniu z pozostałymi kannabinoidami nie jest zgodne z obecną strukturą wykazów załączonych do przedmiotowych konwencji. Zalecenie – w formie, w jakiej zostało opracowane – nie zapewnia niezbędnej pewności prawa i nie stanowi właściwego rozwiązania dla kannabidiolu.
(27)Stanowisko Unii powinno zatem polegać na zagłosowaniu przeciwko zaleceniu, by dodać przypis dotyczący „przetworów zawierających głównie kannabidiol i nie więcej niż 0,2 procent delta-9-tetrahydrokannabinolu” do wpisu dotyczącego ziela i żywicy konopi indyjskich w wykazie I do konwencji o środkach odurzających.
(28)Ponadto, mając na uwadze możliwe przydatne zastosowania kannabidiolu, na przykład w sektorze zdrowia, kosmetyków i żywności, a także potencjał gospodarczy i środowiskowy uprawy konopi przemysłowych, wzywa się WHO do zaproponowania w trybie pilnym zmienionego zalecenia w celu podjęcia decyzji o odpowiednim poziomie międzynarodowej kontroli kannabidiolu, w tym możliwości wyłączenia go z takiej kontroli.
(29)W swojej ocenie Komitet Ekspertów WHO uznał, że leki zawierające delta-9-tetrahydrokannabinol nie wiążą się z problemami nadużywania i uzależnienia i nie są wykorzystywane w celach innych niż medyczne. WHO stwierdziła ponadto, że skład tych przetworów jest taki, że nie jest raczej możliwe ich nadużywanie i nie ma wystarczających dowodów na ich faktyczne nadużywanie lub na negatywne skutki ich stosowania, które uzasadniałaby obecny poziom kontroli związany z wykazem I do konwencji o środkach odurzających lub poziom kontroli związany z wykazem II do konwencji o substancjach psychotropowych. WHO zaleciła w związku z tym dodanie do wykazu III do konwencji o środkach odurzających wpisu: „przetwory wytworzone w procesie syntezy chemicznej lub jako przetwory konopi indyjskich, które stanowią jedno- lub wieloskładnikowe preparaty farmaceutyczne i powstają w taki sposób, że delta-9-tetrahydrokannabinolu nie można wyekstrahować za pomocą powszechnie dostępnych środków ani w ilościach mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego”.
(30)Brzmienie tego zalecenia dotyczącego preparatów „farmaceutycznych” nie opiera się jednak na żadnym zdefiniowanym terminie z konwencji o środkach odurzających. Ponadto zalecenie to mogłoby wiązać się z dodatkowym obciążeniem regulacyjnym dla państw członkowskich, które musiałyby zdefiniować pojęcia użyte w tym zaleceniu w celu zapewnienia jego jednolitego stosowania i musiałyby upewnić się, czy warunek polegający na niemożliwości wyekstrahowania „za pomocą powszechnie dostępnych środków” jest spełniony w odniesieniu do każdego produktu.
(31)Stanowisko Unii powinno zatem polegać na zagłosowaniu przeciwko zaleceniu, by do wykazu III do konwencji o środkach odurzających dodać wpis: „przetwory wytworzone w procesie syntezy chemicznej lub jako przetwory konopi indyjskich, które stanowią jedno- lub wieloskładnikowe preparaty farmaceutyczne i powstają w taki sposób, że delta-9-tetrahydrokanabinolu (dronabinolu) nie można wyekstrahować za pomocą powszechnie dostępnych środków ani w ilościach mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego”.
(32)Należy ustalić stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w Komisji ds. Środków Odurzających, ponieważ decyzje w sprawie różnych decyzji dotyczących umieszczenia w wykazie konopi indyjskich i ich pochodnych będą mogły w sposób decydujący wpłynąć na treść przepisów prawa Unii, tj. na decyzję ramową 2004/757/WSiSW.
(33)Stanowisko Unii ma zostać wyrażone przez państwa członkowskie będące członkami Komisji ds. Środków Odurzających, działające wspólnie.
(34)Dania jest związana decyzją ramową 2004/757/WSiSW, zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji.
(35)Irlandia jest związana decyzją ramową 2004/757/WSiSW, zatem uczestniczy w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Stanowisko, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii podczas ponownie zwołanego sześćdziesiątego trzeciego posiedzenia Komisji ds. Środków Odurzających w dniach od 3 do 4 grudnia 2020 r., gdy organ ten ma przyjąć decyzję w sprawie dodania substancji do wykazów załączonych do Jednolitej konwencji ONZ o środkach odurzających z 1961 r. zmienionej protokołem z 1972 r. i do Konwencji ONZ o substancjach psychotropowych z 1971 r. lub w sprawie skreślenia substancji z tych wykazów, jest określone w załączniku do niniejszej decyzji.
Artykuł 2
Stanowisko, o którym mowa w art. 1, ma zostać wyrażone przez państwa członkowskie będące członkami Komisji ds. Środków Odurzających, działające wspólnie.
Artykuł 3
Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich zgodnie z Traktatami.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
