KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 21.3.2018

COM(2018) 151 final

Zalecenie

DECYZJA RADY

dotycząca upoważnienia Komisji do podjęcia rokowań w imieniu Unii Europejskiej w sprawie wprowadzenia zmian w porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa oraz w celu zawarcia protokołu do tego porozumienia z Królestwem Marokańskim

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Komisja proponuje podjęcie rokowań dotyczących zmiany w Porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka oraz zawarcie protokołu wykonawczego do tej umowy, które to zmiana i protokół zaspokoiłyby potrzeby floty Unii i byłyby zgodne z rozporządzeniem (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa oraz z konkluzjami Rady z dnia 19 marca 2012 r. dotyczącymi komunikatu Komisji w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa.

Niniejszy wniosek jest przedstawiany w następstwie orzeczenia wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 27 lutego 2018 r. w sprawie C-266/16 (Western Sahara Campaign UK), w którym Trybunał uznał, że wody przyległe do terytorium Sahary Zachodniej nie są częścią obszaru połowowego, o którym mowa we wspomnianym porozumieniu w sektorze rybołówstwa.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki

Obowiązujące Porozumienie o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka weszło w życie dnia 28 lutego 2007 r. 1 . Wymienione porozumienie zostało wdrożone dwoma kolejnymi protokołami umożliwiającymi statkom unijnym prowadzącym połowy gatunków pelagicznych i dennych dostęp do obszaru połowowego Maroka do dnia 14 grudnia 2011 r., który oznacza datę zakończenia obowiązywania drugiego protokołu wykonawczego w wyniku niewyrażenia przez Parlament zgody na jego zawarcie. Parlament Europejski zakwestionował zrównoważony charakter, stosunek wartości do ceny oraz zgodność proponowanego instrumentu z prawem międzynarodowym. Trzeci protokół, w którym uwzględniono zastrzeżenia Parlamentu Europejskiego, został zawarty w 2014 r. 2 , a jego okres obowiązywania upłynie w dniu 14 lipca 2018 r.

Ogólnie rzecz biorąc, porozumienie w sprawie połowów z Marokiem umożliwia statkom z 11 państw członkowskich prowadzenie działalności w sześciu różnych kategoriach połowów obejmujących małe gatunki pelagiczne, gatunki denne i gatunki daleko migrujące. Marokański obszar połowowy stanowi północną granicę obszaru występowania stada „C” małych gatunków pelagicznych 3 , który obejmuje wody Mauretanii, Senegalu i Gwinei-Bissau uwzględnione w sieci dwustronnych umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów.

Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów przyczyniają się do promowania celów WPRyb na arenie międzynarodowej, zapewniając, aby unijna działalność połowowa prowadzona poza wodami Unii była oparta na takich samych zasadach i standardach jak te obowiązujące zgodnie z prawem Unii. Co więcej, umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów wzmacniają pozycję Unii Europejskiej w międzynarodowych i regionalnych organizacjach ds. rybołówstwa, w szczególności w Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Tuńczyka Atlantyckiego (ICCAT). Ponadto umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów opierają się na najlepszych dostępnych opiniach naukowych oraz przyczyniają się do poprawy zgodności ze środkami międzynarodowymi, w tym w zakresie zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN).

Szczególna uwaga zostanie poświęcona kwestii wykonania i realizacji finansowej rekompensaty na rzecz Maroka mającej na celu wspieranie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem, w szczególności w świetle zaleceń zawartych w specjalnym sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 11 z 2015 r. w sprawie umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów.

•Spójność z innymi politykami Unii

Rokowania z Królestwem Marokańskim dotyczące umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów oraz protokołu do niej wpisują się w działania zewnętrzne UE na rzecz państw sąsiadujących i są zgodne z celami Unii w zakresie poszanowania zasad demokratycznych i praw człowieka.

W następstwie wspomnianego powyżej orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej konieczne jest doprecyzowanie geograficznego zakresu umowy.

Zgodnie ze stanowiskiem UE możliwe jest – pod pewnymi warunkami – rozszerzenie umów dwustronnych z Marokiem na Saharę Zachodnią. Przyjmuje się jednak, że wszelkie ustalenia będą miały charakter jedynie tymczasowy, dopóki nie nastąpi rozwiązanie konfliktu w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych i zgodnie ze stosownymi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ.

Rokowania będą prowadzone w trakcie całego procesu w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi służbami Komisji, z ESDZ i przy wsparciu właściwej delegatury Unii.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Podstawę prawną tej decyzji stanowi art. 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (w części piątej dotyczącej działań zewnętrznych Unii, w tytule V dotyczącym umów międzynarodowych), w którym określono procedurę w zakresie negocjowania i zawierania umów między Unią a państwami trzecimi.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

Nie dotyczy, wyłączna kompetencja.

•Proporcjonalność

Decyzja jest proporcjonalna do pożądanego celu.

•Wybór instrumentu

Instrument jest określony w art. 218 ust. 3 i 4 TFUE.

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post / kontrole sprawności obowiązującego prawodawstwa

Komisja przeprowadziła w 2017 r. ocenę ex post / ex ante możliwości odnowienia protokołu do porozumienia w sektorze rybołówstwa z Królestwem Marokańskim. Wyniki oceny zostały przedstawione w osobnym dokumencie roboczym służb Komisji 4 .

W sprawozdaniu oceniającym stwierdzono, że floty unijne są zdecydowanie zainteresowane dalszą działalnością połowową w Maroku. Odnowienie protokołu przyczyni się również do usprawnienia monitorowania, kontroli i nadzoru oraz do poprawy zarządzania połowami w tym regionie. Z oceny wynika, że odnowienie protokołu byłoby również korzystne dla Maroka ze względu na znaczenie wkładu finansowego wypłacanego z tytułu protokołu jako wkład w marokańską strategię rozwoju sektora rybołówstwa „Halieutis”. Maroko wyraziło zainteresowanie rozpoczęciem rokowań z UE w sprawie odnowionego protokołu.

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

W ramach oceny przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi stronami, w tym z przedstawicielami przemysłu i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza na forum Komitetu Doradczego ds. Floty Dalekomorskiej.

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Nie dotyczy.

•Ocena skutków

Nie dotyczy.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

Nie dotyczy.

•Prawa podstawowe

W wytycznych negocjacyjnych zaproponowanych jako załącznik do decyzji zaleca się wydanie upoważnienia do podjęcia rokowań, z uwzględnieniem klauzuli w sprawie praw człowieka i zasad demokracji, która w przypadku jej naruszenia mogłaby powodować zawieszenie umowy i protokołu.

4.WPŁYW NA BUDŻET

Wpływ na budżet związany z nowym protokołem obejmuje płatność wkładu finansowego na rzecz Królestwa Marokańskiego. Powiązane środki budżetowe w postaci środków na pokrycie zobowiązań i na pokrycie płatności należy co roku uwzględniać w linii budżetowej dotyczącej umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów (11 03 01); środki te powinny być również zgodne z programowaniem finansowym wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020. Roczne kwoty na zobowiązania i płatności są ustalane w corocznej procedurze budżetowej, w tym linia rezerwy na protokoły, które nie weszły w życie na początku roku 5 .

Oczekuje się, że rokowania zakończą się przed upływem okresu obowiązywania obecnego protokołu, tj. do dnia 14 lipca 2018 r.

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

Oczekuje się, że rokowania rozpoczną się w pierwszym kwartale 2018 r.

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Komisja zaleca, aby:

- Rada upoważniła Komisję do podjęcia i prowadzenia rokowań w celu wprowadzenia zmian w porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa z Królestwem Marokańskim oraz w celu zawarcia protokołu do tego porozumienia;

- wyznaczono Komisję jako negocjatora w imieniu UE w tej kwestii;

- Komisja prowadziła te rokowania w porozumieniu ze specjalnym komitetem, zgodnie z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

- Rada przyjęła wytyczne negocjacyjne załączone do niniejszego zalecenia.

Zalecenie

DECYZJA RADY

dotycząca upoważnienia Komisji do podjęcia rokowań w imieniu Unii Europejskiej w sprawie wprowadzenia zmian w porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa oraz w celu zawarcia protokołu do tego porozumienia z Królestwem Marokańskim

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 218 ust. 3 i 4,

uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,

mając na uwadze, że należy podjąć rokowania z Królestwem Marokańskim w celu wprowadzenia zmian w Porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka 6 oraz w celu zawarcia protokołu wykonawczego do tego porozumienia,

mając na uwadze, że ważne jest, aby nie zrywać partnerstwa w sektorze rybołówstwa, które z biegiem lat rozwijało się między Unią Europejską a Królestwem Marokańskim, a jednocześnie zapewnić odpowiednie gwarancje ochrony praw człowieka i zrównoważonego rozwoju terytoriów, których to dotyczy,

a także mając na uwadze, że Unia wspiera starania Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzające do znalezienia możliwego do zaakceptowania przez wszystkie strony rozwiązania politycznego, które zagwarantowałoby ludności Sahary Zachodniej samostanowienie zgodnie z zasadami i celami Karty Narodów Zjednoczonych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

1.Niniejszym upoważnia się Komisję do podjęcia rokowań z Królestwem Marokańskim w celu wprowadzenia zmian w Porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka oraz w celu zawarcia protokołu wykonawczego do tego porozumienia.

2.Komisja przewodniczy zespołowi negocjatorów Unii, w którego skład wchodzi również Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

Artykuł 2

Wspomniane rokowania prowadzi się w porozumieniu z Grupą Roboczą Rady ds. Zewnętrznej Polityki Rybołówstwa na podstawie wytycznych negocjacyjnych Rady określonych w załączniku do niniejszej decyzji.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja skierowana jest do Komisji.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

(1)    Dz.U. L 78 z 17.3.2007, s. 31.

(2)    Dz.U. L 349 z 21.12. 2013, s. 1.

(3)    Zgodnie ze stosowaną klasyfikacją naukową.

(4)    Ocena retrospektywna i perspektywiczna protokołu do Porozumienia o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka. Sprawozdanie końcowe, wrzesień 2017 r. (F&S, Poseidon i Megapesca).

(5)    Rozdział 40 (linia rezerwy 40 02 41) zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym dotyczącym wieloletnich ram finansowych (2013/C 373/01).

(6)    Dz.U. L 141 z 29.5.2006, s. 4.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia21.3.2018

COM(2018) 151 final

ZAŁĄCZNIK

do

zalecenia

dotyczącego decyzji Rady dotyczącej upoważnienia Komisji do podjęcia rokowań w imieniu Unii Europejskiej w sprawie wprowadzenia zmian w porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa oraz w celu zawarcia protokołu do tego porozumienia z Królestwem Marokańskim

ZAŁĄCZNIK

Wytyczne negocjacyjne

Celem rokowań jest wprowadzenie zmian w Porozumieniu o partnerstwie w sektorze rybołówstwa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Królestwem Maroka oraz zawarcie protokołu do tego porozumienia zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa i konkluzjami Rady z dnia 19 marca 2012 r. dotyczącymi komunikatu Komisji z dnia 13 lipca 2011 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa.

Aby propagować zrównoważone i odpowiedzialne rybołówstwo oraz przyczynić się do ścisłego przestrzegania prawa międzynarodowego przy jednoczesnym zapewnieniu wzajemnych korzyści dla UE i Maroka dzięki temu nowemu protokołowi, rokowania prowadzone przez Komisję mają zmierzać do realizacji następujących celów:

·zapewnienie dostępu do wód objętych obowiązującym porozumieniem i protokołem do niego oraz do wód przyległych do niesamodzielnego terytorium Sahary Zachodniej, oraz zapewnienie niezbędnych upoważnień do prowadzenia połowów na tych wodach dla statków floty UE dokonujących połowów małych gatunków pelagicznych, gatunków dennych i gatunków daleko migrujących, podtrzymując m.in. w ten sposób sieć umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów, dostępnych dla podmiotów gospodarczych z UE;

·wspieranie starań Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzających do znalezienia rozwiązania, które zagwarantowałoby ludności Sahary Zachodniej samostanowienie zgodnie z zasadami i celami Karty Narodów Zjednoczonych;

·uwzględnienie najlepszych dostępnych opinii naukowych i stosownych planów zarządzania przyjętych przez odpowiednie regionalne organizacje ds. zarządzania rybołówstwem (RFMO) w celu zapewnienia środowiskowej równowagi działalności połowowej i propagowania zarządzania oceanami w skali międzynarodowej. Działalność połowowa powinna być ukierunkowana wyłącznie na dostępne zasoby, z uwzględnieniem zdolności połowowej lokalnej floty oraz z jednoczesnym zwróceniem szczególnej uwagi na fakt, że odnośne stada to stada międzystrefowe lub stada ryb daleko migrujących;

·dążenie do uzyskania odpowiedniego udziału w nadwyżce zasobów rybnych, w pełni współmiernego do interesów flot UE, jeśli zasoby te stanowią również przedmiot zainteresowania innych flot zagranicznych, oraz stosowanie tych samych warunków technicznych do wszystkich flot zagranicznych;

·zapewnienie, aby dostęp do łowisk opierał się na działalności floty UE w regionie, w świetle najbardziej aktualnych i najlepszych dostępnych ocen naukowych;

·ustanowienie dialogu służącego wzmocnieniu polityki sektorowej, aby zachęcać do wdrażania odpowiedzialnej polityki rybołówstwa w powiązaniu z celami rozwojowymi odnośnego kraju, w szczególności jeśli chodzi o zarządzanie rybołówstwem, do zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów, do kontroli i monitorowania działalności połowowej oraz nadzoru nad nią i do zapewniania doradztwa naukowego oraz aby wspierać tworzenie miejsc pracy, przyczyniające się m.in. do wyeliminowania przyczyn emigracji;

·włączenie klauzuli dotyczącej skutków naruszania praw człowieka i zasad demokracji;

·włączenie klauzuli o preferencyjnym dostępie floty UE do dostępnych nadwyżek i o stosowaniu tych samych warunków technicznych do wszystkich zagranicznych flot;

·uwzględnienie odpowiednich mechanizmów zapewniających, aby Komisja była odpowiednio poinformowana o sposobie geograficznej i społecznej alokacji korzyści społeczno-gospodarczych czerpanych w ramach porozumienia i protokołu oraz by była zaangażowana w ten proces, aby mogła dopilnować, by zarówno porozumienie, jak i protokół przynosiły korzyści zainteresowanej ludności;

·włączenie klauzuli przeglądowej umożliwiającej uwzględnienie możliwego do zaakceptowania przez wszystkie strony rozwiązania politycznego, które zagwarantowałoby ludności Sahary Zachodniej samostanowienie zgodnie z zasadami i celami Karty Narodów Zjednoczonych.

Ponadto:

·Przed złożeniem podpisów Komisja musi ocenić potencjalne konsekwencje, jakie umowa o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów oraz protokół do niej niosą dla zrównoważonego rozwoju, w szczególności w odniesieniu do korzyści dla zainteresowanej ludności oraz do eksploatacji zasobów naturalnych na odnośnych terytoriach.

·W czasie przedstawiania wniosku dotyczącego podpisania i zawarcia umowy Komisja powinna zapewnić odpowiednie zaangażowanie ludności, której dotyczy umowa.

·Aby uniknąć zakłócenia działalności połowowej, nowy protokół powinien zawierać klauzulę przewidującą możliwość tymczasowego stosowania.

W szczególności w protokole należy ustalić:

·uprawnienia do połowów, w rozbiciu na kategorie, do podziału pomiędzy statki Unii Europejskiej;

·rekompensatę finansową i warunki jej wypłacania; oraz

·mechanizmy skutecznego wdrażania wsparcia sektorowego i jego regularnego monitorowania.