26.4.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 132/1

1.1.

EBC z zadowoleniem przyjmuje projekt dyrektywy, który wprowadza do dyrektywy 2014/59/UE Parlamentu Europejskiego i Rady (2) zmiany dotyczące stopnia uprzywilejowania posiadaczy instrumentów dłużnych emitowanych przez instytucje kredytowe z Unii i niektóre inne instytucje w ramach szerszego pakietu projektów legislacyjnych zmieniających ramy regulacyjne dotyczące usług finansowych w Unii (3). Zmiany w art. 108 dyrektywy 2014/59/UE mają na celu usprawnienie implementacji instrumentu umorzenia lub konwersji długu wprowadzonego dyrektywą 2014/59/UE oraz ułatwienie stosowania minimalnych wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (minimum requirement for own funds and eligible liabilities, MREL) i wprowadzanego niedługo wymogu w zakresie całkowitej zdolności do pokrycia strat (total loss-absorbing capacity, TLAC) (4) dotyczącego zdolności do pokrycia strat i rekapitalizacji instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Zmiany te jako takie dają instytucjom kredytowym i niektórym innym instytucjom dodatkowe instrumenty umożliwiające stosowanie się do niedługo wprowadzanych wymogów TLAC i MREL oraz zwiększają możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a zarazem nie ograniczają odpowiednich strategii finansowania tych instytucji. Reforma ta powinna zostać przyjęta jak najszybciej, umożliwi to bowiem instytucjom kredytowym przygotowanie się do spełnienia nowych wymogów, w szczególności jeżeli instytucje te napotykają trudności w gromadzeniu odpowiedniego poziomu pasywów na pokrycie strat (w przypadku wymogu podporządkowania) oraz w świetle potencjalnych ograniczeń zdolności rynków do szybkiej absorpcji dużych ilości nowych emisji.

1.2.

EBC w pełni podziela pogląd Komisji, że istnieje potrzeba ustanowienia zharmonizowanych przepisów na rynku wewnętrznym regulujących sposób traktowania niektórych wierzycieli banków w procedurze restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w celu ograniczenia rozbieżności pomiędzy krajowymi przepisami dotyczącymi zdolności banków do pokrywania strat i rekapitalizacji, które to rozbieżności mogłyby powodować zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym. EBC wskazuje, że harmonizacja w tym obszarze jest szczególnie ważna dla ochrony stabilności finansowej oraz poprawy efektywności i skuteczności działań restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w tym implementacji instrumentu umorzenia lub konwersji długu na podstawie przepisów dyrektywy 2014/59/UE w kontekście transgranicznym, a także dla zmniejszenia niepewności emitentów i inwestorów.

1.3.

EBC podtrzymuje swoje stanowisko (5), iż wprowadzenie na poziomie Unii wspólnych przepisów w zakresie stopnia uprzywilejowania wierzycieli, w tym w odniesieniu do podporządkowania instrumentów dłużnych i innych podobnych instrumentów finansowych w postępowaniu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i postępowaniu upadłościowym banków, może wspomóc integrację rynku usług finansowych w Unii oraz ułatwić wykonywanie przez EBC zadań w zakresie polityki pieniężnej i nadzoru w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego.

1.4.

EBC jest zdania, że projekt dyrektywy ustanawia jedynie częściową harmonizację oraz że dalsza harmonizacja przepisów w zakresie stopnia uprzywilejowania roszczeń wierzycieli w postępowaniu upadłościowym banków wymaga wprowadzania dalszych reform. W szczególności ustawodawstwo Unii powinno przewidywać ogólną zasadę uprzywilejowania roszczeń deponentów opartą na podejściu wielopoziomowym. Takie rozwiązanie zwiększyłoby możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji poprzez doprecyzowanie stopnia uprzywilejowania wierzycieli oraz ułatwienie przenoszenia strat na niezabezpieczone bankowe instrumenty dłużne przed niektórymi zobowiązaniami operacyjnymi, tym samym zmniejszając obawy dotyczące przestrzegania zasady, zgodnie z którą żaden z wierzycieli nie powinien ponosić strat większych niż te, które poniósłby w sytuacji, gdyby dana instytucja została zlikwidowana w ramach zwykłego postępowania upadłościowego (zasada „no creditor worse off”) (6).

2.1.1.

Jeżeli chodzi o wymóg, zgodnie z którym nowa klasa aktywów „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych musi mieć pierwotny termin zapadalności wynoszący jeden rok, EBC jest zdania, że instytucje kredytowe (7) i niektóre inne instytucje powinny mieć możliwość emitowania „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych z pierwotnym terminem poniżej lub powyżej jednego roku. Choć „podrzędne” uprzywilejowane instrumenty dłużne o pierwotnym lub pozostałym terminie zapadalności poniżej jednego roku nie spełniałyby wymogów MREL i TLAC, to jednak mógłby być do nich stosowany instrument umorzenia lub konwersji długu, co podnosiłoby zdolności do pokrycia strat danej instytucji. EBC zauważa, że emitowanie „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych z pierwotnym terminem zapadalności powyżej jednego roku wydłużyłoby średni termin zapadalności tej klasy aktywów, tym samym przyczyniając się do zwiększenia możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

2.1.2.

Jeżeli chodzi o wymóg, zgodnie z którym nowa klasa aktywów „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych nie powinna mieć cech instrumentu pochodnego, należy rozważyć na tym etapie celowość doprecyzowania – być może w drodze regulacyjnych standardów technicznych –co stanowi cechę instrumentu pochodnego.

2.1.3.

EBC rozumie, że proponowane przepisy dotyczące ustawowego uznania umownego podporządkowania na podstawie warunków „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych jako nowej klasy aktywów nie wykluczają utrzymania przez państwa członkowskie ustawowych zasad w zakresie podporządkowania (8). Zgodnie z projektem dyrektywy „podrzędne” uprzywilejowane instrumenty dłużne mają niższy stopień uprzywilejowania, niż „zwykłe niezabezpieczone roszczenia wynikające z instrumentów dłużnych o najwyższym wśród instrumentów dłużnych stopniu uprzywilejowania w krajowych przepisach regulujących standardowe postępowanie upadłościowe”. Takie podejście może być jednak trudne do wprowadzenia w państwach członkowskich, w których podporządkowanie uprzywilejowanych niezabezpieczonych instrumentów dłużnych zostało już ustanowione przepisami ustawowymi w prawie krajowym (9) oraz w których takie instrumenty są obecnie przypisane do najniższego stopnia uprzywilejowania spośród zobowiązań uprzywilejowanych. W odniesieniu do tych jurysdykcji w projekcie dyrektywy można by doprecyzować, że „podrzędne” uprzywilejowane instrumenty dłużne znajdują się na tym samym stopniu uprzywilejowania, co uprzywilejowane niezabezpieczone instrumenty dłużne już podlegające podporządkowaniu ustawowemu. Dalsze różnicowanie stopnia uprzywilejowania roszczeń wierzycieli, w ramach którego „podrzędne” uprzywilejowane instrumenty dłużne znajdowały by się na innym (niższym) stopniu uprzywilejowania, nie wydaje się konieczne. W państwach członkowskich, w których wdrożono już podporządkowanie ustawowe, instytucje kredytowe mogą wykorzystywać istniejące zasoby uprzywilejowanych instrumentów dłużnych do pokrywania strat, bez potrzeby natychmiastowego emitowania nowych „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych. W celu wzmocnienia harmonizacji w zakresie sposobu podporządkowania uprzywilejowanych niezabezpieczonych instrumentów dłużnych oraz w celu wsparcia stworzenia wspólnego rynku takich instrumentach dłużnych celowe było by zawarcie w projekcie dyrektywy postanowień precyzujących, że każdorazowo w momencie osiągnięcia zapadalności przez istniejące instrumenty dłużne, które podlegają podporządkowaniu ustawowemu, nowe emisje uprzywilejowanych instrumentów dłużnych, które mają podlegać podporządkowaniu, powinny zostać ujednolicone, w odpowiednich przypadkach (np. co do braku cech instrumentów pochodnych), z zasadami mającymi zastosowanie do „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych.

2.1.4.

Należy wyjaśnić, że – na potrzeby wymogów w zakresie podporzadkowania określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (10) i dyrektywie 2014/59/UE – uprzywilejowane instrumenty dłużne podlegające podporządkowaniu ustawowemu lub strukturalnemu nadal będą kwalifikowane, z zastrzeżeniem mających zastosowanie kryteriów dotyczących „instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych”, podobnie jak nowa klasa aktywów „podrzędnych” uprzywilejowanych instrumentów dłużnych.

2.3.1.

EBC uważa za zasadne wprowadzenie w Unii ogólnej zasady uprzywilejowania roszczeń deponentów opartej na podejściu wielopoziomowym (11). Taka zasada byłaby uzupełnieniem przepisów zawartych w projekcie dyrektywy. Zazwyczaj ogólna zasada uprzywilejowania roszczeń deponentów polega na tym, że wszystkie roszczenia deponentów mają wyższy stopień uprzywilejowania, niż roszczenia zwykłych niezabezpieczonych i nieuprzywilejowanych wierzycieli, natomiast w podejściu wielopoziomowym depozyty podlegające gwarancji mają wyższy stopień uprzywilejowania, niż depozyty kwalifikowane, a depozyty niepodlegające gwarancji również mają wyższy stopień uprzywilejowania niż inne zobowiązania uprzywilejowane (12). Warto zauważyć, że państwa członkowskie mogą zgodnie z przepisami dyrektywy 2014/59/UE wprowadzać w prawie krajowym ogólną zasadę uprzywilejowania roszczeń deponentów (13) i kilka państw członkowskich z tej możliwości ostatnio skorzystało (14).

2.3.2.

EBC zauważa, że oczekuje się, iż przyznanie wyższego stopnia uprzywilejowania wszystkim depozytom usprawni stosowanie umorzenia lub konwersji jako narzędzia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, ponieważ organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji będzie mógł stosować to narzędzie najpierw do innych uprzywilejowanych niezabezpieczonych bankowych instrumentów dłużnych, a dopiero później do depozytów, co zminimalizuje ryzyko roszczeń odszkodowawczych opartych na zasadzie „no creditor worse off”. Uważa się, że stosowanie instrumentu umorzenia lub konwersji długu do takich uprzywilejowanych niezabezpieczonych bankowych instrumentów dłużnych niesie ze sobą mniejsze ryzyko zarażenia niż jego stosowanie do zobowiązań operacyjnych takich jak depozyty. Ogólna zasada uprzywilejowania roszczeń deponentów powinna zatem usprawnić i uwiarygodnić stosowanie instrumentu umorzenia lub konwersji długu do uprzywilejowanych niezabezpieczonych bankowych instrumentów dłużnych, a tym samym usprawnić skuteczne działania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i zmniejszyć potrzebę wykorzystania funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (15).

2.3.3.

Wprowadzenie ogólnej zasady uprzywilejowania roszczeń deponentów według podejścia wielopoziomowego powinno – poza efektem w postaci zwiększenia możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w całej Unii – wspomóc dalszą harmonizację w Unii przepisów w zakresie stopnia uprzywilejowania roszczeń wierzycieli w postępowaniu upadłościowym banków (16).

2.3.4.

Obecne zasady dyrektywy 2014/59/UE nakładają na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia, aby w prawie krajowym regulującym normalne postępowanie upadłościowe wyższy stopień uprzywilejowania spośród roszczeń niezabezpieczonych miały depozyty do kwoty 100 000 EUR gwarantowanej przez systemy gwarantowania depozytów („depozyty gwarantowane”) (17). Kolejny stopień uprzywilejowania jest przyznawany kwalifikowanym depozytom na kwotę przekraczającą poziom gwarancji 100 000 EUR, należącym do osób fizycznych lub mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw (18). Duże depozyty przedsiębiorstw mają niższy stopień uprzywilejowania, zazwyczaj równy z innymi roszczeniami zwykłych niezabezpieczonych wierzycieli instytucji kredytowej zgodnie z prawem krajowym. EBC rozumie, że stopień uprzywilejowania innych roszczeń uprzywilejowanych, takich jak roszczenia podatkowe i roszczenia o wynagrodzenia pracownicze, określają stosowne przepisy prawa krajowego. Ogólna zasada uprzywilejowania roszczeń deponentów według podejścia wielopoziomowego mogłaby zostać wprowadzona poprzez dodanie trzeciego stopnia uprzywilejowania w art. 108 dyrektywy 2014/59/UE w odniesieniu do innych depozytów, np. dużych depozytów przedsiębiorstw, depozytów instytucji kredytowych, przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, funduszy emerytalnych itp., których stopień uprzywilejowania byłby niższy niż depozytów gwarantowanych i niektórych depozytów kwalifikowanych, ale wyższy niż innych zobowiązań uprzywilejowanych (19).