KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 5.12.2016

COM(2016) 754 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Sprawozdanie za okres 2009-2015 w sprawie sytuacji finansowej systemu ubezpieczenia od bezrobocia byłych pracowników zatrudnionych na czas określony lub pracowników kontraktowych oraz akredytowanych asystentów parlamentarnych, którzy stali się bezrobotni w momencie zakończenia służby w instytucji Unii Europejskiej

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Sprawozdanie za okres 2009-2015 w sprawie sytuacji finansowej systemu ubezpieczenia od bezrobocia byłych pracowników zatrudnionych na czas określony lub pracowników kontraktowych oraz akredytowanych asystentów parlamentarnych, którzy stali się bezrobotni w momencie zakończenia służby w instytucji Unii Europejskiej

STRESZCZENIE

Zgodnie z rozporządzeniami dotyczącymi warunków zatrudnienia innych pracowników wspólnotowy zasiłek dla bezrobotnych przeznaczony jest dla byłego pracownika kontraktowego (CA), akredytowanego asystenta parlamentarnego (APA) lub pracownika zatrudnionego na czas określony (TA), który stał się bezrobotny wbrew swojej woli (co wyklucza np. pracowników, którzy złożyli rezygnację). Ma on charakter uzupełniający w stosunku do ewentualnego krajowego zasiłku dla bezrobotnych.

Zasiłki te wypłaca się ze specjalnego funduszu dla bezrobotnych. Fundusz ten jest finansowany ze składek pracowników będących potencjalnymi osobami uprawnionymi oraz składek pracodawcy.

Warunki uzyskania tego zasiłku oraz kategorie osób uprawnionych i stawki składek uległy znacznym zmianom, które naruszyły porządek pierwotnie wdrożonego systemu, w szczególności pod względem stanu środków pieniężnych funduszu.

Reforma z 2004 r.

W ramach reformy regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, która weszła w życie dnia 1 maja 2004 r., do regulaminu wprowadzono nową kategorię pracownika zatrudnionego na podstawie umowy (tj. pracownika kontraktowego – CA), jak również nowe zasady dotyczące składek wpłacanych na rzecz funduszu dla bezrobotnych (w szczególności zwiększono wysokość składek w odniesieniu do części pracowniczej z 0,4 % do 0,81 %).

Lata 2009–2015

Zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 160/2009 z dnia 23 lutego 2009 r. (Dz.U. L 55 z 27.2.2009) akredytowani asystenci parlamentarni są obecnie uprawnieni do korzystania z funduszu dla bezrobotnych. Nie zmieniono przy tym zasad dotyczących funduszu dla bezrobotnych, w tym wysokości składki.

W 2009 r. fundusz dla bezrobotnych wykazywał deficyt w wysokości 4,3 mln EUR, który następnie zmniejszył się do kwoty 2,6 mln EUR w 2010 r. W latach 2011–2013 deficyt znacznie się zmniejszył, osiągając wysokość 1 mln EUR na koniec 2013 r. W tym okresie skumulowana rezerwa funduszu dla bezrobotnych zmniejszyła się z kwoty 16,1 mln EUR na początku 2009 r. do kwoty 2 mln EUR na koniec 2015 r. Powody tych zmian są liczne i obejmują w szczególności:

zwiększenie liczby uczestników (+42 %);

zwiększenie liczby miesięcznych zasiłków dla bezrobotnych (+9 %);

zwiększenie liczby pracowników zatrudnionych na czas określony będących osobami uprawnionymi w stosunku do liczby pracowników zatrudnionych na czas określony w okresie aktywnego zatrudnienia (z 2,56 % w 2009 r. do 2,90 % w 2015 r.);

zmniejszenie liczby pracowników kontraktowych będących osobami uprawnionymi w stosunku do liczby pracowników kontraktowych w okresie aktywnego zatrudnienia (z 5,86 % w 2009 r. do 1,83 % w 2015 r.);

wprowadzenie kategorii akredytowanych asystentów parlamentarnych (wskaźnik akredytowanych asystentów parlamentarnych będących osobami uprawnionymi w 2015 r.: 8,4 %);

zwiększenie średniego zasiłku miesięcznego z kwoty 1 980 EUR w 2009 r. do kwoty 2 063 EUR w 2010 r. Tendencja wzrostowa odwraca się w 2011 r. i 2012 r., w związku z czym średni zasiłek miesięczny osiąga poziom minimalny wynoszący 1 908 EUR. Od 2013 r. tendencja ponownie się odwraca, w związku z czym średni zasiłek miesięczny w 2015 r. osiąga kwotę 2 551 EUR, przy czym w 2014 r. odnotowuje się poziom maksymalny wynoszący 2 582 EUR. Należy zauważyć, że średni zasiłek akredytowanych asystentów parlamentarnych w latach 2011–2015 znacznie wzrasta. Zwiększa się on bowiem z kwoty 2 096 EUR do kwoty 2 898 EUR w 2014 r., a następnie spada do kwoty 2 525 EUR w 2015 r.;

zwiększenie średniego okresu uprawnienia do zasiłku wyrażonego w liczbie miesięcy z 6,9 w 2009 r. do 10 w 2015 r., co skutkuje wydłużeniem okresu wypłacania zasiłku o 45 %;

znaczne zmniejszenie deficytu w 2012 r. spowodowane nadzwyczajnym dochodem uzyskanym dzięki EUIPO, który zwrócił kwotę 1,2 mln EUR w związku z ponownym zatrudnieniem około dwudziestu pracowników zgodnie z orzeczeniem sądowym.

Reforma z 2014 r. i perspektywy

W ramach reformy regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2014 r., zmieniono maksymalny czas trwania umów zawieranych z pracownikami kontraktowymi, o których mowa w art. 3b, wydłużając ten czas z 3 do 6 lat.

Skutkiem wspomnianej zmiany maksymalnego czasu trwania umowy było zmniejszenie liczby osób uprawnionych do korzystania z funduszu dla bezrobotnych począwszy od 2014 r. Pozytywny wpływ tej zmiany będzie jednak począwszy od 2017 r. coraz słabszy.

Wspomniany pozytywny wpływ nie zrekompensował jednak znacznego wzrostu liczby osób uprawnionych będących byłymi pracownikami Parlamentu Europejskiego w związku z odnowieniem jego składu w 2014 r. W lipcu 2014 r. ponad 600 akredytowanych asystentów parlamentarnych i 200 pracowników zatrudnionych na czas określony dodano bowiem do grupy osób uprawnionych do korzystania z systemu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia.

_____________________________

W art. 28a ust. 11 i w art. 96 ust. 11 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej zmienionych w 2013 r. przewiduje się, że Komisja przedkłada co dwa lata sprawozdanie z sytuacji finansowej systemu ubezpieczenia od bezrobocia. Ponadto, niezależnie od niniejszego sprawozdania, Komisja może w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 111 i 112 regulaminu dostosować składki, o których mowa w art. 28a ust. 7 i w art. 96 ust. 7 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, jeżeli wymaga tego równowaga systemu.

1Ramy prawne 

1.1Opis systemu

W ramach reformy regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, która weszła w życia dnia 1 maja 2004 r., zmieniono akty prawne regulujące kwalifikowalność do korzystania z funduszu dla bezrobotnych oraz zasady dotyczące składek wpłacanych na rzecz tego funduszu od 1985 r. Zmiany te można podsumować w następujący sposób:

W poniższej tabeli przedstawiono poziomy maksymalne i minimalne z podziałem na kategorie pracowników:

kwoty wyrażone w EUR na dzień 1 stycznia 2016 r.

Kwoty odliczeń, poziomy maksymalne i minimalne aktualizuje się w ten sam sposób co wynagrodzenia.

Ewentualne dodatki rodzinne dolicza się do zasiłku dla bezrobotnych. Jeżeli chodzi o składki na rzecz wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego Unii Europejskiej (JSIS) (5,1 % referencyjnego wynagrodzenia podstawowego osoby uprawnionej), pokrywa się je z funduszu dla bezrobotnych.

1.2Odniesienia prawne

-Art. 28a warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej zmienionych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1023/2013 z dnia 22 października 2013 r.;

-Art. 96 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej i art. 5 załącznika do warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej zmienionych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1023/2013 z dnia 22 października 2013 r.;

-Art. 135 i 136 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej zmienionych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1239/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. (Dz.U. L 338 z 22.12.2010);

-Art. 65 ust. 1 regulaminu dotyczącego aktualizacji wynagrodzeń i niektórych kwot;

-Rozporządzenie Komisji nr 91/88 z dnia 13 stycznia 1988 r. ustanawiające przepisy wykonawcze do art. 28a warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej (Dz.U. L 11 z 15.1.1989);

-Zasady Komisji z dnia 14 lipca 1988 r., za wspólnym porozumieniem stwierdzonym przez prezesa Trybunału Sprawiedliwości dnia 4 lipca 1989 r., określające szczegółowe zasady stosowania przepisów dotyczących przyznawania zasiłków dla bezrobotnych pracownikom zatrudnionym na czas określony na mocy art. 28a ust. 10 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej.

2Sytuacja funduszu dla bezrobotnych w latach 2009–2015 w ujęciu kasowym i memoriałowym

W poniższych dwóch sekcjach przedstawiono zmiany zachodzące w funduszu dla bezrobotnych, w szczególności w odniesieniu do wydatków i dochodów.

Kwoty ujęte w pozycji „Zasiłki dla bezrobotnych” obejmują zasadniczo podstawowy zasiłek dla bezrobotnych, wszystkie dodatki rodzinne i kwoty wynikające z zastosowania wskaźnika korygującego (wyłącznie w przypadku dawnego systemu). Potrąca się wszelkie świadczenia społeczne z systemu krajowego (zasiłki dla bezrobotnych, dodatki rodzinne, świadczenia chorobowe, świadczenia macierzyńskie itd.). Jeżeli chodzi o składki na rzecz wspólnego programu ubezpieczenia chorobowego, jak wskazano w punkcie „1.1  Description du régime ”, nie obciążają one osoby uprawnionej do zasiłku dla bezrobotnych, lecz są pokrywane z funduszu dla bezrobotnych (5,1 % referencyjnego wynagrodzenia podstawowego osoby uprawnionej).

W ramach funduszu dla bezrobotnych stosuje się dwa instrumenty zarządzania wydatkami i dochodami:

rachunek bieżący w celu przyjmowania wpływów i dokonywania płatności zasiłków;

lokaty terminowe do celów inwestowania skumulowanych nadwyżek.

2.1Ujęcie kasowe: wyniki bieżące i salda skumulowane w latach 2009–2015

W ujęciu rachunkowości kasowej dochody i wydatki rejestruje się w momencie ich otrzymania lub podjęcia zobowiązania.

W tabeli 1 przedstawiono zestawienie dochodów i wydatków zaksięgowanych oraz wynikające z nich saldo bieżące. W odniesieniu do 2014 r. należy odnotować uregulowanie składek na rzecz wspólnego systemu ubezpieczenia chorobowego należnych w latach 2009–2013.

W tabeli 2 przedstawiono zmiany aktywów finansowych funduszu dla bezrobotnych zarówno na rachunku bieżącym włączonym do rachunkowości Komisji Europejskiej (część I), jak i na rachunkach inwestycyjnych zarządzanych przez DG ds. Gospodarczych i Finansowych (część II). W części trzeciej przedstawiono skumulowane nadwyżki skonsolidowane na tych dwóch rachunkach (część III).

W odniesieniu do roku referencyjnego (2009) należy zauważyć, że skumulowana nadwyżka zmniejsza się z roku na rok. Powodem stosunkowej stabilności funduszu w 2012 r. jest zwrot przez EUIPO zasiłków pobranych przez ponownie zatrudnionych pracowników.

W latach 2009–2015 skumulowana nadwyżka zmniejsza się o 87 %.

W tabeli 3 przedstawiono podsumowanie salda skumulowanego w latach 2008–2015.

2.2Ujęcie memoriałowe: wyniki bieżące w latach 2009–2015

W ujęciu rachunkowości memoriałowej transakcje rejestruje się w celu przypisania ich do roku, do którego się odnoszą. Niektóre dochody otrzymane i zaksięgowane na początku roku N stanowią potrącenia od wynagrodzeń na koniec roku N-1, a niektóre płatności zasiłków dla bezrobotnych dokonane i ujęte w księgach na początku roku N obejmują okresy bezrobocia z końca roku N-1. W rachunkowości transakcje te zalicza się na poczet roku obrotowego N-1.

W tabeli 4 przedstawiono dochody i wydatki według tej koncepcji i pokazano w ten sposób roczny stan dochodów i wydatków funduszu dla bezrobotnych w ujęciu memoriałowym.

Dochody i wydatki znacznie wzrosły od 2009 r. Tę zmianę dochodów i wydatków można wyjaśnić głównie zdarzeniami takimi jak:

utworzenie nowych agencji i zwiększenie liczby ogólnego stanu zatrudnienia agencji;

wprowadzenie od 2004 r. nowej kategorii personelu (tj. pracownika kontraktowego – CA);

objęcie funduszem asystentów parlamentarnych w 2009 r.

Wpływ na wydatki zaczyna być znaczący dopiero od 2007 r., w którym następują pierwsze wygaśnięcia umów z pracownikami kontraktowymi, a zatem powstają pierwsze prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Wspomniany wzrost wydatków był stały do 2014 r., natomiast w 2015 r. nastąpił jego lekki spadek.

Saldo ujemne funduszu osiągnęło wysokość 4,3 mln EUR w 2009 r., a następnie stopniowo się zmniejszało w kolejnych latach: do 2,6 mln EUR w 2010 r., do 1,5 mln EUR w 2011 r., do 1,2 mln EUR w 2012 r. i do 1 mln EUR w 2013 r. W 2014 r. deficyt zwiększył się, osiągając wysokość 4,8 mln EUR. Sytuacja ta wynika ze wzrostu liczby akredytowanych asystentów parlamentarnych korzystających z zasiłku dla bezrobotnych. Zjawisko to ulega osłabieniu w 2015 r., co skutkuje deficytem w wysokości 3 mln EUR.

Na poniższym wykresie przedstawiono opisaną wyżej sytuację.

2.3Ujęcie memoriałowe: wydatki i dochody w podziale na poszczególne instytucje i dla ogółu agencji w latach 2009–2015

W tabeli 5 przedstawiono wydatki i dochody w podziale na poszczególne instytucje i dla ogółu agencji i urzędów. W pierwszej części tabeli przedstawiono wartości bezwzględne, zaś w drugiej części przedstawiono wartości procentowe w stosunku do całkowitej wartości wydatków i dochodów. Skutek zakończenia kadencji parlamentarnej PE jest w niej szczególnie widoczny, gdyż powoduje ono skok wydatków w linii dotyczącej PE o ponad 8 mln EUR w 2014 r. w porównaniu do 2013 r. W 2015 r. wydatki pozostają na wysokim poziomie, jednak poniżej poziomu z 2014 r.

Nie uwzględniając Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ), w przypadku której trudno jest na razie przeprowadzić szczegółową analizę z powodu braku wystarczającej perspektywy, wysokość składek jest obecnie wyższa niż wysokość wydatków jedynie w przypadku agencji. Sytuacja ta jest spowodowana przede wszystkim faktem, że większość ich pracowników jest zatrudniona na podstawie umów na czas nieokreślony. Należy jednak zauważyć, że wydatki związane z pracownikami agencji znacznie wzrosły w latach 2013–2015.

3Analiza dotycząca uczestników, osób uprawnionych i przyznanych zasiłków

3.1Liczba uczestników i średnia wysokość składki

W tabeli 6 przedstawiono liczbę pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników kontraktowych wpłacających składki na fundusz dla bezrobotnych, zatrudnionych na dzień 31 grudnia każdego roku.

Liczba pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników kontraktowych wzrosła w latach 2009–2015 odpowiednio o 40 % i 23 %. W przypadku akredytowanych asystentów parlamentarnych pierwsze osoby uprawnione pojawiają się w 2011 r.

Biorąc pod uwagę wszystkie kategorie łącznie, liczba uczestników wzrosła o 43 % w latach 2009–2015.

3.2Liczba osób uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych w wartościach bezwzględnych w stosunku do liczby uczestników: stopa bezrobocia na dzień 31 grudnia danego roku

W tabeli 7 przedstawiono liczbę osób bezrobotnych, które otrzymały pełny zasiłek dla bezrobotnych lub zasiłek uzupełniający wobec systemu krajowego, na grudzień każdego roku.

Zestawiając dane dotyczące pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników kontraktowych pełniących służbę na dzień 31 grudnia przedstawione w tabeli 6 oraz liczbę osób uprawnionych, które otrzymały zasiłek dla bezrobotnych, przedstawioną w tabeli 7, można obliczyć stosunek liczby osób uprawnionych do korzystania z funduszu dla bezrobotnych do liczby uczestników tego funduszu. Wynik przedstawiono w tabeli 8.

Jeżeli chodzi o pracowników zatrudnionych na czas określony, ich liczba lekko wzrasta; należy jednak zauważyć znaczny spadek ich liczby w przypadku Komisji. Skutek tego spadku ulega zrównoważeniu ze względu na znaczny wzrost ich liczby w agencjach. Udział procentowy świadczeniobiorców w stosunku do uczestników pozostaje stały.

Jeżeli chodzi o pracowników kontraktowych, ich liczba stale wzrasta w szczególności w przypadku agencji i Parlamentu Europejskiego. Udział procentowy osób uprawnionych w stosunku do uczestników znacznie spada. Spadek ten jest związany z możliwym przedłużeniem umów zawartych w latach 2010–2013 z 3 do 6 lat.

W 2014 r., w którym zakończyła się kadencja Parlamentu, odnotowuje się również wysoką liczbę byłych akredytowanych asystentów parlamentarnych korzystających z zasiłku.

Liczba miesięcznych zasiłków dla bezrobotnych, średnia kwota, osoby uprawnione i ich państwo zamieszkania

Zasiłek dla bezrobotnych można wypłacać przez wiele miesięcy. W tabeli 9 przedstawiono liczbę miesięcznych zasiłków dla bezrobotnych wypłacanych rocznie.

Dzieląc całkowitą kwotę rocznych wydatków w podziale na rodzaj osoby uprawnionej [pracownik zatrudniony na czas określony (TA) w dawnym systemie, pracownik zatrudniony na czas określony w nowym systemie i pracownik kontraktowy (CA)] przez liczbę wypłaconych zasiłków miesięcznych, otrzymuje się średnią kwotę zasiłku dla bezrobotnych w podziale na kategorie osób uprawnionych. W tabeli 10 przedstawiono ten wynik. Należy zauważyć, że zasiłek związany z określonym miesiącem może być pełny lub stanowić jedynie część proporcjonalną do liczby dni, podczas których dana osoba faktycznie była bezrobotna.

Średni zasiłek miesięczny zwiększa się w latach 2009–2010 z kwoty 1 980 EUR do kwoty 2 063 EUR. Odwrócenie tendencji wzrostowej następuje w 2011 r., i utrzymuje się w 2012 r., osiągając poziom minimalny wynoszący 1 908 EUR. Od 2013 r. tendencja ponownie się odwraca, w związku z czym średni zasiłek miesięczny w 2015 r. osiąga kwotę 2 551 EUR, przy czym w 2014 r. odnotowuje się poziom maksymalny wynoszący 2 582 EUR. Biorąc pod uwagę wyłącznie pracowników kontraktowych i pracowników zatrudnionych na czas określony, średni zasiłek miesięczny w 2015 r. wynosi 2 562,30 EUR.

Należy zauważyć, że średnie kwoty wypłacane na rzecz akredytowanych asystentów parlamentarnych w 2014 r. również znacznie wzrastają, o blisko 50 % w stosunku do 2013 r., osiągając kwotę 2 897,99 EUR. Średni zasiłek miesięczny zmniejsza się znacznie w 2015 r., osiągając kwotę 2 550,67 EUR.

W tabeli można wskazać cztery najważniejsze elementy:

zwiększenie średniej miesięcznej kwoty wypłacanej na rzecz pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników kontraktowych w latach 2013–2015: +31 %;

zwiększenie średniej miesięcznej kwoty wypłacanej na rzecz akredytowanych asystentów parlamentarnych w latach 2013–2015: +28 %;

zwiększenie wysokości zasiłków miesięcznych wypłacanych na rzecz akredytowanych asystentów parlamentarnych w latach 2013–2015: +385 %;

zmiana udziału wydatków na rzecz akredytowanych asystentów parlamentarnych w całkowitych wydatkach w latach 2013–2015: z 6 % do 31 %.

W tabeli 11 przedstawiono średni okres uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych wyrażony w liczbie miesięcy. Okres ten oblicza się poprzez dodanie całkowitej liczby dni płatnych do dnia 31 grudnia danego roku oraz podzielenie tej sumy przez liczbę osób uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych. Otrzymany w ten sposób wynik dzieli się przez 30, aby otrzymać średni okres uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych wyrażony w liczbie miesięcy.

Należy zauważyć, że średni okres uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych wyrażony w liczbie miesięcy zwiększa się z 6,9 miesięcy w 2009 r. do 10 miesięcy w 2015 r. Stanowi to wydłużenie okresu wypłacania zasiłku o 45 %. Jest ono w głównej mierze spowodowane wpływem związanym z akredytowanymi asystentami parlamentarnymi.

Liczba osób uprawnionych, które pobierały zasiłek przez przynajmniej jeden miesiąc w ciągu roku nieznacznie spadła w latach 2009–2015, tj. o 7,6 % (z 701 osób do 648 osób, zob. tabela 7).

W poniższych tabelach przedstawiono długość okresu wypłacania zasiłku z podziałem na rodzaj pracowników [pracowników kontraktowych (CA)/ pracowników zatrudnionych na czas określony (TA) i akredytowanych asystentów parlamentarnych (APA)].

CA/TA:

APA:

Należy zauważyć, że fakt, iż część dotycząca wydatków związanych z akredytowanymi asystentami parlamentarnymi jest w 2015 r. wysoka (31 %) jest spowodowany zarówno ich liczbą, jak i wysoką średnią kwotą miesięcznego zasiłku wypłacanego na rzecz tej grupy pracowników. Średnia długość okresu wypłacania zasiłku w przypadku akredytowanych asystentów parlamentarnych znacznie wzrasta w 2015 r. i jest większa niż średnia długość okresu uprawnienia do zasiłku pracowników kontraktowych / pracowników zatrudnionych na czas określony. Jest to bezpośredni skutek znacznego wzrostu liczby akredytowanych asystentów parlamentarnych korzystających z zasiłku dla bezrobotnych, który z kolei spowodowany był odnowieniem składu Parlamentu Europejskiego w końcu 2014 r.

Biorąc pod uwagę zasadę komplementarności systemu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, państwo zamieszkania osoby korzystającej z zasiłku dla bezrobotnych odgrywa istotną rolę w szczególności w świetle kryteriów kwalifikowalności do zasiłku krajowego, które znacznie się różnią w poszczególnych państwach członkowskich.

W tabeli 12 przedstawiono liczbę osób uprawnionych, które otrzymały przynajmniej jeden miesięczny zasiłek w ciągu roku, w podziale na państwa zamieszkania.

Z tabeli tej, przedstawiającej miejsca zamieszkania osób uprawnionych, wynika, że w 2015 r. ponad 44 % spośród nich było zarejestrowanych jako osoby poszukujące pracy w Belgii.

4WNIOSKI

4.1Lata 2009–2015

Z niniejszego sprawozdania wynika, że od 2008 r. fundusz dla bezrobotnych wykazuje trwały roczny deficyt. Był on szczególnie wysoki już w 2009 r., osiągając kwotę 4,2 mln EUR. Następnie stopniowo się zmniejszał, osiągając kwotę 1 mln EUR w 2013 r.

W 2014 r. stan funduszu dla bezrobotnych uległ znacznemu pogorszeniu, osiągając deficyt przekraczający kwotę 4,8 mln EUR. Deficyt nieznacznie się zmniejszył w 2015 r., osiągając kwotę 3 mln EUR.

W następstwie tych kolejnych deficytów w latach 2009–2015 skumulowana nadwyżka (tj. rezerwa + wynik roczny) na dzień 31 grudnia 2015 r. wyniosła już tylko 2 mln EUR, podczas gdy na dzień 1 stycznia 2009 r. wynosiła ona 16,15 mln EUR.

4.2Zmiany dotyczące funduszu dla bezrobotnych w perspektywie krótko- i średnioterminowej

Wysoki poziom wydatków w 2015 r. przyczynił się do wyczerpania rezerwy.

Oczekuje się jednak, że 2016 r. będzie się charakteryzował nadwyżkami dzięki znacznemu zmniejszeniu liczby osób uprawnionych należących do kategorii akredytowanych asystentów parlamentarnych (również w 2017 r. i 2018 r.) oraz dzięki utrzymującemu się pozytywnemu wpływowi wydłużenia do 6 lat maksymalnego czasu trwania umów z pracownikami kontraktowymi, o których mowa w art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej. Mogłoby to umożliwić odtworzenie znacznej rezerwy.

W każdym razie sytuacja w perspektywie średnioterminowej jest bardzo niepewna, a nawet niepokojąca, z powodu następujących czynników ryzyka:

1.znaczącego zwiększenia, o ponad 30 %, średniego zasiłku miesięcznego wypłacanego w 2015 r. w stosunku do 2013 r.;

2.znacznego wzrostu, oczekiwanego od 2017 r., liczby osób uprawnionych należących do kategorii pracowników kontraktowych zbliżających się do końca nowego maksymalnego czasu trwania umów wynoszącego 6 lat;

3.ewentualnego dalszego, utrzymującego się od 2013 r., wzrostu liczby osób uprawnionych należących do kategorii pracowników zatrudnionych na czas określony, będących byłymi pracownikami agencji;

4.ponownego osiągnięcia maksymalnego poziomu wydatków przewidywanego na lata 2019–2020 w związku z zakończeniem kadencji Parlamentu Europejskiego 2014–2019;

5.faktu, że wprowadzeniu kategorii akredytowanych asystentów parlamentarnych w 2009 r. nie towarzyszyło zwiększenie wysokości składek podobne do zwiększenia, które nastąpiło w 2004 r. podczas wprowadzania kategorii pracowników kontraktowych. W latach 2011–2015 bilans netto składek i świadczeń wypłacanych na rzecz kategorii akredytowanych asystentów parlamentarnych jest jednak ujemny i wynosi około -11,4 mln EUR.

Kwestie wskazane powyżej skłaniają Komisję do zaplanowania w pierwszej kolejności ograniczonego zwiększenia (o około 0,1 % wynagrodzenia podstawowego ze szczególnym uwzględnieniem skumulowanego salda za roczne okresy obrachunkowe funduszu w okresie badanym w niniejszym sprawozdaniu) wysokości składek przeznaczonych na finansowanie systemu ubezpieczenia od bezrobocia w drodze aktu delegowanego, zgodnie z art. 28a ust. 11 i art. 96 ust. 11 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, w celu zapewnienia jego równowagi finansowej.

Ponadto Komisja powoła grupę roboczą w celu zapewnienia, w drugiej kolejności, regularnego monitorowania sytuacji finansowej systemu.