KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 14.9.2016

COM(2016) 584 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

na temat śródokresowego przeglądu stosowania decyzji nr 466/2014/UE w sprawie udzielenia gwarancji UE dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z działaniami z zakresu finansowania wspierającymi projekty inwestycyjne poza granicami Unii

{SWD(2016) 294 final}
{SWD(2016) 295 final}

1.WPROWADZENIE

Niniejsze sprawozdanie przedkładane jest Parlamentowi Europejskiemu i Radzie zgodnie z art. 19 decyzji 466/2014/UE (zwanej dalej „decyzją”) przyjętej w dniu 16 kwietnia 2014 r. Artykuł 19 stanowi, że: „Do dnia 31 grudnia 2016 r. Komisja, we współpracy z EBI, przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie śródokresowe sprawozdanie zawierające ocenę stosowania niniejszej decyzji w pierwszych latach, któremu towarzyszy, w stosownych przypadkach, wniosek dotyczący jej zmiany. Sprawozdanie średniookresowe sporządza się w oparciu o niezależną ocenę zewnętrzną i wkład EBI.

Sprawozdanie zawiera w szczególności: 

a)ocenę stosowania strategii przydziału środków; 

b)ocenę sprawozdawczości EBI i w stosownych przypadkach zalecenia dotyczące jej poprawy;

c)ocenę ram pomiaru wyników, w tym wskaźników i kryteriów efektywności, oraz wkładu tych wyników w realizację celów niniejszej decyzji; 

d)szczegółowy opis kryteriów rozpatrywanych pod kątem zalecenia dotyczącego ewentualnego uruchomienia w całości lub w części fakultatywnej dodatkowej kwoty”.

Niniejsze sprawozdanie opiera się na niezależnej ocenie zewnętrznej przeprowadzonej przez konsultanta zewnętrznego oraz na wkładzie EBI. Przedstawiono w nim opracowaną przez Komisję ocenę wyników tej oceny zewnętrznej oraz podsumowano ustalenia stanowiące podstawę proponowanej zmiany decyzji.

Sprawozdanie konsultanta dostępne jest na następującej stronie internetowej:

http://ec.europa.eu/dgs/economy_finance/evaluation/completed/index_en.htm

Wraz z tym sprawozdaniem Komisja przedstawia:

wniosek ustawodawczy dotyczący rewizji decyzji odzwierciedlający zmiany we wniosku na pozostały okres obowiązywania upoważnienia;

dokument roboczy służb Komisji dotyczący przeglądu śródokresowego;

kolejny dokument roboczy służb Komisji stanowiący sprawozdanie roczne z działań EBI z zakresu finansowania zewnętrznego w 2015 r.

2.SYTUACJA W ZAKRESIE UPOWAŻNIENIA EBI DO UDZIELANIA POŻYCZEK NA RZECZ PAŃSTW TRZECICH NA KONIEC 2015 R.

Upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich wspiera agendę polityki zewnętrznej Unii, wykazując wystarczającą elastyczność i reaktywność wobec wyzwań geopolitycznych, o czym świadczą przypadki Ukrainy (kryzys ukraiński), Egiptu i Maroka ( „arabska wiosna”) oraz Jordanii (kryzys uchodźczy). Upoważnienie to odgrywało rolę w stabilizacji gospodarczej, a więc i politycznej tych państw dotkniętych kryzysem politycznym 1 .

Na koniec 2015 r., po 1,5 roku działalności finansowej w ramach upoważnienia na lata 2014–2020 (po upływie 21 % czasu wdrożenia), kwoty zatwierdzone w ramach upoważnienia wyniosły łącznie 6,9 mld EUR, co odpowiada wskaźnikowi wykorzystania wynoszącemu 26 %. Wskaźnik wykorzystania w państwach wschodniego sąsiedztwa już przekracza 50 %, a w Azji i Ameryce Łacińskiej oraz w Afryce Południowej wynosi odpowiednio 41 % i 36 %. Niski wskaźnik wykorzystania w państwach ubiegających się o członkostwo jak dotąd wynika z czynników cyklicznych, które już zanikają i nie odzwierciedlają oczekiwanych potrzeb. Niski wskaźnik wykorzystania w państwach regionu Morza Śródziemnego jest spowodowany faktem, że w 2014 r. EBI zatwierdził działania na kwotę blisko 1 mld EUR, aby w pełni wykorzystać poprzednie upoważnienie. Pozostawiało to bardzo małe możliwości rezerwowania działań w 2014 r. w ramach obecnego upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2014–2020 i w konsekwencji w niektórych regionach drastycznie zmniejszyło zdolność reagowania w ramach tego upoważnienia na priorytety Unii i potencjalne przyszłe wyzwania.

Tabela 1. Wykorzystanie pułapów upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2014–2020 po 1,5 roku, stan z 31.12.2015.

    W mln EUR

Ponadto w marcu 2014 r. Unia zapowiedziała pakiet pomocy finansowej na rzecz Ukrainy i poprosiła EBI o wniesienie wkładu w postaci inwestycji rzędu 3 mld EUR na lata 2014–2016. Należy zwrócić uwagę, że do końca 2016 r. EBI najprawdopodobniej wywiąże się z zobowiązania do zwiększenia pożyczek na Ukrainie o 3 mld EUR w ciągu trzech lat.

Prognoza wykorzystania przez EBI upoważnienia na kwotę 27 mld EUR w poszczególnych regionach przedstawiono w tabel i 1 . Można zauważyć, że w wyniku takiej skali udzielania pożyczek na Ukrainie EBI wyczerpuje pułap przypisany regionowi wschodniego sąsiedztwa znaczniej szybciej, niż tego oczekiwano, kiedy pierwotnie ustalono te pułapy. Pułap w odniesieniu do wschodniego sąsiedztwa zostanie osiągnięty w połowie 2017 r., a EBI nie będzie w stanie kontynuować udzielania pożyczek w tym regionie przez cały okres obowiązywania upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich. Na przykład kontynuowanie do 2020 r. działań na obecnym poziomie 1,5 mld EUR we wschodnim sąsiedztwie (w szczególności na Ukrainie) wymagałoby zwiększenia upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich o kwotę 5,2 mld EUR. Ponadto, biorąc pod uwagę ocenę ryzyka w odniesieniu do państw wschodniego sąsiedztwa, w regionie tym istnieją ograniczone możliwości korzystania z udzielania pożyczek w ramach instrumentów realizowanych na własne ryzyko EBI.

Tabela 2. Obecne upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich na lata 2014–2020 – wykonanie i prognozy

W mln EUR

Na podstawie tej oceny Komisja proponuje zwolnienie fakultatywnej kwoty 3 mld EUR w czasie przeglądu śródokresowego przy zachowaniu takiego samego podziału pułapów regionalnych, jaki obowiązywał wcześniej. Ponadto uznano, że niezbędne jest zwiększenie elastyczności umożliwiającej EBI przenoszenie kwot w ramach pułapów regionalnych (z obecnego poziomu 10 % między poszczególnymi regionami do poziomu 20 %), lecz jedynie w przypadku konieczności zaradzenia pilnym potrzebom i sytuacjom kryzysowym, które mogą się pojawić podczas okresu obowiązywania upoważnienia i które są uznawane za priorytetowe dla polityki zewnętrznej Unii, w szczególności w odniesieniu do Ukrainy i regionów związanych z działaniami w dziedzinie migracji lub jakichkolwiek przyszłych wyzwań w pozostałym okresie obowiązywania upoważnienia na lata 2014–2020 2 . Realokacja ta nie mogłaby mieć zastosowania do nowego upoważnienia na kwotę 2,3 mld EUR dotyczącego sektora prywatnego i związanego z migracją ani do kwoty 1,4 mld EUR na projekty sektora publicznego dotyczące kryzysu migracyjnego.

3.OBECNY KONTEKST POLITYKI, W TYM INICJATYWA EBI NA RZECZ ODPORNOŚCI

Niedawno pojawiły się i ewoluowały wyraźne czynniki kształtujące politykę działań zewnętrznych Unii, które to czynniki należy uwzględnić w przeglądzie śródokresowym upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, w szczególności:

pilne prace nad zewnętrznym wymiarem kryzysu migracyjnego w UE oraz potencjalna rola EBI;

szerzej zakrojone prace nad celami zrównoważonego rozwoju i finansowaniem na rzecz rozwoju (program działań z Addis Abeby potwierdzający potrzebę wyjścia poza oficjalną pomoc rozwojową w celu wspierania inwestycji);

program działań w zakresie zmiany klimatu, w szczególności po COP 21 w Paryżu;

prace nad dyplomacją gospodarczą wspierającą umiędzynarodowienie przedsiębiorstw w UE.

3.1 Zewnętrzny wymiar kryzysu migracyjnego w UE

Niedawno na wniosek Rady Europejskiej w dniu 18 marca 2016 r. EBI wystąpił z inicjatywą uruchomienia dodatkowego finansowania na rzecz wspierania trwałego wzrostu gospodarczego, kluczowej infrastruktury i spójności społecznej w państwach południowego sąsiedztwa i Bałkanów Zachodnich, które dotknął kryzys migracyjny. W dniu 16 czerwca 2016 r. w odpowiedzi na konkluzje Rady Europejskiej z dnia 18 marca 2016 r. Rada EBI omówiła dokument, który stanowił podstawę wniosku EBI do Rady Europejskiej. W swoich konkluzjach z dnia 28 czerwca 2016 r. Rada Europejska stwierdziła, że „inicjatywa Europejskiego Banku Inwestycyjnego w krajach południowego sąsiedztwa i Bałkanów Zachodnich jako pierwszy krok w kontekście nowych ram współpracy pomoże promować inwestycje w krajach partnerskich i cieszy się pełnym poparciem z naszej strony” .

W wyniku tego kryzysu państwa południowego sąsiedztwa i Bałkanów Zachodnich mają różnorodne potrzeby, w związku z czym EBI przewiduje udział w dwóch obszarach przyczyniających się do zwiększenia odporności gospodarczej i zapewnienia zrównoważonego rozwoju:

•obszarze zaspokajania zwiększonych potrzeb w zakresie infrastruktury i powiązanych usług w celu uwzględnienia nagłego wzrostu liczby ludności dzięki udzieleniu wsparcia przez EBI w sektorze publicznym (w tym gminom i podmiotom z sektora publicznego);

•obszarze zwiększania możliwości zatrudnienia dla społeczności przyjmującej i dla uchodźców w celu wspierania integracji gospodarczej i umożliwienia uchodźcom samodzielnego utrzymania się. Wsparcie EBI na rzecz sektora prywatnego (MŚP, korporacje, mikrofinansowanie) pomogłoby sprostać temu wyzwaniu.

Wniosek EBI (tzw. inicjatywa na rzecz odporności) opiera się na trzech modułach:

­moduł 1: przyspieszenie realizacji działań, które są możliwe w istniejących ramach;

­moduł 2: poszerzenie gamy produktów oferowanych w regionach w celu wspierania przede wszystkim sektora publicznego;

­moduł 3: poszerzenie gamy produktów oferowanych w regionach w celu wspierania przede wszystkim sektora prywatnego.

Moduły 2 i 3 powinny być całkowicie ukierunkowane na pomoc uchodźcom i społecznościom przyjmującym na obszarach dotkniętych kryzysem.

Jeżeli chodzi o całkowity pułap upoważnienia, na podstawie ustaleń sformułowanych w ramach przeglądu śródokresowego oraz z uwagi na inicjatywę EBI na rzecz odporności Komisja proponuje:

•    zwolnienie fakultatywnej kwoty 3 mld EUR przy podziale pułapów regionalnych zaproponowanym w tabeli 3 . Komisja proponuje, aby wsparcie EBI na rzecz sektora publicznego w wysokości 1,4 mld EUR, przeznaczone dla uchodźców i społeczności przyjmujących (moduł 2 inicjatywy na rzecz odporności), zostało włączone do upoważnienia dotyczącego uruchomionej fakultatywnej kwoty 3 mld EUR;

•    ustanowienie dodatkowego maksymalnego pułapu w odniesieniu do upoważnienia EBI dotyczącego sektora prywatnego, wynoszącego 2,3 mld EUR (moduł 3 inicjatywy EBI na rzecz odporności), z jednoczesnym wprowadzeniem gwarancji ogólnej obejmującej działania sektora prywatnego bezpośrednio związane z uchodźcami i społecznościami przyjmującymi i rozszerzeniem w ten sposób zakresu gwarancji UE na ryzyko handlowe;

•    zwiększenie elastyczności umożliwiającej EBI przenoszenie kwot w ramach pułapów regionalnych (z obecnego poziomu 10 % między poszczególnymi regionami do poziomu 20 %), lecz jedynie z korzyścią dla regionów o priorytetowym znaczeniu dla Unii, w szczególności Ukrainy i regionów związanych z działaniami w zakresie migracji, lub jakichkolwiek przyszłych wyzwań w pozostałym okresie obowiązywania upoważnienia na lata 2014–2020. Zwiększona elastyczność nie ma zastosowania do nowego upoważnienia EBI dotyczącego sektora prywatnego w odniesieniu do inicjatywy EBI na rzecz odporności.

Zmiany te skutkowałyby całkowitym zwiększeniem gwarancji dotyczącej upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich o 5,3 mld EUR, łącznie z fakultatywną dodatkową kwotą 3 mld EUR. Jeżeli chodzi o kwotę fakultatywną, Komisja proponuje zachowanie odpowiednich udziałów dla Azji i Ameryki Łacińskiej oraz Afryki Południowej. W ramach tej kwoty Komisja proponuje również – w następstwie prognoz EBI – podzielenie podwyżki o 1,4 mld EUR w ramach inicjatywy na rzecz odporności między państwa ubiegające się o członkostwo (500 mln EUR, tylko państwa Bałkanów Zachodnich) a państwa regionu Morza Śródziemnego (900 mln EUR). Pozostała część kwoty fakultatywnej zostanie przeznaczona na wschodnie sąsiedztwo (1,177 mld EUR), a więc region ten ponad dwukrotnie zwiększy swój udział, co umożliwi przynajmniej częściowe kontynuowanie podnoszenia poziomu działalności gospodarczej w tym regionie, w szczególności na Ukrainie. Ponadto, także ze względu na prognozy EBI, kwota 2,3 mld EUR na działania EBI w sektorze prywatnym na rzecz uchodźców jest podzielona między państwa ubiegające się o członkostwo (440 mln EUR, również wyłącznie państwa Bałkanów Zachodnich) oraz państwa regionu Morza Śródziemnego (1,860 mld EUR).

(Zob. proponowany podział między regiony i podregiony w tabeli 3 ).

Tabela 3. Propozycja podziału między regiony 

W mln EUR

3.2 Cele zrównoważonego rozwoju

Od 2015 r. Unia ma obowiązek przyczyniać się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. W 2016 r. nastąpiło oficjalne rozpoczęcie programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 przyjętego przez przywódców światowych we wrześniu 2015 r. na szczycie Organizacji Narodów Zjednoczonych. W nowym programie wzywa się do rozpoczęcia starań na rzecz osiągnięcia 17 celów zrównoważonego rozwoju w ciągu najbliższych 15 lat. Dokładniej mówiąc, cele i działania objęte upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich są zasadniczo zgodne z celami zrównoważonego rozwoju i powinny bezpośrednio przyczynić się do osiągnięcia niektórych celów, takich jak: czysta woda i warunki sanitarne, ekologiczna energia po przystępnej cenie, przemysł, innowacje i infrastruktura, zrównoważone miasta i społeczności, działanie w dziedzinie klimatu, godna praca i wzrost gospodarczy. Ponadto upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich pośrednio przyczynia się do osiągnięcia następujących celów zrównoważonego rozwoju, głównie przez rozwój infrastruktury w sektorach (rolnictwa, edukacji itp.), które powinny mieć wpływ na następujące cele: wyeliminowanie ubóstwa i głodu, dobre zdrowie i dobrostan, edukacja na wysokim poziomie, równouprawnienie płci, zmniejszenie nierówności, odpowiedzialna konsumpcja i produkcja, ekosystemy wodne, pokój, sprawiedliwość i silne instytucje oraz partnerstwo na rzecz osiągnięcia tych celów. W tym kontekście upoważnienie EBI powinno zwiększać wkład banku w realizację celów zrównoważonego rozwoju, przy czym należy w szczególności skupić się na zrównoważonym rozwoju gospodarczym, który jest jednym z trzech celów nadrzędnych upoważnienia.

3.3 Porozumienie klimatyczne z Paryża

Przez przyjęcie porozumienia klimatycznego z Paryża rządy zgodziły się na ograniczenie globalnego ocieplenia do wartości znacznie niższej niż 2 °C ponad poziom sprzed epoki przemysłowej, a zatem na podjęcie działań zmierzających do szybkiej redukcji emisji gazów cieplarnianych przy użyciu najlepszych dostępnych technik. Zobowiązały się również do wspierania krajów rozwijających się w ich staraniach na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu.

W tych ramach Unia już podejmuje kroki, aby zrealizować swój cel dotyczący redukcji emisji o co najmniej 40 % do 2030 r. Działania EBI z zakresu finansowania prowadzone w ramach upoważnienia są częścią tych starań. Upoważnienie istotnie przyczynia się do realizacji celów w dziedzinie zmiany klimatu (jednego z jego trzech celów nadrzędnych), gdyż wolumen finansowania stanowi 40 % ogółu działań EBI z zakresu finansowania, przy czym duży nacisk położono na działania w zakresie łagodzenia zmiany klimatu – działania te stanowią 92 % działań EBI, zaś 8 % działań dotyczy przystosowania się do zmiany klimatu. Upoważnienie jest dobrze dostosowane do ciągłych wysiłków Unii i społeczności międzynarodowej zmierzających do realizacji celów w dziedzinie zmiany klimatu (redukcji emisji gazów cieplarnianych).

3.4. Dyplomacja gospodarcza

Obecnie toczące się dyskusje w sprawie strategii Unii na rzecz umiędzynarodowienia przedsiębiorstw europejskich mają na celu wspieranie tych przedsiębiorstw, które chcą prowadzić działalność gospodarczą za granicą, promowanie wspólnych norm dla przedsiębiorstw oraz równolegle przyciąganie inwestycji do Unii. Aktualne dyskusje koncentrowały się na potrzebie koordynacji, dostosowania i usprawnienia działań Unii w dziedzinie polityki, podmiotów i instrumentów, które już przyczyniają się do rozwoju dyplomacji gospodarczej. Po drugie, dostęp do finansowania jest kluczową przeszkodą w umiędzynarodowieniu przedsiębiorstw unijnych. Unijna dyplomacja gospodarcza powinna również koncentrować się na warunkach finansowania, aby usunąć przeszkody dla umiędzynarodowienia przedsiębiorstw UE takie jak ograniczenie dostępu do finansowania. Oczekuje się, iż w tej dziedzinie EBI będzie kluczowym podmiotem, tym bardziej że upoważnienie EBI dotyczy działań realizowanych poza granicami Unii i służy promowaniu podmiotów gospodarczych UE, w tym MŚP, za granicą.

4.    USTALENIA SFORMUŁOWANE W RAMACH PRZEGLĄDU ŚRÓDOKRESOWEGO

W ramach oceny zewnętrznej stwierdzono, że:

upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich jest odpowiednio dostosowane do priorytetów Unii, zapewniło wystarczającą elastyczność pod względem reagowania na zdarzenia kryzysowe dzięki wystarczającemu marginesowi pułapów regionalnych i podregionalnych w pierwszych latach wykonywania upoważnienia, ale prowadziło do nadmiernego wykorzystania pułapów w niektórych regionach (państwa wschodniego sąsiedztwa, Azja i Azja Środkowa);

działania EBI z zakresu finansowania przeprowadzone zostały zgodnie z zasadami polityki przydziału środków, lecz fakt, że państwa posiadające rating na poziomie inwestycyjnym korzystały z gwarancji UE, nasuwa pewne wątpliwości;

po czterech latach wdrażania ramy pomiaru wyników EBI są dobrze dostosowane do celów operacyjnych;

stwierdzono również, że istnieją pewne możliwości poprawy sprawozdawczości EBI wobec Unii w kontekście przygotowania sprawozdania rocznego Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działań EBI z zakresu finansowania realizowanych zgodnie z decyzją 466/2014/UE;

koordynacja z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi i delegacjami UE w kontekście mechanizmu łączenia pożyczek była efektywna;

jeżeli chodzi o wartość dodaną działań EBI z zakresu finansowania w kontekście działań objętych upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, EBI był w stanie finansować projekty realizowane w państwach o niskim ratingu. Wartość dodana finansowania EBI jest szczególnie istotna pod względem stopy procentowej i terminu zapadalności (głównie w odniesieniu do wsparcia udzielanego przez EBI MŚP), jak również pod względem korzyści niefinansowych, takich jak: pomoc techniczna, promowanie dobrych standardów, normy udzielania zamówień publicznych;

w sprawozdaniu zwraca się uwagę na fakt, że brak finansowania w lokalnej walucie stanowi ograniczenie wartości dodanej, ponieważ ryzyko zmiany kursu wymiany walut ponosi pożyczkobiorca;

jeżeli chodzi o zmianę klimatu, wyniki na koniec 2015 r. przekroczyły docelowy poziom 25 % ogółu działań EBI z zakresu finansowania, przy czym wolumen finansowania stanowił 40 % ogółu działań;

w sprawozdaniu stwierdzono, że można byłoby zwiększyć widoczność Unii na poziomie beneficjenta końcowego.

5.    KLUCZOWE ELEMENTY WNIOSKU KOMISJI

Na podstawie przeprowadzonej przez Komisję oceny ustaleń sformułowanych w ramach przeglądu śródokresowego, które przedstawiono w rozdziale 4, oraz na podstawie kontekstu polityki, w tym inicjatywy EBI na rzecz odporności, przedstawionej w rozdziale 3, nowe elementy, które zostaną wprowadzone do nowej decyzji, można podsumować następująco:

uruchomienie fakultatywnej dodatkowej kwoty w wysokości 3 mld EUR: to upoważnienie fakultatywne proporcjonalnie zwiększy pułapy regionalne, z uwzględnieniem kwoty 1,4 mld EUR w ramach inicjatywy EBI na rzecz odporności (moduł 2) na potrzeby działań z udziałem podmiotów publicznych;

dodano nowy horyzontalny cel nadrzędny obejmujący reagowanie na kryzys migracyjny;

fakultatywna dodatkowa kwota 3 mld EUR obejmująca kwotę 1,4 mld EUR związaną z inicjatywą EBI na rzecz odporności (moduł 2) zostanie przeznaczona na działania z udziałem podmiotów publicznych. Wspomniana kwota 1,4 mld EUR zostanie rozdzielona pomiędzy państwa ubiegające się o członkostwo oraz państwa regionu Morza Śródziemnego;

podniesienie całkowitego pułapu o 2,3 mld EUR w odniesieniu do działań EBI z zakresu finansowania na rzecz sektora prywatnego (moduł 3), który to pułap ma zastosowanie do projektów wspierających uchodźców lub społeczności przyjmujące. Ta kwota również zostanie rozdzielona zgodnie z prognozami EBI pomiędzy państwa ubiegające się o członkostwo oraz państwa regionu Morza Śródziemnego. W tym kontekście oraz w odniesieniu do wspomnianej kwoty zakres gwarancji UE na potrzeby tych działań jest rozszerzony na wszystkie płatności należne EBI, ale przez niego nieotrzymane („gwarancja ogólna”), a zatem nie jest to gwarancja obejmująca wyłącznie ryzyko polityczne, jak obecnie stanowi decyzja. Gwarancja ogólna związana z tym nowym upoważnieniem będzie podlegała wynagrodzeniu. Przychody będą wpłacane do Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych. Maksymalny pułap działań EBI w ramach gwarancji UE został zatem podniesiony do 32,3 mld EUR;

jeżeli chodzi o ramy pomiaru wyników, EBI powinien opracować i wdrożyć wskaźniki w odniesieniu do projektów stanowiących strategiczną odpowiedź na kryzys migracyjny. W kontekście sprawozdania rocznego Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działań EBI z zakresu finansowania uwzględniono ocenę wpływu działań EBI z zakresu finansowania podjętych w odpowiedzi na kryzys migracyjny;

przegląd wykazu państw kwalifikujących się: usunięcie z wykazu państw kwalifikujących się państw o wysokich dochodach i wysokim ratingu na poziomie inwestycyjnym, takich jak: Brunei, Islandia, Izrael, Singapur, Chile i Korea Południowa, jak również chińskich Specjalnych Regionów Administracyjnych Hongkong i Makau;

wprowadzenie większej elastyczności przez umożliwienie EBI w większym zakresie realokację środków między regionami i podregionami w trakcie obowiązywania upoważnienia. Aby umożliwić reagowanie na pilne potrzeby oraz na sytuacje kryzysowe, które mogą się pojawić w którymś z regionów podczas okresu obowiązywania upoważnienia, konieczna jest większa elastyczność. Poziom realokacji kwot między regionami został zwiększony z 10 % do 20 %. Realokacja nie ma zastosowania do kwoty 2,3 mld EUR przydzielonej w odniesieniu do upoważnienia dotyczącego sektora prywatnego ani do kwoty 1,4 mld EUR związanej z projektami sektora publicznego dotyczącymi kryzysu migracyjnego;

wzmocnienie podejmowanych w ramach upoważnienia działań w obszarze zmiany klimatu. Wolumen działań EBI w obszarze łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej powinien przyczyniać się do zwiększenia odsetka pożyczek udzielanych przez EBI na wsparcie inwestycji związanych z klimatem w państwach rozwijających się z 25 % do 35 % do 2020 r. W okresie objętym decyzją minimalny wolumen tych działań powinien nadal stanowić 25 % ogółu działań EBI z zakresu finansowania, odzwierciedlając nowe priorytety upoważnienia, a jednocześnie EBI powinien dążyć do utrzymania obecnych wysokich wyników. Wprowadzono odwołanie do porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu;

należy zwiększyć wsparcie EBI na rzecz MŚP z Unii (umiędzynarodowienie przedsiębiorstw z UE);

podkreślono bezpośredni wkład upoważnienia EBI w realizację niektórych celów zrównoważonego rozwoju.

6.    WPŁYW PODNIESIENIA CAŁKOWITEGO PUŁAPU NA BUDŻET

We wniosku przewidziano podniesienie całkowitego pułapu działań EBI z zakresu finansowania w ramach gwarancji UE przez cały okres 2014–2020 przez uruchomienie fakultatywnej kwoty 3 mld EUR wspomnianej w decyzji oraz przez dodanie nowego upoważnienia do udzielania pożyczek na projekty sektora prywatnego w odpowiedzi na kryzys migracyjny, w wysokości 2,3 mld EUR. Całkowity pułap osiągnie ogółem kwotę 32,3 mld EUR i ma być podzielony na regionalne pułapy i podpułapy.

Dodatkowe zapotrzebowanie na środki budżetowe na zasilenie Funduszu Gwarancyjnego związane z podniesieniem całkowitego pułapu upoważnienia (+5,3 mld EUR) zostanie sfinansowane z linii budżetowej Unii „Finansowanie Funduszu Gwarancyjnego” w kontekście wieloletnich ram finansowych. Wpływ potrzeby zasilenia Funduszu Gwarancyjnego jest obliczany na podstawie oczekiwanych wzorów wypłat i spłat pożyczek objętych gwarancją, co będzie rozłożone na obecne i przyszłe ramy makrofinansowe (WRF), jak przedstawiono w tabeli 4 .

Tabela 4. Całkowita kwota pożyczek EBI i Euratomu oraz w ramach pomocy makrofinansowej pozostających do spłaty w latach 2014–2026

W mln EUR

Począwszy od 2021 r., spadek pozostającej kwoty należnej związany jest z brakiem prognoz dotyczących następnego okresu upoważnienia EBI.

Tabela 5 ilustruje roczne zapotrzebowanie na dodatkowe środki budżetowe wynikające z wpływu podniesienia całkowitego pułapu upoważnienia do kwoty 32,3 mld EUR. W latach 2018–2020 (w obecnych WRF) zapotrzebowanie na dodatkowe środki budżetowe powinno być zatem ograniczone do 115 mln EUR (zob. tabela 5 ).

Tabela 5. Zapotrzebowanie na dodatkowe finansowanie w ramach pułapu wynoszącego 32,3 mld EUR

W mln EUR

Jeżeli chodzi o wpływ rozszerzenia gwarancji UE (gwarancji ogólnej) na niektóre projekty EBI w sektorze prywatnym związane z kryzysem migracyjnym przy kwocie ograniczonej do 2,3 mld EUR (moduł 3), profil ryzyka byłby bardziej ryzykowny niż obecna ekspozycja w przypadku działań dotyczących sektora prywatnego realizowanych w ramach upoważniania. Niemniej jednak wpływ ten byłby złagodzony składkami z tytułu ryzyka pobieranymi przez EBI od prywatnych pożyczkobiorców. Przychody ze składek z tytułu ryzyka pochodzące z działań EBI z zakresu finansowania w sektorze prywatnym w kontekście wsparcia w sytuacji kryzysu migracyjnego byłyby ponownie wpłacane do Funduszu Gwarancyjnego i powinny stanowić nowe źródło przychodów funduszu z zastrzeżeniem przeglądu rozporządzenia (WE, Euratom) nr 480/2009 6 ustanawiającego Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych. Te nowe napływające środki mają na celu zapewnienie, aby pułapy działań EBI z zakresu finansowania na mocy decyzji były utrzymane na odpowiednim poziomie przez pozostałą część okresu 2014–2020.

(1)

Zob. dokument roboczy służb Komisji dotyczący przeglądu śródokresowego stosowania upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, s. 13.

(2)

Zob. również rozdział 3.

(3)

Kwoty te obejmują pożyczki na kwotę 1,4 mld EUR w ramach modułu 2 inicjatywy EBI na rzecz odporności.

(4)

Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 10–14.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 14.9.2016

COM(2016) 584 final

ZAŁĄCZNIK

Obliczanie dodatkowego zapotrzebowania na finansowanie funduszu gwarancyjnego w oparciu o zwiększenie całkowitego pułapu w wysokości 5,3 mld EUR

do

SPRAWOZDANIA KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

na temat śródokresowego przeglądu stosowania decyzji nr 466/2014/UE w sprawie udzielenia gwarancji UE dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z działaniami z zakresu finansowania wspierającymi projekty inwestycyjne poza granicami Unii

{SWD(2016) 294 final}
{SWD(2016) 295 final}

ZAŁĄCZNIK I

Obliczanie dodatkowego zapotrzebowania na finansowanie funduszu gwarancyjnego w oparciu o zwiększenie całkowitego pułapu w wysokości 5,3 mld EUR

Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych jest obecnie zasilany z budżetu Unii, co ma pozwolić na utrzymanie środków na poziomie kwoty docelowej, określonej w rozporządzeniu (WE, Euratom) nr 480/2009, w wysokości 9 % łącznej kwoty niespłaconych pożyczek udzielonych przez EBI, Euratom oraz w ramach pomocy makrofinansowej.

W odniesieniu do wpływu uruchomienia kwoty 3 mld EUR i wpływu inicjatywy na rzecz odporności na finansowanie Funduszu Gwarancyjnego zastosowano zasady regulujące jego funkcjonowanie zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiającym Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych. Zgodnie z tym rozporządzeniem wpłat na potrzeby pożyczek dokonuje się na podstawie łącznych nierozliczonych kwot zobowiązań gwarantowanych w następujący sposób:

   Wysokość wpłaty na rzecz Funduszu Gwarancyjnego jest obliczana na początku roku t1 jako różnica pomiędzy kwotą docelową (wynoszącą 9 % łącznych nierozliczonych kwot zobowiązań gwarantowanych powiększonych o odsetki skumulowane) a wartością aktywów netto Funduszu na koniec roku t0. Wartość aktywów netto Funduszu na koniec każdego roku obejmuje przychody z zainwestowanych aktywów płynnych Funduszu i dalsze skutki niewykonanych zobowiązań w Syrii.

   W ramach procesu planowania budżetowego w roku t1 w projekcie budżetu na rok t2 wprowadza się odpowiednią kwotę mającą zasilić Fundusz, która zostaje następnie zapisana w budżecie ostatecznym.

   Fundusz jest zasilany za pomocą pojedynczej usługi płatniczej realizowanej w roku t2 z linii budżetowej 01.03.06.