KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 9.8.2016

COM(2016) 499 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI

z zatrudnienia personelu kontraktowego w 2014 r.

SPIS TREŚCI

1.Wprowadzenie

2.Zmiany liczby personelu kontraktowego w Komisji od 2004 r.

3.Personel kontraktowy Komisji według płci i grupy funkcyjnej

4.Personel kontraktowy Komisji według narodowości

5.Personel kontraktowy Komisji według służb

5.1.Podział według płci i DG

5.2.Podział według rodzaju umowy

5.2.1.Pracownicy kontraktowi 3a

5.2.2.Personel kontraktowy do zadań pomocniczych 3b

6.Personel kontraktowy w innych instytucjach i agencjach

6.1.Personel kontraktowy w innych instytucjach

6.1.1.Podział według płci i grupy funkcyjnej w innych instytucjach

6.1.2.Podział według narodowości w innych instytucjach

6.2.Personel kontraktowy w agencjach

6.2.1.Podział według płci i grupy funkcyjnej w agencjach

6.2.2.Podział według narodowości w agencjach

1.Wprowadzenie

Niniejsze sprawozdanie stanowi wypełnienie zobowiązania nałożonego na mocy regulaminu pracowniczego, wynikającego z art. 79 ust. 3 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, zgodnie z którym „Komisja przedstawia roczne sprawozdanie z zatrudnienia personelu kontraktowego uwzględniając liczbę pracowników, obejmowane przez nich stanowiska, rozmieszczenie geograficzne i środki dostępne z budżetu dla danej grupy funkcyjnej”. Niniejsze sprawozdanie przedstawia szczegółowy obraz stanu personelu kontraktowego na dzień 31 grudnia 2014 r.

Dane budżetowe (przekazywane co roku władzy budżetowej wraz z projektem budżetu – dokument roboczy, część II i III) odzwierciedlają liczbę pracowników kontraktowych aktualną na dzień przedstawienia projektu budżetu (w tym także personel kontraktowy zatrudniony ze środków przeznaczonych na określony cel), czyli liczbę personelu na dzień 1 kwietnia roku N-1 (gdzie N jest rokiem projektu budżetu), wykonanie budżetu z roku N-2 oraz wnioski o przyznanie środków z szacunkami wyrażonymi w liczbie pełnych etatów na rok N. Wyjaśnia to wszelkie różnice dotyczące liczby personelu kontraktowego, jakie mogą wystąpić między różnymi źródłami danych.

Dane znajdujące się w niniejszym sprawozdaniu dotyczą ogółu instytucji europejskich (w tym Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych działającej od dnia 1 stycznia 2011 r.) i agencji w rozumieniu art. 1a regulaminu. Dane dotyczące Komisji są bardziej szczegółowe i obejmują personel finansowany z pozycji operacyjnych i na badania, a także przez biura, delegatury, przedstawicielstwa i Wspólne Centrum Badawcze (JRC).

W art. 80 warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej wskazano powiązanie między grupą funkcyjną (dalej GF) i rodzajami zadań, jakie mogą być wykonywane przez personel kontraktowy:

Kategorię personelu kontraktowego utworzono w 2004 r. w ramach reformy regulaminu pracowniczego. Od tego czasu personel kontraktowy ma swój użyteczny wkład w pracę instytucji, świadcząc po niższych kosztach pomoc w zadaniach administracyjnych i wnosząc umiejętności, jakie instytucja nie zawsze miała do swojej dyspozycji.

Dotyczy to w szczególności personelu na poziomie GF I, który od 2004 r. zastąpił kategorię D urzędników. W związku ze zniesieniem tej kategorii nie organizuje się już konkursów (wyjątek stanowi Parlament) na urzędników wykonujących zadania woźnych, kierowców i inne zadania typowe dla GF I.

2.Zmiany liczby personelu kontraktowego w Komisji od 2004 r.

Na koniec 2014 r. ogólna liczba personelu kontraktowego we wszystkich instytucjach i agencjach łącznie wyniosła 11 100. Komisja zatrudnia około 58 % tego personelu, w porównaniu do 60% w 2012 r. W sytuacji, w której liczba personelu kontraktowego Komisji utrzymywała się do 2013 r. na względnie stałym poziomie, po czym wzrosła w 2014 r., ten stosunkowy spadek udziału personelu kontraktowego Komisji można wyjaśnić zwiększeniem liczby personelu kontraktowego w innych instytucjach i agencjach.

Szczegółowe dane dotyczące podziału według poszczególnych instytucji i agencji analizowane są w dalszej części sprawozdania.

Zmiany od 2004 r. w ramach Komisji były następujące 1 :

Tabela nr 1

Wzrost liczby personelu kontraktowego w Komisji, który w 2014 r. liczył około 6400 osób, można po części wyjaśnić stopniowym wycofywaniem personelu pomocniczego (który w 2003 r. liczył niemal 3 000 osób) na korzyść personelu kontraktowego do zadań pomocniczych (art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej), zastąpieniem dawnej kategorii D urzędników przez personel kontraktowy (art. 3a warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej) oraz zamianą stanowisk urzędników na stanowiska personelu kontraktowego w urzędach. Personel kontraktowy angażowano ponadto w celu czasowego zastępowania personelu objętego regulaminem pracowniczym, jak przewidziano w art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej.

Liczba personelu kontraktowego do 2009 r. ciągle wzrastała, po czym lekko zmniejszyła się w 2010 r. Powodem tego zmniejszenia było oczekiwanie na wyniki nowego naboru CAST 2010.

Choć w 2011 r. dane liczbowe dotyczące Komisji wydawały się wskazywać na stabilizację, jest to wynikiem dwóch przeciwstawnych procesów. Z jednej strony utworzenie ESDZ spowodowało przeniesienie 277 pracowników kontraktowych z personelu Komisji (pracującego w DG RELEX w delegaturach i siedzibie instytucji) do ESDZ, a z drugiej strony w latach 2010 - 2011 Komisja zatrudniła 275 pracowników kontraktowych. Jeśli nie uwzględnia się odejścia wspomnianych pracowników do ESDZ, zmiana między 2010 a 2011 r. wynosiłaby 4,6%, czyli tyle, ile wynosiła średnia zmiana w 2008 r. i w 2009 r.

W 2012 r. i w 2013 r. liczba pracowników kontraktowych nieznacznie spadła (odpowiednio o -1 % i -2 %), co można wyjaśnić ogólną tendencją do redukcji liczby pracowników i oczekiwaniem na wejście w życie nowego regulaminu pracowniczego w styczniu 2014 r.

Dzięki opublikowaniu przez Komisję we wrześniu 2013 r. zaproszenia do wyrażenia zainteresowania zatrudnieniem w charakterze personelu kontraktowego 3b możliwe było zaproponowanie dyrekcjom generalnym (DG) 2 nowych kandydatów. W związku z różnymi terminami naboru i rekrutacji rzeczywisty wpływ tego zaproszenia do wyrażenia zainteresowania stał się głównie widoczny od 2014 r.

Ponadto wejście w życie nowego regulaminu pracowniczego z dniem 1 stycznia 2014 r. pozwoliło przedłużyć maksymalny okres zatrudnienia personelu kontraktowego 3b do sześciu lat. W ten sposób wielu pracowników kontraktowych, którzy przepracowali już 3 lata i nadal byli zatrudnieni w Komisji jako pracownicy tymczasowi, mogło zostać zatrudnionych na nowych umowach, co pozwoliło Komisji korzystać z doświadczenia pracowników kontraktowych już przeszkolonych i natychmiast gotowych do wykonywania obowiązków, zredukowana została przy tym liczba pracowników tymczasowych 3 .

3.Personel kontraktowy Komisji według płci i grupy funkcyjnej

Podział personelu kontraktowego według grup funkcyjnych przedstawiono w poniższej tabeli.

Podział mężczyźni/kobiety i według grupy funkcyjnej w 2014 r. 4

Tabela nr 2

2014

Na dzień 31 grudnia 2014 r. liczba pracowników kontraktowych pracujących w Komisji wynosiła 6440. Spośród wszystkich grup funkcyjnych najwięcej osób należało do GF II - blisko 40 % zatrudnionych w 2014 r., co stanowi wzrost w porównaniu z poprzednimi latami. Pracownicy ci wykonują prace sekretarskie lub inne podobne zadania, ale też na przykład zajmują się opieką nad dziećmi. Kolejnymi najliczniejszymi grupami personelu kontraktowego są GF IV i GF III.

Równowaga liczby mężczyzn i kobiet ogólnie utrzymuje się na stałym poziomie: kobiety stanowiły 62,8 % łącznej liczby personelu kontraktowego w 2013 r. i 63,4 % w 2014 r.

W GF IV w 2014 r. równowaga liczby mężczyzn i kobiet prawie została osiągnięta. Podział według płci w pozostałych GF pozostaje podobny od 2011 r. Proporcjonalnie znacznie wyższa liczba kobiet niż mężczyzn zatrudniona jest w GF II (83,5 % w 2014 r.) oraz - w mniejszym stopniu - w GF III (59,8 % w 2014 r.). Liczba mężczyzn jest natomiast wyższa niż liczba kobiet w GF I (63,5 % mężczyzn w 2014 r.).

Stan taki odzwierciedla „tradycyjny” podział rodzaju wykonywanych zadań: personel kategorii GF II wykonuje w większości prace sekretarskie i zajmuje się opieką nad dziećmi, a GF I – głównie zadania woźnych i kierowców.

4.Personel kontraktowy Komisji według narodowości

Najliczniej reprezentowanymi narodowościami wśród personelu kontraktowego są - w porządku malejącym: Belgowie, Włosi, Francuzi, Hiszpanie i Rumuni, a następnie Polacy i Grecy. W przypadku pierwszych czterech narodowości stan ten pozostaje niezmieniony od 2005 r. Zjednoczone Królestwo i Niemcy, podobnie jak Polska i Niderlandy, są raczej słabo reprezentowane w stosunku do liczby mieszkańców tych państw. Belgia i Włochy natomiast są licznie reprezentowane w stosunku do swojej liczby mieszkańców.

Należy zauważyć, że w związku z przystąpieniem Chorwacji do Unii Europejskiej z dniem 1 lipca 2013 r., na dzień 31 grudnia 2014 r. w Komisji pracowało 59 pracowników kontraktowych z tego kraju.

Personel kontraktowy Komisji według narodowości i płci w 2014 r. 5

Tabela nr 3

Na podział personelu kontraktowego w Komisji według narodowości wpływa wiele połączonych ze sobą czynników, w szczególności lokalizacja instytucji europejskich i okres, na jaki zawierane są proponowane umowy.

Ponieważ większość pracowników jest rekrutowana na czas określony, kandydaci są raczej skłonni zgodzić się na zatrudnienie, jeśli mieszkają w państwie, w którym instytucja powołująca ich do pracy ma siedzibę lub w państwie sąsiednim. Z kolei kandydatom posiadającym rodzinę czasem trudno wyjechać jest z kraju pochodzenia, aby osiedlić się na krótki okres w miejscu, gdzie zlokalizowana jest siedziba instytucji.

Personel kontraktowy zatrudniany jest bowiem w Komisji na podstawie art. 3b warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej, tj. na początkowy okres jednego roku, z możliwością przedłużenia o dwa lata. Od czasu wejścia w życie nowego regulaminu pracowniczego w 2014 r. maksymalny dopuszczalny okres obowiązywania tych umów wynosi sześć lat.

Ten czynnik bliskości geograficznej znajduje również odzwierciedlenie w listach kandydatów, od których Komisja jest uzależniona. Niemniej ważne jest, by przypomnieć, że nie ma określonych limitów dla poszczególnych narodowości: rekrutacja odbywa się na podstawie poszukiwanego profilu, umiejętności i kompetencji językowych kandydatów.

Tę samą tendencję związaną z miejscem zamieszkania potwierdza tabela dotycząca podziału według narodowości w innych instytucjach i agencjach.

Personel kontraktowy według płci i grupy funkcyjnej 6

Tabele te pozwalają dokonać analizy podziału według grupy funkcyjnej, narodowości i płci. W 2014 r., tak jak w latach poprzednich, wszystkie państwa członkowskie były reprezentowane w GF IV i w GF II, natomiast w grupie GF III nie było Luksemburczyków, a w grupie GF I – Austriaków.

Tabela nr 4

5.Personel kontraktowy Komisji według służb

W poniższej sekcji dane dotyczące personelu kontraktowego przedstawiono z podziałem na DG. Można zauważyć różnice między poszczególnymi DG, wynikające między innymi z przydzielonych im zadań. Na przykład DG DEVCO zatrudnia w większości personel GF IV, który wykonuje zadania w zakresie pomocy i współpracy międzynarodowej lub osoby zarządzające programami zarówno w delegaturach, jak i w siedzibie głównej, podczas gdy OIB zatrudnia głównie asystentów ds. administracyjnych lub opiekunów do dzieci, którzy należą do GF II.

Ponadto środki przydzielone na zastępstwa personelu nieobecnego pozwalają na utrzymanie ciągłości służby, czego nie dałoby się przeprowadzić w równie zadowalającym stopniu bez takich czasowych zastępstw.

5.1.Podział według płci i DG 7

Tabela nr 5

5.2.Podział według rodzaju umowy 8

5.2.1.Pracownicy kontraktowi 3a

Tabela nr 6

5.2.2.Personel kontraktowy do zadań pomocniczych 3b

Tabela nr 7

6.Personel kontraktowy w innych instytucjach i agencjach

Ogólna liczba personelu kontraktowego w innych instytucjach i agencjach wyniosła 4624 w 2014 r., w porównaniu do 4179 w 2013 r. Stanowi to wzrost o 10,6 % w okresie od 2013 r. do 2014 r.

Tabela nr 8

Zmiany w strukturze personelu kontraktowego
w innych instytucjach i agencjach od 2010 r. 9

* Utworzenie ESDZ z dniem 1 stycznia 2011 r. i przesunięcie 313 pracowników kontraktowych Komisji do ESDZ począwszy od tej daty w dużym stopniu wyjaśnia znaczny wzrost liczby personelu kontraktowego w okresie między 2010 r. a 2011 r. Więcej szczegółów znajduje się w sprawozdaniu Komisji dla Rady z zatrudnienia personelu kontraktowego za rok 2011.

6.1.Personel kontraktowy w innych instytucjach 10

Liczba pracowników kontraktowych w innych instytucjach zwiększyła się o 17,7 % w okresie od 2013 r. do 2014 r. Wzrost ten można w dużej mierze wyjaśnić wzrostem liczby pracowników kontraktowych w Parlamencie Europejskim w okresie od 2013 do 2014 r. (z 874 do 1210 pracowników kontraktowych), co w przypadku tej instytucji stanowi wzrost o 38,4 %. Ten odnotowany w 2014 r. wzrost liczby pracowników kontraktowych w Parlamencie Europejskim wynika z decyzji o zinternalizowaniu ochrony i zaangażowaniu pracowników kontraktowych z GFI do wykonywania tych zadań.

Tabela nr 9

Personel kontraktowy w innych instytucjach w 2014 r.

6.1.1.Podział według płci i grupy funkcyjnej w innych instytucjach 11

Tabela nr 10

6.1.2.Podział według narodowości w innych instytucjach 12

Tabela nr 11

6.2.Personel kontraktowy w agencjach

Liczba pracowników kontraktowych w agencjach stale i systematycznie rośnie. Łączna liczba pracowników kontraktowych w agencjach wzrosła z 1933 w 2010 r. do 2214 w 2011 r., 2408 w 2012 r., 2522 w 2013 r. i 2582 w 2014 r.

Według klasyfikacji opracowanej przez DG BUDG analiza dostępnych informacji dzieli agencje na 3 kategorie: agencje zdecentralizowane, wspólne przedsięwzięcia i Europejski Instytut Innowacji i Technologii oraz agencje wykonawcze.

Personel kontraktowy w agencjach 13

Tabela nr 12

45% pracowników kontraktowych jest zatrudnionych przez agencje wykonawcze, a 48 % – w agencjach zdecentralizowanych. Pozostała część (7%) zatrudniona jest we wspólnych przedsięwzięciach i Europejskim Instytucie Innowacji i Technologii.

Wzrost liczby pracowników kontraktowych w okresie od 2010 do 2014 r. odzwierciedla wzrost liczby agencji i ich zadań.

W 2014 r. uruchomiono kilka nowych wspólnych przedsięwzięć: 1) Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL (Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy), które przejęło działania wspólnych przedsięwzięć ARTEMIS i ENIAC; 2) Wspólne Przedsięwzięcie BBI (Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu) oraz 3) Wspólne Przedsięwzięcie S2R (Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail).

6.2.1.Podział według płci i grupy funkcyjnej w agencjach

Podział według grupy funkcyjnej jest stosunkowo jednorodny dla wszystkich 3 kategorii agencji i utrzymuje się na stałym poziomie od 2012 r.

Podział według grupy funkcyjnej w agencjach w 2014 r. 14

Tabela nr 13

 Tabela nr 14

6.2.2.Podział według narodowości w agencjach

W zakresie podziału geograficznego należy zauważyć, że lokalizacja agencji odgrywa przeważającą rolę w strukturze narodowościowej personelu kontraktowego.

Stąd podział geograficzny w agencjach wykonawczych, które są zlokalizowane w tych samych miejscach, co siedziby Komisji, odzwierciedla te same tendencje, jak w przypadku Komisji, gdzie najczęściej reprezentowanymi narodowościami są Belgowie, Włosi, Francuzi i Hiszpanie.

Podobnie lokalizacja innych agencji i wspólnych przedsięwzięć znajduje odzwierciedlenie w podziale według narodowości.

Podział według narodowości w agencjach w 2014 r. 15

Tabela nr 15

Tabela nr 16

(1)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(2)  W 2013 r. eksploatacja istniejących baz danych kandydatów przez DG była utrudniona i brak był pewnych profili.

(3)  Liczba pracowników tymczasowych wynosiła 415 w dniu 1 lipca 2013 r., a 1 lipca 2014 r. – 188.

(4)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(5)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(6)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(7)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(8)  Źródło: Platforma analityczna DG HR Komisji

(9)  Źródło: Eurostat

(10)  Źródło: Eurostat

(11)  Źródło: Eurostat

(12)  Źródło: Eurostat

(13)  Źródło: Eurostat

(14)  Źródło: Eurostat

(15)  Źródło: Eurostat