EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013PC0902
Proposal for a COUNCIL OPINION on the Economic Partnership Programme of Spain
Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Hiszpanię
Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Hiszpanię
/* COM/2013/0902 final - 2013/0393 (NLE) */
Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Hiszpanię /* COM/2013/0902 final - 2013/0393 (NLE) */
2013/0393 (NLE) Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego
przedłożonego przez Hiszpanię
RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 473/2013
z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów
dotyczących monitorowania i oceny projektów planów budżetowych
oraz zapewnienia korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich
należących do strefy euro[1], w
szczególności jego art. 9 ust. 4, uwzględniając
wniosek Komisji Europejskiej, a także mając na uwadze, co
następuje: (1) Pakt stabilności i
wzrostu ma na celu zapewnienie dyscypliny budżetowej w całej Unii i
określa ramy zapobiegania nadmiernemu deficytowi sektora instytucji
rządowych i samorządowych oraz jego korygowania. Pakt
stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia
zdrowych finansów publicznych jako środka służącego
umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu
gospodarczego opartego na stabilności finansowej, wspierając tym
samym osiągnięcie celów Unii w zakresie zrównoważonego wzrostu i
zatrudnienia. (2) Rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 473/2013 z dnia
21 maja 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów dotyczących
monitorowania i oceny projektów planów budżetowych oraz zapewnienia
korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich
należących do strefy euro określa przepisy dotyczące
ściślejszego monitorowania polityk budżetowych w strefie euro
oraz zapewniania spójności budżetów krajowych z wytycznymi
dotyczącymi polityki gospodarczej wydawanymi w kontekście paktu
stabilności i wzrostu oraz europejskiego semestru. Ponieważ
działania o wyłącznie budżetowym charakterze mogą
być niewystarczające do zapewnienia trwałej korekty nadmiernego
deficytu, może zaistnieć konieczność podjęcia
dodatkowych działań politycznych oraz reform strukturalnych. (3) Art. 9 rozporządzenia
(UE) nr 473/2013 zawiera przepisy dotyczące programów partnerstwa
gospodarczego, które muszą przedkładać państwa
członkowskie należące do strefy euro objęte procedurą
nadmiernego deficytu. Ponieważ program partnerstwa gospodarczego ustanawia
plan działań mających przyczynić się do skutecznej i
trwałej korekty nadmiernego deficytu, powinien on zawierać w
szczególności informacje na temat głównych reform budżetowych o
charakterze strukturalnym – dotyczących zwłaszcza systemów
podatkowego, emerytalnego i opieki zdrowotnej oraz ram budżetowych – które
będą miały zasadnicze znaczenie dla trwałej korekty nadmiernego
deficytu. (4) W dniu 27 kwietnia 2009 r.
Rada przyjęła decyzję zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu WE, na
mocy której Hiszpania została objęta procedurą nadmiernego
deficytu. W dniu 21 czerwca 2013 r. Rada przyjęła zmienione zalecenie
na podstawie art. 126 ust. 7 TFUE w ramach procedury nadmiernego deficytu,
która została wszczęta przed wejściem w życie
rozporządzenia (UE) nr 473/2013. (5) W dniu 1 października
2013 r., a więc w terminie określonym w art. 9 ust. 3 i art. 17 ust.
2 rozporządzenia (UE) nr 473/2013, Hiszpania przedłożyła
Komisji i Radzie program partnerstwa gospodarczego określający w
szczególności reformy budżetowe o charakterze strukturalnym
mające zapewnić skuteczną i trwałą korektę
nadmiernego deficytu. Program partnerstwa gospodarczego obejmuje działania
mające na celu wdrożenie zaleceń dla Hiszpanii wydanych przez
Radę w dniu 9 lipca. Zalecenia te dotyczą następujących
celów: (i) zróżnicowana konsolidacja budżetowa stymulująca
wzrost gospodarczy (zalecenia 1 i 2); (ii) przywrócenie kredytowania gospodarki
(zalecenie 3); (iii) walka z bezrobociem i społecznymi konsekwencjami
kryzysu (zalecenia 4, 5 i 6); (iv) wspieranie konkurencyjności i wzrostu
gospodarczego (zalecenia 7 i 8) oraz (v) modernizacja administracji publicznej
(zalecenie 9). (6) Hiszpania zamierza
wprowadzić następujące środki budżetowe o charakterze
strukturalnym: (i) ścisłe monitorowanie sytuacji budżetowej na
szczeblu regionalnym i lokalnym; (ii) utworzenie niezależnej instytucji budżetowej;
(iii) obniżenie wydatków na opiekę zdrowotną i
administrację publiczną; (iv) wyeliminowanie zaległości w
zobowiązaniach cywilnoprawnych sektora publicznego; (v) ograniczenie
inercji cen w wydatkach i dochodach publicznych; (vi) stabilizacja systemu
emerytalnego; (vii) uproszczenie hiszpańskiego systemu podatkowego i
poprawa jego efektywności; (viii) walka z gospodarką nieformalną
oraz (ix) zwiększenie efektywności administracji publicznej.
Można oczekiwać, że środki te, jeżeli zostaną
skutecznie wdrożone, przyczynią się do trwałej korekty
nadmiernego deficytu Hiszpanii. (7) W hiszpańskim programie
partnerstwa gospodarczego przedstawia się także postępy
osiągnięte w poprawie monitorowania sytuacji finansowej regionów
zgodnie z ustawą o stabilności budżetowej, a także fundusz płynności
regionów i system płatności dla dostawców. W programie nie
uwzględniono natomiast dodatkowych kroków, które wzmocniłyby
ścisłe i przejrzyste wdrażanie środków zapobiegawczych i
naprawczych przewidzianych w ustawie o stabilności budżetowej. Takie
działania mogłyby polegać np. na publikacji w stosownym terminie
kwartalnych sprawozdań z oceny regionalnych planów gospodarczych i
finansowych oraz na publikacji uzasadnień decyzji w sprawie
nałożenia sankcji na podmioty nieprzestrzegające przepisów oraz
decyzji w sprawie odstąpienia od nałożenia sankcji w takich
przypadkach. (8) Powołanie
niezależnej instytucji budżetowej zgodnie z wymogami
rozporządzenia (UE) nr 473/2013 powinno przyczynić się do
poprawy monitorowania hiszpańskich finansów publicznych oraz do wczesnego
wykrywania odstępstw od realizacji celów budżetowych. Niezależna
instytucja (rada) budżetowa będzie także doradzać w kwestii
wprowadzania przewidzianych w ustawie o stabilności budżetowej
środków zapobiegawczych, naprawczych i służących egzekwowaniu
przepisów, a także w sprawie określania celów budżetowych dla
regionów. Należałoby jednak wzmocnić niektóre przepisy
instytucjonalne w obecnym projekcie, aby zabezpieczyć
niezależność funkcjonalną i operacyjną rady, w
szczególności w kwestii stosunkowo krótkiej kadencji
przewodniczącego. (9) W programie partnerstwa
gospodarczego nie przedstawia się co prawda planów kompleksowego,
systematycznego przeglądu głównych pozycji wydatków, do którego
przeprowadzenia do marca 2014 r. wezwała Rada w swoich zaleceniach dla
Hiszpanii. Środki racjonalizujące wydatki na opiekę
zdrowotną, politykę zatrudnienia (zob. także motyw 14
dotyczący zwalczania oszustw podatkowych) i na administrację
publiczną dają jednak pogląd na najważniejsze pozycje
wydatków. Jeżeli chodzi o wydatki na opiekę zdrowotną, takie
kroki jak przegląd koszyka świadczeń i referencyjnych cen
produktów leczniczych, a także wprowadzenie scentralizowanej platformy
zakupów dla sektora ochrony zdrowia, mogłyby zwiększyć
efektywność wykorzystania zasobów publicznych. Jeżeli chodzi o
administrację publiczną, oczekuje się, że reformy
przyniosą oszczędności w ciągu trzech lat dzięki
poprawie ogólnej efektywności, w szczególności za sprawą
wyeliminowania dublujących się struktur administracyjnych,
zredukowania kosztów ogólnych, racjonalizacji tzw. administracji
„instytucjonalnej”, a także dzięki reformie podmiotów lokalnych.
Uzyskanie spodziewanych oszczędności będzie wymagać
ścisłego monitorowania i egzekwowania wszystkich tych środków.
Zwiększenie efektywności w średnim okresie zależy
także w dużej mierze od zaangażowania regionów w reformę
administracji publicznej. (10) W toku jest nowelizacja ustawy
o stabilności budżetowej, która ma zwiększyć kompetencje
ministerstwa finansów w zakresie monitorowania sytuacji pod względem
płynności finansowej i zaległości finansowych na
poszczególnych szczeblach sektora instytucji rządowych i
samorządowych. Ma to wyeliminować zaległości sektora
publicznego w spłacie zobowiązań cywilnoprawnych i zapobiec
ryzyku dla równowagi finansowej organów administracji publicznej, jakie
może wiązać się z kumulowaniem takich zaległości.
Ten projekt ustawy sam w sobie wzmacnia dyscyplinę budżetową we
wszystkich podsektorach sektora instytucji rządowych i samorządowych.
(11) Projekt ustawy w sprawie
deindeksacji ma znieść mechanizmy indeksacji cen i opłat
administrowanych. Z zakresu tej ustawy wyłączone są
obowiązujące mechanizmy dotyczące rokowań zbiorowych,
instrumentów sektora finansowego, rent i emerytur. Systemy indeksacji rent i
emerytur są przedmiotem osobnej reformy (zob. poniżej). Po
wejściu w życie tej ustawy spodziewane są pewne
oszczędności budżetowe. Ma ona jednocześnie przyczynić
się do ograniczenia wpływu efektów drugiej rundy na ceny, a także
zwiększyć siłę nabywczą i konkurencyjność. (12) Wprowadzono istotne zmiany w
systemie emerytalno-rentowym. Równie znaczące zmiany są w planach.
Proponowana regulacja czynnika stabilności i nowy wzór indeksacji rent i
emerytur, wraz z reformą wcześniejszych emerytur przyjętą w
marcu, stanowią ważne kroki w kierunku zwiększenia
stabilności finansów publicznych i powstrzymania szybko rosnących
wydatków na emerytury i renty. (13) Jeżeli chodzi o
systematyczny przegląd systemu podatkowego (zalecenie 2), w programie
partnerstwa gospodarczego wspomina się o wnioskach grupy ekspertów, które
będą przedstawione w lutym 2014 r., po czym zostaną poddane
ocenie rządu. W dokumencie tym przedstawia się także środki
(takie jak nowy podatek od gazu fluorowodorowego) wprowadzone w związku z
zaleceniem podjęcia dodatkowych działań w kwestii podatków
środowiskowych. (14) W programie partnerstwa
gospodarczego mowa jest także o środkach zwalczania oszustw
podatkowych i pracy nierejestrowanej. Należy do nich m.in. roczny plan
kontroli podatkowych i celnych, który ma zostać przyjęty na
początku 2014 r., oraz dalsza realizacja planu działań przeciwko
oszustwom w dziedzinie zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego. Oczekuje
się, że powyższe środki przyniosą dodatkowe dochody,
przyczyniając się do konsolidacji budżetowej. (15) W programie partnerstwa
gospodarczego poświęcono wiele uwagi sprawom rynku pracy, takim jak
ocena reformy rynku pracy z 2012 r., trwająca reforma aktywnej polityki
rynku pracy, realizacja strategii zatrudnienia i przedsiębiorczości młodzieży
oraz wprowadzenie partnerstw publiczno-prywatnych w pośrednictwie pracy.
Nie przedstawiono jednak konkretnych planów dalszej modernizacji publicznych
służb zatrudnienia, które wykraczałyby poza współpracę
z prywatnymi agencjami zatrudnienia. Ponadto po ocenie reformy rynku pracy z
2012 r. w programie partnerstwa gospodarczego nie przewidziano środków
pogłębiających tę reformę. Mimo to wydaje się,
że reforma sprzyja wewnętrznej elastyczności
przedsiębiorstw i ograniczeniu wzrostu płac, dzięki czemu, przy
pozostałych czynnikach niezmienionych, powstrzymuje utratę miejsc
pracy. (16) Reformy na rynkach produktów i
usług również idą w dobrym kierunku. W programie partnerstwa
gospodarczego podano informacje o takich środkach jak projekt ustawy w
sprawie zagwarantowania jedności rynku, projekt ustawy o usługach
świadczonych w ramach wolnych zawodów oraz ustawa o
przedsiębiorczości. Ponadto w programie zwrócono uwagę na
środki, które mają zmniejszyć deficyt taryfowy w zakresie
energii elektrycznej. Ta jeszcze nieukończona reforma miałaby
powstrzymać narastanie długu związanego z taryfą dla
energii elektrycznej oraz powiązanego z nim zobowiązania warunkowego
dla finansów publicznych, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ OPINIĘ: Program partnerstwa
gospodarczego przedłożony Komisji i Radzie przez Hiszpanię w
dniu 1 października 2013 r. zawiera zasadniczo odpowiedni zbiór reform
budżetowych o charakterze strukturalnym, które powinny przyczynić
się do skutecznej i trwałej korekty nadmiernego deficytu. Program
partnerstwa gospodarczego potwierdza program i harmonogram reform
budżetowych i innych reform strukturalnych przedstawionych w krajowym
programie reform i programie stabilności z 2013 r.; w niektórych
przypadkach w programie partnerstwa gospodarczego podano bardziej
szczegółowe informacje o zakresie i planowanym terminie wdrożenia
środków. Niektóre zalecenia Rady znalazły jednak dotychczas tylko
częściowe odzwierciedlenie w konkretnych środkach. Dotyczy to na
przykład systematycznego przeglądu głównych pozycji wydatków w
celu poprawy efektywności wydatków publicznych (zgodnie z zaleceniem 1).
Ponadto, jeżeli chodzi o przegląd systemu podatkowego (zalecenie 2),
program partnerstwa gospodarczego odnosi się głównie do wniosków
grupy ekspertów podatkowych, które mają być zaprezentowane w lutym
2014 r. W większości przypadków reformy są na etapie procesu
legislacyjnego lub nie zostały jeszcze w pełni zrealizowane, podczas
gdy sukces programu partnerstwa gospodarczego zależy od jego szybkiego i
pełnego wdrożenia. Komisja i Rada będą monitorowały
wdrożenie reform w kontekście europejskiego semestru. Sporządzono w
Brukseli dnia […] r. W
imieniu Rady Przewodniczący [1] Dz.U. L 140 z 27.5.2013, s. 11.