This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013DC0915
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL on the various stunning methods for poultry
SPRAWOZDANIE KOMISJI SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie różnych metod ogłuszania drobiu
SPRAWOZDANIE KOMISJI SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie różnych metod ogłuszania drobiu
/* COM/2013/0915 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie różnych metod ogłuszania drobiu /* COM/2013/0915 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI SPRAWOZDANIE KOMISJI
DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie różnych metod ogłuszania
drobiu 1. Kontekst Art. 27 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr
1099/2009 w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania[1] stanowi, że „nie później
niż dnia 8 grudnia 2013 r. Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu
i Radzie sprawozdanie na temat różnych metod ogłuszania drobiu, w
szczególności wodnych urządzeń ogłuszających dla wielu
gatunków ptaków, z uwzględnieniem aspektów dobrostanu zwierząt, a
także skutków społeczno-ekonomicznych i środowiskowych”. W ramach prac nad niniejszym sprawozdaniem Komisja
zleciła „Badanie dotyczące różnych metod ogłuszania drobiu”
i w 2012 r. otrzymała sprawozdanie końcowe z tego badania („badanie z 2012 r.”)[2]. 2. Metody
ogłuszania drobiu Rzeźnie drobiu stosują głównie
metodę ogłuszania zwaną wodną kąpielą
ogłuszającą dla wielu gatunków ptaków (lub kąpielą
wodną). Polega ona na podwieszaniu spętanych ptaków głową w
dół, a następnie na częściowym zanurzaniu ich do nasady
skrzydeł w kąpieli wodnej, w której ptaki poddaje się
działaniu prądu elektrycznego. Prąd przepływa przez ich
ciała i ogłusza je przed etapem wykrwawiania. Główną
alternatywną metodą ogłuszania jest ogłuszanie w atmosferze
kontrolowanej (Controlled Atmosphere Stunning, CAS), polegające na
ogłuszaniu drobiu w komorze, w której poddawane są działaniu
mieszanin gazów. W UE 80 % brojlerów (kurczaków mięsnych)
jest ogłuszanych metodą kąpieli wodnej, a 20 % metodą
CAS[3]. Proporcje różnią się znacznie w
zależności od państwa członkowskiego (np. metodą CAS
ogłusza się 60 % drobiu w Niemczech i 5 % we Francji)[4]. Inne metody alternatywne do kąpieli wodnej
obejmują ogłuszanie elektryczne elektrodami przyłożonymi
jedynie z obu stron głowy oraz ogłuszanie za pomocą niskiego
ciśnienia powietrza (Low Atmosphere Pressure Stunning, LAPS). Ogłuszanie elektryczne elektrodami
przyłożonymi jedynie z obu stron głowy polega na stosowaniu
pojedynczych elektrod, między którymi znajduje się mózg
zwierzęcia. Metoda ta jest dobrze znana w odniesieniu do wszystkich
gatunków, jednak do niedawna nie stosowano jej w rzeźniach drobiu z uwagi
na dużą prędkość linii uboju. W ostatnich latach
metodę tę opracowano i skomercjalizowano do celów stosowania w
rzeźniach komercyjnych (do 9000 ptaków na godzinę). LAPS jest metodą, która opiera się na
podobnej zasadzie, co ogłuszanie gazem, ale zamiast zastępowania
powietrza gazem w metodzie LAPS stopniowo usuwa się powietrze,
doprowadzając do braku tlenu, co powoduje ogłuszenie. Metoda LAPS nie
jest jeszcze dopuszczona w UE, stosuje się ją natomiast w Stanach
Zjednoczonych. Ekstrapolacja obecnych tendencji pozwala
przypuszczać, że w ciągu pięciu lat średnia sytuacja w
UE może ulec zmianie w wyniku przesunięcia 15 % brojlerów z
kąpieli wodnej na rzecz CAS (tj. 65 % brojlerów ogłuszanych w
kąpieli wodnej i 35 % metodą CAS). Zmiany takie będą jednak miały
różny przebieg w poszczególnych państwach członkowskich z uwagi
na różnice w zakresie szeregu kluczowych czynników, takich jak popyt
konsumpcyjny (związany z dobrostanem zwierząt, czy też
dotyczący rodzaju mięsa, np. kurcząt całych lub filetów) i
koszty pracy. Oczekuje się, że jedynie kilka państw
członkowskich zwiększy przepustowość w zakresie CAS do 80 %
(Niemcy, Austria i Finlandia), zaś znaczna liczba państw zwiększy
ją do poziomu ponad 50 % (Zjednoczone Królestwo, Włochy, Szwecja,
Niderlandy i Belgia). W innych państwach członkowskich kąpiele
wodne pozostaną główną metodą ogłuszania. 3. Względy
dotyczące dobrostanu zwierząt Przed przyjęciem rozporządzenia (WE) nr
1099/2009 Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
(EFSA) wydał w 2004 r. i 2006 r. dwie opinie dotyczące aspektów
dobrostanu w odniesieniu do ogłuszania i uśmiercania zwierząt[5] [6]. W swojej opinii z 2004 r. EFSA zidentyfikował
dwa główne problemy: –
odwracanie i pętanie ptaków jest dla nich bolesne, zwłaszcza w przypadku ciężkich lub delikatnych ptaków[7], i może
powodować zwichnięcia lub złamania kości; –
natężenie prądu, jakiemu poddawane są poszczególne ptaki, różni się w
zależności od odporności elektrycznej każdego z ptaków i
nie można go kontrolować. W reakcji na te opinie w rozporządzeniu (WE)
nr 1099/2009, które jest stosowane od dnia 1 stycznia 2013 r., określa
się parametry elektryczne (150 mA dla częstotliwości między
200 a 400 Hz) w odniesieniu do ogłuszania w kąpieli wodnej[8]. Takie parametry zaleca
również Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt[9]. W 2011 r. dwa państwa członkowskie
zaproponowały zmianę minimalnych parametrów elektrycznych w
odniesieniu do kąpieli wodnej wymaganych w rozporządzeniu (WE) nr
1099/2009. EFSA przeanalizowała wspomniane dane i w 2012 r. przyjęła
opinię w tej kwestii[10],
zgodnie z którą ogłuszanie w kąpieli wodnej zapewnia
skuteczne ogłuszanie na poziomie do 96 % zgodnie z pomiarami dokonanymi
z zastosowaniem elektroencefalogramu (EEG). W opinii pokreślono również
potrzebę przeprowadzenia dodatkowych badań oraz kwestie związane
z egzekwowaniem prawa (wskazano na fakt, że podmioty prowadzące
rzeźnie zazwyczaj zmniejszają natężenie prądu z
uwagi na obawy dotyczące jakości mięsa). W swoich opiniach EFSA wskazuje również,
że CAS pozwala wyeliminować wady kąpieli wodnej, jeżeli metodę
tę stosuje się przy zastosowaniu parametrów powodujących
uśmiercenie ptaków, dzięki czemu: –
nie odwraca się ani nie pęta przytomnych
ptaków; –
zapewnia się uśmiercenie 100 % ptaków
przed etapem wykrwawiania. W
opinii z 2004 r. i z 2006 r. EFSA nie dokonał oceny metody ogłuszania
elektrycznego elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy,
którą to metodę opracowuje się obecnie dla komercyjnych linii
uboju. 4. Aspekty
gospodarcze Najważniejsze dane gospodarcze dotyczące
produkcji mięsa drobiowego w UE i handlu zagranicznego znajdują
się w załączniku I. 4.1. Porównanie
kąpieli wodnej i innych metod 4.1.1. Koszty
produkcji i model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia W celu porównania dostępnych na rynku[11] metod ogłuszania
drobiu sporządzono model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Uwzględniono
następujące koszty: koszty instalacji[12], konserwacji, pracy przy
przyjmowaniu i podwieszaniu, zużycia wody, wody do czyszczenia, energii
elektrycznej do ogłuszania, gazu do ogłuszania, inne koszty pracy
związane z ogłuszaniem. Obliczono średni koszt uboju jednego ptaka w
UE w przypadku rzeźni o wysokiej przepustowości (12 000 ptaków na
godzinę) i w przypadku rzeźni o niższej przepustowości (6
000 i 3 000 ptaków na godzinę) oraz zestawiono je w tabelach 1 i 2. Przedstawione
dane liczbowe są uzależnione od lokalnych kosztów różnych
zasobów (kapitału, energii, wody i pracy)[13]. Tabela 1: Podstawowe obliczenia dotyczące kosztu ogłuszania z zastosowaniem
różnych metod przy przerobie na poziomie 12 000 ptaków na godzinę Składniki kosztów || Ogłuszanie w kąpieli wodnej || CAS || Ogłuszanie elektryczne elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy || Ogłuszanie w komorze próżniowej Koszty instalacji || 43 000 EUR || 308 300 EUR || 370 000 EUR || 500 000 EUR Konserwacja (% kosztów instalacji) || 3,45 % || 6,90 % || 3,00 % || 2,40 % Praca przy przyjmowaniu i podwieszaniu || 97 godzin dziennie || 90 godzin dziennie || 96 godzin dziennie || 90 godzin dziennie* Woda do ogłuszania i czyszczenia || 9,0 m3 dziennie || 3,5 m3 dziennie || 0,96 m3 dziennie || 3,5 m3 dziennie* Energia elektryczna || 5,2 kwh dziennie || 127,0 kwh dziennie || 9,6 kwh dziennie || 1 136,0 kwh dziennie Wykorzystany gaz || - || 3,1 tony dziennie || - || - Inna praca || 3 godziny dziennie || 5 godzin dziennie || 0,5 godziny dziennie || 5 godzin dziennie* Koszt na sztukę drobiu (średnia w UE) || 2,439 centa || 3,495 centa || 2,521 centa || 2,641 centa Koszt na sztukę drobiu (wysokie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 4,135 centa || 5,105 centa || 4,151 centa || 4,367 centa Koszt na sztukę drobiu (niskie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 0,389 centa || 1,562 centa || 0,549 centa || 0,679 centa Źródła i wagi || Producenci: 45 %; Badanie rzeźni o przepustowości 9 000–13 000 sztuk (dane dostosowane do przepustowości 12 000 sztuk) 45 %; Literatura: 10 % || Producenci: 45 %; Badanie rzeźni o wszystkich poziomach przepustowości (dane dostosowane do przepustowości 12 000 sztuk) 45 %; Literatura: 10 % || Producenci || Producenci; szacunki dotyczące pracy w odniesieniu do CAS. * Dane liczbowe pochodzące z szacunków
dotyczących CAS z uwzględnieniem podobieństwa systemów i braku
szczegółowych danych. W dokumentacji wyjaśniono, że w procesie
ogłuszania metodą LAPS nie korzysta się z wody, chociaż
stosuje się ją do czyszczenia w systemach CAS. Tabela 2: Model oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia w odniesieniu
do rzeźni o przepustowości na poziomie 6 000 i 3 000 ptaków na
godzinę Składniki kosztów || Ogłuszanie w kąpieli wodnej || CAS || Ogłuszanie elektryczne elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy || Ogłuszanie w komorze próżniowej Różnice przy przepustowości 6 000 ptaków na godzinę || Nieco niższe koszty instalacji; mniejsze zużycie wody i niższe koszty pracy; zużycie energii elektrycznej w przybliżeniu na tym samym poziomie. || Takie same koszty instalacji, zużycia wody i energii elektrycznej. Proporcjonalnie niższe koszty pracy i mniejsze zużycie gazu. Niższe koszty konserwacji z uwagi na niższą przepustowość. || Nieco niższe koszty instalacji (350 tys. EUR), proporcjonalnie niższe koszty pracy i energii elektrycznej. || Obniżone o połowę koszty instalacji z uwagi na usunięcie połowy komór próżniowych (250 tys.), koszty energii elektrycznej i pracy również proporcjonalnie niższe. Koszt na sztukę drobiu (średnia w UE) || 2,541 centa || 3,687 centa || 2,716 centa || 2,667 centa Koszt na sztukę drobiu (wysokie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 4,294 centa || 5,330 centa || 4,356 centa || 4,412 centa Koszt na sztukę drobiu (niskie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 0,422 centa || 1,730 centa || 0,733 centa || 0,682 centa Różnice przy przepustowości 3 000 ptaków na godzinę || Nieco niższe koszty instalacji; mniejsze zużycie wody i niższe koszty pracy; zużycie energii elektrycznej w przybliżeniu na tym samym poziomie. || Takie same koszty instalacji, zużycia wody i energii elektrycznej. Proporcjonalnie niższe koszty pracy i gazu. Niższe koszty konserwacji. || Koszty instalacji takie jak przy przepustowości na poziomie 6 000 ptaków na godzinę (350 tys. EUR), proporcjonalnie niższe koszty pracy i energii elektrycznej. || Koszty instalacji, energii elektrycznej takie jak przy przepustowości na poziomie 6 000 ptaków na godzinę[14]. Proporcjonalnie niższe koszty pracy. Koszt na sztukę drobiu (średnia w UE) || 2,584 centa || 4,053 centa || 3,121 centa || 3,087 centa Koszt na sztukę drobiu (wysokie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 4,340 centa || 5,761 centa || 4,780 centa || 5,000 centa Koszt na sztukę drobiu (niskie koszty pracy, ceny wody i energii elektrycznej) || 0,463 centa || 2,046 centa || 1,116 centa || 1,024 centa W ujęciu uśrednionym ogłuszanie
w kąpieli wodnej jest najtańszą metodą ogłuszania,
zaś CAS najdroższą[15].
W przypadku rzeźni o wysokiej przepustowości różnica w kosztach
między tymi dwiema metodami jest mniejsza. Ogłuszanie w kąpieli wodnej daje
więcej korzyści niż inne metody, w których koszty nakładów
są niższe. Jeżeli jednak koszty nakładów są
wyższe, zwłaszcza w odniesieniu do pracy, różnica między
kosztami ogłuszania w kąpieli wodnej a innymi metodami zmniejsza
się. Ustalenie to jest zgodne z doświadczeniem wskazującym,
że metodę CAS stosuje się w regionach UE, w których koszty pracy
są stosunkowo wysokie. Wydaje się, że na decyzję podmiotów
prowadzących rzeźnie dotyczącą wyboru systemu ogłuszania
nie ma wpływu oddziaływanie na ceny detaliczne (średnia cena
detaliczna wynosi 5,070 EUR za 1,5 kg zwykłego kurczaka); decyzje te
są raczej związane z dużymi różnicami w ponoszonych z góry
kosztach inwestycji oraz z przestrzenią wymaganą dla danego systemu
ogłuszania (zob. poniżej). 4.1.2. Dochody/rynki Podmioty prowadzące rzeźnie
wybierają metodę ogłuszania w zależności od rynku, na
który zamierzają kierować sprzedaż. Wpływ na dochody opiera się na
następujących trzech mechanizmach: –
dostępu do rynku: dystrybutorzy mogą
wymagać konkretnych metod ogłuszania ze względów
dotyczących jakości, dobrostanu zwierząt lub wymogów religijnych
(żywność halal[16],
żywność koszerna); –
lepszej jakości mięsa: rynki mogą oferować
premie, jeżeli kawałki (filety z piersi, skrzydełka, nóżki)
stale posiadają wymagane cechy (kolor, brak wybroczyn krwi); –
straty z tytułu okrawania: jeżeli metody
ogłuszania zwiększają konieczność okrawania (straty
mięsa oraz koszty pracy związane z okrawaniem), może to
mieć negatywny wpływ na dochody. W praktyce najważniejszą zmienną
rynkową jest kwestia, czy ptak jest sprzedawany jako kurczę
całe do celów dalszego przetwarzania (w tym przypadku
niedoskonałości nie są tak istotne), czy też jest on
sprzedawany w świeżych kawałkach na poziomie detalicznym
(w tym przypadku odpowiedni wygląd ma zasadnicze znaczenie). Nie istnieją żadne kompleksowe badania
bezpośrednio porównujące jakość mięsa
pochodzącego z różnych metod ogłuszania. Ponadto wpływ na
jakość różni się znacznie w zależności od szeregu
czynników innych niż metoda ogłuszania, w szczególności w
zależności od zastosowanych parametrów, pochodzenia stada,
obchodzenia się z ptakami i ich transportu przed ubojem itp. Biorąc pod
uwagę powyższe zastrzeżenia, porównanie jakości mięsa
pozyskanego przy pomocy różnych metod ogłuszania można podsumować
w następujący sposób: –
CAS i system ogłuszania elektrycznego
elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy[17] zdają się
zapewniać lepszą jakość mięsa (większy odsetek
filetów z piersi bez wybroczyn krwi) niż ogłuszanie w kąpieli
wodnej; –
uszkodzeń nóg jest zasadniczo więcej w
przypadku kąpieli wodnej z powodu pętania żywych ptaków; –
uszkodzeń skrzydeł jest zasadniczo więcej
w przypadku CAS z powodu intensywniejszego trzepotania skrzydłami podczas
ogłuszania, w szczególności przy zastosowaniu gazów obojętnych; –
uszkodzeń skóry może być więcej
w przypadku CAS z powodu trudności w odpierzaniu. Ogólnie wydaje się, że metoda CAS jest korzystniejsza
w odniesieniu do rynków wymagających filetów z piersi (premia
jakościowa), ale nie stanowi konkurencji dla ogłuszania w
kąpieli wodnej w odniesieniu do rynków wymagających tuszek. 4.1.3. Przestrzeń
wymagana do instalacji systemu ogłuszania Oprócz określonego wcześniej modelu
opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, konieczne jest również
uwzględnienie przestrzeni wymaganej w przypadku przejścia z
kąpieli wodnej na inny system. Koszty budowy i przekształceń
strukturalnych związane z przejściem z systemu kąpieli wodnej na
CAS (i ewentualnie na LAPS) są znaczne i mogą dochodzić do
poziomów zaporowych. Koszty te są zwykle wyższe w przypadku zmiany z
kąpieli wodnej na CAS (i ewentualnie na LAPS) niż na system
ogłuszania elektrycznego elektrodami przyłożonymi jedynie z obu
stron głowy, który nie wymaga większej przestrzeni niż
kąpiel wodna. 5. Warunki
pracy pracowników rzeźni Systemy, które umożliwiają
uniknięcie pracy z przytomnymi zwierzętami (CAS i LAPS), mają
pozytywny wpływ na środowisko pracy w porównaniu z innymi
(kąpielą wodną i ogłuszaniem elektrycznym elektrodami
przyłożonymi jedynie z obu stron głowy) ze względu na
niższy poziom zakurzenia (brak trzepotania skrzydłami), normalne
oświetlenie[18],
mniejszą liczbę obrażeń pracowników i mniejszy wysiłek
fizyczny. Według jednego ze źródeł[19] przyczyniają
się one do zmniejszenia rotacji pracowników, co obniża koszty
rekrutacji. 6. Aspekty
środowiskowe W badaniu z 2012 r. porównano ogłuszanie w
kąpieli wodnej i CAS w odniesieniu do sześciu pomiarów
środowiskowych: zakurzenia i przykrego zapachu, zużycia energii,
strumienia odpadów nienadających się do użytku, zużycia
wody, chłodzenia i emisji gazów cieplarnianych. Chociaż w sumie okazuje się, że w
zakresie oddziaływania na środowisko różnica między tymi dwiema
metodami jest niewielka, to jednak – w porównaniu z kąpielą
wodną – CAS zdaje się oferować pewne korzyści dla
środowiska pod względem kurzu/zapachu, odpadów i wody, natomiast w
przypadku kąpieli wodnej zmniejsza się zużycie energii
elektrycznej oraz emisja gazów cieplarnianych. 7. Aspekty
konkurencyjności w skali światowej Sektor drobiu w UE należy oceniać
również w kontekście konkurencyjności w skali światowej i
presji konkurencyjnej wywieranej przez państwa trzecie. Brazylia jest wiodącym dostawcą tuszek i
białego mięsa (piersi) na rynku światowym (odpowiednio 80 i 85 %
handlu światowego), natomiast pod względem ciemnego mięsa
(nóżek) plasuje się na drugim miejsce (30 %). Globalna
konkurencyjność
na światowym rynku drobiu zależy głównie od kosztu paszy,
który stanowi 50–70 % całkowitych kosztów produkcji. W Brazylii,
Argentynie i Stanach Zjednoczonych koszty produkcji są zazwyczaj o 40 % niższe
w porównaniu z UE i państwami Azji z uwagi na tańszą paszę.
Inne znaczące korzyści w zakresie kosztów występujące w
Brazylii i Tajlandii wynikają ze sprzyjających warunków klimatycznych
oraz niższych kosztów pracy. Dominację Brazylii na światowym rynku drobiu można
również wyjaśnić ukierunkowaniem na wywóz, w ramach którego
popyt na rynkach eksportowych jest traktowany priorytetowo w stosunku od popytu
krajowego (w przeciwieństwie zarówno do UE, jak i Stanów Zjednoczonych,
gdzie wywóz pełni funkcję uboczną w stosunku do popytu
krajowego). Wywóz ze Stanów Zjednoczonych do UE jest bardzo
ograniczony z uwagi na stosowanie metod leczenia środkami przeciwdrobnoustrojowymi
(zabronionymi w UE). Stany Zjednoczone są jednak istotnym podmiotem w konkurencji
na rynkach eksportowych, takich jak Rosja, która jest ważnym państwem
docelowym dla nadwyżek mięsa ciemnego. Tajlandia jest eksporterem produktów przetworzonych
do UE, ale zwykle nie konkuruje z unijnymi eksporterami na rynkach
światowych. Ogłuszanie w kąpieli wodnej pozostaje
najpowszechniejszą metodą ogłuszania
drobiu na świecie. Metoda CAS jest stosowana w kilku państwach
trzecich, jednak zasadniczo ogranicza się do Unii Europejskiej. Koszty uboju stanowią 14–22 %
całkowitych kosztów produkcji i zależą głównie od kosztów
pracy, co w ujęciu bezwzględnym i względnym daje przewagę
Tajlandii i Brazylii. W długoterminowych prognozach gospodarczych
przewiduje się znaczący wzrost światowego rynku drobiu. Rosnący
popyt na bardziej przetworzone produkty w dłuższej perspektywie
może być czynnikiem działającym na korzyść metody
CAS. 8. Inne
aspekty Zgodność z muzułmańskimi
zasadami religijnymi odgrywa również pewną rolę dla niektórych
podmiotów prowadzących rzeźnie, sprzyjając niektórym metodom lub
parametrom ogłuszania. Chociaż nie ma powszechnie uzgodnionego
stanowiska w sprawie ogłuszania zwierząt we wszystkich wspólnotach
muzułmańskich, większość z nich byłaby w stanie
zaakceptować ogłuszanie, jeżeli zwierzę jest w stanie
odzyskać przytomność w razie niezastosowania wykrwawienia. W zależności od ustalonych parametrów ogłuszania
ogłuszanie w kąpieli wodnej, CAS i ogłuszanie elektryczne
elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy mogą
być metodami odwracalnymi. Z uwagi na fakt, że ogłuszanie w
kąpieli wodnej i CAS są zbiorowymi metodami ogłuszania, jedynym
sposobem zapewnienia, iż wszystkie zwierzęta mogą odzyskać
przytomność w przypadku niewykrwawienia, jest jednak obniżenie
parametrów ogłuszania, a tym samym zmniejszenie odsetka zwierząt,
które zostały odpowiednio ogłuszone. Metodę CAS stosuje się zazwyczaj do
uśmiercania zwierząt i w związku z tym wspólnoty
muzułmańskie rzadko godzą się na jej stosowanie do celów
halal (z uwagi na ryzyko nieodwracalnego ogłuszenia zwierząt). Parametry
elektryczne wymagane w rozporządzeniu w odniesieniu do kąpieli wodnej
mogą nie zapewnić pełnego oprzytomnienia wszystkich
zwierząt. Ponadto wady i zalety danej metody ogłuszania
w odniesieniu do dobrostanu zwierząt należy rozważyć
również w kontekście szerszym niż same rzeźnie. Ograniczenie
stosowania metod ogłuszania takich jak metoda kąpieli wodnej, która
obecnie jest jedyną komercyjną metodą dostępną dla
małych rzeźni, będzie oznaczać, że zwierzęta
hodowane w regionach stosujących ekstensywne formy produkcji rolnej
będą musiały być transportowane na duże
odległości. 9. Wnioski Spośród różnych metod ogłuszania
drobiu ogłuszanie w kąpieli wodnej jest najczęściej
stosowane na świecie i w UE. Historycznie jest to pierwsza metoda, jest
ona tania, dostępna pod względem technologicznym, nie wymaga
dużej przestrzeni i pozwala unieruchomić ptaki w sposób
wystarczający do wykrwawienia z zastosowaniem automatycznych noży do
obcinania szyi w rzeźniach przemysłowych. Chociaż oczekuje się, że metoda CAS
będzie się nadal rozpowszechniała w niektórych państwach
członkowskich ze względu na wzrost popytu na wysokiej jakości
mięso i ze względu na wyższe koszty pracy, to ogłuszanie w
kąpieli wodnej będzie prawdopodobnie nadal powszechnie stosowane w
UE. Metoda CAS stanowi główną
dostępną na rynku alternatywę wobec ogłuszania w
kąpieli wodnej. Inne metody alternatywne do kąpieli wodnej nie
są jeszcze wystarczająco rozwinięte, aby mogły
stanowić opcję gotową do natychmiastowego zastosowania. Metoda
CAS jest korzystna z punktu widzenia dobrostanu zwierząt oraz jakości
mięsa i warunków pracy. Jest ona jednak kosztowna, wymaga większej
przestrzeni do instalacji i obecnie projektowana jest dla rzeźni o wysokiej
przepustowości. Stopniowe wycofywanie ogłuszania w
kąpieli wodnej jest obecnie nieopłacalne, ponieważ w obecnej
sytuacji nie ma praktycznie żadnej alternatywy dla rzeźni o
średniej lub niskiej przepustowości, które stanową znaczącą
liczbę zakładów w UE. Ważne jest, aby państwa
członkowskie stosowały nowe wymogi dotyczące dobrostanu
zwierząt w jednolity sposób, aby zagwarantować równe warunki
działania dla podmiotów prowadzących rzeźnie i przestrzeganie
zasad dobrostanu zwierząt. Komisja w dalszym ciągu uważnie monitoruje
wdrażanie w państwach członkowskich, a także zapewnia ocenę,
analizę porównawczą i rozpowszechnianie najlepszych praktyk i
innowacji w stosowaniu obowiązujących przepisów UE. [1] Dz.U. L 303 z 18.11.2009, s. 1. [2] „Badanie dotyczące różnych
metod ogłuszania drobiu” przeprowadzone przez Konsorcjum ds. oceny
łańcucha żywnościowego (Food Chain Evaluation Consortium) –
kierownika projektu Agra CEAS Consulting – 11.12.2012. (http://ec.europa.eu/food/animal/welfare/slaughter/study_stunning_poultry_en.pdf). [3] CAS obejmuje systemy różniące się pod
względem konstrukcji (poziomej/pionowej), wbudowania w resztę linii
przerobu i stosowanych mieszanin gazów (dwutlenku węgla lub gazów
obojętnych). [4] Stosunek liczby zwierząt poddawanych kąpieli
wodnej do zwierząt poddawanych CAS wynosi odpowiednio: 83 % i 7 % w
odniesieniu do kur niosek, 61 % i 37 % w odniesieniu do stad rodzicielskich
oraz 76 % i 24 % w odniesieniu do indyków. [5] Aspekty dobrostanu w odniesieniu
do podstawowych systemów ogłuszania i uśmiercania
najważniejszych handlowych gatunków zwierząt, Dziennik EFSA (2004),
45, 1–29. [6] Aspekty dobrostanu w odniesieniu
do podstawowych systemów ogłuszania i uśmiercania stosowanych wobec
jeleni, kóz, królików, strusi, kaczek, gęsi i przepiórek utrzymywanych w
celach handlowych, Dziennik EFSA (2006), 326, 1–18. [7] Indyki i stada rodzicielskie
brojlerów są znacznie cięższe niż standardowe brojlery z
hodowli komercyjnych, natomiast kury nioski mają delikatne kości. [8] W odniesieniu do parametrów
elektrycznych zob. załącznik I rozdział II pkt 6, w odniesieniu
do urządzeń zob. załącznik II pkt 5. [9] Art. 7.5.7 ust. 3 lit. b)
ogłuszanie elektryczne ptaków za pomocą kąpieli wodnej – Kodeks
zdrowia zwierząt lądowych OIE. [10] Opinia naukowa na temat wymogów
dotyczących prądu elektrycznego w urządzeniach do
ogłuszania kąpielą wodną mających zastosowanie do
drobiu. Dziennik EFSA 012; 10(6):2757. s. 80. doi:10.2903/j.efsa.2012.2757. [11] Metoda LAPS nie jest dopuszczona w UE, stosuje się
ją natomiast w jednej rzeźni w Stanach Zjednoczonych. [12] Koszty instalacji w odniesieniu do
nowego zakładu, ale nie koszty przekształcenia. [13] Więcej scenariuszy omówiono w
badaniu z 2012 r. [14] Zakłada się, że
koszty instalacji są takie same jak przy przepustowości na poziomie 6
000 ptaków na godzinę, ponieważ niejasne jest, czy system można
przeskalować w odniesieniu do przepustowości na poziomie niższym
niż 6 000 ptaków na godzinę. [15] Dane dotyczące ogłuszania elektrycznego
elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron głowy oraz LAPS
opierają się głównie na informacjach od producentów, które
mogą być bardziej optymistyczne niż wynikałoby to z
praktyki działalności gospodarczej. [16] Zob. następnie pkt 8. [17] Z uwagi na fakt, iż w kilku
rzeźniach nadal stosuje się komercyjny system ogłuszania
elektrycznego elektrodami przyłożonymi jedynie z obu stron
głowy, informacje nie są przedmiotem niezależnego
przeglądu. [18] W przypadku pracy z żywymi ptakami pracownicy
działają w warunkach niskiego poziomu oświetlenia, które
działa uspokajająco na ptaki. [19] PETA (2007) „Controlled Atmosphere
Killing vs. Electrical Immobilisation. A comparative analysis of poultry
slaughter systems from animal welfare, worker safety and economic
perspectives”. PETA USA, czerwiec 2007. ZAŁĄCZNIK
do SPRAWOZDANIA KOMISJI DLA PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie różnych metod
ogłuszania drobiu
1.
Produkcja w UE: 12 mln ton[1]
Źródło: Roczne
sprawozdanie AVEC za 2011 r.
1.1.
Rzeźnie
Około 5 300 zakładów. Brak pełnego wykazu rzeźni drobiu/danych
dotyczących przepustowości jest zbyt mało.
1.2.
Wyniki gospodarcze
30–32.5 mld EUR w 2011 r.
1.3.
Liczba pracowników mających kontakt z
żywymi zwierzętami
Szacunkowo 3 000 w ekwiwalencie pełnego czasu
pracy[2].
2.
Konsumpcja w UE: 11,6 mln ton[3]
Konsumpcja na mieszkańca: około 23
kg/rok.
3.
Handel w UE
Unijny wywóz i przywóz stanowią odpowiednio 9 % i 6 % produkcji UE[4]. Do UE przywozi się głównie mięso z piersi i wywozi
się mniej wartościowe kawałki wyjątek stanowi Francja,
gdzie istnieje szczególny rynek eksportowy tuszek do Arabii Saudyjskiej. Źródło:
Eurostat. Źródło:
Eurostat. [1] Dane z 2010 r. wyrażone w masie tuszy. [2] Większość tych pracowników stanowią
jednak pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin. [3] Dane z 2009 r. [4] Dane z 2010 wyrażone w tonach. W 2010 r.
wartość wywozu wyniosła 1,18 mld EUR, a przywozu 1,97 mld EUR,
co stanowi odpowiednio około 3,8 % w przypadku przywozu i 6,4 % w
przypadku wywozu szacowanej wartości produkcji rzeźni drobiu w UE.