This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52012DC0318
Recommendation for a COUNCIL RECOMMENDATION on Italy’s 2012 national reform programme and delivering a Council opinion on Italy’s stability programme for 2012-2015
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Włoch z 2012 r.oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Włochy programu stabilności na lata 2012-2015
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Włoch z 2012 r.oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Włochy programu stabilności na lata 2012-2015
/* <EMPTY>/2012/0XXX draft - 2012/ () */
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform Włoch z 2012 r.oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Włochy programu stabilności na lata 2012-2015 /*
Zalecenie ZALECENIE RADY w sprawie krajowego programu reform
Włoch z 2012 r.
oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez
Włochy programu stabilności na lata 2012-2015 RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121
ust. 2 i art. 148 ust. 4, uwzględniając rozporządzenie
Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru
pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych[1], w szczególności jego art.
5 ust. 2, uwzględniając rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia
16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom
równowagi makroekonomicznej i ich korygowania[2], w szczególności jego
art. 6 ust. 1, uwzględniając zalecenie Komisji
Europejskiej[3], uwzględniając rezolucje Parlamentu
Europejskiego[4],
uwzględniając konkluzje Rady
Europejskiej, uwzględniając opinię Komitetu
Zatrudnienia, po konsultacji z Komitetem
Ekonomiczno-Finansowym, a także mając na uwadze, co
następuje: (1)
W dniu 26 marca 2010 r. Rada Europejska
przyjęła wniosek Komisji Europejskiej dotyczący wprowadzenia
nowej strategii na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego,
zatytułowanej „Europa 2020”, opartej na ściślejszej koordynacji
polityki gospodarczej, która skupiać się będzie na
najważniejszych obszarach wymagających podjęcia
działań służących pobudzeniu europejskiego
potencjału w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i
konkurencyjności. (2)
W dniu 13 lipca 2010 r. Rada przyjęła
zalecenie w sprawie ogólnych wytycznych polityk gospodarczych państw
członkowskich i Unii (na lata 2010–2014), a w dniu 21 października
2010 r. decyzję dotyczącą wytycznych w sprawie polityki
zatrudnienia państw członkowskich[5],
które razem stanowią „zintegrowane wytyczne”. Państwa
członkowskie zostały poproszone o uwzględnienie zintegrowanych
wytycznych w swojej krajowej polityce gospodarczej i polityce zatrudnienia. (3)
W dniu 12 lipca 2011 r. Rada przyjęła
zalecenie w sprawie krajowego programu reform Włoch na 2011 r. oraz
wydała opinię na temat przedstawionego przez Włochy
zaktualizowanego programu stabilności na lata 2011–2014. (4)
W dniu 23 listopada 2011 r. Komisja
przyjęła drugą roczną analizę wzrostu gospodarczego,
rozpoczynając w ten sposób drugi europejski semestr zintegrowanej i prowadzonej
ex ante koordynacji polityki, który ma swoje umocowanie w strategii
„Europa 2020”. W dniu 14 lutego 2012 r. Komisja, na podstawie
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011,
przyjęła sprawozdanie w ramach mechanizmu ostrzegania[6], w którym wskazała
Włochy jako jedno z państw członkowskich, dla których
przeprowadzona zostanie szczegółowa analiza. (5)
W dniu 2 marca 2012 r. Rada Europejska
zatwierdziła priorytety dotyczące zapewnienia stabilności
finansowej, konsolidacji fiskalnej i działań wspierających
wzrost gospodarczy. Rada podkreśliła potrzebę kontynuacji
zróżnicowanej konsolidacji fiskalnej sprzyjającej wzrostowi
gospodarczemu, przywrócenia gospodarce normalnych warunków udzielania
pożyczek, wspierania wzrostu i konkurencyjności,
rozwiązania problemu bezrobocia i społecznych skutków kryzysu, jak
również modernizacji administracji państwowej. (6)
W dniu 2 marca 2012 r. Rada Europejska wezwała
także państwa członkowskie uczestniczące w pakcie euro
plus, by przedstawiły swoje zobowiązania w ramach tego paktu
odpowiednio wcześnie, tak by zobowiązania te mogły zostać
włączone do ich programów stabilności lub konwergencji oraz
krajowych programów reform. (7)
W dniu 30 kwietnia 2012 r. Włochy
przedłożyły program stabilności obejmujący lata 2012–2015
oraz krajowy program reform z 2012 r. W celu uwzględnienia
powiązań między tymi oboma programami, poddano je jednoczesnej
ocenie. Komisja oceniła również w ramach szczegółowej analizy
zgodnie z art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, czy we Włoszech
występuje zakłócenie równowagi makroekonomicznej. Komisja
stwierdziła w swojej szczegółowej analizie[7], że we Włoszech
występuje zakłócenie równowagi, nie jest ono jednak nadmierne. W szczególności,
podczas gdy dług publiczny jest już ściśle kontrolowany w
ramach paktu stabilności i wzrostu, szczególną uwagę należy
zwrócić na zmiany makroekonomiczne w dziedzinie wyników eksportu, tak aby
ograniczyć ryzyko negatywnego wpływu na funkcjonowanie gospodarki. (8)
Na podstawie oceny programu stabilności
zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1466/97 Rada jest
zdania, że scenariusz makroekonomiczny będący podstawą
prognoz budżetowych przedstawionych w programie jest realistyczny, pod
warunkiem że nie dojdzie do dalszego pogorszenia sytuacji na rynku finansowym.
Program zakłada, zgodnie z prognozą Komisji z wiosny 2012 r., że
realne PKB w tym roku gwałtownie spadnie, a w 2013 r. stopniowo wróci do
dawnego poziomu. Zgodnie z procedurą nadmiernego deficytu celem
strategii budżetowej określonej w programie jest obniżenie do
2012 r. deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych
poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB,
głównie poprzez dalsze ograniczenie wydatków oraz dodatkowe przychody. W
następstwie korekty nadmiernego deficytu, w programie potwierdzono
średniookresowy cel budżetowy zakładający
osiągnięcie zrównoważonego budżetu w kategoriach
strukturalnych, który należycie odzwierciedla wymagania paktu
stabilności i wzrostu. Osiągniecie tego celu zaplanowane jest na 2013
r., tj. rok wcześniej niż zakładano w poprzednim programie
stabilności. Na podstawie (przeliczonego) salda strukturalnego[8] planuje się, że
średni roczny wysiłek fiskalny w okresie 2010–2012 znacznie
przekroczy wartość 0,5 % PKB zalecaną przez Radę w
ramach procedury nadmiernego deficytu. Przewidywane tempo dostosowań
strukturalnych w 2013 r. pozwoli na osiągnięcie w tym roku
średniookresowego celu budżetowego, a planowany wskaźnik wzrostu
wydatków publicznych, przy uwzględnieniu środków uznaniowych po
stronie dochodów, jest zgodny z wartością referencyjną
dotyczącą wydatków określoną w pakcie stabilności
i wzrostu. W programie przewiduje się, że wskaźnik
zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych
osiągnie najwyższy poziom w 2012 r., a następnie zacznie coraz
szybciej spadać, wraz ze wzrostem nadwyżki pierwotnej. W latach
2013–14 Włochy znajdować się będą w okresie
przejściowym i plany budżetowe zapewnią wystarczający
postęp w kierunku osiągnięcia wartości referencyjnej
dotyczącej redukcji długu, co potwierdzono również w prognozie
Komisji z wiosny 2012 r. W planach przewidziano, że wartość
referencyjna dotycząca redukcji długu zostanie osiągnięta
pod koniec okresu przejściowego (w 2015 r.). Osiągnięcie
wspomnianych wyników w zakresie deficytu i zadłużenia wymagać
będzie rygorystycznego i pełnego wykonania budżetu w zakresie
środków naprawczych przyjętych w roku 2010–11. Ponadto we
Włoszech odnotowuje się średni poziom zagrożenia w zakresie
długoterminowej stabilności finansów publicznych. (9)
Jeśli chodzi o ramy budżetowe, parlament
włoski zatwierdził projekt ustawy wprowadzającej zasadę
zrównoważonego budżetu do konstytucji włoskiej. Konieczne jest
opracowanie przepisów wykonawczych określających zasadnicze aspekty
tej zasady, tj. warunki stosowania, odpowiednie mechanizmy korygujące i
klauzule zwalniające, jak również niezbędną
koordynację między różnymi szczeblami administracji
rządowej. Rząd zobowiązał się do dążenia do
poprawy efektywności i jakości wydatków publicznych poprzez
szczegółowe przeglądy wydatków na wszystkich szczeblach administracji
rządowej. Przeglądy powinny pozwolić na priorytetowe
potraktowanie tych pozycji wydatków, które sprzyjają wzrostowi. W tym
samym celu prowadzona jest obecnie reorientacja wykorzystania funduszy
strukturalnych poprzez środki podjęte w marcu 2011 r. oraz poprzez
plan działania na rzecz spójności z listopada 2011 r., która powinna
również przyczynić się do zwiększenia absorpcji funduszy
strukturalnych. Jednak poważne braki w zdolnościach administracyjnych
instytucji publicznych nadal utrudniają absorpcję funduszy, a tym
samym wdrożenie planu, zwłaszcza w regionach konwergencji. (10)
Struktura systemu podatkowego oraz znaczny poziom
oszustw podatkowych i pracy nierejestrowanej wpływały negatywnie na
wyniki gospodarcze we Włoszech. Na przestrzeganie przepisów
podatkowych i zarządzanie podatkami wpływ mają również
szeroko zakrojone ulgi podatkowe oraz złożone i uciążliwe
procedury administracyjne. Częściowe przeniesienie ciężaru
opodatkowania z czynników produkcji na spożycie i nieruchomości,
które zostało już przeprowadzone, to ważny pierwszy etap w
wysiłkach, aby struktura podatkowa bardziej sprzyjała wzrostowi,
potrzebne jest jednak dalsze przenoszenie ciężaru opodatkowania, przy
uwzględnieniu efektów dystrybucyjnych. (11)
Porozumienie partnerów społecznych z czerwca
2011 r. dotyczące reformy systemu negocjacji płacowych zostało
uwzględnione w prawodawstwie. Powinno ono pozwolić na szersze
wykorzystanie układów zbiorowych na poziomie przedsiębiorstw i lepsze
uwzględnienie potrzeb w konkretnych dziedzinach produkcji. Jednak system
negocjacji płacowych należy dalej reformować poprzez
umożliwienie bardziej elastycznych uzgodnień również na krajowym
szczeblu sektorowym, tak aby rozwiązać kwestię nominalnych
jednostkowych kosztów pracy, które zmieniają się dynamiczniej
niż u partnerów handlowych Włoch i są głównym powodem
utraty konkurencyjności przez Włochy. W kwietniu 2012 r. rząd
zaproponował ambitną reformę rynku pracy, która ma rozwiązać
utrzymujące się od dłuższego czasu problemy włoskiego
rynku pracy, w tym jego segmentację. Reforma ta powinna zostać
pilnie wprowadzona, a równocześnie należy zapewnić, aby jej cele
i zakres były proporcjonalne do wyzwań na włoskim rynku pracy.
Należy również ściśle monitorować skalę i
skuteczność liberalizacji usług w zakresie zatrudnienia. (12)
Pomimo wysiłków podjętych w celu
zwiększenia szans kobiet na rynku pracy, szczególnie poprzez ukierunkowane
zachęty podatkowe, wskaźnik zatrudnienia kobiet we Włoszech jest
znacznie niższy (46,5 % w 2011 r.) niż wynosi średnia w
UE-27 (58,5 % w 2011 r.). Potrzebne są dalsze działania w
zakresie placówek opieki nad dziećmi i osobami starszymi. Sytuacja jest
szczególnie trudna w przypadku starszych kobiet zatrudnionych w sektorze prywatnym,
ponieważ wiek emerytalny dla kobiet wzrośnie o pięć lat w
okresie 2012–2018. (13)
Bezrobocie wśród młodych osób we
Włoszech wynosiło w 2011 r. średnio 29,1 % i nadal
rosło w pierwszych miesiącach 2012 r. Stopa bezrobocia jest wysoka
szczególnie wśród absolwentów studiów wyższych, a ponadto istnieje
rozbieżność między umiejętnościami nabywanymi a
umiejętnościami potrzebnymi na rynku pracy. Propagowanie praktyk
zawodowych jako możliwości wejścia na rynek pracy to dobre
rozwiązanie, ale nadal wymaga ono wprowadzenia w życie odpowiednich
instrumentów, takich jak nowy system standardów zawodowych i szkoleniowych oraz
systemy poświadczania umiejętności. Komisja powołała
grupę zadaniową, której powierzono zmianę przeznaczenia funduszy
spójności na środki wspierające zatrudnienie młodych osób i
rozwój MŚP. (14)
Odsetek osób przedwcześnie
kończących naukę, który na poziomie krajowym wynosi 18,8 %
i jest silnie zróżnicowany w poszczególnych regionach, ma negatywny
wpływ na stopę bezrobocia wśród młodzieży. Należy
podjąć bardziej ukierunkowane i skoordynowane działania w
celu rozwiązania problemu przedwczesnego kończenia nauki, poprzez
połączenie środków zapobiegawczych, interwencyjnych i kompensacyjnych.
Należy rozwiązać kwestię niskiej wydajności systemu
szkolnictwa wyższego, w tym poprzez pełne wdrożenie reformy
uczelni wyższych z 2010 r. oraz silniejsze uzależnienie
finansowania ze środków publicznych od wyników uczelni. (15)
Włochy przyjęły ważne przepisy
dotyczące liberalizacji usług, w szczególności usług
świadczonych w ramach wolnych zawodów, oraz dotyczące
zwiększenia konkurencyjności w sektorach sieciowych. Nadal jednak
istnieją liczne wyzwania w sektorze energii i transportu, zwłaszcza w
odniesieniu do kolei i portów, gdzie utrzymują się znaczne
ograniczenia infrastrukturalne i rynkowe. (16)
Chociaż podjęto już pewne
działania zmierzające do uproszczenia procedur administracyjnych,
otoczenie biznesowe we Włoszech pozostaje złożone. W systemie
sądowniczym istnieje wiele niedociągnięć w zakresie
wykorzystania zasobów, procedur oraz organizacji instytucjonalnej, które
powodują niską wydajność włoskiego wymiaru
sprawiedliwości w sprawach cywilnych, zwłaszcza jeśli chodzi
o zbyt długi czas trwania postępowań oraz
zaległości w rozpoznawaniu spraw. (17)
MŚP mają trudności w dostępie
do finansowania, a chłonność kapitału wysokiego ryzyka jest
niska. W grudniu 2011 r. wprowadzono ulgę na nowe udziały
kapitałowe, zezwalając przedsiębiorstwom na odliczenie od
dochodu podlegającego opodatkowaniu hipotetycznego zysku z zastrzyków
nowego kapitału własnego. Ulga ta powinna ułatwić rozrastanie
się MŚP oraz inwestycje w innowacje. Chociaż wprowadzono pewne
środki w celu stymulowania prywatnych inwestycji w badania i rozwój,
zwłaszcza refinansowanie ulg podatkowych na inwestycje
przedsiębiorstw w badania, intensywność pozostaje niska, a
realizacja projektów o charakterze innowacyjnym jest ograniczona. (18)
Włochy podjęły szereg
zobowiązań w ramach paktu euro plus. Wskazane zobowiązania oraz
ich realizacja przedstawiona w ubiegłym roku dotyczą wspierania wzrostu
zatrudnienia, zwiększenia poziomu konkurencyjności, poprawy
stabilności finansów publicznych oraz wzmocnienia stabilności
finansowej. Komisja dokonała oceny realizacji zobowiązań paktu
euro plus. Wyniki oceny Komisji zostały wzięte pod uwagę w zaleceniach. (19)
W ramach europejskiego semestru Komisja
przeprowadziła wszechstronną analizę włoskiej polityki
gospodarczej. Dokonała oceny programu stabilności i krajowego
programu reform oraz przedstawiła szczegółową analizę. Wzięła
pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla zrównoważonego charakteru
polityki budżetowej i polityki społeczno-gospodarczej we
Włoszech, ale także stopień przestrzegania przepisów oraz
wytycznych UE, ze względu na konieczność wzmocnienia całościowego
zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej poprzez wnoszenie na
poziomie UE wkładu w przyszłe decyzje krajowe. Zalecenia Komisji w
ramach europejskiego semestru zostały przedstawione poniżej w pkt od
1 do 7. (20)
W świetle powyższej oceny Rada
zbadała włoski program stabilności i jej opinia[9] znajduje odzwierciedlenie w
szczególności w pkt 1 poniższego zalecenia. (21)
W świetle wyników dokonanej przez Komisję
szczegółowej analizy i powyższej oceny Rada zbadała krajowy
program reform Włoch z 2012 r. oraz włoski program stabilności. Jej
zalecenia na mocy art. 6 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 znajdują
odzwierciedlenie w pkt od 1 do 7 poniżej, NINIEJSZYM ZALECA Włochom
podjęcie w latach 2012–2013 następujących działań: 1.
Wdrożenie planowanej strategii budżetowej
oraz zapewnienie skorygowania nadmiernego deficytu w 2012 r. Zapewnienie
planowanych strukturalnych nadwyżek pierwotnych, tak aby
zapoczątkować tendencję zniżkową wskaźnika
zadłużenia do 2013 r. Zagwarantowanie dostatecznych postępów w
realizacji średniookresowego celu budżetowego, a równocześnie
osiągnięcie wartości referencyjnej dotyczącej wydatków oraz
zapewnienie dostatecznych postępów w kierunku osiągnięcia
wartości referencyjnej dotyczącej redukcji długu. 2.
Zapewnienie, aby określenie zasadniczych
aspektów konstytucyjnej zasady równowagi budżetowej, w tym odpowiedniej
koordynacji na wszystkich szczeblach administracji rządowej, było
zgodne z unijnymi ramami. Dążenie do poprawy efektywności i
jakości wydatków publicznych poprzez zaplanowane przeglądy wydatków
oraz wdrożenie planu działań na rzecz spójności z 2011 r.
służącego do poprawy absorpcji funduszy UE i zarządzania
tymi funduszami, zwłaszcza na południu Włoch. 3.
Podjęcie dalszych działań
zmierzających do obniżenia bezrobocia wśród młodych osób, w
tym poprzez lepsze dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz
ułatwienie przejścia na rynek pracy, jak również poprzez
zachęty na rzecz tworzenia nowych przedsiębiorstw i zatrudniania
pracowników. Wprowadzenie uznawania umiejętności i kwalifikacji na
skalę ogólnokrajową, aby propagować mobilność
pracowników. Podjęcie działań w celu obniżenia odsetka osób
porzucających studia wyższe oraz ograniczenia przedwczesnego
kończenia nauki. 4.
Przyjęcie reformy rynku pracy, która ma
priorytetowe znaczenie dla zwalczania segmentacji rynku pracy, oraz ustanowienie
systemu zintegrowanych świadczeń dla bezrobotnych. Podjęcie
dalszych działań w celu stworzenia zachęt do udziału w
rynku pracy skierowanych do kobiet, w szczególności poprzez zapewnienie
opieki nad dziećmi i osobami starszymi. Aby zwiększyć
konkurencyjność kosztową, wzmocnienie powiązań
między płacami określonymi na szczeblu sektorowym a
wydajnością poprzez dalsze udoskonalenie ram ustalania wynagrodzenia,
w porozumieniu z partnerami społecznymi oraz zgodnie z praktyką
krajową. 5.
Kontynuowanie walki z oszustwami podatkowymi. Zwalczanie
szarej strefy oraz pracy nierejestrowanej, na przykład dzięki
intensywniejszym kontrolom i inspekcjom. Podjęcie
działań służących ograniczeniu zakresu ulg
podatkowych, odpisów podatkowych oraz obniżonych stawek VAT, jak również
uproszczenie kodeksu podatkowego. Podjęcie dalszych działań w
celu przeniesienia ciężaru opodatkowania z kapitału i pracy na
nieruchomości i spożycie, jak również na środowisko. 6.
Wdrożenie przyjętych środków w
zakresie liberalizacji i uproszczenia w sektorze usług. Kontynuowanie
wysiłków w zakresie poprawy dostępu do rynku w sektorach sieciowych,
a także zdolności przepustowej infrastruktury oraz
połączeń międzysystemowych. 7.
Dalsze uproszczenie ram regulacyjnych dla
przedsiębiorstw oraz wzmocnienie zdolności administracyjnych. Poprawa
dostępu do instrumentów finansowych, zwłaszcza do kapitału
własnego, aby finansować rozwijające się
przedsiębiorstwa i innowacje. Przeprowadzenie zaplanowanej
reorganizacji wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych oraz propagowanie
wykorzystania alternatywnych mechanizmów rozwiązywania sporów. Sporządzono w Brukseli dnia [...] r. W
imieniu Rady Przewodniczący [1] Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1. [2] Dz.U. L 306 z 23.11.2011, s. 25. [3] COM(2012) 318 wersja ostateczna. [4] P7_TA(2012)0048 i P7_TA(2012)0047. [5] Decyzja Rady 2012/238/UE z dnia 26 kwietnia 2012 r. [6] COM(2012) 68 wersja ostateczna. [7] SWD(2012) 156 wersja ostateczna [8] Saldo
w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne po skorygowaniu o
działania jednorazowe i tymczasowe, przeliczone przez służby
Komisji na podstawie informacji zawartych w programie, zgodnie ze wspólnie
przyjętą metodyką. [9] Przewidziana w art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady
(WE) nr 1466/97.