52011PC0141

[pic] | KOMISJA EUROPEJSKA |

Bruksela, dnia 24.3.2011

KOM(2011) 141 wersja ostateczna

2011/0061 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie przedłużenia statusu wspólnego przedsiębiorstwa dla Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG)

UZASADNIENIE

POSTANOWIENIA TRAKTATU EURATOM DOTYCZĄCE STATUSU WSPÓLNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

1. Artykuł 45 Traktatu Euratom przewiduje tworzenie wspólnych przedsiębiorstw, które Traktat definiuje jako przedsiębiorstwa o kluczowym znaczeniu dla rozwoju sektora jądrowego we Wspólnocie.

Zgodnie z art. 46 Traktatu Euratom każdy projekt obejmujący ustanowienie wspólnego przedsiębiorstwa podlega ocenie ze strony Komisji.

Komisja musi przekazać Radzie każdy projekt obejmujący ustanowienie wspólnego przedsiębiorstwa, wraz z uzasadnioną opinią.

2. Zgodnie z art. 47 do 49 Traktatu Euratom wspólne przedsiębiorstwa ustanawia się decyzją Rady na wniosek Komisji.

RYS HISTORYCZNY STATUSU HKG JAKO WSPÓLNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA ORAZ PROJEKTU THTR 300

Przyczyny złożenia wniosku

3. Zadaniem Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG) była budowa, wyposażenie i eksploatacja elektrowni jądrowej w Uentrop (rejon Unna) w Republice Federalnej Niemiec. Miał to być prototypowy reaktor wysokotemperaturowy na paliwie torowym o mocy około 300 MWe (THTR 300). Dla realizacji powyższego zadania HKG wystąpiło o ustanowienie wspólnego przedsiębiorstwa.

4. Rada stwierdziła, że status HKG odpowiada postanowieniom Traktatu Euratom odnoszącym się do wspólnych przedsiębiorstw i że w tym czasie projekt HKG miał kluczowe znaczenie dla rozwoju sektora jądrowego we Wspólnocie, i w związku z tym przyznała HKG status wspólnego przedsiębiorstwa na okres 25 lat licząc od dnia 1 stycznia 1974 r.

5. HKG wystąpiło także o niektóre korzyści wymienione w załączniku III do Traktatu Euratom.

Zważywszy, że

6. elektrownia jądrowa miała być budowana przez konsorcjum przedsiębiorstw wspólnotowych i prawie wyłącznie z zastosowaniem komponentów pochodzących ze Wspólnoty;

7. budowa elektrowni przyniosłaby znaczną poprawę procesów technicznych w zakresie produkcji energii elektrycznej na skalę przemysłową;

8. przyznanie HKG korzyści wymienionych w załączniku III do Traktatu zmniejszyłoby obciążenia finansowe i ograniczyłoby ryzyko gospodarcze związane z tego typu przedsiębiorstwami;

9. HKG miało udostępnić Wspólnocie nieopatentowane informacje zebrane w trakcie realizacji projektu budowy elektrowni jądrowej,

Rada podjęła decyzję o przyznaniu niektórych korzyści wymienionych w załączniku III do Traktatu Euratom, w szczególności w formie zwolnienia z niektórych podatków. Korzyści te przyznano na okres czasu upływający trzy lata po ostatecznym odbiorze elektrowni przez przedsiębiorstwo.

Pierwotne decyzje

10. W czerwcu 1974 r. Rada, działając na podstawie wniosków Komisji, przyjęła dwie decyzje:

11. decyzję Rady 74/295/Euratom z dnia 4 czerwca 1974 r.[1] w sprawie ustanowienia wspólnego przedsiębiorstwa Hochtemperatur- Kernkraftwerk GmbH (HKG);

12. decyzję Rady 74/296/Euratom z dnia 4 czerwca 1974[2] w sprawie przyznania korzyści wspólnemu przedsiębiorstwu Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG).

Zmiany w pierwotnych decyzjach

13. Dnia 11 lipca 1983 r. zgromadzenie ogólne wspólnego przedsiębiorstwa podjęło decyzję o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki. Podwyższenie kapitału wymogło zmianę statusu wspólnego przedsiębiorstwa.

Wspólne przedsiębiorstwo wystąpiło także o rozszerzenie zwolnienia z podatku „ Kapitalverkehrsteuer ” przyznanego w 1974 r. od aktywów wniesionych zgodnie z wyżej wspomnianym podwyższeniem kapitału.

14. Zważywszy, że

15. zmiana statusu nie miała wpływu na przepisy odnoszące się do wspólnego przedsiębiorstwa i była zgodna z opracowaniem projektu;

16. a rozszerzenie zwolnienia podatkowego mogłoby zmniejszyć koszty finansowe, a tym samym ograniczyć ryzyko gospodarcze związane z takim przedsiębiorstwem,

w lutym 1984 r. Rada przyjęła dwie decyzje dostosowujące decyzje z 1974 r. do warunków podwyższonego kapitału HKG:

17. decyzję Rady 84/104/Euratom z dnia 21 lutego 1984 r. zatwierdzająca zmianę statusu wspólnego przedsiębiorstwa HKG[3]

18. decyzję Rady 84/105/Euratom z dnia 21 lutego 1984 r. zmieniająca decyzję 74/296/Euratom w sprawie przyznania korzyści wspólnemu przedsiębiorstwu HKG[4].

Doświadczenie z eksploatacji elektrowni jądrowej i przyczyny zmiany jej zadań

19. HKG ostatecznie uruchomiło THTR 300 dnia 1 czerwca 1987 r. Elektrownia działała do dnia 29 września 1988 r., kiedy to została zamknięta. W tym okresie działalność elektrowni była wielokrotnie wstrzymywana z powodu awarii.

20. Trudności ekonomiczne, techniczne oraz związane z zaopatrzeniem w paliwo, w połączeniu z problemami w uzyskaniu zezwolenia na ponowne uruchomienie elektrowni ze względu na niepewną sytuację finansową, poskutkowały podjęciem w dniu 1 września 1989 r. decyzji o ostatecznym zamknięciu elektrowni w trybie natychmiastowym.

21. Od tej pory zadaniem wspólnego przedsiębiorstwa było: zamknięcie reaktora, wyładunek paliwa z rdzenia, budowa betonowego sarkofagu i nadzór. Dnia 13 grudnia 1989 r. władze federalne, kraj związkowy Nadrenia Północna-Westfalia, HKG i jego członkowie zawarli umowę o stopniowej likwidacji projektu THTR 300 pod nadzorem urzędu dozoru jądrowego. Umowa zawiera postanowienia dotyczące kwestii finansowych.

Dalsze wnioski HKG

22. Zwolnienia podatkowe przyznane HKG decyzją 74/296/Euratom straciły ważność dnia 31 maja 1990 r., trzy lata po ostatecznym odbiorze elektrowni przez przedsiębiorstwo, który nastąpił dnia 1 czerwca 1987 r.

23. Pismami z dnia 9 lutego i 6 marca 1990 r. członkowie HKG złożyli wniosek o przedłużenie okresu obowiązywania przyznanych korzyści do czasu wygaśnięcia statusu HKG jako wspólnego przedsiębiorstwa oraz o dostosowanie korzyści do ówczesnej sytuacji przedsiębiorstwa, która wymagała dodatkowego wkładu finansowego uznanego, dla celów podatkowych, za wkład kapitałowy.

24. HKG realizowało program likwidacji elektrowni jądrowej do etapu betonowego sarkofagu i następnie zaproponowało realizację programu nadzoru nad przedmiotowymi instalacjami jądrowymi.

25. Rada stwierdziła, że we Wspólnocie nie ma równorzędnych programów i uznała realizację programu HKG za ważną ze względu na możliwość zdobycia użytecznego doświadczenia na potrzeby sektora jądrowego oraz dla dalszego rozwoju energii jądrowej we Wspólnocie.

26. Rada uznała także za wskazane współdziałanie z HKG w realizacji programów poprzez ograniczenie obciążeń finansowych i tym samym przedłużyła okres obowiązywania przyznanych korzyści.

27. Decyzją z dnia 16 listopada 1992 r.[5] Rada przedłużyła okres obowiązywania korzyści przyznanych HKG do czasu wygaśnięcia decyzji 74/295/Euratom.

28. Dnia 30 marca 1998 r. HKG wystąpiło do Komisji o przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa na kolejnych 25 lat.

29. W uzasadnieniu wniosku wskazano na znaczenie doświadczenia, jakie dzięki ostatecznemu zamknięciu i likwidacji działalności może zdobyć sektor jądrowy w Niemczech, w Europie i na całym świecie. Opinię tę oparto na tym, że THTR 300 jest największym reaktorem tego typu na świecie i że niepowtarzalna konfiguracja elektrowni, zwłaszcza w odniesieniu do sarkofagu, stanowi bezprecedensową możliwość zdobycia doświadczenia co do wyników i kosztów sarkofagu.

30. HKG poinformowało ponadto, że dnia 13 listopada 1989 r. Republika Federalna, kraj związkowy Nadrenia Północna-Westfalia, HKG i jego członkowie zawarli umowę ramową na rzecz zakończenia ostatniej fazy projektu THTR 300. Umowa ta i aneks do umowy z dnia 18 grudnia 1996 r. regulują fazy działania do roku 2009, w tym określają kwestie finansowania działalności HKG.

31. Niemcy poparły wniosek HKG i stwierdziły, że rząd federalny popiera utrzymanie przyznanych zwolnień podatkowych.

32. Na podstawie otrzymanych informacji Komisja stwierdziła, że argumentacja przyjęta przez Radę w 1992 r. jest nadal aktualna; w szczególności działalność przedsiębiorstwa jest nadal taka sama oraz kontekst, w którym ono działa jest identyczny.

33. Ponieważ jednak umowy zawarte między Republiką Federalną, krajem związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, HKG oraz jego członkami dotyczące finansowania działalności HKG obowiązywały jedynie do dnia 31 grudnia 2009 r., Komisja zaproponowała, aby Rada, zgodnie z okresem czasu ustalonym między władzami Niemiec a HKG, zatwierdziła przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa oraz okresu obowiązywania korzyści przyznanych HKG na taki sam okres czasu, to znaczy do dnia 31 grudnia 2009 r.

34. Na podstawie wniosku Komisji Rada przedłużyła dnia 7 maja 2002 r. status wspólnego przedsiębiorstwa oraz okres obowiązywania korzyści przyznanych HKG do dnia 31 grudnia 2009 r.[6]

ROZWÓJ SYTUACJI W OSTATNIM CZASIE

35. Pismem z dnia 26 kwietnia 2010 r. Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG), Hamm wystąpiło o dalsze przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa, ustanowionego pierwotnie decyzją 74/295/Euratom, który już raz został przedłużony decyzją Rady z dnia 7 maja 2002 r., na 11 lat licząc od dnia 1 stycznia 1999 r. Przedłużenie powinno także obejmować zwolnienia z podatku od przekazania gruntu, podatku gruntowego oraz podatku od zysków ze sprzedaży długoterminowych papierów wartościowych, które zostały przyznane w tym samym czasie.

36. HKG wystąpiło o przedłużenie aktualnego statusu na okres po dniu 31 grudnia 2009 r. na kolejnych 25 lat. W uzasadnieniu HKG przedstawiło w szczególności następującą argumentację:

37. Poprzez projekt obejmujący elektrownię jądrową z prototypowym reaktorem wysokotemperaturowym na paliwie torowym (THTR) HKG podjęło się realizacji na skalę przemysłową technologii reaktora wysokotemperaturowego, a także zbadania takiego rozwiązania pod kątem ekonomicznym, w celu zapewnienia w przyszłości Republice Federalnej Niemiec długoterminowego bezpieczeństwa dostaw energii.

38. Wiedza zdobyta dzięki doświadczeniu w produkcji energii elektrycznej ze źródeł jądrowych nie może ograniczać się wyłącznie do budowy i eksploatacji elektrowni jądrowej. Aby wiedza ta była kompletna, niezbędne jest zdobycie doświadczeń związanych z planowaniem zamknięcia, samym zamknięciem, betonowym sarkofagiem oraz likwidacją (w tym przypadku odnośnie do technologii reaktora wysokotemperaturowego).

39. Zdaniem HKG wiedza zdobyta w trakcie utrzymywania bezpiecznego zabezpieczenia (okres zabezpieczenia) i późniejszej likwidacji będzie miała ogromne znaczenie dla sektora jądrowego w Europie i na świecie, zwłaszcza obecnie, gdy ponownie wraca się do technologii reaktora wysokotemperaturowego w pracach nad reaktorami IV generacji, a tym samym należy włączyć poszczególne etapy zamykania, aby uzyskać kompletny obraz (koszt w całym cyklu).

40. Elektrownia THTR 300 jest największym reaktorem ze złożem usypanym na świecie ze zbiornikiem ciśnieniowym reaktora w postaci komory z betonu zbrojonego (RCRPV) oraz wbudowanym ceramicznym reflektorem neutronów i izolacją kanału przepływu gazów gorących.

41. Szczególny charakter bezpiecznie zabezpieczonej elektrowni daje jak do tej pory jedyną możliwość wyliczenia danych i kosztów dla „prawie pasywnego” bezpiecznego zabezpieczenia elektrowni z RCRPV, zwłaszcza w przypadku kosztów energii (wentylacja, osuszanie powietrza itp.), kosztów eksploatacyjnych, napraw i testów okresowych.

42. HKG spodziewa się uzyskania istotnych wniosków po ostatecznej likwidacji elektrowni, z demontażu elementów rdzenia reaktora metodami dostępu zdalnego (za pomocą robotów) i bezpośredniego. Ponadto usunięcie wewnętrznej powłoki RCRPV (nie wszystkie naprężacze mogą być rozluźnione w sposób jednakowy) i demontaż 550 Mg radiologicznie skażonych komponentów ceramicznych zainstalowanych wewnątrz RCRPV przyniesie nową wiedzę w zakresie likwidacji reaktorów wysokotemperaturowych.

43. HKG ma zamiar nadal udostępniać powyższe ustalenia państwom członkowskim UE.

44. Nadal nie wiadomo, kiedy nastąpi likwidacja – ważnym czynnikiem jest tutaj posiadanie odpowiedniego składowiska ukończonego i przygotowanego do odbioru – i dlatego wnioskuje się o przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa na kolejne 25 lat.

45. Nadrzędne znaczenie rozwoju sektora jądrowego we Wspólnocie, niezbędne, aby przyznać status „europejskiego wspólnego przedsiębiorstwa”, zostało uznane już w decyzji Rady z dnia 16 listopada 1992 r. w sprawie przedłużenia okresu obowiązywania korzyści przyznanych wspólnemu przedsiębiorstwu HKG – to znaczy w momencie, gdy elektrownia THTR 300 była zamknięta. Uznano także brak porównywalnego przypadku we Wspólnocie, jeśli chodzi o programy zamknięcia elektrowni aż do etapu betonowego sarkofagu oraz zabezpieczenia i monitorowania w warunkach „elektrowni z betonowym sarkofagiem”. Ustalono także, że realizacja tych programów ma ogromne znaczenie dla zdobycia użytecznego doświadczenia na potrzeby sektora jądrowego oraz dla dalszego rozwoju energii jądrowej we Wspólnocie.

46. Projekt THTR 300 nadal otrzymywać będzie ogromne wsparcie ze strony rządu niemieckiego i władz Nadrenii Północnej-Westfalii. Ustalono to w umowie o stopniowej likwidacji projektu THTR 300 pod nadzorem urzędu dozoru jądrowego, zawartej w 1989 r., na podstawie której między innymi finansowana jest bieżąca eksploatacja THTR 300 po dniu 31 grudnia 2009 r.

Oświadczenie rządu niemieckiego w sprawie wniosku HKG o przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa

47. W komunikacie skierowanym do Komisji Europejskiej rząd Niemiec popiera wniosek HKG w sprawie przedłużenia statusu wspólnego przedsiębiorstwa z następujących powodów:

48. HKG jest przedsiębiorstwem odpowiedzialnym za reaktor wysokotemperaturowy na paliwie torowym (THTR) w Hamm-Uentrop. Od 1989 r. THTR jest w fazie likwidacji mającej na celu całkowite zamknięcie elektrowni po długim etapie bezpiecznego zabezpieczania (przewiduje się 30 lat). Czas całkowitej likwidacji zależy między innymi od dostępności składowiska ostatecznego wysokoaktywnych odpadów promieniotwórczych, która z powodu niepewnej przyszłości składowiska w Gorleben nie jest w tej chwili do przewidzenia.

49. Można założyć, że faza bezpiecznego zabezpieczania THTR wykroczy poza obecnie planowany okres czasu. Faza ta jest finansowo zabezpieczona umową między rządem federalnym, krajem związkowym Nadrenia Północna-Westfalia i HKG. Okres obowiązywania tej umowy finansowej jest jednak ograniczony do dnia 31 grudnia 2017 r.

50. Spodziewana wyjątkowo długa faza bezpiecznego zabezpieczenia THTR, a zwłaszcza późniejsze prace związane z likwidacją zbiornika ciśnieniowego reaktora w postaci komory z betonu (SRB) z pewnością przyniosą nową wiedzę na temat likwidacji takich urządzeń. Także prace związane z likwidacją SRB, co do której obecnie nie istnieje żadne praktyczne doświadczenie, będą stanowić poważny element kosztowy. Dlatego niezbędne jest dalsze zaangażowanie HKG i jego wspólników, a także przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa.

51. Przedłużenie powinno zostać jednak przyznane tylko do dnia 31 grudnia 2017 r., a nie na kolejne 25 lat, o które wnioskuje HKG, ponieważ niemiecka umowa o finansowaniu jest ograniczona do tej daty.

52. Rząd federalny wnioskuje o takie ograniczenie czasowe, gdyż nie widzi powodów, aby oddzielić status wspólnego przedsiębiorstwa od okresu obowiązywania niemieckich umów o finansowaniu.

53. W związku z powyższym rząd federalny popiera przedłużenie statusu HKG jako wspólnego przedsiębiorstwa do dnia 31 grudnia 2017 r.

WPŁYW NA BUDŻET

54. Wniosek nie ma wpływu na budżet UE.

PODSUMOWANIE

55. Komisja uważa, że argumentacja przyjęta przez Radę w 2002 r. w kwestii przedłużenia statusu HKG jako wspólnego przedsiębiorstwa jest nadal obowiązująca; w szczególności działalność przedsiębiorstwa jest nadal taka sama oraz kontekst, w którym ono działa jest identyczny.

56. Umowy zawarte między Republiką Federalną Niemiec, krajem związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, HKG i jego członkami dotyczące finansowania działalności HKG obowiązują tylko do dnia 31 grudnia 2017 r.

57. W związku z tym Komisja proponuje, aby Rada, zgodnie z okresem czasu ustalonym między władzami Niemiec a HKG, zatwierdziła przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa do dnia 31 grudnia 2017 r.

2011/0061 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie przedłużenia statusu wspólnego przedsiębiorstwa dla Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 49,

uwzględniając wniosek Komisji[7],

a także mając na uwadze, co następuje:

58. Decyzją 74/295/Euratom[8] Rada ustanowiła Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (zwane dalej „HKG”) jako wspólne przedsiębiorstwo na okres 25 lat licząc od dnia 1 stycznia 1974 r.

59. Zadaniem Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG) była budowa, wyposażenie i eksploatacja elektrowni jądrowej o mocy około 300 Mwe znajdującej się w Uentrop (rejon Unna) w Republice Federalnej Niemiec.

60. Po okresie eksploatacji w latach 1987-88 dnia 1 września 1989 r. elektrownia jądrowa została ostatecznie zamknięta ze względu na trudności techniczne i ekonomiczne.

61. Od tego czasu zadaniem HKG była realizacja programu likwidacji elektrowni jądrowej do etapu bezpiecznego zabezpieczenia, a następnie realizacja programu nadzoru nad zabezpieczonymi instalacjami jądrowymi.

62. Decyzją 92/547/Euratom z dnia 16 listopada 1992 r.[9], przedłużającą status „Kernkraftwerk Lingen GmbH” jako wspólnego przedsiębiorstwa, Rada stwierdziła, że brak jest równorzędnych programów we Wspólnocie, że realizacja tego programu jest ważna i że niesie możliwość zdobycia użytecznego doświadczenia na potrzeby sektora jądrowego oraz dla dalszego rozwoju energii jądrowej we Wspólnocie.

63. W celu realizacji tego zadania HKG wystąpiło o przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa ze skutkiem od dnia 1 stycznia 1999 r.

64. Decyzją 2002/355/Euratom z dnia 7 maja 2002 r.[10] Rada przedłużyła status HKG jako wspólnego przedsiębiorstwa do dnia 31 grudnia 2009 r., aby umożliwić HKG zakończenie programów likwidacji i nadzoru, głównie zmniejszając obciążenia finansowe.

65. Przedłużony okres odpowiadał okresowi obowiązywania umów zawartych między Republiką Federalną Niemiec, krajem związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, HKG i jego członkami dotyczących finansowania działalności HKG.

66. Pismem z dnia 26 kwietnia 2010 r. Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG), Hamm wystąpiło o dalsze przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa na kolejne 25 lat.

67. Przedłużenie statusu wspólnego przedsiębiorstwa powinno umożliwić HKG zakończenie realizacji programów likwidacji i nadzoru, głównie dzięki mniejszym obciążeniom finansowym.

68. Umowy zawarte między Republiką Federalną Niemiec, krajem związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, HKG i jego członkami dotyczące finansowania działalności HKG obowiązują tylko do dnia 31 grudnia 2017 r.

69. Status HKG jako wspólnego przedsiębiorstwa powinien zatem zostać przedłużony na taki sam okres czasu,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

70. Niniejszym przedłuża się na okres ośmiu lat, licząc od dnia 1 stycznia 2010 r., status wspólnego przedsiębiorstwa, w rozumieniu Traktatu, przyznany Hochtemperatur-Kernkraftwerk GmbH (HKG).

71. Zadaniem HKG jest realizacja programu likwidacji elektrowni jądrowej znajdującej się w Uentrop (rejon Unna) w Republice Federalnej Niemiec, aż do etapu bezpiecznego zabezpieczenia, a następnie realizacja programu nadzoru nad zabezpieczonymi instalacjami jądrowymi.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich i HKG.

Sporządzono w […] dnia […] r.

W imieniu Rady

Przewodniczący

[1] Dz.U. L 165 z 20.6.1974, s. 7-13.

[2] Dz.U. L 165 z 20.6.1974, s. 14-15.

[3] Dz.U. L 58 z 29.2.1984, s. 35.

[4] Dz.U. L 58 z 29.2.1984, s. 37.

[5] Nieopublikowana.

[6] Dz.U. L 123, 2002/355/Euratom z 9.5.2002, s. 53; Dz.U. L 123, 2002/356/Euratom z 9.5.2002, s. 54.

[7]

[8] Dz.U. L 165 z 20.6.1974, s. 7.

[9] Dz.U. L 352 z 2.12.1992, s. 9-12.

[10] Dz.U. L 123 z 9.5.2002, s. 53.