52011DC0693

SPRAWOZDANIE KOMISJI

DWUDZIESTE DRUGIE SPRAWOZDANIE ROCZNE Z REALIZACJI FUNDUSZY STRUKTURALNYCH (2010) SEC(2011) XXX

Niniejsze sprawozdanie przedstawione jest zgodnie z art. 45 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1260/1999 ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych. Obejmuje ono działania związane z udzieloną w 2010 r. pomocą ze środków funduszy strukturalnych na okres programowania 2000-2006.

Informacje zawarte w niniejszym sprawozdaniu są przedstawione bardziej szczegółowo w dokumencie roboczym służb Komisji, stanowiącym załącznik do niniejszego sprawozdania.

1. Wstęp

Rok 2010 był jedenastym rokiem realizacji programów i projektów funduszy strukturalnych w ramach okresu programowania 2000-2006. W sumie w 2010 r. zarządzano 718[1] programami operacyjnymi.

W 2010 r. dla większości programów operacyjnych z okresu programowania 2000-2006 rozpoczęto procedurę zamknięcia. Większość dokumentów związanych z procedurą zamknięcia nadeszła od państw członkowskich we wrześniu 2010 r. Ogólne ramy dla zamknięcia programów pomocy z funduszy strukturalnych na lata 2000-2006 zostały określone w decyzji Komisji C(2006)3424 z 2006 r. zmienionej decyzjami Komisji C(2008)1362 i C(2009)960.

Pakiet naprawczy, zaproponowany przez Komisję w związku z kryzysem finansowym, przyznał państwom członkowskim, które wybrały taką opcję, przedłużenie dla poszczególnych programów o sześć lub dwanaście miesięcy. Ta elastyczność umożliwiła państwom członkowskim i regionom dużo większą absorpcję przyznanych funduszy zwiększając ich możliwości sprostania nieoczekiwanym wyzwaniom związanym z realizacją programów i, co za tym idzie, osiągnięcia celów programu.

Poza realizacją programów i projektów funduszy strukturalnych z okresu 2000-2006 oraz przygotowaniem ich zamknięcia w 2010 r. Komisja brała aktywny udział w procesie realizacji 434 programów (317 w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i 117 w ramach Europejskiego Funduszu Socjalnego (EFS))[2] na okres programowania 2007-2013.

Aby móc określić wartość dodaną powstałą dzięki europejskiej polityce spójności, Komisja kontynuowała przeprowadzanie oceny ex post celów 1 i 2 na okres programowania 2000-2006. Sprawozdanie podsumowujące ocenę ex post zostało opublikowane w kwietniu 2010 r[3]. Ponadto oceny ex post dla wspólnotowych inicjatyw URBAN[4] i INTERREG[5], rozpoczęte w 2008 r., zostały opublikowane w czerwcu 2010 r. Ocenę ex post inicjatywy wspólnotowej EQUAL rozpoczęto na początku 2009 r., a jej wstępne wyniki zostały przedstawione na początku 2010 r. Odnośnie do Instrumentu Finansowego Orientacji Rybołówstwa (IFOR) ocena ex post została rozpoczęta w 2009 r. i przedstawiona w maju 2010 r.[6] W grudniu 2010 r. Komisja przedstawiła też ocenę ex post programu Leader+[7], podczas gdy trwa jeszcze ocenianie Sekcji Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR).

Wspierano wymianę doświadczeń, zwłaszcza przez sieci międzyregionalne i miejskie oraz konferencję „Regiony na rzecz zmian gospodarczych: budowa zrównoważonego wzrostu”, w której 20 i 21 maja wzięło udział 755 uczestników z 27 państw.

W dniach od 4 do 7 października 2010 r. odbyły się po raz ósmy DNI OTWARTE – Europejski Tydzień Regionów i Miast, organizowane wspólnie przez Komisję Europejską i Komitet Regionów UE. Impreza zgromadziła 5 900 decydentów ze szczebla lokalnego, regionalnego, krajowego i europejskiego oraz ekspertów w dziedzinie regionalnego i lokalnego rozwoju. Dodatkowo zorganizowano 263 imprezy lokalne w 33 państwach. Wydarzenie to jest areną dla współpracy, tworzenia sieci kontaktów, wymiany wiedzy i doświadczeń, a także daje regionom i miastom możliwość zaprezentowania swoich osiągnięć. Stwarza ono również idealne warunki do pokazania efektów synergii między polityką spójności i innymi obszarami polityki UE.

Belgijska prezydencja zorganizowała dwudniową konferencję (18 i 19 listopada 2010 r.) zatytułowaną „Rola EFS w walce z biedą i wykluczeniem społecznym”. Zorganizowano dwa półdniowe zebrania robocze poświęcone roli EFS jako narzędzia politycznego do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

2. Analiza realizacji

2.1. Wykonanie budżetu

2.1.1. EFRR

Rok 2010 był, mimo kryzysu finansowego, doskonały pod względem wykonania budżetu. Wskaźnik całkowitej absorpcji osiągnął poziom 100 %, czyli 1 693 mln EUR wypłaconych programom operacyjnym. Podczas gdy realizacja programów celu 2 była wyższa niż pierwotnie przegłosowano (230 mln EUR zamiast 104 mln EUR), wypłaty na cel 1 i programy INTERREG były niższe, niż początkowo przewidywano (1 348 mln EUR zamiast 2 077 mln EUR dla celu 1, a dla INTERREG 90 mln EUR zamiast 202 mln EUR), co spowodowane zostało głównie przesunięciem środków w ramach procedury przesunięcia zbiorczego mającego na celu zasilenie środków na okres programowania 2007-2013. Na pozostałe programy (Urban, Działania innowacyjne) wypłacono łącznie 25 mln EUR.

W 2010 r. dla większości programów operacyjnych z okresu programowania 2000-2006 rozpoczęła się procedura zamknięcia. Z 379 programów do przedłużenia terminu kwalifikowalności wybranych zostało 281 (czyli 74%), na które przeznaczone było 90% funduszy w ramach EFRR. Do dnia 31 grudnia 2010 r. dokumenty zamknięcia otrzymano dla 356 programów. Odpowiedzialne za to działy analizują obecnie poświadczenia zamknięcia pomocy i sprawozdania końcowe.

Propozycję zamknięcia wysłano do państw członkowskich dla 25 programów, podczas gdy pozostałe 354 programy zostaną zamknięte w latach 2011 i 2012.

Za cały okres programowania 2000-2006 państwom członkowskim wypłacono do 31 grudnia 2010 r. 123 339 mln EUR. Daje to wskaźnik przeciętnej absorpcji dla wszystkich państw członkowskich w wysokości 95,2 % całkowitego przydziału środków wynoszącego 129 600 mln EUR. Większość płatności pozostałych do realizacji dotyczy salda końcowego zamykanych projektów.

Na koniec 2010 r. zobowiązania z poprzednich lat, dla których były nadal płatności do realizacji (RAL), wyniosły 6 719 mln EUR na programy EFRR, w porównaniu do 8 400 mln EUR na koniec 2009 r. Wartość ta stanowi 5,2% ogółu zobowiązań w stosunku do EFRR. W związku z płatnościami końcowymi zamykanych programów przewidziane jest dalsze zmniejszenie RAL.

W 2010 r., tak jak w poprzednim roku, tzw. zasada „n+2” nie miała zastosowania. Co do zasady, ostatnia transza zobowiązań (tj. 2006) zostanie przeznaczona na dokonanie płatności końcowych po uzgodnieniu między państwem członkowskim i Komisją, że dany program ma być zamknięty. W związku z tym kwota przeznaczona do umorzenia będzie obliczona dopiero na etapie zamknięcia programów operacyjnych[8].

2.1.2. EFS

W odniesieniu do okresu programowania 2000-2006 w 2010 r. wykorzystano 319 mln EUR środków na płatności. Odpowiada to 26,42 % rocznych środków przyznanych na płatności.

Wynika to z faktu, że większość programów osiągnęła próg 95 % i pozostała różnica zostanie wypłacona dopiero przy zamknięciu trwających jeszcze programów.

Całkowite zaległe zobowiązania (RAL) na koniec 2010 r. wynosiły 3 004 mln EUR (w stosunku do 4 700 mln EUR w 2009 r.). Wartość ta stanowi 4,38% ogółu zobowiązań za okres programowania 2000-2006. RAL zmniejszył się w rezultacie płatności okresowych i niewielkiej ilości płatności końcowych, podczas procedury zamknięcia nastąpiło również automatyczne anulowanie niewykorzystanych zobowiązań RAL na sumę 1 460 mln EUR.

W 2010 r., tak jak w poprzednich latach, tzw. zasada „n+2” nie miała zastosowania i odpowiednie zobowiązania RAL zostały zgodnie z postanowieniami art.105 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 pomniejszone o anulowane zobowiązania z okresu 2000-2006 w związku z zamknięciem programów operacyjnych.

Za cały okres, na koniec 2010 r. wypłacono państwom członkowskim 64 118 mln EUR. Daje to wskaźnik absorpcji dla wszystkich państw członkowskich w wysokości 93,47 % całkowitego przydziału środków wynoszącego 68 600 mln EUR.

Łącznie w przypadku 229 programów zamykanych w 2010 r. wszystkie związane z procedurą zamknięcia dokumenty zostały przekazane w wymaganym terminie a 10 programów już zamknięto.

2.1.3. EFOGR

Całkowita kwota wypłacona w 2010 r. wyniosła 168,3 mln EUR tj. 30,7 % środków dostępnych na koniec roku (kwota 13,9 mln EUR została przesunięta w ciągu roku na inne pozycje budżetowe poza Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR)). Wskaźnik realizacji środków w stosunku do budżetu początkowego środków na płatności powinien wynieść 29,9 %.

W wartościach bezwzględnych wypłacona w 2010 r. kwota była znacznie niższa niż kwota wypłacona w 2009 r. (o 300 mln EUR). U podstaw tego zmniejszenia leżą trzy główne przyczyny:

- Programy rozwoju obszarów wiejskich finansowane z Sekcji Orientacji EFOGR miały bardzo wysokie wskaźniki realizacji w poprzednich latach. Na koniec 2009 r. 94 % wkładu Sekcji Orientacji EFOGR zaprogramowanego na cały okres zostało już wypłacone, a znaczna liczba programów (112 z całkowitej liczby 152) już osiągnęła 95 % progu dla płatności okresowych. W tych przypadkach niemożliwe były w 2010 r. dalsze płatności aż do zamknięcia programu.

- W 2010 r. rozpoczął się proces zamknięcia programów Sekcji Orientacji EFOGR z okresu 2000-2006 a do końca roku zamknięto 19 ze wszystkich 152 programów.

- Niski poziom wydatków Sekcji Orientacji EFOGR w 2010 r. został znacznie skompensowany przez EFRROW, który na okres programowania 2007-2013 wydał 11,12 mld EUR (2,91 mld EUR więcej, niż w 2009 r.).

Zaległe zobowiązania (RAL) w ramach Sekcji Orientacji EFOGR na koniec 2010 r. wyniosły 1 183,3 mln EUR, co stanowi 5,3 % całkowitego przydziału środków na okres programowania 2000-2006. Kwota ta jest o 171,3 mln EUR niższa niż 1 354,6 mln EUR zaległych zobowiązań (RAL) na koniec 2009 r.

2.1.4. IFOR

Wskaźnik całkowitej absorpcji dla płatności wyniósł 100 %, przy czym 10 mln EUR zostało wypłacone państwom członkowskim.

Odnośnie do poziomu realizacji środków na płatności, w ramach celu 1 wypłacono 10 mln EUR. Poza celem 1 nie realizowano żadnych płatności.

Łączna wartość zaległych zobowiązań (RAL) dla IFOR na koniec 2010 r. wyniosła 296,44 mln EUR (w porównaniu z 306,41 mln EUR w 2009 r.). Wartość ta stanowi 7,5 % ogółu zobowiązań za okres programowania 2000-2006.

Za cały okres, na koniec 2010 r., wypłacono państwom członkowskim 3 639 mln EUR. Daje to wskaźnik absorpcji dla wszystkich państw członkowskich w wysokości 92,5 % całkowitego przydziału środków wynoszącego 3 935 mln EUR.

2.2. Realizacja programów

2.2.1. Cel 1

Programy w ramach celu 1 skoncentrowane były na projektach dotyczących podstawowej infrastruktury (40,2 %), a blisko połowa wszystkich nakładów w tej kategorii została spożytkowana na infrastrukturę transportową (49,9 %). Przeszło jedną trzecią (34,9 %) zasobów przydzielonych na realizację celu 1 zainwestowano w działania produkcyjne, nadal koncentrując się na pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) i branży rzemieślniczej (26,6 %), podczas gdy projekty związane z zasobami ludzkimi stanowią 22,5 % środków.

2.2.2. Cel 2

W regionach objętych celem 2 programy nadal były ukierunkowane głównie na inwestycje produkcyjne – w tę kategorię zainwestowano ponad połowę wszystkich środków finansowych (55,4 %) z ukierunkowaniem głównie na MŚP i branżę rzemieślniczą. Drugim pod względem wsparcia polem działania była podstawowa infrastruktura, na którą przeznaczono 29,2 % wszystkich zasobów celu 2. W kategorii zasobów ludzkich (na które przeznaczono 10,5 % środków) główne dziedziny inwestycji obejmowały: elastyczność pracowników, przedsiębiorczość, innowacje oraz technologie informacyjno-komunikacyjne.

2.2.3. Cel 3

Realizacja programów w ramach EFS w 2010 r. nadal koncentrowała się na europejskiej strategii zatrudnienia, szczególnie na środkach mających na celu: zwiększenie zdolności do zatrudnienia na rynku pracy (30,9 % poświadczonych wydatków), uczenie się przez całe życie (działania na rzecz szkoleń edukacyjnych i zawodowych stanowiły 31,2 % poświadczonych wydatków), włączenie społeczne (13,3 %), wyrównywanie szans (5,2 %) oraz przedsiębiorczość, elastyczność pracowników, działania innowacyjne i technologie informacyjno-komunikacyjne (19,05 %).

2.2.4. Rybołówstwo poza celem 1

Wydatki w ramach programów IFOR poza celem 1 koncentrowały się na przetwórstwie, marketingu i promocji produktów rybołówstwa (26,7 %). Drugim najważniejszym środkiem było dostosowanie nakładu połowowego (17,8 %), a następnie odnowa i modernizacja floty rybackiej (17,5 %), wyposażenie portów rybackich (16,9 %) oraz działania pracowników sektora (szkolenia zawodowe, rybactwo przybrzeżne) (12,8 %).

2.2.5. Inicjatywy wspólnotowe

2.2.5.1. INTERREG

Do końca 2010 r. w ramach 81 programów sąsiedztwa INTERREG III wybrano około 19 000 projektów i sieci mających na celu zmniejszenie skutków istnienia granic państwowych, barier językowych oraz różnic kulturowych, a także rozwój obszarów granicznych, wsparcie rozwoju strategicznego i integracji terytorialnej większych obszarów UE oraz lepszą integrację z państwami sąsiadującymi. Skuteczność polityk i instrumentów rozwoju regionalnego została również wzmocniona w wyniku dzielenia się dobrymi praktykami oraz wymiany doświadczeń.

Na koniec 2010 r. poziom absorpcji płatności wyniósł około 92 %. Z uwagi na specyficzny i stanowiący duże wyzwanie charakter programów współpracy, w przypadku niektórych z nich nie można było uniknąć umorzeń wynikających z zastosowania zasady „n+2”. Ogółem podczas okresu programowania umorzono 135 mln EUR zgodnie z zasadą automatycznego anulowania zobowiązań

W 2010 r. rozpoczął się proces zamknięcia dla 81 programów sąsiedztwa INTERREG III, zaś w przypadku trzech programów zamknięcie zostało sfinalizowane.

2.2.5.2. EQUAL

W 2008 r. programy inicjatywy wspólnotowej EQUAL zostały administracyjnie zamknięte w większości państw członkowskich. Tylko kilka państw członkowskich zwróciło się z prośbą o przedłużenie ostatecznego terminu kwalifikowalności do 2009 r. w celu osiągnięcia wyższego wskaźnika absorpcji i kontynuacji głównych działań. W 2010 r. kontynuowano administracyjny proces zamykania i do końca roku 4 programy operacyjne EQUAL zostały zamknięte.

2.2.5.3. URBAN

W 2010 r. zamknięto program URBACT I. Program URBACT zadeklarował łączne koszty kwalifikowalne na sumę 25 043 714 EUR, z czego wystąpiono o 15 386 591 EUR na EFRR. Oznacza to niewykorzystanie przez EFRR kwoty 2 644 526 EUR, czyli 14,67 %.

URBACT II, program sieci rozwoju miejskiego w ramach celu Europejska współpraca terytorialna, to program dla miast obejmujący wymianę i uczenie się, oparty na dobrych doświadczeniach z programu URBACT I. W ciągu 2010 r. kontynuowano zarządzanie programem URBACT II poprzez pracę komitetów monitorujących i procedury sprawozdawcze.

2.2.5.4. LEADER+

Na inicjatywę wspólnotową LEADER+ składały się trzy działania: realizacja lokalnych strategii rozwoju za pomocą partnerstw publiczno-prywatnych, współpraca między obszarami wiejskimi oraz tworzenie sieci kontaktów. Do realizacji w latach 2000-2006 zatwierdzono 73 programy LEADER+ dla UE-15. Państwa, które przystąpiły do UE po 1 maja 2004 r., miały możliwość włączenia działań w zakresie Leader+ do programów EFOGR w ramach celu 1.

Do końca 2010 r. zamknięto 14 programów LEADER+ oraz wysłano 8 pism o planowanym zamknięciu do państw członkowskich.

2.2.6. Działania innowacyjne

2.2.6.1. EFRR

Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej zarządzała również 181 regionalnymi programami działań innowacyjnych (171 z nich zostało zakończonych do dnia 31 grudnia 2010 r., z czego 24 w ciągu 2010 r.), które przyczyniają się do promowania strategicznych innowacji w regionach poprzez wypróbowywanie różnych innowacyjnych metod i praktyk mających na celu podniesienie poziomu innowacji i jakości pomocy UE w trzech obszarach: wiedzy i innowacji technologicznych, społeczeństwa informacyjnego oraz zrównoważonego rozwoju.

2.2.6.2. EFS

Pozostałe działania innowacyjne dla projektów z lat 2005 i 2006 zostały ukończone zgodnie z planem i zamknięte w 2010 r.

3. Spójność i koordynacja

3.1. Spójność z pozostałymi obszarami polityki Wspólnoty

W poprzednich sprawozdaniach opisano szczegółowo istotne zmiany w dążeniu do zapewnienia zgodności pomiędzy polityką spójności a innymi priorytetami polityki UE, takimi jak cele polityki konkurencji, rynku wewnętrznego, ochrony środowiska, transportu i równości płci. Nie odnotowano żadnych szczególnych zmian w wymaganiach lub oczekiwaniach wobec instytucji zarządzających w czasie, gdy programy okresu programowania 2000-2006 weszły w fazę zamknięcia.

3.2. Koordynacja instrumentów

3.2.1. Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności

W latach 2000-2006 wszystkie 25 państw członkowskich korzystały ze wsparcia ze środków funduszy strukturalnych, a 13 państw członkowskich otrzymywało środki również z Funduszu Spójności, którego celem jest wspieranie mniej zamożnych państw. Programowanie i realizacja funduszy strukturalnych zostały precyzyjnie skoordynowane między sobą oraz z Funduszem Spójności (zwłaszcza w przypadku EFRR) w celu uniknięcia powielania wspieranych projektów.

3.2.2. Fundusze strukturalne i EBI/EFI

W okresie programowania 2000-2006 Komisja oraz EBI i EFI zacieśniły współpracę poprzez ustanowienie trzech inicjatyw: JASPERS, JEREMIE i JESSICA. Szczegóły tej współpracy przedstawione zostały w poprzednich sprawozdaniach. Odkąd realizacja programów okresu programowania 2000-2006 weszła w 2010 r. w fazę zamknięcia, brak jest uwag.

4. Oceny

W 2010 r. Komisja nadal prowadziła kolejne oceny w celu wsparcia procesu podejmowania decyzji w ramach polityki spójności.

EFRR

W 2010 r. Komisja ukończyła ocenę ex post działań EFRR w regionach objętych celem 1 i 2. Sprawozdanie podsumowujące całą wykonaną pracę zostało opublikowane i podane do informacji szerszej publiczności w kwietniu 2010 r. Ocena ex-post dla wspólnotowych inicjatyw URBAN i INTERREG została również ukończona w 2010 r.

Ponadto w 2010 r. Komisja rozpoczęła przeprowadzanie oceny pomocy ze środków polityki spójności dla przedsiębiorstw i na cele innowacji oraz badań naukowych. Dodatkowo rozpoczęto trzy badania tematyczne dotyczące: polityki spójności i lokalnego rozwoju, regionów o specyficznych cechach geograficznych i działań innowacyjnych.

EFS

Ocena ex-post dla działań EFS dotyczących okresu programowania 2000-2006 została ukończona w 2010 r. Obejmuje ona 1 badanie wstępne, 2 badania tematyczne (wsparcia z EFS dla otwartej metody koordynacji na rzecz ochrony socjalnej i włączenia społecznego, a także wpływu EFS na funkcjonowanie rynku pracy oraz na inwestycje w infrastrukturę kapitału ludzkiego poprzez wsparcie dla systemów i struktur) oraz 2 główne oceny EFS i EQUAL. Wszystkie sprawozdania z przeprowadzonych ocen zostały opublikowane.

W 2010 r. ukończono 5 kolejnych ocen i badań a 3 dalsze rozpoczęto w ciągu roku.

EFOGR

Ocena ex-post inicjatywy Leader+ została ukończona w 2010 r. Ocena ta obejmuje programy Leader+, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1260/99, oraz środki typu Leader+, będące częścią przejściowych programów rozwoju obszarów wiejskich na okres programowania 2004-2006 (UE-10). W ocenie stwierdzono, że Leader+ był ważnym uzupełnieniem głównego nurtu polityki i miał wpływ na dywersyfikację gospodarczą, polepszenie jakości życia oraz poprawę środowiska na obszarach wiejskich, zarówno tego naturalnego, jak i na terenach zabudowanych.

W 2010 r. Komisja rozpoczęła ocenę ex post programów rozwoju obszarów wiejskich z okresu 2000-2006. Oceniane będą stosowność, spójność, skuteczność i efektywność różnych działań i programów. Ocena zostanie ukończona w 2011 r.

5. Kontrole

Szczegóły wyników kontroli są dostępne w rocznych sprawozdaniach z działalności odpowiednich dyrekcji generalnych[9].

5.1. EFRR

Skuteczne funkcjonowanie systemów zarządzania i kontroli państw członkowskich było od 2004 r. poddane szeroko zakrojonym działaniom audytowym, obejmującym kluczowe elementy zarządzania i kontroli. Programy objęte audytem stanowią 43% liczby głównych programów i 76% planowanego wkładu z EFRR. Jeśli chodzi o INTERREG, w 2010 r. zakończono odrębne kontrolne postępowanie wyjaśniające, rozpoczęte w 2006 dla 23 badanych programów (28 % wszystkich programów) odpowiadających 54 % przyznanej kwoty.

W latach 2007-2010 przeprowadzono kompleksowe badania wstępne instytucji poświadczających zamknięcie pomocy w celu ustalenia stopnia zaufania, jakie można mieć do ich pracy, będącej podstawą wydawanych poświadczeń zamknięcia, przygotowania państw członkowskich do zamykania projektów oraz zidentyfikowania i złagodzenia związanych z tym zagrożeń. 42 audyty wykonane podczas tej kampanii, wraz z wizytami kontrolnymi przeprowadzonymi u instytucji poświadczających zamknięcie pomocy jako część regularnych audytów systemowych zapoczątkowanych w 2004 r., zapewniły kontrolę instytucji poświadczających zamknięcie pomocy dla programów odpowiadających ok. 85 % całości przyznanych środków finansowych dla programów z okresu 2000-2006.

W ciągu 2010 r. przeprowadzono dodatkowo cztery wizyty kontrolne jako kontynuację wcześniejszych audytów systemowych EFRR (głównie wdrażanie planów działań naprawczych na wypadek wykrycia słabości systemowych) w trzech krajach: w Hiszpanii (1), w Niemczech (1) i we Włoszech (2).

Inne prace audytowe wykonane w 2010 r. w związku z okresem programowania 2000-2006 obejmowały sprawdzenie 86 raportów z audytów systemowych, otrzymanych od audytorów krajowych i jedenastu rocznych raportów kontrolnych otrzymanych na podstawie art. 13 rozporządzenia nr 438/2001 (rok 2009 był ostatnim, w którym obowiązywało złożenie rocznych sprawozdań z kontroli, podsumowujących całoroczną pracę audytu, od 2010 r. dokumenty zamknięcia większości programów składane są przez państwa członkowskie). Wysłano pisma oceniające do wszystkich państw członkowskich oraz, gdy było to konieczne, zwrócono się o dodatkowe informacje, tak aby wyniki prac krajowych organów audytowych były jak najbardziej miarodajne.

5.2. EFS

Podczas okresu programowania 2000-2006 działania przeprowadzone przez dyrekcję ds. audytu obejmowały ocenę zarządzania i opisy systemu kontroli, analizę sprawozdań z audytu krajowych systemów i rocznych sprawozdań z kontroli w kontekście corocznych dwustronnych spotkań koordynacyjnych oraz trzy główne kontrolne postępowania wyjaśniające.

Ze względu na stopień realizacji programów operacyjnych okresu programowania 2000-2006, w 2010 r. nie organizowano dalszych audytów zarządzania ani kontroli systemowych. Zamiast tego prace audytu skupiły się na dalszej kontroli nieprawidłowości i zastrzeżeń zawartych w sprawozdaniu rocznym z działalności za 2009 r. i na analizie poświadczeń zamknięcia.

5.3. EFOGR

Łącznie na koniec 2010 r. objęte audytem zostały 103 z 152 programów (67,8 %), odpowiadające 21 700 mln EUR (96,4 %) z zaplanowanych wydatków ogółem. Całkowita liczba programów poddanych działaniom następczym po audytach wyniosła 44. Wszystkie te działania zostały zakończone w 2010 r.

Do 31 grudnia 2010 r. zakończono sprawdzanie przekazanych przez państwa członkowskie poświadczeń zamknięcia 78 programów, co stanowi 51,3 % wszystkich programów.

5.4. IFOR

Od początku okresu programowania 2000-2006 DG MARE przeprowadziła ogółem 58 wizyt kontrolnych obejmujących wszystkie programy jednofunduszowe (18 programów reprezentujących początkowy wkład z budżetu w wysokości 3 608,73 mln EUR – 87,4 % całkowitego budżetu na lata 2000-2006) oraz 18 programów wielofunduszowych, stanowiących wkład z budżetu w wysokości 374,58 mln EUR (9,2 % wstępnego budżetu 2000-2006 ogółem). Audyty systemów DG MARE objęły łącznie programy stanowiące 96,6 % całkowitego początkowego wkładu IFOR za okres 2000-2006. W przypadku pozostałych programów uzyskano pewność z badań audytowych funduszy strukturalnych przeprowadzonych przez inne dyrekcje generalne lub z audytów krajowych.

Do końca 2010 r. zakończono sprawdzanie siedemnastu poświadczeń zamknięcia. Dziewięć z nich zostało przyjętych, w stosunku do ośmiu przerwano sprawdzanie i poproszono o dodatkowe informacje, czterdzieści trzy nadal sprawdzano. Z dziewięciu, które zostały przyjęte, osiem otrzymało opinię bez zastrzeżeń, dla jednego wydano opinię z zastrzeżeniem (będzie dla niej propozycja korekty finansowej).

5.5. OLAF

W 2010 r. OLAF przeprowadził 53 wizyty kontrolne w państwach członkowskich w odniesieniu do środków współfinansowanych z funduszy strukturalnych. Podczas tych misji przeprowadzono 52 kontrole na miejscu[10] u podmiotów gospodarczych, a sześć innych rodzajów kontroli przeprowadzono w celu zebrania informacji albo udzielenia pomocy krajowym organom administracji lub organom sądowym. Tak jak w poprzednich latach, do typowych problemów stwierdzonych przez OLAF w 2010 r. należały fałszywe deklaracje, fałszywe faktury, nieprzestrzeganie zasad zamówień publicznych oraz określone przypadki konfliktu interesów w niektórych procedurach przetargowych

W 2010 r. państwa członkowskie powiadomiły Komisję, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1681/94[11] z dalszymi zmianami[12] oraz rozporządzeniem (WE) nr 1828/2006[13] z dalszymi zmianami[14], o około 6 910[15] przypadkach nieprawidłowości dotyczących kwoty w wysokości 1 546 mld EUR, które miały wpływ na współfinansowane działania w okresach programowania 1994-1999, 2000-2006 i 2007-2013.

6. Komitety wspomagające Komisję

6.1. Komitet Koordynujący Fundusze (COCOF)

Działalność COCOF-u w 2010 r., dotycząca realizacji programów w ramach okresu programowania 2000-2006, ograniczyła się do rozpatrzenia dwóch decyzji Komisji.

- projektu decyzji Komisji wyłączającej niektóre przypadki nieprawidłowości wynikające z działań współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2000-2006 ze specjalnych wymogów w zakresie sprawozdawczości, ustanowionych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1681/94 i w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1831/94 oraz

- projektu decyzji Komisji dotyczącej konsekwencji finansowych dla budżetu unijnego spowodowanych wyłączeniem niektórych przypadków nieprawidłowości wynikających z działań współfinansowanych w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2000-2006 ze specjalnych wymogów w zakresie sprawozdawczości ustanowionych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1681/94 i w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1831/94.

W stosunku do obu projektów Komitet wydał pozytywną opinię.

6.2. Komitet ds. EFS

W 2010 r. odbyły się trzy posiedzenia plenarne i sześć spotkań Technicznej Grupy Roboczej, nie zajmowano się na nich jednak żadnymi tematami związanymi z realizacją projektów z okresu 2000-2006.

6.3. Komitet ds. Struktury Agrarnej i Rozwoju Obszarów Wiejskich (STAR)

Komitet STAR zbierał się w ciągu 2010 r. sześć razy i wydał jedną pozytywną opinię do dwóch decyzji:

- projektu decyzji Komisji wyłączającej niektóre przypadki nieprawidłowości wynikające z działań współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2000-2006 ze specjalnych wymogów w zakresie sprawozdawczości ustanowionych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1681/94 i w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1831/94 oraz

- projektu decyzji Komisji dotyczącej konsekwencji finansowych dla budżetu unijnego spowodowanych wyłączeniem niektórych przypadków nieprawidłowości wynikających z działań współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2000-2006 ze specjalnych wymogów w zakresie sprawozdawczości ustanowionych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1681/94 i w art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1831/94.

6.4. Komitet ds. Struktur Rybołówstwa i Akwakultury (CSFA)

W 2010 r. Komitet ds. Struktur Rybołówstwa i Akwakultury (CSFA) zbierał się dwa razy. Główne punkty omawiane na spotkaniu dotyczyły oceny ex post i zamknięcia IFOR.

[1] 226 w ramach celu 1 i 2, 47 w ramach celu 3, 12 w ramach IFOR (poza celem 1), 81 w ramach INTERREG, 71 w ramach URBAN, 27 w ramach EQUAL, 73 w ramach LEADER+ oraz 181 programów działań innowacyjnych.

[2] Zob. komunikat w sprawie wyników negocjacji dotyczących strategii i programów w okresie programowania 2007-2013.

[3] Opublikowano na stronie: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/expost_reaction_en.htm

[4] Opublikowano na stronie http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/expost_reaction_en.htm

[5] Opublikowano na stronie httphttp://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/expost2006/interreg_en.htm

[6] Opublikowano: http://ec.europa.eu/fisheries/documentation/studies/fifg_evaluation/index_en.htm

[7] Opublikowano na stronie: http://ec.europa.eu/agriculture/eval/reports/leaderplus-expost/index_en.htm

[8] Artykuł 105 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006.

[9] Opublikowano na stronie: http://ec.europa.eu/atwork/synthesis/aar/index_en.htm

[10] Rozporządzenie (WE) nr 2185/1996, Dz.U. L 292 z 15.10.1996, s. 2.

[11] Dz.U. L 178 z 12.7.1994, s. 43.

[12] Rozporządzenie (WE) nr 2035/2005, Dz.U. L 328 z 15.12.2005, s. 8

[13] Dz.U. L 371 z 27.12.2006, s. 1

[14] Rozporządzenie (WE) nr 846/2009, Dz.U. L 250 z 23.9.2009, s. 1

[15] 2009: liczba zgłoszonych przypadków – 4 858, łączna kwota dotycząca powiadomień

1 161 865 730 EUR