Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52010DC0752

    SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Pierwsza ocena okresowa wspólnych inicjatyw technologicznych ARTEMIS i ENIAC

    /* COM/2010/0752 końcowy */

    52010DC0752

    /* COM/2010/0752 końcowy */ SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Pierwsza ocena okresowa wspólnych inicjatyw technologicznych ARTEMIS i ENIAC


    [pic] | KOMISJA EUROPEJSKA |

    Bruksela, dnia 16.12.2010

    KOM(2010) 752 wersja ostateczna

    SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

    Pierwsza ocena okresowa wspólnych inicjatyw technologicznych ARTEMIS i ENIAC

    SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

    Pierwsza ocena okresowa wspólnych inicjatyw technologicznych ARTEMIS i ENIAC

    WPROWADZENIE

    Niniejsze sprawozdanie przedstawia ustalenia i zalecenia będące wynikiem pierwszej oceny okresowej inicjatyw ARTEMIS i ENIAC. Są to dwa wspólne przedsiębiorstwa mające na celu realizację wspólnych inicjatyw technologicznych w zakresie systemów wbudowanych i badań w dziedzinie nanoelektroniki. Sprawozdanie obejmuje wstępną odpowiedź Komisji na zalecenia zawarte w ocenie i określa działania następcze. W ten sposób Komisja spełnia wymóg przedstawienia sprawozdania z pierwszej oceny okresowej inicjatyw ARTEMIS i ENIAC, określony w ich aktach założycielskich[1]. Ponadto Komisja zamierza przygotować komunikat, zaplanowany na pierwszą połowę 2011 r., prezentujący jej ogólne wnioski z ocen okresowych wszystkich wspólnych inicjatyw technologicznych (WIT) oraz ocen okresowych partnerstw publiczno-prywatnych utworzonych w ramach planu naprawy gospodarczej.

    KONTEKST

    Poprzez swój obecny siódmy program ramowy w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji Unia Europejska wspiera szereg wspólnych inicjatyw technologicznych. W 2007 r. na podstawie art. 187 TFUE (dawny art. 171 Traktatu WE) powołano wspólne inicjatywy technologiczne ARTEMIS i ENIAC w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych, mające postać wspólnych przedsiębiorstw. Te dwa podmioty stanowią partnerstwa publiczno-prywatne między branżą przemysłową, wieloma państwami członkowskimi UE i krajami stowarzyszonymi oraz Unią Europejską. Ich celem jest realizacja, z wykorzystaniem budżetu zapewnionego zarówno przez UE, jak i przez uczestniczące państwa członkowskie[2], programu badań zdefiniowanego przez europejskie środowiska naukowe (branża przemysłowa i organizacje naukowe/badawcze) w swoich odpowiednich dziedzinach. W ten sposób wspólne inicjatywy technologiczne dążą do wzmocnienia przyszłego wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju w Europie. Ze względu na ich ambitny charakter i zakres, skalę zasobów finansowych i technicznych, które należy uruchomić, oraz potrzebę zapewnienia skutecznej koordynacji i synergii zasobów i finansowania, konieczne jest podjęcie działań na poziomie europejskim.

    W następstwie dwóch zaproszeń do składania wniosków w ramach inicjatyw ARTEMIS i ENIAC zainicjowano, odpowiednio, 25 i 18 projektów, których średni czas trwania wynosi trzy lata. Unia Europejska i państwa członkowskie zaangażowane we wspólne inicjatywy technologiczne przeznaczyły dotychczas na obie wspomniane inicjatywy łącznie 576 mln EUR (w latach 2008–2010), uzupełniając wkład sektora prywatnego na rzecz prac badawczo-rozwojowych, którego wartość jest mniej więcej dwukrotnie większa. Stanowi to poważną inwestycję publiczną w dwóch kluczowych dziedzinach techniki, jednak obecne wsparcie publiczne jest zdecydowanie mniejsze niż określone pierwotnymi celami zawartymi w propozycjach Komisji dotyczących ustanowienia wspólnych przedsiębiorstw (łączna suma 900 mln EUR na ten sam okres). Obecne inwestycje we wspomniane dwie inicjatywy nie spełniają również oczekiwań zainteresowanych stron reprezentujących środowiska naukowe, które oczekiwały inicjatyw o wartości od 2,5 do 3 mld EUR każda (zgodnie z ogólną propozycją Komisji).

    PRZEBIEG OCENY

    Celem przedmiotowej oceny było zbadanie jakości i efektywności działań prowadzonych w ramach wspólnych inicjatyw technologicznych, a także możliwości osiągnięcia przez inicjatywy ARTEMIS i ENIAC w ich obecnej konfiguracji postawionych przed nimi celów. W związku z tym Komisja poprosiła zespół niezależnych ekspertów[3] pod przewodnictwem dr Wulfa Bernotata o dokonanie przeglądu danych i przeprowadzenie wywiadów z zainteresowanymi stronami[4].

    Zespół oceniający przedstawił swoje sprawozdanie z oceny w lipcu 2010 r. Jest ono dostępne w całości na stronie internetowej EUROPA[5].

    WYNIKI OCENY I ZALECENIA

    Jest znamienne, że zespół oceniający docenił wartość trójstronnej struktury wspólnych inicjatyw technologicznych w tych dziedzinach, łączącej zasoby branży przemysłowej, UE oraz państw członkowskich:

    „Przyjęcie wspólnej, realizowanej razem strategii jest dobre dla branży przemysłowej, dobre dla państw członkowskich i dobre dla Europy. (…) Zespół oceniający gratuluje wszystkim zaangażowanym podmiotom poważnych osiągnięć, zarówno jeśli chodzi o koncepcję, jak i wdrożenie tych nowych instrumentów.”

    Eksperci wyrazili jednak obawę, że w ramach inicjatyw ARTEMIS i ENIAC nie poświęca się wystarczająco dużej uwagi ich europejskim celom strategicznym. Zespół wzywa do zmiany strategicznego ukierunkowania tych dwóch inicjatyw, zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron i położenia większego nacisku na realizację naprawdę wspólnego przedsięwzięcia. W tym kontekście eksperci stwierdzają ponadto, że branża przemysłowa powinna ponownie zmobilizować „czołowych innowatorów” z branży przemysłowej, administracji rządowej i środowiska naukowego:

    „Branża przemysłowa, która domagała się wiodącej roli w tych wspólnych inicjatywach technologicznych i otrzymała ją, nie podtrzymała swojego początkowego zaangażowania w strategiczne kierowanie i zarządzanie inicjatywami w sposób zapewniający osiągnięcie wszystkich stawianych przed nimi celów, a zwłaszcza nie podjęła skutecznej współpracy z państwami członkowskimi w zakresie rozwiązywania problemów.”

    Zespół oceniający uważa, że niedobór finansowania jest kwestią o znaczeniu zasadniczym:

    „Zaangażowanie finansowe ze strony państw członkowskich jest znacznie niższe od oczekiwanego poziomu, co zagraża zdolności do osiągnięcia masy krytycznej działań i znacznie utrudnia budowę odpowiednich portfeli projektów.”

    Niedobór wydaje się częściowo związany z międzyrządowymi programami ITEA2 i CATRENE Eureka, które są realizowane równolegle do inicjatyw ARTEMIS i ENIAC oraz mają być stopniowo włączane do tych inicjatyw tam, gdzie może to przynieść dodatkowe korzyści[6]. Stanowisko Komisji w tej sprawie przedstawiono w sekcji 6 niniejszego sprawozdania.

    Odnosząc się do Komisji Europejskiej, zespół oceniający wskazuje na kilka wniosków, m.in. dotyczących potrzeby większej elastyczności organizacyjnej i finansowej, które wyciągnięto w związku z pierwszą generacją wspólnych inicjatyw technologicznych i które należy brać pod uwagę powołując ewentualne partnerstwa publiczno-prywatne w przyszłości:

    „Obecne uregulowania finansowe oraz inne wymogi administracyjne (takie jak regulaminy pracownicze) są zbyt ograniczające i utrudniają raczej niż ułatwiają osiągnięcie strategicznych celów inicjatyw.”

    Wykaz zaleceń zespołu znajduje się w załączniku.

    Zakres czasowy każdego z zaleceń określa, czy możliwe jest działanie w obecnych ramach prawnych, czy też konieczna jest zmiana obowiązujących rozporządzeń w sprawie wspólnych przedsiębiorstw lub rozporządzenia finansowego. Ponieważ zmiana ram prawnych jest procesem wymagającym dużych zasobów, ta grupa zaleceń zostanie rozpatrzona w związku z omówieniem kolejnej generacji partnerstw publiczno-prywatnych.

    PLANOWANE DZIAłANIA NASTęPCZE

    Komisja z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie z oceny okresowej i odnotowuje zalecenia zespołu oceniającego. Komisja stawia sobie za cel uwzględnienie odnoszących się do niej zaleceń i współpracę z branżą przemysłową, państwami członkowskimi i wspólnymi przedsiębiorstwami w zakresie wdrożenia zaleceń, które ich dotyczą. Zgodnie z zakresem czasowym zasugerowanym w sprawozdaniu i z uwzględnieniem szczególnego charakteru inicjatyw ARTEMIS i ENIAC, bezpośrednio angażujących państwa członkowskie, Komisja podejmie:

    1) natychmiastowe działania na rzecz istniejących wspólnych przedsiębiorstw (tj. działalności w ramach wspólnych inicjatyw technologicznych w latach 2011–2013), które będą realizowane poprzez ich struktury zarządzania; oraz

    2) długoterminowe działania na rzecz potencjalnej kolejnej generacji partnerstw publiczno-prywatnych w tych dziedzinach w ramach Unii innowacji[7] oraz Europejskiej agendy cyfrowej[8], inicjatyw przewodnich wprowadzonych w związku ze strategią Europa 2020[9].

    Odpowiedź Komisji na zalecenia zespołu podsumowano poniżej.

    i) Zalecenie ogólne

    Niezależnie od obecnego skromnego zbiorowego zaangażowania państw członkowskich w istniejące wspólne przedsiębiorstwa, wpływającego bezpośrednio na finansowanie europejskie[10], oraz widocznej złożoności struktury, Komisja zgadza się, że trójstronny model może zapewnić istotne korzyści, jeśli wszystkie strony będą działać na rzecz realizacji dobrze zdefiniowanego zbioru wspólnych celów strategicznych. Oprócz wiodącej roli branży przemysłowej w rozwoju strategii model ten oferuje wyjątkową możliwość koordynacji polityk krajowych w celu sprostania wspólnym europejskim wyzwaniom. Jednocześnie Komisja zgadza się, że wspólna inicjatywa technologiczna skorzystałyby na możliwie najszybszym ponownym zaangażowaniu się partnerów w model trójstronny i w realizację europejskich planów strategicznych. Komisja będzie współpracować z branżą przemysłową i z państwami członkowskimi w poszukiwaniu najlepszego sposobu osiągnięcia tego celu. Jest to szczególnie istotne, gdyż wspólne inicjatywy technologiczne funkcjonują w dziedzinach zidentyfikowanych jako kluczowe technologie wspomagające dla Europy[11].

    Bez uszczerbku dla przyszłych decyzji dotyczących architektury ósmego programu ramowego, Komisja nie wyklucza, że w przyszłości działalność w obszarach funkcjonowania ARTEMIS i ENIAC może stać się domeną jednej wspólnej inicjatywy technologicznej. Może ona objąć nawet większą część łańcucha wartości, uwzględniając palącą kwestię dopasowania sprzętu i oprogramowania oraz zrównoważenia priorytetów związanych z rozwojem technologicznym i zapotrzebowaniem na konkretne zastosowania. Takie rozwiązanie pomogłoby ponadto w poprawie efektywności konfiguracji operacyjnej.

    ii) Zalecenia dla państw członkowskich

    Biorąc pod uwagę ścisłe powiązanie między wkładem europejskim i wkładami krajowymi (zob. przypis 10), Komisja uznaje, że osiągnięcie ogólnych celów finansowych określonych w rozporządzeniach wymaga większego zaangażowania finansowego państw członkowskich[12]. Ponadto budżety krajowe mogłyby obejmować okres wieloletni, ustalając długoterminową perspektywę odpowiadającą wieloletniemu planowi strategicznemu branży przemysłowej. Komisja zaproponuje, aby państwa członkowskie zgodziły się na wieloletni wkład budżetowy w odniesieniu do pozostałego okresu funkcjonowania wspólnych przedsiębiorstw, co umożliwiłoby osiągnięcie pierwotnych celów wspólnych inicjatyw technologicznych. Jest to jeden z elementów ponownego strategicznego zaangażowania, którego Komisja oczekuje od swoich partnerów.

    Dotychczas państwa członkowskie w niewielkim stopniu zwracały uwagę na niezbędną synchronizację swoich działań[13]. Komisja będzie nalegać na przyjęcie praktyk krajowych zgodnych z warunkami rozporządzeń i obowiązujących ustaleń administracyjnych, aby ułatwić wprowadzenie wspólnych praktyk. Zaproponuje również utworzenie grupy roboczej w ramach rad władz publicznych, mającej za zadanie analizę porównawczą (benchmarking) praktyk krajowych w celu lepszej harmonizacji procesów administracyjnych i krajowych stawek finansowania. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują zasady finansowania uniwersytetów i organizacji naukowych/badawczych.

    Komisja zgadza się, że warto zwiększyć widoczność wsparcia krajowego w odniesieniu do poszczególnych zagadnień uwzględnionych w rocznym programie prac. Jednakże europejski charakter wspólnych inicjatyw technologicznych nie powinien doprowadzić do przyjęcia przez nie formy zbioru czysto krajowych interesów. Komisja zaproponuje Radzie Władz Publicznych opracowanie prostego sposobu włączenia elementów dotyczących wsparcia krajowego na odpowiednim poziomie szczegółowości do rocznego programu prac.

    iii) Zalecenia dla stowarzyszeń przemysłowych

    Komisja zgadza się, że należy wprowadzić odpowiednie procesy i narzędzia umożliwiające monitorowanie oraz analizowanie strategicznych osiągnięć wspólnych inicjatyw technologicznych. Zaproponuje wymierne wskaźniki i zwróci się do stowarzyszeń przemysłowych o regularne przeprowadzanie analizy strategicznej wyników i oddziaływania każdego zaproszenia do składania wniosków. Bardziej ogólnie, Komisja zaproponuje branży przemysłowej dokonanie w odpowiednim terminie aktualizacji i przeglądu strategicznych programów badań oraz przyjęcie ich na wysokim szczeblu w zaangażowanych firmach, w Komisji i w państwach członkowskich.

    Komisja podziela opinię, że stowarzyszenia przemysłowe mają do odegrania kluczową rolę pod względem stymulowania rozwoju strategii wspólnych inicjatyw technologicznych w kierunku ekosystemów innowacji. Partnerzy przemysłowi powinni kierować opracowaniem określonego planu zawierającego konkretne cele, które musiałyby osiągnąć wspólne przedsiębiorstwa, takich jak wspieranie uczestnictwa MŚP, tworzenie klastrów oraz działania edukacyjne i szkoleniowe.

    Ponadto stowarzyszenia przemysłowe zachęca się do zapewnienia swoim członkom większych korzyści w stosunku do zainwestowanych środków, co powinno skutkować bardziej reprezentatywnym zbiorem zainteresowanych stron oraz zwiększeniem liczby członków, ze szczególnym naciskiem na MŚP. Komisja przeanalizuje również potencjał i skutki prawne prostszego zaangażowania administracyjnego niektórych uczestników w realizację projektów, na przykład koncepcję „partnera stowarzyszonego” w odniesieniu do MŚP, z myślą o ograniczeniu ponoszonych przez nie ciężarów administracyjnych i finansowych.

    iv) Zalecenia dla Komisji Europejskiej

    Zespół oceniający wzywa Komisję, aby nie stosowała ramowego rozporządzenia finansowego ani Regulaminu pracowniczego do potencjalnych przyszłych partnerstw publiczno-prywatnych. Jest to, ogólnie rzecz biorąc, zgodne z zaleceniami przedstawionymi przez grupę szerpów wspólnych inicjatyw technologicznych[14]. W tym kontekście Komisja zaproponowała, w ramach trzyletniego przeglądu rozporządzenia finansowego[15], dwa dodatkowe warianty tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych: mieszany podmiot publiczno-prywatny na podstawie art. 185a rozporządzenia finansowego i podmiot prawa prywatnego (art. 53 ust. 1 pkt 2 lit. g)). Wniosek ten, jeśli zostanie przyjęty przez prawodawcę, zapewni ramy dla wykonania tego zalecenia.

    Komisja zbada również zasadność rozszerzenia działalności operacyjnej potencjalnych przyszłych partnerstw publiczno-prywatnych o środki towarzyszące, np. w zakresie koordynacji, wsparcia, infrastruktury i o zakrojone na dużą skalę działania demonstracyjne. Przeanalizuje także, z pomocą państw członkowskich, branży przemysłowej i innych potencjalnych uczestników, sposoby połączenia finansowania z różnych źródeł. Komisja rozważy również możliwości zapewnienia wsparcia finansowego w obszarach działalności mających podstawowe znaczenie dla osiągnięcia europejskich celów strategicznych wspólnych inicjatyw technologicznych, w których nie można zapewnić wsparcia przy obecnej konfiguracji inicjatyw (projekty infrastrukturalne bądź innowacyjne, niebędące działaniami badawczo-rozwojowymi w ścisłym rozumieniu tego terminu).

    Komisja uważa wkład stowarzyszeń przemysłowych w koszty bieżące wspólnych przedsiębiorstw za ważny czynnik zachęcający je do zapewnienia właściwego zarządzania tymi przedsiębiorstwami. Bierze również pod uwagę trudności, jakie napotykają stowarzyszenia, usiłując pobierać adekwatne składki członkowskie. Konieczne będzie bardzo uważne rozpatrzenie przyszłego modelu, w ramach którego każdy beneficjent wnosiłby „składkę” na rzecz wspólnego przedsiębiorstwa.

    Komisja docenia również wagę gromadzenia danych na potrzeby ustalenia oddziaływania wspólnych inicjatyw technologicznych, do wykorzystania w przyszłych ocenach. W tamtym kontekście określi z pomocą ekspertów zbiór wskaźników służących do oceny osiągnięć takich inicjatyw w odniesieniu do celów zapisanych w ich aktach założycielskich[16] i wieloletnich planach strategicznych. Uzyskane dane będą analizowane w trybie rocznym.

    v) Zalecenia dla wspólnych przedsiębiorstw

    Komisja jest świadoma trudności, jakie napotykają stowarzyszenia przemysłowe, jeśli chodzi o pozyskiwanie wystarczającego dochodu ze składek członkowskich lub innych typów działalności bez obowiązkowego wkładu wszystkich beneficjentów projektów. Z drugiej strony Komisja uważa, że stowarzyszenia przemysłowe mogą uzyskać dodatkowe dochody, udostępniając swoim członkom szerszą ofertę usług. Niskie dochody stowarzyszeń przemysłowych są również skutkiem węższego zakresu programów wynikającego z niższego od początkowo oczekiwanego wkładu państw członkowskich. Oprócz podejmowania wysiłków mających na celu odnowienie zaangażowania zainteresowanych stron i zachęcenie stowarzyszeń przemysłowych do urozmaicenia oraz rozszerzenia swojej działalności i baz członków, Komisja będzie również wspierać działania prowadzone przez wspólne przedsiębiorstwa w celu poprawy obecnej sytuacji.

    Komisja zgadza się, że potrzebna jest poprawa dopasowania portfela wspieranych projektów do europejskich celów strategicznych programu. Dlatego też zaproponuje ustanowienie grupy roboczej mającej za zadanie przegląd obecnych kryteriów oceny, aby umożliwić bardziej efektywne ustalenie, które projekty przyczyniają się do realizacji ogólnych celów europejskich wspólnych inicjatyw technologicznych i do wzbogacenia ekosystemu innowacji.

    Ponadto Komisja będzie wspierać ustanawianie przez odpowiednie zainteresowane strony otwartych i przejrzystych procesów zapewniających wnioskodawcom wczesne, wyraźniejsze i konstruktywne informacje zwrotne dotyczące perspektyw uzyskania wsparcia ze strony państw członkowskich.

    STANOWISKO KOMISJI W SPRAWIE PROGRAMU EUREKA I PROBLEMU NIEDOINWESTOWANIA

    Komisja zgadza się, że równoległe funkcjonowanie klastrów Eureka (CATRENE i ITEA2[17]) oraz wspólnych inicjatyw technologicznych w dziedzinach nanoelektroniki i systemów wbudowanych zwiększa złożoność europejskiej przestrzeni badawczej, jest dezorientujące dla środowiska naukowego i z natury rzeczy nieefektywne. Co więcej, Rada wezwała do stopniowej integracji tych dwóch mechanizmów finansowania.

    Komisja w pełni popiera zachowanie odgórnego, strategicznego, ogólnoeuropejskiego i technologicznego charakteru wspólnych inicjatyw, z uwzględnieniem finansowania umożliwiającego realizację związanych z nimi programów, ale dostrzega również dodatkowe korzyści płynące z uzupełniających, organizowanych oddolnie i w krótszej perspektywie czasowej, zorientowanych biznesowo i rynkowo programów angażujących po kilka firm i uzyskujących finansowanie na realizację konkretnych projektów. Komisja uważa jednak, że oba podejścia można wdrożyć w ramach pojedynczego partnerstwa publiczno-prywatnego, co umożliwiłoby także osiągnięcie znacznych oszczędności pod względem kosztów operacyjnych. Dotychczas wszystkie zainteresowane strony poczyniły poważne starania w celu określenia sposobów oddzielenia tych dwóch typów programów. Zaistniała w rezultacie sytuacja jest niezadowalająca. Z doświadczenia wynika, że bardzo trudno jest wyłączać zagadnienia z zakresu programu podczas szczegółowej analizy wariantów wykraczającej poza ogólne zasady. Dużej liczby przedmiotów badań dotyczą bowiem oba typy programów (w dziedzinie zastosowania i technologii). Nie powinno to zaskakiwać, jeśli wziąć pod uwagę, że większość partnerów prywatnych zapewniających finansowanie porusza się w obu obszarach. Dalsze współistnienie nie zapewni koordynacji i synchronizacji dwóch niezależnych inicjatyw ani nie zaoferuje państwom członkowskim elastyczności budżetowej przy rozdziale środków między różne programy (w przypadku państw aktywnie zaangażowanych w obie inicjatywy, co dotyczy tych, które wnoszą największy wkład).

    Dlatego też Komisja uważa, że współistnienie klastrów Eureka i wspólnych inicjatyw technologicznych przyczynia się do obecnego niedoboru finansowania wspólnych przedsiębiorstw i klastrów Eureka przez państwa członkowskie, gdyż na poziomie krajowym środki przeznaczane na oba instrumenty często pochodzą z jednego źródła. Tej ważnej kwestii nie poruszono w sprawozdaniu. Rada jednak uwzględniła tę sytuację, przyjmując rozporządzenia ustanawiające wspólne inicjatywy technologiczne, w szczególności wzywając do stopniowej integracji tych dwóch mechanizmów finansowania. Połączenie obu podejść ułatwiłoby realizację wspólnej strategii na rzecz Europy, zapewniłoby wystarczające środki dla osiągnięcia masy krytycznej i umożliwiłoby zaangażowanym partnerom dobór instrumentów właściwych do przyświecających im celów dzięki elastycznemu wykorzystaniu mechanizmów odgórnych i oddolnych.

    Zespół stwierdza wprawdzie, że integrację operacyjną należy brać pod uwagę tylko w ujęciu długoterminowym, a nie w odniesieniu do okresu od 2014 r., jednak ambicją Komisji jest dalsza praca nad stopniowym połączeniem obu mechanizmów finansowania. Komisja będzie aktywne uczestniczyć w istniejących strukturach (wspólne inicjatywy technologiczne i Eureka) oraz grupach roboczych w celu osiągnięcia dalszych postępów w zakresie zróżnicowania i koordynacji działań, a także przeanalizuje szczegółowo warunki, pod którymi stopniowe połączenie klastrów Eureka z działalnością wspólnych przedsiębiorstw zapewniałoby dodatkowe korzyści.

    ZAŁĄCZNIK – wykaz zaleceń zespołu oceniającego

    Lp. | Podsumowanie zaleceń | Zakres czasowy |

    1 | W przyszłych wspólnych inicjatywach technologicznych w tych dziedzinach należy nadal stosować model trójstronny | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    Zalecenia dla państw członkowskich |

    2 | Dokonywać wieloletnich zobowiązań budżetowych | Obecnie |

    3 | Przestrzegać rozporządzeń Rady w sprawie wspólnych inicjatyw technologicznych | Obecnie |

    4 | Przeprowadzić analizy porównawcze (benchmarking) praktyk krajowych i zbadać możliwości ich harmonizacji | Obecnie |

    5 | Na początku roku sygnalizować wsparcie w odniesieniu do poszczególnych zagadnień | Obecnie |

    Zalecenia dla stowarzyszeń przemysłowych |

    6 | Kierować ustanawianiem procesów monitorowania postępów w realizacji celów wspólnych inicjatyw technologicznych | Obecnie |

    7 | Kierować przygotowaniem planów działania na rzecz osiągnięcia celów w zakresie ekosystemów innowacji | Obecnie |

    8 | Lepiej współpracować z podmiotami zaangażowanymi we wspólne inicjatywy technologiczne | Obecnie |

    Zalecenia dla Komisji Europejskiej |

    9 | Kierować procesem projektowania nowych rozporządzeń Rady uwzględniających alternatywne rozporządzenia finansowe i regulaminy pracownicze | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    10 | Rozporządzenia powinny umożliwiać wspólnym inicjatywom technologicznym wspieranie innowacyjnych działań innych niż badania i rozwój | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    11 | Rozporządzenia powinny umożliwiać wspólnym inicjatywom technologicznym przyjmowanie finansowania z innych źródeł | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    12 | Rozporządzenia powinny umożliwiać UE wniesienie dodatkowego wkładu finansowego na rzecz celów strategicznych | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    13 | Przepisy powinny umożliwiać wspólnym przedsiębiorstwom odzyskiwanie niektórych kosztów operacyjnych od podmiotów niebędących członkami | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    14 | Komisja powinna wprowadzić gromadzenie danych na potrzeby wsparcia oceny korzyści wynikających z tych wspólnych inicjatyw technologicznych | Obecnie |

    Zalecenia dla wspólnych przedsiębiorstw |

    15 | Ustanowić mechanizm odzyskiwania kosztów operacyjnych od beneficjentów wspólnych inicjatyw technologicznych niebędących członkami | Wspólne inicjatywy technologiczne kolejnej generacji |

    16 | Kłaść większy nacisk na europejskie cele strategiczne w procesie oceny i wyboru wniosków | Obecnie |

    17 | Ustanowić proces wczesnego przekazywania informacji zwrotnych wnioskodawcom | Obecnie |

    Zalecenia dotyczące koordynacji wspólnych inicjatyw technologicznych i programu EUREKA |

    18 | W ramach inicjatyw ARTEMIS i ENIAC należy kontynuować wysiłki zmierzające do ich odróżnienia od, odpowiednio, programów ITEA2 i CATRENE oraz do koordynacji z tymi programami | Obecnie |

    [1] Rozporządzenie Rady nr 74/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie ustanowienia wspólnego przedsiębiorstwa ARTEMIS w celu realizacji wspólnej inicjatywy technologicznej w zakresie systemów wbudowanych (art. 11);rozporządzenie Rady nr 72/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo ENIAC (art. 11).

    [2] Państwa członkowskie ARTEMIS: Austria, Belgia, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Łotwa, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Szwecja, Słowenia, Węgry, Włochy oraz Zjednoczone Królestwo.Państwa członkowskie ENIAC: Austria, Belgia, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Łotwa, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Węgry, Włochy oraz Zjednoczone Królestwo.

    [3] W skład zespołu ekspertów wchodzili: dr Wulf H. Bernotat (przewodniczący) – poprzednio E.ON AG; Elke Eckstein – OSRAM Opto Semiconductors; Luke Georghiou – Uniwersytet w Manchesterze, Instytut Badań i Innowacji; Terttu Luukkonen – Instytut Badań nad Gospodarką Fińską; Bob Malcolm (sprawozdawca) – Ideo ltd; Dominique Potier – Pôle Systématique, a wcześniej Thales; Christian de Prost – ATMEL; Alberto Sangiovanni-Vincentelli – Uniwersytet Kalifornijski/Berkeley.

    [4] Dane zgromadzone do celów przedmiotowej oceny obejmowały dokumenty prawne i inne dokumenty ustanawiające inicjatywy ARTEMIS i ENIAC, informacje finansowe, dane statystyczne dotyczące uczestnictwa i informacje o projektach. Wywiady przeprowadzono z przedstawicielami wspólnych przedsiębiorstw, Komisji, organów państw członkowskich oraz środowisk biznesowych i naukowych, w tym MŚP.

    [5] http://ec.europa.eu/dgs/information_society/evaluation/rtd/jti/index_en.htm.

    [6] Artykuł 2 lit. d) rozporządzeń Rady (WE) nr 72/2008 i (WE) nr 74/2008.

    [7] COM(2010) 546, http://ec.europa.eu/research/innovation-union

    [8] COM(2010) 245, http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda

    [9] COM(2010) 2020,. http://ec.europa.eu/europe2020

    [10] Artykuł 13 ust. 4 statutów wspólnych przedsiębiorstw (załączonych do rozporządzeń Rady (WE) nr 72/2008 i (WE) 74/2008) stanowi, że wkład finansowy wspólnego przedsiębiorstwa (obejmujący wkład UE) do budżetu każdego zaproszenia do składania wniosków musi odpowiadać równowartości 55 % łącznej kwoty zadeklarowanej przez państwa członkowskie.

    [11] „Przygotowanie się na przyszłość: opracowanie wspólnej strategii w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających w UE”, COM(2009) 512.

    [12] Artykuł 11 ust. 6 statutów wspólnych przedsiębiorstw (załączonych do rozporządzeń Rady (WE) nr 72/2008 i (WE) 74/2008) przewiduje wkład w wysokości 440 mln EUR + 792 mln EUR finansowania publicznego dla ENIAC oraz 410 mln EUR + 738 mln EUR dla ARTEMIS.

    [13] Artykuł 13 ust. 6 lit. b) statutów wspólnych przedsiębiorstw (załączonych do rozporządzeń Rady (WE) nr 72/2008 i (WE) nr 74/2008): „… Państwa członkowskie dołożą wszelkich starań, aby zsynchronizować warunki oraz zawieranie umów o dotację i terminowo dokonywać wypłat swojego wkładu finansowego.”

    [14] Wspólny projekt idealnego otoczenia partnerstw publiczno-prywatnych w dziedzinie badań naukowych w Europie – Grupa szerpów wspólnych inicjatyw technologicznych – sprawozdanie końcowe – styczeń 2010 r., http://cordis.europa.eu/fp7/jtis/

    [15] COM(2010) 260, http://ec.europa.eu/budget/documents/financial_regulation_en.htm

    [16] Artykuł 2 rozporządzeń Rady (WE) nr 72/2008 i (WE) nr 74/2008.

    [17] Zob. http://www.catrene.org oraz http://www.itea2.org.

    Top