EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52008IP0221
Women and science European Parliament resolution of 21 May 2008 on women and science (2007/2206(INI))
Kobiety i nauka Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie kobiet i nauki (2007/2206(INI))
Kobiety i nauka Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie kobiet i nauki (2007/2206(INI))
Dz.U. C 279E z 19.11.2009, p. 40–44
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
19.11.2009 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
CE 279/40 |
Kobiety i nauka
P6_TA(2008)0221
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie kobiet i nauki (2007/2206(INI))
(2009/C 279 E/08)
Parlament Europejski,
— |
uwzględniając rezolucję Rady z dnia 20 maja 1999 r. w sprawie kobiet i nauki (1), |
— |
uwzględniając rezolucję Rady z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie nauki i społeczeństwa oraz kobiet w nauce (2), |
— |
uwzględniając rezolucję Rady z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie równego dostępu oraz udziału kobiet i mężczyzn w społeczeństwie wiedzy na rzecz wzrostu i innowacji (3), |
— |
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 kwietnia 2005 r. w sprawie umacniania zasobów ludzkich w nauce i technice w Europejskiej Przestrzeni Badawczej, |
— |
uwzględniając decyzję nr 1982/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. dotyczącą siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (2007-2013) (4), |
— |
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/73/WE z dnia 23 września 2002 r. zmieniającą dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (5), |
— |
uwzględniając plan komunikat Komisji z dnia 4 grudnia 2001 r. zatytułowany „Plan działań w zakresie nauki i społeczeństwa” (COM(2001)0714), |
— |
uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Kobiety i nauka: doskonałość i innowacyjność — równość płci w nauce” (SEC(2005)0370), |
— |
uwzględniając zieloną księgę Komisji zatytułowaną „Europejska Przestrzeń Badawcza: Nowe perspektywy” (COM(2007)0161) oraz towarzyszący jej dokument roboczy służb Komisji (SEC(2007)0412), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lutego 2000 r. w sprawie komunikatu Komisji zatytułowanego: „Kobiety i nauka — jak zachęcić kobiety do wzbogacenia europejskich badań” (6), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie godzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego (7), |
— |
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 marca 2006 r. zatytułowany „Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006-2010” (COM(2006)0092) oraz swoją stosowną rezolucję z dnia 13 marca 2007 r. (8), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie ram prawnych dotyczących środków służących pogodzeniu życia rodzinnego i okresu studiów młodych kobiet w Unii Europejskiej (9), |
— |
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2007 r. w sprawie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej — 2007 (10), |
— |
uwzględniając art. 45 Regulaminu, |
— |
uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A6-0165/2008), |
A. |
mając na uwadze, że badania stanowią sektor kluczowy dla rozwoju gospodarczego Unii Europejskiej, a w ramach realizacji strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia w Unii Europejskiej należy zatrudnić dodatkowo 700 000 naukowców, |
B. |
mając na uwadze, że w Unii Europejskiej kobiety są mniejszością wśród badaczy, stanowiąc średnio 35 % pracowników naukowych zatrudnionych w sektorze państwowym i szkolnictwa wyższego oraz średnio tylko 18 % pracowników naukowych zatrudnionych w sektorze prywatnym, |
C. |
mając na uwadze, że powszechnie przyjmuje się, że różnorodność zwiększa kreatywność w otoczeniu gospodarczym i można powiedzieć, że jest to również prawda w dziedzinie badań, |
D. |
mając na uwadze, że liczba kobiet piastujących najwyższe stanowiska akademickie rzadko przekracza 20 % i że mężczyźni mają trzy razy większe szanse na nominacje profesorskie lub porównywalne stanowiska niż kobiety; |
E. |
mając na uwadze, że dane na temat naukowców podzielone według płci, kwalifikacji, dziedziny nauki oraz wieku są nadal rzadko dostępne nawet w państwach członkowskich, |
F. |
mając na uwadze, że kobiety naukowcy doświadczają większych trudności w godzeniu życia rodzinnego i zawodowego niż naukowcy mężczyźni, |
G. |
mając na uwadze, że brak kobiet na wiodących stanowiskach naukowych jest nadal znaczący, |
H. |
mając na uwadze, że liczba kobiet w organach decyzyjnych wyższych uczelni nie jest na tyle duża, aby zapewnić wdrażanie zrównoważonej polityki na rzecz równości mężczyzn i kobiet, |
I. |
mając na uwadze, że w większości krajów udział kobiet w komitetach naukowych nie osiągnął parytetu, |
J. |
mając na uwadze, że jedną z dziedzin priorytetowych dla działań UE w zakresie wyżej wspomnianego planu działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006-2010 jest równe uczestnictwo w podejmowaniu decyzji, w tym cel polegający na zajmowaniu przez kobiety 25 % stanowisk kierowniczych w dziedzinie badań w sektorze publicznym, który ma być zrealizowany do 2010 r., |
K. |
mając na uwadze, że w Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych nie ma równowagi płci, ponieważ w 22-osobowej radzie naukowej zasiada tylko 5 kobiet, |
L. |
mając na uwadze, że pomimo iż kobiety stanowią w UE ponad 50 % studentów i uzyskują ponad 43 % tytułów doktorskich, zajmują średnio tylko 15 % wyższych stanowisk akademickich i w związku z tym mają znacznie mniejszy wpływ, jeśli chodzi o stanowiska decyzyjne w dziedzinie badań, |
M. |
mając na uwadze, że sprawozdanie Komisji z 2008 r. zatytułowane „Mapping the Maze: Getting More Women to the Top in Research” (Mapowanie labiryntu: jak sprawić, aby więcej kobiet zajmowało wysokie stanowiska w dziedzinie badań naukowych) wykazuje, iż przejrzyste i sprawiedliwe procedury oceny i promocji są koniecznymi instrumentami, lecz same w sobie nie wystarczą — aby poprawić równowagę płci w procesie podejmowania decyzji w dziedzinie badań naukowych konieczna jest zmiana w kulturze, |
N. |
mając na uwadze, że 7. ramowy program na rzecz badań nie zawiera wymogu przedstawiania planów działań w sferze płci wraz z wnioskami dotyczącymi projektów, |
O. |
mając na uwadze, że analizy wykazują, że istniejące systemy oceny i rekrutacji nie są neutralne pod względem płci, |
1. |
zwraca uwagę państw członkowskich na fakt, że systemy edukacji w Unii Europejskiej nadal utrwalają stereotypy dotyczące płci, zwłaszcza w takich dziedzinach badań jak nauki przyrodnicze; |
2. |
uważa za sprawę najwyższej wagi, by od wczesnych etapów edukacji propagowano naukę jako dziedzinę interesującą dla obu płci; nalega, by kwestię tę uwzględniano przy planowaniu materiałów dydaktycznych oraz w szkoleniu nauczycieli; zachęca uniwersytety i fakultety do przeanalizowania swoich systemów selekcji wstępnej w celu wskazania ewentualnej ukrytej dyskryminacji ze względu na płeć i odpowiedniego skorygowania systemów selekcji; |
3. |
zauważa, że nadzwyczaj duży procent kobiet naukowców rezygnuje z biegiem lat z kariery naukowej; zwraca uwagę, że to zjawisko, opisywane często jako „przeciekający rurociąg”, powinno zostać zbadane na podstawie różnych modeli, w tym na podstawie modelu „czynników zachęcających i zniechęcających”; zachęca stosowne władze, by proponując rozwiązania uwzględniały różne czynniki, takie jak środowisko pracy, wzorce osobowe, konkurencja, wymogi związane z mobilnością i obowiązki rodzinne; |
4. |
zauważa, że konwencjonalne kryteria oceny „doskonałości” i „wyników”, między innymi w kontekście liczby publikacji, nie zawsze są neutralne pod względem płci, ale są ograniczone i nie uwzględniają dostępnych zasobów, takich jak fundusze, pomieszczenia, sprzęt i personel, oraz cech niezbędnych dla każdego badacza, takich jak umiejętność zorganizowania i prowadzenia zespołu badawczego albo szkolenia młodych członków zespołu; |
5. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do należytego uwzględnienia w definicji doskonałości i „dobrego badacza” różnic między typowymi karierami naukowymi mężczyzn i kobiet; podkreśla, że kobiety naukowcy wnoszą wkład w świat badań także poprzez inne perspektywy i wybór tematów badań; |
6. |
wyraża ubolewanie w związku z faktem, że przerwy, które kobiety robią w karierze naukowej z przyczyn rodzinnych, negatywnie oddziałują na ich możliwości zawodowe, ponieważ większość ich kolegów nie robi takich przerw i w związku z tym może osiągać porównywalne stanowiska w młodszym wieku i zdobywać przewagę w dalszej karierze; zwraca się zatem, aby wiek wraz z sytuacją rodzinną, z uwzględnieniem liczby osób pozostających na utrzymaniu danego badacza, był brany pod uwagę jako kryterium doskonałości; apeluje także do wszystkich europejskich organów badawczych, aby tworzyły dotacje na studia doktoranckie z uwzględnieniem krajowych przepisów dotyczących urlopów macierzyńskich; |
7. |
zauważa, że limity wiekowe stosowane przy przyznawaniu stypendiów działają ze szkodą dla młodych ludzi — głównie kobiet — opiekujących się osobami będącymi na ich utrzymaniu; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, aby w takich okolicznościach wprowadzone zostały środki legislacyjne korygujące tę nieprawidłowość, takie jak dodawanie jednego roku do terminu składania wniosków za każdy rok, w którym ma miejsce opieka nad osobą będącą na utrzymaniu; |
8. |
zauważa, że mobilność jest jednym z kluczowych sposobów rozwoju i zapewnienia sobie postępu kariery naukowej oraz zauważa, że może to być trudne do pogodzenia z życiem rodzinnym i że należy zatem przyjąć stosowne środki polityczne, aby było to bardziej realne; |
9. |
podkreśla rolę infrastruktury w ułatwianiu trwałego godzenia życia zawodowego i prywatnego oraz znaczenie zwiększenia bezpieczeństwa kariery naukowej; |
10. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy sytuacji dzięki uwzględnieniu punktu widzenia rodziny poprzez umożliwienie wprowadzenia elastycznych godzin pracy, lepsze usługi w dziedzinie opieki nad dzieckiem i dostępność zabezpieczenia społecznego za granicą; wzywa do zapewnienia takich warunków urlopu rodzicielskiego, które dają mężczyznom i kobietom prawdziwą swobodę wyboru; podkreśla, że godzenie życia rodzinnego i zawodowego stanowi obowiązek zarówno mężczyzn, jak i kobiet; |
11. |
zauważa, że w wyżej wymienionym sprawozdaniu Komisji stwierdza się, że zaangażowanie na najwyższych szczeblach jest kluczowe dla osiągnięcia równouprawnienia w dziedzinie badań naukowych oraz że takie zaangażowanie musi zostać wyrażone na szczeblu krajowym i instytucjonalnym; |
12. |
wzywa państwa członkowskie do przeanalizowania niekorzystnych dla kobiet czynników związanych z obejmowaniem wysokich stanowisk na uniwersytetach i we władzach zajmujących się edukacją, co poważnie ogranicza ich wpływ na proces podejmowania decyzji w dziedzinie badań w Unii Europejskiej, oraz do zaproponowania odpowiednich rozwiązań. |
13. |
zachęca uniwersytety, instytuty badawcze i firmy prywatne do przyjmowania i wdrażania wewnętrznych strategii równouprawnienia i do oceny oddziaływania swoich procesów decyzyjnych na mężczyzn i kobiety; |
14. |
wzywa Komisję do prowadzenia w środowisku naukowym, a także wśród polityków, akcji uświadamiających na temat równych szans w nauce i badaniach naukowych; |
15. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzania bardziej przejrzystych procedur rekrutacji i do zobowiązania się do zapewnienia równowagi płci w zespołach ds. oceny, komisjach rekrutacyjnych i wszystkich innych komisjach oraz zespołach i komisjach, których członkowie są mianowani w oparciu o prawnie niewiążący cel zapewnienia składu o proporcjach co najmniej 40 % kobiet i co najmniej 40 % mężczyzn; |
16. |
krytykuje mało ambitny i niewystarczający cel UE, zgodnie z którym 25 % kobiet ma zajmować kierownicze stanowiska w dziedzinie badań w sektorze publicznym i przypomina Komisji i państwom członkowskim, że parytet płci oznacza reprezentację kobiet na poziomie przynajmniej 40 %; |
17. |
wzywa Komisję, aby zapewniła zwrócenie uwagi na udział kobiet w programach badań naukowych poprzez zapewnienie docelowych szkoleń podnoszących poziom świadomości w dziedzinie równości płci dla osób zajmujących stanowiska decyzyjne, zasiadających w komitetach doradczych i zespołach ds. oceny, przygotowujących zaproszenia do składania ofert i przetargi oraz kierujących negocjowaniem kontraktów; |
18. |
wzywa Komisję do zapewnienia, aby pozytywnie oceniano zrównoważony skład kobiet i mężczyzn w ofertach przedstawianych w ramach siódmego programu ramowego na rzecz badań; apeluje do państw członkowskich o dokonanie takich samych ustaleń w swoich programach krajowych i regionalnych; |
19. |
uważa plany działania na rzecz równouprawnienia kobiet i mężczyzn w ramach fazy projektu i oceny siódmego ramowego programu badań, rozwoju technicznego i demonstracji za zasadniczą część ogólnej strategii włączania perspektywy płci do głównego nurtu polityki oraz polityki równouprawnienia Unii Europejskiej; stwierdza w związku z tym, że powinny pozostać one integralną częścią europejskiego finansowania badań; |
20. |
wyraża zdecydowane przekonanie, że należy wprowadzić szczególne środki w zakresie rekrutacji, szkoleń i public relations w celu wspierania i zachęcania do większego udziału kobiet w takich dziedzinach, jak technologia, fizyka, inżynieria, informatyka i inne dziedziny; |
21. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do podejmowania pozytywnych działań w celu popierania kobiet naukowców oraz do dalszego rozwoju planów wsparcia i mentoringu, jak również polityk awansu mających jasno określone cele; zauważa, że rozwój struktur wsparcia obejmujących doradztwo zawodowe oraz poradnictwa adresowanego między innymi do kobiet naukowców dałby szczególnie dobre skutki; |
22. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia skutecznej polityki usuwania różnic w wysokości płac kobiet i mężczyzn; zauważa, że w dziedzinie nauki zasada równej płacy powinna mieć zastosowanie także do stypendiów i innych świadczeń przyznawanych na badania; |
23. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia środków na badania naukowe adresowanych do kobiet, aby zareagować na niedofinansowanie kobiet w dziedzinie badań naukowych; |
24. |
podkreśla znaczenie zachęcania dziewcząt do podejmowania kariery naukowej i sugeruje, aby w tym celu Komisja i państwa członkowskie promowały kobiety naukowców jako wzór do naśladowania oraz uchwalały i wdrażały inne środki prowadzące do realizacji tego postulatu; |
25. |
zachęca państwa członkowskie do promowania działań uświadamiających mających na celu informowanie i zachęcanie dziewcząt do podejmowania studiów wyższych na kierunkach ścisłych i technicznych oraz zdobywania stopni naukowych w tych dziedzinach; zachęca państwa członkowskie do ulepszenia procesów rozpowszechniania wiedzy, ponieważ w poszczególnych państwach członkowskich dostępne są różne modele wyborów edukacyjnych; |
26. |
zwraca uwagę na potrzebę istnienia specjalnych programów na uniwersytetach, zwiększających zainteresowanie młodych dziewcząt i kobiet rozpoczynaniem kariery naukowej; |
27. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do tworzenia programów coachingu i wspierania uczestnictwa młodych kobiet naukowców w programach badawczych oraz przyznawania stypendiów, które pomogą im pozostać w środowisku akademickim i badawczym; |
28. |
wyraża zadowolenie z działań prowadzonych przez organizacje pozarządowe i agencje na szczeblu europejskim i krajowym mające na celu zwiększenie udziału kobiet w nauce i zwiększenie liczby kobiet naukowców na stanowiskach decyzyjnych; |
29. |
wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego umacniania sieci kobiet naukowców na szczeblu krajowym, regionalnym i UE, ponieważ została ona uznana za zasadnicze narzędzie służące wzmacnianiu pozycji kobiet, mające na celu zarówno przyciągnięcie większej liczby kobiet naukowców do kariery naukowej, jak i zachęcenie kobiet, które już są naukowcami, do udziału w debacie politycznej i dalszego rozwoju zawodowego; |
30. |
zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, Komitetowi Regionów oraz rządom i parlamentom państw członkowskich. |
(1) Dz.U. C 201 z 16.7.1999, s. 1.
(2) Dz.U. C 199 z 14.7.2001, s. 1.
(3) Dz.U. C 317 z 30.12.2003, s. 6.
(4) Dz.U. L 412 z 30.12.2006, s.1.
(5) Dz.U. L 269 z 5.10.2002, s. 15.
(6) Dz.U. C 309 z 27.10.2000, s. 57.
(7) Dz.U. C 102 E z 28.4.2004, s. 492.
(8) Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, s. 56.
(9) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0265.
(10) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0423.