52007DC0028

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 29.1.2007

KOM(2007) 28 wersja ostateczna

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Komunikat dotyczący realizacji wieloletniego programu wspólnotowego mającego na celu zwiększenie dostępności, użyteczności i wykorzystania zasobów cyfrowych w Europie (program eContentplus)

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Komunikat dotyczący realizacji wieloletniego programu wspólnotowego mającego na celu zwiększenie dostępności, użyteczności i wykorzystania zasobów cyfrowych w Europie (program eContentplus) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

1. WSTĘP

Niniejszy komunikat opracowano celem spełnienia wymogu określonego w art. 5 ust. 3 decyzji nr 456/2005/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 marca 2005 r. ustanawiającej wieloletni program wspólnotowy mający na celu zwiększenie dostępności, użyteczności i wykorzystania zasobów cyfrowych w Europie (program eContentplus), który to przepis stanowi, że „Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie z realizacji kierunków działania określonych w art. 1 ust. 2 do połowy 2006 r. Komisja informuje przy tym o zgodności kwot przeznaczonych na lata 2007-2008 z perspektywą finansową.”

W art. 6 decyzji określono ramy finansowe programu:

- ramy finansowe na okres od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. ustalono w wysokości 149 mln EUR;

- 55, 6 mln EUR przypada na okres do dnia 31 grudnia 2006 r. (ust. 1);

- kwotę na okres rozpoczynający się po 31 grudnia 2006 r. uważa się za potwierdzoną, jeżeli jest ona zgodna na tym etapie z perspektywą finansową obowiązującą od roku 2007 (ust. 2).

2. CELE PROGRAMU ECONTENTPLUS

Europejski sektor zasobów cyfrowych odgrywa istotną rolę w procesie powstawania gospodarki i społeczeństwa opartych na informacji i wiedzy. W obliczu dużego potencjału tkwiącego w istniejących już europejskich zasobach cyfrowych, program eContentplus ma służyć do zwiększenia ich dostępności, użyteczności i wykorzystania. Ułatwi on tworzenie i rozpowszechnianie informacji na poziomie wspólnotowym. Program przyczyni się do osiągnięcia celów politycznych, które zostały wyznaczone przez Komisję w ramach inicjatywy „i2010 – Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia”, w szczególności do powstania „szybkich łączy szerokopasmowych, bogatych i zróżnicowanych zasobów oraz usług cyfrowych”.

W tym celu w programie uwzględniono trzy konkretne obszary stanowiące przedmiot interesu publicznego, w przypadku których sektor publiczny dysponuje szczególnie obszernymi zbiorami danych. Obszary te to dane geoprzestrzenne, treści edukacyjne oraz treści o charakterze kulturowym i naukowo-akademickim.

Dane geoprzestrzenne umożliwiają szeroki rozwój zastosowań przydatnych w życiu codziennym, takich jak systemy nawigacyjne i zarządzania transportem publicznym oraz systemy planowania przestrzennego i gospodarki gruntami. Sytuacja w zakresie danych geoprzestrzennych w Europie charakteryzuje się rozdrobnieniem zbiorów i źródeł danych, brakami w dostępności oraz brakiem ujednolicenia i kompatybilności zbiorów danych na poziomie różnych skal geograficznych, jak również powielaniem wysiłków w zakresie gromadzenia danych. W tej sytuacji program ma na celu stworzenie lepszych warunków w zakresie dostępu do materiałów cyfrowych i ich wykorzystania, dzięki czemu możliwe będzie tworzenie ogólnoeuropejskich produktów i usług o wartości dodanej.

Cyfrowe treści edukacyjne są już w najróżniejszej postaci szeroko dostępne w Internecie oraz w bibliotekach i archiwach, jednakże szereg przeszkód utrudnia ich wydajne wykorzystywanie dla zaawansowanych celów edukacyjnych. Dla przykładu, rozwiązania techniczne są stosowane w sposób niespójny, a ramy organizacyjne i pedagogiczne często nie pozwalają należycie wspierać wielojęzycznego i wielokulturowego dostępu do zasobów cyfrowych oraz ich wykorzystywania w procesach kształcenia. Program eContentplus będzie finansował działania, które mają ułatwić szkołom, uczelniom wyższym, studentom, nauczycielom i innym podmiotom zaangażowanym w procesy kształcenia dostęp do treści edukacyjnych, które odpowiadają ich potrzebom, językowi i kulturze, jak również ich wykorzystywanie. Program będzie dążył do utworzenia struktur i warunków niezbędnych dla powstania ogólnoeuropejskich usług edukacyjnych, opartych na wielojęzycznym dostępie i otwartych na różne modele edukacji szkolnej i akademickiej.

W przypadku treści o charakterze kulturowym i naukowo-akademickim program eContentplus może wnieść znaczący wkład w sztandarową inicjatywę pakietu i2010 dotyczącą bibliotek cyfrowych, która obejmuje kwestie digitalizacji, archiwizacji i udostępnienia w Internecie europejskiego dorobku kulturowego i naukowego. Komisja zapowiedziała, że w roku 2010 za pośrednictwem centralnego europejskiego punktu dostępu możliwe będzie przeszukiwanie co najmniej 6 mln obiektów udostępnionych w formie cyfrowej. Program eContentplus będzie współfinansował projekty wpisujące się w inicjatywę na rzecz bibliotek cyfrowych, mające na celu zapewnienie zintegrowanego dostępu do treści o charakterze kulturowym i naukowym oraz ułatwienie korzystania z nich w Internecie. Projekty te posiadają istotną europejską wartość dodaną i mają znaczenie ogólnoeuropejskie, ponieważ dotyczą one takich kwestii jak interoperacyjność między zbiorami zasobów cyfrowych znajdującymi się w posiadaniu instytucji odpowiedzialnych za ochronę europejskiego dziedzictwa kulturowego czy wielojęzyczny dostęp do odpowiednich zbiorów.

Zgodnie z określonymi w decyzji w sprawie programu ramami finansowymi, program jest realizowany w dwóch fazach. W pierwszym, trwającym dwa lata okresie, w ramach współpracy międzynarodowej powstaną określone zagregowane i wzbogacone zbiory. W drugim dwuletnim okresie nastąpi rozbudowa i usystematyzowanie tych wyjściowych zbiorów, co będzie wymagało znacznych nakładów finansowych.

3. STOPIEń REALIZACJI PROGRAMU

Program eContentplus jest realizowany przez Komisję Europejską. Państwa członkowskie mają swoich przedstawicieli w komitecie zarządzającym programu eContentplus. Wsparcie finansowe jest udzielane w formie dotacji i zamówień.

3.1. Zgłoszenia w odpowiedzi na zaproszenie do składania wniosków na rok 2005

Zaproszenie do składania wniosków zostało opublikowane w dniu 10 września 2005 r. W odpowiedzi na nie wpłynęło bardzo dużo, mianowicie 238 wniosków o dofinansowanie (por. załącznik), na łączną kwotę 370 mln EUR.

Osoby oceniające zaklasyfikowały 28 wniosków jako „doskonałe” lub „bardzo dobre”. W przypadku tych 28 wniosków łączna kwota wymaganego dofinansowania wyniosła 49 131 000 EUR. Ponieważ dostępne są środki jedynie w wysokości 27 900 000 EUR, możliwe było sfinansowanie jedynie 19 z tych projektów.

Wnioski zostały ocenione według następujących kryteriów: „wkład w osiągnięcie celów działania dla konkretnego obszaru docelowego”, „Koncepcja i metody działania”, „Jakość stosowanych zasobów” oraz „Aspekty wielojęzyczne i wielokulturowe”.

W obszarze danych geoprzestrzennych do finansowania wybrano 3 projekty. Jednym z tych projektów jest EuroGeoNames (EGN). Jego celem jest opracowanie interoperacyjnej usługi służącej do połączenia urzędowych informacji o nazwach geograficznych w ramach zintegrowanej, wielojęzycznej, europejskiej aplikacji. Wniosek ten w pełni odpowiada celom programu prac, ponieważ na szczeblu międzynarodowym gromadzi informacje geograficzne z krajowych baz danych. Silne konsorcjum dysponujące uznaną wiedzą fachową i doświadczeniem udowodniło, że jest w stanie zapewnić wysokiej jakości metody działania w wielojęzycznym i wielokulturowym otoczeniu.

Otrzymane w odpowiedzi na zaproszenie wnioski uwidaczniają duże zapotrzebowanie w obszarze treści edukacyjnych , w którym finansowane będą 3 projekty. Realizacja tych projektów powinna wnieść wkład w powstanie ogólnoeuropejskich usług edukacyjnych umożliwiających wielojęzyczne i wielokulturowe wykorzystywanie coraz łatwiej dostępnych zasobów cyfrowych do celów kształcenia. W ramach projektu CITER ( Creation of a European History Textbook Repository ) ma na przykład powstać cyfrowa europejska baza danych o podręcznikach do historii, obejmująca głównie podręczniki dla szkół średnich. Projekt ten ma wyraźny wymiar europejski i mógłby mieć duży wpływ na to, w jaki sposób jest rozumiana i nauczana historia. Może on posłużyć do przezwyciężenia koncepcji opierających się na perspektywach narodowych i przyczynić się do wspierania europejskiego wymiaru wspólnych doświadczeń edukacyjnych. Plan prac jest dobrze uporządkowany i pokazuje jasną koncepcję zadań, które muszą zostać zrealizowane. Partnerska współpraca opiera się na wyjątkowych umiejętnościach i zasobach. Najważniejszymi elementami tego wniosku są aspekty wielojęzyczności i wielokulturowości.

Najwięcej wniosków wpłynęło w obszarze treści o charakterze kulturowym i naukowo-akademickim , z których do finansowania wybrano osiem. Jeden z nich, projekt „Europejskiej Biblioteki Cyfrowej” ( European Digital Library , EDL) stanowi podstawę dla rozwijania sztandarowej dla pakietu i2010 inicjatywy na rzecz bibliotek cyfrowych, ponieważ poszerza on infrastrukturę dla współpracy między europejskimi bibliotekami narodowymi poprzez włączenie nowych partnerów i dodanie kolejnych zbiorów bibliotecznych do istniejącego portalu internetowego ( The European Library ). Projekt ten będzie miał znaczny ogólnoeuropejski wpływ, ponieważ pozwoli on zwiększyć ponadgraniczne wykorzystanie zbiorów bibliotek narodowych. Wyjątkowej klasy konsorcjum realizujące projekt dysponuje niezbędną wiedzą fachową.

Kolejnym przykładem jest projekt DISMARC ( DIScovering Music ARChives ), którego celem jest umożliwienie użytkownikom odnajdywania zapisów dźwiękowych posiadanych przez główne europejskie stacje radiowe, archiwa i inne instytucje, które przechowują znaczne ilości europejskiego dziedzictwa muzycznego i dźwiękowego. Informacje na temat tych nagrań są w chwili obecnej praktycznie niedostępne publicznie. Konsorcjum dysponuje właściwie zrównoważonym zestawem kompetencji, a jego procesy zarządzania i metody działania są jasno sprecyzowane. Projekt ten ma bardzo wyraźny wymiar wielokulturowy.

Ponadto do finansowania wybrano 5 sieci tematycznych . Odgrywają one istotną rolę w uświadamianiu korzyści wynikających z wykorzystywania istniejących standardów poprzez wspieranie sprawdzonych rozwiązań oraz skupiają czołowych ekspertów w każdej z dziedzin (treści o charakterze edukacyjnym i kulturowym oraz informacje sektora publicznego).

Program eContentplus spotkał się w całej Europie z dobrym przyjęciem przez uczestniczące w nim podmioty: organy administracji publicznej, instytucje kultury takie jak muzea, instytuty, biblioteki i akademie, uczelnie wyższe i szkoły, przedsiębiorstwa prywatne, wydawcy, dostawcy technologii teleinformatycznych, stowarzyszenia i związki.

To zainteresowanie i zaangażowanie powinno jeszcze wzrosnąć w trakcie dalszej realizacji programu dzięki kontaktom między Komisją i jego uczestnikami, dzięki działaniom realizowanym w ramach finansowanych projektów oraz dzięki utworzeniu sieci tematycznych, które pozwolą zbliżyć uczestników różnych części programu.

3.2. Wykorzystanie doświadczeń zebranych w ramach zaproszenia do składania wniosków na rok 2005

Zaproszenie do składania wniosków na rok 2006 opiera się na doświadczeniach uzyskanych w roku 2005. Biorąc pod uwagę dostępne środki, celowe byłoby otrzymanie dużo niższej liczby wniosków o jak najwyższej jakości.

Z tego powodu wymogi stawiane przed wnioskami zostały odpowiednio sformułowane. Sprecyzowano również co musi zawierać „wniosek o wysokiej jakości”: włączenie dostawców treści do konsorcjum, osiągnięcie krytycznej masy zasobów, określenie potrzeb użytkowników oraz szerokie wykorzystanie wyników projektu.

Określono również zakres możliwych działań, uwzględniając priorytety wynikające z pierwszego etapu oceny. W przypadku treści edukacyjnych chodzi głównie o treści wykorzystywane w nauczaniu bezpośrednim i prowadzonym na odległość w formalnym systemie kształcenia; w przypadku treści o charakterze kulturowym i naukowo-akademickim chodzi przede wszystkim o rozwój interoperacyjnych bibliotek cyfrowych, łączenie różnych rodzajów zasobów posiadanych przez biblioteki, muzea i archiwa.

4. PERSPEKTYWA FINANSOWA

W wyniku porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie nowej perspektywy finansowej, podpisanego w dniu 17 maja 2006 r., Komisja przedstawiła „zmieniony pakiet” (dla programów UE na lata 2007-2013), zawierający ewentualne zmiany istniejących i proponowanych aktów prawnych, tak by porozumienie to mogło stać się skuteczne. Określona w tym pakiecie kwota dla programu eContentplus na lata 2005-2008 wynosi 149 mln EUR, czyli odpowiada kwocie określonej w decyzji ustanawiającej program.

5. WNIOSKI

Reakcja na zaproszenie do składania wniosków z roku 2005 uwidoczniła – zarówno jeśli chodzi o ilość jak i o jakość – istnienie znacznego niezaspokojonego zapotrzebowania ze strony podmiotów działających w sektorze zasobów cyfrowych.

Przewidziana w decyzji ustanawiającej program kwota na lata 2007-2008 jest konieczna dla dalszego prowadzenia działań rozpoczętych w roku 2005 i zapewnienia oczekiwanego efektu programu (zwłaszcza w dziedzinie bibliotek cyfrowych).

Przewidziana w decyzji ustanawiającej program kwota 93,4 mln EUR na okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. jest więc dla tego okresu zgodna z obowiązującą od 2007 r. perspektywą finansową.

Załącznik : Przegląd ocenionych wniosków

Obszar docelowy / Działanie | Ocenione wnioski[1] |

Dane geoprzestrzenne |

3.1.1 Wspieranie niezbędnej infrastruktury – projekty celowe | 29 |

3.2.2 Wspieranie wzbogacania treści geograficznych – sieć tematyczna | 4 |

Treści edukacyjne |

4.2.1 Wspieranie wzbogacania treści edukacyjnych – projekty wzbogacania treści | 56 |

4.2.2 Wspieranie wzbogacania treści edukacyjnych - sieci tematyczne | 8 |

Treści o charakterze kulturowym oraz naukowo-akademickim |

5.1.1 Wspieranie niezbędnej infrastruktury – Projekty celowe | 58 |

5.2.1 Wspieranie wzbogacania treści o charakterze kulturowym oraz naukowo-akademickim – projekty wzbogacania treści | 61 |

5.2.2 Wspieranie wzbogacania treści o charakterze kulturowym oraz naukowo-akademickim – sieci tematyczne | 16 |

Wzmocnienie współpracy pomiędzy podmiotami zainteresowanymi zasobami cyfrowymi |

6.1.1 Informacje sektora publicznego – sieć tematyczna | 3 |

RAZEM | 235 |

[1] 3 wnioski nie spełniały kryteriów pozwalających na dopuszczenie ich do właściwego procesu oceny i w związku z tym nie zostały uwzględnione.