13.11.2007   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 270/1

(1)

Dyrektywa Rady 87/102/EWG z dnia 22 grudnia 1986 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących kredytu konsumenckiego (3) ustanawia na szczeblu Wspólnoty przepisy dotyczące umów o kredyt konsumencki.

(2)

W 1995 r. Komisja przedstawiła sprawozdanie ze stosowania dyrektywy 87/102/EWG i rozpoczęła szeroko zakrojone konsultacje z zainteresowanymi stronami. W 1997 r. Komisja przedstawiła sprawozdanie podsumowujące reakcje na jej sprawozdanie z 1995 r. W 1996 r. zostało przedstawione drugie sprawozdanie w sprawie funkcjonowania dyrektywy 87/102/WE.

(3)

Sprawozdania i konsultacje ujawniły zasadnicze różnice między przepisami różnych państw członkowskich ogólnie w dziedzinie kredytów dla osób fizycznych, a w szczególności kredytów konsumenckich. Z analizy przepisów krajowych stanowiących transpozycję dyrektywy 87/102/EWG wynika, że w związku z różnicami w sytuacji prawnej i ekonomicznej występującymi na poziomie krajowym państwa członkowskie stosują, w uzupełnieniu dyrektywy 87/102/EWG, wiele mechanizmów ochrony konsumentów.

(4)

Sytuacja de facto i de jure wynikająca z tych krajowych różnic prowadzi w pewnych przypadkach do zakłócenia konkurencji między kredytodawcami we Wspólnocie i stwarza przeszkody dla rynku wewnętrznego tam, gdzie państwa członkowskie przyjęły odmienne i przepisy bezwzględnie obowiązujące, które są bardziej rygorystyczne niż te przewidziane w dyrektywie 87/102/EWG. Taka sytuacja ogranicza konsumentom możliwości bezpośredniego korzystania ze stopniowo rosnącej dostępności kredytów transgranicznych. Takie zakłócenia i ograniczenia mogą z kolei mieć konsekwencje dla popytu na towary i usługi.

(5)

W ostatnich latach rodzaje kredytów oferowanych konsumentom i przez nich wykorzystywanych znacznie się zmieniły. Pojawiły się nowe instrumenty kredytowe i stale rozszerza się zakres ich wykorzystywania. Z tego względu należy zmienić w odpowiednich przypadkach istniejące przepisy i rozszerzyć zakres ich zastosowania.

(6)

Zgodnie z Traktatem rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, na którym zapewniony jest swobodny przepływ towarów i usług oraz swoboda przedsiębiorczości. Rozwój bardziej przejrzystego i efektywnego rynku kredytowego w obszarze bez granic wewnętrznych ma zasadnicze znaczenie dla wspierania rozwoju działalności transgranicznej.

(7)

W celu ułatwienia powstawania dobrze funkcjonującego wewnętrznego rynku kredytów konsumenckich należy ustanowić zharmonizowane wspólnotowe ramy w wielu kluczowych obszarach. W związku ze stałym rozwojem rynku kredytów konsumenckich i rosnącą mobilnością obywateli europejskich wybiegające w przyszłość przepisy prawne Wspólnoty, które można będzie dostosować do przyszłych form kredytowania i które umożliwią państwom członkowskim zachowanie odpowiedniego poziomu elastyczności przy wprowadzaniu ich w życie, powinny pomóc w ustanowieniu nowoczesnego zbioru przepisów dotyczących kredytów konsumenckich.

(8)

W celu zapewnienia zaufania konsumentów ważne jest, by rynek ten oferował wystarczający poziom ochrony konsumentów. W związku z tym, należy umożliwić, aby swobodny przepływ ofert kredytowych odbywał się na optymalnych warunkach, zarówno dla tych, którzy kredyty oferują, jak i dla tych, którym są one potrzebne, przy właściwym uwzględnieniu specyficznych sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich.

(9)

Pełna harmonizacja jest niezbędna do zapewnienia wszystkim konsumentom we Wspólnocie wysokiego i równoważnego poziomu ochrony ich interesów i stworzenia prawdziwego rynku wewnętrznego. Dlatego państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości utrzymywania ani wprowadzania przepisów krajowych innych niż ustanowione w niniejszej dyrektywie. Ograniczenia te jednak powinny mieć zastosowanie wyłącznie w zakresie, w jakim przepisy zostały zharmonizowane w niniejszej dyrektywie. Tam, gdzie przepisy nie zostały zharmonizowane, państwa członkowskie powinny mieć swobodę utrzymywania i wprowadzania przepisów krajowych. W związku z tym państwa członkowskie mogą na przykład utrzymywać lub wprowadzać krajowe przepisy w sprawie solidarnej odpowiedzialności sprzedawcy lub dostawcy usług i kredytodawcy. Innym przykładem takiej możliwości może być utrzymanie lub wprowadzenie przez państwa członkowskie krajowych przepisów w sprawie unieważnienia umowy sprzedaży towarów lub umowy świadczenia usług, w przypadku gdy konsument korzysta z prawa odstąpienia od umowy o kredyt. W tym zakresie państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustanowienia — w odniesieniu do umów o kredyt odnawialny — minimalnego okresu, jaki musi upłynąć pomiędzy wystąpieniem kredytodawcy o spłatę kredytu a dniem, w którym musi nastąpić spłata kredytu.

(10)

Definicje zawarte w niniejszej dyrektywie określają zakres harmonizacji. Obowiązki państw członkowskich związane z wprowadzaniem w życie przepisów niniejszej dyrektywy powinny zatem być ograniczone do takiego zakresu, jaki wyznaczają te definicje. Niniejsza dyrektywa nie powinna jednak stanowić uszczerbku dla stosowania przez państwa członkowskie, zgodnie z prawem wspólnotowym, przepisów dyrektywy w dziedzinach, które nie są objęte zakresem jej zastosowania. Państwo członkowskie mogłoby w ten sposób utrzymywać lub wprowadzać przepisy krajowe odpowiadające przepisom niniejszej dyrektywy lub niektórym jej przepisom w stosunku do umów o kredyt znajdujących się poza zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, na przykład w stosunku do umów o kredyt w kwocie niższej niż 200 EUR lub wyższej niż 100 000 EUR. Ponadto państwa członkowskie mogłyby stosować przepisy dyrektywy również do kredytu wiązanego, który nie wchodzi w zakres definicji umowy o kredyt wiązany zawartej w niniejszej dyrektywie. Przepisy dotyczące umów o kredyt wiązany mogłyby być zatem stosowane do umów o kredyt, które tylko częściowo służą finansowaniu umowy dostawy towarów lub świadczenia usługi.

(11)

W przypadku szczególnych umów o kredyt, do których stosuje się jedynie niektóre przepisy niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości ustanawiania przepisów krajowych wdrażających inne przepisy niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie powinny jednak mieć możliwość swobodnego regulowania w swoim prawie krajowym takich umów o kredyt w odniesieniu do innych aspektów, których nie harmonizuje niniejsza dyrektywa.

(12)

Umowy o świadczenie usług na zasadzie ciągłości lub o dostawę towarów tego samego rodzaju, za które konsument płaci w formie ratalnej w okresie realizacji umowy, mogą znacznie różnić się — pod względem interesów stron tych umów, a także pod względem formy i warunków realizacji transakcji — od umów o kredyt objętych niniejszą dyrektywą. Dlatego należy wyjaśnić, że do celów niniejszej dyrektywy takie umowy nie są traktowane jako umowy o kredyt. Tego rodzaju umowy obejmują na przykład umowę ubezpieczeniową, na podstawie której ubezpieczenie jest opłacane w formie miesięcznych rat.

(13)

Umowy o przyznanie kredytu zabezpieczonego na nieruchomości powinny być wyłączone z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy. Tego rodzaju kredyt ma bardzo szczególny charakter. Z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy powinny być także wyłączone umowy o kredyt przeznaczony na finansowanie nabycia lub utrzymania praw własności nieruchomości gruntowej lub istniejącego lub planowanego budynku. Nie należy jednak wyłączać z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy umów o kredyt tylko dlatego, że ich celem jest remont istniejącego budynku lub zwiększenie jego wartości.

(14)

Przepisy niniejszej dyrektywy stosuje się niezależnie od tego, czy kredytodawca jest osobą prawną czy fizyczną. Niniejsza dyrektywa nie wpływa jednak na prawo państw członkowskich do ustalania, w zgodzie z prawem wspólnotowym, że kredyty konsumenckie mogą być udzielane wyłącznie przez osoby prawne lub niektóre osoby prawne.

(15)

Niektóre przepisy niniejszej dyrektywy powinny mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych (pośrednicy kredytowi), którzy w ramach wykonywanej przez siebie działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej za opłatą przedstawiają lub oferują konsumentom umowy o kredyt, udzielają konsumentom pomocy, podejmując w związku z umową o kredyt prace przygotowawcze, lub zawierają z konsumentami umowy o kredyt w imieniu kredytodawcy. Organizacje, które pozwalają, by wykorzystywano ich nazwy do promowania produktów kredytowych, takich jak karty kredytowe, i które mogą także polecać te produkty swoim członkom, nie powinny być uznawane do celów niniejszej dyrektywy za pośredników kredytowych.

(16)

Niniejsza dyrektywa reguluje jedynie niektóre obowiązki pośredników kredytowych wobec konsumentów. Państwa członkowskie powinny zatem mieć swobodę utrzymywania lub wprowadzania dodatkowych obowiązków spoczywających na pośrednikach kredytowych.

(17)

Konsumenci powinni mieć zapewnioną ochronę przed nieuczciwymi lub wprowadzającymi w błąd praktykami, w szczególności w odniesieniu do ujawniania informacji przez kredytodawcę, zgodnie z dyrektywą 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym (Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych) (4). Niniejsza dyrektywa powinna zawierać szczegółowe przepisy dotyczące zarówno reklam odnoszących się do umów o kredyt, jak i pewnych standardowych informacji, które konsumenci powinni otrzymywać, by mieć możliwość w szczególności porównania różnych ofert. Informacje te powinny być podawane w sposób jasny i zwięzły, powinny też być widoczne. Ponadto państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustanawiania w swoim prawie krajowym wymogów informacyjnych w odniesieniu do reklam niezawierających informacji na temat kosztu kredytu.

(18)

W celu umożliwienia konsumentom podejmowania decyzji przy pełnej znajomości faktów, powinni oni przed zawarciem umowy o kredyt otrzymać odpowiednie informacje na temat warunków i kosztów kredytu oraz swoich zobowiązań. W celu zapewnienia możliwie największej przejrzystości i porównywalności ofert takie informacje powinny w szczególności zawierać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania mającą zastosowanie do danego kredytu, określaną w całej Wspólnocie w taki sam sposób. Ponieważ wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania może na tym etapie być przedstawiona jedynie w formie przykładu, taki przykład powinien być reprezentatywny. Dlatego powinien on, na przykład, odnosić się do średniego okresu kredytowania i całkowitej kwoty kredytu przyznanego na podstawie danego rodzaju rozważanej umowy o kredyt i, jeśli znajduje to zastosowanie — do nabywanych towarów. Przy ustalaniu reprezentatywnego przykładu powinna również zostać uwzględniona częstotliwość występowania określonych rodzajów umów o kredyt na konkretnym rynku. Jeśli chodzi o stopę oprocentowania, częstotliwość rat i kapitalizację odsetek, kredytodawcy powinni stosować swoją konwencjonalną metodę obliczeniową dla odnośnego kredytu konsumenckiego.

(19)

Całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta powinien obejmować wszystkie koszty, łącznie z odsetkami, prowizjami, podatkami, opłatami dla pośredników kredytowych i wszelkimi innymi opłatami, jakie konsument musi ponieść w związku z umową o kredyt, z wyjątkiem opłat notarialnych. Faktyczna wiedza kredytodawcy na temat tych kosztów powinna być oceniana obiektywnie z uwzględnieniem wymogów staranności zawodowej.

(20)

Umowy o kredyt, w przypadku których stopa oprocentowania kredytu jest okresowo zmieniana zgodnie ze zmianami stopy referencyjnej określonej w umowie o kredyt, nie powinny być uznawane za umowy o kredyt o stałej stopie oprocentowania.

(21)

Państwa członkowskie powinny mieć swobodę utrzymywania lub wprowadzania krajowych przepisów zakazujących kredytodawcy stawiania konsumentowi w związku z umową o kredyt wymogu otwarcia rachunku bankowego lub zawarcia umowy o świadczenie innej usługi dodatkowej, lub ponoszenia kosztów takich rachunków bankowych lub innych usług dodatkowych, lub wnoszenia za nie opłat. W państwach członkowskich, w których dopuszcza się takie łączone oferty, konsumenci powinni być informowani przed zawarciem umowy o kredyt o wszelkich dodatkowych usługach, które są niezbędne do otrzymania kredytu lub do otrzymania go na oferowanych warunkach. Koszty takich usług dodatkowych powinny być ujmowane w całkowitym koszcie kredytu lub, jeżeli wysokość kosztów nie może zostać ustalona z góry, konsumenci powinni otrzymywać na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt odpowiednie informacje o występowaniu takich kosztów. Przyjmuje się, że kredytodawca posiada wiedzę na temat kosztów usług dodatkowych, które sam lub w imieniu strony trzeciej oferuje konsumentowi, chyba że ich cena zależy od konkretnych cech lub sytuacji konsumenta.

(22)

Jednak w przypadku szczególnych rodzajów umów o kredyt właściwe jest — w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów bez równoczesnego nakładania nadmiernych obciążeń na kredytodawców lub, w stosownych przypadkach, pośredników kredytowych — ograniczenie wymogów niniejszej dyrektywy dotyczących informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt z uwagi na szczególny charakter takich rodzajów umów.

(23)

Przed zawarciem umowy o kredyt konsumentowi należy udzielić kompleksowej informacji niezależnie od tego, czy w sprzedaży kredytu bierze udział pośrednik kredytowy. Dlatego, ogólnie rzecz biorąc, wymogi dotyczące informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt powinny mieć również zastosowanie do pośredników kredytowych. Jeżeli dostawcy towarów i usług działają jako pośrednicy kredytowi w ramach działalności dodatkowej, niewłaściwe jest nakładanie na nich prawnego obowiązku udzielania informacji przed zawarciem umowy o kredyt zgodnie z niniejszą dyrektywą. Możliwe jest przyjęcie domniemania, że dostawcy towarów i usług działają, na przykład, jako pośrednicy kredytowi w ramach działalności dodatkowej, jeżeli występowanie w charakterze pośredników kredytowych nie jest głównym celem ich działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej. W tym przypadku nadal zapewniany jest wystarczający poziom ochrony konsumenta, gdyż to na kredytodawcy spoczywa odpowiedzialność za zadbanie o to, by konsument otrzymał pełne informacje przed zawarciem umowy, bądź od pośrednika, jeżeli kredytodawca i pośrednik tak postanowią, bądź w inny właściwy sposób.

(24)

Potencjalnie wiążący charakter informacji udzielonych konsumentowi przed zawarciem umowy o kredyt i czas, przez jaki kredytodawca jest nimi związany, może podlegać uregulowaniu przez państwa członkowskie.

(25)

Państwa członkowskie powinny podjąć właściwe działania, biorąc pod uwagę specyficzne cechy swojego rynku kredytów, w celu promowania odpowiedzialnych praktyk na wszystkich etapach kredytowych stosunków umownych. Środki te mogą obejmować na przykład udzielanie informacji i edukowanie konsumentów, w tym ostrzeganie o ryzyku, jakie wiąże się z zaległościami w spłacie lub nadmiernym poziomem zadłużenia. Na rozwijającym się rynku kredytów ważne jest w szczególności, by kredytodawcy nie angażowali się w nieodpowiedzialne udzielanie kredytów, a państwom członkowskim należy umożliwić określenie sankcji mających zastosowanie w razie wystąpienia takich sytuacji. Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (5) dotyczących ryzyka kredytowego na kredytodawcach powinien spoczywać obowiązek sprawdzania zdolności kredytowej każdego z konsumentów. W tym celu kredytodawcom należy umożliwić wykorzystywanie informacji udzielonych im przez konsumenta nie tylko w chwili przygotowywania danej umowy o kredyt, ale także uzyskanych w trakcie długotrwałych stosunków handlowych. Organy państw członkowskich mogłyby również przedstawiać kredytodawcom odpowiednie instrukcje i wytyczne. Również konsumenci powinni działać z zachowaniem ostrożności i przestrzegać swoich zobowiązań umownych.

(26)

Niezależnie od informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt, konsument może jeszcze potrzebować dodatkowej pomocy w celu podjęcia decyzji, która umowa o kredyt spośród proponowanych produktów jest dla niego najodpowiedniejsza z punktu widzenia jego potrzeb i sytuacji finansowej. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić udzielanie przez kredytodawców takiej pomocy w odniesieniu do produktów, które oferują konsumentowi. W odpowiednich przypadkach informacje udzielane przed zawarciem umowy o kredyt, jak również zasadnicze cechy charakterystyczne proponowanych produktów, powinny zostać przedstawione konsumentowi w sposób dostosowany do jego indywidualnych potrzeb, tak aby mógł on zrozumieć wpływ, jaki mogą one mieć na jego sytuację ekonomiczną. W stosownych przypadkach obowiązkiem udzielenia konsumentowi pomocy powinni być objęci również pośrednicy kredytowi. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość określenia, kiedy i w jakim zakresie takie wyjaśnienia mają być udzielane konsumentowi, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności, w jakich kredyt jest oferowany, konieczność udzielenia konsumentowi pomocy, a także charakter poszczególnych produktów kredytowych.

(27)

W celu dokonania oceny sytuacji kredytowej konsumenta, kredytodawca powinien także sięgnąć po informacje zawarte w stosownych bazach danych; okoliczności prawne i faktyczne mogą wymagać, by informacje takie miały różny zakres. W celu zapobiegania jakimkolwiek zakłóceniom konkurencji między kredytodawcami należy im zapewnić dostęp do prywatnych lub publicznych baz danych dotyczących konsumentów w państwie członkowskim, w którym nie mają siedziby, na warunkach niedyskryminujących ich w porównaniu z kredytodawcami w tym państwie członkowskim.

(28)

W przypadku gdy decyzję w sprawie odmowy udzielenia kredytu podjęto na postawie informacji uzyskanych z bazy danych, kredytodawca powinien poinformować konsumenta o tym fakcie, a także podać mu informacje na temat tej bazy danych. Kredytodawca nie powinien jednak mieć obowiązku udzielania takich informacji w przypadku, gdy jest to zabronione na mocy innych przepisów wspólnotowych, na przykład przepisów dotyczących prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Ponadto nie powinno się udzielać takich informacji, jeżeli jest to sprzeczne z celami porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego, takimi jak zapobieganie przestępstwom, prowadzenie dochodzeń w ich sprawie, wykrywanie ich i ściganie.

(29)

Niniejsza dyrektywa nie reguluje kwestii związanych z ważnością umów o kredyt. Państwa członkowskie mogą zatem w tej dziedzinie utrzymywać lub wprowadzać przepisy krajowe zgodne z prawem wspólnotowym. Państwa członkowskie mogą określić reżim prawny dotyczący oferty zawarcia umowy o kredyt, a w szczególności ustalić, w którym momencie ma ona być złożona, jak również okres, w którym wiąże ona kredytodawcę. Jeżeli oferta taka jest składana w tym samym czasie co udzielenie informacji przed zawarciem umowy przewidzianych niniejszą dyrektywą, powinna ona zostać przedstawiona konsumentowi — podobnie jak wszelkie dodatkowe informacje, jakich kredytobiorca chciałby mu udzielić — w osobnym dokumencie, który może być załączony do „Standardowego europejskiego arkusza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego”.

(30)

W celu umożliwienia konsumentom poznania swoich praw i obowiązków wynikających z umowy o kredyt, powinna ona zawierać wszelkie niezbędne informacje podane w sposób jasny i zwięzły.

(31)

W celu zapewnienia pełnej przejrzystości konsument powinien otrzymać informację na temat stopy oprocentowania kredytu, zarówno na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt, jak i przy jej zawieraniu. W czasie trwania stosunku umownego konsument powinien być następnie informowany o zmianach zmiennej stopy oprocentowania kredytu oraz o spowodowanych przez nie zmianach wysokości płatności. Pozostaje to bez uszczerbku dla przepisów krajowych, które nie dotyczą informacji udzielanej klientowi, określających warunki dokonywania zmian niedotyczących płatności lub określających skutki tych zmian w zakresie stóp oprocentowania kredytu i innych warunków finansowych kredytu, na przykład przepisów stanowiących, że kredytodawca ma prawo zmienić stopę oprocentowania kredytu wyłącznie z uzasadnionego powodu lub że konsument ma prawo do rozwiązania umowy w przypadku zmiany stopy oprocentowania kredytu lub innego warunku finansowego dotyczącego kredytu.

(32)

Strony umowy powinny mieć prawo do rozwiązania na standardowych zasadach umowy o kredyt odnawialny. Ponadto, jeśli umowa o kredyt tak stanowi, kredytodawca powinien mieć prawo zawieszenia z obiektywnie uzasadnionych przyczyn prawa konsumenta do dokonywania wypłat na podstawie umowy o kredyt odnawialny. Przyczyny takie mogą obejmować na przykład podejrzenie o nieuprawnione lub niezgodne z prawem wykorzystanie kredytu lub znaczny wzrost ryzyka braku możliwości wywiązania się przez konsumenta z obowiązku spłaty kredytu. Niniejsza dyrektywa nie wpływa na krajowe przepisy prawa umów dotyczące uprawnień umawiających się stron do rozwiązania umowy o kredyt z uwagi na naruszenie warunków umowy.

(33)

W celu zbliżenia procedur korzystania z prawa do odstąpienia od umowy w podobnych obszarach należy ustanowić przepis dotyczący prawa do odstąpienia bez ponoszenia kary z tego tytułu i bez obowiązku przedstawiania uzasadnienia, na warunkach zbliżonych do przewidzianych w dyrektywie 2002/65/WE Parlamentu i Rady z dnia 23 września 2002 r. dotyczącej sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość (6).

(34)

W przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy o kredyt, w związku z którą otrzymał on towary, w szczególności od umowy sprzedaży ratalnej lub od umowy najmu lub leasingu przewidującej zobowiązanie do zakupu, niniejsza dyrektywa nie powinna naruszać jakichkolwiek uregulowań państw członkowskich w kwestiach dotyczących zwrotu towarów lub wszelkich kwestiach powiązanych.

(35)

W przypadku umów o kredyt wiązany istnieje współzależność między nabyciem towarów lub usług a umową o kredyt zawartą w tym celu. Dlatego jeżeli konsument korzysta w oparciu o prawo wspólnotowe z prawa do odstąpienia od umowy w odniesieniu do umowy zakupu, nie powinien być dłużej związany umową o kredyt wiązany. Nie powinno to wpływać na przepisy krajowe mające zastosowanie do umów o kredyt wiązany, w przypadku gdy umowa zakupu została unieważniona lub gdy konsument skorzystał z prawa odstąpienia od umowy na podstawie przepisów krajowych. Nie powinno to również wpływać na prawa konsumentów, jakie przyznają im przepisy krajowe, zgodnie z którymi konsument i dostawca towarów lub usług nie mogą podjąć względem siebie żadnego wiążącego zobowiązania umownego ani nie mogą wykonać między sobą żadnych płatności, dopóki konsument nie podpisze umowy o kredyt w celu sfinansowania zakupu towarów lub usług.

(36)

Konsument powinien mieć możliwość podjęcia, na określonych warunkach, środków prawnych wobec kredytodawcy w przypadku problemów związanych z umową zakupu. Państwa członkowskie powinny jednak określić, w jakim zakresie i na jakich warunkach konsument jest zobowiązany do podjęcia środków prawnych przeciwko dostawcy, w szczególności poprzez wytoczenie przeciw niemu powództwa zanim będzie on miał możliwość ich podjęcia przeciwko kredytodawcy. Niniejsza dyrektywa nie powinna pozbawiać konsumentów praw przyznanych im na mocy przepisów krajowych przewidujących solidarną odpowiedzialność sprzedawcy lub dostawcy usług i kredytodawcy.

(37)

Konsument powinien mieć prawo do wywiązania się ze swoich zobowiązań przed upływem terminu określonego w umowie kredytowej. W przypadku przedterminowej spłaty w całości lub części kredytodawcy powinna przysługiwać rekompensata za koszty bezpośrednio związane z przedterminową spłatą z uwzględnieniem ewentualnych oszczędności uzyskanych przez kredytodawcę. W celu ustalenia metody obliczania rekompensaty ważne jest przestrzeganie kilku zasad. Sposób obliczania rekompensaty należnej kredytodawcy powinien być przejrzysty i zrozumiały dla konsumentów już na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt, a w każdym przypadku podczas wykonywania umowy o kredyt. Ponadto metoda obliczania powinna być łatwa do stosowania przez kredytodawców, a przeprowadzanie kontroli nadzorczej w zakresie rekompensaty przez organy odpowiedzialne za taką kontrolę powinno być ułatwione. Z tego powodu, jak również ze względu na fakt, że kredytu konsumenckiego nie finansuje się — z uwagi na jego czas trwania i wysokość — przy użyciu długoterminowych mechanizmów finansowania, maksymalna kwota rekompensaty powinna być ustalona ryczałtowo. Takie podejście odpowiada szczególnemu charakterowi kredytów konsumenckich i nie powinno stanowić przeszkody dla przyjęcia ewentualnych odmiennych rozwiązań w przypadku innych produktów, takich jak kredyty hipoteczne o stałej stopie oprocentowania, które finansuje się przy użyciu długoterminowych mechanizmów finansowania.

(38)

Państwa członkowskie powinny mieć prawo ustanawiania przepisów, zgodnie z którymi kredytodawca może domagać się rekompensaty za przedterminową spłatę tylko pod warunkiem, że spłacana przed terminem część kwoty kredytu przekracza w ciągu dwunastu miesięcy próg określony przez państwa członkowskie. Ustanawiając ten próg, który nie powinien przekraczać 10 000 EUR, państwa członkowskie powinny na przykład uwzględnić średnią kwotę kredytów konsumenckich na swoim rynku.

(39)

Przeniesienie praw kredytodawcy wynikających z umowy o kredyt nie powinno skutkować postawieniem konsumenta w mniej korzystnej sytuacji. Konsument powinien być również należycie poinformowany, gdy umowa o kredyt zostaje przeniesiona na stronę trzecią. W przypadku gdy pierwotny kredytodawca, w porozumieniu z cesjonariuszem, nadal zajmuje się obsługą kredytu wobec konsumenta, konsument nie ma żadnego istotnego interesu, aby być informowany o jego przeniesieniu. Funkcjonujący zatem na szczeblu UE wymóg dotyczący informowania konsumenta o przeniesieniu byłby w takich przypadkach nadmierny.

(40)

Państwa członkowskie powinny zachować możliwość utrzymania lub wprowadzenia przepisów krajowych ustanawiających formy powiadamiania zbiorowego, w przypadkach gdy jest to konieczne do celów związanych z efektywnością złożonych transakcji — takich jak sekurytyzacja lub likwidacja aktywów — przeprowadzanych w związku z obowiązkową likwidacją administracyjną banku.

(41)

W celu wspierania ustanawiania i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz zapewniania konsumentom w całej Wspólnocie wysokiego poziomu ochrony, niezbędne jest zagwarantowanie, by informacje dotyczące rzeczywistych rocznych stóp oprocentowania były w całej Wspólnocie porównywalne. Pomimo ustanowienia jednolitego wzoru matematycznego do obliczania rocznej stopy oprocentowania w dyrektywie 87/102/EWG, nie jest ona jeszcze w pełni porównywalna w całej Wspólnocie. W poszczególnych państwach członkowskich przy jej wyliczaniu brane są pod uwagę różne składniki kosztów. Dlatego niniejsza dyrektywa powinna jasno i kompleksowo określać całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta.

(42)

Dla zapewnienia przejrzystości i stabilności rynku i do czasu dokonania dalszej harmonizacji państwa członkowskie powinny zapewnić wprowadzenie właściwych środków dotyczących regulowania lub nadzorowania działalności kredytodawców.

(43)

Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Niniejsza dyrektywa ma na celu w szczególności zapewnienie pełnego poszanowania przepisów w sprawie ochrony danych osobowych, prawa własności, zakazu dyskryminacji, ochrony życia rodzinnego i zawodowego, a także ochrony konsumentów na mocy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

(44)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie ustanowienie wspólnych zasad dotyczących niektórych aspektów przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących kredytu konsumenckiego, nie może zostać w sposób wystarczający osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności ustanowioną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(45)

Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i zapewnić ich wdrożenie. Wybór sankcji pozostaje w gestii państw członkowskich, lecz przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

(46)

Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (7).

(47)

W szczególności należy przyznać Komisji uprawnienia do przyjmowania dodatkowych założeń do obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Jako że środki te mają zasięg ogólny, a ich celem jest zmiana innych niż istotne elementów niniejszej dyrektywy, muszą one zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE.

(48)

Zgodnie z pkt. 34 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa (8) zachęca się państwa członkowskie do sporządzania dla ich własnych celów i w interesie Wspólnoty, własnych tabel, które w możliwie najszerszym zakresie odzwierciedlają korelacje pomiędzy niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do podawania ich do wiadomości publicznej.

(49)

W związku z powyższym, biorąc pod uwagę liczbę poprawek, które muszą zostać wprowadzone do dyrektywy 87/102/EWG w wyniku rozwoju sektora kredytów konsumenckich, a także w interesie jasności prawodawstwa Wspólnoty, należy uchylić tę dyrektywę i zastąpić ją niniejszą dyrektywą,

a)

umów o kredyt, który zabezpieczony jest hipoteką lub z wykorzystaniem innego porównywalnego zabezpieczenia na nieruchomości powszechnie stosowanego w państwie członkowskim lub który zabezpieczony jest prawem związanym z nieruchomością;

b)

umów o kredyt przeznaczony na sfinansowanie nabycia lub utrzymania praw własności nieruchomości gruntowej lub istniejącego lub planowanego budynku;

c)

umów o kredyt, którego całkowita kwota jest niższa niż 200 EUR lub wyższa niż 100 000 EUR;

d)

umów najmu lub leasingu, jeżeli ani sama umowa, ani jakakolwiek umowa odrębna nie przewidują obowiązku nabycia przedmiotu umowy; domniemywa się, że taki obowiązek istnieje, jeżeli kredytodawca jednostronnie tak zdecyduje;

e)

umów o kredyt w rachunku bieżącym, który musi zostać spłacany w ciągu jednego miesiąca;

f)

umów o kredyt nieoprocentowany i wolny od wszelkich opłat oraz umów o kredyt zawartych na warunkach przewidujących jego spłatę w terminie trzech miesięcy i wymóg uiszczenia jedynie nieznacznych opłat;

g)

umów o kredyt udzielany przez pracodawcę swoim pracownikom w ramach jego działalności dodatkowej, nieoprocentowany lub oprocentowany według rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania niższej od powszechnie stosowanych na rynku, i który nie jest oferowany ogółowi społeczeństwa;

h)

umów o kredyt zawartych z przedsiębiorstwami inwestycyjnymi zdefiniowanymi w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (9) lub z instytucjami kredytowymi zdefiniowanymi w art. 4 dyrektywy Rady 2006/48/WE w celu umożliwienia inwestorowi przeprowadzenia transakcji mającej związek z przynajmniej jednym instrumentem wymienionym w sekcji C załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, w przypadku gdy przedsiębiorstwo inwestycyjne lub instytucja kredytowa udzielająca kredytu bierze udział w takiej transakcji;

i)

umów o kredyt, które są wynikiem ugody osiągniętej w sądzie lub przed innym organem ustawowym;

j)

umów o kredyt, które dotyczą odroczonej spłaty — bez żadnych opłat — istniejącego zadłużenia;

k)

umów o kredyt, przy zawieraniu których od konsumenta wymaga się złożenia tytułem zabezpieczenia przedmiotu u kredytodawcy, jeżeli odpowiedzialność konsumenta jest ściśle ograniczona do tego zastawionego przedmiotu;

l)

umów o kredyt dotyczących kredytów udzielanych ograniczonej grupie osób na mocy ustawowego przepisu służącego interesowi ogólnemu, z zastosowaniem niższych stóp oprocentowania niż powszechnie stosowane na rynku lub nieoprocentowanych, lub z zastosowaniem innych warunków, które byłyby korzystniejsze dla konsumenta niż powszechnie stosowane na rynku oraz stóp oprocentowania nie wyższych niż powszechnie stosowane na rynku.

a)

została utworzona dla wspólnych korzyści jej członków;

b)

nie przynosi zysków osobom innym niż jej członkowie;

c)

realizuje cel społeczny przewidziany w ustawodawstwie krajowym;

d)

przyjmuje — wyłącznie od swoich członków — oszczędności oraz zarządza nimi, a także udostępnia tym osobom źródła kredytowania; oraz

e)

udziela kredytu w oparciu o rzeczywistą roczną stopę oprocentowania, która jest niższa niż stopy powszechnie stosowane na rynku lub w stosunku do której stosuje się pułap ustanowiony w prawie krajowym;

a)

istnieje prawdopodobieństwo, że takie uzgodnienia zapobiegną ewentualnemu postępowaniu prawnemu w związku z taką zaległością; oraz

b)

wobec konsumenta nie zostaną z tego tytułu zastosowane mniej korzystne warunki w porównaniu z warunkami określonymi w pierwotnej umowie o kredyt.

a)

„konsument” oznacza osobę fizyczną, która w transakcjach objętych niniejszą dyrektywą działa w celach niezwiązanych z jej działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową;

b)

„kredytodawca” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która udziela kredytu lub daje przyrzeczenie udzielenia kredytu w ramach wykonywanej przez siebie działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej;

c)

„umowa o kredyt” oznacza umowę, na mocy której kredytodawca udziela kredytu konsumenckiego lub daje przyrzeczenie udzielenia kredytu konsumenckiego w formie odroczonej płatności, pożyczki lub innego podobnego świadczenia finansowego, z wyjątkiem umów dotyczących świadczenia usług na zasadzie ciągłości lub dotyczących dostaw towarów tego samego rodzaju, jeżeli konsument płaci za takie usługi lub towary w formie ratalnej przez okres ich świadczenia lub dostarczania;

d)

„kredyt w rachunku bieżącym” oznacza zawartą w sposób wyraźny umowę o kredyt, na mocy której kredytodawca umożliwia konsumentowi dysponowanie środkami finansowymi w wysokości przekraczającej bieżące saldo rachunku bieżącego konsumenta;

e)

„przekroczenie” oznacza akceptowane w sposób milczący przekroczenie salda środków, na mocy którego kredytodawca umożliwia konsumentowi dysponowanie środkami finansowymi w wysokości przekraczającej bieżące saldo rachunku bieżącego konsumenta lub udzielony kredyt w rachunku bieżącym;

f)

„pośrednik kredytowy” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która nie działa w charakterze kredytodawcy, i która w ramach wykonywanej przez siebie działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej za wynagrodzeniem w formie pieniężnej lub każdej innej uzgodnionej formie finansowej gratyfikacji:

g)

„całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta” oznacza wszystkie koszty łącznie z odsetkami, prowizjami, podatkami oraz wszelkimi innymi opłatami, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, które to koszty znane są kredytodawcy, z wyjątkiem opłat notarialnych; uwzględniane są tu także koszty usług dodatkowych związanych z umową o kredyt, w szczególności składki ubezpieczenia, jeżeli, dodatkowo zawarcie umowy dotyczącej usługi jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach;

h)

„całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta” oznacza sumę całkowitej kwoty kredytu i całkowitego kosztu kredytu ponoszonego przez konsumenta;

i)

„rzeczywista roczna stopa oprocentowania” oznacza całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako procent całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym;

j)

„stopa oprocentowania kredytu” oznacza stopę oprocentowania wyrażoną jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane w stosunku rocznym do wypłaconej kwoty kredytu;

k)

„stała stopa oprocentowania kredytu” oznacza, że kredytodawca i konsument zgadzają się w umowie o kredyt na stosowanie jednej stopy oprocentowania kredytu przez cały okres obowiązywania umowy o kredyt lub kilku stóp oprocentowania kredytu w okresach będących częścią okresu obowiązywania umowy, przy czym wykorzystują przy tym stałą określoną wartość procentową. Jeżeli umowa o kredyt nie określa wszystkich stóp oprocentowania kredytu, stopa oprocentowania kredytu uznawana jest za stałą jedynie w odniesieniu do tych okresów będących częścią okresu obowiązywania umowy o kredyt, dla których stopy oprocentowania kredytu zostały określone wyłącznie przy wykorzystaniu stałej określonej wartości procentowej uzgodnionej w chwili zawarcia umowy o kredyt;

l)

„całkowita kwota kredytu” oznacza maksymalną kwotę lub łączne kwoty udostępnione na podstawie umowy o kredyt;

m)

„trwały nośnik” oznacza urządzenie umożliwiające konsumentowi przechowywanie informacji kierowanych do niego osobiście, w sposób który daje mu do nich dostęp w przyszłości przez okres odpowiedni do celów, jakim te informacje służą, i które pozwala na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci;

n)

„umowa o kredyt wiązany” oznacza umowę o kredyt, zgodnie z którą

a)

stopę oprocentowania kredytu, stałą lub zmienną, lub w stosownych przypadkach obydwie te stopy, wraz ze szczegółami dotyczącymi wszelkich mających zastosowanie opłat;

b)

całkowitą kwotę kredytu;

c)

rzeczywistą roczną stopę oprocentowania; w przypadku rodzajów umów o kredyt o których mowa w art. 2 ust. 3 państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że nie jest wymagane podawanie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania;

d)

okres obowiązywania umowy o kredyt;

e)

w przypadku kredytu w formie odroczonej płatności za konkretny towar lub usług — cenę gotówkową oraz kwoty wszelkich zaliczek; oraz

f)

w stosownych przypadkach, całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta oraz wysokość rat.

a)

rodzaj kredytu;

b)

dane identyfikacyjne i adres kredytodawcy, a także w stosownych przypadkach dane identyfikacyjne i adres zaangażowanego pośrednika kredytowego;

c)

całkowitą kwotę kredytu oraz warunki dokonywania wypłat;

d)

okres obowiązywania umowy o kredyt;

e)

w przypadku kredytu w formie odroczonej płatności za towar lub usługę lub umowy o kredyt wiązany — towar lub usługę i ich cenę gotówkową;

f)

stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy oprocentowania oraz, jeśli są dostępne, wszelkie indeksy lub stopy referencyjne mające zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu, a także okresy, warunki i procedury zmian stopy oprocentowania kredytu. Jeżeli w różnych okolicznościach stosuje się różne stopy oprocentowania — wyżej wymienione informacje o wszystkich stosowanych stopach.

g)

rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta, przedstawione za pomocą reprezentatywnego przykładu podającego wszystkie założenia przyjęte do obliczenia tej stopy; w przypadku gdy konsument poinformował kredytodawcę o co najmniej jednym ze składników preferowanego przez siebie kredytu, takich jak okres obowiązywania umowy o kredyt i całkowita kwota kredytu, kredytodawca uwzględnia te składniki;

h)

kwotę, liczbę i częstotliwość płatności, jakich ma dokonać konsument, oraz w stosownych przypadkach kolejność, w jakiej płatności będą zaliczane na poczet spłaty różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania kredytu;

i)

w stosownych przypadkach, opłaty za prowadzenie jednego lub kilku rachunków dotyczących zarówno transakcji płatności, jak i wypłat, chyba że otwarcie takiego rachunku nie jest obowiązkowe, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych, zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, oraz wszelkich innych opłat powstałych w związku z umową o kredyt oraz warunki, na jakich opłaty te mogą ulegać zmianie;

j)

w stosownych przypadkach — jakiekolwiek opłaty notarialne ponoszone przez konsumenta przy zawarciu umowy o kredyt;

k)

obowiązek, o ile taki istnieje, zawarcia usługi dodatkowej związanej z umową o kredyt, w szczególności ubezpieczenia, w przypadku gdy zawarcie takiej umowy jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach;

l)

stopę oprocentowania mającą zastosowanie w przypadku opóźnienia płatności oraz ustaleń dotyczących jej zmian, a także, w stosownych przypadkach, opłaty z tytułu zaległości w spłacie;

m)

ostrzeżenie o konsekwencjach braku płatności;

n)

w stosownych przypadkach, wymagane zabezpieczenia;

o)

istnienie lub brak prawa do odstąpienia od umowy;

p)

prawo do przedterminowej spłaty, o ile ono istnieje i, w stosownych przypadkach, informację na temat prawa kredytodawcy do rekompensaty, a także sposób określania tej rekompensaty;

q)

prawo konsumenta do natychmiastowego otrzymania bezpłatnej informacji, zgodnie z art. 9 ust. 2 na temat wyników weryfikacji w bazie danych przeprowadzonej w celu oceny zdolności kredytowej;

r)

prawo konsumenta do bezpłatnego otrzymania na żądanie egzemplarza projektu umowy o kredyt. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli w chwili, gdy konsument zgłasza takie żądanie, kredytodawca nie wyraża chęci przystąpienia do zawarcia z konsumentem umowy o kredyt; oraz

s)

w stosownych przypadkach, czas, przez jaki kredytodawca jest związany informacjami udzielanymi przed zawarciem umowy o kredyt.

a)

rodzaj kredytu;

b)

dane identyfikacyjne i adres kredytodawcy, a także w stosownych przypadkach dane identyfikacyjne i adres zaangażowanego pośrednika kredytowego;

c)

całkowitą kwotę kredytu;

d)

okres obowiązywania umowy o kredyt;

e)

w przypadku kredytu w formie odroczonej płatności za określony towar lub usługę — towar lub usługę i ich cenę gotówkową;

f)

stopę oprocentowania kredytu; warunki stosowania tej stopy, wszelkie indeksy lub stopy referencyjne mające zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu, opłaty mające zastosowanie od chwili zawarcia umowy o kredyt oraz, w stosowych przypadkach, warunki, na jakich opłaty te mogą ulec zmianie;

g)

rzeczywistą roczną stopę oprocentowania przedstawioną w formie reprezentatywnych przykładów zawierających wszystkie założenia przyjęte do obliczenia tej stopy;

h)

warunki i procedurę rozwiązania umowy o kredyt;

i)

w odpowiednich przypadkach wskazanie, że od konsumenta będzie można żądać w dowolnym momencie spłaty pełnej kwoty kredytu;

j)

stopę oprocentowania mającą zastosowanie do opóźnionych płatności oraz ustalenia dotyczące jej zmian, a także, w stosownych przypadkach, wszelkie opłaty z tytułu opóźnienia w spłacie;

k)

prawo konsumenta do niezwłocznego otrzymania bezpłatnej informacji, zgodnie z art. 9 ust. 2, na temat wyników weryfikacji w bazie danych przeprowadzonej w celu oceny zdolności kredytowej;

l)

prawo konsumenta do bezpłatnego otrzymania na żądanie egzemplarza projektu umowy o kredyt. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli kredytodawca, w chwili zgłoszenia żądania przez konsumenta nie wyraża chęci przystąpienia do zawarcia z nim umowy o kredyt;

m)

warunki i procedurę spłaty; oraz

n)

w stosownych przypadkach, czas, przez jaki kredytodawca jest związany informacjami udzielanymi przed zawarciem umowy o kredyt.

a)

kwotę, liczbę i częstotliwość płatności, jakich ma dokonać konsument, oraz w stosownych przypadkach kolejności, w jakiej płatności będą zaliczane na poczet spłaty różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania kredytu; oraz

b)

prawo do przedterminowej spłaty i, w stosownych przypadkach, informację na temat prawa kredytodawcy do rekompensaty, a także sposobu jej określania.

a)

rodzaj kredytu;

b)

dane identyfikacyjne i adresy umawiających się stron, a także, w stosownych przypadkach, dane identyfikacyjne pośrednika kredytowego;

c)

okres obowiązywania umowy o kredyt;

d)

całkowitą kwotę kredytu oraz warunki dokonywania wypłat kredytu;

e)

w przypadku kredytu w formie odroczonej płatności za określony towar lub usługę — towar lub usługę i ich cenę gotówkową;

f)

stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy oraz, jeśli są dostępne, wszelkie indeksy lub stopy referencyjne mające zastosowane do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania kredytu. Jeżeli w różnych okolicznościach stosuje się różne stopy oprocentowania kredytu — wyżej wymienione informacje dotyczące wszystkich stosowanych stóp;

g)

rzeczywistą roczną stopę oprocentowania i całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta, obliczone w chwili zawierania umowy o kredyt; podawane są wszystkie założenia przyjęte do obliczenia tej stopy; w przypadku rodzaju umów o kredyt, o którym mowa w art. 2 ust. 3 państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że rzeczywista roczna stopa oprocentowania nie musi być podawana;

h)

kwotę, liczbę i częstotliwość płatności, jakich ma dokonać konsument, oraz w stosownych przypadkach kolejności, w jakiej płatności będą zaliczane na poczet spłaty różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania kredytu;

i)

w przypadku gdy ma miejsce amortyzacja kapitału w ramach umowy o kredyt na czas określony — zestawienie w formie tabeli amortyzacji wskazujące należne płatności oraz okresy i warunki zapłaty takich kwot; poszczególne spłaty przedstawione są w tabeli w rozbiciu na mniejsze elementy w celu uwidocznienia amortyzacji kapitału, odsetek wyliczonych na podstawie stopy oprocentowania kredytu i w stosownych przypadkach kosztów dodatkowych; w przypadku gdy stopa oprocentowania nie jest stała lub gdy koszty dodatkowe mogą ulegać zmianie na mocy umowy o kredyt, tabela amortyzacji zawiera jasne i zwięzłe wskazanie, że dane liczbowe zawarte w tabeli zachowują ważność wyłącznie do następnej zmiany stopy oprocentowania kredytu lub dodatkowych kosztów, zgodnie z umową o kredyt;

j)

w przypadku gdy opłaty i odsetki są płacone bez amortyzacji kapitału — zestawienie wskazujące okresy i warunki płatności odsetek i towarzyszących im stałych lub jednorazowych opłat;

k)

w stosownych przypadkach, opłaty za prowadzenie jednego lub kilku rachunków z rejestrem zarówno transakcji płatności, jak i wypłat, chyba że otwarcie takiego rachunku nie jest obowiązkowe, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych, zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, oraz wszelkie inne opłaty powstałe w związku z umową o kredyt oraz warunki, na jakich opłaty te mogą ulegać zmianie;

l)

stopę oprocentowania mającą zastosowanie do opóźnionych płatności obowiązującą w chwili zawarcia umowy o kredyt oraz ustalenia dotyczące jej zmian, a także, w stosownych przypadkach, opłaty z tytułu zaległości w spłacie;

m)

ostrzeżenie o konsekwencjach braku płatności;

n)

ewentualne wymagane zabezpieczenia i ubezpieczenia;

o)

istnienie prawa do odstąpienia lub brak takiego prawa, okres, w którym można z niego skorzystać, oraz inne warunki korzystania z niego, w tym informację o obowiązku spłaty przez konsumenta wypłaconego kapitału oraz odsetek zgodnie z art. 14 ust. 2 lit. b), a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym;

p)

informacje na temat praw wynikających z art. 15, a także warunki korzystania z tych praw;

q)

prawo do przedterminowej spłaty oraz procedurę przedterminowej spłaty, a także, w stosownych przypadkach, informację dotyczącą prawa kredytodawcy do otrzymania rekompensaty i sposobu jej ustalania;

r)

procedurę mającą zastosowanie przy korzystaniu z prawa do rozwiązania umowy o kredyt;

s)

informację, czy konsument może skorzystać z pozasądowego mechanizmu reklamacyjnego i odwoławczego, a jeżeli tak — sposoby uzyskiwania dostępu do niego;

s)

w stosownych przypadkach, inne warunki umowy;

u)

w stosownych przypadkach, nazwę i adres właściwego organu nadzorczego.

a)

dokładnie określony okres objęty wyciągiem;

b)

kwoty i daty dokonanych wypłat;

c)

saldo z poprzedniego wyciągu oraz jego datę;

d)

nowe saldo;

e)

daty operacji i kwoty płatności dokonanych przez konsumenta;

f)

stopę oprocentowania kredytu, którą zastosowano;

g)

wszelkie pobrane opłaty;

h)

w stosownych przypadkach, minimalną kwotę podlegającą spłacie.

a)

w dniu zawarcia umowy o kredyt, lub

b)

w dniu, w którym konsument otrzymał warunki umowy oraz informacje zgodnie z art. 10, jeżeli dzień ten przypada po dniu, o którym mowa w lit. a) niniejszego akapitu.

a)

aby odstąpienie to było skuteczne, powiadamia on o tym kredytodawcę, przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, w sposób określony w informacji przekazanej mu przez kredytodawcę zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. o), za pomocą środków, które na mocy przepisów krajowych pozwalają to wykazać. Uznaje się, że termin jest zachowany, jeżeli powiadomienie, w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku dostępnym kredytodawcy, zostało wysłane przed upływem tego terminu; oraz

b)

bez nieuzasadnionej zwłoki, a najpóźniej w ciągu 30 dni kalendarzowych od wysłania kredytodawcy powiadomienia o odstąpieniu, spłaca on kredytodawcy kapitał oraz odsetki od kapitału należne od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kapitału. Odsetki wylicza się na podstawie uzgodnionej stopy oprocentowania kredytu. W przypadku odstąpienia kredytodawcy nie przysługuje od konsumenta żadna inna rekompensata, z wyjątkiem rekompensaty bezzwrotnych opłat wniesionych przez kredytodawcę na rzecz organów administracji publicznej.

a)

jeżeli spłata została dokonana na mocy umowy ubezpieczenia zawartej w celu zabezpieczenia spłaty kredytu;

b)

w przypadku kredytów w rachunku bieżącym; lub

b)

jeżeli spłata przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu nie jest stopą stałą.

a)

przekroczeniu;

b)

kwocie przekroczenia;

c)

stopie oprocentowania kredytu;

d)

wszelkich mających zastosowanie karach, opłatach lub odsetkach za opóźnienie.

a)

podawał w reklamie lub dokumentach przeznaczonych dla konsumentów informacje dotyczące zakresu swoich uprawnień, a w szczególności informował, czy współpracuje wyłącznie z jednym kredytodawcą czy z większą ich liczbą, czy też działa jako niezależny broker;

b)

nie pobierał żadnych opłat od konsumenta, który zgłosił zapotrzebowanie na jego usługi, chyba że spełnione są wszystkie poniższe warunki: