EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52005DC0540

Sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego - Sprawozdanie Komisji na temat wdrażania dyrektywy 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli

/* COM/2005/0540 końcowy */

52005DC0540




[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 3.11.2005

COM(2005) 540 końcowy

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Sprawozdanie Komisji na temat wdrażania dyrektywy 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Sprawozdanie Komisji na temat wdrażania dyrektywy 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Tekst mający znaczenie dla EOG)

WSTęP

Niniejsze sprawozdanie zostało sporządzone na mocy art. 16 ust. 3 dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli[1] („dyrektywa IPPC”). Sprawozdanie koncentruje się na latach 2000-2002, a tym samym ogranicza się do 15 Państw Członkowskich. Jest to pierwsze takie sprawozdanie na temat wdrażania powyższej dyrektywy od momentu jej wejścia w życie w październiku 1999 r.

Dyrektywa IPPC ma na celu osiągnięcie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom oraz kontrolę zanieczyszczeń powodowanych przez ok. 45 000 dużych instalacji przemysłowych w 15 krajach UE. Tym samym, poprzez system określający warunki pozwolenia w oparciu o najlepsze dostępne techniki (Best Available Techniques, BAT), zajmuje się ona najbardziej znaczącymi przypadkami uwalniania zanieczyszczeń do wody, powietrza i gleby oraz innymi skutkami dla środowiska.

Niniejsze sprawozdanie zawiera podsumowanie informacji przekazanych przez Państwa Członkowskie na podstawie kwestionariusza przyjętego przez Komisję[2]. Na kwestionariusz odpowiedziały wszystkie Państwa Członkowskie. Większość Państw Członkowskich odpowiedziała z opóźnieniem. Komisja nie sprawdziła wszystkich informacji nadesłanych przez Państwa Członkowskie w tym kontekście, ale dokonano analizy odpowiedzi w ramach badania zewnętrznego[3] zleconego przez Komisję. Równolegle oraz zgodnie z treścią niniejszego sprawozdania Komisja przeprowadziła własną analizę zgodności ustawodawstwa krajowego z dyrektywą IPPC.

Szereg kluczowych problemów związanych z procesem wdrożenia Komisja podniosła już w swoim komunikacie „On the Road to Sustainable Production” (Na drodze do zrównoważonej produkcji) przyjętym w czerwcu 2003 roku[4]. Komunikat ten zapoczątkował ponadto konsultacje na temat wdrażania i możliwego rozwijania dyrektywy IPPC w przyszłości, a wynikające z nich ustalenia również uwzględniono w niniejszym sprawozdaniu.

OGÓLNE POSTęPY W ZAKRESIE WDRAżANIA DYREKTYWY

Dyrektywa IPPC stosuje się do nowych instalacji od dnia 30 października 1999 r., czyli ostatecznego terminu dokonania transpozycji. Dla istniejących instalacji ostatecznym terminem osiągnięcia pełnej zgodności z dyrektywą jest dzień 30 października 2007 r., o ile w danej instalacji nie zachodzi „istotna zmiana” przed tym terminem.

Opóźnienia w transpozycji

Ogólnie rzecz biorąc, transpozycja dyrektywy IPPC przebiegała ze znaczącymi opóźnieniami. Na koniec roku 2004 wszystkie Państwa Członkowskie UE-15 dokonały ostatecznej transpozycji dyrektywy, lecz w ustawodawstwie niektórych Państw Członkowskich pozostały pewne luki.

Komisja dokonała sprawdzenia transpozycji we wszystkich starych Państwach Członkowskich. Ustawodawstwo nowych Państw Członkowskich jest obecnie sprawdzane. W znacznej większości Państw Członkowskich wykryto szereg braków. Kilka Państw Członkowskich (Finlandia, Szwecja i Austria) dokonało modyfikacji swojego ustawodawstwa zgodnie z uwagami Komisji, lecz nadal toczą się postępowania w sprawie naruszeń w Belgii, Danii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Luksemburgu i Niemczech. W roku 2004 Europejski Trybunał Sprawiedliwości po raz pierwszy orzekł o niepełnej transpozycji dyrektywy IPPC w przypadku ustawodawstwa Austrii[5].

Różne podejścia do kwestii transpozycji

Państwa Członkowskie zastosowały szereg odmiennych podejść celem dokonania transpozycji dyrektywy.

Znacząca liczba Państw Członkowskich dokonała już integracji istniejących systemów udzielania pozwoleń. Niektóre Państwa Członkowskie (na przykład Francja i Szwecja) wprowadziły tylko stosunkowo niewielkie zmiany w istniejącym wcześniej ustawodawstwie krajowym. Doprowadziło to także do powstania znacznych różnic w zakresie szczegółowych rozwiązań stosowanych przy transpozycji dyrektywy IPPC. W wielu tych Państwach Członkowskich nadal dominują niektóre elementy istniejących wcześniej systemów.

Inne Państwa Członkowskie (takie jak Portugalia, Hiszpania i Grecja) nie posiadające uprzednio zintegrowanych systemów udzielania pozwoleń opracowywały zazwyczaj nowe ustawodawstwo i nowe zintegrowane systemy udzielania pozwoleń oraz procedury, dokładniej stosując się do postanowień dyrektywy. Jednak w niektórych z tych państw wydają się istnieć opóźnienia w tworzeniu w pełni działającego systemu udzielania pozwoleń.

Ograniczona liczba wydanych pozwoleń IPPC

Państwa Członkowskie zgłosiły (za okres do końca 2002 r.) około 45 000 instalacji objętych zakresem dyrektywy IPPC. W pierwszym okresie sprawozdawczym 5545 instalacji otrzymało pozwolenia na znaczące zmiany (4750) lub pozwolenia dla nowych instalacji (795). Stanowi to w przybliżeniu 13% wszystkich instalacji.

Liczby te nie odzwierciedlają jednak całkowitej liczby wydanych pozwoleń IPPC, ponieważ kwestionariusz sprawozdawczy nie stawiał wymogu podania danych liczbowych na temat nowych, zaktualizowanych lub ponownie rozpatrzonych pozwoleń dla istniejących instalacji. W rezultacie na obecnym etapie można uzyskać tylko częściowy obraz sytuacji dotyczącej wdrażania dyrektywy. Państwa Członkowskie zaczęły wydawać pozwolenia także dla istniejących instalacji lub ponownie rozpatrywać warunki istniejących pozwoleń, lecz na obecnym etapie zagregowane dane dla Unii Europejskiej nie są dostępne.

Dostępne ograniczone dane wskazują jednak na znaczące zróżnicowanie między Państwami Członkowskimi w zakresie liczby wydanych pozwoleń. Przykładowo Włochy, Hiszpania i Portugalia zgłosiły poniżej 10 pozwoleń na „znaczące zmiany” w instalacjach istniejących w każdym z tych krajów, natomiast kilka innych Państw Członkowskich zgłosiło znacznie wyższe liczby pozwoleń dla takich typów instalacji. Grecja nie przedstawiła danych na temat liczby wydanych pozwoleń.

Potrzeba przyśpieszenia postępów działań celem zapewnienia pełnego wdrożenia do października 2007 r.

Jak odnotowano w komunikacie z czerwca 2003 r., ogólnie można stwierdzić, że szereg Państw Członkowskich poczyniło dość ograniczone postępy w praktycznym wdrażaniu dyrektywy.

Zachodzi więc obawa, że bezpośrednio przed upływem terminu w październiku 2007 r. zostanie złożona nieproporcjonalna liczba wniosków o pozwolenia. Może to doprowadzić do nieproporcjonalnego obciążenia właściwych organów, które mogą nie podołać temu zadaniu. Ostatecznym skutkiem może być niemożność dotrzymania ostatecznego terminu wydawania lub aktualizacji pozwoleń bądź też mniejsza uwaga ze strony organów nadzoru, skutkująca niepełnym wykonaniem wymogów dyrektywy.

Należy dodać, że nie wystarczy po prostu wydać pozwolenia do dnia 30 października 2007 r. Instalacje powinny mieć wystarczający czas na osiągnięcie pełnej zgodności z wymogami dyrektywy do tego terminu. W szczególności, zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 4 dyrektywy, wszystkie instalacje powinny działać zgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu w oparciu o najlepsze dostępne techniki, przy uwzględnieniu specyfikacji technicznych danej instalacji, jej położenia geograficznego oraz lokalnych warunków środowiskowych.

Tym samym Komisja w dalszym ciągu ponagla Państwa Członkowskie, aby w sposób planowy i aktywny dążyły do wypełnienia wszystkich wymogów dyrektywy do dnia 30 października 2007 r.

KONKRETNE PROBLEMY DOTYCZąCE TRANSPOZYCJI I WDRAżANIA DYREKTYWY

Ogólne obowiązki operatorów oraz wnioski o pozwolenia

Transpozycja tych postanowień dyrektywy przez Państwa Członkowskie została na ogół dokonana poprawnie.

Koordynacja działań władz w trakcie procedury udzielania pozwoleń

Państwa Członkowskie wypracowały różne systemy zapewniające koordynację działań władz. Niektóre Państwa Członkowskie powołują jeden organ, natomiast inne wykorzystują różne właściwe organy (jak na przykład Portugalia, gdzie powołano kilka organów, z których każdy jest odpowiedzialny za część procedury: koordynację, konsultację i wydanie pozwolenia). Koordynacja działań tych władz może okazać się bardziej skomplikowana w przypadku niektórych Państw Członkowskich, na przykład Niemiec czy Niderlandów, które nadal zachowały odrębne pozwolenia wodne dla określonych okoliczności.

Określenie warunków pozwolenia w oparciu o najlepsze dostępne techniki

Sytuacja jest znacząco odmienna w poszczególnych Państwach Członkowskich. Niektóre Państwa Członkowskie opracowały dokumenty przewodnie mające pomóc właściwym organom, natomiast inne nie opublikowały takich konkretnych dokumentów. Niektóre Państwa Członkowskie ustanowiły ustawodawstwo sektorowe w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT).

Znaczna większość Państw Członkowskich wskazuje, że dokumenty referencyjne BAT (BREF) opublikowane przez Komisję zgodnie z art. 16 ust. 2 dyrektywy, dotyczącym wymiany informacji na temat najlepszych dostępnych technik, są brane pod uwagę ogólnie oraz w szczegółowych przypadkach przy określaniu BAT. Jednakże kwestia ta nie znalazła przeważnie systematycznego rozwiązania w całym odnośnym ustawodawstwie. Należy zauważyć, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wykorzystał informacje opublikowane w BREF w kontekście orzeczenia[6] w sprawie definicji odpadów.

Warunki pozwolenia oraz zmiany w obrębie instalacji

Większość Państw Członkowskich dokonała włączenia wymogów dyrektywy w zakresie tematyki ujętej w warunkach pozwolenia oraz uregulowania zmian dokonywanych przez operatorów w obrębie istniejących instalacji. Tylko Wielka Brytania zgłosiła wydanie szczegółowych wskazówek, mających pomóc właściwym władzom w interpretacji pojęcia „znaczące zmiany” w eksploatacji.

Kilka Państw Członkowskich (co najmniej 8) skorzystało z przewidzianej dyrektywą możliwości ustanowienia ogólnych wiążących zasad, przeważnie w formie aktów prawnych, zamiast ustanawiania określonych wymogów w treści warunków poszczególnych pozwoleń. W wielu przypadkach zasady te obowiązywały przed pojawieniem się dyrektywy IPPC.

Ponowne rozpatrywanie oraz weryfikacja pozwoleń

Okresowe ponowne rozpatrywanie i weryfikacja pozwoleń to kluczowe elementy warunkujące dynamiczny system kontroli i nadzoru. Wszystkie Państwa Członkowskie odwołują się do postanowień prawa w zakresie ponownego rozpatrywania i aktualizacji pozwoleń. Jednakże w szeregu Państw Członkowskich nie stworzono jeszcze klarownych procedur ponownego rozpatrywania, w tym np. wskazania konkretnej częstotliwości, z jaką należy ponownie rozpatrywać udzielone pozwolenia.

Normy jakości środowiska

Wszystkie Państwa Członkowskie wskazały, że akty prawne o zasięgu krajowym lub regionalnym transponują obowiązek żądania dodatkowych warunków w pozwoleniach IPPC tam, gdzie norma jakości środowiska wymaga surowszych warunków aniżeli te, które są osiągalne przy zastosowaniu BAT. Jednakże w większości Państw Członkowskich nie zgłoszono wystąpienia takich przypadków. Można to wyjaśnić niepełnym wdrożeniem tego postanowienia bądź faktem, iż warunki BAT wystarczają do spełnienia norm jakości środowiska w konkretnych przypadkach. W tym pierwszym przypadku jednak obowiązek przestrzegania normy jakości środowiska przez Państwa Członkowskie wynika z innego instrumentu Wspólnoty ustanawiającego tę normę.

Przestrzeganie warunków pozwolenia

Większość Państw Członkowskich ustanowiła procedury służące sprawdzaniu przestrzegania warunków pozwolenia, przeważnie w drodze kontroli przeprowadzanych na miejscu. Częstotliwość takich kontroli oraz wykorzystanie samodzielnego monitorowania prowadzonego przez operatorów lub przez organy nieadministracyjne (np. akredytowane laboratoria) różni się w różnych Państwach Członkowskich. W większości Państw Członkowskich został wprowadzony wymóg regularnego informowania właściwych organów o wynikach monitorowania uwalnianych substancji realizowanego przez operatorów. W niektórych Państwach Członkowskich procedury regularnych kontroli znajdują się nadal w fazie opracowywania.

Procedury i częstotliwości różnią się znacznie między poszczególnymi Państwami Członkowskimi. Przykładowo w Szwecji kontrole prowadzone są średnio co dwa lata dla każdej instalacji, Francja opracowała program corocznych kontroli, natomiast w Hiszpanii właściwe organy przeprowadzają kontrole z własnej inicjatywy.

Liczba działań egzekucyjnych (administracyjnych lub karnych) różni się znacznie wśród Państw Członkowskich. Przykładowo Niderlandy zgłosiły 310 działań egzekucyjnych, a Francja 148 pomyślnie zakończonych spraw, natomiast część Państw Członkowskich nie przedstawiła liczby ani rodzaju działań egzekucyjnych przeprowadzonych w okresie sprawozdawczym.

Informacje i udział społeczeństwa

Wszystkie Państwa Członkowskie zgłosiły istnienie przepisów prawnych zapewniających dostępność informacji oraz udział społeczeństwa w procedurze udzielania pozwoleń. Na konsultacje społeczne w sprawie wniosków o pozwolenia przeznacza się zwykle około jednego miesiąca.

Niewiele Państw Członkowskich (np. Irlandia) zgłosiło podjęcie kroków zmierzających do aktywnego informowania społeczeństwa o przysługującym mu prawie (na przykład poprzez publikacje, broszury, ogólne kampanie informacyjne czy informacje dostępne w Internecie) do informacji i uczestnictwa. Ogólnie rzecz biorąc, społeczeństwo otrzymuje informacje dotyczące konkretnych pozwoleń (na przykład w gazetach lub obwieszczeniach urzędowych).

Państwa Członkowskie nie zgłosiły znaczącego wpływu ograniczeń nałożonych dyrektywą 90/313/WE w sprawie swobody dostępu do informacji o środowisku[7], na przykład w zakresie tajemnicy handlowej i przemysłowej.

Skutki transgraniczne

Państwa Członkowskie zgłosiły bardzo ograniczoną liczbę przypadków, w których miały miejsce działania transgraniczne. Może to wskazywać na niepełną realizację obowiązku współpracy między właściwymi organami zainteresowanych Państw Członkowskich w przypadkach możliwego wystąpienia skutków transgranicznych. Większość Państw Członkowskich nie zgłosiła istnienia procedur zapewniających właściwy dostęp do informacji oraz udział społeczeństwa w procedurach udzielania pozwoleń w innych Państwach Członkowskich.

Zgłaszanie dopuszczalnych wielkości emisji

Na podstawie danych dotyczących reprezentatywnych dopuszczalnych wielkości emisji zgłoszonych uprzednio przez Państwa Członkowskie trudno jest wyciągnąć jednoznaczne wnioski odnośnie do tendencji wzrostowych lub spadkowych w zakresie tych wartości. Porównanie zgłoszonych dopuszczalnych wartości emisji w celu weryfikacji ich spodziewanej zbieżności jest w większości przypadków niemożliwe ze względu na odmienne sposoby stosowane przez Państwa Członkowskie do wyrażenia tych dopuszczalnych wielkości w pozwoleniach (np. dla odmiennych okresów lub z odmiennymi wymogami statystycznymi określającymi zgodność). Ze względu na ograniczone wykorzystanie tych danych Komisja będzie dążyć do tego, aby działanie to lepiej odpowiadało potencjalnym korzyściom w kontekście rewizji dyrektywy.

OTRZYMANE UWAGI ODNOśNIE DO DYREKTYWY IPPC

Ogólnie pozytywna ocena dyrektywy

Mimo że wiele Państw Członkowskich podkreślało swoje ograniczone doświadczenia praktyczne we wdrażaniu dyrektywy IPPC w okresie sprawozdawczym, Państwa Członkowskie ogólnie uważają, że dyrektywa jest skutecznym narzędziem zwalczania zanieczyszczeń pochodzących z instalacji przemysłowych i przynosi szereg korzyści, w szczególności w zakresie zintegrowanego prewencyjnego podejścia, wdrażania warunków pozwoleń opartych na BAT, aktualizacji pozwoleń, poprawy monitorowania i dostępu do informacji oraz udziału społeczeństwa w procedurze udzielania pozwoleń. Niektóre Państwa Członkowskie podkreślały, że wdrażanie dyrektywy doprowadziło do uproszczenia procedur administracyjnych oraz poprawy dialogu między właściwymi organami oraz operatorami. Dokumenty BREF opublikowane przez Komisję zgodnie z art. 16 ust. 2 dyrektywy są uznawane za użyteczne narzędzia określania i rozpowszechniania BAT.

Niektóre Państwa Członkowskie wyraziły życzenie zwiększenia spójności technicznej między dyrektywą IPPC oraz innymi aktami prawnymi Wspólnoty dotyczącymi emisji przemysłowych, w szczególności z dyrektywą 2001/80/WE w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania[8] oraz z dyrektywą 2000/76/WE w sprawie spalania odpadów[9].

Inne uwagi

Komisja otrzymała około 100 odpowiedzi na swój komunikat w sprawie dyrektywy IPPC[10] wydany w roku 2003. Zdecydowana większość stron zainteresowanych nie domaga się radykalnych zmian dyrektywy, lecz zwraca się o stabilność uregulowań prawnych. W szeregu odpowiedzi proponuje się poprawki techniczne mające na celu udoskonalenie dyrektywy.

Ponadto kilka Państw Członkowskich (w szczególności Wielka Brytania i Niderlandy) oraz niektóre stowarzyszenia przemysłowe wzywają do bardziej zdecydowanej nowelizacji dyrektywy, aby zapewnić szerszą możliwość handlu uprawnieniami do emisji, przede wszystkim NOx oraz SO2, jako alternatywę dla obecnie obowiązującej procedury wydawania zezwoleń na bazie BAT. Istnieje również niemal jednogłośnie wyrażana potrzeba opracowania dokumentów przewodnich dotyczących najważniejszych problemów związanych z wdrażaniem dyrektywy.

W swojej rezolucji z dnia 28 lutego 2004 r. Parlament Europejski wyraził ogólnie pozytywne stanowisko wobec dyrektywy i wezwał Państwa Członkowskie do dołożenia niezbędnych starań celem jej wdrożenia. Ponadto Parlament Europejski wyraża zaniepokojenie „niespotykanym zróżnicowaniem w procesie wdrażania” i wzywa do zwiększenia wysiłków służących monitorowaniu wdrażania dyrektywy i opracowania dokumentów przewodnich.

KOLEJNE KROKI – PLAN DZIAłAń ORAZ PRZEGLąD DYREKTYWY

W świetle poważnych wyzwań i problemów związanych z wdrażaniem dyrektywy Komisja wyraża obawy dotyczące tempa wdrażania dyrektywy w niektórych Państwach Członkowskich, dlatego zdecydowała o intensyfikacji swoich działań, jak opisano poniżej, dążąc do jak najlepszego zapewnienia pełnej zgodności w sposób sprawny i terminowy.

Działanie 1. Zapewnienie pełnej transpozycji dyrektywy

Niektóre Państwa Członkowskie nadal nie dokonały poprawnej transpozycji dyrektywy IPPC. Doprowadziło to do wystąpienia kilku przypadków naruszeń. Komisja będzie skrupulatnie śledzić te przypadki naruszeń, aby zapewnić pełną transpozycję.

Działanie 2. Wzmocnione monitorowanie postępów działań zmierzających do pełnego wdrożenia dyrektywy IPPC do dnia 30 października 2007 r.

Pełne wdrożenie dyrektywy IPPC do października 2007 r. pozostaje wyzwaniem dla znacznej większości Państw Członkowskich. Zadanie to wymaga szybkich postępów i silniejszego wsparcia politycznego oraz zasobów administracyjnych po stronie administracji krajowych oraz właściwych organów celem zapewnienia terminowego wdrożenia dyrektywy.

W związku z tym Komisja ustanawia wskaźniki służące regularnemu monitorowaniu postępów dokonywanych przez Państwa Członkowskie w zakresie dotrzymania terminu wyznaczonego na dzień 30 października 2007 r. W szczególności wskaźniki będą obejmować informacje o liczbie zidentyfikowanych instalacji oraz liczbie pozwoleń wydanych i zaktualizowanych przez Państwa Członkowskie. Informacje te będą udostępnione publicznie za pośrednictwem Internetu.

Komisja złoży również wizytę organom Państw Członkowskich, w których potrzebne są znaczące dodatkowe wysiłki w celu pełnego wdrożenia dyrektywy.

Działanie 3. Testy zgodności

Komisja otrzymała dotychczas bardzo niewiele skarg dotyczących ewentualnego niewłaściwego stosowania dyrektywy IPPC w konkretnych instalacjach.

Jednakże ze względu na ryzyko potencjalnych nadużyć wynikających z immanentnej elastyczności dyrektywy Komisja wprowadziła szereg działań dla sprawdzenia stosowania dyrektywy:

- Komisja będzie intensywniej wykorzystywała Europejski Rejestr Emisji Zanieczyszczeń (EPER)[11] celem identyfikacji głównych podmiotów przemysłowych emitujących zanieczyszczenia oraz będzie nadzorowała stosowanie dyrektywy IPPC w tych instalacjach. W szczególności Komisja zidentyfikowała instalacje odpowiedzialne za znaczące poziomy emisji konkretnych zanieczyszczeń[12] i będzie monitorowała środki podejmowane przez Państwa Członkowskie celem zapewnienia pełnej zgodności z dyrektywą IPPC w tych instalacjach do dnia 30 października 2007 r.

- Komisja uruchomiła także projekt służący dalszemu przeglądowi postępów we wdrażaniu dyrektywy w Państwach Członkowskich oraz, w odniesieniu do 30 konkretnych instalacji IPPC, które będą wybrane z całego terytorium UE, ocenie zakresu zgodności pozwoleń i funkcjonowania tych instalacji z wymogami dyrektywy.

- W roku 2006 Komisja rozpocznie projekt, którego celem będzie zbadanie, w jakim stopniu ustanowione w niektórych Państwach Członkowskich ogólne wiążące zasady spełniają wymogi dyrektywy.

W razie wykrycia przypadków niewłaściwego stosowania dyrektywy Komisja podejmie wszelkie niezbędne działania, łącznie ze wszczęciem postępowania w sprawie naruszenia przepisów, o ile okaże się to konieczne. W tym kontekście niedawne orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości[13] przeciwko Grecji może mieć poważne skutki dla potencjalnych przypadków związanych z wdrażaniem dyrektywy IPPC. Zdaniem ETS Grecja nie dopełniła swoich obowiązków wynikających z dyrektywy 84/360/EWG w sprawie zwalczania zanieczyszczeń powietrza z zakładów przemysłowych[14], ponieważ nie sformułowała polityk ani strategii służącej stopniowej adaptacji elektrowni mieszczącej się w Linoperamata zgodnie z najlepszymi dostępnymi technikami.

Działanie 4. Sfinalizowanie pierwszej rundy BREF oraz rozpoczęcie ich przeglądu

Dokumenty BREF to ważne narzędzia służące wdrażaniu dyrektywy. Komisja podejmuje wszelkie możliwe starania, aby pierwsza runda BREF (obejmująca 32 BREF) została sfinalizowana mniej więcej pod koniec 2005 r. Ponadto z udziałem Państw Członkowskich oraz przedstawicieli zainteresowanych gałęzi przemysłu omawiany jest proces przeglądu niektórych istniejących BREF w sytuacjach, gdy dostępne są nowe ważne informacje oraz wiedza wynikająca z badań. Proces ten rozpocznie się w roku 2005.

Działanie 5. Potrzeba wyjaśnienia niektórych kwestii prawnych oraz technicznej rewizji dyrektywy

W wyniku przeprowadzonych ostatnio konsultacji z Państwami Członkowskimi okazało się, że główne obszary, w których najbardziej potrzebne są dalsze wskazówki ułatwiające proces wdrażania to interpretacja opisów działań w załączniku I do dyrektywy oraz termin „instalacja”. W związku z tym Komisja ściśle współpracuje z Państwami Członkowskimi, wspierając przygotowywanie odpowiednich dokumentów przewodnich, które mają być ostatecznie opracowane w roku 2006 i opublikowane w Internecie. Dokumenty przewodnie opierają się m.in. na istniejących stanowiskach interpretacyjnych przekazywanych przez Komisję od chwili przyjęcia dyrektywy.

Komisja stwierdziła także potrzebę technicznej rewizji dyrektywy IPPC w celu wyjaśnienia pewnych niejednoznaczności i zapewnienia lepszych uregulowań prawnych. Ponadto dzięki pracom nad strategiami tematycznymi w ramach szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego[15] okazało się, że dyrektywa IPPC stanowi ważny potencjalny wkład w te inicjatywy, a w tym kontekście rozważane są również ewentualne zmiany do dyrektywy (w szczególności dotyczące jej zakresu).

Działanie 6. Ocena sposobów doskonalenia istniejącego ustawodawstwa dotyczącego emisji substancji przemysłowych w kontekście zapewnienia lepszych regulacji prawnych

Konsultacje rozpoczęte w roku 2003 komunikatem w sprawie wdrażania dyrektywy IPPC oraz dyskusje na forum Rady (w szczególności w kontekście wysiłków zmierzających do uproszczenia systemu prawnego[16]), a także niedawny komunikat Komisji pt. „Poprawa jakości prawa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Unii Europejskiej” ( ang. „Better Regulation for Growth and Jobs in the European Union” )[17] wskazują na potrzebę rewizji wzajemnych relacji między dyrektywą IPPC, a pozostałym ustawodawstwem. Zagadnienie to było także poruszane w sprawozdaniach publikowanych przez sieć Unii Europejskiej na rzecz wdrażania i przestrzegania prawa ochrony środowiska (IMPEL)[18].

W kontekście rewizji dyrektywy IPPC Komisja rozpatruje sposoby udoskonalenia istniejącego ustawodawstwa dotyczącego poszczególnych rodzajów emisji (dyrektywa IPPC oraz odnośne ustawodawstwo sektorowe, jak np. dyrektywy dotyczące dużych obiektów energetycznego spalania, spalania odpadów i stosowania rozpuszczalników organicznych[19]).

Działanie 7. Ocena wykorzystania potencjalnych instrumentów rynkowych oraz innych bodźców

Dyrektywa IPPC opiera się na dynamicznej koncepcji ze względu na definicję BAT. Jednakże w praktyce po wydaniu pozwolenia IPPC, zależnie od podejścia stosowanego przez właściwe organy, może się zdarzać, że operatorzy będą przyjmować minimalistyczną i bierną postawę wobec dbania o ścisłą zgodność z warunkami pozwolenia.

W związku z tym w kontekście rewizji dyrektywy IPPC Komisja prowadzi ocenę możliwości skonstruowania bodźców, np. poprzez zastosowanie instrumentów o charakterze rynkowym (np. plany handlu uprawnieniami do emisji, podatki i opłaty), aby zachęcić operatorów do wychodzenia poza wymogi ustawodawcze narzucone w ramach dyrektywy IPPC oraz do wspierania innowacyjnych technologii służących ochronie środowiska.

UWAGI KOńCOWE

Rewizja dyrektywy IPPC będzie kontynuowana w roku 2006, a zakończy się w roku 2007 komunikatem Komisji wraz z ewentualnym wnioskiem legislacyjnym. Komisja jest w trakcie tworzenia Grupy Doradczej do spraw rewizji IPCC, aby zapewnić konsultacje i ścisły dialog z Państwami Członkowskimi oraz innymi zainteresowanymi stronami. W roku 2006 zorganizowane będzie także przesłuchanie publiczne.

W procesie rewizji ocenie poddany zostanie zakres dyrektywy celem poprawy funkcjonowania dyrektywy wraz z innymi aktami prawnymi dotyczącymi emisji przemysłowych, natomiast bez zmian pozostaną główne zasady oraz poziom wytyczonych celów. Działania te nie powinny jednak odwracać uwagi Państw Członkowskich od prawidłowego i terminowego wdrażania dyrektywy. W szczególności, pierwszym priorytetem Państw Członkowskich powinno pozostać pełne wdrożenie dyrektywy do dnia 30 października 2007 r.

[1] Dz.U. L 257 z 10.10.1996, str. 26.

[2] Decyzja Komisji z dnia 31 maja 1999 r. dotycząca kwestionariusza odnoszącego się do dyrektywy Rady 96/61/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, Dz.U. L 148 z 15.6.1999, str. 39.

[3] „Analiza pierwszych sprawozdań Państw Członkowskich z wdrożenia dyrektywy IPPC” ( ang. „Analysis of Member States’ first implementation reports on the IPPC Directive” ) , LDK-ECO, czerwiec 2004 r., por. http://europa.eu.int/comm/environment/ippc/ippc_ms_implementation.htm#ImplementationReps

[4] COM(2003) 354 wersja ostateczna. W drodze do zrównoważonej produkcji. Postępy wdrażania dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli ( ang. On the Road to Sustainable Production, Progress in implementing Council Directive 96/61/EC concerning integrated pollution prevention and control )

[5] C-78/04 Komisja / Austria (wyrok z dnia 18.11.2004, Dz.U. C 6 z 8.1.2005, str.18).

[6] C-235/02 Pytanie prejudycjalne (orzeczenie z dnia 25.1.2004, Dz.U. C 94 z 17.4.2004, str. 13).

[7] L 158, 23/06/1990, str. 56.

[8] Dz.U. L 309 z 27.11.2001, str. 1.

[9] Dz.U. L 332 z 28.12.2000, str. 91.

[10] Dalsze informacje na temat konsultacji można uzyskać pod adresem http://europa.eu.int/comm/environment/ippc/ippc_ms_implementation.htm#CommCommunication

[11] Decyzja 2000/479/WE. Dz.U. L 192 z 28.7.2000, por. www.eper.cec.eu.int

[12] Por. EPER Review Report (Sprawozdanie z przeglądu EPER) http://www.eper.cec.eu.int/eper/documents/EPER%20Review%20report,%20final.pdf

[13] C-364/03 Komisja / Grecja (wyrok z 7.7.2005, Dz.U. C 217 z 3.9.2005, str. 9).

[14] Dz.U. 1984 L 188, str. 20.

[15] Decyzja 1600/2002/WE ustanawiająca szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego; Dz.U. L 242 z 10.9.2002, str. 1.

[16] Por. Na przykład wnioski Rady Europejskiej z dnia 23 marca 2005 r., http://ue.eu.int/ueDocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/84335.pdf

[17] COM (2005) 97wersja ostateczna, 16.3.2005.

[18] Por. http://europa.eu.int/comm/environment/impel/

[19] Dyrektywa Rady 1999/13/WE z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach; Dz.U. L 85 z 29.3.1999, str. 1.

Top