(1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 (4) zostało wielokrotnie znacząco zmienione. Ze względu na konieczność wprowadzenia dalszych zmian i w celu zapewnienia jasności rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.

(2)

Rynek wewnętrzny gazu ziemnego, który jest stopniowo wdrażany od 1999 roku, ma na celu zapewnienie prawdziwej możliwości wyboru wszystkim konsumentom w Unii, bez względu na to, czy są to obywatele czy przedsiębiorstwa, stworzenie nowych możliwości gospodarczych oraz zwiększenie poziomu handlu transgranicznego, tak aby osiągnąć wzrost efektywności, konkurencyjne ceny i wyższe standardy usług oraz przyczynić się do bezpieczeństwa dostaw i stabilności.

(3)

W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 (5) Unia zobowiązała się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Do rozporządzenia tego należy dostosować przepisy rynku wewnętrznego dotyczące paliw gazowych. W związku z tym Unia określiła sposób modernizacji jej rynków energii, w tym w zakresie obniżenia emisyjności rynków gazu, w komunikatach Komisji – z dnia 8 lipca 2020 r., zatytułowanych „Impuls dla gospodarki neutralnej dla klimatu: strategia UE dotycząca integracji systemu energetycznego” oraz „Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu” (zwanym dalej „unijną strategią dotyczącą wodoru”), a także w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie kompleksowego europejskiego podejścia do magazynowania energii (6). Niniejsze rozporządzenie powinno przyczyniać się do realizacji unijnego celu w postaci ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw i prawidłowego funkcjonowania rynków wewnętrznych gazu ziemnego i wodoru.

(4)

Niniejsze rozporządzenie uzupełnia powiązane instrumenty polityczne i ustawodawcze Unii, w szczególności instrumenty zaproponowane na podstawie komunikatu Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r., zatytułowanego „Europejski Zielony Ład”, takie jak rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/857 (7), (UE) 2023/957 (8), (UE) 2023/1805 (9) i (UE) 2023/2405 (10) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 (11), (UE) 2023/1791 (12) i (UE) 2023/2413 (13), które mają zachęcić do obniżenia emisyjności gospodarki unijnej oraz zapewnić jej utrzymanie na drodze do neutralności klimatycznej Unii do 2050 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119. Głównym celem niniejszego rozporządzenia jest umożliwienie i ułatwienie takiej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej, poprzez zapewnienie rozwoju rynku wodoru oraz efektywnego rynku gazu ziemnego.

(5)

Celem niniejszego rozporządzenia jest zwiększenie udziału gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego oraz wodoru w systemie energetycznym, umożliwiając odejście od kopalnego gazu ziemnego, a także umożliwienie gazowi odnawialnemu i niskoemisyjnemu oraz wodorowi odegrania ważnej roli w osiągnięciu celów klimatycznych Unii na 2030 r. oraz neutralności klimatycznej do 2050 r. Niniejsze rozporządzenie ma również na celu ustanowienie ram regulacyjnych, które umożliwią wszystkim uczestnikom rynku odejście od gazu ziemnego i planowanie swojej działalności w sposób pozwalający uniknąć efektu uzależnienia od jednego dostawcy, oraz zachęcą ich do tego, a także ma na celu zapewnienie stopniowego i terminowego wycofywania gazu ziemnego, w szczególności we wszystkich odpowiednich sektorach przemysłu i w zastosowaniach grzewczych.

(6)

W unijnej strategii dotyczącej wodoru uznano, że ponieważ państwa członkowskie mają różny potencjał w zakresie produkcji wodoru odnawialnego, otwarty i konkurencyjny rynek wewnętrzny z niezakłóconym handlem transgranicznym przynosi znaczące korzyści dla konkurencji, przystępności cenowej i bezpieczeństwa dostaw. W unijnej strategii dotyczącej wodoru podkreślono ponadto, że przeniesienie obrotu wodorem na zasadach handlu surowcami na płynny rynek ułatwiłoby wejście na rynek nowym producentom i byłoby korzystne dla głębszej integracji z innymi nośnikami energii, a także stworzyłoby realne sygnały cenowe dla decyzji inwestycyjnych i operacyjnych. Przepisy określone w niniejszym rozporządzeniu powinny zatem ułatwiać powstanie rynków wodoru, obrót wodorem na zasadach handlu surowcami oraz stworzenie płynnych centrów handlu. Państwa członkowskie powinny usunąć wszelkie nieuzasadnione bariery, w tym nieproporcjonalne taryfy w punktach połączeń międzysystemowych. Uznając nieodłączne różnice, istniejące przepisy, które umożliwiły skuteczne dostosowanie operacji komercyjnych i handlu do potrzeb rynków energii elektrycznej i gazu, należy wziąć pod uwagę również w odniesieniu do rynku wodoru. Chociaż niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne zasady mające zastosowanie do funkcjonowania rynku wodoru, przy ich stosowaniu należy uwzględnić fazę rozwoju tego rynku.

(7)

Wspieranie wykorzystujących węgiel na dużą skalę i wysokoemisyjnych regionów w odchodzeniu od paliw kopalnych na rzecz energii z odnawialnych źródeł stanowi kluczowy element polityki sprawiedliwej transformacji. Wsparcie to należy realizować zgodnie z odpowiednimi ramami prawnymi, w szczególności z Funduszem na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 (14), który pozwala na finansowanie technologii energii odnawialnej. Komisja odgrywa kluczową rolę we wspieraniu w ten sposób krajowych polityk, które mają na celu stopniowe ograniczanie istniejących zdolności wytwórczych i wydobywczych w zakresie węgla i innych stałych paliw kopalnych. Proces ten wymaga finansowania, które pozwoli zająć się społeczno-gospodarczymi konsekwencjami, w tym przekwalifikowaniem siły roboczej z myślą o przejściu na czystą energię regionów, w których zachodzą zmiany strukturalne. W ramach wsparcia dla wykorzystujących węgiel na dużą skalę i wysokoemisyjnych regionów, trzeba będzie wziąć pod uwagę specyficzne cele, zakresy i kryteria poszczególnych unijnych programów finansowania. Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji nie przewiduje finansowania technologii innych niż energia ze źródeł odnawialnych.

(8)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1788 (15) przewiduje możliwość istnienia operatora połączonych systemów. Dlatego też przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu nie wymagają wprowadzania zmian w organizacji krajowych systemów, które są zgodne z odpowiednimi przepisami tej dyrektywy.

(9)

Konieczne jest określenie kryteriów, według których ustalane są taryfy za dostęp do sieci, w celu zapewnienia, aby kryteria te były w pełni zgodne z zasadą niedyskryminacji oraz potrzebami prawidłowo funkcjonującego rynku wewnętrznego, aby w pełni uwzględniały one potrzebę zachowania integralności systemu i odzwierciedlały rzeczywiście poniesione koszty w zakresie, w jakim koszty te odpowiadają kosztom, jakie ponosi porównywalny pod względem skuteczności i struktury operator sieci, oraz aby były przejrzyste, zapewniając jednocześnie odpowiedni zwrot nakładów inwestycyjnych oraz umożliwiając integrację gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego. Przepisy dotyczące taryf za dostęp do sieci, ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, są uzupełnione o dalsze przepisy dotyczące taryf za dostęp do sieci, w szczególności w kodeksach sieci i wytycznych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia, w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/869 (16) i (UE) 2024/1787 (17) oraz w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (18) i dyrektywie (UE) 2023/1791.

(10)

Na ogół najbardziej efektywne jest finansowanie infrastruktury z przychodów uzyskiwanych od użytkowników tej infrastruktury oraz unikanie subsydiowania skrośnego. Ponadto subsydiowanie skrośne w przypadku aktywów regulowanych byłoby niezgodne z ogólną zasadą stosowania taryf odzwierciedlających koszty. W wyjątkowych przypadkach subsydiowanie skrośne mogłoby jednak przynieść korzyści społeczne, w szczególności na wczesnych etapach rozwoju sieci, w przypadku gdy w porównaniu ze zdolnością techniczną zarezerwowana przepustowość jest niska, a niepewność co do tego, kiedy pojawi się zapotrzebowanie na zdolności przesyłowe – znacząca. Subsydiowanie skrośne mogłoby zatem przyczynić się do rozsądnych i przewidywalnych taryf dla wczesnych użytkowników sieci oraz zmniejszenia ryzyka inwestycji dokonywanych przez operatorów sieci, a tym samym przyczynić się do stworzenia klimatu inwestycyjnego wspierającego cele Unii w zakresie dekarbonizacji. Jako alternatywę dla spodziewanych wyższych taryf sieciowych, które w przeciwnym razie musiałyby być nakładane na wczesnych użytkowników sieci wodorowej, operatorzy sieci wodorowych powinni mieć możliwość rozłożenia kosztów rozwoju sieci w czasie, pozwalając państwom członkowskim na zapewnienie możliwości obciążenia częścią kosztów początkowych przyszłych użytkowników w drodze międzyokresowej alokacji kosztów. Taka międzyokresowa alokacja kosztów wraz z jej metodyką i specyfiką powinna zostać zatwierdzona przez właściwy organ regulacyjny. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość uzupełnienia tego mechanizmu środkami służącymi zabezpieczeniu ryzyka finansowego operatorów sieci wodorowych, takimi jak gwarancja państwowa, pod warunkiem że spełniają one wymogi art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). W przypadku gdy finansowanie sieci z taryf za dostęp do sieci płaconych przez użytkowników sieci jest nieopłacalne, organ regulacyjny powinien mieć możliwość dopuszczenia pod pewnymi warunkami transferów finansowych między wyodrębnionymi usługami regulowanymi świadczonymi przez sieci gazu ziemnego i sieci wodorowe. Kosztów studiów badających wykonalność przekształcenia sieci gazu ziemnego w sieci wodorowe nie należy traktować jako subsydiowania skrośnego. Subsydiowanie skrośne nie powinno być finansowane przez użytkowników sieci z innych państw członkowskich, właściwe jest zatem, aby jego finansowanie pochodziło wyłącznie z punktów wyjścia do odbiorców końcowych w tym samym państwie członkowskim. Ponadto, ponieważ subsydia skrośne mają charakter wyjątkowy, należy zapewnić, aby były one proporcjonalne, przejrzyste, ograniczone w czasie i ustanowione pod nadzorem regulacyjnym, z zastrzeżeniem powiadomienia Komisji i Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/942 (19).

(11)

Korzystanie z mechanizmów rynkowych, takich jak aukcje, w celu określenia taryf powinno być zgodne z dyrektywą (UE) 2024/1788 i rozporządzeniem Komisji (UE) 2017/459 (20).

(12)

W celu zapewnienia, aby usługi związane z dostępem stron trzecich były wystarczająco kompatybilne, a także w celu umożliwienia czerpania korzyści wynikających z prawidłowo funkcjonującego rynku wewnętrznego gazu ziemnego, konieczne jest zapewnienie w całej Unii wspólnego minimalnego standardu usług związanych z dostępem stron trzecich.

(13)

Ustalenia dotyczące dostępu stron trzecich powinny opierać się na zasadach określonych w niniejszym rozporządzeniu. W październiku 2013 r. na XXIV Europejskim Forum Organów Nadzoru Gazu (zwanym dalej „Forum Madryckim”) z zadowoleniem przyjęto organizację systemów wejścia-wyjścia, umożliwiającą swobodną alokację gazu ziemnego na podstawie zdolności ciągłej. W związku z tym należy wprowadzić definicję systemu wejścia-wyjścia, co pomoże w osiągnięciu równych warunków działania w odniesieniu do gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego podłączonego do poziomu przesyłu lub dystrybucji. Ustalanie taryf dla operatorów systemów dystrybucyjnych i operatorów sieci dystrybucyjnych wodorowych oraz organizację alokacji zdolności między poziomami przesyłu i poziomami dystrybucji gazu ziemnego i wodoru należy pozostawić organom regulacyjnym na podstawie zasad określonych w dyrektywie (UE) 2024/1788.

(14)

Dostęp do systemu wejścia-wyjścia powinien na ogół opierać się na zdolności ciągłej. Operatorzy sieci powinni być zobowiązani do współpracy w sposób maksymalizujący ofertę zdolności ciągłej, co z kolei umożliwi użytkownikom sieci swobodną alokację na podstawie zdolności ciągłej gazu ziemnego wprowadzanego do sieci lub opuszczającego ją do dowolnego punktu wejścia lub wyjścia w tym samym systemie wejścia-wyjścia.

(15)

Państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustanowienia pełnej lub częściowej integracji regionalnej w przypadku połączenia dwóch lub większej liczby sąsiadujących ze sobą systemów wejścia-wyjścia. Częściowa integracja regionalna powinna móc obejmować różne obszary bilansowania, gdyż stanowi to ważny krok w kierunku integracji rozdrobnionych rynków gazu ziemnego oraz poprawy funkcjonowania wewnętrznego rynku gazu ziemnego.

(16)

W przypadku integracji rynków regionalnych zainteresowani operatorzy systemów przesyłowych i organy regulacyjne powinni zająć się kwestiami mającymi skutki transgraniczne, takimi jak struktury taryfowe, system bilansowania, zdolności przesyłowe w pozostałych punktach transgranicznych, plany inwestycyjne oraz realizacją zadań operatorów systemów przesyłowych i organów regulacyjnych.

(17)

Zdolność warunkowa powinna być oferowana tylko w przypadku gdy operatorzy sieci nie są w stanie zaoferować zdolności ciągłej. Operatorzy sieci powinni określić warunki zdolności warunkowej na podstawie ograniczeń operacyjnych, w przejrzysty i jasny sposób. Organ regulacyjny powinien zatwierdzić warunki oraz zapewnić ograniczenie liczby produktów z zakresu zdolności warunkowej, aby uniknąć fragmentacji rynku gazu ziemnego i zapewnić zgodność z zasadą zapewnienia skutecznego dostępu stron trzecich.

(18)

W celu dokończenia budowy rynku wewnętrznego gazu ziemnego konieczne jest osiągnięcie wystarczającego poziomu zdolności w zakresie transgranicznych połączeń wzajemnych gazu ziemnego oraz wspieranie integracji rynku.

(19)

Celem niniejszego rozporządzenia jest wspieranie produkcji zrównoważonego biometanu w Unii. W dokumencie roboczym służb Komisji z dnia 18 maja 2022 r., zatytułowanym „Implementing the REPower EU Action Plan: Investment needs, hydrogen accelerator and achieving the bio-methane targets” („Wdrażanie działań planu REPowerEU: potrzeby inwestycyjne, akcelerator wodoru i osiągnięcie celów w zakresie biometanu”), towarzyszącym komunikatowi Komisji z dnia 18 maja 2022 r., zatytułowanemu „Plan REPowerEU” (zwanemu dalej „planem REPowerEU”), zaproponowano znaczące zwiększenie do 2030 r. unijnej produkcji zrównoważonego biometanu do poziomu 35 mld m3 rocznie.

(20)

Skoordynowane mapowanie wykorzystania biogazu i biometanu stanowi narzędzie umożliwiające państwom członkowskim ustalenie wkładu biometanu w ich szacunkowe trajektorie w latach 2021–2030, w tym przewidywane całkowite końcowe zużycie energii brutto i całkowitą planowaną moc zainstalowaną, zgodnie z ich zintegrowanymi krajowymi planami w dziedzinie energii i klimatu. W przypadku gdy państwa członkowskie ustanowiły krajowe trajektorie biogazu i biometanu, powinny one określić w swoich krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu polityki i środki na rzecz ich realizacji, takie jak przyjęcie krajowych strategii w zakresie zrównoważonego biogazu i biometanu czy wyznaczenie krajowych celów rocznej produkcji lub zużycia biometanu, wyrażonych w wielkościach bezwzględnych albo jako odsetek ilości gazu ziemnego zużytego przez odbiorców podłączonych do sieci gazu ziemnego. Aby to ułatwić, Komisja przekazała państwom członkowskim posiadającym znaczący potencjał biometanu analizę ich potencjału krajowego, a także sugestie dotyczące jak najlepszego wykorzystania tego potencjału. Ponadto zgodnie z art. 25 ust. 2 lit. b) dyrektywy (UE) 2018/2001 państwa członkowskie mogą uwzględnić w celach sektora transportu, o których mowa w art. 25 ust. 1 tej dyrektywy, biogaz, który jest wprowadzany do krajowej infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej gazu.

(21)

Niezbędna jest zwiększona współpraca i koordynacja między operatorami systemów przesyłowych oraz, w stosownych przypadkach, systemów dystrybucyjnych w celu stworzenia kodeksów sieci dla udostępnienia skutecznego i przejrzystego transgranicznego dostępu do sieci przesyłowych i zarządzania nim, a także w celu zapewnienia skoordynowanego i wystarczająco wybiegającego w przyszłość planowania i odpowiedniego rozwoju technicznego systemu gazu ziemnego w Unii, łącznie z utworzeniem zdolności połączeń wzajemnych, z odpowiednim uwzględnieniem środowiska. Kodeksy sieci powinny być zgodne z wytycznymi ramowymi, które nie mają wiążącego charakteru i które są opracowywane przez ACER. ACER powinna uczestniczyć w opartym na faktach przeglądzie projektów kodeksów sieci, w tym ich zgodności z wytycznymi ramowymi, oraz powinna mieć możliwość zalecania ich przyjęcia przez Komisję. ACER powinna oceniać proponowane zmiany kodeksów sieci oraz powinna mieć możliwość zalecania ich przyjęcia przez Komisję. Operatorzy systemów przesyłowych powinni eksploatować swoje sieci zgodnie z tymi kodeksami sieci.

(22)

W celu zapewnienia optymalnego zarządzania siecią przesyłową gazu ziemnego w Unii należy ustanowić europejską sieć operatorów systemów przesyłowych gazu (zwaną dalej „ENTSO gazu”). Mając na uwadze sprawiedliwą reprezentację małych, niepołączonych lub odizolowanych państw członkowskich, oprócz operatorów systemów przesyłowych gazu ziemnego do członkostwa w ENTSO gazu powinni kwalifikować się również operatorzy systemów gazu ziemnego korzystający zgodnie z art. 86 dyrektywy (UE) 2024/1788 z odstępstwa od art. 60 tej dyrektywy. Zatwierdzając statut ENTSO gazu, Komisja może starać się zapewnić odpowiednie rozróżnienie praw członkowskich w zależności od różnego statusu członków. Zadania ENTSO gazu powinny być wykonywane zgodnie z unijnymi zasadami konkurencji, które mają zastosowanie do decyzji ENTSO gazu. Zadania ENTSO gazu powinny zostać właściwie określone, a metody pracy powinny zapewniać skuteczność, przejrzystość oraz reprezentatywność ENTSO gazu. W stosownych przypadkach ENTSO gazu i europejska sieć operatorów sieci wodorowych (ENNOH) mogą wspólnie opracowywać kodeksy sieci dotyczące kwestii międzysektorowych. Kodeksy sieci przygotowywane przez ENTSO gazu nie mają na celu zastąpienia niezbędnych krajowych przepisów technicznych mających zastosowanie do kwestii innych niż transgraniczne. Biorąc pod uwagę, że skuteczniejszy postęp można osiągnąć poprzez podejście na poziomie regionalnym, operatorzy systemów przesyłowych powinni ustanowić struktury regionalne w ramach ogólnej struktury współpracy, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby wyniki na poziomie regionalnym były zgodne z kodeksami sieci i z niewiążącymi dziesięcioletnimi planami rozwoju sieci na poziomie Unii. Współpraca w ramach takich struktur regionalnych opiera się na założeniu skutecznego rozdziału działalności sieciowej od działalności w zakresie produkcji i dostaw. Przy braku takiego rozdziału współpraca regionalna między operatorami systemów przesyłowych stwarza ryzyko zachowania antykonkurencyjnego. Państwa członkowskie powinny promować współpracę oraz monitorować efektywność eksploatacji sieci na poziomie regionalnym. Współpraca na poziomie regionalnym powinna być zgodna z dążeniem do utworzenia konkurencyjnych i efektywnych rynków wewnętrznych gazu ziemnego i wodoru.

(23)

W celu zapewnienia większej przejrzystości w zakresie rozwoju sieci przesyłowej gazu ziemnego w Unii ENTSO gazu – na podstawie wspólnego scenariusza i powiązanego modelu – powinna sporządzać, publikować i regularnie aktualizować dziesięcioletni niewiążący plan rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym (zwany dalej „planem rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym”). Plan rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym należy opracować w ramach przejrzystego procesu obejmującego rzeczywiste konsultacje społeczne, w tym udział niezależnych organów naukowych, w oparciu o obiektywne kryteria naukowe. W tym celu, w przygotowanie scenariuszy dotyczących planu rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym może zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/869 wnieść wkład Europejski Naukowy Komitet Doradczy ds. Zmiany Klimatu. Do tego planu rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym należy włączyć wykonalne sieci przesyłowe gazu ziemnego oraz niezbędne wzajemne połączenia regionalne o istotnym znaczeniu z punktu widzenia handlu lub bezpieczeństwa dostaw. Plan rozwoju sieci gazu ziemnego o zasięgu unijnym powinien promować zasadę „efektywność energetyczna przede wszystkim” i integrację systemu energetycznego oraz przyczyniać się do ostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych i realizacji celów Unii w dziedzinie klimatu i energii.

(24)

Aby zwiększyć konkurencję poprzez płynny rynek hurtowy gazu ziemnego niezbędne jest, aby handel gazem ziemnym mógł przebiegać niezależnie od jego umiejscowienia w systemie. Cel ten może zostać osiągnięty jedynie w drodze zapewnienia użytkownikom sieci swobody niezależnego rezerwowania zdolności na wejściu i wyjściu z systemu, w następstwie czego przesył gazu ziemnego następuje w ramach stref, a nie ścieżek kontraktowych. Aby zapewnić swobodę rezerwowania zdolności w sposób niezależny w punktach wejścia i punktach wyjścia, taryfy ustalone dla danego punktu wejścia nie powinny być powiązane z taryfą ustaloną dla danego punktu wyjścia, ale oferowane oddzielnie dla tych punktów, a taryfa nie powinna łączyć opłaty za wejście i wyjście w jednej cenie.

(25)

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014 (21) przewiduje zasady ustanawiania przepisów technicznych tworzących system bilansowania, ale pozostawia różne opcje projektowe dla każdego systemu bilansowania, stosowanego w konkretnym systemie wejścia-wyjścia. Kombinacja dokonanych wyborów prowadzi do powstania konkretnego systemu bilansowania, który ma zastosowanie w danym systemie wejścia-wyjścia – obecnie najczęściej odpowiadającym terytoriom państw członkowskich.

(26)

Użytkownicy sieci powinni ponosić odpowiedzialność za bilansowanie swoich ilości dostarczanych i ilości odbieranych przez nich z platformami obrotu ustanowionymi w celu lepszego ułatwienia handlu gazem ziemnym między użytkownikami sieci. Aby zapewnić równy dostęp do rynku gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego, obszar bilansowania powinien, w miarę możliwości, obejmować również poziom systemu dystrybucyjnego. Wirtualny punkt obrotu powinien być wykorzystywany do wymiany gazu ziemnego między portfelami bilansowymi użytkowników sieci.

(27)

Odniesienia do zharmonizowanych umów przesyłowych w kontekście niedyskryminacyjnego dostępu do sieci operatorów systemu przesyłowego nie oznaczają, że warunki umów przesyłowych danego operatora systemu w państwie członkowskim muszą być takie same, jak warunki umów innego operatora systemu przesyłowego w tym lub w innym państwie członkowskim, chyba że zostaną ustalone minimalne wymogi, jakie muszą spełniać wszystkie umowy przesyłowe.

(28)

Niezbędny jest równy dostęp do informacji dotyczących materialnego stanu i skuteczności systemu, aby umożliwić wszystkim uczestnikom rynku ocenę ogólnej sytuacji w zakresie zapotrzebowania i podaży oraz zidentyfikowanie przyczyn wahań cen hurtowych. Obejmuje to dokładniejsze informacje dotyczące podaży i zapotrzebowania, zdolności sieci, przepływów oraz utrzymywania, bilansowania oraz dostępności i wykorzystania instalacji magazynowania. Znaczenie tych informacji dla funkcjonowania rynku wymaga złagodzenia istniejących ograniczeń publikacji wynikających z obowiązku zachowania poufności.

(29)

Wymogi dotyczące poufności w odniesieniu do informacji handlowych podlegających szczególnej ochronie są jednak szczególnie istotne w przypadku danych handlowych o charakterze strategicznym dla danego przedsiębiorstwa, w przypadku gdy jest tylko jeden użytkownik instalacji magazynowania gazu ziemnego, lub w przypadku gdy dane dotyczą punktów wyjścia w ramach systemu lub podsystemu, które nie są połączone z innym systemem przesyłowym lub dystrybucyjnym, lecz z jednym przemysłowym odbiorcą końcowym, gdy publikacja takich danych ujawniłaby informacje poufne dotyczące procesu produkcji tego odbiorcy.

(30)

W celu zwiększenia zaufania do rynku uczestnicy rynku muszą mieć pewność, że ci, którzy dopuszczają się postępowania stanowiącego nadużycie, mogą podlegać skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom. Właściwym organom należy przyznać uprawnienia do skutecznego prowadzenia dochodzeń w przypadku zarzutów o nadużycie na rynku. W tym celu konieczny jest dostęp właściwych organów do danych zawierających informacje dotyczące decyzji operacyjnych podejmowanych przez przedsiębiorstwa dostarczające energię elektryczną. Na rynku gazu ziemnego wszystkie te decyzje są przekazywane operatorom systemów w postaci rezerwacji zdolności, nominacji oraz zrealizowanych przepływów. Operatorzy systemów powinni przechowywać te informacje tak, aby były łatwo dostępne dla właściwych organów przez określony czas. Właściwe organy powinny ponadto regularnie monitorować przestrzeganie tych zasad przez operatorów systemu.

(31)

W niektórych państwach członkowskich dostęp do instalacji magazynowania gazu ziemnego i instalacji skroplonego gazu ziemnego (LNG) jest niewystarczający, i w związku z tym niezbędna jest poprawa wdrażania przepisów obowiązujących w odniesieniu do przejrzystości oraz celów planu REPowerEU. Poprawa ta powinna uwzględniać potencjał i wykorzystanie gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego w tych instalacjach na rynku wewnętrznym.

(32)

Niedyskryminacyjne i przejrzyste systemy bilansowania gazu ziemnego, stosowane przez operatorów systemów przesyłowych, stanowią ważne mechanizmy, w szczególności dla nowych podmiotów wchodzących na rynek, które mogą mieć więcej trudności w bilansowaniu swojego portfela całkowitej sprzedaży niż przedsiębiorstwa już prowadzące działalność na danym rynku. Dlatego też niezbędne jest ustanowienie zasad mających na celu zapewnienie, aby operatorzy systemów przesyłowych posługiwali się takimi mechanizmami w sposób zgodny z równymi, przejrzystymi i zapewniającymi skuteczny dostęp do sieci warunkami.

(33)

Organy regulacyjne powinny zapewniać przestrzeganie niniejszego rozporządzenia oraz kodeksów sieci i wytycznych przyjętych na jego podstawie.

(34)

W wytycznych określonych w załączniku ustanowione są bardziej szczegółowe zasady. W stosownych przypadkach zasady te powinny z czasem ulegać zmianie, uwzględniając różnice między krajowymi systemami gazu ziemnego i ich rozwój.

(35)

Proponując zmiany do wytycznych określonych w załączniku, Komisja powinna zapewnić przeprowadzenie wcześniejszych konsultacji ze wszystkimi właściwymi stronami, których te wytyczne dotyczą, reprezentowanymi przez organizacje branżowe, oraz z państwami członkowskimi uczestniczącymi w Forum Madryckim.

(36)

Państwa członkowskie oraz właściwe organy krajowe powinny zostać zobowiązane do przekazywania Komisji, na wniosek, odpowiednich informacji. We wniosku o udzielenie informacji należy podać powody, dla których informacje te są niezbędne do celów wykonywania niniejszego rozporządzenia. Takie informacje powinny być traktowane przez Komisję jako poufne.

(37)

Niniejsze rozporządzenie oraz kodeksy sieci i wytyczne przyjęte na jego podstawie pozostają bez uszczerbku dla stosowania unijnych zasad konkurencji.

(38)

Państwa członkowskie oraz Umawiające się Strony Wspólnoty Energetycznej powinny ściśle współpracować we wszystkich kwestiach dotyczących rozwoju zintegrowanego obszaru obrotu gazem ziemnym oraz nie powinny podejmować żadnych środków zagrażających dalszej integracji rynków gazu ziemnego lub bezpieczeństwu dostaw energii państw członkowskich i Umawiających się Stron.

(39)

Transformacja energetyczna oraz ciągła integracja rynku gazu ziemnego wymaga większej przejrzystości w zakresie przychodów dozwolonych lub przychodów docelowych operatora systemu przesyłowego. Szereg decyzji dotyczących sieci gazu ziemnego ma opierać się na tych informacjach. Na przykład przeniesienie aktywów przesyłowych od operatora sieci gazu ziemnego do operatora sieci wodorowej lub wdrożenie mechanizmu rekompensat dla operatorów działających między systemami przesyłowymi wymaga większej przejrzystości niż obecna. Ponadto oceny zmian taryf w perspektywie długoterminowej wymagają jasności zarówno w odniesieniu do zapotrzebowania na gaz ziemny, jak i prognoz kosztów. Przejrzystość w zakresie dozwolonych przychodów prawdopodobnie ułatwi prognozowanie kosztów. Organy regulacyjne powinny w szczególności regularnie przekazywać informacje dotyczące metody stosowanej do obliczania przychodów operatorów systemów przesyłowych, wartości ich regulowanej bazy aktywów i jej amortyzacji w czasie, wartości wydatków operacyjnych, kosztu kapitału mającego zastosowanie do operatorów systemów przesyłowych oraz stosowanych zachęt i premii, a także długoterminowej ewolucji taryf przesyłowych w oparciu o przewidywane zmiany w przychodach dozwolonych lub przychodach docelowych operatorów systemów przesyłowych oraz w zapotrzebowaniu na gaz ziemny. Aby zapewnić prawidłową koordynację procesu zbierania i interpretacji danych na potrzeby przejrzystego i powtarzalnego badania porównawczego efektywności operatora systemu przesyłowego, ACER powinna koordynować swoje działania z operatorami systemów przesyłowych i ENTSO gazu.

(40)

Wydatki operatorów systemów przesyłowych to głównie koszty stałe. Ich model biznesowy oraz obecne krajowe ramy regulacyjne opierają się na założeniu długoterminowego wykorzystania ich sieci związanego z długimi okresami amortyzacji: od 30 do 60 lat. W kontekście transformacji energetycznej organy regulacyjne powinny zatem mieć możliwość przewidywania spadku zapotrzebowania na gaz ziemny, aby w odpowiednim czasie zmodyfikować rozwiązania regulacyjne oraz zapobiec sytuacji, w której zwrot kosztów operatorów systemów przesyłowych za pomocą taryf zagraża przystępności cenowej gazu ziemnego dla konsumentów ze względu na rosnący stosunek kosztów stałych do zapotrzebowania na gaz ziemny. W razie potrzeby można na przykład zmienić profil amortyzacji lub zwrotu z kapitału z tytułu aktywów przesyłowych.

(41)

Należy zwiększyć przejrzystość przychodów dozwolonych lub przychodów docelowych operatorów systemów przesyłowych, aby umożliwić analizę porównawczą i ocenę przez użytkowników sieci. Przejrzystość należy również zwiększyć w celu ułatwienia współpracy transgranicznej oraz ustanowienia mechanizmów ITC między operatorami systemów przesyłowych na potrzeby integracji regionalnej albo wdrażania rabatów taryfowych w odniesieniu do gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego, jak określono w niniejszym rozporządzeniu.

(42)

Aby wykorzystywać najbardziej ekonomiczne lokalizacje do produkcji gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego, użytkownicy sieci powinni móc korzystać z rabatów taryf opartych na zdolnościach przesyłowych. Rabaty te mogą obejmować rabat za zatłaczanie z instalacji produkcyjnych gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego, rabat na taryfy w punktach wejścia i punktach wyjścia instalacji magazynowania gazu ziemnego oraz rabat na taryfy transgraniczne w punktach połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi. Organy regulacyjne powinny mieć możliwość podjęcia decyzji o niestosowaniu w określonych okolicznościach rabatów na te taryfy. W przypadku zmiany wartości rabatów innych niż transgraniczne organ regulacyjny powinien zrównoważyć interesy użytkowników sieci i operatorów sieci, biorąc pod uwagę stabilne ramy finansowe opracowane z myślą o istniejących inwestycjach, w szczególności w odniesieniu do instalacji produkcyjnych energii ze źródeł odnawialnych. W miarę możliwości wskaźniki lub warunki zmiany rabatów należy przekazywać wystarczająco wcześnie przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o ich zmianie. Rabaty te nie powinny mieć wpływu na ogólną metodę ustalania taryf, ale powinny być udzielane ex post w odniesieniu do odpowiedniej taryfy. Aby skorzystać z rabatu, użytkownicy sieci powinni przedkładać operatorowi systemu przesyłowego wymagane informacje na podstawie certyfikatu zrównoważonego rozwoju zarejestrowanego w unijnej bazie danych, o której mowa w art. 31a dyrektywy (UE) 2018/2001.

(43)

Spadek przychodów wynikający ze stosowania rabatów należy traktować jako ogólne zmniejszenie przychodów, na przykład z tytułu zmniejszonej sprzedaży mocy produkcyjnych, i należy je w odpowiednim czasie odzyskać za pomocą taryf, na przykład poprzez podwyższenie konkretnych taryf zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

(44)

Aby zwiększyć efektywność sieci dystrybucji gazu ziemnego w Unii oraz zapewnić ścisłą współpracę z operatorami systemów przesyłowych i ENTSO gazu, a także aby zwiększyć efektywność sieci dystrybucyjnych wodorowych w Unii oraz zapewnić ścisłą współpracę z operatorami systemów przesyłowych wodorowych i ENNOH, należy utworzyć europejską organizację zrzeszającą operatorów systemów dystrybucyjnych (zwaną dalej „organizacją OSD UE”). W skład organizacji OSD UE powinni również wejść operatorzy systemów dystrybucyjnych gazu ziemnego oraz powinni móc wejść operatorzy sieci dystrybucyjnej wodorowej. Zadania organizacji OSD UE powinny być odpowiednio określone, a jej metody pracy powinny zapewniać efektywność, przejrzystość oraz reprezentatywność poszczególnych unijnych operatorów systemów dystrybucyjnych i unijnych operatorów sieci dystrybucyjnych wodorowych. Organizacja OSD UE powinna mieć swobodę ustanawiania swojego statutu i regulaminu wewnętrznego, biorąc pod uwagę różnice między sektorami gazu ziemnego, wodoru i energii elektrycznej. Organizacja OSD UE powinna w stosownych przypadkach ściśle współpracować z ENTSO gazu i z ENNOH przy opracowywaniu i wdrażaniu kodeksów sieci oraz opracowywać wytyczne dotyczące włączania między innymi wytwarzania rozproszonego i innych obszarów związanych z zarządzaniem sieciami dystrybucyjnymi.

(45)

Operatorzy systemów dystrybucyjnych mają do odegrania ważną rolę w integracji gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego z systemem, ponieważ na przykład około połowa zdolności produkcyjnych biometanu jest podłączona do sieci dystrybucyjnej. Aby ułatwić udział tego gazu w rynku hurtowym, instalacje produkcyjne podłączone do sieci dystrybucyjnej we wszystkich państwach członkowskich powinny mieć dostęp do wirtualnego punktu obrotu. Ponadto zgodnie z niniejszym rozporządzeniem operatorzy systemów dystrybucyjnych i operatorzy systemów przesyłowych powinni współpracować, aby umożliwić przepływ zwrotny z systemu dystrybucyjnego do sieci przesyłowej lub zapewnić integrację systemu dystrybucyjnego za pomocą środków alternatywnych, równoważnych w skutkach, ułatwiając integrację rynkową gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego.

(46)

Mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru mogą odegrać decydującą rolę w realizacji celów unijnej polityki energetycznej: przejrzystości rynku, obniżenia emisyjności, dywersyfikacji i bezpieczeństwa dostaw.

(47)

Mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru przyczyniają się do jedności unijnego rynku energii poprzez zwiększenie przejrzystości oraz zapewnienie zainteresowanym dostawcom widoczności zapotrzebowania na źródła energii w różnych państwach członkowskich.

(48)

Agregacja zapotrzebowania na gaz ziemny może ułatwić dotarcie do międzynarodowych dostawców gazu ziemnego, dostarczanego zarówno gazociągami, jak i w postaci LNG, co ma zasadnicze znaczenie dla realizacji celów unijnej polityki energetycznej oraz dla jedności unijnego rynku energii. W szczególności, silniejsza koordynacja z państwami członkowskimi i pomiędzy nimi poprzez mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru, zapewniłaby skuteczniejsze wykorzystanie wspólnej siły oddziaływania Unii.

(49)

Agregacja zapotrzebowania na gaz ziemny może przyczynić się do realizacji celów Unii w zakresie obniżenia emisyjności dzięki stosowaniu standardów ochrony środowiska przy agregacji zapotrzebowania i zbieraniu ofert. W osiągnięciu tych celów może również pomóc wprowadzenie mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru.

(50)

Mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego ustanowiony na podstawie niniejszego rozporządzenia powinien obejmować szereg etapów, począwszy od umożliwienia przedsiębiorstwom gazowym i przedsiębiorstwom wykorzystującym gaz ziemny, które mają siedzibę w Unii, agregacji zapotrzebowania na gaz ziemny za pośrednictwem dostawcy usług zakontraktowanego przez Komisję. Pozwoliłoby to dostawcom gazu ziemnego składać oferty w oparciu o duże, zagregowane ilości, zamiast wielu mniejszych ofert dla nabywców zgłaszających się do nich pojedynczo. Dostawca usług zbierałby następnie oferty dostaw i dopasowywał je do wcześniej zagregowanych ilości gazu ziemnego. Negocjowanie i zawieranie umów na zakup gazu ziemnego po agregacji zapotrzebowania powinno odbywać się na zasadzie dobrowolności.

(51)

Agregacja zapotrzebowania może zapewnić równiejszy dostęp przedsiębiorstw z różnych państw członkowskich do nowych lub dodatkowych źródeł gazu ziemnego oraz konkurencyjne warunki umów na zakup gazu ziemnego z państw członkowskich i państw trzecich z korzyścią dla odbiorców końcowych. W ramach agregacji zapotrzebowania należy nadal wspierać także te przedsiębiorstwa, które wcześniej kupowały gaz wyłącznie lub głównie od jednego dostawcy, pomagając im w zakupie gazu ziemnego na korzystnych warunkach od alternatywnych dostawców gazu ziemnego. Agregacja zapotrzebowania mogłaby wzmocnić pozycję takich przedsiębiorstw na światowych rynkach LNG.

(52)

Komisja powinna zapewniać, aby dostawcy usług zorganizowali swoje zadania określone w niniejszym rozporządzeniu z uwzględnieniem celów mechanizmu oraz specyfiki gazu ziemnego. W szczególności przy rozdzielaniu ofert dostaw gazu ziemnego między przedsiębiorstwa agregujące zapotrzebowanie, dostawcy usług powinni stosować metody, które nie dyskryminują mniejszych i większych uczestników. Dostawcy usług nie powinni na przykład przydzielać ofert dostaw gazu ziemnego proporcjonalnie do ilości, które poszczególne przedsiębiorstwa zadeklarowały jako zapotrzebowanie. Może to mieć znaczenie w przypadku, gdy podaż pokrywa w wystarczającym stopniu zapotrzebowania na gaz ziemny na unijnym rynku energii. Komisja powinna określić odpowiednie wymogi mające zastosowanie do zadań dostawców usług w odpowiednich specyfikacjach przetargowych.

(53)

Komisja powinna zawierać niezbędne usługi z dostawcami usług w drodze odpowiednich postępowań o udzielenie zamówienia na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (22) w celu wdrożenia mechanizmów ustanowionych na podstawie niniejszego rozporządzenia. W celu zagwarantowania podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii lub danego państwa członkowskiego, lub ich bezpieczeństwa dostaw, usługi należy zamawiać u dostawców usług mających siedzibę w Unii.

(54)

Proces agregacji zapotrzebowania na gaz ziemny powinien być realizowany przez odpowiedniego dostawcę usług. Agregacja zapotrzebowania i zakupy gazu ziemnego jest złożonym procesem, w którym należy uwzględnić różne czynniki, które nie ograniczają się do cen, ale obejmują również wolumeny, punkty dostaw i inne parametry. Ze względu na znaczenie usług związanych z agregacją zapotrzebowania na gaz ziemny oraz mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru dla przejrzystości, dywersyfikacji, obniżenia emisyjności i bezpieczeństwa dostaw w Unii, w szczególności w przypadku pogorszenia sytuacji w zakresie bezpieczeństwa dostaw, przedsiębiorstwa, które są objęte unijnymi środkami ograniczającymi przyjętymi na podstawie art. 29 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) lub art. 215 TFUE lub które są bezpośrednio lub pośrednio własnością osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów objętych takimi unijnymi środkami ograniczającymi, są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane przez te osoby, podmioty lub organy lub działają w ich imieniu lub pod ich kierownictwem, powinny zostać wykluczone z możliwości stania się dostawcą usług w zakresie agregacji zapotrzebowania na gaz ziemny lub dostawcą usług na potrzeby mechanizmu wsparcia rozwoju rynków wodoru. Komisja powinna określić wymogi mające zastosowanie do dostawców usług w specyfikacjach przetargowych.

(55)

Konsumenci przemysłowi, którzy intensywnie wykorzystują gaz ziemny w swoich procesach produkcyjnych, tacy jak producenci nawozów, stali, ceramiki lub szkła, również mogą odnieść korzyści z agregacji zapotrzebowania dzięki możliwości jego łączenia, zamawiania dostaw gazu ziemnego i LNG oraz strukturyzowania dostaw w zależności od swoich konkretnych potrzeb. Proces organizowania agregacji zapotrzebowania powinien opierać się na przejrzystych zasadach dotyczących udziału w agregacji oraz powinien zapewniać jej otwartość.

(56)

Mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru powinien być otwarty dla przedsiębiorstw mających siedzibę w Unii, a z uwagi na ścisłe dostosowanie dorobku prawnego Unii w dziedzinie energii oraz zasad wewnętrznego rynku energii także przedsiębiorstwa mające siedzibę na terytorium Umawiających się Stron Wspólnoty Energetycznej, pod warunkiem zastosowania niezbędnych środków lub uzgodnień.

(57)

W celu stopniowego znoszenia istniejących zależności Unii od gazu ziemnego lub wodoru dostarczanego przez przedsiębiorstwa z państw trzecich objęte unijnymi środkami ograniczającymi oraz aby nie dopuścić do powstania nowych zależności Unii od takich przedsiębiorstw, a także aby chronić podstawowe interesy bezpieczeństwa, mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru nie powinny jednak być otwarte dla przedsiębiorstwa objętych unijnymi środkami ograniczającymi przyjętymi na podstawie art. 29 TUE lub art. 215 TFUE lub które są bezpośrednio lub pośrednio własnością osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów objętych takimi unijnymi środkami ograniczającymi, są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane przez te osoby, podmioty lub organy lub działają w ich imieniu lub pod ich kierownictwem. Takie przedsiębiorstwa powinny być zatem wykluczone z udziału w obu mechanizmach, w szczególności w charakterze dostawcy lub nabywcy.

(58)

Aby skutecznie uczestniczyć we wspólnych zakupach gazu ziemnego oraz zawierać z dostawcami umowy na gaz ziemny, przedsiębiorstwa mogą tworzyć konsorcja lub nawiązywać inne formy współpracy, by w granicach określonych prawem Unii wspólnie negocjować określone warunki zakupu, takie jak wolumeny czy miejsce i czas dostawy. Przedsiębiorstwa uczestniczące we wspólnych zakupach powinny jednak zapewniać, aby informacje wymieniane bezpośrednio lub pośrednio nie wykraczały poza to, co jest bezwzględnie konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu. Wspólne zakupy na podstawie niniejszego rozporządzenia należy organizować i realizować zgodnie z unijnymi zasadami konkurencji, w szczególności z art. 101 i 102 TFUE.

(59)

Ochrona informacji handlowych podlegających szczególnej ochronie ma ogromne znaczenie przy udostępnianiu informacji Komisji, Radzie Sterującej, grupom koordynacyjnym, grupom ekspertów lub dostawcom usług. Komisja powinna zatem stosować skuteczne instrumenty w celu ochrony tych informacji przed nieuprawnionym dostępem i zagrożeniami w cyberprzestrzeni. Wszelkie dane osobowe, które mogą być przetwarzane w ramach mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru, należy przetwarzać zgodnie z rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (23) i (UE) 2018/1725 (24).

(60)

Niczym niesprowokowana i nieuzasadniona wojna Rosji przeciwko Ukrainie, prowadzona od lutego 2022 r., przy wsparciu Białorusi, a następnie wykorzystywanie ograniczeń dostaw gazu ziemnego jako broni oraz manipulowanie rynkami poprzez celowe zakłócanie przepływów gazu ziemnego obnażyły słabości i zależności w Unii i jej państwach członkowskich, co bez wątpienia może mieć bezpośredni, poważny wpływ na ich podstawowe interesy bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwo dostaw energii. Równocześnie w latach 2022 i 2023 alternatywne źródła dostaw gazu pochodzącego ze światowego rynku LNG odnotowały jedynie nieznaczny wzrost. Nowe, istotne zdolności skraplania LNG będą dostępne w systemie dopiero w 2025 r. W związku z tym sytuacja na światowych rynkach gazu ziemnego jest bardzo napięta i prawdopodobnie taka pozostanie przez pewien czas, co prowadzi do utrzymującej się słabości w Unii i jej państwach członkowskich. W tym kontekście właściwe jest podjęcie środków w celu zaradzenia tej utrzymującej się słabości.

(61)

Mechanizm agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego stanowi ważne narzędzie organizacji dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego i stopniowego uniezależniania się od rosyjskiego gazu ziemnego w wielu państwach członkowskich, zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 8 marca 2022 r., zatytułowanym „REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie” (zwanym dalej „REPowerEU”). Aby chronić podstawowe interesy bezpieczeństwa Unii lub państwa członkowskiego oraz mając na uwadze zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw, a także aby stopniowo, skutecznie i sprawnie znieść zależność od gazu ziemnego, do dnia 31 grudnia 2025 r. nie należy w ramach mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oferować dostaw gazu ziemnego pochodzących z Federacji Rosyjskiej lub Białorusi ani dostaw LNG z instalacji LNG znajdujących się na terytorium tych krajów. Po tym dniu Komisja powinna móc zadecydować o tymczasowym wykluczeniu dostaw gazu ziemnego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej lub Białorusi lub dostaw LNG z instalacji LNG znajdujących się na terytorium tych krajów, na okresy do jednego roku, które mogą zostać przedłużone w uzasadnionych przypadkach, jeżeli jest to konieczne do ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii lub państwa członkowskiego, lub ich bezpieczeństwa dostaw. Wszelkie takie ograniczenia nie powinny nadmiernie zakłócać właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu ziemnego oraz transgranicznych przepływów gazu ziemnego między państwami członkowskimi, nie powinny zagrażać bezpieczeństwu dostaw Unii lub państwa członkowskiego, powinny być zgodne z zasadą solidarności energetycznej oraz powinny być wprowadzane zgodnie z prawami i zobowiązaniami Unii lub państw członkowskich wobec państw trzecich.

(62)

Komisja powinna podjąć odpowiednie dostępne środki w celu zapewnienia skuteczności wykluczenia gazu ziemnego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej lub Białorusi lub dostaw LNG z instalacji LNG znajdujących się na terytorium tych krajów z mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego. W tym celu Komisja powinna zwrócić się do odpowiedniego dostawcy usług o przeprowadzenie niezbędnych weryfikacji. Weryfikacje te mogą polegać, między innymi, na zażądaniu od dostawców lub producentów gazu ziemnego uczestniczących w mechanizmie agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego przekazania w momencie dostawy odpowiednich dokumentów przewozowych, w przypadku gdy jest to technicznie wykonalne. Ponadto w stosownych przypadkach należy wezwać podmioty uczestniczące w mechanizmie agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego do zapewnienia wywiązywania się z ich obowiązku polegającego na tym, aby nie oferować i nie dostarczać gazu ziemnego pochodzącego z Federacji Rosyjskiej lub Białorusi ani LNG z instalacji LNG znajdujących się na terytorium tych krajów.

(63)

Komisję powinna wspomagać Rada Sterująca złożona z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji, aby ułatwiać koordynację i wymianę informacji w zakresie agregacji zapotrzebowania na gaz ziemny. Udział państw członkowskich powinien być dobrowolny oraz zależeć w szczególności od porządku obrad posiedzeń Rady Sterującej.

(64)

Wodór to nośnik energii, który różni się do gazu ziemnego pod względem jakości, środków transportu i wzorców zapotrzebowania. Ponadto nadal istnieje znacząca różnica między kosztami produkcji wodoru odnawialnego i wodoru niskoemisyjnego a ceną rynkową mniej zrównoważonych alternatyw, co może wymagać interwencji publicznej w postaci wprowadzenia zachęt, do czasu gdy elektrolizery oraz inne powiązane technologie i produkty wodorowe staną się wystarczająco konkurencyjne.

(65)

Unia ma jednak duży potencjał, jeśli chodzi o produkcję wodoru odnawialnego i wodoru niskoemisyjnego. W związku z tym w marcu 2023 r. Komisja wystąpiła z inicjatywą Europejskiego Banku Wodoru. Europejski Bank Wodoru zawiera opis szeregu działań, za pomocą których Komisja ułatwia tworzenie unijnego rynku wodoru, umożliwia dostawy od rzetelnych partnerów międzynarodowych oraz gromadzi i rozpowszechnia informacje dotyczące rozwoju unijnego rynku wodoru i finansowania projektów w dziedzinie wodoru. Działania te prowadzone są w ramach odpowiednich istniejących instrumentów prawnych, takich jak dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (25). Narzędzia stosowane dobrowolnie w przypadku wodoru w ramach Europejskiego Banku Wodoru, w szczególności mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru, powinny skupiać się przede wszystkim na jak najszybszym zwiększeniu unijnej produkcji wodoru i rozwojowi rynku wodoru, w tym poprzez zwiększenie przejrzystości zapotrzebowania na wodór, jego podaży, przepływów i cen, a także odgrywając rolę koordynującą, łącząc producentów i konsumentów oraz ułatwiając łączenie z istniejącymi instrumentami finansowymi.

(66)

W kontekście prac prowadzonych w ramach Europejskiego Banku Wodoru Komisja powinna mieć możliwość ustanowienia mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji unijnej. Ze względu na specyfikę wodoru i rynku wodoru mechanizm ten należy ustanowić na ograniczony czas, aby zidentyfikować najskuteczniejsze narzędzia pozwalające określić zapotrzebowanie na wodór i jego podaż w Unii oraz poszukać najbardziej optymalnych rozwiązań rynkowych i infrastrukturalnych.

(67)

Dostęp dostawców i odbiorców do informacji w ramach mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru powinien wymagać zgody tych przedsiębiorstw oraz zgodności z unijnym prawem konkurencji.

(68)

Komisja powinna móc wdrożyć mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru samodzielnie lub za pośrednictwem odpowiednich dostawców usług. Jeżeli Komisja postanowi wdrożyć taki mechanizm za pośrednictwem dostawcy usług, zastosowanie powinny mieć przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące umów z dostawcami usług, kryteriów ich wyboru oraz ich zadań.

(69)

Mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru mógłby składać się z narzędzi służących przejrzystości, widoczności rozwoju rynku i dobrowolnej ocenie zapotrzebowania. Mechanizm ten należy wdrożyć w ramach Europejskiego Banku Wodoru. Europejski Bank Wodoru powinien koordynować informacje dotyczące zapotrzebowania na wodór, jego podaży, przepływów i cen, aby zwiększyć zaufanie do rozwijającego się rynku wodoru oraz zapewnić producentom i odbiorcom wodoru większą widoczność zapotrzebowania. Mechanizm wsparcia rozwoju rynku wodoru powinien uwzględniać dojrzałość i płynność rynku wodoru, a także dostępność infrastruktury.

(70)

Jeżeli Komisja ustanowi grupę koordynacyjną do spraw związanych z mechanizmem wsparcia rozwoju rynku wodoru, grupa ta powinna zajmować się wyłącznie wodorem.

(71)

Starania Unii zmierzające do stopniowego zniesienia istniejącego uzależnienia od dostaw gazu ziemnego z Federacji Rosyjskiej i uniknięcia nowych zależności oraz do ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii i państw członkowskich powinny również zostać odzwierciedlone w mechanizmie wsparcia rozwoju rynku wodoru, mając również na uwadze fakt, że Rosja wykorzystuje dostawy energii jako broń, czego dowodem jest zmniejszenie dostaw gazu ziemnego oraz zakłócenia w jego przepływach. Komisja powinna zatem mieć możliwość ograniczenia, w drodze decyzji wykonawczej, działań w zakresie oceny ofert w odniesieniu do dostaw wodoru pochodzących z Federacji Rosyjskiej lub Białorusi w ramach mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru. Taką decyzję należy podjąć jedynie wtedy, gdy wymaga tego ochrona podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii i państw członkowskich i powinna ona opierać się o te same zasady co zasady mające zastosowanie do udziału w mechanizmie agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego, ale po ich dostosowaniu do działań prowadzonych w ramach mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru. Należy w szczególności dostosować harmonogram przyjęcia i uprzedniej oceny takiej decyzji do planowanego momentu uruchomienia mechanizmu.

(72)

Przed wygaśnięciem mechanizmu wsparcia rozwoju rynku wodoru i nie później niż w dniu 31 grudnia 2029 r. Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające wyniki działania tego mechanizmu, a w szczególności jego wkład w rozwój rynku wodoru w Unii. Komisja powinna mieć możliwość przedstawienia na podstawie tej oceny wniosku ustawodawczego dotyczącego opracowania mechanizmu dobrowolnej agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów wodoru.

(73)

Włączenie rosnącej ilości gazu odnawialnego i gazu niskoemisyjnego do unijnego systemu gazu ziemnego zmieni jakość gazu ziemnego transportowanego i zużywanego w Unii. Aby zapewnić niezakłócony transgraniczny przepływ gazu ziemnego, utrzymać interoperacyjność rynków oraz umożliwić integrację rynku, konieczne jest zwiększenie przejrzystości w zakresie jakości gazu i kosztów zarządzania nią, zapewnienie zharmonizowanego podejścia do ról i obowiązków organów regulacyjnych i operatorów systemów oraz wzmocnienie koordynacji transgranicznej. Zapewniając zharmonizowane podejście do jakości gazu w transgranicznych punktach połączeń międzysystemowych należy utrzymać elastyczność państw członkowskich w zakresie stosowania norm jakości gazu w ich krajowych systemach gazu ziemnego.

(74)

Domieszkowanie wodoru w systemie gazu ziemnego należy stosować tylko w ostateczności, gdyż jest to mniej efektywne w porównaniu z wykorzystaniem wodoru w czystej postaci oraz zmniejsza wartość wodoru. Wpływa to również na funkcjonowanie infrastruktury gazu ziemnego, zastosowania dla użytkowników końcowych oraz interoperacyjność systemów transgranicznych. Produkcja i stosowanie wodoru w czystej postaci oraz jego transport za pomocą specjalnego systemu wodorowego powinny być zatem traktowane priorytetowo. Należy dołożyć wszelkich starań, aby nie wykorzystywać wodoru do zastosowań, w przypadku których istnieją bardziej energooszczędne alternatywy. Należy zachować prawo państw członkowskich do decydowania o tym, czy stosować domieszkowanie wodoru w krajowych systemach gazu ziemnego. Zharmonizowane podejście do domieszkowania wodoru w systemie gazu ziemnego w formie ogólnounijnego dozwolonego pułapu w transgranicznych punktach połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi, w których operatorzy systemów przesyłowych muszą akceptować gaz ziemny o zawartości domieszek wodoru poniżej pułapu, ograniczyłoby ryzyko segmentacji rynku. Sąsiadujące ze sobą systemy przesyłowe powinny mieć swobodę uzgadniania wyższych lub niższych poziomów domieszkowania wodoru w transgranicznych punktach połączeń międzysystemowych. Przy dokonywaniu takich uzgodnień państwa członkowskie powinny konsultować się z innymi państwami członkowskimi, na które dany środek może mieć wpływ, oraz uwzględniać sytuację w tych państwach członkowskich.

(75)

Ścisła koordynacja transgraniczna oraz proces rozstrzygania sporów dotyczących jakości gazu, w tym biometanu i mieszanin wodoru, między operatorami systemów przesyłowych, mają zasadnicze znaczenie dla ułatwienia efektywnego transportu gazu ziemnego przez systemy gazu ziemnego w Unii, a tym samym dla zwiększenia integracji rynku wewnętrznego. Zwiększone wymogi w zakresie przejrzystości dotyczące parametrów jakości gazu, w tym wartości opałowej brutto, liczby Wobbego i zawartości tlenu oraz mieszanin wodoru i ich przyszłego rozwoju, w połączeniu z obowiązkami w zakresie monitorowania i sprawozdawczości, powinny przyczynić się do prawidłowego funkcjonowania otwartego i efektywnego rynku wewnętrznego gazu ziemnego.

(76)

Państwa członkowskie powinny nadal mieć możliwość wykorzystywania swoich pierwotnych specyfikacji jakości gazu, w przypadku gdy ich organy regulacyjne lub ACER postanowią utrzymać transgraniczne ograniczenie spowodowane różnicami w poziomach lub metodach domieszkowania wodoru. Możliwość utrzymania takiego ograniczenia transgranicznego jest szczególnie ważna w państwach członkowskich, które mają jeden punkt połączenia międzysystemowego lub w których ilości gazu ziemnego są wprowadzane głównie przez jeden punkt połączenia międzysystemowego. W celu zapewnienia niezakłóconych przepływów transgranicznych oraz integralności rynku wewnętrznego energii należy upoważnić odpowiednie organy regulacyjne oraz, w stosownych przypadkach, ACER do ponownego wszczynania w sposób ciągły wspólnego procesu rozstrzygania sporów w odpowiedzi na zmiany zachodzące na rynkach i w technologiach gazu ziemnego.

(77)

Istotne znaczenie mają przepisy dotyczące interoperacyjności i wymiany danych dla systemu gazu ziemnego określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/703 (26), w szczególności w odniesieniu do umów międzysystemowych, w tym przepisy dotyczące kontroli przepływu, zasady pomiaru ilości i jakości gazu ziemnego, przepisy dotyczące procesu dopasowywania i alokacji ilości gazu ziemnego, procedury komunikacji w przypadku okoliczności wyjątkowych; wspólny zestaw jednostek, jakość gazu, w tym przepisy dotyczące zarządzania ograniczeniami w handlu transgranicznym wynikającymi z różnic w jakości gazu oraz różnice w praktykach w zakresie nawaniania, krótko- i długoterminowe monitorowanie jakości gazu i przekazywanie informacji; wymiana danych i sprawozdawczość w zakresie jakości gazu; przejrzystość, komunikacja, dostarczanie informacji i współpraca między odpowiednimi uczestnikami rynku.

(78)

Aby zapewnić optymalne zarządzanie unijną siecią wodorową oraz umożliwić handel wodorem i jego dostawy ponad granicami w Unii, należy ustanowić ENNOH. Zadania ENNOH powinny być wykonywane zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi konkurencji. Zadania ENNOH powinny zostać właściwie określone, a metody pracy powinny zapewniać skuteczność, przejrzystość oraz reprezentatywność ENNOH. W stosownych przypadkach ENTSO gazu i ENNOH mogą wspólnie opracowywać kodeksy sieci dotyczące kwestii międzysektorowych.

(79)

Aby zapewnić reprezentację w ENNOH wszystkim państwom członkowskim rozwijającym sieć przesyłową wodorową, powinny one, na zasadzie odstępstwa od ogólnych zasad dotyczących uczestnictwa w ENNOH ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu, mieć możliwość wyznaczenia operatora sieci przesyłowej wodorowej korzystającego z odstępstwa od art. 68 dyrektywy (UE) 2024/1788 jako członka ENNOH, pod warunkiem że operator ten ma siedzibę w państwie członkowskim, w którym żaden inny operator sieci przesyłowej wodorowej nie jest członkiem ENNOH. Państwa członkowskie, które nie mają jeszcze specjalnego operatora sieci przesyłowej wodorowej, ale planują rozwój sieci przesyłowej wodorowej zgodnie ze zintegrowanymi krajowymi planami w dziedzinie energii i klimatu, powinny mieć możliwość wyznaczenia na partnera stowarzyszonego w ramach ENNOH podmiotu, który będzie informowany o pracach prowadzonych przez ENNOH i będzie z tego tytułu mógł uczestniczyć w zgromadzeniach, posiedzeniach zarządu i komitetu oraz w grupach roboczych, dopóki operatorzy sieci wodorowych tych państw członkowskich nie zostaną członkami ENNOH. W tym celu państwa członkowskie mogą oddelegować przedstawiciela krajowego stowarzyszenia zajmującego się kwestiami wodoru.

(80)

Aby zapewnić przejrzystość w odniesieniu do rozwoju sieci wodorowej w Unii, ENNOH powinna ustanowić, opublikować i regularnie aktualizować niewiążący dziesięcioletni plan rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym (zwany dalej „planem rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym”) ukierunkowany na potrzeby rozwijających się rynków wodoru. Do planu rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym należy włączyć wykonalne sieci transportu wodoru oraz niezbędne wzajemne połączenia o istotnym znaczeniu dla handlu. ENNOH powinna uczestniczyć w opracowywaniu szeroko zakrojonej analizy kosztów i korzyści systemu energetycznego – w tym modelu wzajemnych powiązań rynku energii i sieci, w tym infrastruktury transportu energii elektrycznej, gazu ziemnego i wodoru, a także magazynowania, LNG i elektrolizerów – scenariuszy dziesięcioletnich planów rozwoju sieci oraz identyfikacji braków w infrastrukturze, jak określono w art. 11, 12 i 13 rozporządzenia (UE) 2022/869, w celu opracowania unijnych wykazów projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz projektów będących przedmiotem wzajemnego zainteresowania. W tym celu ENNOH powinna ściśle współpracować z europejską siecią operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (zwaną dalej „ENTSO energii elektrycznej”) i ENTSO gazu, aby ułatwić integrację systemu energetycznego.

(81)

Aby ułatwić integrację systemu energetycznego, wykorzystać synergię oraz wspierać ogólną efektywność systemu, ENNOH, ENTSO energii elektrycznej i ENTSO gazu powinny ściśle współpracować w zakresie zintegrowanego planowania sieci na poziomie Unii. Współpraca ta powinna obejmować przygotowywanie wspólnych scenariuszy dotyczących energii elektrycznej, wodoru i gazu ziemnego, skoordynowane sprawozdania dotyczące braków infrastrukturalnych, spójne projekty metod analizy kosztów i korzyści dla całego systemu energetycznego oraz zintegrowany model zgodnie z art. 11, 12 i 13 rozporządzenia (UE) 2022/869. Aby usprawnić tę współpracę, ENNOH, ENTSO energii elektrycznej i ENTSO gazu powinny powołać wspólne grupy robocze, które przygotują te dokumenty. W okresie przejściowym trwającym do dnia 1 stycznia 2027 r. ENTSO gazu powinna opracować plan rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym na 2026 r. W tym celu ENTSO gazu powinna w pełni zaangażować operatorów sieci przesyłowej wodorowej oraz ENNOH, gdy tylko zostanie ustanowiona. Plan rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym na 2026 r. powinien składać się z dwóch odrębnych rozdziałów dotyczących, odpowiednio, wodoru i gazu ziemnego. ENNOH powinna opracować plan rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym na 2028 r. zgodnie ze zintegrowanym planowaniem sieci na poziomie Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(82)

Wszyscy uczestnicy rynku są zainteresowani zadaniami wykonywanymi przez ENNOH. Z tego względu bardzo ważny jest skuteczny proces konsultacji. Ogólnie rzecz biorąc, ENNOH powinna aktywnie rozwijać, wykorzystywać i uwzględniać w swoich doświadczeniach roboczych planowanie, rozwój i eksploatację infrastruktury, we współpracy z innymi odpowiednimi uczestnikami rynku i ich stowarzyszeniami.

(83)

Ponieważ postępy można osiągnąć skuteczniej dzięki przyjęciu podejścia regionalnego, operatorzy sieci przesyłowej wodorowej powinni tworzyć struktury regionalne w ramach ogólnej struktury współpracy, a jednocześnie zapewniać, aby wyniki na poziomie regionalnym były zgodne z kodeksami sieci oraz z planami rozwoju sieci wodorowej o zasięgu unijnym. Państwa członkowskie powinny promować współpracę oraz monitorować efektywność sieci na poziomie regionalnym.

(84)

Wymogi w zakresie przejrzystości są niezbędne, aby zapewnić rozwój zaufania uczestników rynku do wschodzących rynków wodoru w Unii. Aby umożliwić wszystkim uczestnikom rynku ocenę ogólnej sytuacji w zakresie zapotrzebowania i podaży oraz identyfikację przyczyn wahań cen rynkowych, niezbędny jest równy dostęp do informacji dotyczących materialnego stanu i funkcjonowania systemu wodorowego. Informacje powinny być zawsze podawane w sposób zrozumiały, łatwo dostępny i niedyskryminacyjny.

(85)

ENNOH powinna ustanowić centralną internetową platformę udostępniania wszystkich danych istotnych dla uczestników rynku w celu uzyskania efektywnego dostępu do sieci wodorowej.

(86)

Warunki dostępu do sieci wodorowych na wczesnym etapie rozwoju rynku wodoru powinny zapewniać użytkownikom sieci wodorowej efektywne funkcjonowanie, niedyskryminację i przejrzystość, przy jednoczesnym zachowaniu wystarczającej elastyczności dla operatorów sieci wodorowej. Ograniczenie maksymalnego okresu obowiązywania umów dotyczących zdolności przesyłowych powinno zmniejszyć ryzyko ograniczeń kontraktowych i akumulacji rezerw zdolności.

(87)

W niniejszym rozporządzeniu należy określić ogólne warunki przyznawania stronom trzecim dostępu do instalacji magazynowania wodoru i terminali wodorowych, aby zapewnić użytkownikom sieci wodorowej niedyskryminacyjny dostęp i przejrzystość.

(88)

Operatorzy sieci wodorowych powinni współpracować nad opracowaniem kodeksów sieci w celu zapewnienia przejrzystego i niedyskryminacyjnego dostępu do sieci wodorowych ponad granicami i zarządzania nim oraz zapewnienia skoordynowanego rozwoju sieci wodorowej w Unii, w tym tworzenia zdolności połączeń wzajemnych. Rok po ustanowieniu ENNOH zgodnie z niniejszym rozporządzeniem Komisja powinna przygotować wykaz pierwszych priorytetów w celu określenia obszarów, które należy uwzględnić przy opracowywaniu kodeksów sieci dla wodoru. Kodeksy sieci powinny być zgodne z opracowanymi przez ACER wytycznymi ramowymi. ACER powinna uczestniczyć w opartym na faktach przeglądzie projektów kodeksów sieci, w tym ich zgodności z wytycznymi ramowymi, oraz mieć możliwość zalecania ich przyjęcia przez Komisję. ACER powinna oceniać proponowane zmiany kodeksów sieci oraz mieć możliwość zalecania ich przyjęcia przez Komisję. Operatorzy sieci wodorowych powinni eksploatować swoje sieci wodorowe zgodnie z tymi kodeksami sieci.

(89)

Celem kodeksów sieci przygotowywanych przez ENNOH nie jest zastąpienie niezbędnych przepisów krajowych w odniesieniu do kwestii innych niż transgraniczne.

(90)

Jakość wodoru transportowanego i zużywanego w Unii może się różnić w zależności od technologii produkcji i specyfiki transportu. Dlatego zharmonizowane na poziomie Unii podejście do zarządzania jakością wodoru na transgranicznych połączeniach wzajemnych powinno doprowadzić do transgranicznego przepływu wodoru i do integracji rynku.

(91)

W przypadku gdy organ regulacyjny uzna to za konieczne, operatorzy sieci przesyłowej wodorowej mogliby stać się odpowiedzialni za zarządzanie jakością wodoru w ich sieciach zgodnie z mającymi zastosowanie normami jakości wodoru, zapewniając konsumentom końcowym niezawodną i stabilną jakość wodoru.

(92)

Ścisła koordynacja transgraniczna i procedura rozstrzygania sporów między operatorami sieci przesyłowych wodorowych mają zasadnicze znaczenie dla ułatwienia efektywnego transportu wodoru w sieciach przesyłowych wodorowych w Unii, a tym samym dla lepszej integracji rynku wewnętrznego. Zwiększone wymogi w zakresie przejrzystości parametrów jakości wodoru i ich kształtowania się w czasie, w połączeniu z obowiązkami dotyczącymi monitorowania i sprawozdawczości, powinny przyczynić się do właściwego funkcjonowania otwartego i efektywnego rynku wewnętrznego wodoru.

(93)

W celu zmiany innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia lub uzupełnienia niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do innych niż istotne elementów niektórych określonych obszarów, które mają zasadnicze znaczenie dla integracji rynku, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania zgodnie z art. 290 TFUE aktów dotyczących zapewnienia wytycznych określających szczegółowo procedurę, której mają przestrzegać operatorzy systemów przesyłowych lub operatorzy sieci przesyłowych wodorowych, zmiany poziomów rabatów w celu złagodzenia strukturalnej nierównowagi przychodów operatorów systemów przesyłowych, ustanowienia definicji obszarów geograficznych objętych poszczególnymi regionalnymi strukturami współpracy, z uwzględnieniem istniejących regionalnych struktur współpracy, ustanowienia kodeksów sieci i wytycznych dotyczących gazu ziemnego i wodoru, zmiany wytycznych określonych w załączniku oraz określenia wytycznych dotyczących nowej infrastruktury gazu ziemnego i wodoru. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (27). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te powinny otrzymać wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji powinni móc systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(94)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze zgodnie z art. 291 TFUE. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (28).

(95)

Kodeksy sieci i wytyczne powinny mieć zastosowanie do wszystkich punktów wejścia z państw trzecich i punków wyjścia do państw trzecich. W krótkim terminie ich skuteczne stosowanie mogą utrudniać szczególne okoliczności, w tym istnienie długoterminowych ustaleń umownych lub trudności prawne związane z wprowadzaniem procedury rozstrzygania sporów z operatorami sieci przesyłowych lub dostawcami gazu ziemnego mającymi siedzibę w państwach trzecich. W przypadku gdy jest to obiektywnie uzasadnione, organy regulacyjne powinny móc wystąpić do Komisji o odstępstwo od stosowania kodeksów sieci lub wytycznych, lub ich konkretnych postanowień, których nie można wdrożyć w punktach wejścia z państw trzecich i punktach wyjścia do państw trzecich. Takie odstępstwa powinny być ograniczone do minimalnego czasu niezbędnego, aby usunąć istniejące przeszkody w stosowaniu kodeksów sieci lub wytycznych.

(96)

Aby zapewnić efektywne funkcjonowanie europejskich sieci wodorowych, operatorzy sieci wodorowych powinni być odpowiedzialni za eksploatację, utrzymanie i rozwój sieci transportu wodoru w ścisłej współpracy z innymi operatorami sieci wodorowych, a także z innymi operatorami systemów, z którymi ich sieci są połączone, w tym potrzeby celu ułatwienia integracji systemu energetycznego.

(97)

Istnienie norm zharmonizowanych na poziomie Unii służy właściwemu funkcjonowaniu rynku wewnętrznego. Po opublikowaniu odniesienia do takiej normy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zgodność z nią powinna pociągać za sobą domniemanie zgodności z odpowiednimi wymogami określonymi w środku wykonawczym przyjętym na podstawie niniejszego rozporządzenia, choć należy też zezwolić na wykazywanie takiej zgodności innymi środkami. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 (29) Komisja może zwrócić się do europejskich organizacji normalizacyjnych o opracowanie specyfikacji technicznych oraz norm europejskich i norm zharmonizowanych. Jedną z głównych ról norm zharmonizowanych powinna być pomoc producentom w stosowaniu środków wykonawczych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia i dyrektywy (UE) 2024/1788.

(98)

Obecne unijne ramy normalizacji, które opierają się na rozporządzeniu (UE) nr 1025/2012, stanowią domyślne ramy dla opracowywania norm, które zapewniają domniemanie zgodności z odpowiednimi wymogami niniejszego rozporządzenia lub z wymogami określonymi w konkretnych aktach delegowanych lub wykonawczych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia. Normy europejskie powinny być ukierunkowane na rynek oraz powinny uwzględniać interes publiczny, a także cele polityki, które zostały jasno określone w skierowanym do co najmniej jednej europejskiej organizacji normalizacyjnej wniosku Komisji dotyczącym opracowania norm zharmonizowanych w ustalonym terminie i na podstawie konsensusu. Jednakże w przypadku braku odpowiednich odniesień do norm zharmonizowanych, zablokowania procesu normalizacji lub opóźnień w tworzeniu odpowiednich norm zharmonizowanych Komisja powinna mieć możliwość ustanowienia – w drodze aktów delegowanych lub wykonawczych – wspólnych specyfikacji dotyczących wymogów niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że zrobi to z należytym poszanowaniem roli i funkcji europejskich organizacji normalizacyjnych. Wariant ten należy rozumieć jako wyjątkowe rozwiązanie awaryjne mające ułatwić operatorom stosowanie odpowiednich środków na podstawie aktów delegowanych lub wykonawczych przyjętych na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz dyrektywy (UE) 2024/1788. Jeżeli opóźnienie w ustanawianiu norm zharmonizowanych wynika ze złożoności technicznej danej normy, Komisja powinna wziąć to pod uwagę, zanim rozważy ustanowienie wspólnych specyfikacji.

(99)

Aby w pełni uwzględnić wymogi w zakresie jakości użytkowników końcowych wodoru, specyfikacje techniczne i normy jakości wodoru w sieci wodorowej powinny uwzględniać już istniejące normy określające takie wymogi dla użytkowników końcowych, na przykład normę EN 17124.

(100)

Operatorzy sieci przesyłowej wodorowej powinni budować wystarczającą transgraniczną zdolność transportu wodoru, zaspokajającą wszelkie ekonomicznie uzasadnione i technicznie wykonalne zapotrzebowanie na taką zdolność i umożliwiającą tym samym integrację rynku.

(101)

Mając na uwadze potencjał wodoru jako nośnika energii oraz możliwość prowadzenia przez państwa członkowskie handlu wodorem z państwami trzecimi, konieczne jest wyjaśnienie, że obowiązki zgłaszania umów międzyrządowych w dziedzinie energii dotyczących gazu ziemnego zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/684 (30) mają zastosowanie również do umów międzyrządowych dotyczących wodoru, w tym związków wodoru, takich jak amoniak i ciekłe organiczne nośniki wodoru. Należy zatem odpowiednio zmienić tę decyzję.

(102)

Należy zdecydowanie wspierać inwestycje w istotną nową infrastrukturę, zapewniając jednocześnie właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego gazu ziemnego i wodoru. Aby zwiększyć korzystny wpływ objętych zwolnieniami projektów infrastrukturalnych na konkurencję i bezpieczeństwo dostaw, należy w fazie planowania projektu badać zainteresowanie ze strony rynku oraz wdrażać zasady zarządzania ograniczeniami. W przypadku gdy infrastruktura znajduje się na terytorium więcej niż jednego państwa członkowskiego, ACER powinna rozpatrywać wniosek o zwolnienie jako ostatnia instancja, aby lepiej uwzględniać transgraniczne następstwa zwolnienia oraz ułatwić obsługę administracyjną tego wniosku. Ponadto ze względu na wyjątkowy profil ryzyka budowy tych nowych dużych projektów infrastrukturalnych objętych zwolnieniami powinna istnieć możliwość tymczasowego przyznawania przedsiębiorstwom mającym interes w odniesieniu do dostaw i produkcji pełnych lub częściowych odstępstw od zasad rozdziału dla danych projektów. Ze względów bezpieczeństwa dostaw możliwość przyznania tymczasowych odstępstw powinna mieć zastosowanie w szczególności do nowych gazociągów znajdujących się w Unii i transportujących gaz z państw trzecich do Unii. Zwolnienia i odstępstwa przyznane na podstawie dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/55/WE (31) i 2009/73/WE (32) powinny nadal mieć zastosowanie przez okres, na który zostały przyznane.

(103)

Eskalacja rosyjskiej agresji wojskowej przeciwko Ukrainie od lutego 2022 r. doprowadziła do spadku dostaw gazu ziemnego z tego państwa, a zasoby pochodzące ze sprzedaży gazu ziemnego posłużyły do finansowania wojny prowadzonej przez Rosję tuż za granicą Unii. W szczególności wstrzymano przepływy gazu ziemnego z Rosji przez Białoruś i gazociąg Nord Stream 1, a dostawy gazu ziemnego przez Ukrainę stale się zmniejszają, co poważnie zagraża bezpieczeństwu dostaw energii w całej Unii. Wykorzystywanie ograniczeń dostaw gazu ziemnego jako broni oraz manipulowanie rynkami poprzez celowe zakłócanie przepływów gazu ziemnego obnażyły słabości i zależności w Unii i jej państwach członkowskich, co bez wątpienia może mieć bezpośredni, poważny wpływ na ich podstawowe interesy bezpieczeństwa międzynarodowego. Z wcześniejszych doświadczeń wynika również, że gaz ziemny można wykorzystywać jako broń oraz w celu manipulowania rynkami energii, na przykład poprzez akumulację rezerw zdolności w infrastrukturze gazu ziemnego, ze szkodą dla podstawowych interesów Unii w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego. Aby złagodzić skutki takich zdarzeń zarówno obecnie, jak i w przyszłości, państwa członkowskie wyjątkowo powinny mieć możliwość podejmowania proporcjonalnych środków w celu ograniczenia tymczasowego składania przez dowolnego pojedynczego użytkownika sieci ofert z góry na przepustowość w punktach wejścia i w terminalach LNG na dostawy z Federacji Rosyjskiej i Białorusi, w przypadku gdy wymaga tego ochrona podstawowych interesów tych państw członkowskich oraz Unii w zakresie bezpieczeństwa, biorąc również pod uwagę potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa dostaw w Unii. W uzasadnionych przypadkach powinno być możliwe przedłużenie obowiązywania takich środków tymczasowych. Możliwość ta powinna mieć zastosowanie tylko w odniesieniu do Federacji Rosyjskiej i Białorusi, aby umożliwić państwom członkowskim reagowanie odpowiednimi środkami na wszelkie wynikające z tej sytuacji zagrożenia dla podstawowych interesów tych państw członkowskich oraz Unii w zakresie bezpieczeństwa, w tym przez stopniowe zmniejszanie ich zależności od rosyjskich paliw kopalnych, między innymi poprzez podejmowanie wczesnych działań zgodnie z celami REPowerEU. Wszelkie takie ograniczenia nie powinny być sprzeczne z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii lub państw członkowskich oraz powinny być zgodne z art. XXI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu. Przed zastosowaniem jakichkolwiek takich ograniczeń państwa członkowskie powinny skonsultować się z Komisją oraz – o ile dane ograniczenie może mieć na nie wpływ – z innymi państwami członkowskimi, Umawiającymi się Stronami Wspólnoty Energetycznej, Umawiającymi się Stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, a także brać pod uwagę sytuację w tych państwach członkowskich i państwach trzecich, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa dostaw. Oceniając stosowność i zakres wszelkich planowanych ograniczeń, państwa członkowskie powinny należycie uwzględnić potencjalne skutki swoich środków dla innych państw członkowskich, a w szczególności przestrzegać zasady solidarności energetycznej, w tym również z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw.

(104)

Europejski sektor energetyczny przechodzi istotną zmianę, zmierzając ku wysoce efektywnej gospodarce niskoemisyjnej opartej na odnawialnych źródłach energii, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw i konkurencyjności. Podczas gdy cyberbezpieczeństwo w podsektorze energii elektrycznej już się rozwija dzięki kodeksowi sieciowemu dotyczącemu transgranicznego przepływu energii elektrycznej, zapewnienie bezpieczeństwa systemu energetycznego Unii wymaga obowiązkowych przepisów sektorowych dla podsektora gazu ziemnego.

(105)

W odpowiedzi na znaczny wzrost cen energii w całej Unii, który odnotowano jesienią 2021 r., oraz na jego negatywne skutki, w komunikacie Komisji z dnia 13 października 2021 r., zatytułowanym „Zwalczanie rosnących cen energii: zestaw narzędzi do działania i wsparcia”, podkreślono znaczenie właściwie funkcjonującego rynku wewnętrznego energii oraz lepszej koordynacji transgranicznego bezpieczeństwa dostaw dla odporności na przyszłe wstrząsy. W dniu 20 i 21 października 2021 r. Rada Europejska przyjęła konkluzje, w których zwróciła się do Komisji o szybkie rozważenie środków zwiększających odporność unijnego systemu energetycznego oraz rynku wewnętrznego energii, w tym środków zwiększających bezpieczeństwo dostaw. W odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę Komisja przedstawiła w dniu 8 marca 2022 r. plan REPowerEU w celu stopniowego uniezależnienia Unii od rosyjskich paliw kopalnych oraz przyspieszenia przechodzenia na czystą energię. Aby pomóc w spójnej i terminowej odpowiedzi na ten kryzys oraz ewentualne nowe kryzysy na poziomie Unii, w niniejszym rozporządzeniu oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 (33) należy wprowadzić szczegółowe przepisy służące poprawie współpracy i odporności, w szczególności zasad solidarności. Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2017/1938.

(106)

Jak wykazano w ogólnounijnych symulacjach z 2017, 2021 i 2022 r., współpraca regionalna i środki solidarności mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia odporności Unii w razie poważnego pogorszenia się sytuacji w zakresie dostaw. Środki solidarności mające zastosowanie w sytuacjach nadzwyczajnych powinny zapewniać transgraniczne dostawy odbiorcom chronionym zgodnie z zasadami solidarności, takim jak gospodarstwa domowe. Państwa członkowskie powinny przyjąć środki niezbędne do wykonania przepisów dotyczących mechanizmu solidarności, w tym w drodze uzgodnień technicznych, prawnych i finansowych między zainteresowanymi państwami członkowskimi. Państwa członkowskie powinny szczegółowo opisać te uzgodnienia w swoich planach na wypadek sytuacji nadzwyczajnej. Do państw członkowskich, które nie zawarły umów dwustronnych, powinny mieć zastosowanie zasady domyślne niniejszego rozporządzenia, aby zapewnić taką rzeczywistą solidarność.

(107)

Takie środki solidarnościowe mogą zatem prowadzić do powstania obowiązku wypłaty przez dane państwo członkowskie rekompensaty dla tych, na których środki te będą miały wpływ. Aby zapewnić wypłacenie uczciwej i uzasadnionej rekompensaty przez państwo członkowskie zwracające się o solidarne wsparcie państwu członkowskiemu udzielającemu solidarnego wsparcia, organy regulacyjne i ACER, jako organy niezależne, powinny mieć uprawnienia do przeprowadzenia audytu kwoty rekompensaty żądanej i wypłaconej, a w razie potrzeby również do wystąpienia o korektę, w szczególności przy uwzględnieniu poziomu kosztów pośrednich poniesionych w związku z udzieleniem solidarnego wsparcia na podstawie środków nierynkowych. Nowo nawiązana współpraca między pośrednio połączonymi państwami członkowskimi stosującymi środki rynkowe na podstawie niniejszego rozporządzenia również pomaga zmniejszyć potencjalnie znaczne koszty, które mogłyby powstać w razie stosowania droższych środków nierynkowych.

(108)

Zapewnienie dobrowolnych dostaw gazu ziemnego z wykorzystaniem środków rynkowych na rzecz pośrednio połączonych państw członkowskich powinno być wprowadzone w rozporządzeniu (UE) 2017/1938 w szczególności, aby uniknąć sytuacji, gdy bezpośrednio połączone państwa członkowskie musiałyby stosować środki nierynkowe, podczas gdy inne niepołączone bezpośrednio państwo członkowskie mogłoby zapewnić ilości gazu ziemnego na potrzeby solidarnego wsparcia za pomocą środków rynkowych. Dobrowolny charakter środków rynkowych i wynikającego z tego wkładu gazu ziemnego pozostają bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich dotyczących oceny i terminowego informowania, czy i jak środki rynkowe mogą zapewnić wymagany gaz ziemny. Taki mechanizm ma zmniejszać pośrednie i ogólne koszty solidarności poprzez unikanie stosowania droższych środków nierynkowych. Solidarność między pośrednio połączonymi państwami członkowskimi pozwala rozłożyć obciążenia na większą liczbę państw członkowskich oraz ułatwia państwom członkowskim, które nie mają instalacji LNG, dostęp do światowych dostaw LNG.

(109)

Oparte na analizie ryzyka podejście do oceny bezpieczeństwa dostaw gazu oraz wprowadzenie środków zapobiegawczych i łagodzących powinno obejmować scenariusze analizujące wpływ zmniejszenia zapotrzebowania na gaz ziemny dzięki oszczędnościom energii lub środkom efektywności energetycznej, w tym w ogólnounijnych symulacjach scenariuszy zakłóceń dostaw gazu ziemnego i zakłóceń w infrastrukturze zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Analiza scenariuszy oszczędności energii i efektywności energetycznej zapewnia dostosowanie symulacji ogólnounijnej, a także późniejszych krajowych i wspólnych ocen ryzyka oraz środków zapobiegawczych, do przyszłych wyzwań oraz ich zgodność z zasadą „efektywność energetyczna przede wszystkim” i z unijnymi celami neutralności klimatycznej określonymi w rozporządzeniu (UE) 2021/1119, a także ich wkład w stopniowe zmniejszanie zależności Unii od rosyjskich paliw kopalnych. Niniejsze rozporządzenie umożliwia również państwom członkowskim zmniejszenie zużycia gazu innego niż niezbędne u odbiorców chronionych, aby ułatwić uzyskanie większych oszczędności gazu ziemnego, w szczególności w czasie kryzysu.

(110)

Nadal utrzymują się zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw gazu spowodowane rosyjską napaścią wojskową na Ukrainę, które uzasadniały zmiany w rozporządzeniu (UE) 2017/1938 wprowadzone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1032 (34). Należy mieć także na uwadze kolejne zagrożenia, takie jak dalsze zakłócenia w funkcjonowaniu infrastruktury krytycznej w następstwie aktów sabotażu wymierzonych w gazociągi Nord Stream we wrześniu 2022 r. oraz przerwania gazociągu Balticconnector w październiku 2023 r., a także pogorszenie warunków geopolitycznych i wzrost zagrożeń w regionach zaopatrujących, na przykład w związku z kryzysem na Bliskim Wschodzie. W związku z tym, sprawozdaniu, które Komisja ma przedłożyć do dnia 28 lutego 2025 r., powinien w razie potrzeby towarzyszyć wniosek ustawodawczy dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) 2017/1938.

(111)

Niektóre przepisy niniejszego rozporządzenia oparte są na środkach kryzysowych wprowadzonych rozporządzeniem Rady (UE) 2022/2576 (35) w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie i późniejszy kryzys w dostawach gazu ziemnego. Podczas gdy rozporządzenie (UE) 2022/2576 było odpowiedzią na nagły i poważny kryzys w dostawach gazu ziemnego, w tym w drodze odstępstwa od istniejących stałych ram, celem niniejszego rozporządzenia jest przekształcenie niektórych środków kryzysowych w trwałe elementy funkcjonowania rynku gazu ziemnego. Dotyczy to w szczególności mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego, środków mających zwiększać wykorzystanie instalacji LNG i magazynowania gazu ziemnego, a także dodatkowych środków solidarnościowych w razie sytuacji nadzwyczajnej związanej z gazem ziemnym. Wdrożenie tych trwałych elementów funkcjonowania rynku gazu ziemnego wymaga jednak czasu, między innymi z uwagi na niezbędne procedury przetargowe związane ze stałym mechanizmem agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego, które nie zakończą się przed końcem 2024 r. Ponadto według oczekiwań ryzyko związane z dostawami gazu ziemnego będzie utrzymywać się w Unii przez cały 2024 r. Aby zatem dać wystarczająco dużo czasu na przygotowanie tych środków oraz uniknąć ich pokrywania się ze środkami wprowadzonymi rozporządzeniem (UE) 2022/2576, odpowiednie przepisy niniejszego rozporządzenia powinny mieć zastosowanie dopiero od dnia 1 stycznia 2025 r. Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące ustanowienia i wyboru dostawcy usług do wykonywania zadań mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego powinny mieć zastosowanie od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, tak aby zapewnić funkcjonowanie mechanizmu od dnia wygaśnięcia rozporządzenia (UE) 2022/2576.

(112)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 (36) oraz rozporządzenia (UE) 2019/942 i (UE) 2022/869.

(113)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie sprawiedliwych zasad dotyczących warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, instalacji magazynowania i LNG, a także środków dotyczących mechanizmu agregacji zapotrzebowania i wspólnych zakupów gazu ziemnego oraz mechanizmu wspierania rozwoju rynku wodoru, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki takiego działania możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,