(1)

W Traktacie między Republiką Francuską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej dotyczącym budowy i eksploatacji stałego połączenia przez kanał La Manche przez prywatnych koncesjonariuszy, podpisanym w Canterbury 12 lutego 1986 r. (zwanym dalej „traktatem z Canterbury”), ustanowiono Komisję Międzyrządową mającą za zadanie prowadzenie nadzoru nad wszystkimi kwestiami dotyczącymi budowy i eksploatacji stałego połączenia przez kanał La Manche (zwaną dalej „Komisją Międzyrządową”).

(2)

Od zakończenia okresu przejściowego przewidzianego w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (3) zarządca infrastruktury stałego połączenia przez kanał La Manche oraz przedsiębiorstwa kolejowe działające na stałym połączeniu przez kanał La Manche podlegają dwóm różnym systemom prawnym w zakresie bezpieczeństwa i interoperacyjności kolei.

(3)

Pismem z dnia 16 lipca 2020 r. Republika Francuska zwróciła się do Unii o upoważnienie do wynegocjowania i zawarcia ze Zjednoczonym Królestwem umowy międzynarodowej w sprawie wymogów bezpieczeństwa i interoperacyjności w odniesieniu do stałego połączenia przez kanał La Manche. Zgodnie z tym wnioskiem decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1531 (4) upoważniono Republikę Francuską do wynegocjowania umowy w celu zapewnienia jednolitego i dynamicznego stosowania prawa Unii, w szczególności rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 (5) oraz dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 (6) i (UE) 2016/798 (7), w odniesieniu do całego stałego połączenia przez kanał La Manche. W decyzji (UE) 2020/1531 określono również warunki, na jakich Komisja Międzyrządowa może nadal pełnić rolę krajowego organu ds. bezpieczeństwa odpowiedzialnego za część stałego połączenia przez kanał La Manche podlegającą jurysdykcji Republiki Francuskiej.

(4)

Z negocjacji między Republiką Francuska a Zjednoczonym Królestwem jasno wynika, że umowa na warunkach określonych we wspomnianej decyzji nie doprowadzi do zawarcia porozumienia zadowalającego obie strony. Pismem z dnia 23 marca 2023 r. Republika Francuska wyraziła zatem zamiar wynegocjowania i zawarcia innej umowy. W związku z tym proponuje się alternatywne upoważnienie.

(5)

Umowa międzynarodowa z państwem trzecim w sprawie bezpieczeństwa i interoperacyjności kolei w sytuacjach transgranicznych może mieć wpływ na obszar objęty w znacznym stopniu prawem Unii, w szczególności rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 i dyrektywami (UE) 2016/798 i (UE) 2016/797. W związku z tym każda taka umowa wchodzi w zakres wyłącznej kompetencji zewnętrznej Unii. Państwa członkowskie mogą negocjować lub zawierać takie umowy tylko wtedy, gdy zostaną do tego upoważnione przez Unię zgodnie z art. 2 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Ponieważ taka umowa dotyczy obszarów objętych obowiązującym prawem Unii w dziedzinie transportu, konieczne jest również, aby prawodawca Unii przyznał takie upoważnienie zgodnie z procedurą ustawodawczą, o której mowa w art. 91 TFUE.

(6)

Biorąc pod uwagę szczególną sytuację stałego połączenia przez kanał La Manche jako połączenia kolejowego obejmującego jeden złożony obiekt inżynieryjny położony częściowo na terytorium Republiki Francuskiej, a częściowo w państwie trzecim, należy upoważnić Republikę Francuską do wynegocjowania, podpisania i zawarcia umowy międzynarodowej ze Zjednoczonym Królestwem w odniesieniu do stosowania spójnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i interoperacyjności stałego połączenia przez kanał La Manche (zwanej dalej „uUmową”), a także w celu zapewnienia współpracy między francuskim krajowym organem ds. bezpieczeństwa, a mianowicie Établissement Public de Sécurité Ferroviaire (EPSF), a krajowym organem ds. bezpieczeństwa Zjednoczonego Królestwa, a mianowicie Office of Rail and Road (ORR).

(7)

Część stałego połączenia przez kanał La Manche podlegająca jurysdykcji Republiki Francuskiej powinna być nadal regulowana przepisami prawa Unii. Należy zabezpieczyć zasady pierwszeństwa i, gdy ma to zastosowanie, bezpośredniego skutku prawa Unii oraz odpowiednie kompetencje instytucji i organów Unii.

(8)

Spory między Republiką Francuską a Zjednoczonym Królestwem dotyczące stosowania Umowy nie powinny być przedkładane trybunałowi arbitrażowemu ustanowionemu na mocy art. 19 traktatu z Canterbury ani nie powinny podlegać żadnym innym prawnie wiążącym środkom rozstrzygania sporów.

(9)

Zgodnie z art. 3 rozporządzenia (UE) 2016/796 Agencja Kolejowa Unii Europejskiej powinna nadal ponosić wyłączną odpowiedzialność z tytułu powierzonych jej funkcji i uprawnień, a EPSF powinien – zgodnie z art. 16 dyrektywy (UE) 2016/798 – pozostać niezależny w zakresie podejmowania decyzji. W związku z tym – w odniesieniu do kwestii poruszonych w Umowie – rola Komisji Międzyrządowej i organu ds. bezpieczeństwa ustanowionych na mocy traktatu z Canterbury powinna ograniczać się do koordynowania działań EPSF i ORR. Akty regulacyjne Komisji Międzyrządowej i organu ds. bezpieczeństwa ani ich skutki nie powinny wpływać na autonomię podejmowania decyzji przez EPSF zgodnie z prawem Unii.

(10)

W celu zapewnienia ciągłego prawidłowego wdrażania prawa Unii w części stałego połączenia przez kanał La Manche podlegającej jurysdykcji Republiki Francuskiej oraz w celu zapewnienia Komisji możliwości nadzorowania jego stosowania pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości, z uwzględnieniem pilnych przypadków, Republika Francuska powinna zachować prawo do jednostronnego zawieszenia lub rozwiązania Umowy.

(11)

W celu uwzględnienia ewentualnych przyszłych zmian w prawie Unii, w szczególności w rozporządzeniu (UE) 2016/796 oraz dyrektywach (UE) 2016/797 i (UE) 2016/798, w Umowie należy również przewidzieć postanowienia dotyczące jej zmiany. Komisja powinna być upoważniona do zezwolenia Republice Francuskiej na zmianę Umowy zgodnie z określoną w tej Umowie procedurą wprowadzania zmian, pod warunkiem że takie zmiany są ograniczone do dostosowań w celu odzwierciedlenia zmian w prawie Unii.

(12)

W interesie Unii należy również upoważnić Republikę Francuską do negocjowania dalszych zmian do umowy zawartej na podstawie upoważnienia w niniejszej decyzji, odzwierciedlających warunki określone w decyzji (UE) 2020/1531. Upoważnienie przyznane przez Unię w decyzji (UE) 2020/1531 powinno zatem pozostać w mocy w zakresie, w jakim umowa zawarta na podstawie niniejszego upoważnienia może zostać zmieniona w celu odzwierciedlenia warunków określonych w tej decyzji,

a)

Umowa jest pod każdym względem zgodna z prawem Unii. Zapewnia się zgodność z zasadami pierwszeństwa i, w stosownych przypadkach, bezpośredniego skutku prawa Unii;

b)

spory między Republiką Francuską a Zjednoczonym Królestwem dotyczące stosowania umowy nie mogą być przedkładane trybunałowi arbitrażowemu ustanowionemu na mocy art. 19 traktatu z Canterbury ani nie mogą podlegać żadnym innym prawnie wiążącym środkom rozstrzygania sporów;

c)

Republika Francuska zachowuje prawo do jednostronnego zawieszenia lub wypowiedzenia Umowy w celu zapewnienia pełnego, prawidłowego i sprawnego stosowania prawa Unii w odniesieniu do części stałego połączenia przez kanał La Manche podlegającej jej jurysdykcji;

d)

w Umowie przewiduje się mechanizm jej zmiany w celu dostosowania do zmian w prawie Unii;

e)

zapewnia się niezależność i odpowiednie uprawnienia przyznane na mocy prawa Unii Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i EPSF jako krajowemu organowi i ds. bezpieczeństwa w rozumieniu dyrektywy (UE) 2016/798, a w szczególności: