1.   W niniejszym rozporządzeniu ustanowiono środki dotyczące funkcjonowania systemów skuteczności działania i opłat dla służb żeglugi powietrznej i funkcji sieciowych.

2.   Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do zapewniania służb żeglugi powietrznej oraz funkcji sieciowych na potrzeby ogólnego ruchu lotniczego w regionie europejskim („EUR”) Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego („ICAO”), gdzie za zapewnianie służb żeglugi powietrznej odpowiadają państwa członkowskie.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do:

Na potrzeby ustalania docelowych parametrów oraz monitorowania skuteczności działania w zakresie efektywności kosztowej niniejsze rozporządzenie ma również zastosowanie do organów lub podmiotów ponoszących kwalifikowalne koszty odzyskiwane w formie opłat od użytkowników, o których mowa w art. 15 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 550/2004 i art. 22 ust. 1 akapit trzeci niniejszego rozporządzenia.

3.   Niniejsze rozporządzenie stosuje się do terminalowych służb żeglugi powietrznej zapewnianych w portach lotniczych, które znajdują się na terytorium państw członkowskich i obsługują co najmniej 80 000 operacji lotniczych wykonywanych według wskazań przyrządów (IFR) rocznie.

4.   Państwa członkowskie mogą zdecydować o stosowaniu przepisów niniejszego rozporządzenia również w odniesieniu do terminalowych służb żeglugi powietrznej zapewnianych w portach lotniczych znajdujących się na ich terytorium innych niż te, o których mowa w ust. 3.

5.   Państwa członkowskie mogą zdecydować o stosowaniu przepisów niniejszego rozporządzenia również w odniesieniu do:

6.   Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję o wszelkich decyzjach podjętych na mocy ust. 4 lub 5.

Państwa członkowskie zapewniają, aby czas obowiązywania tych decyzji odpowiadał danemu okresowi odniesienia. Nie mogą zmienić ani wycofać tych decyzji w trakcie okresu odniesienia.

7.   Niniejsze rozporządzenie stosuje się do trzeciego okresu odniesienia określonego w art. 7 i do kolejnych okresów odniesienia.

1.   Jeżeli jest to konieczne do wykonywania przez krajowe organy nadzoru zadań związanych z precyzyjnym uregulowaniem kwestii funkcjonowania systemu skuteczności działania, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej na żądanie i bez zwłoki udostępniają tym organom:

2.   Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej ułatwiają działania niezbędne do monitorowania, o którym mowa w art. 37 ust. 1, podejmowane przez właściwy krajowy organ nadzoru lub inny podmiot działający w jego imieniu zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskiego tego organu, w szczególności przez udostępnianie na wniosek istotnych dokumentów, danych, informacji i ustnych wyjaśnień oraz – w przypadku gdy prawo krajowe tego państwa członkowskiego na to pozwala i zgodnie z tym prawem krajowym – przez umożliwianie dostępu do istotnych obiektów i gruntów lub do istotnych pojazdów.

1.   Trzeci okres odniesienia obejmuje lata kalendarzowe 2020–2024 włącznie.

2.   Każdy kolejny okres odniesienia obejmuje pięć lat kalendarzowych.

3.   Czas trwania okresów odniesienia określony w ust. 1 i 2 nie narusza przepisów art. 10 ust. 6.

1.   Kluczowe wskaźniki skuteczności działania i wskaźniki monitorowania skuteczności działania służb żeglugi powietrznej na szczeblu unijnym dla każdego kluczowego obszaru skuteczności działania ustanowiono w załączniku I sekcja 1.

2.   Kluczowe wskaźniki skuteczności działania i wskaźniki monitorowania skuteczności działania służb żeglugi powietrznej na szczeblu krajowym lub na szczeblu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej ustanowiono w załączniku I sekcja 2.

3.   Kluczowe wskaźniki skuteczności działania i wskaźniki monitorowania skuteczności działania funkcji sieciowych ustanowiono w załączniku I sekcja 3.

4.   Oprócz wskaźników, o których mowa w ust. 2, państwa członkowskie mogą ustanowić dodatkowe kluczowe wskaźniki skuteczności działania i wskaźniki monitorowania w szczególności w odniesieniu do kwestii cywilno-wojskowych lub meteorologicznych.

1.   Najpóźniej na 19 miesięcy przed rozpoczęciem okresu odniesienia krajowe organy nadzoru udostępniają Komisji dane dotyczące kosztów pierwotnych i informacje o prognozach ruchu, o których mowa w art. 10 ust. 2 lit. f), na kolejny okres odniesienia, jako wkład w ustalanie ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania.

2.   Najpóźniej na 15 miesięcy przed rozpoczęciem okresu odniesienia Komisja publikuje orientacyjne ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania, obejmujące roczne minimalne i maksymalne wartości przedziału, w którym Komisja zamierza ustalić ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania.

W sprawie tych orientacyjnych przedziałów parametrów docelowych Komisja konsultuje się z zainteresowanymi stronami, o których mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 549/2004, innymi właściwymi osobami i organizacjami oraz, w odniesieniu do kwestii bezpieczeństwa, z Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego.

3.   Najpóźniej na siedem miesięcy przez rozpoczęciem okresu odniesienia Komisja przyjmuje zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 549/2004 ogólnounijne docelowe parametry skuteczności działania dla kluczowych wskaźników skuteczności działania, o których mowa w art. 8 ust. 1.

W tym celu Komisja:

4.   Wraz z przyjęciem ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania Komisja ustanawia:

1.   Krajowe organy nadzoru sporządzają, na szczeblu krajowym lub na szczeblu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej, plany skuteczności działania.

2.   Plany skuteczności działania, które sporządza się zgodnie ze wzorem podanym w załączniku II, zawierają:

Jeżeli chodzi o lit. f) i g), krajowe organy nadzoru mogą jednak zdecydować o wykorzystaniu innych prognoz ruchu na trasach i w terminalach niż oparte na prognozie bazowej STATFOR. W takim przypadku konsultują się z przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej i zainteresowanymi instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej oraz przedstawiają powody wykorzystania w planie skuteczności działania innych prognoz. Należy wskazać związki wszelkich różnic z prognozą bazową STATFOR z określonymi czynnikami lokalnymi, które w niewystarczającym stopniu uwzględniono w prognozie bazowej STATFOR. Te same prognozy stosuje się do wszystkich kluczowych obszarów skuteczności działania.

3.   Plany skuteczności działania mogą zawierać dodatkowe docelowe parametry skuteczności działania ustalone na podstawie kluczowych wskaźników skuteczności działania, o których mowa w art. 8 ust. 4. Wspomniane docelowe parametry służą realizacji docelowych parametrów skuteczności działania, o których mowa w art. 9 ust. 3 oraz w niniejszym artykule ust. 2 lit. a).

4.   Zgodnie z art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ust. 3 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 549/2004 krajowe organy nadzoru konsultują z instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej, przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej oraz, w stosownych przypadkach, operatorami portów lotniczych i koordynatorami portów lotniczych projekty planów skuteczności działania, w tym zawarte w nich docelowe parametry skuteczności działania i systemy zachęt.

5.   Menedżer sieci sporządza plan skuteczności działania sieci. W planie tym, sporządzonym zgodnie ze wzorem podanym w załączniku III, uwzględnia się:

6.   W przypadku gdy, jak określono w art. 11 ust. 3 lit. c) akapit czwarty rozporządzenia (WE) nr 549/2004, Komisja dokona korekty ogólnounijnych docelowych parametrów skuteczności działania, państwa członkowskie dokonują korekty swoich planów skuteczności działania i uwzględniają skorygowane docelowe parametry skuteczności działania zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

1.   Systemy zachęt uwzględnione w planach skuteczności działania przyjętych przez państwa członkowskie:

2.   Systemy zachęt w odniesieniu do docelowych parametrów skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania dotyczącym efektywności kosztowej są uregulowane w art. 27 i 28.

3.   Systemy zachęt w odniesieniu do docelowych parametrów skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania dotyczącym przepustowości są zgodne z zasadami określonymi w ust. 1 oraz z następującymi zasadami:

4.   Systemy zachęt uwzględnione w planach skuteczności działania przyjętych przez państwa członkowskie mogą również obejmować zachęty finansowe do realizacji docelowych parametrów skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania dotyczącym ochrony środowiska lub do realizacji dodatkowych docelowych parametrów skuteczności działania, o których mowa w art. 10 ust. 3, zgodnie z ust. 1 lit. b) i c) oraz pod warunkiem że są one skuteczne i proporcjonalne. Wspomniane systemy zachęt należy stosować oprócz i niezależnie od systemów zachęt, o których mowa w ust. 2 i 3. Łączna korzyść finansowa lub strata finansowa wynikająca z tych systemów zachęt nie może przekraczać odpowiednio 2 % i 4 % kosztów ustalonych za rok n.

1.   Komisja weryfikuje, czy projekty planów skuteczności działania przedłożone przez państwa członkowskie zgodnie z art. 12, zawierają wszystkie elementy niezbędne do oceny ich zgodności z wymogami wymienionymi w art. 10 ust. 2 i art. 10 ust. 4 oraz, w stosownych przypadkach, art. 10 ust. 3 i art. 10 ust. 5.

2.   Jeżeli po weryfikacji, o której mowa w ust. 1, Komisja stwierdzi, że brakuje co najmniej jednego elementu, wzywa zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie, w ciągu jednego miesiąca od daty otrzymania projektu planu skuteczności działania, do przekazania zaktualizowanego projektu takiego planu, zawierającego brakujący element lub brakujące elementy.

W takim przypadku zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie przedkładają Komisji zaktualizowany projekt planu skuteczności działania bez zbędnej zwłoki oraz w każdym przypadku w ciągu trzech tygodni od daty wezwania przez Komisję.

3.   Komisja rozpoczyna ocenę projektu planu skuteczności działania, o której mowa w art. 14, odpowiednio po stwierdzeniu w wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 1, że projekt planu skuteczności działania zawiera wszystkie wymagane elementy, lub po otrzymaniu zaktualizowanego projektu planu skuteczności działania, o którym mowa w ust. 2.

1.   Komisja ocenia zgodność krajowych docelowych parametrów skuteczności działania lub docelowych parametrów skuteczności działania na szczeblu FAB, uwzględnionych w projektach planów skuteczności działania, z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania na podstawie kryteriów określonych w załączniku IV pkt 1. Komisja może uzupełnić ocenę przez skorygowanie projektów planów skuteczności działania pod względem elementów określonych w załączniku IV pkt 2.

2.   Jeżeli w oparciu o ocenę, o której mowa w ust. 1, Komisja stwierdzi, że docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w projekcie planu skuteczności działania są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja przyjmuje – w ciągu pięciu miesięcy od daty otrzymania projektu planu skuteczności działania lub, w stosownych przypadkach, zaktualizowanego projektu planu skuteczności działania, o którym mowa w art. 13 ust. 2 – decyzję, w której informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

3.   Jeżeli w oparciu o ocenę, o której mowa w ust. 1, Komisja stwierdzi, że co najmniej jeden docelowy parametr skuteczności działania uwzględniony w projekcie planu skuteczności działania nie jest zgodny z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja przyjmuje – w ciągu pięciu miesięcy od daty otrzymania projektu planu skuteczności działania lub, w stosownych przypadkach, zaktualizowanego projektu planu skuteczności działania, o którym mowa w art. 13 ust. 2 – decyzję zawierającą zalecenia, o których mowa w art. 11 ust. 3 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 549/2004.

W takim przypadku zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie dokonują, w ciągu trzech miesięcy od daty przyjęcia decyzji przez Komisję, korekty docelowych parametrów skuteczności działania i podejmują właściwe działania odpowiednio korygując projekt planu skuteczności działania, uwzględniając zalecenia Komisji, oraz przedkładają Komisji skorygowany projekt planu skuteczności działania.

1.   Po otrzymaniu skorygowanego projektu planu skuteczności działania przedłożonego zgodnie z art. 14 ust. 3 Komisja ocenia skorygowany projekt planu skuteczności działania oraz zgodność uwzględnionych w nim skorygowanych docelowych parametrów skuteczności działania z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, na podstawie kryteriów określonych w załączniku IV pkt 1. Komisja może uzupełnić ocenę przez skorygowanie projektów planów skuteczności działania pod względem elementów określonych w załączniku IV pkt 2.

2.   Jeżeli w oparciu o ocenę, o której mowa w ust. 1, Komisja stwierdzi, że skorygowane docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w skorygowanym projekcie planu skuteczności działania są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja przyjmuje, w ciągu pięciu miesięcy od daty otrzymania skorygowanego projektu planu skuteczności działania, decyzję, w której informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

3.   Jeżeli w oparciu o ocenę, o której mowa w ust. 1, Komisja stwierdzi, że istnieją wątpliwości dotyczące zgodności skorygowanych docelowych parametrów skuteczności działania uwzględnionych w skorygowanym projekcie planu skuteczności działania z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja rozpoczyna, w ciągu pięciu miesięcy od daty otrzymania skorygowanego projektu planu skuteczności działania, szczegółowe badanie tych docelowych parametrów skuteczności działania i odpowiednich lokalnych uwarunkowań, żądając w stosownych przypadkach od krajowych organów nadzoru dodatkowych informacji, oraz informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

4.   Jeżeli po przeprowadzeniu szczegółowego badania, o którym mowa w ust. 3, Komisja stwierdzi, że skorygowane docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w skorygowanym projekcie planu skuteczności działania są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja przyjmuje, w ciągu pięciu miesięcy od daty rozpoczęcia szczegółowego badania, decyzję, w której informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

5.   Jeżeli po przeprowadzeniu szczegółowego badania, o którym mowa w ust. 3, Komisja stwierdzi, że skorygowane docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w skorygowanym projekcie planu skuteczności działania nie są zgodne z ogólnounijnymi docelowymi parametrami skuteczności działania, Komisja przyjmuje, w ciągu pięciu miesięcy od daty rozpoczęcia szczegółowego badania, decyzję, w której określa działania naprawcze do podjęcia przez zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie, zgodnie art. 11 ust. 3 lit. c) akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 549/2004.

6.   Jeżeli Komisja przyjęła decyzję, o której mowa w ust. 5, zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie informują Komisję, w ciągu trzech miesięcy od daty przyjęcia tej decyzji, o działaniach podjętych na jej podstawie, oraz przekazują informacje pozwalające wykazać, że podjęte działania są zgodne z tą decyzją.

7.   Na podstawie informacji przekazanych zgodnie z ust. 6 Komisja ocenia, czy działania podjęte przez zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie są wystarczające, aby zapewnić zgodność z decyzją, o której mowa w ust. 5, zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 549/2004 oraz w niniejszym rozporządzeniu.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że działania te są wystarczające, aby zapewnić zgodność z decyzją, o której mowa w ust. 5, informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że działania te nie są wystarczające, aby zapewnić zgodność z decyzją, o której mowa w ust. 5, informuje odpowiednio zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie oraz podejmuje, w stosownych przypadkach, działania w celu wyeliminowania niezgodności, w tym działania przewidziane w art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

1.   Jeżeli z uwagi na czas niezbędny do zakończenia procedur, o których mowa w art. 14 i 15, państwa członkowskie nie były w stanie przyjąć planów skuteczności działania przed rozpoczęciem okresu odniesienia zgodnie z art. 16, do momentu przyjęcia planów skuteczności działania stosuje się tymczasowo docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w najnowszej wersji projektów planów skuteczności działania.

2.   W sytuacji, o której mowa w ust. 1, po przyjęciu planów skuteczności działania docelowe parametry skuteczności działania w kluczowym obszarze dotyczącym efektywności kosztowej stosuje się wstecznie poprzez korektę stawek jednostkowych zgodnie z art. 29 ust. 5.

1.   W trakcie okresu odniesienia państwa członkowskie mogą dokonać korekty co najmniej jednego docelowego parametru skuteczności działania uwzględnionego w planie skuteczności działania oraz przyjąć odpowiednio zmienione plany skuteczności działania tylko wtedy, gdy spełnione są oba następujące warunki:

Komisja przyjmuje decyzję, o której mowa w lit. b), w ciągu siedmiu miesięcy od daty przedłożenia kompletnego wniosku przez zainteresowane państwo członkowskie lub państwa członkowskie.

2.   Żadne korekty docelowych parametrów skuteczności działania przyjęte w zastosowaniu niniejszego artykułu nie obowiązują wstecz.

1.   Menedżer sieci przedkłada Komisji projekt planu skuteczności działania sieci po jego zatwierdzeniu przez Radę ds. Zarządzania Siecią, jak określono w art. 18 ust. 1 lit. o) rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/123, najpóźniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem okresu odniesienia.

2.   Komisja ocenia, czy projekt planu skuteczności działania sieci spełnia kryteria określone w załączniku V.

Komisja może zwrócić się do menedżera sieci o przedłożenie korekty tego projektu planu skuteczności działania sieci jeśli jest to niezbędne do zapewnienia zgodności z kryteriami określonymi w załączniku V.

3.   Jeżeli Komisja stwierdzi, że projekt planu skuteczności działania sieci spełnia kryteria określone w załączniku V, przyjmuje go.

4.   Menedżer sieci publikuje i wdraża plan skuteczności działania sieci po jego przyjęciu przez Komisję na podstawie ust. 3.

5.   Jeżeli z uwagi na czas niezbędny do zakończenia procedur, o których mowa w ust. 2 i 3, Komisja nie przyjmie planu skuteczności działania sieci przed rozpoczęciem okresu odniesienia, do momentu przyjęcia przez Komisję planu skuteczności działania sieci stosuje się tymczasowo najnowszą wersję projektu planu skuteczności działania sieci zatwierdzoną przez Radę ds. Zarządzania Siecią.

1.   Koszty ustalone trasowych służb żeglugi powietrznej są finansowane z opłat trasowych nakładanych na użytkowników przestrzeni powietrznej oraz, gdy zastosowanie ma art. 25 ust. 3, z innych przychodów, o których mowa w tym artykule.

2.   Koszty ustalone terminalowych służb żeglugi powietrznej są finansowane z opłat terminalowych nakładanych na użytkowników przestrzeni powietrznej oraz, gdy zastosowanie ma art. 25 ust. 3, z innych przychodów, o których mowa w tym artykule.

3.   Przychody uzyskane z opłat trasowych lub z opłat terminalowych nie mogą służyć finansowaniu działalności komercyjnej instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej.

1.   Państwa członkowskie ustanawiają w przestrzeni powietrznej pozostającej w ich kompetencjach, w której użytkownikom przestrzeni powietrznej zapewniane są służby żeglugi powietrznej, co najmniej jedną strefę pobierania opłat do celów ponoszenia opłat trasowych („strefa pobierania opłat trasowych”) oraz co najmniej jedną strefę pobierania opłat do celów ponoszenia opłat terminalowych („strefa pobierania opłat terminalowych”).

Przed ustanowieniem lub zmianą tych stref państwa członkowskie konsultują się z zainteresowanymi przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej.

O ustanowieniu lub zmianie tych stref pobierania opłat państwa członkowskie informują Komisję oraz, w stosownych przypadkach, Centralne Biuro Opłat Trasowych organizacji Eurocontrol, co najmniej na siedem miesięcy przed rozpoczęciem okresu odniesienia.

2.   Państwa członkowskie dbają, by zasięg geograficzny stref pobierania opłat był jasno określony. Strefy pobierania opłat muszą być powiązane z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej i mogą obejmować usługi świadczone w odniesieniu do transgranicznej przestrzeni powietrznej przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej mającą siedzibę w innym państwie członkowskim.

3.   Jeżeli służby żeglugi powietrznej obsługujące przyloty i odloty statków powietrznych są zapewniane łącznie dla grupy portów lotniczych, państwa członkowskie mogą ustanowić szczególną strefę pobierania opłat terminalowych w określonej strefie terminala.

4.   Jeżeli państwa członkowskie zdecydują o ustanowieniu stref pobierania opłat trasowych lub stref pobierania opłat terminalowych, obejmujących przestrzeń powietrzną pozostającą w kompetencjach więcej niż jednego państwa członkowskiego, lub jeżeli państwa członkowskie zdecydują o ustanowieniu wspólnej strefy pobierania opłat, zainteresowane państwa członkowskie zapewnią spójne i jednolite stosowanie niniejszego rozporządzenia do zapewniania służb żeglugi powietrznej w danej przestrzeni powietrznej.

Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję i Centralne Biuro Opłat Trasowych organizacji Eurocontrol o każdej takiej decyzji.

5.   Państwa członkowskie mogą zmienić lub ustanowić nową strefę pobierania opłat terminalowych w trakcie okresu odniesienia, pod warunkiem że:

6.   Państwa członkowskie nie mogą zmieniać strefy pobierania opłat trasowych w trakcie okresu odniesienia.

1.   Podstawa kosztowa opłat trasowych i terminalowych obejmuje koszty ustalone związane z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej w danej strefie pobierania opłat.

Koszty ustalone nowych systemów zarządzania ruchem lotniczym i znaczących zmian w istniejących systemach zarządzania ruchem lotniczym uwzględnia się w podstawie kosztowej tylko jeżeli inwestycje te są spójne z wdrażaniem centralnego planu zarządzania ruchem lotniczym w Europie i w szczególności ze wspólnymi projektami, o których mowa w art. 15a ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Państwa członkowskie mogą zdecydować o uwzględnieniu w podstawie kosztowej następujących kosztów ustalonych poniesionych w związku z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej, zgodnie z art. 15 ust. 2 lit. b) zdanie drugie rozporządzenia (WE) nr 550/2004:

2.   Nie naruszając przepisów art. 18, koszty ustalone uwzględnione w podstawach kosztowych opłat trasowych i terminalowych określa się przed rozpoczęciem poszczególnych okresów odniesienia jako element planu skuteczności działania w ujęciu realnym oraz wyszczególnia się dla każdego roku kalendarzowego w ramach tego okresu według wartości rzeczywistych i nominalnych, z wyjątkiem kosztów ustalonych, o których mowa w ust. 1 akapit trzeci, oraz kosztów ustalonych, o których mowa w ust. 4 lit. c) i d), które określa się według wartości nominalnych w przypadku zastosowania systemu rachunkowości opartego na koncepcji kosztów historycznych.

3.   Koszty ustalone uwzględnione w podstawach kosztowych opłat trasowych i terminalowych oblicza się w walucie krajowej. W przypadku gdy ustanowiono wspólną strefę pobierania opłat z jedną stawką jednostkową, zainteresowane państwa członkowskie dbają o przeliczenie kosztów ustalonych na jedną walutę, którą może być EUR lub inna waluta krajowa jednego z zainteresowanych państw członkowskich, aby zapewnić przejrzyste wyliczenie jednej stawki jednostkowej w zastosowaniu art. 25 ust. 4.

4.   Koszty ustalone uwzględnione w podstawach kosztowych opłat trasowych i terminalowych obejmują:

Jeżeli chodzi o lit. a), koszty personelu obejmują: wynagrodzenia brutto, płatności za pracę w nadgodzinach, pracownicze składki na ubezpieczenie społeczne oraz koszty emerytur i koszty innych świadczeń. Koszty emerytur oblicza się z zastosowaniem rozsądnych założeń opartych na właściwym systemie emerytalnym lub na przepisach prawa krajowego, stosownie do przypadku. Wspomniane założenia wyszczególnia się w planie skuteczności działania.

Jeżeli chodzi o lit. b), koszty operacyjne inne niż koszty personelu obejmują koszty ponoszone w wyniku zakupu towarów i usług wykorzystywanych w celu zapewnienia służb żeglugi powietrznej, w tym koszty usług zleconych, materiałów, energii, mediów, wynajmu budynków, wyposażenia i urządzeń, konserwacji, ubezpieczenia i podróży.

Jeżeli chodzi o lit. c), koszty amortyzacji obejmują koszty związane z łączną wartością środków trwałych wykorzystywanych do zapewniania służb żeglugi powietrznej. Wartość środków trwałych jest amortyzowana zgodnie z ich oczekiwanym okresem eksploatacji, przy zastosowaniu metody liniowej w odniesieniu do kosztów amortyzowanych środków. Amortyzację oblicza się w oparciu o ujęcie według kosztu historycznego lub kosztu bieżącego. Metody wykorzystanej do obliczania kosztów amortyzacji nie wolno zmieniać w trakcie okresu amortyzacji, a przy tym musi być ona zgodna z zastosowanym kosztem kapitału, co oznacza nominalny koszt kapitału do celów księgowania kosztu historycznego i faktyczny koszt kapitału do celów księgowania kosztu bieżącego. W przypadku zastosowania systemu rachunkowości opartego na koncepcji kosztów bieżących koszt kapitału nie obejmuje inflacji, a do celów porównania i oceny wykazuje się również równoważne wartości zgodne z kosztem historycznym.

Jeżeli chodzi o lit. d), koszt kapitału jest równy iloczynowi:

Przypisywanie wagi współczynnikom na potrzeby określenia kosztu kapitału powinno być oparte na proporcji między finansowaniem ze środków pochodzących z zadłużenia a finansowaniem z kapitału własnego. Stopa oprocentowania zadłużenia to średnia ważona stopa oprocentowania zadłużenia danej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej. Stopa zwrotu z kapitału własnego odpowiada wielkości przedstawionej w planie skuteczności działania na okres odniesienia i opiera się na ryzyku finansowym ponoszonym przez instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej.

W przypadku gdy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej ponoszą koszty wynikające z leasingu środków trwałych, kosztów tych nie uwzględnia się przy obliczaniu kosztu kapitału.

Jeżeli chodzi o lit. e), koszty wyjątkowe obejmują jednorazowe koszty związane z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej, w tym wszelkie niepodlegające zwrotowi podatki i cła.

5.   Koszty ustalone przypisuje się w przejrzysty sposób do stref pobierania opłat, w odniesieniu do których poniesiono je. Koszty ustalone ponoszone w odniesieniu do różnych stref pobierania opłat przypisuje się proporcjonalnie na podstawie przejrzystej metody.

W tym celu przed rozpoczęciem poszczególnych okresów odniesienia krajowe organy nadzoru określają kryteria przypisywania kosztów ustalonych do stref pobierania opłat, w tym w odniesieniu do niniejszego akapitu lit. b) i c), i kryteria podziału kosztów ustalonych między służby trasowe a służby terminalowe oraz uwzględniają te informacje w planie skuteczności działania zgodnie z załącznikiem II pkt 3.3 lit. d).

Koszty ustalone uwzględniane w podstawach kosztowych w odniesieniu do stref pobierania opłat trasowych obejmują:

6.   Koszty ustalone ponoszone w odniesieniu do lotów objętych zwolnieniem zgodnie z art. 31 ust. 3–5, obejmują:

W celu obliczenia stawek jednostkowych koszty ustalone lotów VFR objętych zwolnieniem oddziela się od kosztów ustalonych poniesionych z tytułu lotów IFR.

7.   Krajowe organy nadzoru weryfikują w odniesieniu do poszczególnych stref pobierania opłat, czy podstawy kosztowe opłat trasowych i terminalowych są zgodne z wymogami art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 oraz z niniejszym artykułem. W tym celu krajowe organy nadzoru regularnie badają stosowne dokumenty księgowe, w tym wszelkie rejestry aktywów i wszelkie inne materiały pomocne do określenia podstawy kosztowej opłat.

1.   Państwa członkowskie w sposób przejrzysty określają podstawy kosztowe opłat dla poszczególnych stref pobierania opłat.

2.   Najpóźniej na cztery miesiące przed rozpoczęciem okresu odniesienia państwa członkowskie w skoordynowany sposób konsultują się z instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej, przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej oraz, w stosownych przypadkach, operatorami portów lotniczych i koordynatorami portów lotniczych w sprawie zamierzonego określenia kosztów ustalonych uwzględnionych w podstawie kosztowej opłat trasowych i terminalowych, nowych i trwających inwestycji, prognoz jednostek usługowych i strategii pobierania opłat na dany okres odniesienia.

Państwa członkowskie postępują w ten sposób także w przypadku, gdy zamierzają w trakcie okresu odniesienia wnioskować o korektę docelowych parametrów skuteczności działania w kluczowym obszarze skuteczności działania dotyczącym efektywności kosztowej zgodnie z art. 18 ust. 1.

Państwa członkowskie przekazują podmiotom zaproszonym do udziału w konsultacjach tabele sprawozdawcze i informacje wymagane w załącznikach VII i IX najpóźniej na trzy tygodnie przed konsultacjami.

3.   W trakcie okresu odniesienia państwa członkowskie konsultują się corocznie, w skoordynowany sposób i zgodnie z załącznikiem XII pkt 1, z instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej, przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej oraz, w stosownych przypadkach, operatorami portów lotniczych i koordynatorami portów lotniczych w sprawie kosztów rzeczywistych poniesionych w poprzednim roku oraz różnicy między kosztami rzeczywistymi a kosztami ustalonymi uwzględnionymi w planie skuteczności działania.

Państwa członkowskie przekazują podmiotom zaproszonym do udziału w konsultacjach tabele sprawozdawcze i informacje wymagane w załączniku VII najpóźniej na trzy tygodnie przed konsultacjami.

4.   Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje, o których mowa w ust. 2 akapit ostatni i ust. 3 akapit ostatni, w dniu ich przekazania podmiotom zaproszonym do udziału w konsultacjach. Państwa członkowskie informują również Komisję o wynikach konsultacji.

1.   Państwa członkowskie obliczają trasowe i terminalowe stawki jednostkowe przed rozpoczęciem każdego roku okresu odniesienia.

2.   Stawki te oblicza się, dzieląc prognozowaną liczbę trasowych lub terminalowych jednostek usługowych ogółem na dany rok, obliczoną odpowiednio zgodnie z załącznikiem VIII pkt 1 i 2, przez sumę algebraiczną następujących elementów:

3.   Do celów ust. 2 lit. i) następujące przychody instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej uzyskane w roku n odlicza się od kosztów ustalonych jako „inne przychody”:

Jeżeli chodzi o lit. a), fundusze publiczne obejmujące koszty personelu i inne koszty operacyjne odlicza się od kosztów ustalonych nie później niż w roku n+2. Fundusze publiczne obejmujące koszty amortyzacji odlicza się od kosztów ustalonych zgodnie z planem amortyzacji finansowanego składnika aktywów (tj. uwzględniając okres amortyzacji i roczną stawkę amortyzacji). Państwo członkowskie może zdecydować o nieodliczaniu kwoty związanej z kosztami administracyjnymi poniesionymi z tytułu sprawozdawczości dotyczącej umowy finansowania od kosztów ustalonych, jeżeli podstawa kosztowa opłat nie uwzględnia tych kosztów administracyjnych. Podobnie państwo członkowskie może zdecydować o nieodliczeniu od kosztów ustalonych środków publicznych otrzymanych na pokrycie kosztów nieznanych w czasie sporządzania planu skuteczności działania i w związku z tym nieuwzględnionych w podstawie kosztowej opłat. Użytkowników przestrzeni powietrznej nie można obciążać kosztami pokrytymi z funduszy publicznych.

Jeżeli chodzi o lit. b) i c), przychody, o których mowa w tych literach, odlicza się od kosztów ustalonych nie później niż w roku n+2.

4.   Stawki jednostkowe oblicza się w walucie krajowej.

Jeżeli państwa członkowskie zdecydują o ustanowieniu wspólnej strefy pobierania opłat zgodnie z art. 21 ust. 4, stawkę jednostkową oblicza się w jednej walucie, którą może być EUR lub inna waluta krajowa jednego z zainteresowanych państw członkowskich. Zainteresowane państwa członkowskie informują o stosowanej walucie Komisję oraz Centralne Biuro Opłat Trasowych organizacji Eurocontrol.

1.   W odniesieniu do systemów zachęt, o których mowa w art. 11 ust. 2, stosuje się mechanizm podziału ryzyka związanego z ruchem. W ramach tego mechanizmu ryzyko zmian w przychodach z powodu odchyleń od prognozy jednostek usługowych uwzględnionej w planie skuteczności działania jest dzielone między instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej i użytkownikami przestrzeni powietrznej, zgodnie z przepisami niniejszego artykułu.

2.   Jeżeli w danym roku n faktyczna liczba jednostek usługowych odbiega od prognozy uwzględnionej w planie skuteczności działania na rok n o nie więcej niż 2 %, dodatkowe przychody są w całości przenoszone na zainteresowaną instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej lub zainteresowane instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, natomiast utracone przychody są w całości pokrywane przez tę instytucję lub te instytucje.

3.   Jeżeli w roku n faktyczna liczba jednostek usługowych przekroczy prognozę jednostek usługowych uwzględnioną w planie skuteczności działania na rok n o ponad 2 %, 70 % dodatkowych przychodów zainteresowanej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej lub zainteresowanych instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej przekraczających 2 % różnicy między faktycznymi jednostkami usługowymi a prognozą jest przenoszone na użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

Jeżeli w roku n faktyczna liczba jednostek usługowych wyniesie ponad 2 % poniżej prognozy jednostek usługowych uwzględnionej w planie skuteczności działania na rok n, 70 % utraconych przychodów zainteresowanej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej lub zainteresowanych instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej przekraczających 2 % różnicy między faktycznymi jednostkami usługowymi a prognozą jest odzyskiwane od użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

4.   Jeżeli w roku n faktyczna liczba jednostek usługowych wyniesie mniej niż 90 % prognozy jednostek usługowych uwzględnionej w planie skuteczności działania na rok n, kwota przychodów utraconych przez zainteresowaną instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej lub zainteresowane instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej przekraczająca 10 % różnicy między faktycznymi jednostkami usługowymi a prognozą jest odzyskiwana w całości od użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

Jeżeli w danym roku n faktyczna liczba jednostek usługowych przekroczy 110 % prognozy jednostek usługowych uwzględnionej w planie skuteczności działania na rok n, dodatkowe przychody zainteresowanej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej lub zainteresowanych instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej przekraczające 10 % różnicy między faktycznymi jednostkami usługowymi a prognozą są przenoszone w całości na użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

5.   Krajowe organy nadzoru mogą dostosować wartości parametrów w ramach mechanizmu podziału ryzyka związanego z ruchem, określonego w ust. 2 i 3. Przy dostosowaniu tych wartości krajowe organy nadzoru:

6.   Następujące koszty ustalone nie podlegają przepisom ust. 2–5:

7.   Państwa członkowskie mogą wyłączyć z zakresu stosowania ust. 2–5 koszty ustalone instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, które otrzymały zezwolenie na zapewnianie tych służb bez certyfikacji, zgodnie z art. 7 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

8.   Jeżeli chodzi o koszty ustalone, o których mowa w ust. 6 oraz, w stosownych przypadkach, w ust. 7, wszelkie dodatkowe przychody w roku n wynikające z różnic między faktycznymi jednostkami usługowymi a prognozą jednostek usługowych uwzględnioną w planie skuteczności działania na ten rok są przenoszone na użytkowników przestrzeni powietrznej, natomiast wszelkie utracone przychody są odzyskiwane od użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

9.   Korekty stawek jednostkowych, o których mowa w art. 25 ust. 2 lit. b), c), d), e), f), g), h), i), j), k) oraz l) nie podlegają przepisom ust. 2–5. Jeżeli chodzi o korekty, o których mowa w art. 25 ust. 2 lit. b), c), d), e), f), g), i), j) oraz k), wszelkie dodatkowe przychody w roku n wynikające z różnic między faktyczną liczbą jednostek usługowych a prognozą jednostek usługowych uwzględnioną w planie skuteczności działania na ten rok są przenoszone na użytkowników przestrzeni powietrznej, natomiast wszelkie utracone przychody są odzyskiwane od użytkowników przestrzeni powietrznej przez korektę stawek jednostkowych w roku n+2.

1.   W odniesieniu do systemów zachęt, o których mowa w art. 11 ust. 2, stosuje się mechanizm podziału ryzyka związanego z kosztami. W ramach tego mechanizmu różnice między kosztami ustalonymi uwzględnionymi w planie skuteczności działania a kosztami rzeczywistymi dzieli się między instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej i użytkownikami przestrzeni powietrznej, zgodnie z przepisami niniejszego artykułu.

2.   Różnice, o których mowa w ust. 1, są dzielone w następujący sposób:

3.   Ustępu 2 nie stosuje się, jeżeli różnice między kosztami ustalonymi a kosztami rzeczywistymi wynikają z co najmniej jednej z następujących zmian:

Koszty ustalone związane z kosztami, o których mowa w niniejszym ustępie, określa się i kategoryzuje w planie skuteczności działania zgodnie z załącznikiem II pkt 3.3 lit. h).

Różnice między kosztami ustalonymi a kosztami rzeczywistymi, o których mowa w niniejszym ustępie, określa się i wyjaśnia co roku zgodnie z załącznikiem VII i załącznikiem IX.

4.   Jeżeli chodzi o nieprzewidziane zmiany w kosztach, o których mowa w ust. 3 lit. a), różnice między kosztami ustalonymi a kosztami rzeczywistymi dzieli się w następujący sposób:

Jeżeli w trakcie okresu odniesienia instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej zamierzają uzupełnić znaczące inwestycje określone w planie skuteczności działania zgodnie z załącznikiem II ppkt 2.2 lit. b), zrezygnować z nich lub je zastąpić, zmiany te muszą zostać zatwierdzone przez krajowy organ nadzoru, po konsultacji z przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej.

5.   Jeżeli chodzi o nieprzewidziane zmiany w kosztach, o których mowa w ust. 3 lit. b), różnice między kosztami ustalonymi a kosztami rzeczywistymi dzieli się w następujący sposób:

6.   Jeżeli chodzi o nieprzewidziane zmiany w kosztach, o których mowa w ust. 3 lit. c), d) i e), różnice między kosztami ustalonymi a kosztami rzeczywistymi dzieli się w następujący sposób:

7.   Krajowe organy nadzoru weryfikują corocznie, czy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej prawidłowo stosują przepisy niniejszego artykułu. Do dnia 1 września roku n+1 krajowe organy nadzoru sporządzają sprawozdanie dotyczące zmian w kosztach, o których mowa w ust. 3 i które miały miejsce w roku n. Sprawozdanie podlega konsultacjom z przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej.

Krajowe organy nadzoru uwzględniają ponadto w sprawozdaniu, które ma być złożone do dnia 1 września roku następującego po ostatnim roku okresu odniesienia, bilans nieprzewidzianych zmian w kosztach, o których mowa w ust. 3 lit. a), c), d) i e) za cały okres odniesienia.

1.   Państwa członkowskie corocznie ustalają stawkę jednostkową dla każdej strefy pobierania opłat zgodnie z art. 25. Nie naruszając przepisów ust. 3, stawek jednostkowych nie zmienia się w ciągu roku.

2.   Państwa członkowskie ustalają stawkę jednostkową na rok n dla każdej strefy pobierania opłat zgodnie z następującymi wymogami:

3.   Komisja weryfikuje, czy stawki jednostkowe, o których mowa w ust. 2, obliczono zgodnie z wymogami określonymi w art. 25 ust. 2.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że dana stawka jednostkowa nie jest zgodna z wymogami określonymi w art. 25 ust. 2, informuje ona o tym zainteresowane państwo członkowskie i wzywa je do przedłożenia skorygowanej stawki jednostkowej.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że skorygowaną stawkę jednostkową obliczono zgodnie z wymogami określonymi w art. 25 ust. 2, informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie.

4.   Jeżeli z uwagi na czas niezbędny do zakończenia procedury, o której mowa w ust. 3, korekty stawki jednostkowej na rok n dokonano po rozpoczęciu roku, którego ona dotyczy, i korekta ta powoduje różnicę w przychodach, korekty stawki jednostkowej dokonuje się w następujący sposób:

5.   Jeżeli przed rozpoczęciem okresu odniesienia państwa członkowskie nie przyjęły planu skuteczności działania lub jeżeli w trakcie okresu odniesienia dokonano korekty planu skuteczności działania zgodnie z art. 18, w razie potrzeby ponownie oblicza się stawki jednostkowe i stosuje je tak szybko, jak to możliwe w oparciu o przyjęty plan skuteczności działania lub przyjęty skorygowany plan skuteczności działania.

Jeżeli plan skuteczności działania przyjęto po rozpoczęciu okresu odniesienia, wszelkie różnice w przychodach wynikające ze stosowania stawki jednostkowej lub stawek jednostkowych obliczonych w oparciu o projekt planu skuteczności działania, zamiast stawki jednostkowej lub stawek jednostkowych obliczonych w oparciu o przyjęty plan skuteczności działania, skutkują dokonaniem pierwszej korekty stawki jednostkowej w roku następującym po przyjęciu planu skuteczności działania oraz ostatecznej korekty stawki jednostkowej dwa lata po tym roku. Przepisy art. 27 i 28 stosuje się w oparciu o przyjęty plan skuteczności działania i obowiązują one wstecznie od pierwszego dnia okresu odniesienia.

Jeżeli w trakcie okresu odniesienia dokonano korekty planu skuteczności działania zgodnie z art. 18, wszelkie różnice w przychodach wynikające ze stosowania stawki jednostkowej lub stawek jednostkowych obliczonych w oparciu o przyjęty plan skuteczności działania, zamiast stawki jednostkowej lub stawek jednostkowych obliczonych w oparciu o przyjęty skorygowany plan skuteczności działania, skutkują dokonaniem pierwszej korekty stawki jednostkowej w roku następującym po przyjęciu skorygowanego planu skuteczności działania oraz ostatecznej korekty stawki jednostkowej dwa lata po tym roku. Przepisy art. 27 i 28 stosuje się w oparciu o przyjęty skorygowany plan skuteczności działania i obowiązują one wstecznie od pierwszego dnia roku, którego dotyczy skorygowany plan skuteczności działania.

6.   W drodze odstępstwa od art. 25 ust. 2 państwa członkowskie mogą zdecydować o ustaleniu stawki jednostkowej, o której mowa w ust. 1, na poziomie niższym niż stawka jednostkowa obliczona zgodnie z art. 25 ust. 2. W takim przypadku uwzględniają one wspomnianą niższą stawkę jednostkową w tabelach sprawozdawczych dotyczących obliczania stawek jednostkowych zgodnie ze wzorem w załączniku IX tabela 2. Powstałej różnicy w przychodach nie odzyskuje się od użytkowników przestrzeni powietrznej.

1.   Do dnia 1 sierpnia każdego roku państwa członkowskie konsultują się w skoordynowany sposób z instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej, przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej oraz w stosownych przypadkach, operatorami portów lotniczych i koordynatorami portów lotniczych w sprawie istotnych elementów dotyczących wdrożenia niniejszego rozporządzenia, o których mowa w załączniku XII pkt 2. Wspomniane konsultacje można przeprowadzić wraz z konsultacjami, o których mowa w art. 24 ust. 3.

Państwa członkowskie przekazują podmiotom zaproszonym do udziału w konsultacjach tabele sprawozdawcze i informacje wymagane w załączniku IX najpóźniej na trzy tygodnie przed konsultacjami.

2.   Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje, o których mowa w ust. 1 akapit drugi, w dniu ich przekazania podmiotom biorącym udział w konsultacjach. Państwa członkowskie informują Komisję o wynikach konsultacji.

1.   Opłata trasowa za dany lot w określonej strefie pobierania tej opłaty równa jest iloczynowi stawki jednostkowej ustalonej dla tej strefy pobierania opłat trasowych oraz liczby trasowych jednostek usługowych dla tego lotu.

2.   Opłata terminalowa za dany lot w określonej strefie pobierania tej opłaty równa jest iloczynowi stawki jednostkowej ustalonej dla tej strefy pobierania opłat terminalowych oraz liczby terminalowych jednostek usługowych dla tego lotu.

Do celów obliczania opłat terminalowych podejście i odlot traktuje się jak jeden lot. Jednostką obliczeniową jest lot przylatujący lub lot odlatujący.

3.   Państwa członkowskie zwalniają z opłat trasowych:

4.   Państwa członkowskie mogą zwolnić z opłat trasowych:

5.   Państwa członkowskie mogą zwolnić z opłat terminalowych loty, o których mowa w ust. 3 i 4.

6.   Państwa członkowskie pokrywają koszty służb zapewnionych lotom zwolnionym z opłat trasowych lub terminalowych zgodnie z ust. 3, 4 lub 5 przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej.

1.   Państwa członkowskie mogą – na niedyskryminacyjnych i przejrzystych zasadach – dokonywać modulacji opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej ponoszonych przez użytkowników przestrzeni powietrznej, aby uwzględnić:

Państwa członkowskie dopilnowują, aby modulacja opłat w odniesieniu do niniejszego ustępu lit. a)–c) nie prowadziła do jakiejkolwiek ogólnej zmiany w rocznych przychodach instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej w porównaniu z sytuacją, w której opłaty nie podlegałyby modulacji. Kwoty odzyskane z nadwyżką lub niecałkowicie skutkują korektą stawki jednostkowej w roku n+2.

2.   Modulację opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej stosuje się w odniesieniu do opłat trasowych lub opłat terminalowych bądź w odniesieniu do tych obu rodzajów opłat.

Przed wprowadzeniem modulacji opłat państwa członkowskie konsultują zamierzoną modulację z zainteresowanymi przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej i instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej.

3.   Krajowe organy nadzoru monitorują właściwe wdrożenie przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej modulacji opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej i przekazują sprawozdania zgodnie z art. 37 ust. 1.

1.   Państwa członkowskie mogą pobierać opłaty w formie jednej opłaty za lot. Jeżeli opłaty są fakturowane i pobierane na poziomie regionalnym, walutą rozrachunkową może być EUR, a do danej stawki jednostkowej można doliczyć administracyjną stawkę jednostkową z tytułu kosztów fakturowania i pobierania opłat.

2.   Państwa członkowskie zapewniają przeznaczanie kwot pobranych w ich imieniu na finansowanie kosztów ustalonych zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia.

3.   Użytkownicy przestrzeni powietrznej bezzwłocznie uiszczają pełną kwotę wszystkich opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej należnych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

4.   Państwa członkowskie zapewniają w razie konieczności stosowanie skutecznych i proporcjonalnych środków egzekucyjnych na potrzeby pobierania opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej. Środki te mogą obejmować odmowę zapewnienia służb, zatrzymanie statku powietrznego lub inne środki egzekucyjne zgodne z przepisami danego państwa członkowskiego.

1.   Z zastrzeżeniem warunków określonych w ust. 2 państwa członkowskie mogą zdecydować o ustanowieniu i stosowaniu uproszczonego systemu opłat przez cały czas trwania okresu odniesienia w odniesieniu do:

2.   Państwa członkowskie mogą zdecydować o ustanowieniu i stosowaniu uproszczonego systemu opłat, o którym mowa w ust. 1, tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:

3.   Jeżeli państwa członkowskie zdecydują o ustanowieniu i stosowaniu uproszczonego systemu opłat na podstawie ust. 2, nie stosują one:

Wszelkie przeniesienia z lat poprzedzających okres odniesienia, do których stosuje się uproszczony system opłat, są nadal uwzględniane przy obliczaniu stawek jednostkowych.

4.   Jeżeli państwa członkowskie zdecydują o ustanowieniu i stosowaniu uproszczonego systemu opłat na podstawie ust. 2, odnotowują i uzasadniają swoją decyzję w planie skuteczności działania, zgodnie z załącznikiem II pkt 1.7.

1.   Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego artykułu państwa członkowskie mogą zdecydować, przed okresem odniesienia lub w jego trakcie, o zapewnianiu niektórych lub wszystkich terminalowych służb żeglugi powietrznej, służb CNS, MET oraz AIS, a także służb danych zarządzania ruchem lotniczym (ATM) w ich strefach pobierania opłat ustanowionych zgodnie z art. 21, na warunkach rynkowych.

2.   Jeżeli państwo członkowskie lub państwa członkowskie zdecydują o stosowaniu ust. 1, w kolejnym okresie odniesienia lub, w zależności od przypadku, w pozostałym czasie trwania okresu odniesienia, a także w odniesieniu do przedmiotowych służb, państwa te:

Przepisy lit. d)–f) stosuje się jedynie do terminalowych służb żeglugi powietrznej.

Jeżeli w trakcie okresu odniesienia państwo członkowskie zdecyduje o stosowaniu ust. 1, dokonuje ono również korekty swojego planu skuteczności działania zgodnie z art. 18 ust. 1 w odniesieniu do przedmiotowych służb.

3.   Państwo członkowskie decyduje o stosowaniu ust. 1 dopiero po wykonaniu wszystkich następujących kroków:

Jeżeli chodzi o lit. d), państwo członkowskie przedkłada wspomnianą ocenę nie później niż 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu odniesienia lub, jeżeli oceny dokonano w trakcie okresu odniesienia, bez zbędnej zwłoki po zakończeniu oceny. Komisja informuje zainteresowane państwo członkowskie o tym, czy zgadza się, że oceny dokonano zgodnie z warunkami określonymi w załączniku X. Odbywa się to bez zbędnej zwłoki ze strony Komisji. W razie konieczności Komisja występuje do zainteresowanego państwa członkowskiego o dodatkowe informacje, które to informacje państwo członkowskie przedstawia bez zbędnej zwłoki.

4.   Jeżeli państwo członkowskie zdecyduje o stosowaniu ust. 1, jego krajowy organ nadzoru ocenia regularnie, czy warunki określone w załączniku X są nadal spełnione.

Jeżeli krajowy organ nadzoru stwierdzi, że wspomniane warunki nie są już spełniane, państwo członkowskie odwołuje bez zbędnej zwłoki swoją decyzję po zakończeniu działań określonych w ust. 3 lit. b)–d).

Po takim odwołaniu decyzji, w zależności od przypadku w kolejnym okresie odniesienia lub przez pozostałą część okresu odniesienia, państwo członkowskie nie stosuje w odniesieniu do przedmiotowych służb zwolnień wymienionych w ust. 2 akapit pierwszy. Jeżeli odwołanie decyzji następuje w trakcie okresu odniesienia, zainteresowane państwo członkowskie dokonuje również korekty swojego planu skuteczności działania zgodnie z art. 18 ust. 1.

5.   Jeżeli służby w odniesieniu do których stosuje się ust. 1 są zapewniane we wspólnej strefie pobierania opłat ustanowionej zgodnie z art. 21 ust. 4, zainteresowane państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o zapewnianiu niektórych lub wszystkich przedmiotowych służb na warunkach rynkowych tylko łącznie. W takim przypadku zapewniają one łącznie przestrzeganie wymogów niniejszego artykułu.

6.   Jeżeli państwo członkowskie zdecyduje o stosowaniu ust. 1, w pierwszym roku każdego okresu odniesienia przedkłada Komisji informacje określone w załączniku XI. Komisja nie podaje tych informacji do wiadomości publicznej.

1.   Do celów monitorowania zgodnie z art. 37 krajowe organy nadzoru, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, operatorzy portów lotniczych, koordynatorzy portów lotniczych, użytkownicy przestrzeni powietrznej i menedżer sieci przekazują Komisji dane, o których mowa w załączniku VI, zgodnie z określonymi w tym załączniku szczególnymi wymogami mającymi zastosowanie do poszczególnych podmiotów. Dane przekazuje się bezpłatnie w formie elektronicznej.

Niniejszy artykuł stosuje się wyłącznie do tych użytkowników przestrzeni powietrznej, którzy wykonują w europejskiej przestrzeni powietrznej ponad 35 000 lotów rocznie, obliczonych jako średnia z trzech poprzednich lat.

2.   Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 1, przekazały już organizacji Eurocontrol lub Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego niektóre lub wszystkie wspomniane dane, nie wymaga się od nich przekazania tych danych Komisji, pod warunkiem że poinformują Komisję o danych, które już przekazały, o terminie ich przekazania oraz wskażą, czy przekazały je organizacji Eurocontrol, czy Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego.

3.   Każdy z podmiotów, o których mowa w ust. 1, podejmuje działania niezbędne do zapewnienia jakości, zatwierdzenia i terminowego przesłania danych przekazywanych zgodnie z ust. 1. Na wniosek Komisji przekazują one informacje dotyczące kontroli jakości i procesów zatwierdzających w odniesieniu do tych danych.

1.   Krajowe organy nadzoru monitorują skuteczność działania służb żeglugi powietrznej zapewnianych w przestrzeni powietrznej pozostającej w ich kompetencjach, w celu dokonania oceny, czy zrealizowano docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w planach skuteczności działania.

Jeżeli krajowy organ nadzoru stwierdzi, że celów tych nie osiągnięto lub istnieje ryzyko, że nie zostaną one osiągnięte, natychmiast informuje o tym Komisję. Odnośne państwo członkowskie lub krajowy organ nadzorczy, bez zbędnej zwłoki stosuje wcześniej określone odpowiednie środki, uwzględniając środki zaradcze, o których mowa w art. 10 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/123, aby poprawić sytuację i osiągnąć cele określone w planie skuteczności działania. Bez zbędnej zwłoki informują one Komisję o tych odpowiednich działaniach.

Nie później niż w dniu 1 czerwca każdego roku krajowe organy nadzoru przekazują Komisji sprawozdanie za poprzedni rok dotyczące wyników monitorowania, o którym mowa w akapicie pierwszym.

2.   Komisja monitoruje skuteczność działania funkcji sieciowych i ocenia, czy zrealizowano docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione w planie skuteczności działania sieci.

Jeżeli Komisja stwierdzi, że docelowe parametry skuteczności działania uwzględnione planie skuteczności działania sieci nie zostały zrealizowane lub mogą nie zostać zrealizowane, zwraca się do menedżera sieci z wnioskiem o określenie odpowiednich działań zaradczych służących realizacji docelowych parametrów. Menedżer sieci informuje bez zbędnej zwłoki Komisję o tych działaniach.

3.   Na podstawie sprawozdań, o których mowa w ust. 1 akapit ostatni, własnych działań monitorujących, o których mowa w ust. 2, oraz analizy danych otrzymanych zgodnie z art. 36 ust. 1 Komisja monitoruje skuteczność zapewniania służb żeglugi powietrznej i funkcji sieciowych oraz dokonuje regularnych ocen realizacji docelowych parametrów skuteczności działania. Komisja informuje państwa członkowskie o swoich działaniach w zakresie monitorowania co najmniej raz w roku.

1.   Państwa członkowskie udostępniają publicznie, w szczególności w formie elektronicznej, następujące informacje:

2.   Menedżer sieci udostępnia publicznie, w szczególności w formie elektronicznej, następujące informacje:

3.   Komisja udostępnia publicznie, w szczególności w formie elektronicznej, sprawozdania i towarzyszące im materiały sporządzone przez organ weryfikujący skuteczność działania, dotyczące pomocy udzielonej przez ten organ zgodnie z art. 3.