(1)

Głównym celem normalizacji jest określenie dobrowolnych specyfikacji technicznych lub jakościowych, którym mogą odpowiadać obecne lub przyszłe produkty, procesy produkcji lub usługi. Normalizacja może dotyczyć różnych kwestii, takich jak normalizacja różnych klas lub rozmiarów danego produktu lub specyfikacje techniczne na rynkach produktów lub usług, na których niezbędna jest zgodność i interoperacyjność z innymi produktami i systemami.

(2)

Normalizacja europejska jest organizowana przez zainteresowane strony i na ich rzecz w oparciu o reprezentację krajową (Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) i Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (Cenelec)) i bezpośrednie uczestnictwo (Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI)), w oparciu o następujące zasady uznane przez Światową Organizację Handlu (WTO) w dziedzinie normalizacji: spójność, przejrzystość, otwartość, konsensus, dobrowolność stosowania, niezależność od szczególnych interesów i skuteczność („podstawowe zasady”). Zgodnie z podstawowymi zasadami ważne jest to, by wszystkie odpowiednie zainteresowane podmioty, w tym organy publiczne oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), były odpowiednio zaangażowane w krajowy i europejski proces normalizacyjny. Krajowe jednostki normalizacyjne powinny także zachęcać zainteresowane strony do uczestnictwa i uczestnictwo to ułatwiać.

(3)

Normalizacja europejska pomaga również zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstw, ułatwiając w szczególności swobodny przepływ towarów i usług, interoperacyjność sieci, funkcjonowanie środków komunikacji, rozwój technologiczny i innowacyjność. Normalizacja europejska wzmacnia konkurencyjność przemysłu europejskiego na świecie, szczególnie wtedy, gdy jest ona prowadzona we współpracy z międzynarodowymi jednostkami normalizacyjnymi, a mianowicie Międzynarodową Organizacją Normalizacyjną (ISO), Międzynarodową Komisją Elektrotechniczną (IEC) i Międzynarodowym Związkiem Telekomunikacyjnym (ITU). Normy przynoszą znaczne pozytywne skutki gospodarcze, na przykład dzięki promowaniu wzajemnego przenikania gospodarczego na rynku wewnętrznym oraz sprzyjaniu rozwojowi nowych i ulepszonych produktów lub rynków i poprawie warunków dostaw. W ten sposób normy, co do zasady, przyczyniają się do zwiększenia konkurencji oraz obniżenia kosztów produkcji i sprzedaży, przynosząc korzyści całej gospodarce, w szczególności konsumentom. Normy mogą także przyczyniać się do podtrzymania i poprawy jakości, dostarczania informacji oraz zapewniania interoperacyjności i zgodności, tym samym zwiększając bezpieczeństwo i wartość dla konsumentów.

(4)

Normy europejskie są przyjmowane przez europejskie organizacje normalizacyjne, a mianowicie CEN, Cenelec i ETSI.

(5)

Normy europejskie odgrywają bardzo ważną rolę na rynku wewnętrznym, przykładowo dzięki korzystaniu z norm zharmonizowanych przy domniemaniu zgodności produktów, które mają być udostępnione na rynku, z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi tych produktów określonymi w odpowiednim prawodawstwie harmonizacyjnym Unii. Wymagania te należy precyzyjnie określić w celu uniknięcia dokonywania błędnej interpretacji przez europejskie organizacje normalizacyjne.

(6)

Normalizacja odgrywa coraz ważniejszą rolę w handlu międzynarodowym i otwieraniu rynków. Unia powinna dążyć do promowania współpracy między europejskimi organizacjami normalizacyjnymi i międzynarodowymi jednostkami normalizacyjnymi. Unia powinna także promować dwustronne podejście w kontaktach z państwami trzecimi w celu koordynacji działań normalizacyjnych i propagowania norm europejskich, np. przy negocjowaniu porozumień lub w drodze oddelegowywania do państw trzecich ekspertów w dziedzinie normalizacji. Ponadto Unia powinna zachęcać do kontaktów między europejskimi organizacjami normalizacyjnymi i prywatnymi forami i konsorcjami, przy zachowaniu pierwszeństwa normalizacji europejskiej.

(7)

Regulacji normalizacji europejskiej służą specjalne ramy prawne składające się z trzech różnych aktów prawnych, a mianowicie dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego ( 3 ), decyzji nr 1673/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. w sprawie finansowania normalizacji europejskiej ( 4 ) oraz decyzji Rady 87/95/EWG z dnia 22 grudnia 1986 r. w sprawie normalizacji w dziedzinie technologii informatycznych i telekomunikacji ( 5 ). Jednakże obecne ramy prawne nie nadążają już za rozwojem w dziedzinie normalizacji europejskiej w ostatnich dziesięcioleciach. Należy zatem uprościć i dostosować obecne ramy prawne w celu uwzględnienia nowych aspektów normalizacji, aby odzwierciedlić te najnowsze postępy w dziedzinie normalizacji europejskiej i stojące przed nią przyszłe wyzwania. Dotyczy to w szczególności coraz częstszego opracowywania norm dotyczących usług oraz rozwoju dokumentów normalizacyjnych innych niż normy formalne.

(8)

W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 21 października 2010 r. w sprawie przyszłości europejskiej normalizacji ( 6 ), a także w sprawozdaniu zespołu ekspertów ds. przeglądu europejskiego systemu normalizacji (Express) z lutego 2010 r., zatytułowanym „Normalizacja w służbie konkurencyjnej i innowacyjnej Europy: wizja na rok 2020”, określono znaczną liczbę strategicznych zaleceń dotyczących przeglądu systemu normalizacji europejskiej.

(9)

Aby zapewnić skuteczność norm i normalizacji jako narzędzi polityki unijnej, konieczne jest posiadanie skutecznego, efektywnego i opłacalnego finansowo systemu normalizacji, stanowiącego elastyczną i przejrzystą platformę służącą osiąganiu konsensusu wszystkich uczestników.

(10)

W dyrektywie 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym ( 7 ) ustanowiono ogólne przepisy ułatwiające usługodawcom korzystanie ze swobody przedsiębiorczości oraz ułatwiające swobodny przepływ usług przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości usług. W dyrektywie tej zobowiązuje się państwa członkowskie, by we współpracy z Komisją wspierały opracowanie dobrowolnych norm europejskich w celu ułatwienia zgodności między usługami świadczonymi przez usługodawców z różnych państw członkowskich, dostarczania informacji dla usługobiorcy i jakości świadczonej usługi. Dyrektywa 98/34/WE ma jednak zastosowanie jedynie do norm dotyczących produktów, natomiast normy dotyczące usług nie są nią wprost objęte. Ponadto w realiach rynku wewnętrznego rozgraniczenie między usługami a towarami staje się mniej istotne. W praktyce nie zawsze jest możliwe wyraźne odróżnienie norm dotyczących produktów od norm dotyczących usług. Wiele norm dotyczących produktów zawiera część dotyczącą usług, a normy dotyczące usług często odnoszą się również częściowo do produktów. Dlatego też konieczne jest dostosowanie obecnych ram prawnych do tych nowych okoliczności poprzez objęcie zakresem tychże ram norm dotyczących usług.

(11)

Podobnie jak inne normy, normy dotyczące usług są dobrowolne, a impuls do ich opracowywania powinny stanowić czynniki rynkowe, dzięki czemu górę brałyby potrzeby podmiotów gospodarczych i zainteresowanych stron, których te normy bezpośrednio lub pośrednio dotyczą; opracowywanie tych norm powinno także uwzględniać interes publiczny i odbywać się w oparciu o podstawowe zasady, w tym o konsensus. Normy te powinny się przede wszystkim koncentrować na usługach powiązanych z produktami i procesami.

(12)

Ramy prawne uprawniające Komisję do wystąpienia do jednej lub kilku europejskich organizacji normalizacyjnych z wnioskiem o opracowanie normy europejskiej lub europejskiego dokumentu normalizacyjnego w odniesieniu do usług powinny być stosowane przy pełnym poszanowaniu określonego w Traktatach podziału kompetencji między Unię i państwa członkowskie. Dotyczy to w szczególności art. 14, 151, 152, 153, 165, 166 i 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Protokołu (nr 26) w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i do TFUE, zgodnie z którymi do wyłącznych kompetencji państw członkowskich należy określanie podstawowych zasad ich systemów zabezpieczenia społecznego, szkolenia zawodowego i opieki zdrowotnej oraz określanie warunków ramowych zarządzania usługami świadczonymi w tych systemach, ich finansowania, organizacji i trybu świadczenia, w tym – bez uszczerbku dla art. 168 ust. 4 TFUE oraz dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych ( 8 ) – określanie wymagań oraz norm dotyczących jakości i bezpieczeństwa mających zastosowanie do tych usług. Składając taki wniosek, Komisja nie powinna naruszać prawa do negocjowania, zawierania i wykonywania układów zbiorowych oraz podejmowania akcji protestacyjnych zgodnie z prawem krajowym i praktykami krajowymi zgodnymi z prawem unijnym.

(13)

Europejskie organizacje normalizacyjne podlegają prawu konkurencji w zakresie, w jakim mogą zostać uznane za przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw w rozumieniu art. 101 i 102 TFUE.

(14)

Normy krajowe w Unii przyjmowane są przez krajowe jednostki normalizacyjne, co może prowadzić do powstawania sprzecznych norm i przeszkód technicznych na rynku wewnętrznym. Dla potrzeb rynku wewnętrznego i dla skuteczności normalizacji w Unii konieczne jest zatem potwierdzenie istniejącej regularnej wymiany informacji między krajowymi jednostkami normalizacyjnymi, europejskimi organizacjami normalizacyjnymi i Komisją na temat ich obecnej i przyszłej działalności normalizacyjnej, a także zasady standstill mającej zastosowanie do krajowych jednostek normalizacyjnych działających w ramach europejskich organizacji normalizacyjnych, która przewiduje wycofanie norm krajowych po publikacji nowej normy europejskiej. Krajowe jednostki normalizacyjne i europejskie organizacje normalizacyjne powinny także przestrzegać przepisów dotyczących wymiany informacji zawartych w załączniku 3 do Porozumienia w sprawie barier technicznych w handlu ( 9 ).

(15)

Zobowiązanie państw członkowskich do poinformowania Komisji o swych krajowych jednostkach normalizacyjnych nie powinno wymagać przyjęcia szczególnych przepisów krajowych na potrzeby uznania tych jednostek.

(16)

Regularna wymiana informacji między krajowymi jednostkami normalizacyjnymi, europejskimi organizacjami normalizacyjnymi i Komisją nie powinna uniemożliwiać krajowym jednostkom normalizacyjnym wypełniania innych obowiązków i wywiązywania się z innych zobowiązań, a w szczególności nie powinna uniemożliwiać stosowania się do postanowień załącznika 3 do Porozumienia w sprawie barier technicznych w handlu.

(17)

Reprezentacja interesów społecznych i zainteresowanych grup społecznych w ramach europejskiej działalności normalizacyjnej oznacza działania organizacji i stron reprezentujących interesy o dużym znaczeniu społecznym, np. interesy środowiskowe, konsumenckie lub pracownicze. Jednakże reprezentacja interesów socjalnych i zainteresowanych grup socjalnych w ramach europejskiej działalności normalizacyjnej oznacza, w szczególności, działania organizacji i stron reprezentujących podstawowe prawa pracowników i robotników, np. działalność związków zawodowych.

(18)

W celu przyspieszenia procesu decyzyjnego krajowe jednostki normalizacyjne i europejskie organizacje normalizacyjne powinny ułatwiać dostęp do informacji na temat swojej działalności poprzez propagowanie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w swych systemach normalizacyjnych, np. poprzez udostępnianie wszystkim odpowiednim zainteresowanym stronom łatwego w użyciu narzędzia konsultacji on-line służącego składaniu uwag do projektów norm oraz poprzez organizację wirtualnych posiedzeń komitetów technicznych, w tym także w formie konferencji internetowych lub wideokonferencji.

(19)

Normy mogą w ramach polityki Unii stanowić pomocne narzędzie rozwiązywania ważnych kwestii społecznych, takich jak zmiana klimatu, zrównoważone wykorzystanie zasobów, innowacyjność, starzenie się społeczeństwa, integracja osób niepełnosprawnych, ochrona konsumentów, bezpieczeństwo pracowników i warunki pracy. Inicjując opracowywanie norm europejskich lub międzynarodowych dla towarów i technologii w tych obszarach na rynkach rozwijających się, Unia mogłaby stworzyć przewagę konkurencyjną dla swych przedsiębiorstw i ułatwić handel, w szczególności dla MŚP, które stanowią znaczną część przedsiębiorstw europejskich.

(20)

Normy są ważnym narzędziem dla konkurencyjności przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, których uczestnictwo w procesie normalizacji ma istotne znaczenie dla postępu technologicznego w Unii. Konieczne jest zatem, by ramy normalizacyjne stanowiły zachętę dla MŚP do aktywnego uczestnictwa w działaniach normalizacyjnych i umożliwiały korzystanie w tych działaniach z innowacji technologicznych MŚP. Obejmuje to poprawę ich uczestnictwa na szczeblu krajowym, gdzie MŚP mogą być bardziej skuteczne ze względu na niższe koszty i brak barier językowych. Dlatego też niniejsze rozporządzenie powinno usprawnić reprezentację i uczestnictwo MŚP w komitetach technicznych, zarówno krajowych, jak i europejskich, oraz ułatwić ich skuteczny dostęp do norm oraz przyczyniać się do zwiększania wiedzy na temat norm.

(21)

Normy europejskie mają decydujące znaczenie dla konkurencyjności MŚP, które jednak nie są w pewnych wypadkach dostatecznie reprezentowane w ramach europejskiej działalności normalizacyjnej. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem ułatwiać i wspierać właściwą reprezentację i uczestnictwo MŚP w procesie normalizacji europejskiej przez podmiot, który utrzymuje rzeczywisty kontakt z MŚP i organizacjami je reprezentującymi na szczeblu krajowym oraz należycie je reprezentuje.

(22)

Normy mogą mieć duży wpływ na społeczeństwo, zwłaszcza na bezpieczeństwo i ogólne dobro obywateli, wydajność sieci, środowisko, bezpieczeństwo pracowników i warunki pracy, dostępność i inne dziedziny polityki publicznej. Konieczne jest zatem zapewnienie, by zainteresowane grupy społeczne odgrywały większą rolę przy opracowywaniu norm i miały większy wkład w tę działalność, dzięki większemu wsparciu organizacji reprezentujących konsumentów oraz interesy w obszarze środowiska i interesy socjalne.

(23)

Zobowiązanie europejskich organizacji normalizacyjnych do zachęcania wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron do reprezentacji i skutecznego uczestnictwa, oraz do ułatwiania im tego, nie pociąga za sobą przyznania tym zainteresowanym stronom prawa głosu, chyba że takie prawo głosu przewidują wewnętrzne regulaminy europejskich organizacji normalizacyjnych.

(24)

Europejski system normalizacyjny powinien również w pełni uwzględniać Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych ( 10 ). Dlatego też ważne jest, by organizacje reprezentujące interesy konsumentów w sposób wystarczający reprezentowały i uwzględniały interesy osób niepełnosprawnych. Ponadto uczestnictwo osób niepełnosprawnych w procesie normalizacyjnym należy ułatwiać na wszelkie możliwe sposoby.

(25)

Ze względu na znaczenie normalizacji jako narzędzia wspierającego prawodawstwo i politykę Unii oraz w celu uniknięcia zastrzeżeń ex post i zmian w normach zharmonizowanych ważne jest, by organy publiczne uczestniczyły w normalizacji na wszystkich etapach opracowywania tych norm, na których mogą być włączone w ten proces, a w szczególności w obszarach objętych prawodawstwem harmonizacyjnym Unii dotyczącym produktów.

(26)

W normach powinno się uwzględniać wpływ na środowisko w całym cyklu życia produktów i usług. Ważne i publicznie dostępne narzędzia oceny takiego wpływu w całym cyklu życia zostały opracowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji (JRC). Niniejsze rozporządzenie powinno zatem zapewnić, by JRC mogło odgrywać aktywną rolę w systemie normalizacji europejskiej.

(27)

Wykonalność współpracy między Komisją a systemem normalizacji europejskiej zależy od starannego planowania przyszłych wniosków o opracowanie norm. Planowanie to można by ulepszyć, w szczególności dzięki wkładowi zainteresowanych podmiotów, w tym krajowych organów nadzoru rynku, poprzez wprowadzenie mechanizmów uzyskiwania opinii oraz ułatwienie wymiany informacji między wszystkimi zainteresowanymi podmiotami. Ponieważ w dyrektywie 98/34/WE przewidziano już możliwość zwracania się do europejskich organizacji normalizacyjnych z wnioskiem o opracowanie norm europejskich, właściwe jest wprowadzenie lepszego i przejrzystszego planowania w rocznym programie prac, który powinien obejmować przegląd wszystkich wniosków o opracowanie norm, które Komisja zamierza przedłożyć europejskim organizacjom normalizacyjnym. Należy zapewnić wysoki poziom współpracy między europejskimi organizacjami normalizacyjnymi i europejskimi organizacjami zainteresowanych stron otrzymującymi finansowanie z Unii zgodnie z niniejszym rozporządzeniem a Komisją przy tworzeniu rocznego programu prac Unii w zakresie normalizacji europejskiej oraz przy przygotowywaniu wniosków o opracowanie norm w celu dokonania analizy rynkowości proponowanych norm i celów politycznych określonych przez prawodawcę oraz umożliwienia europejskim organizacjom normalizacyjnym szybszego reagowania na wnioski dotyczące działalności normalizacyjnej.

(28)

Przed wniesieniem sprawy dotyczącej wniosków o opracowanie norm europejskich lub europejskich dokumentów normalizacyjnych, lub zastrzeżeń do normy zharmonizowanej do komitetu ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu, Komisja powinna skonsultować się z ekspertami państw członkowskich, np. poprzez zaangażowanie komitetów utworzonych na mocy odnośnego prawodawstwa Unii lub w oparciu o inne formy konsultacji z ekspertami branżowymi, w razie braku takich komitetów.

(29)

W kilku dyrektywach harmonizujących warunki wprowadzania produktów do obrotu postanowiono, że Komisja może wystąpić z wnioskiem o przyjęcie przez europejskie organizacje normalizacyjne norm zharmonizowanych, na podstawie których domniemywa się zgodność z mającymi zastosowanie zasadniczymi wymaganiami. Wiele z tych dyrektyw zawiera jednak rozmaite przepisy dotyczące zastrzeżeń do tych norm, w sytuacji gdy normy te nie obejmują, w całości lub w części, wszystkich mających zastosowanie wymagań. Rozbieżne przepisy powodujące niepewność dla podmiotów gospodarczych i europejskich organizacji normalizacyjnych znajdują się w szczególności w dyrektywie Rady 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do wyposażenia ochrony osobistej ( 11 ), dyrektywie Rady 93/15/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu i kontroli materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego ( 12 ), dyrektywie 94/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 marca 1994 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem ( 13 ), dyrektywie 94/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 czerwca 1994 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących się do rekreacyjnych jednostek pływających ( 14 ), dyrektywie 95/16/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 czerwca 1995 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących dźwigów ( 15 ), dyrektywie 97/23/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 maja 1997 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących urządzeń ciśnieniowych ( 16 ), dyrektywie 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych ( 17 ), dyrektywie 2007/23/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie wprowadzania do obrotu wyrobów pirotechnicznych ( 18 ), dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/23/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wag nieautomatycznych ( 19 ) oraz dyrektywie 2009/105/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. odnoszącej się do prostych zbiorników ciśnieniowych ( 20 ). Konieczne jest zatem włączenie do niniejszego rozporządzenia jednolitej procedury przewidzianej w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu ( 21 ), skreślenie odpowiednich przepisów we wspomnianych dyrektywach oraz przyznanie Parlamentowi Europejskiemu prawa do sprzeciwu wobec normy zharmonizowanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(30)

Organy publiczne powinny jak najlepiej korzystać z pełnego zakresu stosownych specyfikacji technicznych przy zamawianiu sprzętu, oprogramowania i usług informatycznych, np. poprzez wybór specyfikacji technicznych, które mogą być wdrożone przez wszystkich zainteresowanych dostawców, tym samym umożliwiając większą konkurencję i obniżając ryzyko polegające na zdominowaniu przez jedną technologię bądź jednego dostawcę. W dyrektywie 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych ( 22 ), dyrektywie 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi ( 23 ), dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa ( 24 ) i rozporządzeniu Komisji (WE, Euratom) nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich ( 25 ) ustalono, że specyfikacje techniczne w zamówieniach publicznych powinny być formułowane przez odniesienie do norm krajowych stanowiących transpozycję norm europejskich, europejskich aprobat technicznych, wspólnych specyfikacji technicznych, norm międzynarodowych, innych systemów referencji technicznych ustanowionych przez europejskie organizacje normalizacyjne lub – w przypadku ich braku – do norm krajowych, krajowych aprobat technicznych lub krajowych specyfikacji technicznych odnoszących się do projektowania, wyliczeń i realizacji robót oraz wykorzystania produktów – lub przez odesłanie do równoważnych regulacji. Specyfikacje techniczne TIK są jednak często opracowywane przez inne organizacje zajmujące się opracowywaniem norm i nie należą do żadnej z kategorii norm i aprobat określonych w dyrektywach 2004/17/WE, 2004/18/WE lub 2009/81/WE, lub w rozporządzeniu (WE, Euratom) nr 2342/2002. Konieczne jest zatem wprowadzenie możliwości powoływania specyfikacji technicznych TIK w specyfikacjach technicznych towarzyszących zamówieniom publicznym, w celu reagowania na szybki rozwój w dziedzinie TIK, ułatwiania świadczenia usług transgranicznych, pobudzania konkurencji oraz promowania interoperacyjności i innowacyjności.

(31)

Specyfikacje techniczne, które nie zostały przyjęte przez europejskie organizacje normalizacyjne, nie są równorzędne z normami europejskimi. Niektóre specyfikacje techniczne TIK nie są opracowywane zgodnie z podstawowymi zasadami. Należy zatem określić w niniejszym rozporządzeniu procedurę identyfikacji specyfikacji technicznych TIK, które mogłyby być powoływane w zamówieniach publicznych, w ramach której prowadzone byłyby konsultacje na szeroką skalę z wieloma rozmaitymi zainteresowanymi stronami, w tym europejskimi organizacjami normalizacyjnymi, przedsiębiorstwami i organami publicznymi. Należy również określić w niniejszym rozporządzeniu, w postaci wykazu kryteriów, wymagania dotyczące takich specyfikacji technicznych i powiązanych z nimi procesów rozwojowych. Wymagania w zakresie identyfikacji specyfikacji technicznych TIK powinny zapewniać przestrzeganie celów polityki publicznej i potrzeb społecznych oraz powinny się opierać na podstawowych zasadach.

(32)

Aby zwiększyć innowacyjność i konkurencję, identyfikacja danej specyfikacji technicznej nie powinna uniemożliwiać identyfikacji konkurencyjnej specyfikacji technicznej zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia. Każda identyfikacja powinna zależeć od spełniania kryteriów przez daną specyfikację oraz osiągnięcia przez nią znaczącego poziomu akceptacji rynkowej.

(33)

Identyfikacja specyfikacji technicznych TIK mogłaby przyczynić się do wykonania decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 922/2009/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie rozwiązań interoperacyjnych dla europejskich administracji publicznych (ISA) ( 26 ), w której ustanowiono, na lata 2010–2015, program dotyczący rozwiązań interoperacyjnych dla europejskich administracji publicznych oraz instytucji i organów Unii, dostarczający wspólnych i dzielonych rozwiązań ułatwiających interoperacyjność.

(34)

W dziedzinie TIK mogą zaistnieć sytuacje, w których właściwe jest zachęcanie do stosowania właściwych norm na poziomie unijnym lub wymaganie ich przestrzegania w celu zapewnienia interoperacyjności na jednolitym rynku i poprawy swobody wyboru dla użytkowników. W innych okolicznościach może się również zdarzyć, że określone normy europejskie nie odpowiadają już potrzebom konsumentów lub utrudniają rozwój technologiczny. Z tych powodów w dyrektywie 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej ( 27 ) umożliwiono Komisji, w stosownych przypadkach, występowanie do europejskich organizacji normalizacyjnych z wnioskiem o sporządzenie norm, ustalanie i opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykazu norm lub specyfikacji w celu zachęcania do ich stosowania, lub wprowadzanie obowiązku ich wdrożenia, lub usuwanie norm lub specyfikacji z tego wykazu.

(35)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać europejskim organizacjom normalizacyjnym dalszych prac nad normami z dziedziny TIK ani dalszego rozwijania współpracy z innymi jednostkami opracowującymi normy, zwłaszcza w dziedzinie TIK, w celu zapewnienia spójności i uniknięcia tworzenia różnych norm opracowywanych przez różne organizacje lub powielania norm podczas wdrażania norm i specyfikacji.

(36)

Procedura identyfikacji specyfikacji technicznych TIK przewidziana w niniejszym rozporządzeniu nie powinna naruszać spójności systemu normalizacji europejskiej. Dlatego też niniejsze rozporządzenie powinno również określić warunki pozwalające uznać, że specyfikacja techniczna nie jest sprzeczna z innymi normami europejskimi.

(37)

W celu zapewnienia legitymizacji procesu, przed identyfikacją specyfikacji technicznych TIK, które mogą kwalifikować się do powoływania w zamówieniach publicznych, należy skorzystać z wielostronnej platformy ustanowionej w decyzji Komisji z dnia 28 listopada 2011 r. ( 28 ), jako forum konsultacji z zainteresowanymi stronami na szczeblu europejskim i krajowym, europejskimi organizacjami normalizacyjnymi, krajowymi jednostkami normalizacyjnymi i państwami członkowskimi.

(38)

W decyzji nr 1673/2006/WE określono zasady udziału Unii w finansowaniu normalizacji europejskiej z myślą o zapewnieniu, aby normy europejskie i inne europejskie dokumenty normalizacyjne były opracowywane i nowelizowane w sposób służący wspieraniu celów, prawodawstwa i polityki Unii. Do celów uproszczenia administracyjnego i budżetowego właściwe jest włączenie przepisów tej decyzji do niniejszego rozporządzenia i stosowanie w miarę możliwości jak najmniej uciążliwych procedur.

(39)

Zważywszy na bardzo szeroki zasięg normalizacji europejskiej w zakresie wspierania prawodawstwa i polityki Unii oraz różne typy działalności normalizacyjnej, konieczne jest uwzględnienie różnych form finansowania. Dotyczy to głównie dotacji, bez zaproszeń do składania ofert, dla europejskich organizacji normalizacyjnych i krajowych jednostek normalizacyjnych zgodnie z art. 110 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich ( 29 ) oraz art. 168 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2342/2002. Ponadto te same przepisy powinny mieć zastosowanie wobec tych jednostek, które, pomimo nieuznania ich za europejskie organizacje normalizacyjne w niniejszym rozporządzeniu, zostały upoważnione w akcie podstawowym i powierzono im prowadzenie prac przygotowawczych w ramach wspierania normalizacji europejskiej we współpracy z europejskimi organizacjami normalizacyjnymi.

(40)

Ponieważ europejskie organizacje normalizacyjne w sposób ciągły wspierają działania Unii, powinny one posiadać skuteczne i sprawnie działające sekretariaty centralne. Komisja powinna mieć zatem możliwość przyznawania dotacji tym organizacjom, które działają na rzecz ogólnego interesu europejskiego, bez stosowania w przypadku dotacji na działalność zasady corocznego zmniejszania ich wysokości przewidzianej w art. 113 ust. 2 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002.

(41)

W decyzji nr 1639/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. ustanawiającej Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007–2013) ( 30 ), decyzji nr 1926/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającej program działań Wspólnoty w dziedzinie polityki ochrony konsumentów (2007–2013) ( 31 ) oraz rozporządzeniu (WE) nr 614/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+) ( 32 ) przewidziano już możliwość wsparcia finansowego organizacji europejskich, które w procesie normalizacji reprezentują MŚP, konsumentów oraz interesy ochrony środowiska, natomiast specjalne dotacje wypłacane są organizacjom europejskim reprezentującym w procesie normalizacji interesy społeczne. Finansowanie na mocy decyzji nr 1639/2006/WE, decyzji nr 1926/2006/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 614/2007 zakończy się z dniem 31 grudnia 2013 r. Dalsze popieranie i zachęcanie do aktywnego uczestnictwa organizacji europejskich reprezentujących MŚP, konsumentów oraz interesy ochrony środowiska i interesy społeczne ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju normalizacji europejskiej. Organizacje te działają w ogólnym interesie europejskim i tworzą, z racji określonego upoważnienia udzielonego im przez krajowe organizacje niekomercyjne, europejską sieć reprezentującą organizacje niekomercyjne, działające w państwach członkowskich na rzecz zasad i polityki spójnej z celami Traktatów. Ze względu na kontekst, w jakim działają, oraz ich cele statutowe organizacje europejskie reprezentujące MŚP, konsumentów oraz interesy ochrony środowiska i interesy społeczne w procesie normalizacji europejskiej odgrywają stałą rolę, zasadniczą dla celów i polityki Unii. Komisja powinna być zatem w stanie nadal przyznawać dotacje tym organizacjom, bez stosowania w przypadku dotacji na działalność zasady corocznego zmniejszania ich wysokości przewidzianej w art. 113 ust. 2 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1605/2002.

(42)

Należy również umożliwić objęcie finansowaniem działalności normalizacyjnej działań przygotowawczych i pomocniczych związanych z tworzeniem norm europejskich lub europejskich dokumentów normalizacyjnych dotyczących produktów i usług. Jest to konieczne przede wszystkim w przypadku prac obejmujących badania, przygotowywanie wstępnych dokumentów do celów legislacyjnych, badania międzylaboratoryjne oraz zatwierdzanie lub ocenianie norm. Promowanie normalizacji na poziomie europejskim i międzynarodowym powinno być również kontynuowane dzięki programom dotyczącym pomocy technicznej dla państw trzecich i współpracy z nimi. W celu polepszenia dostępu do rynku oraz zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw w Unii powinno być możliwe przyznawanie dotacji innym jednostkom w drodze zaproszeń do składania ofert lub, w razie potrzeby, udzielania zamówień.

(43)

Finansowanie unijne powinno mieć na celu ustanowienie norm europejskich lub europejskich dokumentów normalizacyjnych dotyczących produktów i usług, ułatwienie ich stosowania przez przedsiębiorstwa dzięki zwiększeniu pomocy na tłumaczenie ich na poszczególne języki urzędowe Unii, aby umożliwić MŚP pełne zrozumienie i korzystanie z norm europejskich, wzmocnienie spójności systemu normalizacji europejskiej oraz zapewnienie sprawiedliwego i przejrzystego dostępu do norm europejskich dla wszystkich podmiotów rynkowych w całej Unii. Jest to szczególnie ważne w przypadkach, gdy zastosowanie norm umożliwia zachowanie zgodności z odpowiednimi przepisami Unii.

(44)

W celu zapewnienia skutecznego stosowania niniejszego rozporządzenia powinna istnieć możliwość skorzystania z niezbędnej wiedzy fachowej, w szczególności z zakresu audytu i zarządzania finansowego, jak również ze środków wsparcia administracyjnego, pozwalających na ułatwienie wdrożenia oraz regularną ocenę przydatności działań będących przedmiotem finansowania unijnego dla zapewnienia ich użyteczności i przynoszenia przez nie oczekiwanych skutków.

(45)

Należy również wprowadzić odpowiednie środki w celu uniknięcia nadużyć finansowych i nieprawidłowości oraz odzyskania nienależnie wypłaconych środków finansowych, zgodnie z rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich ( 33 ) i (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami ( 34 ) oraz rozporządzeniem (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. dotyczącym dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) ( 35 ).

(46)

W celu aktualizacji wykazu europejskich organizacji normalizacyjnych i dostosowania kryteriów dotyczących organizacji reprezentujących MŚP i zainteresowane grupy społeczne do późniejszych zmian w zakresie ich charakteru niekomercyjnego oraz ich reprezentatywności, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmian w załącznikach do niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym z ekspertami. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosowanych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(47)

Komitet powołany na mocy niniejszego rozporządzenia powinien wspomagać Komisję we wszystkich kwestiach związanych z wykonaniem niniejszego rozporządzenia, z należytym uwzględnieniem opinii ekspertów branżowych.

(48)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ( 36 ).

(49)

W przypadku przyjmowania aktów wykonawczych w związku z zastrzeżeniami do norm zharmonizowanych i w przypadku których odniesienia do danej normy zharmonizowanej nie zostały jeszcze opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, należy stosować procedurę doradczą – ze względu na to, że dana norma nie spowodowała jeszcze powstania domniemania zgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w obowiązującym prawodawstwie harmonizacyjnym Unii.

(50)

W przypadku każdego wniosku o normalizację wniesionego do europejskich organizacji normalizacyjnych oraz w przypadku przyjęcia aktów wykonawczych w związku z zastrzeżeniami do norm zharmonizowanych i w przypadku których odniesienia do danej normy zharmonizowanej zostały już opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, należy stosować procedurę sprawdzającą – ze względu na to, że taka decyzja mogła mieć wpływ na domniemanie zgodności z mającymi zastosowanie zasadniczymi wymaganiami.

(51)

Aby osiągnąć główne cele niniejszego rozporządzenia i ułatwić szybkie procedury podejmowania decyzji, a także skrócić ogólny czas opracowywania norm, w miarę możliwości powinny być wykorzystywane środki proceduralne przewidziane w rozporządzeniu (UE) nr 182/2011, które uprawnia przewodniczącego stosownego komitetu do wyznaczenia terminu, w którym komitet powinien wydać opinię, w zależności od pilności sprawy. Ponadto w uzasadnionych przypadkach powinna być przewidziana możliwość uzyskania opinii komitetu w drodze procedury pisemnej, a brak uwag ze strony członków komitetu powinien oznaczać dorozumianą zgodę.

(52)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, takie jak zapewnienie skuteczności i efektywności norm i normalizacji jako narzędzi politycznych Unii poprzez współpracę między europejskimi organizacjami normalizacyjnymi, krajowymi jednostkami normalizacyjnymi, państwami członkowskimi i Komisją, ustanawianie norm europejskich i europejskich dokumentów normalizacyjnych dotyczących produktów i usług w ramach wspierania prawodawstwa i polityki Unii, identyfikacja specyfikacji technicznych TIK kwalifikujących się do powoływania, finansowanie normalizacji europejskiej oraz uczestnictwo zainteresowanych stron w tej normalizacji, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie i dlatego ze względu na ich skutki możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(53)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywy 89/686/EWG, 93/15/EWG, 94/9/WE, 94/25/WE, 95/16/WE, 97/23/WE, 98/34/WE, 2004/22/WE, 2007/23/WE, 2009/23/WE oraz 2009/105/WE.

(54)

Należy uchylić decyzję nr 1673/2006/WE oraz decyzję 87/95/EWG,