18.4.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 113/7

—

drong in zijn werkprogramma voor 2011 op een Commissievoorstel voor een verordening van de Raad aan en kan zich in onderhavig voorstel vinden;

—

acht de invoering van een Europese belasting op financiële transacties (FTT) bovendien een verdere belangrijke stap op weg naar het dringend geboden herstel van de grip van de democratische politiek op de forse misstanden betreffende de werking van de financiële markten;

—

beschouwt de FTT als een belangrijk instrument om de bijdrage van de financiële sector aan meer solidariteit en rechtvaardigheid te garanderen en om speculatie te bestrijden, zoals het Comité al opmerkte in zijn advies over het nieuwe meerjarig financieel kader na 2013;

—

kan het Comité zich vinden in de doelstelling dat de nagestreefde harmonisatie voor de gehele Unie geldt en mocht dat, ondanks alle inspanningen, onmogelijk zijn, dan moet het nieuwe belastingstelsel terstond via het instrument voor versterkte samenwerking worden ingevoerd, die bij voorkeur ten minste de eurozone omvat.

Rapporteur

de heer R. CHRISTOFFERS (DE/PSE), Minister Economische en Europese zaken van de deelstaat Brandenburg

Referentiedocument

Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende een gemeenschappelijk stelsel van belasting op financiële transacties en tot wijziging van Richtlijn 2008/7/EG

COM(2011) 594 final

1.

Het Comité, dat in zijn werkprogramma voor 2011 op dit voorstel aandrong, kan zich in dit Commissievoorstel vinden.

2.

Het beschouwt het voorstel als een sterk politiek signaal voor de wil en het vermogen van de Unie om de problemen van de gemondialiseerde financiële markt aan te pakken en om de mogelijkheden van de nationale economieën in het belang van de lidstaten en de burgers integraal en duurzaam te versterken.

3.

De invoering van een Europese belasting op financiële transacties (FTT) vormt bovendien een verdere belangrijke stap op weg naar het dringend geboden herstel van de grip van de democratische politiek op de forse misstanden betreffende de werking van de financiële markten.

4.

De FTT is een belangrijk instrument om de bijdrage van de financiële sector aan meer solidariteit en rechtvaardigheid te garanderen en om speculatie te bestrijden, zoals het CvdR in zijn advies over het nieuwe meerjarig financieel kader na 2013 geformuleerd heeft.

5.

Het Comité wijst op de effectbeoordeling die de Europese Commissie in september 2011 heeft gepubliceerd en op de zeer onnauwkeurige ‧Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE)‧-modellen die zijn gebruikt. De effectbeoordeling van de Commissie bevat geen duidelijke conclusies, maar blijft vrij vaag en oppervlakkig en laat verschillende mogelijkheden open. Het Comité concludeert dat de effectbeoordeling van de Commissie een vertekend en onnauwkeurig beeld geeft en is dan ook blij dat de Commissie heeft toegezegd dat er een nieuwe effectbeoordeling komt.

6.

Het Britse systeem van zegelrecht bevat duidelijke tekortkomingen, vooral waar het gaat om de bescherming van het systeem tegen de geografische verplaatsing van transacties. Bovendien wordt hiermee een sterke impuls gegeven aan het gebruik van derivaten.

7.

Het Comité is het met de Commissie eens dat gegeven het groot aantal ongecoördineerde nationale maatregelen op belastinggebied harmonisatie noodzaak is. Zulks om versnippering van de interne markt voor financiële diensten te voorkomen, hetgeen immers nodig is voor het functioneren van die markt en het vermijden van concurrentiedistorsies.

8.

Het steunt de aanpak van de Commissie om de harmonisatie dusdanig gestalte te geven dat

9.

Ook kan het Comité zich vinden in de doelstelling dat de nagestreefde harmonisatie voor de gehele Unie geldt en mocht dat, ondanks alle inspanningen, onmogelijk zijn, dan moet het nieuwe belastingstelsel terstond via het instrument voor versterkte samenwerking worden ingevoerd, die bij voorkeur ten minste de eurozone omvat.

10.

De FTT moet heel snel worden ingevoerd en daarom dringt het CvdR er bij de wetgevende organen van de Europese Unie op aan om zich met de vereiste uiterste zorgvuldigheid en grote politieke verantwoordelijkheid sterk te maken voor de snelle afronding van het wetgevingsproces.

11.

Wel is het goed dat de Commissie regelmatig verslag moet uitbrengen over de uitvoering van de richtlijn en daarmee onderworpen is aan een permanente en gestructureerde controleprocedure. Betreurenswaardig is echter dat zij slechts jegens de Raad verslagplichtig is. Dit strijdt met de betrokkenheid van het Europees Parlement in de te volgen wetgevingsprocedure. Bovendien vormt de beperking van de rapportageplicht ook een onderwaardering van het CvdR, in zijn hoedanigheid van politieke assemblee van de lokale en regionale overheden van de Europese Unie, en het EESC, die als Verdragsrechtelijke hoofdtaak hebben, de wetgevende instellingen met advies te ondersteunen.

12.

Het is zaak ook doelgericht rekening te houden met de eventuele gevolgen van de invoering van de FTT voor de belastinginkomsten van de gemeenten en regio's.

13.

De Commissie stelt terecht voor dat de FTT geheven wordt in de plaats waar de financiële in stelling is gevestigd. Dat reduceert mogelijkheden voor ontwijking en geeft de banden tussen de financiële markten en de reële economie beter weer dan aanknoping aan de plaats van transactie. Voorts moeten er regelingen komen die belastingontwijking door het verplaatsen van de hoofdvestiging of de oprichting van nieuwe ondernemingen verhinderen of beperken.

14.

Er moeten nauwkeurige definities komen, zowel van ‧financiële instelling‧ als van ‧financieel instrument‧.

15.

Ook verdient het brede toepassingsgebied van de FTT bijval. In beginsel geldt deze voor allerlei transacties, inclusief die met eventuele substituten en eventuele transacties in het vrije verkeer.

16.

Het is goed dat transacties op de primaire markten niet zullen worden belast. Op die manier wordt namelijk een ongewenste impact op de reële economie verkleind. Minder goed is het dat transacties op de secundaire markten niet buiten de FTT vallen. De overheid moet namelijk, om de begroting te voeden, wel eens op beroep op de financiële instrumenten van die markten doen.

17.

Helaas vallen niet alle soorten valutatransacties onder de FTT. Het Comité denkt daarbij aan een fors verlies aan potentiële opbrengsten en regelgevend effect. Het denkt met name dat de belasting van deviezentransacties in het kader van een algemene belasting op financiële transacties niet in strijd is met het vrije verkeer van kapitaal. De FTT geldt dankzij het brede toepassingsgebied immers juist niet specifiek voor het grensoverschrijdend aspect van de deviezenhandel. Die belasting raakt transacties daar op dezelfde manier als welke andere financiële transactie dan ook.

18.

Het Comité is van mening dat uitsluitend op kredietverlening aan de overheidssector gerichte bijzondere kredietinstellingen van de FTT dienen te worden vrijgesteld.

19.

De voorgeslagen methode voor de bepaling van de heffingsgrondslag en het notionele bedrag als heffingsgrondslag voor derivaten is in beginsel juist. Toch moet er nog wat duidelijkheid komen over met name de vraag hoe het zeker niet denkbeeldige risico wordt tegengegaan dat dat bedrag bij ingewikkelde derivaten kunstmatig wordt gereduceerd.

20.

Zeer goed is dat slechts minimumtarieven worden voorgesteld. De lidstaten kunnen dus hogere opleggen en dat strookt zeer wel met het subsidiariteitsbeginsel. Tegelijk zij er echter voor gewaarschuwd om bij toepassing van de richtlijn nauwkeurig na te gaan of hogere nationale tarieven toch niet tot schadelijke fiscale concurrentie tussen de lidstaten leiden, hetgeen de richtlijn nu net moet voorkomen.

21.

Alle financiële instrumenten waarover belasting wordt geheven, moeten geheel gelijk behandeld worden, waarbij rekening gehouden wordt met daadwerkelijke verschillen om ongewenste stimuli om uit te wijken, te vermijden en om te voldoen aan het beginsel van belastinggerechtigheid. Daarom wordt ervoor gepleit in dit verband opnieuw te kijken naar de belastingtarieven voor aandelen en leningen, alsook voor derivaten.

22.

De Commissie wordt op basis van artikel 290 VWEU bevoegd om gedelegeerde handelingen aan te nemen tot vaststelling van de door de lidstaten te nemen maatregelen om belastingontduiking, -ontwijking en –misbruik te voorkomen. Het Comité is het daar niet mee eens. Maatregelen om ervoor te zorgen dat een richtlijn goed wordt uitgevoerd vallen in beginsel onder de bevoegdheid van de lidstaten, die overeenkomstig artikel 291, lid 1, VWEU alle maatregelen nemen die nodig zijn ter uitvoering van juridisch bindende handelingen van de Unie. Uitsluitend wanneer daarvoor uniforme uitvoeringsvoorwaarden nodig zouden zijn, kunnen bevoegdheden aan de Commissie worden overgedragen, waarbij echter artikel 291 VWEU het Verdragsrechtelijk instrument voor de uitvoeringshandelingen vormt. Kwesties van fundamentele betekenis, met name omtrent strafrechtelijke vervolging, moeten echter grotendeels aan de lidstaten worden overgelaten.

23.

Hoe dan ook, de noodzaak en de efficiëntie van de door de Commissie in het kader van de bevoegdheidsoverdracht genomen maatregelen dienen verplicht onderdeel te zijn van het verslag dat zij regelmatig over de uitvoering van de richtlijn uitbrengt.

24.

Het Comité pleit er nu reeds voor de FTT als nieuwe categorie aan het stelsel van eigen middelen van de Unie toe te voegen en de inkomsten op basis van een bepaalde sleutel tussen de Unie en de heffende lidstaten te verdelen. Daardoor zouden de bijdragen van de lidstaten aan het stelsel overeenkomstig de hoogte van de inkomsten van de Unie uit de nieuwe categorie kunnen worden gereduceerd.

25.

Los van de invoering van de FTT moeten de randvoorwaarden voor de financiële branche via een brede hervorming van de financiële markten dusdanig worden gewijzigd dat er een einde komt aan de schadelijke dominantie de mogelijk negatieve impact van die markten ten opzichte van op de reële economie kan worden bestreden.

26.

Derhalve is het raadzaam om ervoor te zorgen dat de informatie die een FTT oplevert, op passende wijze wordt verzameld en verwerkt.

27.

Het Comité is ervan overtuigd dat nog verdere maatregelen dringend geboden zijn om de problemen voor een functionerende interne markt en een functionerende EMU met één munt aan te pakken. Die maatregelen overschrijden het kader van het financiële beleid en moeten via een significante versterking van de Europese coördinatie van het economische en financiële beleid van de lidstaten tot institutionele verankering leiden van een doelmatige en voldoende democratisch gelegitimeerde sturing van de economie op Europees niveau.

28.

Ten slotte is het Comité van mening dat, afgezien van de Europese aanpak, mondiaal afgestemd handelen nodig is en het verzoekt de EU en de lidstaten om zich op internationaal niveau in de betrekkingen met derde landen in te zetten voor een hervorming van de regelingen voor de financiële markten en met name ook bij alle G20-landen voor een volledige belasting op financiële transacties te pleiten.