EU-programma (2021-2027) — Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2021/696 tot vaststelling van het Europees ruimtevaartprogramma en tot oprichting van het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma

Besluit (GBVB) 2021/698 betreffende de beveiliging van systemen en diensten die worden gestationeerd, geëxploiteerd en gebruikt in het kader van het ruimtevaartprogramma van de EU en die een weerslag kunnen hebben op de veiligheid van de EU

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING EN HET BESLUIT?

Verordening (EU) 2021/696 stelt het ruimtevaartprogramma van de Europese Unie (EU) voor 2021-2027 vast en strekt tot oprichting van het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma (Euspa). Het programma moet het leiderschap van de EU in de ruimte helpen behouden, ervoor zorgen dat de EU concurrerend blijft in de nieuwe ruimte-economie en een aantal van de meest prangende uitdagingen van dit moment aanpakken, zoals het bestrijden van de klimaatverandering en het stimuleren van technologische innovatie.
In Besluit (GBVB) 2021/698 worden de verantwoordelijkheden van de Raad van de Europese Unie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid vastgesteld met betrekking tot dreigingen voor de veiligheid van de EU die voortkomen uit de systemen en diensten die in het kader van het EU-ruimtevaartprogramma en het programma van de EU voor beveiligde connectiviteit (2023-2027) zijn opgezet — zie samenvatting.

KERNPUNTEN

Doelstellingen

De belangrijkste doelstellingen van het Europees ruimtevaartprogramma zijn:

het verstrekken of het bijdragen tot het verstrekken van hoogwaardige, geactualiseerde en, in voorkomend geval, veilige met de ruimtevaart verband houdende gegevens, informatie en diensten zonder onderbrekingen waarbij aan de bestaande en toekomstige behoeften wordt voldaan en die de politieke prioriteiten van de EU ondersteunen;
het maximaliseren van de sociaaleconomische voordelen om zo de groei en de werkgelegenheid te bevorderen en door ervoor te zorgen dat de gegevens, informatie en diensten die door de onderdelen van het programma worden verstrekt, zowel binnen als buiten de EU zo breed mogelijk worden geaccepteerd en gebruikt, waarbij wordt gezorgd voor synergie en complementariteit met het programma Horizon Europa (Verordening (EU) 2021/695 — zie samenvatting);
het verhogen van de veiligheid en de beveiliging van de EU en haar lidstaten en het versterken van de autonomie van de EU, met name op technologisch vlak;
het bevorderen van de rol van de EU in de mondiale ruimtevaartsector, het stimuleren van internationale samenwerking, het versterken van Europese ruimtediplomatie en het versterken van de rol van de EU bij de aanpak van mondiale uitdagingen, door mondiale initiatieven te steunen, en het versterken van het bewustzijn van ruimte als een gemeenschappelijk erfgoed van de mensheid;
het verbeteren van de veiligheid, de beveiliging en de duurzaamheid van alle ruimtevaartactiviteiten in verband met ruimteobjecten en de snelle verspreiding van ruimteschroot, alsmede van de ruimteomgeving.

In deze verordening worden ook een aantal specifieke doelstellingen vastgesteld, waaronder:

het verstrekken van geavanceerde en beveiligde plaatsbepalings-, navigatie- en tijdsmetingsdiensten op lange termijn, waarbij de continuïteit en de robuustheid worden gewaarborgd via Galileo en het Europees overlaysysteem voor geostationaire navigatie;
het verstrekken van nauwkeurige en betrouwbare aardobservatiegegevens, -informatie en -diensten waarin andere gegevensbronnen worden geïntegreerd, op een duurzame langetermijnbasis, ter ondersteuning van de vaststelling, uitvoering en monitoring van het beleid van de Unie en haar lidstaten, en actie op basis van gebruikerseisen, via Copernicus;
het versterken van de capaciteiten om ruimteobjecten en ruimteschroot te monitoren, te tracken en te bepalen via ruimtebewaking en bewustzijn, door middel van drie subonderdelen:
- bewaking en monitoring van ruimteobjecten,
- ruimteweersverschijnselen en
- aardscheerders;
het waarborgen van de beschikbaarheid op lange termijn van betrouwbare, beveiligde en kosteneffectieve satellietcommunicatiediensten voor gebruikers van het EU-satellietcommunicatieprogramma voor overheidsgebruik;
het ondersteunen van een autonoom, beveiligd en kostenefficiënt ruimtevaartvermogen, rekening houdend met de cruciale veiligheidsbelangen van de EU;
het bevorderen van de ontwikkeling van een krachtige ruimte-economie in de EU, onder meer door het concurrentievermogen, de innovatie, het ondernemerschap, de vaardigheden en de capaciteitsopbouw in alle lidstaten en regio’s van de EU te stimuleren, met bijzondere aandacht voor kleine en middelgrote ondernemingen en start-ups.

Governance

De verordening strekt tot oprichting van het Euspa dat het Europees agentschap voor wereldwijd satellietnavigatiesystemen vervangt en uitbreidt. Ook zorgt de verordening voor stroomlijning van de governance door duidelijke taken aan verschillende instellingen en agentschappen toe te wijzen:

de Europese Commissie (de instelling die de hoofdverantwoordelijkheid voor het programma draagt);
Euspa (operationeel beheerder van Galileo en het Europees overlaysysteem voor geostationaire navigatie en verantwoordelijk voor de veiligheid en ontwikkeling van downstreamtoepassingen voor alle onderdelen van het ruimtevaartprogramma); en
het Europees Ruimteagentschap (verantwoordelijk voor onderzoek en ontwikkeling).

Financiering

Het programma loopt in de periode van het meerjarig financieel kader 2021-2027.
en heeft een begroting van 14,8 miljard euro.
In de verordening worden de vormen van EU-financiering, de regels voor de toekenning van die middelen en de regels voor de uitvoering van het programma vastgesteld.

Deelname in het partnerschap voor ruimtebewaking en monitoring (Space Surveillance and Tracking — SST)

Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1245 stelt de regels en procedures vast wat betreft de deelname van de lidstaten aan het SST-partnerschap. Het in artikel 58, lid 2, van Verordening (EU) 2021/696 bedoelde SST-partnerschap moet de door het SST-consortium uitgevoerde activiteiten met betrekking tot de verlening van SST-diensten op EU-niveau overnemen, waarbij een soepele overgang en de continuïteit van de verlening van SST-diensten worden gewaarborgd.

Een SST-systeem is een netwerk van op de grond en in de ruimte gestationeerde sensoren die ruimteobjecten kunnen bewaken en volgen, in combinatie met verwerkingscapaciteiten met als doel gegevens, informatie en diensten te verstrekken met betrekking tot ruimteobjecten die zich in een baan om de aarde bewegen;

VANAF WANNEER ZIJN DE VERORDENING EN HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

De verordening en het besluit zijn sinds 1 januari 2021 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Het ruimtevaartbeleid van de Europese Unie (Europese Commissie)
Het EU-ruimtevaartprogramma (Europese Commissie)
Copernicus (website)
Copernicus (Europese Commissie)
Galileo (samenvatting)
Galileo (Europese Commissie)
Europees overlaysysteem voor geostationaire navigatie (Europese Commissie)
EU-satellietcommunicatieprogramma voor overheidsgebruik (Europese Commissie)

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2021/696 van het Europees Parlement en de Raad van 28 april 2021 tot vaststelling van het ruimtevaartprogramma van de Unie, tot oprichting van het Agentschap van de Europese Unie voor het ruimtevaartprogramma en tot intrekking van de Verordeningen (EU) nr. 912/2010, (EU) nr. 1285/2013 en (EU) nr. 377/2014 en Besluit nr. 541/2014/EU (PB L 170 van 12.5.2021, blz. 69-148).

Besluit (GBVB) 2021/698 van de Raad van 30 april 2021 betreffende de beveiliging van systemen en diensten die worden gestationeerd, geëxploiteerd en gebruikt in het kader van het ruimtevaartprogramma van de Unie en het programma van de Unie voor beveiligde connectiviteit die een weerslag kunnen hebben op de veiligheid van de Unie, en tot intrekking van Besluit 2014/496/GBVB (PB L 170 van 12.5.2021, blz. 178-182).

Achtereenvolgende wijzigingen van Besluit (GBVB) 2021/698 zijn verwerkt in de basistekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2023/588 van het Europees Parlement en de Raad van 15 maart 2023 tot vaststelling van het programma van de Unie voor beveiligde connectiviteit voor de periode 2023-2027 (PB L 79 van 17.3.2023, blz. 1-39).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1245 van de Commissie van 15 juli 2022 tot vaststelling van regels en procedures voor de toepassing van Verordening (EU) 2021/696 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de deelname van de lidstaten aan het SST-subonderdeel, de oprichting van het SST-partnerschap en de ontwikkeling van de eerste kernprestatie-indicatoren (PB L 190 van 19.7.2022, blz. 166-190).

Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad van 28 april 2021 tot vaststelling van Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, tot vaststelling van de regels voor deelname en verspreiding en tot intrekking van Verordeningen (EU) nr. 1290/2013 en (EU) nr. 1291/2013 (PB L 170 van 12.5.2021, blz. 1-68).

Verordening (EU, Euratom) 2020/2093van de Raad van 17 december 2020 tot bepaling van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021-2027 (PB L 433 I van 22.12.2020, blz. 11-22).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 22.03.2023

Top