Tsjechische Republiek

1) REFERENTIES

Advies van de Commissie [COM(97) 2009 def. - Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt]

Verslag van de Commissie [COM(98)708 def.- Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt]

Verslag van de Commissie [COM(1999)503 def.- Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt]

Verslag van de Commissie [COM(2000)703 def.- Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt]

Verslag van de Commissie [COM(2003)675 def.- SEC(2003) 1200 def. - Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt]

Verdrag betreffende de toetreding tot de Europese Unie [Publicatieblad L 236 van 23.9.2003]

2) SAMENVATTING

In haar advies van juli 1997 was de Europese Commissie van mening dat de Tsjechische Republiek, op voorwaarde dat zij haar inspanningen voortzette, op middellange termijn in staat zou zijn om te voldoen aan de verplichtingen op sociaal gebied die de toetreding tot de Europese Unie (EU) met zich brengt.

Het verslag van november 1998 heeft geen significante wijziging aangebracht ten aanzien van deze eerste evaluatie, aangezien op dit gebied geen vooruitgang is geboekt.

Het verslag van oktober 1999 wees erop dat de Tsjechische regering een aantal maatregelen op het gebied van het werkgelegenheidsbeleid had genomen, maar constateerde ook dat bij de omzetting van het acquis niet de verwachte vooruitgang was geboekt.

In het verslag van oktober 2000 werd geconstateerd dat de Tsjechische autoriteiten de omzetting van de Gemeenschapswetgeving weer ter hand hebben genomen. Vooral het arbeidsrecht en de gelijke kansen hebben hiervan geprofiteerd, terwijl de gezondheid en veiligheid op het werk alsook de volksgezondheid nog leemten vertoonden.

In het verslag van 2003 wordt vermeld dat Tsjechië grotendeels de uit de toetredingsonderhandelingen voortvloeiende verbintenissen en vereisten naleeft op het gebied van het arbeidsrecht, de gelijke behandeling van mannen en vrouwen, de sociale dialoog, de volksgezondheid, het werkgelegenheidsbeleid, de maatschappelijke integratie en de sociale bescherming en dat ze dat acquis bij de toetreding moet kunnen toepassen.

Voorts beantwoordt Tsjechië grotendeels aan de toetredingscriteria op het gebied van de gezondheid en de veiligheid op het werk, het Europees Sociaal Fonds en de anti-discriminatiemaatregelen. Om de voorbereidingen voor de toetreding te voltooien, moet Tsjechië op die gebieden nog een aantal bijkomende inspanningen leveren.

Het toetredingsverdrag is ondertekend op 16 april 2003 en de toetreding vond plaats op 1 mei 2004.

ACQUIS COMMUNAUTAIRE

Op sociaal gebied heeft het wetgevend acquis, naast de diverse specifieke actieprogramma's, met name op het gebied van de gezondheidszorg en het Europees Sociaal Fonds, betrekking op gezondheid en veiligheid op het werk, arbeidsrecht en arbeidsomstandigheden, gelijke kansen voor vrouwen en mannen, coördinatie van de sociale-zekerheidsstelsels voor migrerende werknemers, alsmede tabaksproducten.

Op al deze gebieden stelt de sociale wetgeving van de Unie minimumvoorschriften vast, vergezeld van vrijwaringsclausules voor de meest gevorderde lidstaten.

Bovendien is de sociale dialoog op Europees niveau vastgelegd in het Verdrag (artikel 139, oud artikel 118 B) en wordt de raadpleging van de sociale partners in de Sociale overeenkomst vermeld.

EVALUATIE

In 1999 lag de werkloosheid bij 8,7% (tegen 6,5% in 1998). De werkloosheid daalde in 2000, 2001 en 2002 tot 7,3% in 2002. De trend is evenwel gekeerd tijdens het eerste kwartaal van 2003. De officiële werkloosheid blijft hoog. Er blijven belangrijke regionale verschillen bestaan en de werkloosheid bij vrouwen blijft hoger dan die bij mannen.

In mei 1999 heeft de regering een nationaal werkgelegenheidsplan goedgekeurd, waarin haar beleid in de pretoetredingsperiode uiteen wordt gezet. Dit plan hield rekening met de communautaire richtsnoeren terzake. De gezamenlijke evaluatie van de prioriteiten inzake het werkgelegenheidsbeleid is in mei 2000 ondertekend.

In het verslag van 2003 wordt vastgesteld dat Tsjechië inspanningen moet leveren om de doelstellingen te bereiken die zijn vastgesteld in het kader van de gemeenschappelijke evaluatie van de prioriteiten van het werkgelegenheidsbeleid. Het moet zich sterker inzetten voor de hervorming van het onderwijsstelsel, de beroepsopleiding, het scheppen van banen en de versterking van het arbeidsbureau.

In mei 1999 heeft de regering haar "Economische strategie voor de middellange termijn betreffende de toetreding tot de Europese Unie" goedgekeurd, die de nadruk legt op het beginsel van solidariteit en onderlinge afhankelijkheid van het economisch en sociaal beleid ter ondersteuning van het concurrentievermogen. In juni 1999 zijn ook maatregelen genomen ter verbetering van de situatie op de arbeidsmarkt en ter behandeling van de kwestie van de personen die bijzondere moeilijkheden op de arbeidsmarkt ondervinden, met name de Roma. Deze maatregelen voorzagen in een extra toewijzing van 15 miljoen euro voor de financiering van actieve werkgelegenheidsmaatregelen, een toename van het personeel van de arbeidsbureaus en de invoering van de visumplicht voor onderdanen van de Oekraïne. In het verslag van 2003 wordt vastgesteld dat Tsjechië zijn inspanningen nog moet concentreren op het uitwerken van een structuur om de arbeidsdeelname van de Roma te stimuleren.

Wat de sociale dialoog betreft, werd er in het verslag van 2000 op gewezen dat de organisatiegraad zeer laag is (30%) en de vertegenwoordiging van de werknemers in de ondernemingen zonder vakbonden een zeer gevoelig probleem blijft. In datzelfde verslag werd er eveneens aan herinnerd dat de bipartiete dialoog nog moet worden verbeterd door een versterking van de structuren op het tussenliggende niveau en op het niveau van de ondernemingen. In het verslag van 2003 worden dezelfde problemen gemeld en wordt voorgesteld de sociale partners grotere onderhandelingsmogelijkheden te geven op een autonome collectieve basis, teneinde het werkgebied dat door de sociale dialoog wordt bestreken, zowel vanuit het oogpunt van de werknemers als uit dat van de ondernemingen die collectieve overeenkomsten hebben gesloten, te vergroten. Voorts dient bijzondere aandacht te worden geschonken aan het ontstaan van een autonome sociale dialoog in de openbare sector.

Op het gebied van de gelijke behandeling is in 2000 geen nieuwe wetgeving goedgekeurd, met uitzondering van de wijziging van de wet op de werkgelegenheid. Op de vooravond van de toetreding wordt in het verslag van 2003 echter vastgesteld dat Tsjechië ongeveer de hele wetgeving met betrekking tot de gelijke behandeling van mannen en vrouwen heeft omgezet en dat de wetgeving over het algemeen in overeenstemming is met het acquis. Wat de gelijke toegang tot de arbeidsmarkt betreft, moet Tsjechië nog in doeltreffende sancties voorzien in geval van discriminatie. Ook dient in een verplicht moederschapsverlof voor zwangere vrouwen te worden voorzien, en in een precieze bepaling die werknemers met ouderschapsverlof tegen ontslag moet beschermen.

In het verslag van 2003 wordt gepreciseerd dat de regering op het gebied van de anti-discriminatiemaatregelen heeft gekozen voor een aanpak teneinde op dit gebied een nieuwe wet goed te keuren die het acquis moet omzetten. Tsjechië moet de afstemming van zijn wetgeving op de Europese communautaire wetgeving echter voltooien en het volgens het acquis communautaire vereiste orgaan instellen dat belast is met gelijkheidsvraagstukken. Wat de situatie van de Roma-minderheid betreft, meldt het verslag dat het probleem van de discriminatie en de sociale uitsluiting van de Roma op tal van gebieden nog steeds zorgen baart (hoge werkloosheid en discriminatie bij de aanwerving).

Wat de gezondheid en de veiligheid op het werk betreft, heeft het Tsjechische parlement in juni 1999 het wetsvoorstel betreffende de bescherming van de volksgezondheid verworpen. De enige vooruitgang op dit gebied was de goedkeuring door het Mijnbureau van een circulaire voor de omzetting van de richtlijnen inzake de winningsindustrieën met behulp van boringen en de wijzigingen van de bestaande circulaires ter omzetting van de richtlijnen inzake de industrieën betreffende de ertswinning. Begin 1999 heeft het ministerie van Werkgelegenheid en sociale zaken een eenheid opgericht, die speciaal is belast met de gezondheid en veiligheid op het werk en de arbeidsomstandigheden. De kwestie van de verdeling van de bevoegdheden tussen het ministerie van Volksgezondheid en het ministerie van Werkgelegenheid en hun respectieve bureaus moest worden opgelost om elk obstakel voor de toepassing van de wetgeving inzake de gezondheid en veiligheid op het werk weg te nemen.

Sindsdien zijn deze problemen opgelost en is het grootste deel van de wetgeving op dit gebied omgezet. In het verslag van 2003 wordt vermeld dat voor de kaderrichtlijn aanvullende aanpassingen van de wetgeving nodig zijn. Voorts dient de wetgeving te worden omgezet met betrekking tot de voorschriften inzake de werkplek, de uitrusting die op de werkplek wordt gebruikt, voorlopige of mobiele bouwplaatsen, werknemers die zijn blootgesteld aan gevaren van een explosieve atmosfeer, medische behandeling aan boord van schepen en het werken op hoogte.

Volgens het verslag van 2003 is de wetgeving op het gebied van het vrij verkeer van werknemers nu in overeenstemming met het acquis. De aanpassing ervan aan de communautaire normen is voortgezet om de onderdanen van de Unie bijvoorbeeld in staat te stellen zonder werkvergunning te werken en aldus toegang te krijgen tot de sociale en culturele voordelen in overeenstemming met de communautaire wetgeving.

Wat de coördinatie van de sociale zekerheidsstelsels betreft, moeten verdere inspanningen worden geleverd ter verbetering en modernisering van de structuren, procedures en instellingen om aan de criteria van het acquis te voldoen.

De wet op de bescherming van de volksgezondheid is in juli 2000 goedgekeurd. In het verslag van 2003 staat te lezen dat Tsjechië onlangs een wetgeving heeft goedgekeurd die het nieuwe acquis inzake tabak moet omzetten. Het systeem voor surveillance, preventie en bestrijding van overdraagbare ziekten is nu op het acquis afgestemd. Tsjechië beschikt eveneens over de nodige capaciteit om zich in te passen in de surveillance- en bestrijdingsstructuren van de EU op het gebied van overdraagbare ziekten. Het neemt ook reeds sinds 2000 deel aan de communautaire programma's op het gebied van volksgezondheid, kankerbestrijding en aids- en drugspreventie.

In 2004 moet bijzondere aandacht worden besteed aan de verbetering van de gezondheidstoestand van de bevolking en aan de uitgaven voor gezondheidszorg.

De administratieve capaciteit die voor het beheer van het Europees Sociaal Fonds (ESF) en de tenuitvoerlegging van de acties van dat Fonds wordt ingezet, is toegenomen en klaar voor een doeltreffend gebruik.

In de loop van 2004 moeten de Commissie en Tsjechië de laatste hand leggen aan het gezamenlijk memorandum over maatschappelijke integratie dat de belangrijkste uitdagingen definieert in verband met de bevordering van de maatschappelijke integratie en de verschillende richtingen die het beleid op dat gebied uit kan. Op die basis moet op nationaal niveau een geïntegreerde strategie en een actieplan voor maatschappelijke integratie worden opgesteld.

Laatste wijziging: 13.01.2004