De route naar een bankenunie

Om te zorgen voor een veilig bankensysteem en om te vermijden dat overheidsgeld wordt gebruikt om failliete banken te redden, richt de Europese Unie een bankenunie op.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad: Een routekaart naar een bankenunie (COM(2012) 510 final van 12.9.2012 - Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).

SAMENVATTING

De financiële crisis van 2008 was voor de EU de aanleiding om enkele belangrijke hervormingen door te voeren in de financiële regelgeving. Die zijn op zich echter niet voldoende. Om een robuust systeem te garanderen en om het geld van de belastingbetaler te beschermen, zijn gemeenschappelijke Europese systemen nodig.

De bankenunie die momenteel wordt opgericht, is zowel bedoeld voor lidstaten van de eurozone als voor andere EU-lidstaten die willen deelnemen.

Het systeem steunt op drie pijlers:

Toezicht op de banken

De EU-wetgeving waarmee een gemeenschappelijk toezichtmechanisme wordt opgericht, van kracht sinds november 2013, geeft de Europese Centrale Bank (ECB) de verantwoordelijkheid om toezicht te houden op de banken, in nauwe samenwerking met nationale toezichthouders.

De ECB zal op de grootste banken rechtstreeks toezicht houden. De nationale toezichthouders blijven verantwoordelijk voor de rest, maar de ECB zal indien nodig toezicht op hen kunnen houden.

De ECB zal erop toezien dat de nieuwe prudentiële regels voor banken, waarbij banken bijvoorbeeld worden verplicht om meer en beter kapitaal te houden, consistent worden toegepast. Dat geldt voor alle banken in de 28 lidstaten van de EU.

Momenteel is de ECB bezig met de beoordeling van de financiële gezondheid van banken, wat zal worden aangevuld met een stresstest die wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Europese Bankautoriteit (EBA).

Herstructurering van banken

Dit zal gebeuren op basis van een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme dat van toepassing wordt op 1 januari 2015. Daarmee zal worden gezorgd dat crediteuren en aandeelhouders de eersten zullen zijn om bij te dragen tot de herstructurering van banken die in een crisissituatie verkeren, door inbreng te leveren in plaats van de bank te laten redden met behulp van geld van de belastingbetaler.

Dat omvat:

• een Europese afwikkelingsautoriteit die verantwoordelijk is voor een efficiënte herstructurering van noodlijdende banken en met minimale kosten voor de belastingbetaler en de reële economie;
• een gemeenschappelijk afwikkelingsfonds waarmee de herstructureringsplannen die door de nieuwe autoriteit worden aangenomen, kunnen worden ondersteund. Banken zouden dit op voorhand financieren.

Het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme zal onderhevig zijn aan twee teksten: de regelgeving van het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme waarin de belangrijkste aspecten van het mechanisme worden besproken, en een intergouvernementele overeenkomst die betrekking heeft op bepaalde specifieke aspecten van het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds.

Bescherming van het geld van depositohouders

Momenteel bestaan er geen plannen om een gemeenschappelijk depositogarantiestelsel te creëren. In plaats daarvan is elke lidstaat van de EU wettelijk verplicht om een nationaal depositogarantiestelsel op te richten, dat vooraf wordt gefinancierd door de banken. De fondsen kunnen elkaar op vrijwillige basis geld lenen.

GERELATEERDE BESLUITEN

Verordening (EU) nr. 1024/2013 van de Raad waarbij aan de Europese Centrale Bank specifieke taken worden opgedragen betreffende het beleid inzake het prudentieel toezicht op kredietinstellingen (PB L 287 van 29.10.2013).

Verordening (EU) nr. 1022/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1093/2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Bankautoriteit) waarbij aan de Europese Centrale Bank specifieke taken worden opgedragen krachtens Verordening (EU) nr. 1024/2013 van de Raad (PB L 287 van 29.10.2013).

Voorstellen

Voorstel voor een verordering van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van eenvormige regels en een eenvormige procedure voor de afwikkeling van kredietinstellingen en bepaalde beleggingsondernemingen in het kader van een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme en een gemeenschappelijk bankenafwikkelingsfonds en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1093/2010 van het Europees Parlement en de Raad (COM(2013) 520 final van 10.7.2013 - Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake de depositogarantiestelsels (herschikking) (COM(2010) 368 definitief van 12.7.2010- Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de totstandbrenging van een kader voor het herstel en de afwikkeling van kredietinstellingen en beleggingsondernemingen en tot wijziging van de Richtlijnen 77/91/EEG, 82/891/EG, 2001/24/EG, 2002/47/EG, 2004/25/EG, 2005/56/EG, 2007/36/EG en 2011/35/EU en Verordening (EU) nr. 1093/2010 (COM(2012) 280 final van 6.6.2012 - Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad).

Laatste wijziging: 09.03.2014