Voortijdig schoolverlaten terugdringen

SAMENVATTING VAN:

Conclusies van de Raad inzake het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en het bevorderen van goede schoolresultaten

SAMENVATTING

WAT DOEN DEZE CONCLUSIES?

• De conclusies evalueren de oorzaken en verstrekkende gevolgen van voortijdig schoolverlaten in de EU en gaan in op maatregelen om dit terug te dringen en goede schoolresultaten voor iedereen te bevorderen.

KERNPUNTEN

In 2014 verliet 11,1 % van de 18- tot 24-jarigen (circa 4,4 miljoen) het onderwijs of hun opleiding voordat zij een hogere middelbare opleiding hadden voltooid (bron: Eurostat, 2014). Een van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie is het terugdringen van dit percentage tot minder dan 10 %.

Hoewel er vooruitgang is geboekt, zijn er nog steeds te veel leerlingen die hun opleiding voortijdig verlaten en blijven er zowel tussen als binnen EU-landen grote verschillen bestaan.

De uitdagingen

Voortijdig schoolverlaten komt voort uit een aantal persoonlijke, sociale, economische, culturele, educatieve, gendergerelateerde en gezinsfactoren en houdt verband met achterstandssituaties waarvan de oorsprong in de vroege kinderjaren ligt.

Groepen met een lage sociaaleconomische status worden er het vaakst door getroffen, evenals kinderen met een migrantenachtergrond, Romakinderen en kinderen met speciale onderwijsbehoeften.

De kwaliteit van het onderwijs kan ertoe leiden dat leerlingen hun opleiding niet afmaken.

De volgende problemen doen zich voor:

• een ongunstig schoolklimaat, geweld en pesten;
• een omgeving waarin leerlingen zich niet gerespecteerd en gewaardeerd voelen;
• ongeschikte onderwijsmethoden en -programma's;
• onvoldoende ondersteuning voor leerlingen;
• gebrek aan begeleiding bij de beroepskeuze;
• moeizame verhoudingen tussen docenten en leerlingen.

Het afronden van het middelbaar onderwijs of van beroepsonderwijs en -opleidingen is een belangrijk element voor een succesvolle overgang van onderwijs naar werk en voor toegang tot de volgende onderwijs- en opleidingsfasen. Het bieden van ondersteuningsmaatregelen om leerlingen te helpen hun opleiding af te ronden, draagt bij aan het doorbreken van een vicieuze cirkel van achterstelling, armoede en ongelijkheid.

Het antwoord

De Raad roept op tot een inclusief en gecoördineerd antwoord, tot het bevorderen van tolerantie, respect en gelijke kansen, en tot sociale integratie, intercultureel begrip en het gevoel er op school bij te horen.

EU-landen wordt opgeroepen de aanbeveling van de Raad van 2011 inzake terugdringen van voortijdig schoolverlaten uit te voeren, met name door:

• strategieën te ontwikkelen voor de kwaliteit van onderwijs;
• zorg te dragen voor deelname van belanghebbenden uit alle sectoren;
• gegevens te verbeteren over leerlingen, met name over risicogroepen;
• voortgang gedurende het onderwijstraject te monitoren om leerlingen die risico lopen eerder op te merken;
• de redenen voor vroegtijdig schoolverlaten te begrijpen, onder andere door te luisteren naar leerlingen;
• doeltreffende begeleiding, ondersteuning en follow-upmaatregelen te ontwikkelen;
• scholen in kaart te brengen die baat kunnen hebben bij aanvullende steun;
• zo nodig te streven naar hervormingen van de onderwijsstelsels;
• toegang tot voor- en vroegschoolse educatie en opvang te waarborgen.

Gezamenlijke aanpak

Een gezamenlijke aanpak wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld via:

• kwaliteitsborgingmechanismen en planning met de actieve betrokkenheid van de gehele schoolgemeenschap;
• partnerschappen tussen scholen en de bredere gemeenschap;
• samenwerking tussen scholen en het delen van goede praktijken;
• uitstekend bestuur;
• een cultuur van ondersteuning tussen leerlingen, families en personeel;
• ondersteuning voor leerlingen die het risico van voortijdig schoolverlaten lopen, onder andere via mentorprogramma's, begeleiding en taalondersteuning;
• buitenschoolse activiteiten (bijv. sport en culturele uitstapjes).

Leraren moeten beschikken over vaardigheden, competenties en achtergrondkennis op het gebied van leiderschapsstrategieën in de klas en omgaan met diversiteit (bijv. praktijken om de inclusie van mensen met verschillende karakters, achtergronden en culturen te garanderen), opbouwen van goede banden, conflictoplossing, technieken om pesten te voorkomen en herkennen van risicofactoren die kunnen leiden tot voortijdig schoolverlaten.

Aan jongeren die het onderwijs voortijdig hebben verlaten, moeten mogelijkheden worden geboden om opnieuw aan het reguliere onderwijs deel te nemen.

EU-landen moeten tevens:

• gebruikmaken van de mogelijkheden onder het strategisch kader „ET 2020”;
• gebruikmaken van de financieringsmogelijkheden die worden geboden door het Erasmus+-programma, het Europees Sociaal Fonds en het Europees Fonds voor strategische investeringen;
• doeltreffende samenwerkingspraktijken in kaart brengen, met name e-twinning en de School Education Gateway.

BESLUIT

Conclusies van de Raad inzake het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en het bevorderen van goede schoolresultaten (PB C 417 van 15.12.2015, blz. 36-40)

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's — Voortijdig schoolverlaten aanpakken: een essentiële bijdrage aan de Europa 2020-agenda (COM(2011) 18 definitief van 31.1.2011)

Aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 inzake beleid ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten (PB C 191 van 1.7.2011, blz. 1-6)

Laatste bijwerking 06.04.2016