1.

De gezochte persoon tegen wie het Europees aanhoudingsbevel (EAB) in de onderhavige zaak is uitgevaardigd, is een rapper en componist. Hij werd in Spanje veroordeeld voor verschillende in 2012 en 2013 gepleegde strafbare feiten. „Verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme” was een van die strafbare feiten. De wet die van toepassing was op het moment waarop dat strafbare feit werd gepleegd, bepaalde dat op dat feit een vrijheidsstraf van maximaal twee jaar stond.

2.

De gezochte persoon heeft Spanje verlaten en is naar België gegaan. De bevoegde Spaanse rechterlijke autoriteit vaardigde een EAB uit met het oog op de tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf. In het EAB werd vermeld dat het strafbare feit van verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme onder de categorie „terrorisme” viel. Ook werd daarin vermeld dat de duur van de maximale vrijheidsstraf voor het strafbare feit van de verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme, na wijziging van de Código Penal (Spaans wetboek van strafrecht) in 2015, drie jaar bedroeg.

3.

Artikel 2, lid 2, van kaderbesluit 2002/584/JBZ van de Raad van 13 juni 2002 betreffende het Europees aanhoudingsbevel en de procedures van overlevering tussen de lidstaten ( 2 ) bepaalt dat de daarin genoemde strafbare feiten, waaronder het strafbare feit „terrorisme”, geen aanleiding geven tot een toetsing van de dubbele strafbaarheid, indien daarop een vrijheidsstraf met een maximum van ten minste drie jaar staat. Wat is echter het passende referentiepunt om te beoordelen of aan die eis is voldaan? Is dat de maximale vrijheidsstraf die van toepassing is op de zaak waarover het gaat, welke straf normaal wordt beheerst door de wet die van toepassing was op het moment waarop het strafbare feit werd gepleegd? Of is het de maximumstraf die wordt bepaald in de nationale wet die geldt op het moment waarop het EAB wordt uitgevaardigd?

4.

Artikel 2 van het kaderbesluit bepaalt:

„1.   Een Europees aanhoudingsbevel kan worden uitgevaardigd wegens feiten die door de wet van de uitvaardigende lidstaat strafbaar zijn gesteld met een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel, met een maximum van ten minste twaalf maanden of, wanneer een straf of een maatregel is opgelegd, wegens opgelegde sancties met een duur van ten minste vier maanden.

2.   Tot overlevering op grond van een Europees aanhoudingsbevel kunnen leiden, onder de voorwaarden van dit kaderbesluit en zonder toetsing van de dubbele strafbaarheid van het feit, de navolgende strafbare feiten, indien daarop in de uitvaardigende lidstaat een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staat met een maximum van ten minste drie jaar en zoals omschreven in het recht van de uitvaardigende lidstaat:

[…]

[…]

3.   De Raad kan te allen tijde met eenparigheid van stemmen en na raadpleging van het Europees Parlement overeenkomstig artikel 39, lid 1, van het Verdrag betreffende de Europese Unie besluiten andere categorieën van strafbare feiten aan de lijst van lid 2 van dit artikel toe te voegen. De Raad overweegt in het licht van het door de Commissie overeenkomstig artikel 34, lid 3, ingediende verslag of deze lijst moet worden uitgebreid of gewijzigd.

4.   Ten aanzien van andere dan de in lid 2 van dit artikel bedoelde strafbare feiten kan overlevering afhankelijk worden gesteld van de voorwaarde dat het Europees aanhoudingsbevel berust op een naar het recht van de uitvoerende lidstaat strafbaar feit, ongeacht de bestanddelen of de kwalificatie ervan.”

5.

In 2012 en 2013 heeft de gezochte persoon verschillende rapnummers gecomponeerd, heeft hij deze op het podium ten gehore gebracht en heeft hij ze op het internet gepubliceerd.

6.

Bij beslissing van 21 februari 2017 heeft de Audiencia Nacional (nationaal hof, Spanje) de gezochte persoon voor die activiteiten veroordeeld tot: A) een gevangenisstraf van twee jaar voor het strafbare feit van verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme, strafbaar krachtens de artikelen 578 en 579 van de Código Penal [hierna: „straf A”]; B) een gevangenisstraf van een jaar voor het strafbare feit van laster en ernstige belediging van de kroon, strafbaar krachtens artikel 490, lid 3, van de Código Penal, en C) een gevangenisstraf van zes maanden voor het strafbare feit van het maken van niet-voorwaardelijke bedreigingen, strafbaar krachtens artikel 169, lid 2, van de Código Penal.

7.

De veroordeling en straffen zijn opgelegd op grond van de bepalingen van de Código Penal die op het moment van de feiten van kracht waren, dat wil zeggen vóór de wijziging van dat wetboek in 2015.

8.

Bij arrest van 15 februari 2018 heeft de Tribunal Supremo (hoogste rechterlijke instantie, Spanje) de voorziening in cassatie tegen de beslissing van 21 februari 2017 verworpen.

9.

De gezochte persoon heeft Spanje verlaten en is naar België gegaan. Op 25 mei 2018 heeft de Audiencia Nacional een EAB uitgevaardigd tegen de gezochte persoon met het oog op de tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraf voor de drie bovenvermelde strafbare feiten (hierna: „eerste EAB”).

10.

Volgens de gegevens in het dossier waarover het Hof beschikt, heeft de rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent (België), de Audiencia Nacional om aanvullende informatie verzocht teneinde een beslissing te kunnen nemen over de tenuitvoerlegging van het eerste EAB. Na dat verzoek heeft dezelfde Spaanse rechterlijke instantie op 27 juni 2018 een ander EAB (hierna: „tweede EAB”) uitgevaardigd. Het tweede EAB heeft betrekking op dezelfde reeks feiten als het eerste EAB.

11.

Beide aanhoudingsbevelen bevatten dezelfde gegevens in vak c), punt 2 (gegevens over de straffen die voor de drie strafbare feiten zijn opgelegd), en in vak e) punt I, waarin het vakje met de vermelding „terrorisme” was aangevinkt voor de strafbare feiten waarvoor straf A was opgelegd.

12.

Het tweede EAB bevat aanvullende gegevens in vakken e) en f). Wat vak e) (strafbare feiten) betreft, bevatte het eerste EAB een kort overzicht van de strafbare feiten, terwijl in het tweede EAB een gedetailleerde beschrijving van die strafbare feiten was toegevoegd, waaronder de tekst van de rapnummers die aanleiding gaven tot de strafbare feiten. Wat vak f) (facultatieve informatie over andere voor de zaak relevante omstandigheden) betreft, dat was niet ingevuld in het eerste EAB, maar bevatte in het tweede EAB gedetailleerde verwijzingen naar de relevante bepalingen van de Código Penal met betrekking tot de gepleegde strafbare feiten, in de versie van dat wetboek zoals dat op het ogenblik van de uitvaardiging van het EAB van kracht was, namelijk de in 2015 gewijzigde formulering.

13.

De rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, heeft de Audiencia Nacional opnieuw om aanvullende informatie verzocht. Die Spaanse rechterlijke instantie heeft in een brief aanvullende informatie verstrekt over het strafsysteem. In die brief werd ook gesteld dat de verwijzing in het tweede EAB naar bepalingen van de Código Penal zoals gewijzigd in 2015, een vergissing was.

14.

Bij beschikking van 17 september 2018 heeft de rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, geweigerd het tweede EAB ten uitvoer te leggen. Volgens de gegevens in het dossier waarover het Hof beschikt, heeft die rechter geoordeeld dat het strafbare feit van verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme niet als een strafbaar feit van „terrorisme” in de zin van de lijst in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit kon worden beschouwd. Bovendien was niet aan de eis van dubbele strafbaarheid voldaan voor alle strafbare feiten waarvoor het EAB was uitgevaardigd.

15.

Op 17 september 2018 heeft het Openbaar Ministerie hoger beroep ingesteld tegen de voormelde beschikking. Op 26 september 2018 heeft de procureur-generaal een vordering ingediend waarin hij stelt dat de in het EAB omschreven gedraging die aanleiding heeft gegeven tot straf A overeenstemt met het lijstfeit „terrorisme” van artikel 5, § 2, 2°, van de Belgische wet van 19 december 2003 betreffende het Europees aanhoudingsbevel (hierna: „wet EAB”), waarbij artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit in Belgisch recht is omgezet.

16.

De verwijzende rechter, het hof van beroep Gent, kamer van inbeschuldigingstelling (België), meent dat, gelet op de in punt 6 hierboven genoemde straffen, is voldaan aan de in artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit gestelde voorwaarde met betrekking tot de hoogte van de opgelegde straf, volgens welke voorwaarde een gevangenisstraf van ten minste vier maanden is vereist. Die rechter vraagt zich echter af op basis van welke versie van de wet van de uitvaardigende lidstaat moet worden beoordeeld of is voldaan aan de eis van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit dat de straf een maximumduur van ten minste drie jaar moet hebben. De reden hiervoor is dat de strafbare feiten die aanleiding hebben gegeven tot straf A, in 2012 en 2013 zijn gepleegd, toen artikel 578 van de Código Penal het strafbare feit van verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme strafbaar stelde met een vrijheidsstraf van één tot twee jaar. Pas daarna, op 30 maart 2015, is dat artikel 578 van de Código Penal gewijzigd. Het bepaalt sindsdien dat op dat strafbare feit een vrijheidsstraf van één tot drie jaar staat.

17.

In die omstandigheden heeft de verwijzende rechter de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vragen:

18.

De gezochte persoon, de Belgische en de Spaanse regering en de Europese Commissie hebben schriftelijke opmerkingen ingediend. Die belanghebbenden en de procureur-generaal hebben mondelinge opmerkingen gemaakt ter terechtzitting van 16 september 2019.

19.

Artikel 2, lid 2, is een van de belangrijkste bepalingen van het kaderbesluit. Het schaft de eis van dubbele strafbaarheid af. Daarvoor moet echter aan twee voorwaarden zijn voldaan. Ten eerste moet overlevering op grond van een EAB zonder toetsing van de dubbele strafbaarheid alleen worden toegestaan voor de in die bepaling opgenomen 32 strafbare feiten. Ten tweede moet op het strafbare feit op basis waarvan het EAB is uitgevaardigd, in de uitvaardigende lidstaat een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staan met een maximum van ten minste drie jaar.

20.

De twee prejudiciële vragen van de verwijzende rechter, die mijns inziens het best samen worden behandeld, hebben betrekking op de tweede voorwaarde. Zij hebben als doel na te gaan naar welk tijdstip (en welke nationale wet) artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit verwijst: de wet die van kracht is op het ogenblik van het uitvaardigen van het EAB of de wet die daadwerkelijk van toepassing is op het specifieke geval van de gezochte persoon?

21.

Om die vraag te beantwoorden zal ik eerst ingaan op de uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit. Na een onderzoek van de bewoordingen van die bepaling, die inderdaad geen sluitende oplossing opleveren, blijkt volgens mij uit een onderzoek van de context en het doel van die bepalingen en de algemene logica van het systeem dat artikel 2, lid 2, moet worden geacht te verwijzen naar de wet van de uitvaardigende lidstaat die daadwerkelijk van toepassing is op de zaak van de gezochte persoon (A). Verder zal ik voor de volledigheid en aangezien de belanghebbenden in deze procedure uitgebreid daarop zijn ingegaan, kort de mogelijke implicaties van het legaliteitsbeginsel in de onderhavige zaak onderzoeken (B). Ten slotte zal ik afsluiten met enkele slotopmerkingen over de kwesties waar het in deze zaak niet om gaat (C).

22.

Artikel 2 regelt het toepassingsgebied van het kaderbesluit. Lid 1 ervan bevat een essentiële voorwaarde voor het uitvaardigen van een EAB. Die voorwaarde ziet op twee mogelijke situaties. Wat ten eerste situaties betreft waarin een EAB is uitgevaardigd met het oog op vervolging, moeten de betrokken feiten door de wet van de uitvaardigende lidstaat strafbaar zijn gesteld met een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel, met een maximum van ten minste twaalf maanden. Wat ten tweede situaties betreft waarin reeds een straf of een maatregel is opgelegd en het EAB dus wordt uitgevaardigd met het oog op tenuitvoerlegging, moet die sanctie een duur van ten minste vier maanden hebben.

23.

In de onderhavige zaak heeft de verwijzende rechter geoordeeld dat was voldaan aan de voorwaarde van deze laatste situatie. De reeds opgelegde sanctie heeft een duur van meer dan vier maanden.

24.

Wanneer de voorwaarde van artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit is vervuld, voorziet artikel 2 in twee „regelingen”, namelijk een in lid 2 en een in lid 4. Ten eerste bevat artikel 2, lid 2, een lijst van strafbare feiten waarvoor overlevering op grond van een EAB zonder toetsing van de dubbele strafbaarheid moet worden toegestaan. Ten tweede bepaalt artikel 2, lid 4, dat voor andere strafbare feiten dan die welke in de lijst van artikel 2, lid 2, zijn opgenomen, toetsing van dubbele strafbaarheid kan worden verlangd. Artikel 2, lid 3, voorziet in een mogelijke overgang van de ene naar de andere regeling. Het bepaalt dat de Raad de lijst van strafbare feiten van artikel 2, lid 2, met eenparigheid van stemmen kan uitbreiden, zodat strafbare feiten van de regeling van artikel 2, lid 4, daadwerkelijk overgaan naar de regeling van artikel 2, lid 2.

25.

Artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit bevat twee cumulatieve voorwaarden. ( 3 )Ten eerste moet het betrokken strafbare feit onder een van de 32 categorieën van strafbare feiten vallen die in de lijst van die bepaling zijn opgenomen. Artikel 2, lid 2, maakt duidelijk dat voor de toepassing van die categorieën de omschrijving van het strafbare feit in het recht van de uitvaardigende lidstaat van belang is. Ten tweede moet op het betrokken strafbare feit in de uitvaardigende lidstaat een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staan met een maximum van ten minste drie jaar.

26.

De belanghebbende partijen die in de onderhavige zaak opmerkingen hebben gemaakt, geven tegengestelde uitleggingen aan die tweede voorwaarde, waarnaar ik zal verwijzen met de „voorwaarde met betrekking tot de duur van de sanctie”.

27.

De gezochte persoon en de Commissie stellen dat de wet die in aanmerking moet worden genomen voor de beoordeling van de tweede voorwaarde van artikel 2, lid 2, de wet is die op de gezochte persoon van toepassing is in de strafzaak. In de onderhavige zaak is dat de versie van de Código Penal van vóór 2015, welke versie van toepassing is op de feiten van de zaak en door de nationale rechters in de uitvaardigende lidstaat daadwerkelijk is toegepast om de gezochte persoon de straf op te leggen waarvan thans tenuitvoerlegging wordt verlangd.

28.

De Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal voeren daarentegen aan dat het relevante tijdstip voor die beoordeling het moment is waarop het EAB is uitgevaardigd. In de onderhavige zaak zou dat de wet zijn van ná de wijziging van de Código Penal in 2015, waarbij de maximumstraf voor het strafbare feit van verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme is verhoogd van twee jaar tot drie jaar.

29.

Teneinde de vragen van de verwijzende rechter te kunnen beantwoorden, moeten de tekst, de context en het doel van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit worden geanalyseerd.

30.

Op basis van de tekst van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit kan geen sluitend antwoord worden gegeven op de vragen van de verwijzende rechter. Die bepaling verwijst immers slechts in vrij algemene bewoordingen naar „de navolgende strafbare feiten, indien daarop in de uitvaardigende lidstaat een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staat met een maximum van ten minste drie jaar en zoals omschreven in het recht van de uitvaardigende lidstaat […]”. ( 4 ) Het precieze tijdstip waarop onder die voorwaarden een sanctie op die feiten moet staan, is dus niet uitdrukkelijk bepaald.

31.

Ondanks deze vage bewoordingen gaan de Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal uit van tekstuele argumenten om hun stelling te ondersteunen dat het juridische referentiekader voor de beoordeling van de tweede voorwaarde van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit, de wet van de uitvaardigende lidstaat is die geldt op het moment waarop het EAB wordt uitgevaardigd.

32.

Die belanghebbenden voeren aan dat het gebruik van de tegenwoordige tijd in de uitdrukking „daarop […] een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staat” in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit, erop wijst dat het relevante tijdstip het moment is waarop het EAB wordt uitgevaardigd.

33.

Dat argument is niet overtuigend. Het gebruik van de tegenwoordige tijd op zich en in een vrij algemene en neutrale vorm kan niet als bepalend voor de uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit worden beschouwd. In rechtstaal is het normaal om gebruik te maken van de tegenwoordige tijd voor de vaststelling van algemene rechten of verplichtingen, zonder dat dit gebruik enige aanwijzingen geeft of beperkingen inhoudt met betrekking tot de werkingssfeer van die bepalingen in de tijd.

34.

Bovendien schiet dat argument onmiddellijk tekort wanneer andere bepalingen van het kaderbesluit in aanmerking worden genomen. Zoals de Spaanse regering ter terechtzitting heeft toegegeven, moet artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit, dat eveneens verwijst naar „feiten die door de wet van de uitvaardigende lidstaat strafbaar zijn gesteld”, aldus worden uitgelegd dat het betrekking heeft op de wet die daadwerkelijk van toepassing is op de strafzaak in het kader waarvan het EAB is uitgevaardigd, en niet op de wet die van toepassing is op het latere tijdstip van de uitvaardiging van dat bevel.

35.

In dat verband heeft de Belgische regering ter terechtzitting betoogd dat niettegenstaande het feit dat zowel artikel 2, lid 1, als artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit betrekking heeft op „feiten die […] strafbaar zijn gesteld” (bewoordingen in lid 1), respectievelijk „strafbare feiten” (bewoordingen in lid 2), die bepalingen elk op een andere wijze moeten worden uitgelegd, aangezien artikel 2, lid 1, de term „feiten” (in het Frans: „faits punis par la loi”, in het Engels: „acts punishable by law”, in het Duits: „Handlungen mit Strafe bedroht”) en artikel 2, lid 2, de term „strafbare feiten” (in het Frans: „infractions […] punies”, in het Engels: „offences […] punishable”, in het Duits: „Straftaten mit Strafe bedroht”) gebruikt.

36.

Dat argument lijkt te impliceren dat de verwijzing in artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit naar feiten die strafbaar zijn gesteld, de uitlegging van die bepaling koppelt aan de specifieke strafbare feiten die in de betrokken zaak aan de orde zijn, hetgeen zou betekenen dat de relevante wet, die is welke van toepassing is op die feiten. Daarentegen zou het feit dat artikel 2, lid 2, in abstracto naar strafbare feiten verwijst, betekenen dat het tijdstip dat in aanmerking moet worden genomen het moment is waarop het EAB wordt uitgevaardigd. Met andere woorden zouden de bepalingen aldus moeten worden uitgelegd dat zij betrekking hebben op verschillende tijdstippen, aangezien artikel 2, lid 1, naar „feiten” verwijst, en niet naar „strafbare feiten”, zoals dat in artikel 2, lid 2, het geval is.

37.

Dat argument kan mijns inziens niet worden aanvaard. Het feit dat zowel in lid 1 als in lid 2 van artikel 2 van het kaderbesluit het woord „strafba[a]r[e]” wordt gebruikt (in het Frans: „puni[e]s”, in het Engels: „punishable”, in het Duits: „mit Strafe bedroht”), zou er normaal op moeten wijzen dat die leden op dezelfde wijze moeten worden uitgelegd. Het hierboven uiteengezette argument dat ingaat tegen die uitlegging, is gebaseerd op een nogal eigenaardige a-contrarioredenering op basis van de stelling dat het woord „strafba[a]r[e]” zou zijn gebruikt om twee verschillende begrippen (de concrete „feiten” en „strafbare feiten” in het algemeen) te kwalificeren. Uit de logica waarop de werking van het kaderbesluit is gebaseerd ( 5 ), welke logica in de volgende afdeling nader wordt toegelicht ( 6 ), vloeit echter voort dat het gebruik van verschillende termen (en in de voornoemde andere taalversies dus verschillende substantieven) veeleer voortvloeit uit de structurele wisselwerking tussen artikel 2, lid 1, en artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit.

38.

Een zuiver tekstuele uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit levert dus geen sluitende oplossing op. Derhalve moet een beroep worden gedaan op structurele en teleologische argumenten.

39.

Drie soorten overwegingen ondersteunen de uitlegging dat het relevante recht voor de beoordeling van de voorwaarden in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit het recht is dat van toepassing is op het specifieke geval: het interne systeem van artikel 2 zelf (i); het bredere systeem van het kaderbesluit, wanneer artikel 2 wordt beschouwd in samenhang met artikel 8, lid 1, en het model in de bijlage bij het kaderbesluit (ii), en de algemene logica en operabiliteit van het EAB-systeem als geheel (iii).

40.

Artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit stelt als essentiële voorwaarde dat een EAB alleen kan worden uitgevaardigd a) wegens feiten die door de wet van de uitvaardigende lidstaat strafbaar zijn gesteld met een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel, met een maximum van ten minste twaalf maanden, of b) wanneer een straf of een maatregel is opgelegd, wegens opgelegde sancties met een duur van ten minste vier maanden. Zoals de Belgische en de Spaanse regering hebben toegegeven, is het moeilijk voor te stellen hoe de beoordeling van de duur van de sancties waarop die bepaling ziet, zou kunnen plaatsvinden zonder rekening te houden met de wet die daadwerkelijk van toepassing is op de zaak. Dat is duidelijker in het geval van b), waar reeds een straf is opgelegd, zoals in de onderhavige zaak.

41.

Zodra vaststaat dat het referentiepunt voor de beoordeling van de voorwaarden van artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit in de onderhavige zaak, het recht van de uitvaardigende lidstaat is dat is toegepast in de uitspraak waarbij de straf is opgelegd, is het duidelijk dat de toepassing van een andere benadering voor de beoordeling van artikel 2, lid 2, zou leiden tot sterk uiteenlopende benaderingen van de relevante wet in de uitvaardigende lidstaat binnen dezelfde Uniebepaling en mogelijk binnen dezelfde procedure op nationaal niveau.

42.

Het tekstuele argument dat artikel 2, lid 1, van het kaderbesluit verwijst naar „feiten” terwijl artikel 2, lid 2, verwijst naar „strafbare feiten”, volstaat niet voor de aanname dat die bepalingen voorzien in verschillende tijdstippen om het relevante rechtskader van de uitvaardigende lidstaat te beoordelen. ( 7 ) Uit een systematische lezing van artikel 2 blijkt dat er andere redenen zijn voor het gebruik van de verschillende termen „feiten” en „strafbare feiten” in respectievelijk lid 1 en lid 2 van die bepaling. De verwijzing naar „feiten” in artikel 2, lid 1, past goed in de algemene structuur van artikel 2, dat betrekking heeft op EAB’s die worden uitgevaardigd met twee doelstellingen: vervolging en tenuitvoerlegging van beslissingen. Wanneer artikel 2, lid 1, betrekking heeft op vervolging, gebruikt het logischerwijze de term „feit dat strafbaar wordt gesteld”, terwijl het, wanneer het betrekking heeft op tenuitvoerlegging, de term „straf” gebruikt. Artikel 2, lid 2, maakt gebruik van de andere en neutralere terminologie „strafbare feiten”, aangezien het betrekking heeft op beide soorten situaties waarin een EAB kan worden uitgevaardigd (voor vervolging én voor tenuitvoerlegging).

43.

De reden waarom artikel 2, lid 2, de term „strafbare feiten” en niet „feiten” gebruikt, heeft dus niets te maken met de wil van de wetgever om verschillende tijdskaders vast te stellen voor de beoordeling van de voorwaarden die in verschillende leden van een en dezelfde bepaling zijn neergelegd. Het feit dat artikel 2, lid 2, zich toespitst op „strafbare feiten” kan beter worden verklaard door het feit dat het doel van die bepaling erin bestaat te voorzien in een lijst met strafbare feiten waarvoor de eis van dubbele strafbaarheid, zowel in situaties van vervolging als van tenuitvoerlegging, niet geldt. In die context is het niet meer dan logisch dat de bewoordingen „strafbare feiten” worden gebruikt.

44.

De procureur-generaal heeft ter terechtzitting nog een ander structureel argument aangevoerd, namelijk dat artikel 2, lid 4, van het kaderbesluit ertoe leidt dat de uitvoerende lidstaat het onderzoek van de eis van dubbele strafbaarheid voert aan de hand van de bepalingen waarin zijn rechtsorde voorziet op het moment van de tenuitvoerlegging van het EAB.

45.

Dat argument is zeker geldig in het kader van de beoordeling die artikel 2, lid 4, verlangt met betrekking tot de uitvoerende lidstaat. Het kan mijns inziens echter niet naar analogie worden toegepast op de eisen die in artikel 2, lid 2, zijn vastgesteld met betrekking tot de uitvaardigende lidstaat.

46.

Artikel 2, lid 4, van het kaderbesluit voorziet in de mogelijkheid om de tenuitvoerlegging van een EAB te weigeren voor gedragingen die de uitvoerende lidstaat niet moreel verwerpelijk acht en bijgevolg in zijn rechtsorde geen strafbaar feit vormen. ( 8 ) Derhalve behoort de kwestie van de toepasselijke wet in de uitvoerende lidstaat tot de logica van de beoordeling van criteria voor erkenning uit het oogpunt van de uitvoerende lidstaat. Zij heeft op geen enkele wijze invloed op de eisen van het juridische referentiekader in de uitvaardigende lidstaat. Met andere woorden, de beoordeling van het voor artikel 2, lid 4, relevante rechtskader heeft betrekking op de regels van de uitvoerende lidstaat, die per definitie niet van toepassing zijn op de zaak, maar die worden gebruikt als een maatstaf voor dubbele strafbaarheid als een voorwaarde voor erkenning. Omgekeerd steunt artikel 2, lid 2, zoals artikel 2, lid 1, op het rechtskader van de uitvaardigende lidstaat, dat de basis vormt voor de rechterlijke beslissing die moet worden erkend door middel van de tenuitvoerlegging van het EAB.

47.

Het is één zaak voor een uitvoerende lidstaat om de dubbele strafbaarheid na te gaan aan de hand van een beoordeling van de morele normen waarin zijn strafwetgeving op het moment van de tenuitvoerlegging van een EAB voorziet. Het is een volledig andere zaak voor een uitvaardigende lidstaat om een EAB in het kader van een specifieke vereenvoudigde regeling uit te vaardigen op basis van wetgeving die niet van toepassing is op de betrokken strafbare feiten en die de ernst van het strafbare feit op een andere wijze beoordeelt, namelijk doordat zij een hogere straf oplegt dan die welke is opgelegd bij de beslissing die aan het EAB ten grondslag ligt.

48.

Ten slotte voert de Spaanse regering nog een ander argument aan. Zij betoogt dat elke andere uitlegging dan die welke zij naar voren brengt, zou betekenen dat, wanneer de Europese wetgever op grond van artikel 2, lid 3, meer strafbare feiten aan de lijst van artikel 2, lid 2, zou toevoegen, het niet mogelijk zou zijn om een EAB ten uitvoer te leggen voor feiten en straffen van vóór die nieuwe wetgeving.

49.

Een dergelijk zeer speculatief argument is mijns inziens niet relevant. De toevoeging van nieuwe strafbare feiten aan de lijst van artikel 2, lid 2, in de toekomst zou inderdaad aanleiding kunnen geven tot problemen inzake de toepassing van de wetgeving in de tijd. Die problemen moeten echter in dat stadium op een alomvattende en transversale manier worden geregeld, aangezien dan een aantal algemene bepalingen en voorwaarden van het kaderbesluit moet worden toegepast. ( 9 ) Dergelijke problemen kunnen niet vooraf worden opgelost met betrekking tot slechts één van de categorieën van mogelijke problemen. Het gevaar voor dergelijke eventuele problemen kan evenmin afdoen aan de wijze waarop een algemene voorwaarde van het kaderbesluit wordt uitgelegd in een zaak die daar niets mee te maken heeft, zoals de onderhavige zaak.

50.

De Commissie stelt in essentie dat het als bijlage bij het kaderbesluit gevoegde model, gelezen in samenhang met artikel 8, lid 1, van dat besluit, steun biedt voor het standpunt dat de relevante wet voor de beoordeling van de voorwaarde met betrekking tot de duur van de sanctie in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit, de wet is die daadwerkelijk van toepassing is op de zaak in het kader waarvan om overlevering wordt gevraagd.

51.

Artikel 8, lid 1, van het kaderbesluit specificeert de inhoud van het EAB en stelt de belangrijkste eisen vast waarvan de eerbiediging een voorwaarde voor geldigheid van het EAB vormt. ( 10 ) Het bepaalt dat in een EAB overeenkomstig het als bijlage gevoegde model verschillende soorten gegevens worden vermeld, zoals a) de identiteit en de nationaliteit van de gezochte persoon; b) de contactgegevens van de uitvaardigende rechterlijke autoriteit; c) de vermelding dat een voor tenuitvoerlegging vatbaar vonnis, een aanhoudingsbevel of een andere voor tenuitvoerlegging vatbare gelijkwaardige rechterlijke beslissing bestaat, zoals bedoeld in de artikelen 1 en 2; d) de aard en de wettelijke kwalificatie van het strafbare feit, met name rekening houdend met artikel 2; e) een beschrijving van de omstandigheden waaronder het strafbare feit is gepleegd; f) de opgelegde straf, indien een onherroepelijk vonnis bestaat, of de in de uitvaardigende lidstaat voor het betrokken feit geldende strafmaat, en g) indien mogelijk, andere gevolgen van het strafbare feit.

52.

Het als bijlage bij het kaderbesluit gevoegde model bevat verschillende in te vullen vakken. De vakken komen niet precies overeen met de specifieke alinea’s van artikel 8, lid 1, maar hebben wel betrekking op dezelfde gegevens.

53.

Uit de vakken b), c), en e) in het bijgevoegde model blijkt dat de gevraagde gegevens betrekking hebben op het specifieke geval. Volgens vak b) moet de uitvaardigende rechterlijke autoriteit specifieke gegevens verstrekken over het besluit dat aan het aanhoudingsbevel ten grondslag ligt. In vak c) dient die autoriteit de duur van de straf te vermelden, met inbegrip van 1) „[de] [m]aximumduur van de vrijheidsstraf of tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel die voor het strafbare feit/de strafbare feiten kan worden opgelegd” en 2) de duur van de opgelegde vrijheidsstraf of tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel en de nog uit te zitten straf.

54.

Het feit dat de eerbiediging van de voorwaarden van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit noodzakelijkerwijs gekoppeld is aan de wet die van toepassing is op de zaak, wordt zelfs nog duidelijker gemaakt in vak e). In dat vak dient de uitvaardigende rechterlijke autoriteit gegevens te verstrekken over de strafbare feiten, waaronder een „[b]eschrijving van de omstandigheden waaronder het strafbare feit is gepleegd/de strafbare feiten zijn gepleegd, met inbegrip van het tijdstip, de plaats en de mate van betrokkenheid van de gezochte persoon bij het strafbare feit/de strafbare feiten”, en de „aard en wettelijke kwalificatie van het strafbare feit/de strafbare feiten en toepasselijke wettelijke bepaling/wetboek”. Onmiddellijk daarna is in vak e) van het model de lijst met 32 strafbare feiten van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit opgenomen en staat er te lezen: „[g]eef in voorkomend geval aan of het gaat om één of meer van de volgende strafbare feiten waarop in de uitvaardigende lidstaat een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staat met een maximum van ten minste drie jaar en zoals omschreven in het recht van de uitvaardigende lidstaat”.

55.

Het zou volstrekt onlogisch zijn van een uitvaardigende rechterlijke autoriteit te verlangen om in vak e) de op de zaak toepasselijke wettelijke bepaling in te vullen en, onmiddellijk daarna, vak e), punt I, in te vullen op basis van een niet op de zaak toepasselijke wettelijke bepaling.

56.

Op grond van die overwegingen komt de Commissie tot de slotsom dat de uitvaardigende rechterlijke autoriteit bij het verstrekken van gegevens niet kan uitgaan van strengere sancties dan die welke van toepassing zijn op de betrokken strafzaak.

57.

Ik ben het eens met de Commissie.

58.

Zowel uit artikel 8, lid 1, van het kaderbesluit als uit de gegevens die in het bij het kaderbesluit als bijlage gevoegde model specifiek worden verlangd ter voldoening aan de door dat artikel gestelde vereisten, kan hetzelfde worden afgeleid: de in het EAB te verstrekken gegevens hebben allemaal specifiek betrekking op de concrete feiten, strafbare feiten, rechterlijke beslissingen en straffen in de eigenlijke strafzaak.

59.

Dat is met name het geval in vak e) van het als bijlage gevoegde model. Overeenkomstig artikel 8, lid 1, onder d), van het kaderbesluit moet vak e) worden ingevuld om gegevens over het strafbare feit te verstrekken met het oog op de toepassing van artikel 2. In vak e) wordt uitdrukkelijk informatie verlangd over de strafbare feiten waarop het bevel „betrekking [heeft]” en een beschrijving van de omstandigheden waaronder het strafbare feit is gepleegd/de strafbare feiten zijn gepleegd, alsook informatie over de „[a]ard en wettelijke kwalificatie van het strafbare feit/de strafbare feiten en toepasselijke wettelijke bepaling/wet-boek”. ( 11 )

60.

Het lijdt geen twijfel dat die verlangde gegevens verband houden met de specifieke wettelijke bepalingen die van toepassing zijn op de strafbare feiten waarop het bevel betrekking heeft en die overeenkomen met de feitelijke omstandigheden, die ook in vak e) moeten worden beschreven. Het zou opnieuw minstens contra-intuïtief zijn om specifiek met betrekking tot punt I van vak e) radicaal af te wijken van die logica en de bewoordingen „strafbare feiten waarop […] een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel staat met een maximum van ten minste drie jaar en zoals omschreven in het recht van de uitvaardigende lidstaat” aldus op te vatten dat zij feitelijk verwijzen naar een latere wet die niet van toepassing is op de strafbare feiten waarop het EAB betrekking heeft.

61.

Ter terechtzitting was er enige discussie over de interpretatieve waarde van het als bijlage bij het kaderbesluit gevoegde model. Mijns inziens is er op dat punt weinig ruimte voor discussie. Wanneer bijlagen een integrerend deel vormen van de rechtshandeling waarbij zij zijn gevoegd, zijn zij relevant voor de uitlegging van de bepalingen waarmee zij samenhangen. ( 12 ) De rechtspraak van dit Hof bevestigt duidelijk de interpretatieve waarde, precies in verband met het als bijlage bij het kaderbesluit gevoegde model. ( 13 ) De bijlage bevat een specifiek model waarop de uitvaardigende rechterlijke autoriteiten de specifiek verlangde gegevens moeten invullen. ( 14 )

62.

Bovendien zijn de bewoordingen van de bijlage waarin het EAB-model is opgenomen, niet in tegenspraak met de dienovereenkomstige wettelijke bepalingen van het kaderbesluit. Integendeel, de specifieke aard van de gegevens die in het model in de bijlage, en in het bijzonder in vak e), worden verlangd, ondersteunt verder de (mijns inziens vrij duidelijke) slotsom die uit artikel 8, lid 1, en artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit kan worden afgeleid, zoals reeds is uiteengezet.

63.

De procureur-generaal en de Belgische regering hebben ter terechtzitting aangevoerd dat vak c), punt 1, van het model, dat verwijst naar de „[m]aximumduur van de vrijheidsstraf of tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel die voor het strafbare feit/de strafbare feiten kan worden opgelegd”, niet hoeft te worden ingevuld indien het EAB wordt uitgevaardigd met het oog op tenuitvoerlegging, maar alleen wanneer het wordt uitgevaardigd met het oog op vervolging.

64.

Het is waar dat indien er een onherroepelijke beslissing bestaat, in dat vak van de bijlage, gelezen in samenhang met artikel 8, lid 1, onder f), van de uitvaardigende rechterlijke autoriteit alleen informatie over de opgelegde straf wordt verlangd. ( 15 ) De gegevens over de strafmaat waarnaar vak c), punt 1, verwijst, lijken dus alleen nodig wanneer er geen dergelijke beslissing is en het EAB wordt uitgevaardigd met het oog op vervolging. ( 16 )

65.

Ik laat vak e) ( 17 ) voorlopig buiten beschouwing. Ik herhaal dat dit vak, indien het wordt gelezen in samenhang met vak c), de door de procureur-generaal en de Belgische regering geuite twijfels wegneemt. Zelfs indien alleen vak c), punt 1, in aanmerking wordt genomen, kan uit het feit dat in dat vak geen gegevens over de strafmaat hoeven te worden ingevuld wanneer de straf is uitgesproken, echter niet worden afgeleid dat de relevante wet voor de beoordeling van de eisen van artikel 2, lid 2, verschilt van de wet die daadwerkelijk van toepassing is op de zaak.

66.

Het is juist dat het Hof in het arrest Piotrowski interpretatieve gevolgen heeft verbonden aan het feit dat artikel 8, lid 1, van het kaderbesluit of het als bijlage daarbij gevoegde model bepaalde gegevens niet verlangt. ( 18 ) De redenen waarom in die zaak dergelijke interpretatieve gevolgen aan dat feit werden verbonden, ontbreken evenwel in de onderhavige zaak.

67.

De kwestie die in de zaak Piotrowski aan de orde was, betrof de beoordeling van een van de gronden tot verplichte weigering van tenuitvoerlegging van een EAB. ( 19 ) In die context is het niet meer dan logisch dat de weigering alleen kan worden gebaseerd op gegevens die via het model aan de uitvoerende rechterlijke autoriteit ter beschikking worden gesteld. De onderhavige zaak betreft echter geen weigeringsgrond. Zij heeft betrekking op een van de vereisten voor de toepassing van de regeling inzake het niet toetsen van de dubbele strafbaarheid overeenkomstig artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit. Indien niet aan dat vereiste is voldaan, kan het EAB nog steeds ten uitvoer worden gelegd, maar alleen in het kader van de regeling van artikel 2, lid 4.

68.

Bovendien kan uit het feit dat het als bijlage bij het kaderbesluit gevoegde model in dit geval geen gegevens vereist over de maximumstraf voor het strafbare feit, aangezien er reeds een straf is opgelegd, niet worden afgeleid dat het referentiepunt voor de toepassing van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit derhalve de wet moet zijn die van toepassing is op het tijdstip waarop het EAB wordt uitgevaardigd. Het logische gevolg van een uitlegging die een dergelijk gewicht toekent aan dat feit is veeleer dat, aangezien in casu de informatie niet op het model hoeft te worden ingevuld, de voorwaarden van artikel 2, lid 2, zelf niet van toepassing zijn. Die uitlegging zou echter elke nuttige werking ontnemen aan de in artikel 2, lid 2, met betrekking tot de duur van de sanctie neergelegde voorwaarde.

69.

Dat is het algemene, structurele probleem van dat argument. Het gaat voor de uitlegging van de inhoud van een criterium dat de uitvaardigende rechterlijke autoriteit met betrekking tot artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit moet toepassen, uit van het feit dat de uitvoerende rechterlijke autoriteit dat criterium niet hoeft te toetsen. Wederzijds vertrouwen is echter op het tegenovergestelde uitgangspunt gebaseerd: in de werkwijze van het kaderbesluit wordt gestreefd naar een evenwicht tussen, enerzijds, wederzijds vertrouwen en, anderzijds, een minimale residuele controle. De uitvaardigende autoriteiten krijgen het vertrouwen op basis van de veronderstelling dat zij strikt voldoen aan de materiële vereisten die aan het EAB-systeem ten grondslag liggen. Dat is des te meer het geval in de context van artikel 2, lid 2, waarin wordt uitgegaan van het hoogste wederzijds vertrouwen, waardoor de toetsing van de dubbele strafbaarheid met betrekking tot bijzonder ernstige strafbare feiten wordt voorkomen. Bovendien kan het vertrouwen niet zo ver gaan dat het de uitvoerende rechterlijke autoriteit verhindert na te gaan of is voldaan aan de voorwaarden van artikel 2, lid 2, wanneer die rechterlijke autoriteit op basis van gegevens waarover zij beschikt, twijfels heeft.

70.

Met andere woorden, het feit dat artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit op een systeem van eigen verklaringen van de uitvaardigende rechterlijke autoriteit is gebaseerd, waarbij slechts in een minimale en prima-facietoetsing door de uitvoerende rechterlijke autoriteit is voorzien ( 20 ), betekent niet dat de onderliggende criteria die door de uitvoerende rechterlijke autoriteit moeten worden toegepast, niet aan enige regels zijn onderworpen. Het tegengestelde is waar: er zijn slechts twee voorwaarden, maar de uitvaardigende lidstaat moet die twee voorwaarden strikt naleven. ( 21 )

71.

De voorgaande discussie toont aan dat uit het kaderbesluit logische en structurele dwingende redenen voortvloeien om een uitlegging af te wijzen waarbij wordt gesteld dat de wet die daadwerkelijk van toepassing is op de strafzaak in het kader waarvan om overlevering wordt verzocht, niet noodzakelijk dezelfde wet is als die waarop artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit ziet.

72.

Minstens twee aanvullende argumenten betreffende de ruimere werking en operabiliteit van het EAB-systeem kunnen worden vermeld.

73.

Ten eerste is het onmiskenbare nut van de uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit volgens welke het verwijst naar de wet die daadwerkelijk op de zaak van toepassing is, dat zij een voorzienbaar en stabiel referentiekader biedt.

74.

De andere uitlegging, die de Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal bepleiten, houdt het risico in dat het aan het EAB ten grondslag liggende rechtskader voortdurend verandert wat de toepassing van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit betreft. Die uitlegging zou meebrengen dat het in artikel 2, lid 2, in aanmerking genomen rechtskader herhaaldelijk kan wijzigen. Dat zou kunnen leiden tot een situatie waarin opeenvolgende EAB’s worden uitgevaardigd op basis van verschillende bepalingen van nationaal recht, of verschillende versies van dezelfde bepalingen, afhankelijk van de veranderende juridische context van de uitvaardigende lidstaat, die geleidelijk kan verschillen van de daadwerkelijke juridische context die van toepassing is op de strafzaak. Met uitzondering van (nationale) regels inzake verjaringstermijnen, zouden er geen grenzen zijn aan de mogelijkheid om EAB’s met betrekking tot dezelfde strafbare feiten opnieuw uit te vaardigen op grond van andere rechtskaders. Men kan zich dus gemakkelijk voorstellen dat in de loop der jaren opeenvolgende EAB’s worden uitgevaardigd met betrekking tot dezelfde feiten, die strafbaar blijven op grond van dezelfde bepalingen maar waarvoor, telkens wanneer de nationale wet verandert, in het kaderbesluit een andere wettelijke regeling wordt aangewezen.

75.

De intrinsieke instabiliteit van een dergelijk referentiekader wordt nog versterkt door het feit dat het moment waarop het EAB is uitgevaardigd kan afhangen van verschillende indirecte factoren en in de praktijk van de verschillende lidstaten niet uniform is. ( 22 )

76.

De combinatie van die twee temporele variabelen zou de werking van het systeem veranderen in een onvoorspelbaar biljartspel, waarin het moeilijk zo niet onmogelijk is om na te gaan of aan de voorwaarden van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit is (of zal worden) voldaan.

77.

Het ontbreken van een vast en objectief gegeven om de wet te bepalen die geldt wat de vervulling van de voorwaarden van artikel 2, lid 2, in de uitvaardigende lidstaat betreft, zou zelfs kunnen leiden tot tactische keuzes, waaronder het uitstellen van de uitvaardiging van een EAB wegens ophanden zijnde wetswijzigingen waardoor het mogelijk zou worden om in de plaats van artikel 2, lid 4, artikel 2, lid 2, toe te passen. Een redelijke regeling zou echter veeleer moeten beogen het tegenovergestelde gedrag van de nationale rechterlijke autoriteiten te stimuleren, namelijk dat zij snel en tijdig om overlevering van een persoon verzoeken. Bovendien kan zuiver hypothetisch beschouwd niet volledig worden uitgesloten dat misbruik wordt gemaakt van aldus vastgestelde temporele regels, aangezien het mogelijk zou zijn de strafdrempels in het nationale recht achteraf te wijzigen teneinde de overlevering van specifiek gezochte personen te verkrijgen of te vergemakkelijken.

78.

Gelet op al die overwegingen biedt alleen de uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit volgens welke deze bepaling verwijst naar de wet die van toepassing is op de feiten van de zaak, een eenvoudig, duidelijk en voorzienbaar rechtskader, dat wordt geregeld door de wet die daadwerkelijk van toepassing is op de zaak die aan het EAB ten grondslag ligt. Met als mogelijke (en enige) uitzondering latere wijzigingen in het nationale strafrecht die gunstiger voor de verdachte zijn en die bijgevolg tot de toepassing van het lex-mitiorbeginsel leiden, blijft dat referentiekader op die manier onveranderlijk en stabiel.

79.

Ten tweede zou de uitlegging die de Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal bepleiten tot een eerder contra-intuïtieve situatie leiden die de goede werking van het EAB op nog een ander punt belemmert.

80.

Artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit is zowel van toepassing op EAB’s die worden uitgevaardigd met het oog op tenuitvoerlegging als op die welke worden uitgevaardigd met het oog op vervolging. Uitvoerende rechterlijke autoriteiten zouden dus kunnen worden geconfronteerd met situaties waarin de wettelijke bepalingen waarop de uitvaardigende autoriteit zich voor het invullen van vak e) heeft gebaseerd, in tegenspraak zijn met de informatie die in vak c), punt 1, is ingevuld of met de aanvullende informatie in vak f). ( 23 ) Dit kan zelfs gepaard gaan met het risico dat er op de verschillende punten van vak e) zelf, verschillende bepalingen van toepassing zijn. In die situatie kunnen uitvoerende rechterlijke autoriteiten die in een en hetzelfde EAB met verschillende rechtskaders worden geconfronteerd, redelijkerwijs twijfels hebben over de naleving van de voorwaarden van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit en het waarschijnlijk nodig achten om de uitvaardigende rechterlijke autoriteit om aanvullende gegevens te verzoeken. ( 24 ) Dat zou de goede werking van het EAB-systeem in gevaar brengen, waarin verzoeken om aanvullende gegevens op grond van artikel 15, lid 2, van het kaderbesluit, zoals de Spaanse regering terecht opmerkt, de uitzondering in plaats van de regel moeten zijn. ( 25 )

81.

De voorgaande discussie kan worden samengevat met de volgende duidelijke vraag: waarom een contra-intuïtieve uitlegging van artikel 2, lid 2, kiezen, die tot structurele problemen leidt, wanneer het gebruik als referentiepunt van de maximumstraf die daadwerkelijk op de zaak van toepassing is, een veel logischer, redelijker, meer voorspelbare en praktischer oplossing biedt? Het enige resterende argument in dat verband is gebaseerd op de doeltreffendheid en wordt door zowel de Spaanse als de Belgische regering ingeroepen. Ik zal het nu behandelen.

82.

Het kaderbesluit is het vlaggenschip van het wederzijds vertrouwen in de justitiële samenwerking in strafzaken in de Unie. Het is vastgesteld om het multilaterale stelsel van uitleveringsprocedures te vervangen en de overlevering van gezochte personen tussen de lidstaten te vergemakkelijken door de instelling van een nieuw, vereenvoudigd en efficiënter systeem van justitiële samenwerking op basis van wederzijds vertrouwen. Het heeft als duidelijke doelstelling de justitiële samenwerking te vergemakkelijken en te bespoedigen. Aangezien het beginsel van wederzijdse erkenning de hoeksteen van dit instrument is, moeten uitvoerende rechterlijke autoriteiten EAB’s in de regel ten uitvoer leggen en mogen zij alleen weigeren dit te doen op de exhaustief in het kaderbesluit opgesomde gronden tot weigering van tenuitvoerlegging, die strikt moeten worden uitgelegd. ( 26 )

83.

Het teleologische argument van de Belgische en de Spaanse regering is gebaseerd op die vaste rechtspraak en beoogt hun uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit te ondersteunen, volgens welke het beroep op het recht dat in de uitvaardigende lidstaat van kracht is op het tijdstip van de uitvaardiging van het EAB, de doelstellingen van het kaderbesluit het best dient.

84.

Ik meen dat in dit verband drie belangrijke verduidelijkingen zijn vereist.

85.

Ten eerste is de doeltreffendheid van het kaderbesluit, in de zin dat het de overlevering zo veel mogelijk vergemakkelijkt, niet de enige waarde die door dat instrument wordt nagestreefd. Dat blijkt niet alleen uit overweging 12 en artikel 1, lid 3, waarin nadruk wordt gelegd op de verplichting om in het kader van het EAB de grondrechten te eerbiedigen, maar ook uit het feit dat het kaderbesluit verschillende procedureregels en -waarborgen vaststelt die bij de uitvoering en toepassing van het EAB-systeem in acht moeten worden genomen. Indien doeltreffendheid de enige overkoepelende waarde zou zijn, die alle andere waarden en overwegingen moet kunnen overstijgen, waarom is dan voorzien in verschillende overleveringsregelingen met verschillende regels en in verschillende weigeringsgronden?

86.

Ten tweede, en misschien nog wel belangrijker in de context van de onderhavige zaak, mag de doeltreffendheid van een specifiek EAB in een individueel geval (individuele doeltreffendheid) niet worden verward met de doeltreffendheid van het kaderbesluit (structurele doeltreffendheid). Mijns inziens heeft de door beide regeringen aangehaalde rechtspraak van het Hof betrekking op structurele doeltreffendheid, namelijk de goede werking en operabiliteit van het EAB-systeem als zodanig. Om de hierboven uiteengezette redenen ( 27 ) kan een uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit volgens welke het verwijst naar de wet die van toepassing is op het moment van uitvaardiging van het EAB, de overlevering misschien vergemakkelijken in de onderhavige zaak, maar zou zij zeker de goede werking en de structurele doeltreffendheid van het EAB-systeem als geheel niet bevorderen. ( 28 )

87.

Ten derde, ten slotte, blijkt uit de uitlegging die de Belgische en Spaanse regering en de procureur-generaal voorstellen, ook waarom de ad‑hocdoeltreffendheid in een individueel geval moeilijk te vertalen is in algemeen efficiënte en operationele regels. Naast het recht dat van toepassing is op de strafzaak en het recht dat van toepassing is op het moment van uitvaardiging van het EAB, waarop de opmerkingen in de onderhavige zaak zijn toegespitst, kunnen immers ook andere mogelijke rechtskaders als relevant worden beschouwd, zoals het recht dat van toepassing is op het moment van de feiten (dat mogelijk niet hetzelfde is als het recht dat van toepassing is op de strafzaak ten gevolge van het lex-mitiorbeginsel), het recht dat van toepassing is op het moment waarop de uitvoerende lidstaat het EAB ontvangt of het recht dat van toepassing is op het moment dat de beslissing over het EAB wordt genomen.

88.

Elk van die verschillende rechtskaders kan in een bepaald geval als het meest doeltreffende worden beschouwd om het welslagen van de overlevering van een gezochte persoon te waarborgen, afhankelijk van de strafindeling en -maat die daarin zijn vastgesteld en de omstandigheden van het individuele geval. Tenzij voorzienbaarheid wordt beperkt tot de wetenschap dat de uitvaardigende rechterlijke autoriteit voor de toepassing van artikel 2, lid 2, gewoon om het even welk juridisch referentiekader mag kiezen, levert het argument van de doeltreffendheid in het individuele geval dus eenvoudigweg geen voorzienbaar referentiekader op.

89.

Op grond van bovenstaande argumenten met betrekking tot de tekst, de context en het doel van het kaderbesluit kom ik tot de slotsom dat de in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit bedoelde wet de wet is die daadwerkelijk van toepassing is op de aan de orde zijnde zaak.

90.

Daaraan kan worden toegevoegd dat die conclusie ook strookt met de fundamentele instincten van elke (strafrecht)advocaat. De eerder technische argumenten die in casu worden aangedragen, mogen niet de spreekwoordelijke bomen worden waardoor we het bos niet meer kunnen zien. De contouren van het bos blijven bijzonder eenvoudig: wanneer om overlevering van een specifieke persoon voor een specifiek strafbaar feit wordt verzocht, is de maximumduur van de straf logischerwijs de maximumduur die van toepassing is op het specifieke geval en niet een maximumduur die op grond van het nationale recht enkele of vele jaren later mogelijkerwijs van toepassing wordt.

91.

De vragen van het hof van beroep Gent moeten derhalve in die zin worden beantwoord dat artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit aldus moet worden uitgelegd dat het voor de beoordeling van de in dat artikel vastgestelde drempel van een maximale straf van ten minste drie jaar verwijst naar de strafwetgeving die in de uitvaardigende lidstaat van toepassing is op het (de) specifieke strafbare feit(en) waarop het EAB betrekking heeft.

92.

De in het eerste deel van deze conclusie verrichte analyse van de logica, de werking en de structuur van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit biedt mijns inziens een opzichzelfstaand, toereikend en sluitend antwoord op de door de verwijzende rechter aan de orde gestelde kwestie. Ik denk niet dat het legaliteitsbeginsel een impact kan hebben op dat antwoord. Aangezien de partijen dat beginsel hebben aangevoerd en uitvoerig hebben besproken, zal ik echter voor de duidelijkheid en volledigheid enkele slotopmerkingen maken over de gevolgen van het legaliteitsbeginsel voor de onderhavige zaak.

93.

De gezochte persoon voert in zijn schriftelijke opmerkingen argumenten aan die op het legaliteitsbeginsel zijn gebaseerd. Volgens hem is het legaliteitsbeginsel van toepassing op de tenuitvoerlegging van een EAB. De Belgische en de Spaanse regering en de procureur generaal zijn het daar niet mee eens. Volgens de omschrijving van het legaliteitsbeginsel in de rechtspraak van het Hof, en rekening houdend met de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), is het legaliteitsbeginsel in casu niet van toepassing. Ook al zijn de schriftelijke opmerkingen van de Commissie gebaseerd op overwegingen die verband houden met het legaliteitsbeginsel, zij heeft haar standpunt ter terechtzitting gewijzigd en verklaard dat het legaliteitsbeginsel niet relevant is voor de uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit.

94.

Volgens de rechtspraak van het Hof mag „op grond van het legaliteitsbeginsel ter zake van strafbare feiten en straffen (nullum crimen, nulla poena sine lege) waaraan met name artikel 49, lid 1, eerste volzin, van het Handvest [van de grondrechten van de Europese Unie] is gewijd en dat een bijzondere uitdrukking van het algemene rechtszekerheidsbeginsel is, niemand […] worden veroordeeld wegens een handelen of nalaten dat geen strafbaar feit naar nationaal of internationaal recht uitmaakte ten tijde dat het handelen of nalaten geschiedde”. ( 29 ) Het legaliteitsbeginsel vereist derhalve dat Unieregelgeving een duidelijke omschrijving biedt van strafbare feiten en de daarop gestelde straffen. Aan die voorwaarde is voldaan „wanneer de justitiabele uit de bewoordingen van de relevante bepaling, zo nodig met behulp van de door de rechterlijke instanties daaraan gegeven interpretatie, kan opmaken voor welk handelen of nalaten hij strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld”. ( 30 ) Het beginsel van niet-terugwerkende kracht van de strafwet „[staat] met name eraan in de weg dat een rechter in de loop van een strafrechtelijke procedure een gedraging strafrechtelijk bestraft die niet verboden is op grond van een nationale regel die is vastgesteld voordat het ten laste gelegde strafbare feit is gepleegd, of de regeling van de strafrechtelijke aansprakelijkheid verzwaart voor degenen die het voorwerp uitmaken van een dergelijke procedure”. ( 31 )

95.

De Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal betogen dat in de onderhavige zaak de door hen gesuggereerde uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit niet betekent dat het legaliteitsbeginsel wordt geschonden. De reden hiervoor is dat die uitlegging geen gevolgen heeft voor de beoordeling van het gedrag dat het strafbare feit vormt, noch voor de toepasselijke straf. De verwijzing naar de wet die van toepassing is op het moment van uitvaardiging van het EAB zou de wet die van toepassing is op de strafzaak niet wijzigen. Zij wordt volgens hen alleen gebruikt voor de toepassing van een instrument van justitiële samenwerking. De betrokken regeringen betogen dat het legaliteitsbeginsel volgens de rechtspraak van het EHRM niet van toepassing is op gevallen van internationale samenwerking bij de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties.

96.

Daarmee ben ik het eens. Volgens de rechtspraak van het EHRM zouden de omstandigheden van het onderhavige geval niet onder de bescherming van artikel 7 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) vallen. Het is juist dat die rechtspraak erkent dat er geen scherp onderscheid kan worden gemaakt tussen een „sanctie” (de bij artikel 7, lid 1, EVRM te regelen „inhoud”) en een maatregel betreffende de uitvoering of handhaving van een sanctie (die meer weg heeft van een „procedureel” element). ( 32 ) In de rechtspraak van het EHRM is echter steeds verklaard dat de toepassing van verschillende instrumenten van internationale samenwerking bij de handhaving van strafrechtelijke sancties geen betrekking heeft op de straf zelf, maar op de tenuitvoerlegging ervan, en derhalve buiten de werkingssfeer van artikel 7 EVRM blijft.

97.

Zo oordeelde het EHRM in de zaak Szabó tegen Zweden dat er geen sprake was van een probleem in de zin van artikel 7 EVRM, hoewel het Aanvullend Protocol bij het Verdrag inzake de overbrenging van gevonniste personen ( 33 ) op het moment dat de verzoeker het strafbare feit pleegde, nog niet door Zweden was geratificeerd en de overbrenging negatieve gevolgen had voor zijn voorwaardelijke invrijheidstelling. Het EHRM verklaarde dat de overbrenging, of meer in het bijzonder de bepalingen inzake voorwaardelijke invrijheidstelling – die in Hongarije strenger waren dan in Zweden –, niet als een „straf” in de zin van artikel 7 EVRM kon worden beschouwd, aangezien de voorwaardelijke invrijheidstelling betrekking had op de tenuitvoerlegging van een straf. ( 34 ) Het EHRM heeft deze benadering bevestigd met betrekking tot het kaderbesluit waar het heeft geoordeeld dat „overlevering […] geen straf [is] die […] wordt opgelegd voor een misdrijf dat [werd] begaan, maar een procedure om de tenuitvoerlegging van een vonnis [dat in een andere lidstaat is uitgesproken] mogelijk te maken”. ( 35 )

98.

In overeenstemming met die benadering acht het EHRM het geen probleem dat verschillende instrumenten inzake internationale samenwerking worden toegepast op strafbare feiten die werden gepleegd of beslissingen die werden uitgesproken voordat die instrumenten in een bepaalde staat in werking zijn getreden. ( 36 ) Dat standpunt is ook bevestigd met betrekking tot een EAB. ( 37 )

99.

Die opvatting van het legaliteitsbeginsel heeft ook de grondslag gevormd voor de rechtspraak van het Hof op het gebied van het EAB. In het arrest Advocaten voor de Wereld heeft het Hof verklaard dat het feit dat in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit de toetsing van de dubbele strafbaarheid wordt afgeschaft, geen schending van het legaliteitsbeginsel inhoudt, aangezien de omschrijving van de strafbare feiten en de vaststelling van de toepasselijke straffen tot de bevoegdheid van het recht van de uitvaardigende lidstaat blijven behoren. ( 38 ) In dat arrest werd de nadruk gelegd op wederzijds vertrouwen en op het feit dat het aan de uitvaardigende lidstaat staat om het legaliteitsbeginsel te eerbiedigen.

100.

Overeenkomstig de rechtspraak van zowel dit Hof als het EHRM zou het dan ook niet in strijd zijn met het legaliteitsbeginsel, zoals dit is vastgelegd in artikel 49 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, uitgelegd in overeenstemming met de draagwijdte van artikel 7 EVRM, wanneer voor de beoordeling van de in artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit met betrekking tot de duur van de sanctie gestelde voorwaarde rekening zou worden gehouden met de wet van de uitvaardigende lidstaat op het tijdstip van de uitvaardiging van het EAB. Een dergelijke uitlegging zou er immers niet toe leiden dat in de strafzaak een straf wordt opgelegd waarin de uitvaardigende lidstaat niet had voorzien op het tijdstip waarop de strafbare feiten zijn gepleegd.

101.

Niettemin moeten nog drie andere overwegingen in aanmerking worden genomen.

102.

Ten eerste, boven op de strikte afbakening van de reikwijdte van het legaliteitsbeginsel, biedt ook het in de beschouwing betrekken van het rechtszekerheidsbeginsel verdere ondersteuning voor de in punt 91 van deze conclusie voorgestelde uitlegging van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit. Dit laatste beginsel impliceert immers dat, afgezien van het strikte kader van de omschrijving van strafbare feiten en straffen in het strafrecht, het Unierecht en nationale uitvoeringswetgeving met zekerheid kenbaar moeten zijn en de toepassing ervan voor de justitiabelen voorzienbaar moet zijn, met name op het gebied van strafrecht. De toepassing van die norm is in het bijzonder een dwingende vereiste in het geval van een regeling die consequenties kan hebben voor particulieren. ( 39 ) Dat geldt niet alleen voor materiële strafrechtelijke bepalingen, maar ook voor procedurele strafrechtelijke bepalingen, zoals het kaderbesluit, die ertoe kunnen leiden dat de gezochte persoon wordt beroofd van zijn vrijheid. ( 40 )

103.

Het is in die bredere context dat de rechtspraak over rechtszekerheid vereist dat de nationale rechtsregels ondubbelzinnig moeten worden geformuleerd, niet alleen om de betrokkenen een duidelijk en nauwkeurig inzicht te geven in hun rechten en verplichtingen, maar ook om nationale rechters in staat te stellen de toepassing ervan te waarborgen. De onvoorspelbare situatie die zou ontstaan door de onduidelijke bewoordingen van artikel 2, lid 2, aldus uit te leggen dat de relevante wet voor de beoordeling van de voorwaarde met betrekking tot de duur van de sanctie achteraf op elk moment kan worden gewijzigd, is moeilijk te verzoenen met de door het rechtszekerheidsbeginsel opgelegde eisen van duidelijkheid en voorzienbaarheid.

104.

Ten tweede heeft het Hof in het arrest Advocaten voor de Wereld weliswaar geoordeeld dat artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit niet in strijd is met het legaliteitsbeginsel, maar het heeft dit gedaan op grond van het feit dat de omschrijving van strafbare feiten en de vaststelling van de toepasselijke straffen „tot de bevoegdheid van het recht van de uitvaardigende staat [blijven behoren], die – zoals trouwens wordt bepaald in artikel 1, lid 3, van datzelfde kaderbesluit – de grondrechten en de fundamentele rechtsbeginselen zoals die zijn neergelegd in artikel 6 EU, en dus het legaliteitsbeginsel ter zake van strafbare feiten en straffen, moet eerbiedigen”. ( 41 ) De eisen die in deze bepaling met betrekking tot de kwalificatie van de strafbare feiten en de ernst van die strafbare feiten worden gesteld, door de strafmaat in de uitvaardigende lidstaat als bepalend aan te geven, moeten worden toegepast volgens de hoogste normen op het gebied van rechtszekerheid. Zij vormen de basis van het vertrouwen dat van de uitvoerende lidstaat wordt verlangd en waarvan het welslagen van het kaderbesluit als systeem volledig afhangt.

105.

Ten slotte blijkt uit recente rechtspraak van het Hof dat lidstaten verschillende opvattingen hebben over de reikwijdte van het legaliteitsbeginsel. ( 42 ) Die verschillende opvattingen kunnen ook tot uiting komen wanneer die lidstaten de verschillende voorwaarden beoordelen voor de toepassing van instrumenten van justitiële samenwerking in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, met name het kaderbesluit. Het risico bestaat dat een uitlegging van de betrokken bepaling zoals de uitlegging die de Spaanse en de Belgische regering en de procureur-generaal voorstellen, in strijd is met bepaalde nationale opvattingen van het legaliteitsbeginsel op een gebied waarop het kaderbesluit zelf geen duidelijk antwoord geeft. ( 43 )

106.

Nu ik een antwoord op de specifieke vraag van de verwijzende rechter heb voorgesteld, meen ik dat het nuttig kan zijn om ter afsluiting in herinnering te brengen waar het in de onderhavige zaak, zoals die aan het Hof is voorgelegd, niet om gaat.

107.

In de eerste plaats zouden de feiten en de juridische context die ten grondslag liggen aan de strafzaak in de uitvaardigende lidstaat, volgens een bepaalde uitlegging kunnen worden geacht in strijd te zijn met het fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting. De bij het Hof aanhangige zaak heeft echter geen betrekking op die kwestie, noch op de gegrondheid van de veroordelingen waarvan de tenuitvoerlegging door het betrokken EAB wordt nagestreefd.

108.

In de tweede plaats gaat het in de onderhavige zaak ook niet om de beoordeling van de eerste voorwaarde voor de toepasselijkheid van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit: kan het strafbare feit van „verheerlijking van terrorisme en vernedering van de slachtoffers van terrorisme” zoals omschreven in de Código Penal, automatisch onder het begrip „terrorisme” vallen, dat als een van de 32 strafbare feiten in de lijst van artikel 2, lid 2, is opgenomen?

109.

In de derde plaats heeft het antwoord op de vragen in de onderhavige zaak evenmin gevolgen voor andere aspecten die van invloed zijn op het mogelijke welslagen van het betrokken EAB, zoals het onderzoek van de overlevering voor de twee andere strafbare feiten waarvoor om overlevering is verzocht, of de beoordeling door de uitvoerende rechterlijke autoriteit van het criterium van dubbele strafbaarheid van artikel 2, lid 4, van het kaderbesluit met betrekking tot de drie strafbare feiten in kwestie.

110.

In de vierde plaats zij er tevens aan herinnerd dat, wat de mogelijke praktische en structurele gevolgen betreft, de discussie over de vraag welke de met betrekking tot de uitvaardigende lidstaat toe te passen relevante (temporele versie van de) wet in de zin van artikel 2, lid 2, van het kaderbesluit is, niet automatisch geldt voor de uitlegging van artikel 2, lid 4. ( 44 )

111.

Gelet op een en ander geef ik het Hof in overweging de prejudiciële vragen van het hof van beroep Gent als volgt te beantwoorden: