Zaak C-230/02

Grossmann Air Service, Bedarfsluftfahrtunternehmen GmbH & Co. KG,

tegen

Republik Österreich

[verzoek van het Bundesvergabeamt (Oostenrijk) om een prejudiciële beslissing]

„Overheidsopdrachten – Richtlijn 89/665/EEG – Beroepsprocedures inzake plaatsen van overheidsopdrachten – Artikelen 1, lid 3, en 2, lid 1, sub b – Personen voor wie beroepsprocedures moeten openstaan – Begrip belang bij gunning van overheidsopdracht”

Samenvatting van het arrest

1.        Harmonisatie van wetgevingen – Beroepsprocedures inzake plaatsen van overheidsopdrachten voor leveringen en voor uitvoering van werken – Richtlijn 89/665 – Verplichting voor lidstaten te voorzien in beroepsprocedure – Toegang tot beroepsprocedures – Niet-deelname van onderneming aan aanbestedingsprocedure vanwege beweerdelijk discriminerende specificaties – Nalaten om beroep in te stellen tegen specificaties – Uitsluiting van toegang tot beroepsprocedures – Toelaatbaarheid

(Richtlijn 89/665 van de Raad, art. 1, lid 3, en 2, lid 1, sub b)

2.        Harmonisatie van wetgevingen – Beroepsprocedures inzake plaatsen van overheidsopdrachten voor leveringen en voor uitvoering van werken – Richtlijn 89/665 – Verplichting voor lidstaten te voorzien in beroepsprocedure – Toegang tot beroepsprocedures – Verlies van belang bij gunning wegens nalaten om vooraf bemiddelingscommissie in te schakelen – Ontoelaatbaarheid

(Richtlijn 89/665 van de Raad, art. 1, lid 3)

1.        De artikelen 1, lid 3, en 2, lid 1, sub b, van richtlijn 89/665 houdende de coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de toepassing van de beroepsprocedures inzake het plaatsen van overheidsopdrachten voor leveringen en voor de uitvoering van werken, zoals gewijzigd bij richtlijn 92/50 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor dienstverlening, moeten aldus worden uitgelegd dat zij er niet aan in de weg staan dat een persoon, na de gunning van een overheidsopdracht, wordt geacht geen toegang meer te hebben tot de beroepsprocedures als bedoeld in genoemde richtlijn, wanneer deze persoon niet heeft deelgenomen aan de aanbestedingsprocedure op grond dat hij wegens gestelde discriminerende specificaties in de aanbestedingsdocumenten, waartegen hij evenwel geen beroep heeft ingesteld vóór de gunning van de opdracht, niet in staat zou zijn geweest de te plaatsen opdracht volledig uit te voeren.

Wat de niet-deelname aan de aanbestedingsprocedure betreft, zou het zeker buitensporig zijn te verlangen dat een onderneming die beweerdelijk gelaedeerd is door discriminerende clausules in de aanbestedingsdocumenten, voordat zij gebruik kan maken van de beroepsprocedures als bedoeld in richtlijn 89/665 tegen dergelijke specificaties, een offerte moet indienen in het kader van de aanbestedingsprocedure, ofschoon de kans dat die opdracht aan haar wordt gegund, nihil is wegens deze specificaties. Zij heeft in dat geval dus het recht, rechtstreeks tegen deze specificaties beroep in te stellen, en zulks zelfs vóór sluiting van de procedure voor het plaatsen van de betrokken overheidsopdracht.

Wanneer daarentegen een dergelijk beroep niet wordt ingesteld en de kennisgeving van het besluit tot gunning van de opdracht wordt afgewacht vooraleer deze juist op grond van de discriminerende aard van die specificaties aan te vechten voor de verantwoordelijke instantie, beantwoordt dit niet aan de doelstellingen van snelheid en doeltreffendheid van richtlijn 89/665. De weigering om in deze omstandigheden te erkennen dat er sprake is van een belang bij de gunning van de betrokken opdracht, en bijgevolg het ontzeggen van toegang tot de beroepsprocedures als bedoeld in de richtlijn, doet niet af aan de nuttige werking daarvan.

(cf. punten 28-29, 37, 39-40, dictum 1)

2.        Hoewel artikel 1, lid 3, van richtlijn 89/665 houdende de coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de toepassing van de beroepsprocedures inzake het plaatsen van overheidsopdrachten voor leveringen en voor de uitvoering van werken, zoals gewijzigd bij richtlijn 92/50 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor dienstverlening, de lidstaten uitdrukkelijk toestaat om de modaliteiten te regelen volgens welke de in deze richtlijn voorziene beroepsprocedures toegankelijk zijn voor eenieder die belang heeft of heeft gehad bij de gunning van een bepaalde overheidsopdracht en die door een beweerde schending is of dreigt te worden gelaedeerd, betekent dit niet dat zij daarbij aan het begrip „belang bij de gunning van een overheidsopdracht” een uitlegging mogen geven die afbreuk kan doen aan de nuttige werking van deze richtlijn. Het zou in strijd zijn met de doelstellingen van snelheid en doeltreffendheid van deze richtlijn, indien de toegang tot de beroepsprocedures als bedoeld in de richtlijn afhankelijk was van de voorwaarde dat eerst een bemiddelingscommissie wordt geadieerd.

Derhalve moet deze bepaling aldus worden uitgelegd dat zij eraan in de weg staat dat een persoon die heeft deelgenomen aan een procedure voor het plaatsen van een overheidsopdracht, wordt geacht geen belang meer te hebben bij de gunning van deze opdracht omdat hij, alvorens een beroepsprocedure als bedoeld in genoemde richtlijn in te leiden, heeft nagelaten een bemiddelingscommissie te adiëren.

(cf. punten 42-43, dictum 2)