a)

Wat de principiële kant van de zaak betreft, dient men vast te stellen dat er in de gemeenschapsverordeningen rechtstreeks niets over een kostenregeling te vinden is. Uit de verordeningen kan noch een verplichting van de Lid-Staten worden afgeleid om banderollen en etiketten gratis af te geven, noch staat er iets in dat de pakstations voor de banderollen en etiketten zouden moeten betalen. Mij kan in ieder geval de opvatting van de Italiaanse regering niet overtuigen, dat op grond van de tekst van artikel 17 van verordening nr. 2772/75 — met name wanneer men dit vergelijkt met gelijksoortige voorschriften (artikel 17 van verordening nr. 1619/68) — mag worden aangenomen dat voor de afgifte van banderollen en etiketten door officiële instanties een tegenprestatie is voorzien.

Mijns inziens heeft de Commissie ook hier het juiste aanknopingspunt voor een oplossing, wanneer zij erop wijst dat de gemeenschapsverordeningen de organisatie van de controle aan de Lid-Staten overlaten. Inderdaad volgt daaruit, dat zij dan ook het punt van de financiering kunnen regelen. Derhalve vind ik de omstandigheid dat de banderollen in Italië enkel tegen een vergoeding worden afgegeven, niet onverenigbaar met het gemeenschapsrecht, vooral niet waar vaststaat dat de prijs niet alleen is gerelateerd aan de kosten van aanmaak en afgifte van de banderollen, doch ook — blijkens artikel 4 van wet nr. 419 — aan de financiering van het toezicht, waarvoor natuurlijk niet alleen diegenen kunnen worden aangesproken bij wie, min of meer toevallig de steekproefsgewijze controles worden uitgevoerd.

Anderzijds acht ik het ter rechtvaardiging van de vergoeding niet nodig terug te vallen op hetgeen in de rechtspraak in ander verband, met name bij de beoordeling van invoerheffingen, is overwogen, te weten dat het ervan afhangt of tegenover een betaling aan de overheid een bijzondere, door de overheid aan de betaler bewezen dienst staat. Mijns inziens hoeft hier niet te worden nagegaan of het toezicht op de naleving van de handelsnormen, die volgens de considerans van de communautaire verordeningen de afzet dienen te vergemakkelijken, moet worden beschouwd als een bijzondere dienst van de overheid die een financiële vergoeding kan rechtvaardigen, dan wel of dit — zoals verzoeker meent — moet worden ontkend, omdat de dienst van de overheid (afgifte van banderollen) verplicht is voorgeschreven, de ondernemingen toch al de handelsnormen moeten naleven en omdat de controle niet bij de afgifte van de etiketten volgt, derhalve het aanbrengen van de banderollen niet na de controle door de overheid geschiedt, de controle veeleer steekproefsgewijs na het aanbrengen van de etiketten wordt verricht en dan nog uitsluitend om vast te stellen of de produkten overeenstemmen met de gegevens op de etiketten.

b)

Deze principiële conclusie behoeft mijns inziens niet te worden gewijzigd met het oog op het beginsel van rechtstreekse toepasselijkheid van communautaire verordeningen, waarover in de vragen eveneens wordt gesproken. Weliswaar staat volgens de rechtspraak vast dat op grond van dit beginsel de nationale uitvoeringswetten de inhoud van de betrokken communautaire verordeningen niet mogen herhalen, hetgeen klaarblijkelijk in de genoemde Italiaanse wet nr. 419 is gebeurd, maar het staat ook vast dat deze onderdelen van de Italiaanse wet voor het hoofdgeding niet van belang zijn. Voor zover echter de Italiaanse regeling de aanmaak en verdeling van banderollen tegen een vergoeding voorschrijft, is de Italiaanse regering rechtmatig opgetreden binnen het kader van de bevoegdheden die de gemeenschapsregeling met betrekking tot de organisatie en de financiering van de volgens de marktordening voor eieren noodzakelijke controles aan de Lid-Staten overlaat.

c)

Voor de principiële conclusie waartoe wij zijn gekomen, is in elk geval ook nog van belang dat de verlangde vergoeding niet hoger mag zijn dan nodig is voor de financiering van enerzijds de aanmaak en afgifte van de banderollen, en anderzijds van de noodzakelijke controles. Enkel wanneer dit het geval is, kan de vergoeding vanuit gemeenschapsrechtelijk oogpunt worden gerechtvaardigd.

Zoals we tijdens de procedure hebben vernomen, is over dit punt al in 1977 gecorrespondeerd tussen de Commissie en de Italiaanse regering. Verder herinner ik aan de verklaringen van de Italiaanse regering tijdens de onderhavige procedure, met name over de kosten van de aanmaak van de banderollen en over de kosten van de controles, waarbij ook personeel van derden wordt ingeschakeld. Een en ander wekt de indruk dat de tarieven, die sedert het in werking treden van de Italiaanse regeling onveranderd zijn gebleven, aanvankelijk wellicht te hoog waren. Dit kan echter moeilijk opgaan voor het jaar 1976, waarin tegenover inkomsten ad LIT 508 miljoen uitgaven stonden ad LIT 570 miljoen, en evenmin voor het jaar 1977, waarin volgens opgave van de Italiaanse regering de inkomsten uit de verkoop van banderollen LIT 521 miljoen bedroegen en de controlekosten LIT 660 miljoen.

Dit punt behoeft evenwel niet in de prejudiciële procedure te worden opgehelderd. In zijn prejudiciële belissing kan het Hof zich integendeel beperken tot de genoemde principiële conclusie en het aan de rechter in het hoofdgeding overlaten vast te stellen of de nationale praktijk daarmee in overeenstemming is.

d)

Dan is er nog het probleem of de Italiaanse regeling het discriminatieverbod van artikel 7 EEG-Verdrag of meer algemeen het beginsel van gelijke behandeling schendt. Dit wordt beweerd door verzoeker in het hoofdgeding, die daarbij wijst op de omstandigheid dat de aanmaak en afzet van de banderollen in de andere Lid-Staten niet door overheidsinstanties en tegen vergoeding geschiedt, maar aan de handel zelf wordt overgelaten.

Ten deze is niet zover van belang dat — anders dan verzoeker meent — blijkbaar ook in Frankrijk en in Duitsland in ieder geval de kosten van de banderollen moeten worden betaald. Evenmin komt het erop aan of artikel 7 EEG-Verdrag, waarom het hier in de eerste plaats gaat en dat discriminatie op grond van nationaliteit verbiedt, ook van toepassing is wanneer een Lid-Staat zijn eigen onderdanen benadeelt. Doorslaggevend is namelijk dat bij de toepassing van de Italiaanse voorschriften niet de nationaliteit maar enkel de plaats van bedrijfsuitoefening van belang is. Wanneer echter de Lid-Staten uiteenlopende uitvoeringsbepalingen voor een gemeenschapsregeling vaststellen — wat in het onderhavige geval niet is uitgesloten —, dan is de omstandigheid dat de toepassing telkens tot het gebied van de betrokken Lid-Staat is beperkt, welbeschouwd nog niet een verschijnsel dat onder artikel 7 EEG-Verdrag valt; veeleer zal de Gemeenschap hier zo nodig naar harmonisatie moeten streven.

Ook de opvatting dat het algemene non-discriminatieverbod — voor het landbouwrecht verankerd in artikel 40, lid 3, EEG-Verdrag — zou zijn geschonden omdat de Italiaanse regeling hogere produktie-kosten voor de Italiaanse producenten veroorzaakt, kan niet tot een andere opvatting leiden. Daarvoor behoeft slechts te worden gewezen op het feit, dat de Lid-Staten volgens het stelsel van de marktordening voor eieren een grote mate van vrijheid bezitten ten aanzien van de vorm die zij aan hun uitvoeringsbepalingen willen geven. En zoals de Commissie terecht opmerkt, mag men evenmin over het hoofd zien, dat de produktiekosten ook door andere, niet geüniformeerde factoren worden beïnvloed.

Derhalve lijkt de conclusie gewettigd dat uiteenlopende controlekosten en verschillen in de desbetreffende regeling moeilijk onder het in het Verdrag neergelegde discriminatieverbod kunnen worden gebracht.

e)

Ten slotte dien ik alleen nog in te gaan op verzoekers opmerking dat nationale maatregelen, zoals in een omvangrijke rechtspraak is uitgemaakt, de doelstellingen en het functioneren van een gemeenschappelijke marktordening niet mogen verstoren; Een dergelijke belemmering zou zich in casu echter voordoen. Waar de marktordening voor eieren wordt gekenmerkt door handelsnormen, dat wil zeggen gemeenschappelijke regels voor de mededinging, zouden alleen deze regels maatgevend mogen zijn voor de commercialisatie en zou het derhalve niet geoorloofd zijn de drempel voor het in de handel brengen door middel van nieuwe voorwaarden te verhogen. De Italiaanse regeling nu zou in feite tot een dergelijke drempelverhoging leiden. De banderolheffing zou, welbeschouwd, wijziging brengen in de gemeenschappelijke handelsnormen en uiteindelijk tot gevolg hebben dat in Italië meer beperkende handelsnormen gelden.

Na alles wat reeds is gezegd, zal men ook hiermee niet kunnen instemmen. Daarvoor is het al voldoende om in te zien dat het volgens het systeem van de marktordening voor eieren aan de Lid-Staten is overgelaten hoe zij het toezicht op de praktische toepassing ervan organiseren. De daaruit voortvloeiende financiële lasten kunnen derhalve niet als bijkomende en krachtens de marktordening verboden voorwaarden worden beschouwd, vooropgesteld natuurlijk dat die lasten niet meer dan kostendekkend zijn. Ook kan er in dit verband nog eens op worden gewezen dat de produktiekosten in de Lid-Staten toch al niet gelijk zijn en dat de marktordening voor eieren, die geen prijsregeling kent, op dit punt geen uniformering beoogt. Ten slotte kan in dit verband eveneens van belang zijn — zelfs met inachtneming van de door verzoeker tijdens de hoorzitting aangebrachte correcties — wat de Italiaanse regering heeft uiteengezet in een gedetailleerde becijfering van de invloed van de banderolkosten op de produktiekosten, vooral bij de meestal gebruikte grote verpakkingen, en wat zij heeft verklaard met betrekking tot de ontwikkeling van de Italiaanse export gedurende de laatste jaren.

Derhalve kan evenmin worden gezegd dat de Italiaanse regeling inzake de banderolkosten inbreuk maakt op de doelstellingen van de marktordening voor eieren en de goede werking ervan belemmert.

a)

Verordening nr. 2772/75 maakt het de Lid-Staten mogelijk de aanmaak en afgifte van banderollen en etiketten, als bedoeld in artikel 17, aan overheidsinstanties voor te behouden.

b)

Volgens het systeem van de gemeenschappelijke marktordening voor eieren kunnen Lid-Staten de afgifte van de banderollen en etiketten afhankelijk stellen van de betaling van een vergoeding. De financiële lasten mogen echter niet hoger zijn dan nodig is ter dekking van de kosten van aanmaak en van de banderollen alsmede van de kosten van de controles die overeenkomstig de marktordening moeten worden verricht.