CONCLUSIE VAN DE ADVOCAAT-GENERAAL H. MAYRAS

VAN 1 DECEMBER 1976 ( 1 )

Mijnheer de president,

mijne heren rechters,

In de twee prejudiciële zaken die door de Corte Suprema di Cassazione naar het Hof zijn verwezen, zijn dezelfde vragen gesteld over de uitlegging van verordeningen betreffende de gemeenschappelijke ordening der markten in de sector varkensvlees, door de Raad vastgesteld tijdens de periode van de geleidelijke totstandbrenging dezer ordening.

Zoals bekend moesten volgens de destijds geldende bepalingen heffingen worden toegepast bij de invoer van landbouwprodukten uit derde landen zowel als uit de andere Lid-Staten.

Het probleem waarom het thans gaat, is of de heffing en eventueel het extra bedrag, die van toepassing waren bij de invoer van worstjes in verpakkingen met een conserveringsvloeistof, over het totale gewicht van de waar moesten worden berekend, dus inclusief het gewicht van de vloeistof, dan wel na aftrek hiervan.

Naast de omschrijving in artikel 1 van verordening nr. 20/62 is de nomenclatuur van de produkten die onder de betrokken gemeenschappelijke marktordening vallen, vastgesteld in bijlage II B van 's Raads verordening nr. 85/63 van 18 juli 1963.

Tot die produkten behoort ook „worst van alle soorten, van vlees, van slachtafvallen of van bloed”, ingedeeld onder post ex 16.01 B van het gemeenschappelijk douanetarief.

Naar deze nomenclatuur verwijzen de periodieke verordeningen tot vaststelling van het bedrag en de berekeningswijze der heffingen, zo onder meer de verordeningen nrs. 88 en 89/63 tot vaststelling van de heffingen bij invoer uit derde landen, respectievelijk in het intracommunautaire handelsverkeer. Het bedrag van de heffingen wordt daarin bepaald „per 100 kg nettogewicht”.

Volgens de Italiaanse douaneautoriteiten moest de heffing bij invoer van worstjes in verpakkingen die mede een conserveringsvloeistof bevatten, worden berekend over het totale nettogewicht van de waar, inclusief de conserveringsvloeistof.

Aldus geschiedde ook in de periode van oktober 1963 tot juni 1966 ten aanzien van worstjes in blik die door de firma's FORAL en D. & C. werden ingevoerd, en waarbij de heffing dus werd toegepast op het gezamenlijke gewicht van de worstjes plus de vloeistof.

Bij verordening nr. 84/66 evenwel wijzigde de Raad de nomenclatuur van sommige produkten op basis van varkensvlees zoals vastgesteld in de bijlagen van verordening nr. 85/63, onder toevoeging voor wat betreft de produkten van post ex 16.01 B in bijlage II B van verordening nr. 85/63, van de volgende bepaling:

„De heffing op worstjes in verpakkingen welke mede een conserveringsvloeistof bevatten, wordt alleen berekend over het gewicht van de worstjes.”

Dit vormde voor de firma's FORAL en D. & C. aanleiding om op te komen tegen de heffingbedragen die zij hadden moeten betalen. Hun beroep werd in eerste instantie gegrond verklaard door het Tribunale te Bologna, welks uitspraak vervolgens door de Corte d'Appello in dezelfde stad werd bevestigd.

De Administratie van de Staatsfinanciën evenwel bracht de zaak voor de Corte Suprema di Cassazione, die zich ingevolge artikel 177 EEG-Verdrag verplicht achtte het Hof twee prejudiciële vragen voor te leggen over de uitlegging van 's Raads verordeningen nrs. 85/63 en 84/66.

In de eerste plaats vraagt de cassatierechter of artikel 2 van verordening nr. 84/66, betreffende de produkten van post ex 16.01 B, een interpretatie is van de vroegere verordening en als zodanig terugwerkende kracht heeft, voor zover daarbij wordt bepaald dat de conserveringsvloeistof bij de berekening van de heffing buiten beschouwing dient te blijven, dan wel of dit artikel een nieuwe regeling geeft die slechts geldt vanaf de dag van inwerkingtreding der verordening.

Voor het geval het Hof in laatstbedoelde zin zou beslissen, vraagt de Corte di Cassazione of onder de verordening van 1963 het gewicht van de conserveringsvloeistof bij de berekening van de heffing in aanmerking moest worden genomen, dan wel of elke Lid-Staat zich ten deze volgens zijn eigen douaneregeling kon gedragen.

„Het bedrag van de intracommunautaire heffingen (resp. van de heffing ten opzichte van derde landen) wordt voor elke Lid-Staat vastgesteld, inzonderheid rekening houdende:

Men kan evenwel niet zeggen dat een conserveringsvloeistof (anders wellicht dan pekel) een hoofdprodukt is dat in afgeleide produkten is verwerkt.

Daarnaast wil ik eraan herinneren dat de Lid-Staten in de betrokken periode, dat wil zeggen vóór 1968, nog wel een bepaalde autonomie bezaten op douanegebied, doch geen enkele beoordelingsvrijheid meer hadden ten aanzien van de heffingen die in het kader van de gemeenschappelijke ordeningen der landbouwmarkten waren vastgesteld. De in de communautaire verordeningen omschreven begrippen moesten in de gehele gemeenschappelijke markt een zelfde betekenis hebben en op uniforme wijze worden toegepast.

De aan het Hof gestelde uitleggingsvraag nu heeft uitsluitend betrekking op de specifieke regeling van de betrokken landbouwsector en niet op het gemeenschappelijk douanetarief.

De Italiaanse autoriteiten evenwel meenden dat de in casu toepasselijke gemeenschapsheffing haar enige wettelijke grondslag vond in de nationale douaneregeling betreffende de toepassing van de communautaire verordeningen, te weten besluitwet nr. 1181 van 11 september 1963, waarvan artikel 6 bepaalt dat het stelsel van heffingen en restituties moet worden toegepast overeenkomstig de Italiaanse wettelijke voorschriften.

Deze opvatting is door het Hof reeds verworpen: zie met name de arresten van 7 februari 1973 (zaak 39-72, Commissie t Italië, Jurispr. 1973, blz. 113-114) en 10 oktober 1973 (zaak 34-73, Variola, ibid, blz. 990-991).

Voorts heeft het Hof terecht om inlichtingen gevraagd over de opvattingen van de bevoegde instanties van de andere Lid-Staten ten aanzien van de wijze waarop onder het in 1963 geldende stelsel de heffing bij invoer van het betrokken produkt moest worden berekend. Ofschoon de toelichtingen van de Commissie tijdens de mondelinge behandeling op dit punt helaas geen volledig uitsluitsel hebben gegeven, schijnen de meeste nationale douane-administraties het gewicht van de conserveringsvloeistof van de heffingsgrondslag te hebben uitgesloten. Dit geldt met zekerheid voor Nederland, waar instructies in deze zin waren gegeven. Dezelfde praktijk werd ingevolge een circulaire van 27 juli 1964 in de Bondsrepubliek Duitsland gevolgd. De eerst mondeling verstrekte, en naderhand schriftelijk bevestigde inlichtingen van de Franse instanties wijzen in dezelfde richting. Wat ten slotte België betreft, kan aan de hand van enkele geraadpleegde inklaringsdossiers worden geconcludeerd dat ook daar de heffing alleen over het gewicht van de worstjes werd geheven.

Ondanks het feit dat niet alle inlichtingen even duidelijk zijn, blijkt dus wel dat alle nationale douane-instanties met uitzondering van de Italiaanse dezelfde gedragslijn volgden.

Stellig kunnen deze inlichtingen niet de doorslag geven bij de oplossing van het probleem, maar zij leveren op zijn minst een extra feitelijk element op ter ondersteuning van de stelling van de Commissie.

Wat ons echter wel geneigd doet zijn de Commissie te volgen, is het irrationele karakter van de door de Italiaanse regering verdedigde uitlegging. Daardoor immers zouden worstjes in conserveringsvloeistof bijna dubbel zo zwaar worden belast als gewone worstjes, aangezien het gewicht van de vloeistof ongeveer gelijk is aan dat van het produkt zelf. Men kan een conserveringsvloeistof toch niet gelijk stellen met „ingrediënten welke in kleine hoeveelheden zijn toegevoegd om de smaak of de opmaak te verbeteren”, welke ingrediënten wel tot het belastbaar gewicht behoren.

Wij concluderen mitsdien dat het Hof verklare voor recht:

( 1 ) Vertaald uit het Frans.