Bekendmaking van een aanvraag tot registratie van een naam overeenkomstig artikel 50, lid 2, punt a), van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen

(2023/C 138/08)

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 51 van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad (1) binnen drie maanden na de datum van deze bekendmaking bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag.

ENIG DOCUMENT

“Cerdo de Teruel”

EU-nr.: PGI-ES-2633 — 16.9.2020

BOB ( ) BGA (X)

1.   Naam/Namen (van de BOB of de BGA)

“Cerdo de Teruel”

2.   Lidstaat of derde land

Spanje

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel

3.1.   Productcategorie

Categorie 1.1. Vers vlees (en vers slachtafval)

3.2.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is

De beschermde geografische aanduiding “Cerdo de Teruel” wordt gebruikt voor varkensvlees dat voldoet aan de volgende vereisten:

—	rozerood vlees doorregen met intramusculair vet;

—	het vlees is sappig en mals en heeft een zachte smaak.

Het varkensvlees mag worden aangeboden in grote deelstukken, in deelstukken geschikt voor de kleinhandel of in de vorm van filets.

“Cerdo de Teruel” wordt verkregen nadat de achterbout en schouder van het karkas zijn verwijderd (de achterbout kan worden verwerkt tot “Jamón de Teruel” en de schouder tot “Paleta de Teruel” — de vereisten die in verband met deze BOB-producten gelden voor het karkas, zijn ook van toepassing op deze BGA).

Het vlees moet afkomstig zijn van varkens met het volgende genotype: Landrace (“standaardtype”) of Large White — of een kruising tussen beide rassen — als moederlijn en Duroc als vaderlijn.

De karkassen moeten na de slacht voldoen aan de volgende eisen:

—	warm slachtgewicht van ten minste 86 kg;

—	speklaag tussen 16 en 45 mm, gemeten in het lumbale gebied ter hoogte van de punt van de poot.

3.3.   Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong) en grondstoffen (alleen voor verwerkte producten)

De varkens eten hoofdzakelijk voer op basis van granen en er gelden vaste percentages voor de samenstelling van het veevoer, dat voor ten minste 50 % moet bestaan uit granen, die zo veel mogelijk uit het afgebakende geografische gebied afkomstig moeten zijn.

Als de BGA-vleesvarkens mengvoer krijgen, moet dit zijn geproduceerd door fabrikanten uit het afgebakende geografische gebied of uit de naburige provincies, namelijk Zaragoza, Guadalajara, Cuenca, Valencia, Castellón en Tarragona.

Deze geografische beperking inzake de locatie van de producenten van het voer is noodzakelijk omdat dezelfde varkenskarkassen die voor deze BGA worden gebruikt, ook worden gebruikt voor de bereiding van de BOB-hammen “Jamón de Teruel” / “Paleta de Teruel”. In deze productiefase zijn de vereisten voor beide kwaliteitsmerken identiek omdat de delen van het karkas die niet onder de BGA vallen — de achterbouten en schouders — kunnen worden gebruikt voor “Jamón de Teruel” (achterbouten) / “Paleta de Teruel” (schouderstukken). De belangrijkste productievereisten die zijn vastgesteld in de productdossiers voor de BOB “Jamón de Teruel” / “Paleta de Teruel” zijn dan ook overgenomen in het productdossier voor de BGA “Cerdo de Teruel”.

3.4.   Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden

De volgende onderdelen van de productie vinden plaats in het afgebakende geografische gebied:

—	varkensteelt: opfokken en mesten;

—

slachten;

—	versnijden van het karkas om de achterbouten en schouders te verwijderen.

3.5.   Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken, enz. van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

Het product mag worden versneden, tot filets worden verwerkt, worden verpakt en van een etiket worden voorzien in vleesverwerkende bedrijven uit het afgebakende geografische gebied die bij de beheersinstantie zijn geregistreerd, of in bedrijven buiten het afgebakende geografische gebied die met voorafgaande toestemming van de beheersinstantie een samenwerkingsovereenkomst met gecertificeerde exploitanten hebben gesloten.

3.6.   Specifieke voorschriften betreffende de etikettering van het product waarnaar de geregistreerde naam verwijst

Varkensvlees met de BGA “Cerdo de Teruel” mag worden aangeboden in grote deelstukken, in deelstukken geschikt voor de kleinhandel of in filets.

Elk karkas, zonder de achterbouten en schouders, dat door een geregistreerde exploitant wordt geleverd, moet aan weerszijden worden voorzien van een BGA-etiket waarop het specifieke logo van de BGA is aangebracht evenals de woorden Indicación Geográfica Protegida Cerdo de Teruel (beschermde geografische aanduiding “Cerdo de Teruel”) of IGP Cerdo de Teruel (BGA “Cerdo de Teruel”).

Deelstukken en filets mogen uitsluitend worden verzonden door gemachtigde exploitanten (d.w.z. exploitanten die de BGA-markering mogen gebruiken) en slechts wanneer dit vlees is voorzien van een genummerd certificeringsetiket met daarop ten minste het BGA-logo en de woorden Indicación Geográfica Protegida (beschermde geografische aanduiding) en “Cerdo de Teruel”. Dit etiket moet rechtstreeks op grote deelstukken worden bevestigd en worden gehecht aan de verpakking van deelstukken voor de kleinhandel en van filets.

4.   Beknopte beschrijving van het afgebakende geografische gebied

Het afgebakende geografische gebied waarin de varkens worden geteeld (opgefokt en afgemest) en geslacht en waar de achterbouten en schouders van de karkassen worden verwijderd, is de provincie Teruel.

5.   Verband met het geografische gebied

De registratie van deze beschermde geografische aanduiding is gebaseerd op de reputatie die het product heeft verworven.

Verwijzingen naar “Cerdo de Teruel” zijn reeds te vinden in oude bronnen omdat de provincie Teruel historisch gezien sterk verbonden is met de varkensteelt en producten van varkensvlees er van oudsher een bron van inkomsten waren voor de plaatselijke bewoners.

In verschillende documenten wordt het belang van varkens en de varkensteelt in de provincie beklemtoond. Voorschriften voor het fokken van varkens en voor betalingen werden in 1177 vastgesteld in het Koninklijk Charter van Teruel, dat werd uitgereikt door Alfonso II (Castañé, J., El Fuero de Teruel. Edición Crítica con introducción y traducción (Het charter van Teruel. Kritische uitgave met inleiding en vertaling), 1991).

In Historia de la Economía Política de Aragón (Geschiedenis van de politieke economie van Aragon, 1978) schrijft naturalist, jurist en historicus Jordán de Asso dat “de varkens die worden gehouden in het district Albarracín zeer worden gewaardeerd om hun verfijnde vlees”.

Deze traditionele plaatselijke band met veeteelt heeft geleid tot de registratie van “Jamón de Teruel” als beschermde oorsprongsbenaming in 1984. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de varkensteelt in Teruel, met behulp van kennis uit het verleden, na verloop van tijd werd geconsolideerd. Het was een poging om de inspanningen te belonen van gewetensvolle boeren die de productiesystemen willen behouden waaraan de producten uiteindelijk hun naam ontlenen, te beginnen met de gedroogde vleesproducten (“Jamón de Teruel” en “Paleta de Teruel”) om nu verder te gaan met de rest van het verse vlees op een karkas.

Deze consolidatie van de varkensteelt en de monitoring ervan door een certificeringsinstantie hebben directe gevolgen gehad voor de varkenskarkassen. Deze karkassen zijn immers afkomstig van varkens die genetisch zijn geselecteerd, voer op basis van granen hebben gekregen en voldoende lang zijn gemest (om een karkasgewicht van ten minste 86 kg te bereiken) zodat het verse vlees zelf een reputatie als product met toegevoegde waarde heeft verworven die met name kan worden toegeschreven aan menselijke factoren: fokken, voeren en mesten.

De eerste factor betreft de genetica: de kruisingen garanderen dat een “Cerdo de Teruel”-varken altijd voor 50 % tot het Duroc-ras behoort (vaderlijn) en voor 50 % tot het ras Large White, Landrace of een kruising van die beide rassen (moederlijn). Dit type varken, dat het resultaat is van een dergelijke kruising, produceert vers vlees dat sterk doorregen is met intramusculair vet (Garitano, I. et al., 2013).

De tweede factor is het besluit om de varkens een voer op basis van granen te geven (ten minste 50 % granen) tijdens de gehele groeiperiode — en niet enkel in de perioden van het jaar waarin bepaalde grondstoffen beschikbaar zijn — zodat de dieren een meer geleidelijke groei kennen. Zo kan bijvoorbeeld het vetzuurgehalte van het intramusculair vet toenemen wanneer varkens tijdens het afmesten uitsluitend gerstekorrels krijgen. In studies is ook gesuggereerd (Daza, A. et al., 2010b) en aangetoond (Daza, A. et al., 2012 en Garitano, I. et al., 2012) dat dit voer ook van invloed is op bepaalde parameters in verband met de vleeskwaliteit, zoals de kleur en de waterbindingscapaciteit.

De derde factor is de manier waarop de varkens worden opgefokt tot een levend gewicht van 110-140 kg bij de slacht, wat meer is dan de commerciële norm van 85-100 kg, om ervoor te zorgen dat de warme karkassen voldoen aan de vereisten die in deze BGA zijn vastgesteld en dat het vlees met vet is doorregen. Daarbij komt nog dat de slachthuizen en boerderijen dicht bij elkaar liggen, zodat de vervoertijd en daarmee ook de stress die de varkens vóór de slacht ervaren, beperkt zijn, wat ten goede komt aan de kleur van “Cerdo de Teruel”-vlees, die rozerood is en dus sterk verschilt van de kleur van magerder, bleker varkensvlees.

Dankzij de voortdurende toepassing van deze drie vormen van verworven kennis kon en kan het type vlees worden geproduceerd waarvoor bescherming wordt aangevraagd, zoals beschreven in punt 3.2, een type vlees dat gekenmerkt wordt door zijn kleur en doorregenheid met vet.

De erkenning van “Cerdo de Teruel” wordt ondersteund door de overheid. Tussen 2004 en 2010 heeft de provinciale raad van Teruel onderzoek gefinancierd naar de verbetering en optimalisatie van de productiesystemen voor varkens waarvan het vlees onder deze BGA valt, in het kader van een partnerschapsovereenkomst die ook werd ondertekend door de vereniging voor de agrovoedingsindustrie van Teruel en de regelgevende raad voor de BOB “Jamón de Teruel” / “Paleta de Teruel”.

Bij andere projecten wordt onderzoek gedaan naar de effecten van verschillende factoren, zoals castratie, voer en genetica, op de kenmerken van de karkassen. In deze onderzoeksprojecten wordt geconcludeerd dat zowel gecastreerde beren als ongedekte jonge zeugen geschikt zijn voor vers vlees (Latorre et al, 2009a), dat voer op basis van granen van invloed is op het vet op een karkas (Daza, A. et al., 2010b) en dat het gebruik van het Duroc-ras als de vaderlijn positieve gevolgen heeft voor de productieresultaten omdat het vet op het karkas daardoor enigszins toeneemt (Garitano, I. et al., 2013).

De geschiedenis van “Cerdo de Teruel” en het commerciële belang ervan hebben ook de aanzet gegeven tot onderzoek naar de onderscheidende eigenschappen van het varkensvlees: de faculteit Diergeneeskunde van de universiteit van Zaragoza verricht momenteel onderzoek naar de fysische en chemische kenmerken van bepaalde stukken varkensvlees (de karbonade en het haasje en de stukken die in Spanje bekendstaan als secreto (halskarbonade) en presa (schouderstuk) van varkens met de voor deze BGA vereiste kenmerken (Características físico-químicas de piezas cárnicas de cerdos destinados a Jamón de Teruel (Fysische en chemische kenmerken van spieren van varkens bedoeld voor gedroogde ham van Teruel), Calvo et al, 2011). Dr. Virginia Resconi wijst in haar onderzoek op de voedingswaarde van “Cerdo de Teruel” afkomstig van varkens die op een bepaalde manier zijn opgefokt en gevoederd (zoals in 2011 op de website Portal Veterinario vermeld onder de titel El valor nutricional de la carne de cerdo de Teruel (De voedingswaarde van “Cerdo de Teruel”)).

Voorts heeft de afdeling Veeteeltproductietechnologie (die deel uitmaakt van het centrum voor agrovoedingsonderzoek en -technologie van Aragon, in het Spaans afgekort als CITA) in 2015 de resultaten gepubliceerd van een onderzoeksproject met als titel Efecto de la dieta, envase y tiempo de exposición sobre la apreciación visual y la intención de compra de la carne de cerdo de Teruel (Effect van voer, verpakking en blootstellingsduur op visuele beoordeling en intentie om varkensvlees met de BGA “Cerdo de Teruel” te kopen) (Panea, B. et al, 2015). Een van de opmerkelijke conclusies van dit onderzoek is dat de controlegroep — “Cerdo de Teruel”-varkensvlees van varkens die hun normale voer krijgen — hoger scoorde dan de andere groepen, waarin de dieren verschillende soorten voer kregen.

In 2016 voerden CITA-onderzoekers een project uit in het kader van het Teruel Investment Fund, met als titel Alternativas de control sanitario, producción y comercialización para la carne de cerdo de Teruel. Una propuesta de sostenibilidad (Alternatieven voor gezondheidsbeheer, productie en afzet van “Cerdo de Teruel”: een voorstel voor duurzaamheid) (Panea, B. et al., 2016).

Sindsdien is er nog meer onderzoek verricht waarbij CITA betrokken was en werd dit voorgesteld aan programma’s die worden medegefinancierd door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling: Embutidos saludables a partir de carne de cerdo de Teruel: reducción del contenido de grasas saturadas y sal (Gezonde worsten van “Cerdo de Teruel”: verminderd gehalte verzadigde vetten en zout) (Panea, B. et al., 2019).

“Cerdo de Teruel” komt ook ter sprake in een geheel andere, door het grote publiek gewaardeerde schriftelijke bron, namelijk de literatuur. Een voorbeeld daarvan is een hoofdstuk in de roman Animales urbanos (Stadsdieren) (Leiz, K. 2018), met als titel Del cerdo de Teruel y del amor (Over “Cerdo de Teruel” en over liefde).

Naast de traditie en de wetenschappelijke en informatieve publicaties over deze traditie blijkt de reputatie van “Cerdo de Teruel” ook uit de waardering die het op de markt geniet. “Cerdo de Teruel” is de naam die producenten en verkopers gebruiken om naar dit zeer gewilde vlees te verwijzen, en het is de naam die gewoonlijk op de markt, in supermarkten en slagers in heel Spanje wordt gebruikt.

Gerechten met “Cerdo de Teruel” zijn ook altijd te vinden op het menu van restaurants in het hele land.

Voorts staan er recepten met “Cerdo de Teruel” op gerespecteerde digitale platformen. Een voorbeeld daarvan is een recept voor varkenshaasje van “Cerdo de Teruel” met pruimen en pijnboompitten uit El Gran Libro de la Cocina Aragonesa (Groot kookboek van de keuken van Aragon) (Aneto Publicaciones, SL, 2011), dat is vermeld in de gastronomische rubriek van RedAragón, een internetportaal voor de regio Aragon. Chefs hebben ook recepten gedeeld zoals halskarbonade van “Cerdo de Teruel” met aubergine en wittechocoladesaus (op een promotiewebsite voor gerechten uit Aragon, Comparte el Secreto. Aragón, alimentos nobles (Deel het geheim: Aragon, nobele gerechten)) en door Altamiras geïnspireerde “Cerdo de Teruel”-varkenswangetjes (Altamiras verwijst naar de 18e-eeuwse monnik en chef Juan Altamiras) (gastronomische rubriek van de krant Heraldo).

De bijzondere aandacht voor “Cerdo de Teruel” komt ook naar voren in de media:

—

De varkens die worden gebruikt voor de bereiding van “Jamón de Teruel”, een product met oorsprongsbenaming, krijgen voer van hoge kwaliteit. Dit levert niet alleen voortreffelijke ham op, maar ook vers vlees van topkwaliteit, dat donkerroze is, met een fijne smaak en een malse en bijzonder sappige structuur (2011, Indisa; 2014, A la carta para dos, (Tafel voor twee à la carte));

—	Kwaliteit, productie en marketing van Teruel-varkensvlees (2016, Aragón hoy (Aragon vandaag)).

De hoogstaande reputatie van “Cerdo de Teruel” heeft ertoe geleid dat dit varkensvlees tijdens tal van evenementen in de schijnwerpers werd gezet.

Diverse malen heeft “Cerdo de Teruel” een belangrijke rol gespeeld in de nationale kookwedstrijd Teruel Gusto Mudéjar (Mudejar-smaken), die sinds 2006 plaatsvindt en draait om de bereiding van gerechten met een “Mudejar-smaak”. Tijdens de zesde editie van dit culinaire evenement kregen professionele chefs en rijzende sterren uit de gastronomie de opdracht een nieuwe invulling te geven aan het recept Cella-aardappelen gevuld met Cerdo de Teruel en afgewerkt met zwarte truffel uit de Périgord (Tuber melanosporum).

In 2012 vond de eerste editie plaats van het Jornada Gastronómica de Cerdo de Teruel, een festival gewijd aan “Cerdo de Teruel” waarbij meer dan veertig etablissementen in de provincie Teruel betrokken waren. Het motto van dit evenement luidde “Een nieuwe blik op varkensvlees. Inspiratie om er anders en meer van te genieten ...”.

In 2020 werd “Cerdo de Teruel” als kwaliteitsregeling betrokken bij de internationale beurs “Madrid Fusión”: “Cerdo de Teruel”-varkensvlees op de voedings- en drankenbeurs Madrid Fusión (dagblad La Comarca).

Dit alles — en met name de wens om een product met sterke lokale banden te beschermen — heeft de producenten ertoe gebracht de vereniging voor producenten van “Cerdo de Teruel” op te richten met als doel de reputatie van het product te beschermen, ervoor te zorgen dat de consument correct wordt geïnformeerd en de productie van “Cerdo de Teruel”-varkensvlees te beheren.

Het is te danken aan de grote betekenis van de productie van “Cerdo de Teruel” voor de lokale omgeving, aan het streven van de autoriteiten om agrarische tradities en werkwijzen te beschermen, aan het onderzoek dat is verricht naar dit product, aan de toewijding waarmee de producenten streven naar producten van hoge kwaliteit, en aan de commerciële reputatie van het product dat “Cerdo de Teruel” in de handel kan worden gebracht als vlees met toegevoegde waarde, waarmee ook de belangen van de producenten zijn gediend omdat zij verzekerd zijn van waardering voor hun producten.

Die waardering voor het te beschermen product met de naam “Cerdo de Teruel” is goed voor de reputatie van het product, voor de bestendiging van de productiecriteria die ervoor zorgen dat het varkensvlees zijn specifieke eigenschappen krijgt, voor de herkenbaarheid van het product bij de consument en voor de borging van controles.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier

https://www.aragon.es/-/indicacion-geografica-protegida-cerdo-teruel

(onder de titel Propuesta del Documento Único y del Pliego de condiciones (Ontwerp van enig document en productdossier) en vervolgens Fecha: Junio de 2022 (datum: december 2022)).

---

(1)  PB L 343 van 14.12.2012, blz. 1.