—

gezien het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van 1966,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten van 1966,

—

gezien het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen van 1979,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie van 1965,

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind van 1989,

—

gezien het Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing van 1984,

—

gezien het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap van 2006,

—

gezien de in 2015 overeengekomen VN-doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG’s), en met name de doelstellingen 1, 3 en 5 inzake respectievelijk het uitbannen van armoede, goede gezondheid en welzijn, en gendergelijkheid,

—

gezien het actieprogramma van Peking van 1995 en de resultaten van de toetsingsconferenties daarvan,

—

gezien de Internationale Conferentie over Bevolking en Ontwikkeling (ICPD) van 1994 in Caïro en het bijbehorende actieprogramma, alsook de resultaten van de toetsingsconferenties daarover,

—

gezien de top van Nairobi van 2019 over ICPD+25 — Accelerating the Promise, en de toezeggingen van de belanghebbenden met betrekking tot seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR),

—

gezien de informatiereeks over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van het Bureau van de Hoge Commissaris van de VN voor de mensenrechten (OHCHR) van 2020,

—

gezien het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens van 1950,

—

gezien de richtsnoeren van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van 2015 getiteld “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems”,

—

gezien de leidraad van de WHO van 8 maart 2022, getiteld “Abortion care guideline”,

—

gezien de verklaring van het OHCHR van 14 september 2021 getiteld “UN experts denounce further attacks against right to safe abortion and Supreme Court complicity”,

—

gezien het verslag van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) over de toestand van de wereldbevolking van maart 2022, getiteld “Seeing the Unseen: The case for action in the neglected crisis of unintended pregnancy”,

—

gezien het rapport van het Pew Research Center van 6 mei 2022 getiteld “America’s Abortion Quandary”,

—

gezien de grondwet van de Verenigde Staten van Amerika,

—

gezien het arrest Roe v. Wade, 410 U.S. 113 (1973),

—

gezien het eerste ontwerp van meerderheidsstandpunt nr. 19-1392 van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten (1), opgesteld door rechter Samuel Alito in de zaak Thomas E. Dobbs, Staatsgezondheidsfunctionaris van het Mississippi Department of Health, et al. v. Jackson Women’s Health Organization, et al., gedateerd februari 2022 en uitgelekt naar de pers in mei 2022,

—

gezien wet 8 van de Senaat van Texas (Senate Bill 8 — SB 8) en de daarmee verband houdende wet 1515 van het Huis van Afgevaardigden van Texas (House Bill 1515 — HB 1515), getiteld “Relating to abortion, including abortions after detection of an unborn child’s heartbeat authorizing a private civil right of action” van september 2021,

—

gezien het Verdrag van de Raad van Europa van 2014 inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld,

—

gezien artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie van 2009 (het “Handvest”),

—

gezien zijn resolutie van 7 oktober 2021 over de abortuswet in Texas, VS (2),

—

gezien zijn resolutie van 24 juni 2021 over de situatie op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in de EU, in verband met de gezondheid van vrouwen (3),

—

gezien zijn resolutie van 11 november 2021 over het feit dat in Polen een jaar geleden de facto een abortusverbod werd ingevoerd (4),

—

gezien zijn resolutie van 13 februari 2019 over verslechteringen op het gebied van de rechten van de vrouw en gendergelijkheid in de EU (5),

—

gezien het EU-actieplan voor gendergelijkheid en empowerment van vrouwen in het externe optreden 2021-2025 (GAP III),

—

gezien zijn resolutie van 11 februari 2021 over de uitdagingen met betrekking tot vrouwenrechten in Europa: meer dan 25 jaar na de verklaring en het actieprogramma van Peking (6),

—

gezien zijn resolutie van 5 mei 2022 over de gevolgen van de oorlog tegen Oekraïne voor vrouwen (7),

—

gezien artikel 132, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat abortus volgens de WHO een essentieel onderdeel is van alomvattende gezondheidszorg en dat ongeveer 45 % van alle abortussen onveilig is, waarvan 97 % in ontwikkelingslanden plaatsvindt (8); overwegende dat volgens het UNFPA (9) elk jaar naar schatting 121 miljoen onbedoelde zwangerschappen ontstaan, waarvan meer dan 60 % eindigt in abortus; overwegende dat tegenstanders van SRGR en de autonomie van vrouwen de afgelopen jaren een aanzienlijke invloed hebben gehad op de nationale wetgeving en het nationale beleid, en dat op mondiaal niveau, ook in verscheidene lidstaten, retrogressieve initiatieven zijn genomen; overwegende dat de opkomst van extreemrechts ook bijdraagt tot deze terugdraaiing van het recht van vrouwen op abortus, een fenomeen dat zich over de hele wereld manifesteert;

B.

overwegende dat het Comité voor de uitbanning van discriminatie van vrouwen heeft vastgesteld dat het strafbaar stellen van abortus geen afschrikkende werking heeft; overwegende dat, zoals de VN-werkgroep inzake discriminatie van vrouwen en meisjes opmerkt, wanneer abortus gecriminaliseerd is en onderworpen aan wettelijke beperkingen, een veilige afbreking van de zwangerschap niet voor alle vrouwen mogelijk is vanwege hun sociaal-economische situatie, en aldus een voorrecht wordt van sociaal-economisch bevoorrechte vrouwen, terwijl vrouwen met beperkte middelen gedwongen zijn hun toevlucht te nemen tot onveilige en clandestiene abortussen, waarbij zij hun leven en gezondheid op het spel zetten; overwegende dat volgens de WHO het percentage onveilige abortussen aanzienlijk hoger ligt in landen met een zeer restrictieve abortuswetgeving dan in landen met een minder restrictieve wetgeving (10);

C.

overwegende dat onveilige abortus de voornaamste maar een te voorkomen oorzaak is van moedersterfte en maternale morbiditeit; overwegende dat het gebrek aan toegang tot veilige en legale abortuszorg een kritiek probleem is voor de volksgezondheid en de mensenrechten; overwegende dat het verbieden van abortus, waardoor vrouwen gedwongen worden onveilige en clandestiene abortussen te laten uitvoeren, leidt tot een hogere moedersterfte en maternale morbiditeit;

D.

overwegende dat het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten een precedent heeft geschapen in de baanbrekende zaak Roe v. Wade (1973), later bevestigd in Planned Parenthood v. Casey (1992) en Whole Woman’s Health v. Hellerstedt (2016), waarin het grondwettelijke recht op legale abortus vóór de levensvatbaarheid van de foetus in de VS wordt gewaarborgd; overwegende dat onlangs een eerste ontwerp van een meerderheidsstandpunt van het Hooggerechtshof is uitgelekt, opgesteld door rechter Samuel Alito in de zaak Thomas E. Dobbs, Staatsgezondheidsfunctionaris van het Mississippi Department of Health v. Jackson Women’s Health Organization, waarmee Roe v. Wade ongedaan zou worden gemaakt en de grondwettelijke rechten in de VS zouden worden teruggedraaid; overwegende dat het Hooggerechtshof naar verwachting vóór eind juni 2022 een definitieve uitspraak zal doen; overwegende dat het uitgelekte ontwerpadvies de meest nadelige uitkomst voor abortusrechten vertegenwoordigt in termen van wat het Hooggerechtshof zou kunnen beslissen, door staten toe te staan abortus op elk punt van de zwangerschap te verbieden en de mogelijkheid te openen van een volledig verbod op abortus, dat op zijn beurt de bescherming zou wegnemen die door de bestaande rechten voor vrouwen en meisjes in de VS wordt geboden;

E.

overwegende dat het leven van vrouwen en meisjes in de gehele VS zou worden beïnvloed door een beslissing van het Hooggerechtshof waarmee Roe v. Wade ongedaan zou kunnen worden gemaakt, en dat de schadelijke gevolgen het meest acuut zouden worden ervaren door personen in kwetsbare situaties; overwegende dat ook andere SRGR negatief beïnvloed zouden kunnen worden indien Roe v. Wade zou worden tenietgedaan; overwegende dat beperkingen of een verbod op het recht op abortus in de VS onevenredig grote gevolgen zouden hebben voor vrouwen in armoede, met name vrouwen van een bepaald ras, onder wie zwarte vrouwen, Latijns-Amerikaanse vrouwen en inheemse vrouwen, alsmede vrouwen uit plattelandsgebieden, LHBTIQ-personen, vrouwen met een handicap, adolescenten, migrantenvrouwen, onder wie irreguliere migranten, en eenoudergezinnen met een vrouw aan het hoofd; overwegende dat met openbare abortusdiensten ervoor kan worden gezorgd dat alle vrouwen, ook die in een kwetsbare sociaal-economische situatie, universele toegang hebben tot veilige en legale abortus;

F.

overwegende dat het uitgelekte ontwerpadvies van het Hof volgt op de recente niet-aflatende inspanningen op deelstaatniveau om de abortusrechten in de VS in te perken en op te schorten, en overwegende dat sinds 2011 bijna 500 wetten zijn aangenomen door de staten van de VS om de toegang tot abortus te beperken; overwegende dat beperking van de toegang tot abortus mensen, met name diegenen die niet over middelen of informatie beschikken, ertoe zal dwingen lange afstanden af te leggen, zwangerschappen tegen hun wil uit te dragen of hun toevlucht te nemen tot onveilige, eigenhandig thuis uitgevoerde abortussen, waardoor zij ook kwetsbaar zullen worden voor strafrechtelijk onderzoek en vervolging;

G.

overwegende dat Texas onlangs de zogenaamde Senate Bill 8 (SB 8) heeft aangenomen, die abortus verbiedt na het begin van de hartslag van de foetus, d.w.z. na ongeveer zes weken zwangerschap, en die niet verziet in uitzonderingen voor verkrachting, incest of foetale gezondheidstoestanden die onverenigbaar zijn met een duurzaam leven na de geboorte; overwegende dat het Hooggerechtshof van de VS de wet in werking heeft laten treden en dat Texas zich aan een rechterlijke toetsing van de grondwettigheid ervan heeft kunnen onttrekken door overheidsambtenaren vrij te stellen van de handhaving van de wet en een juridisch pad te creëren waarlangs burgers tegen betaling van een beloning van 10 000 USD eenieder kunnen aanklagen die abortuszorg verleent of iemand helpt bij het verkrijgen van een abortus in strijd met het verbod, aangezien de wet zonder één enkele entiteit die verantwoordelijk is voor de handhaving ervan, moeilijker aan te vechten is; overwegende dat de bepaling op grond waarvan burgers eenieder die abortusdiensten verleent, kunnen vervolgen, de sluizen openzet voor pesterijen;

H.

overwegende dat ten minste twaalf staten wetten hebben uitgevaardigd of vastgesteld die een kopie zijn van de SB 8 van Texas of hebben aangekondigd dit te zullen doen; overwegende dat de wetgevende lichamen van Idaho en Oklahoma onlangs wetten hebben aangenomen die abortus verbieden met wetsvoorstellen naar het voorbeeld van SB 8, in het geval van Oklahoma ook vanaf het moment van de bevruchting;

I.

overwegende dat indien het Hooggerechtshof zou besluiten Roe v. Wade ongedaan te maken, de beslissing over de wettigheid van abortussen weer bij de staten zou komen te liggen; overwegende dat 13 staten reeds zogenaamde “trigger laws” hebben uitgevaardigd die abortus buiten de wet stellen, en die bedoeld zijn om de toegang tot abortus onmiddellijk te verbieden of te beperken als Roe v. Wade wordt teruggedraaid; overwegende dat met inbegrip van deze 13 staten er in totaal 26 staten zijn die abortus zeker of waarschijnlijk zullen beperken of verbieden indien de grondwettelijke bescherming wordt tenietgedaan, aangezien andere staten zouden kunnen proberen om ofwel wetten van vóór 1973 opnieuw in te voeren, zoals Michigan, Wisconsin en West Virginia, ofwel recentelijk goedgekeurde abortusbeperkingen in te voeren die door de rechtbanken werden geblokkeerd, zoals Alabama, Georgia, Iowa, Ohio en South Carolina;

J.

overwegende dat bijna alle sterfgevallen als gevolg van onveilige abortussen zich voordoen in landen waar abortus streng aan banden wordt gelegd; overwegende dat het jaarlijkse aantal gevallen van moedersterfte in de VS als gevolg van onveilige abortussen naar schatting met 21 % zou stijgen (11) tegen het tweede jaar nadat een verbod van kracht wordt; overwegende dat deze sterfgevallen volledig te voorkomen zijn;

K.

overwegende dat bij tienermeisjes tussen 15 en 19 jaar zwangerschaps- en bevallingscomplicaties wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak zijn; overwegende dat het VN-Comité voor de Rechten van het Kind (12) landen heeft aangespoord abortus te decriminaliseren en ervoor te zorgen dat meisjes toegang hebben tot legale en veilige abortusdiensten; overwegende dat het eventuele verbod op abortus de dalende cijfers van tienerzwangerschappen in de VS zou kunnen keren; overwegende dat tienermoeders aanzienlijk meer kans lopen hun studie af te breken en met werkloosheid te worden geconfronteerd, waardoor de vicieuze cirkel van armoede nog wordt verergerd;

L.

overwegende dat er toenemende bezorgdheid bestaat over gegevensbescherming in de context van de mogelijke terugdraaiing van Roe v. Wade; overwegende dat via menstruatietracking-apps of geolocatie-instrumenten en zoekmachines gegevens kunnen worden verzameld over mensen die een abortuskliniek hebben benaderd, een abortuspil hebben gekocht of naar informatie hebben gezocht; overwegende dat het mogelijk is om personen op deze gronden als doelwit te nemen of de verzamelde informatie tegen hen te gebruiken (13);

M.

overwegende dat niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en conservatieve denktanks die tot het christelijk rechts van de VS behoren, wereldwijd de anti-abortusbeweging hebben gefinancierd; overwegende dat deze financiering aanzienlijk is geweest; overwegende dat, indien Roe v. Wade wordt teruggedraaid, dit zou kunnen leiden tot een sterke toename van de geldstroom met hernieuwde druk van anti-abortusgroeperingen over de gehele wereld;

N.

overwegende dat, indien het Hooggerechtshof Roe v. Wade nietig verklaart, dit anti-abortusbewegingen zou kunnen aanmoedigen om druk uit te oefenen op regeringen en rechtbanken buiten de VS om de rechten op abortus terug te draaien en de belangrijke verworvenheden van de afgelopen decennia, waarin meer dan 60 landen (14) hun abortuswetgeving en -beleid hebben hervormd om beperkingen en belemmeringen op te heffen, op losse schroeven te zetten;

O.

overwegende dat ondanks de algemene vooruitgang op het gebied van de bescherming van SRHR in de wereld, ook in Europa, de terugval in het recht op toegang tot veilige en legale abortus een ernstige bron van zorg is; overwegende dat het terugdraaien van Roe v. Wade de anti-abortusbeweging in de Europese Unie zou kunnen versterken; overwegende dat Polen de enige EU-lidstaat is die een grond voor abortus uit zijn wetgeving heeft geschrapt, aangezien het onwettige Grondwettelijk Tribunaal op 22 oktober 2020 heeft beslist om reeds lang bestaande rechten van Poolse vrouwen ongedaan te maken, hetgeen neerkomt op een de facto abortusverbod; overwegende dat abortus in Malta verboden is; overwegende dat medische abortus vroeg in de zwangerschap niet legaal is in Slowakije en niet beschikbaar is in Hongarije; overwegende dat ook in Italië de toegang tot abortus wordt uitgehold (15); overwegende dat in andere EU-lidstaten de toegang tot abortuszorg wordt ontzegd, zoals onlangs in Kroatië (16); overwegende dat de EU en haar lidstaten absoluut moeten opkomen voor SRGR en moeten benadrukken dat de rechten van vrouwen onvervreemdbaar zijn en niet mogen worden geschrapt of afgezwakt; overwegende dat het van cruciaal belang is dat de EU en haar lidstaten vooruitgang blijven boeken bij het waarborgen van de toegang tot veilige, legale en tijdige abortuszorg, overeenkomstig de aanbevelingen en bewijzen van de WHO;

P.

overwegende dat seksuele en reproductieve rechten (SRR), met inbegrip van veilige en legale abortus, een grondrecht vormen; overwegende dat het criminaliseren, vertragen en ontzeggen van de toegang tot veilige en legale abortuszorg een vorm van geweld tegen vrouwen en meisjes is; overwegende dat verschillende mensenrechtenorganisaties hebben verklaard dat het ontzeggen van veilige en legale abortus neer kan komen op foltering of wrede, onmenselijke en vernederende behandeling; overwegende dat onveilige abortussen die tot de dood leiden in de context van een abortusverbod moeten worden opgevat als genderarbitraire executies, waarvan alleen vrouwen het slachtoffer zijn, als gevolg van in de wet verankerde discriminatie (17);

Q.

overwegende dat internationale mensenrechtenorganisaties herhaaldelijk en consequent hebben bevestigd dat de strafbaarstelling van en beperkingen op abortus in strijd zijn met de internationale mensenrechtenverplichtingen van staten welke beschermd worden door internationale en Europese wetgeving op het gebied van mensenrechten, zoals het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten, het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens; overwegende dat het dwingen van vrouwen om clandestiene abortussen te laten uitvoeren, om voor deze procedure naar andere landen te reizen of om hun zwangerschap tegen hun wil uit te dragen, een schending is van het recht van vrouwen en meisjes op leven, lichamelijke en geestelijke integriteit, gelijkheid, non-discriminatie en gezondheid; overwegende dat het volkenrechtelijke beginsel van non-retrogressie staten verbiedt stappen te ondernemen die bestaande rechten of aanspraken op het gebied van gendergelijkheid en SRHR ondermijnen, beperken of tenietdoen;

R.

overwegende dat in de verklaring van VN-deskundigen van september 2021 (18) wordt benadrukt dat de mensenrechten van vrouwen grondrechten zijn die niet ondergeschikt kunnen worden gemaakt aan culturele, religieuze of politieke overwegingen, en dat hieraan wordt toegevoegd dat de invloed van ideologisch en religieus gemotiveerde inmenging in volksgezondheidskwesties bijzonder schadelijk is geweest voor de gezondheid en het welzijn van vrouwen en meisjes;

S.

overwegende dat het waarborgen van toegang tot alomvattende SRGR, op de leeftijd afgestemde, alomvattende seksuele en relationele educatie en diensten, waaronder op het gebied van gezinsplanning, voorbehoedsmiddelen en veilige, legale en gratis abortus, alsmede eerbiediging van eenieders autonomie en vermogen om vrij en met kennis van zaken beslissingen te nemen over zijn of haar lichaam en leven, voorwaarden zijn voor de verwezenlijking van gendergelijkheid en sociale en economische gelijkheid; overwegende dat gelijke toegang tot abortuszorg vrouwen in staat stelt meer zeggenschap over hun lichaam uit te oefenen en hun mogelijkheden vergroot om hun economisch welzijn te verbeteren;

T.

overwegende dat gendergelijkheid, het overal uitbannen van armoede en uitbuiting, en het waarborgen van een gezond leven en welzijn voor iedereen fundamentele doelstellingen zijn die respectievelijk in de SDG’s 5, 1 en 3 zijn opgenomen; overwegende dat meer in het bijzonder het waarborgen van universele toegang tot seksuele en reproductieve gezondheid, en het uitbannen van alle vormen van geweld en schadelijke praktijken tegen vrouwen en meisjes streefdoelen zijn in het kader van de SDG’s 3 en 5; overwegende dat alle lidstaten van de VN, met inbegrip van de VS en de lidstaten van de EU, taken op zich hebben genomen, verbintenissen hebben afgelegd en verplichtingen zijn aangegaan om deze SDG’s en de streefcijfers ervan te eerbiedigen en te verwezenlijken;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.