—

gezien artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 153 en 168 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien artikel 3 van het Europees Sociaal Handvest van de Raad van Europa,

—

gezien artikel 3 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien de verdragen en aanbevelingen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk,

—

gezien de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling (SDG’s) 2030 van de Verenigde Naties, en met name doelstelling 8.8, getiteld “Arbeidsrechten beschermen en veilige werkomgevingen bevorderen”,

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (het “gehandicaptenverdrag”), waar de EU en al haar lidstaten partij bij zijn,

—

gezien het rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) van de VN getiteld “AR6 Climate Change 2021: The Physical Science Basis”,

—

gezien het Europees kader voor actie inzake geestelijke gezondheid 2021-2025 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) (1),

—

gezien Richtlijn 2000/78/EG van de Raad van 27 november 2000 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep (2),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld “Het Europees kankerbestrijdingsplan”, van 3 februari 2021 (COM(2021)0044),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld “Strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 — Gezondheid en veiligheid op het werk in een veranderende arbeidswereld”, van 28 juni 2021 (COM(2021)0323),

—

gezien het advies van de deskundigengroep van de Commissie over doeltreffende manieren om te investeren in gezondheid, getiteld “Supporting mental health of health workforce and other essential workers”, van 23 juni 2021,

—

gezien de Europese pijler van sociale rechten, en met name de beginselen 5 t/m 10 daarvan, zoals op 17 november 2017 afgekondigd door het Parlement, de Raad en de Commissie (de “pijler”),

—

gezien het actieplan van de Europese pijler van sociale rechten van de Commissie van 4 maart 2021,

—

gezien de verklaring van de Europese Raad van Porto van 8 mei 2021,

—

gezien de conclusies van de Raad van oktober 2019 over “the Economy of Wellbeing”, waarin het cruciale belang van het bevorderen van de geestelijke gezondheid op het werk wordt benadrukt,

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité getiteld “Gezondheid en veiligheid op het werk — Strategisch EU-kader (2021-2027)”, van 20 oktober 2021,

—

gezien het EU-kader voor actie inzake geestelijke gezondheid en welzijn, dat tijdens de slotconferentie over de gezamenlijke actie op het gebied van geestelijke gezondheid en welzijn van 21-22 januari 2016 werd aangenomen (3),

—

gezien de EU-strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030,

—

gezien het eerste gezamenlijke verslag over de uitvoering van de kaderovereenkomst inzake digitalisering (2021) van de Europese sociale partners,

—

gezien de richtsnoeren van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk (EU-OSHA) getiteld “COVID-19: terug naar de werkplek — Aanpassing van werkplekken en veiligheidsmaatregelen voor werknemers”, van 24 april 2020,

—

gezien het rapport van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk (EU-OSHA) getiteld “Telewerken en gezondheidsrisico’s in de context van de COVID-19-pandemie: gegevens uit de praktijk en beleidsimplicaties”, van 22 oktober 2021,

—

gezien zijn resolutie van 11 september 2018 over trajecten voor de re-integratie van werknemers die herstellen van letsel of ziekte in een hoogwaardige baan (4),

—

gezien zijn resolutie van 19 juni 2020 over Europese bescherming van grensoverschrijdende en seizoenarbeiders in het kader van de COVID-19-crisis (5),

—

gezien zijn resolutie van 17 december 2020 over een sterk sociaal Europa voor rechtvaardige transities (6),

—

gezien zijn resolutie van 21 januari 2021 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende het recht om offline te zijn (7),

—

gezien zijn resolutie van 16 september 2021 inzake eerlijke arbeidsvoorwaarden, rechten en sociale bescherming voor platformwerkers — nieuwe vormen van werkgelegenheid die gekoppeld zijn aan de digitale ontwikkeling (8),

—

gezien zijn resolutie van 20 oktober 2021 met aanbevelingen aan de Commissie betreffende de bescherming van werknemers tegen asbest (9),

—

gezien artikel 54 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A9-0023/2022),

A.

overwegende dat bij de bepaling en uitvoering van elk beleid en elk optreden van de Unie een hoge mate van bescherming van de menselijke gezondheid moet worden gewaarborgd;

B.

overwegende dat volgens de oprichtingsakte van de WHO gezondheid een toestand is van volkomen lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of beperkingen (10);

C.

overwegende dat de WHO geestelijke gezondheid definieert als een toestand van welbevinden die een persoon toelaat zijn/haar mogelijkheden te verwezenlijken, de normale lasten van het leven te dragen, productieve arbeid te verrichten en bij te dragen aan de gemeenschap waarvan hij/zij deel uitmaakt (11);

D.

overwegende dat er in 2018 in de EU-27 meer dan 3 300 dodelijke ongevallen en 3,1 miljoen niet-dodelijke ongevallen waren; overwegende dat elk jaar meer dan 200 000 werknemers sterven aan werkgerelateerde ziekten (12); overwegende dat in deze gegevens niet de ongevallen in het kader van zwartwerk zijn meegenomen, waardoor de daadwerkelijke cijfers waarschijnlijk veel hoger liggen dan de cijfers in de officiële statistieken (13); overwegende dat volgens de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound) 20 % van de banen in Europa in 2017 “laagwaardig” was en een verhoogd risico voor de lichamelijke of geestelijke gezondheid van werknemers inhield; overwegende dat 14 % van de werknemers op enig moment aan een verhoogd niveau van psychosociale risico’s wordt blootgesteld (14); overwegende dat 23 % van de werknemers in Europa van oordeel is dat hun gezondheid of veiligheid gevaar loopt vanwege hun werk; overwegende dat uit de Europese enquête naar de arbeidsomstandigheden (EWCS) in 2015 bleek dat 21 % van de banen in Europa destijds het profiel “ambitieus” had (15); overwegende dat het veldwerk in het kader van de EWCS in 2020 is stopgezet vanwege het uitbreken van de COVID-19-pandemie, maar in juli 2021 opnieuw is opgestart met het oog op publicatie eind 2022;

E.

overwegende dat werknemers tijdens de eerste vier weken op hun werk meer dan drie keer zoveel risico lopen op werkgerelateerd letsel als werknemers die hun baan al langer dan een jaar uitoefenen (16);

F.

overwegende dat niet alle landen dezelfde trend volgen wat de vermindering van het aantal ongevallen en sterfgevallen op het werk betreft;

G.

overwegende dat het Europees kankerbestrijdingsplan erop is gericht de gevolgen van kanker voor patiënten, hun gezinnen en families en de zorgstelsels in te perken; overwegende dat kanker de voornaamste oorzaak van werkgerelateerde sterfgevallen in de EU is (52 % van het totaal); overwegende dat carcinogenen bijdragen aan naar schatting 100 000 werkgerelateerde kankerdoden per jaar (17); overwegende dat diverse agentschappen, belanghebbenden en de WHO prioritaire lijsten hebben opgesteld van tussen de 50 en 70 stoffen of groepen stoffen die worden geclassificeerd als carcinogene, mutagene en reprotoxische agentia op de werkplek, waar bindende grenswaarden voor moeten worden vastgesteld; overwegende dat werknemers op de werkplek kunnen worden blootgesteld aan een combinatie van stoffen die gezondheidsrisico’s kunnen vergroten, nadelige effecten op hun voortplantingssysteem kunnen hebben, waaronder verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid, en een negatief effect op de ontwikkeling van de foetus en borstvoeding kunnen hebben;

H.

overwegende dat blootstelling aan asbest jaarlijks ongeveer 88 000 mensen in Europa het leven kost en 55 tot 75 procent van alle op de werkplek ontwikkelde longkankers veroorzaakt, en verder overwegende dat asbest de belangrijkste oorzaak van longkanker is (verantwoordelijk voor 45 % van alle gevallen) (18); overwegende dat de mortaliteitscijfers naar aanleiding van deze blootstelling volgens ramingen nog tot het eind van de jaren 20 en 30 van deze eeuw zullen blijven stijgen (19); overwegende dat asbest in de EU weliswaar sinds 2005 verboden is, maar nog steeds vaak voorkomt in overheidsgebouwen, scholen, woningen, infrastructuur, openbaarvervoersvoorzieningen en waterleidingnetwerken; overwegende dat 80 % van de in de lidstaten erkende beroepskankers asbestgerelateerd is;

I.

overwegende dat factoren zoals straling, stress, de organisatie van het werk en de arbeidsomstandigheden allemaal in verband zijn gebracht met werkgerelateerde kanker; overwegende dat het aantal gevallen van huidkanker, een van de meest voorkomende beroepsziekten, toeneemt als gevolg van verschillende factoren, waaronder klimaatverandering, maar dat slechts een zeer klein deel van de arbeidsgerelateerde huidkankers als beroepsziekte wordt erkend; overwegende dat personen die buiten werken, met name degenen die in de landbouw, de bosbouw, de bouw of de toerismesector werken, een aanzienlijk risico lopen om niet-melanome huidkanker te krijgen vanwege de verhoogde niveaus van blootstelling aan uv-straling; overwegende dat personen die in de sectoren gezondheidszorg en noodhulpverlening werken, die een essentiële rol vervullen bij de voorbereidheid en de respons op noodsituaties, zoals brandweermannen en verplegend personeel, met vergelijkbare blootstellingen worden geconfronteerd, alsook met bijkomende stress als gevolg van een verhoogde werkdruk, die de psychosociale risico’s kan vergroten; overwegende dat Europa nog geen gemeenschappelijke aanpak van blootstelling aan uv-straling heeft (20); overwegende dat er momenteel een tekort aan betrouwbare en vergelijkbare gegevens op EU-niveau bestaat over de blootstelling op de werkplek aan risicofactoren voor kanker (21); overwegende dat 2 % van alle gevallen van kanker in de EU kan worden toegerekend aan ioniserende straling en dat de blootstelling aan radon en vervalproducten ervan binnenshuis de op een na belangrijkste oorzaak van longkanker is in Europa (22) (23);

J.

overwegende dat de klimaatverandering al schadelijke gevolgen heeft gehad en zal blijven hebben voor de menselijke gezondheid, de veiligheid op het werk en de arbeidsomstandigheden; overwegende dat volgens het meest recente IPCC-rapport de arbeidsomstandigheden steeds meer zullen worden beïnvloed door significante veranderingen in weerpatronen zoals hittegolven en zware regenval; overwegende dat een grotere blootstelling aan hoge temperaturen op de werkplek het risico op beroertes door hitte, uitdroging, vermoeidheid, gebrek aan concentratie en complicaties van chronische ziekten zal vergroten; overwegende dat werkgerelateerde ziekten die verband houden met biologische agentia ook worden beïnvloed door klimaatverandering, aangezien bijvoorbeeld stijgende temperaturen van invloed kunnen zijn op de geografische verspreiding van de overbrengers (teken, muggen) van biologische agentia, wat de verspreiding van ziekten die nieuw zijn voor een regio vergemakkelijkt; overwegende dat het van essentieel belang is de werkmethoden aan te passen om rekening te houden met de effecten van de klimaatverandering (24);

K.

overwegende dat een goede psychosociale werkomgeving het mentale en fysieke welzijn van de werknemers verbetert; overwegende dat psychosociale risico’s kunnen voortvloeien uit een slecht ontwerp, een slechte organisatie en slecht management van het werk, alsook uit een slechte sociale context van het werk, en kunnen leiden tot negatieve psychologische, fysieke en sociale gevolgen zoals stress, angst, burn-outs en depressies, die tot de op een na grootste groep door de betroffenen zelf gemelde arbeidsgerelateerde gezondheidsproblemen behoren (25); overwegende dat werkgerelateerde stress het risico op het uitlokken of verergeren van spier- en skeletaandoeningen, hartaandoeningen, auto-immuunziekten en reumatische/chronische ontstekingsziekten aanzienlijk kan verhogen (26); overwegende dat volgens Eurofound en EU-OSHA een kwart van de werknemers in Europa met buitensporige werkgerelateerde stress wordt geconfronteerd; overwegende dat 51 % van de werknemers in de EU aangeeft dat stress op hun werk gemeengoed is en dat bijna 80 % van de leidinggevenden zich zorgen maakt over werkgerelateerde stress (27), hetgeen laat zien dat psychosociale risico’s in de meeste bedrijven een bron van zorg zijn (28); overwegende dat meer dan de helft van alle verloren werkdagen in de EU wordt veroorzaakt door werkgerelateerde stress (29); overwegende dat de aanpak van en de wetgeving inzake psychosociale risico’s per lidstaat enorm verschillen; overwegende dat de geestelijke gezondheid en het welzijn van de Europese bevolking positief kunnen worden beïnvloed door aandacht te besteden aan strategieën die op de werkplek worden toegepast; overwegende dat het voorkómen van geestelijke gezondheidsproblemen en het bevorderen van de geestelijke gezondheid ook zouden bijdragen tot het verminderen van daarmee samenhangend risicogedrag op gezondheidsgebied, zoals alcohol-, drugs- en tabaksgebruik, lichamelijke inactiviteit en slechte eetgewoonten; overwegende dat een hoger niveau van psychisch en lichamelijk welzijn rechtstreeks verband houdt met betere prestaties op de werkplek;

L.

overwegende dat werkplekken, naargelang van hun logistieke middelen, een belangrijke rol kunnen spelen in de volksgezondheid door een gezonde levensstijl te bevorderen, het beoefenen van sport en lichamelijke activiteiten aan te moedigen, en bij werknemers gezondheid in al haar aspecten op grotere schaal te bevorderen;

M.

overwegende dat kennis over gezondheid een fundamentele rol speelt bij de voorbereiding op en de beperking van de gevolgen van gezondheidsbedreigingen en ertoe bijdraagt dat de bevolking de tegenmaatregelen en de risicobeoordeling van diverse bedreigingen voor de gezondheid beter begrijpt;

N.

overwegende dat de COVID-19-pandemie duidelijk heeft gemaakt dat de veiligheid en bescherming van werknemers moeten worden gewaarborgd, inclusief hun geestelijke gezondheid; overwegende dat de pandemie het belang zichtbaar heeft gemaakt van investeringen in volksgezondheid; overwegende dat de COVID-19-pandemie voor een enorme toename van het verschijnsel telewerken heeft gezorgd, erin resulterend dat bijna de helft van alle werknemers in de EU nu in ieder geval een deel van hun arbeidstijd thuis werkt (30) gedurende lockdowns, en meer zorgtaken moet vervullen; overwegende dat bekend is dat werken op afstand een grote impact heeft op de organisatie van de arbeidstijd, doordat het de flexibiliteit vergroot en erin resulteert dat werknemers permanent beschikbaar zijn (31), hetgeen vaak leidt tot een conflict tussen werk en privéleven; overwegende dat werken op afstand en telewerken naar verwachting ook na de COVID-19-crisis populairder zullen zijn dan voorheen het geval was, en mogelijkerwijs zelfs nog verder zullen toenemen (32); overwegende dat werken op afstand tijdens de crisis als buffer diende en banen in stand hield die anders mogelijkerwijs verloren zouden zijn gegaan (33); overwegende dat telewerken werknemers ook de vrijheid biedt om hun werkuren en roosters aan te passen aan hun eigen persoonlijke en gezinsbehoeften (34); overwegende dat uit sommige studies blijkt dat de perceptie van werken op afstand aanzienlijk is verbeterd sinds het begin van de pandemie, wat zich op zijn beurt vertaalt in een algemene voorkeur voor hybride werkregelingen (35);

O.

overwegende dat mensen die veel thuis werken meer dan twee keer zoveel kans hebben om meer dan 48 uur per week te werken, en minder vaak een rusttijd van 11 uur tussen werkdagen in acht nemen; overwegende dat bijna 30 % van de telewerkers aangeeft elke dag of meerdere keren per week ook in de vrije tijd te werken, terwijl dat voor werknemers op kantoor minder dan 5 % is, en dat telewerkers ook vaker geneigd zijn op onregelmatige tijden te werken; overwegende dat psychosociale risico’s de meest voorkomende gezondheidsrisico’s zijn bij telewerken (36); overwegende dat de grotere gangbaarheid van telewerken ook geresulteerd heeft in een hogere prevalentie van bijvoorbeeld spier- en skeletaandoeningen in verband met een zittend bestaan, slechte ergonomische omstandigheden, lange werktijden en werkgerelateerde stress;

P.

overwegende dat een veranderende arbeidsmarkt, met demografische ontwikkelingen, de invoering van nieuwe technologieën zoals nanotechnologieën en artificiële intelligentie, alsook generaties van bestaande gereedschappen of machines, de aanwezigheid van nieuwe stoffen en chemische producten en nieuwe soorten banen, in potentie gevolgen kan hebben voor de gezondheid en veiligheid op het werk en voor de arbeidsomstandigheden; overwegende dat meer werknemers platformwerk, niet-traditioneel werk of atypisch werk verrichten;

Q.

overwegende dat de COVID-19-crisis de kwetsbaarheid van atypische werknemers, met inbegrip van diegenen die digitaal of via platforms werken en van zelfstandigen, aan het licht heeft gebracht; overwegende dat het aandeel van platformwerk op de arbeidsmarkt zeer waarschijnlijk zal blijven toenemen; overwegende dat zelfstandigen uitgesloten zijn van het toepassingsgebied van het strategisch kader voor gezondheid en veiligheid op het werk, aangezien de EU-wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk niet op hen van toepassing is; overwegende dat platformwerkers blootgesteld kunnen worden aan verhoogde gezondheids- en veiligheidsrisico’s, die niet beperkt blijven tot fysieke gezondheid, maar ook van invloed kunnen zijn op de psychosociale gezondheid door onvoorspelbare werktijden, de intensiteit van het werk, een concurrerende omgeving, een overdaad aan informatie en isolement; overwegende dat algoritmisch management nieuwe uitdagingen met zich meebrengt voor de toekomst van werk, die een buitensporige snelheids- en efficiëntiedruk voor werknemers kunnen veroorzaken; overwegende dat deze vorm van management de verkeersveiligheid van platformwerkers in de vervoers- en leveringssector, met name van fietsers, die kwetsbare weggebruikers zijn, alsmede de veiligheid van andere weggebruikers, in het gedrang kan brengen; overwegende dat vrouwelijke platformwerkers, met name vrouwelijke chauffeurs en vrouwen die schoonmaak- en zorgdiensten verstrekken in particuliere woningen, mogelijk een groter risico lopen het slachtoffer te worden van seksuele intimidatie en geweld, en dat zij dat mogelijk niet zullen aangeven omdat er geen instrumenten zijn voor aangifte, omdat zij geen contact hebben met een manager of omdat zij bang zijn slechte beoordelingen te krijgen en toekomstige opdrachten mis te lopen; overwegende dat seksuele intimidatie en geweld in het kader van platformwerk niet altijd worden gemeld (37);

R.

overwegende dat de COVID-19-pandemie heeft aangetoond dat werkplekken belangrijke besmettingsbrandhaarden kunnen zijn; overwegende dat de precaire arbeids- en levensomstandigheden van seizoensarbeiders in Europa, met name in de landbouwsector, al goed gedocumenteerd waren vóór de COVID-19-crisis (38); overwegende dat verontrustende berichten over inbreuken op de rechten inzake arbeids- en levensomstandigheden van grensoverschrijdende en seizoensarbeiders hebben aangetoond dat hun toestand tijdens de pandemie nog verder is verslechterd; overwegende dat werknemers met een kortlopende aanstelling vaak in groepsaccommodaties wonen, waar het moeilijk is fysieke afstand te bewaren, hetgeen het risico op infectie vergroot; overwegende dat er grote uitbraken van COVID-19-infecties hebben plaatsgevonden in sectoren zoals de voedselverwerkende industrie; overwegende dat onzekere vormen van werk, zoals uitzendwerk, schijnzelfstandigheid of werk in onderaannemingsketens, werknemers regelmatig uitsluiten van diensten en opleiding op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk; overwegende dat de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) tot doel heeft te zorgen voor eerlijke arbeidsmobiliteit door de lidstaten en de Commissie bij te staan bij de doeltreffende toepassing en handhaving van het recht van de Unie dat verband houdt met het arbeidsmobiliteit en de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels in de EU, inclusief het melden van verdachte onregelmatigheden, zoals inbreuken op de regelgeving inzake arbeidsomstandigheden en de regels inzake gezondheid en veiligheid op het werk, wanneer zij daar in het kader van de uitoefening van hun taken kennis van nemen;

S.

overwegende dat preventie, bewustmaking, welzijnsactiviteiten en bevordering van een gezondheids- en veiligheidscultuur op het werk positieve resultaten kunnen opleveren bij de verbetering van de gezondheid van werknemers, en tevens nieuwe mogelijkheden voor werkgelegenheid of vrijwilligerswerk kunnen bieden;

T.

overwegende dat arbeidsinspecties een belangrijke rol spelen bij de tenuitvoerlegging op regionaal en plaatselijk niveau van het beleid inzake gezondheid en veiligheid op het werk; overwegende dat in de IAO-aanbeveling gepleit wordt voor 1 arbeidsinspecteur per 10 000 werknemers, teneinde doeltreffende en tijdige inspecties uit te voeren om een einde te maken aan alle vormen van misbruik; overwegende dat volgens onderzoek van EU-OSHA 88 % van de werkgevers stelt dat naleving van de wetgeving de belangrijkste reden is waarom zij de gezondheid en veiligheid op het werk beheren (39);

U.

overwegende dat de COVID-19-pandemie buitengewone eisen heeft gesteld aan werknemers in de gezondheidszorg; overwegende dat een veeleisende werkomgeving en angst voor persoonlijke en gezinsveiligheid tot negatieve psychologische gevolgen hebben geleid; overwegende dat beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg meer stress, angst en depressie ervaren dan beroepsbeoefenaren in andere sectoren (40); overwegende dat de Europese Unie lering moet trekken uit de COVID-19-crisis en een doeltreffend systeem moet opzetten voor de coördinatie van de respons op elke toekomstige bedreiging van de volksgezondheid, met inbegrip van een planning voor preventie, paraatheid en respons op het werk;

V.

overwegende dat de COVID-19-pandemie de genderongelijkheid heeft blootgelegd en verergerd; overwegende dat een meerderheid van de eerstelijnswerkers in de gezondheidszorg, de sociale sector, het onderwijs en de zorg vrouw is; overwegende dat deze vrouwelijke werknemers tijdens het hoogtepunt van de pandemie te maken hadden met lange werktijden en meldden dat zij problemen hadden om werk en gezinsleven te combineren; overwegende dat deze beroepen, hoewel ze als essentieel worden beschouwd, nog steeds tot de meest ondergewaardeerde en onderbetaalde banen in de EU behoren; overwegende dat vrouwen een bijzonder hoog risico hebben gelopen en harder getroffen zijn door de economische en sociale gevolgen van de COVID-19-crisis (41);

W.

overwegende dat het belangrijk is een genderperspectief toe te passen op gezondheid en veiligheid op het werk, aangezien werknemers — afhankelijk van hun geslacht — meer kunnen worden blootgesteld aan en kwetsbaarder zijn voor verschillende soorten stoffen of risico’s; overwegende dat genderaspecten moeten worden aangepakt in het kader van het recht om offline te zijn;

X.

overwegende dat het aanpakken van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen en andere risicofactoren op de werkplek met name relevant is om ongelijkheden op gezondheidsgebied aan te pakken, aangezien sommige categorieën werknemers, die tot de meest kwetsbare behoren, er ook in toenemende mate aan blootgesteld kunnen zijn; overwegende dat personen met een handicap, jongeren en ouderen in het kader van de COVID-19-crisis bijzonder kwetsbaar zijn; overwegende dat zij waarschijnlijk onevenredig zullen lijden en bijzondere ondersteuningsbehoeften hebben waarmee in een strategie voor veiligheid en gezondheid op het werk rekening moet worden gehouden bij de respons op de pandemie; overwegende dat mensen met een handicap, chronisch zieken en mensen die herstellen van letsel of ziekte om individuele ondersteuning en aanpassing van de werkplek kunnen vragen wanneer zij aan het arbeidsproces willen deelnemen; overwegende dat uit onderzoek blijkt dat deze groepen een hoog risico lopen op het ontwikkelen van geestelijke gezondheidsproblemen; overwegende dat het ontbreken van voorzieningen voor aanpassingen van de werkplek en voor redelijke accommodatie, inclusief evacuatieprocedures voor noodsituaties, met name voor werknemers met een handicap, kan leiden tot fysieke, mentale en psychologische spanningen die de gezondheid en veiligheid van deze werknemers in gevaar kunnen brengen, met name wanneer nog geen sprake is van volledige toegankelijkheid van werkgerelateerde digitale tools voor personen met een handicap;

Y.

overwegende dat in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, dat in 2011 in de EU in werking is getreden, is bepaald dat “staten die partij zijn […] doeltreffende en passende maatregelen [nemen], onder andere via ondersteuning door lotgenoten, om personen met een handicap in staat te stellen de maximaal mogelijke onafhankelijkheid, fysieke, mentale, sociale en beroepsmatige vaardigheden te verwerven en volledige opname in en participatie in alle aspecten van het leven”, alsook dat zij “het recht van personen met een handicap op werk [erkennen], op voet van gelijkheid met anderen” en dat “dit […] het recht [omvat] op de mogelijkheid in het levensonderhoud te voorzien door middel van in vrijheid gekozen of aanvaard werk op een arbeidsmarkt en in een werkomgeving die open zijn, waarbij niemand wordt uitgesloten, en die toegankelijk zijn voor personen met een handicap”;

Z.

overwegende dat EU-burgers volgens Eurofound (42) ongelijk zijn in hun vermogen om weer aan het werk te gaan tijdens of na een blessure of ziekte; overwegende dat slechts een op de drie werknemers in de EU wier dagelijkse activiteiten ernstig of enigszins door een chronische ziekte beperkt worden, aangeeft dat hun werkplek is aangepast aan hun gezondheidsprobleem; overwegende dat Eurofound er ook op wijst dat laagopgeleide werknemers en laaggeschoolden niet alleen een grotere kans hebben op een chronische ziekte en beperkingen in hun dagelijkse activiteiten, maar ook minder baat hebben bij aanpassing van de werkplek;

AA.

overwegende dat de wetenschappelijke kennis over de blootstelling aan verschillende risico’s de laatste jaren opmerkelijk is toegenomen; overwegende dat de EU-lijst van beroepsziekten derhalve moet worden geactualiseerd; overwegende dat in Aanbeveling 2003/670/EG van de Commissie van 19 september 2003 betreffende de Europese lijst van beroepsziekten (43) wordt aanbevolen dat de lidstaten in hun nationale wetgeving zo spoedig mogelijk wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen inzake voor schadevergoeding in aanmerking komende beroepsziekten opnemen; overwegende dat de lidstaten in hun nationale wetgeving een recht op schadeloosstelling wegens beroepsziekte moeten opnemen voor werknemers die aan een aandoening lijden waarvan de beroepsgerelateerde oorsprong en aard kunnen worden vastgesteld; overwegende dat het bestaande gebrek aan harmonisatie inzake de erkenning van beroepsziekten kan leiden tot discriminatie van sommige werknemers in de EU wier landen een hogere of lagere erkenning van beroepsziekten kennen;

AB.

overwegende dat strenge normen op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk, evenwicht tussen werk en privéleven, een werkomgeving die past bij de leeftijd, lagere kwantitatieve eisen en autonomie op het gebied van arbeidstijd ouderen in staat zouden kunnen stellen en aanmoedigen om vrijwillig op de arbeidsmarkt te blijven; overwegende dat speciale aandacht moet uitgaan naar de behoeften van werknemers met een lichamelijk of mentaal zwaar beroep;

AC.

overwegende dat werkgerelateerde verkeersongevallen met motorvoertuigen plaatsvinden op de werkplek en tijdens het rijden in verband met het werk, waarbij meestal een bedrijfsvoertuig betrokken is; overwegende dat dodelijke werkgerelateerde ongevallen en sterfgevallen op de weg in de lidstaten verschillend worden gerapporteerd, wat het vergelijken van statistieken over werkgerelateerde ongevallen moeilijk maakt; overwegende dat werkgerelateerde ongevallen naar schatting verantwoordelijk zijn voor tussen een kwart en meer dan een derde van alle werkgerelateerde sterfgevallen; overwegende dat er geen gestandaardiseerde EU-definitie is van werkgerelateerde verkeersdode; overwegende dat er verschillende doelstellingen voor heel Europa bestaan om het sterftecijfer als gevolg van verkeersongevallen terug te dringen, maar dat geen enkele daarvan rechtstreeks betrekking heeft op werkgerelateerde verkeersongevallen;

AD.

overwegende dat traditionele gezondheidsrisico’s, zoals het manueel hanteren van zware lasten, lawaai, ongemakkelijke werkhoudingen en repetitieve hand-armbewegingen, een bedreiging blijven voor veel werknemers en als zodanig ook zijn gepresenteerd in de vijfde enquête naar de arbeidsomstandigheden van Eurofound (44); overwegende dat tot de risicofactoren voor reumatische ziekten en spier- en skeletaandoeningen op de werkplek onder meer trillingen, zwaar tillen, werken met beeldschermapparatuur en het gebruik van machines en zware werkuitrusting behoren; overwegende dat reumatische ziekten en spier- en skeletaandoeningen van alle arbeidsomstandigheden het grootste verlies aan productiviteit veroorzaken (45);

AE.

overwegende dat werkgerelateerde hart- en vaatziekten en aandoeningen van de luchtwegen de op een na grootste bijdrage leveren aan werkgerelateerde sterfgevallen; overwegende dat hoge psychologische eisen, werkdruk, lange werkdagen, psychische stoornissen, baanonzekerheid en lichamelijke inactiviteit direct daarmee in verband worden gebracht (46);

AF.

overwegende dat gezondheid en veiligheid op het werk moeten worden beschouwd als een ethische en sociale plicht en als een strikte wettelijke verplichting waaraan ondernemers moeten voldoen;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.