—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (“het Handvest”), en met name de artikelen 7, 8, 11, 12, 39, 40, 47 en 52,

—

gezien het Handvest van de Verenigde Naties, en met name de artikelen 1 en 2,

—

gezien resolutie 2131 (XX) van 21 december 1965 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, getiteld Verklaring inzake de ontoelaatbaarheid van inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van staten en de bescherming van hun onafhankelijkheid en soevereiniteit,

—

gezien het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en met name de artikelen 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16 en 17, alsook het protocol daarbij, met name artikel 3 daarvan,

—

gezien zijn resolutie van 23 november 2016 over de strategische communicatie van de EU in reactie op negatieve EU-propaganda door derden (1) en zijn aanbeveling van 13 maart 2019 bij het opmaken van de balans ten aanzien van de door de EDEO gegeven follow-up twee jaar na het EP-verslag over strategische communicatie van de EU in reactie op negatieve EU-propaganda door derden (2),

—

gezien zijn resolutie van 13 juni 2018 over cyberdefensie (3),

—

gezien de gezamenlijke mededelingen van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van 5 december 2018 getiteld “Actieplan tegen desinformatie” (JOIN(2018)0036) en van 14 juni 2019 getiteld “Verslag over de uitvoering van het actieplan tegen desinformatie” (JOIN(2019)0012),

—

gezien het gezamenlijk werkdocument van 23 juni 2021 over het vijfde voortgangsverslag over de uitvoering van het gezamenlijk kader van 2016 ter bestrijding van hybride bedreigingen, en de gezamenlijke mededeling van 2018 over het opbouwen van weerbaarheid en reactiecapaciteit tegen hybride bedreigingen (SWD(2021)0729),

—

gezien het actieplan voor Europese democratie (COM(2020)0790),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 december 2020 getiteld “Europese media in het digitale decennium: Een actieplan ter ondersteuning van het herstel en de transformatie” (COM(2020)0784),

—

gezien het wetgevingspakket digitale diensten,

—

gezien zijn resolutie van 20 oktober 2021, over de Europese media in het digitale decennium: een actieplan ter ondersteuning van het herstel en de transformatie (4),

—

gezien de praktijkcode betreffende desinformatie van 2018 en de richtsnoeren van 2021 ter versterking van de praktijkcode betreffende desinformatie (COM(2021)0262) en de aanbevelingen inzake de nieuwe praktijkcode betreffende desinformatie die in oktober 2021 door de Europese Groep van regelgevende instanties voor audiovisuele mediadiensten zijn gepubliceerd,

—

gezien Speciaal verslag 09/2021 van de Europese Rekenkamer getiteld “Desinformatie met gevolgen voor de EU: aangepakt, maar niet beteugeld”,

—

gezien het voorstel van de Commissie van 16 december 2020 voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de veerkracht van kritieke entiteiten (COM(2020)0829) en de voorgestelde bijlage bij de Richtlijn,

—

gezien Verordening (EU) 2019/452 van het Europees Parlement en de Raad van 19 maart 2019 tot vaststelling van een kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de Unie (5) (BDI-screeningverordening) en de richtsnoeren van maart 2020 over de BDI-screeningverordening (C(2020)1981),

—

gezien de gezamenlijke mededeling van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van 16 december 2020 getiteld “De EU-strategie inzake cyberbeveiliging voor het digitale tijdperk” (JOIN(2020)0018),

—

gezien de artikelen van de Commissie Internationaal Recht inzake de aansprakelijkheid van staten voor internationale onrechtmatige daden,

—

gezien het voorstel van de Commissie van 16 december 2020 voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende maatregelen voor een hoog gezamenlijk niveau van cyberbeveiliging in de Unie en tot intrekking van Richtlijn (EU) 2016/1148 (COM(2020)0823),

—

gezien het EU-instrumentarium van maart 2021 voor risicobeperkende maatregelen inzake de cyberbeveiliging van 5G-netwerken,

—

gezien Verordening (EU) 2019/881 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2019 inzake Enisa (het Agentschap van de Europese Unie voor cyberbeveiliging), en inzake de certificering van de cyberbeveiliging van informatie- en communicatietechnologie en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 526/2013 (6),

—

gezien de studies, nota’s en uitgebreide analyses op verzoek van de Bijzondere Commissie buitenlandse inmenging in alle democratische processen in de Europese Unie, met inbegrip van desinformatie (INGE),

—

gezien de door zijn Commissie interne markt en consumentenbescherming in samenwerking met andere commissies georganiseerde hoorzitting met Frances Haugen van 8 november 2021,

—

gezien zijn resolutie van 7 oktober 2021 over de stand van de cyberdefensievermogens van de EU (7),

—

gezien de duurzameontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals — SDG’s) van de Verenigde Naties, en met name SDG 16, die gericht is op de bevordering van vreedzame en inclusieve samenlevingen met het oog op duurzame ontwikkeling,

—

gezien de toespraak en intentieverklaring in de Staat van de Unie van 2021,

—

gezien het verslag van de secretaris-generaal van de VN van 10 september 2021 inzake “onze gemeenschappelijke agenda”,

—

gezien de gezamenlijke mededeling van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van 10 juni 2020 getiteld “Desinformatie in verband met COVID-19 aanpakken: feiten onderscheiden van fictie” (JOIN(2020)0008),

—

gezien het besluit van de Raad van 15 november 2021 tot wijziging van de sanctieregeling tegen Belarus ter uitbreiding van de aanwijzingscriteria betreffende personen en entiteiten die hybride aanvallen en de instrumentalisering van mensen door het regime in Belarus organiseren of hieraan meewerken,

—

gezien zijn besluit van 18 juni 2020 over de instelling van een Bijzondere Commissie buitenlandse inmenging in alle democratische processen in de Europese Unie, met inbegrip van desinformatie — bevoegdheden, aantal leden en ambtstermijn (8), aangenomen overeenkomstig artikel 207 van zijn Reglement,

—

gezien artikel 54 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag aan de Bijzondere Commissie buitenlandse inmenging in alle democratische processen in de Europese Unie, met inbegrip van desinformatie (A9-0022/2022),

A.

overwegende dat buitenlandse inmenging een ernstige schending vormt van de universele waarden en beginselen waarop de Unie is gegrondvest, zoals menselijke waardigheid, vrijheid, gelijkheid, solidariteit, eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, democratie en de rechtsstaat;

B.

overwegende dat buitenlandse inmenging, manipulatie van informatie en desinformatie een inbreuk vormen op de fundamentele vrijheden van meningsuiting en informatie zoals neergelegd in artikel 11 van het Handvest, en een bedreiging vormen voor deze vrijheden, en de democratische processen in de EU en haar lidstaten, zoals het houden van vrije en eerlijke verkiezingen, ondermijnen; overwegende dat buitenlandse inmenging tot doel heeft een verdraaide en verkeerde voorstelling van de feiten te geven, eenzijdige argumenten op kunstmatige wijze te versterken, informatie in diskrediet te brengen teneinde het politieke debat aan te tasten en uiteindelijk het vertrouwen in het kiesstelsel te ondermijnen, en daarmee ook in het democratische proces zelf;

C.

overwegende dat Rusland zich schuldig maakt aan desinformatie van een ongeëvenaarde kwaadaardigheid en omvang via zowel traditionele mediakanalen als socialemediaplatforms, om zijn burgers in eigen land en de internationale gemeenschap te misleiden aan de vooravond van en tijdens de aanvalsoorlog tegen Oekraïne die Rusland op 24 februari 2022 is begonnen, waaruit blijkt dat zelfs informatie als wapen kan worden ingezet;

D.

overwegende dat elke actie tegen buitenlandse inmenging en manipulatie van informatie zelf de fundamentele vrijheden van meningsuiting en informatie moet eerbiedigen; overwegende dat het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) een sleutelrol speelt bij de evaluatie van de eerbiediging van de grondrechten, met inbegrip van artikel 11 van het Handvest, om onevenredige acties te voorkomen; overwegende dat actoren die zich bezighouden met buitenlandse inmenging en informatiemanipulatie deze vrijheden in hun voordeel misbruiken en dat het daarom van essentieel belang is de preventieve strijd tegen buitenlandse inmenging en informatiemanipulatie op te voeren, aangezien de democratie afhankelijk is van mensen die weloverwogen beslissingen nemen;

E.

overwegende dat is aangetoond dat kwaadwillende en autoritaire buitenlandse overheids- en niet-overheidsactoren, zoals onder meer Rusland, China, gebruikmaken van manipulatie van informatie en andere vormen van bemoeienis om zich in democratische processen in de EU te mengen; overwegende dat deze aanvallen, die deel uitmaken van een strategie voor hybride oorlogvoering en een schending van het internationaal recht vormen, burgers misleiden en bedriegen en hun stemgedrag beïnvloeden, verdeeldheid zaaien, polariseren en misbruik maken van de kwetsbaarheden van samenlevingen, haatzaaiende uitlatingen bevorderen, de situatie van kwetsbare groepen die vaker het slachtoffer worden van desinformatie verergeren, de integriteit van democratische verkiezingen en referenda verstoren, het wantrouwen zaaien in nationale regeringen, overheidsinstanties en de liberale democratische orde en het doel hebben de Europese democratie te destabiliseren, en derhalve een ernstige bedreiging vormen voor de veiligheid en soevereiniteit van de EU;

F.

overwegende dat buitenlandse inmenging een gedragspatroon is dat waarden, democratische procedures, politieke processen en de veiligheid van staten en burgers bedreigt of in potentie negatief beïnvloedt, alsmede het vermogen om uitzonderlijke situaties het hoofd te bieden; overwegende dat deze inmenging een manipulatief karakter heeft en opzettelijk en gecoördineerd wordt uitgevoerd en gefinancierd; overwegende dat degenen die verantwoordelijk zijn voor dergelijke inmenging, met inbegrip van hun gevolmachtigden binnen en buiten hun eigen grondgebied, statelijke of niet-statelijke actoren kunnen zijn en in hun buitenlandse inmenging dikwijls worden bijgestaan door politieke handlangers in de lidstaten die politieke en economische voordelen halen uit het bevoordelen van buitenlandse strategieën; overwegende dat het gebruik door buitenlandse actoren van binnenlandse gevolmachtigden en de samenwerking met binnenlandse bondgenoten de grens tussen buitenlandse en binnenlandse inmenging doet vervagen;

G.

overwegende dat buitenlandse inmenging vele vormen aanneemt, zoals desinformatie, het onderdrukken van informatie, manipulatie van socialemediaplatforms, hun algoritmen, algemene voorwaarden en reclamesystemen, cyberaanvallen, hack-and-leak-operaties om toegang te krijgen tot informatie over stemgerechtigden en zich in te laten met de legitimatie van de verkiezingen, bedreigingen en intimidatie van journalisten, onderzoekers, politici en leden van maatschappelijke organisaties, verkapte donaties en leningen aan politieke partijen, campagnes ten gunste van specifieke kandidaten, organisaties en mediakanalen, nep- of proxymediakanalen en -organisaties, inkapseling en coöptatie van elites, crimineel geld, neppersoonlijkheden en -identiteiten, druk om zelfcensuur uit te oefenen, misbruik van historische, religieuze en culturele narratieven, druk op onderwijs- en culturele instellingen, overname van kritieke infrastructuur, het onder druk zetten van buitenlanders die in de EU wonen, het instrumentaliseren van migranten en spionage; overwegende dat deze tactieken veelal gecombineerd worden toegepast om meer effect te sorteren;

H.

overwegende dat manipulatie van informatie en de verspreiding van desinformatie de economische belangen van statelijke en niet-statelijke actoren en hun gevolmachtigden ten goede kunnen komen en economische afhankelijkheden kunnen creëren die voor politieke doeleinden kunnen worden uitgebuit; overwegende dat buitenlandse inmenging in een wereld van non-kinetische internationale concurrentie bij uitstek als instrument kan worden gebruikt voor het destabiliseren en verzwakken van specifieke tegenhangers, of voor het bevorderen van het eigen concurrentievoordeel door de totstandbrenging van invloedskanalen, afhankelijkheden binnen toeleveringsketens, chantage of dwang; overwegende dat desinformatie directe en indirecte economische schade veroorzaakt die nog niet stelselmatig is beoordeeld op EU-niveau;

I.

overwegende dat misinformatie verifieerbaar onjuiste informatie betreft die niet is bedoeld om schade te berokkenen, terwijl desinformatie verifieerbaar onjuiste of misleidende informatie betreft die opzettelijk wordt gecreëerd, gepresenteerd of verspreid om schade te berokkenen of mogelijk ontwrichtende gevolgen voor de samenleving te bewerkstelligen door het publiek te misleiden, of met het doel om economisch voordeel te behalen;

J.

overwegende dat er binnen de EU overeenstemming moet worden bereikt over gezamenlijke en zeer gedetailleerde definities en methodologieën om het gemeenschappelijk inzicht in de bedreigingen te verbeteren en passende EU-normen te ontwikkelen teneinde het toeschrijven van verantwoordelijkheid en de respons te verbeteren; overwegende dat de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) op dit gebied veel werk heeft verzet; overwegende dat deze definities moeten garanderen dat inmenging van buitenaf niet mogelijk is en de mensenrechten worden geëerbiedigd; overwegende dat samenwerking met gelijkgestemde partners in de betreffende internationale fora bij het opstellen van gemeenschappelijke definities van buitenlandse inmenging met het oog op de vaststelling van internationale normen en standaarden, van het allergrootste belang is; overwegende dat de EU het voortouw moet nemen bij het vaststellen van duidelijke internationale regels voor het toeschrijven van de verantwoordelijkheid bij buitenlandse inmenging;

K.

overwegende dat pogingen tot buitenlandse inmenging in de hele wereld toenemen en steeds systemischer en geraffineerder worden, waarbij wijdverbreid gebruikgemaakt wordt van artificiële intelligentie (AI) en de toerekenbaarheid wordt uitgehold;

L.

overwegende dat het de plicht is van de EU en haar lidstaten om alle burgers en infrastructuur, alsook hun democratische stelsels, te beschermen tegen pogingen van buitenlandse inmenging; overwegende dat het de EU en haar lidstaten echter lijkt te ontbreken aan passende en toereikende middelen om deze dreigingen beter te kunnen voorkomen, opsporen, toeschrijven, bestrijden en bestraffen;

M.

overwegende dat veel beleidsmakers, en burgers in het algemeen, zich niet bewust zijn van de realiteit van deze kwesties, hetgeen onbedoeld kan bijdragen tot het ontstaan van nog meer kwetsbaarheden; overwegende dat de kwestie van desinformatiecampagnes bij Europese beleidsmakers niet bovenaan de agenda staat; overwegende dat de hoorzittingen en werkzaamheden van de Bijzondere Commissie INGE hebben bijgedragen tot de publieke erkenning en de contextualisering van deze kwesties en het Europese debat over buitenlandse inmenging met succes hebben ingekaderd; overwegende dat langdurige pogingen vanuit het buitenland om desinformatie te verspreiden reeds hebben bijgedragen tot de opkomst van desinformatie van eigen bodem;

N.

overwegende dat het van cruciaal belang is dat institutionele organen en onafhankelijke analisten en factcheckers in realtime toezicht houden op de stand van zaken met betrekking tot buitenlandse inmenging, doeltreffend hun maatregelen coördineren en informatie uitwisselen, zodat passende actie wordt ondernomen, niet alleen om informatie te verstrekken over actuele kwaadwillige aanvallen, maar ook om deze tegen te gaan; overwegende dat er vergelijkbare aandacht moet uitgaan naar het in kaart brengen van de samenleving en het identificeren van de onderdelen ervan die het meest kwetsbaar en ontvankelijk zijn voor buitenlandse inmenging en desinformatie, en naar het aanpakken van de oorzaken van die kwetsbaarheden;

O.

overwegende dat de eerste prioriteit van de EU-defensie, dat wil zeggen de weerbaarheid van EU-burgers tegen buitenlandse inmenging en manipulatie van informatie, een aanpak op de lange termijn en voor de gehele samenleving vereist, om te beginnen door middel van vroegtijdige voorlichting over en bewustmaking van de problemen;

P.

overwegende dat het noodzakelijk is om op alle bestuurlijke niveaus en sectoren samen te werken en te coördineren tussen de lidstaten, op EU-niveau en met gelijkgestemde landen, alsook met het maatschappelijk middenveld en de particuliere sector, om kwetsbaarheden in kaart te brengen, aanvallen op te sporen en te neutraliseren; overwegende dat het dringend noodzakelijk is de perceptie van bedreigingen te synchroniseren met de nationale veiligheid;

Q.

overwegende dat situationeel bewustzijn, krachtige democratische stelsels, een sterke rechtsstaat, een levendig maatschappelijk middenveld, vroegtijdige waarschuwingen en dreigingsevaluatie de eerste stappen zijn om manipulatie van informatie en inmenging tegen te gaan; overwegende dat, ondanks alle vooruitgang die is geboekt bij de bewustmaking van buitenlandse inmenging, veel mensen, waaronder beleidsmakers en ambtenaren die werkzaam zijn in de potentieel betrokken domeinen, zich nog steeds niet bewust zijn van de potentiële risico’s die verbonden zijn aan buitenlandse inmenging en niet weten hoe zij die kunnen aanpakken;

R.

overwegende dat hoogwaardige, duurzaam en transparant gefinancierde en onafhankelijke nieuwsmedia en professionele journalistiek essentieel zijn voor de vrijheid en de pluriformiteit van de media en voor de rechtsstaat, en derhalve een pijler van de democratie en de beste remedie tegen desinformatie vormen; overwegende dat sommige buitenlandse actoren misbruik maken van de westerse mediavrijheid om desinformatie te verspreiden; overwegende dat professionele media en de traditionele journalistiek, als bron van kwaliteitsvolle informatie, voor moeilijke tijden staan in het digitale tijdperk; overwegende dat hoogwaardig onderwijs en hoogwaardige opleidingen journalistiek binnen en buiten de EU nodig zijn om waardevolle journalistieke analysen en hoge redactionele normen te kunnen voortbrengen te waarborgen; overwegende dat de EU journalistiek in de digitale omgeving moet blijven steunen; overwegende dat wetenschappelijk onderbouwde communicatie een belangrijke rol moet spelen;

S.

overwegende dat de media met een onafhankelijke redactie een essentiële en onvervangbare rol vervullen bij het leveren van hoogwaardige en onpartijdige informatiediensten aan het grote publiek en moeten worden beschermd tegen kwaadwillige inkapseling en worden versterkt als een fundamentele pijler in de strijd tegen desinformatie;

T.

overwegende dat verschillende belanghebbenden en instellingen verschillende methoden en definities hanteren om buitenlandse inmenging te analyseren — alle met een verschillende mate van begrijpelijkheid — en overwegende dat deze verschillen vergelijkbare monitoring, analyse en beoordeling van het dreigingsniveau in de weg kunnen staan, hetgeen gezamenlijk optreden bemoeilijkt; overwegende dat er behoefte is aan een EU-definitie en -methodologie om de gemeenschappelijke dreigingsanalyse te verbeteren;

U.

overwegende dat terminologie die zich toespitst op inhoud — zoals nep- of misleidend nieuws, onjuiste informatie en desinformatie — moet worden aangevuld met terminologie die zich toespitst op gedrag, teneinde het probleem adequaat aan te pakken; overwegende dat deze terminologie moet worden geharmoniseerd en zorgvuldig in acht moet worden genomen;

V.

overwegende dat opleiding in media- en digitale geletterdheid en bewustmaking, zowel voor kinderen als volwassenen, belangrijke instrumenten zijn om burgers weerbaarder te maken tegen pogingen van inmenging in de informatieruimte en om manipulatie en polarisatie te vermijden; overwegende dat samenlevingen met een hoog niveau van mediageletterdheid over het algemeen weerbaarder zijn tegen pogingen tot buitenlandse inmenging; overwegende dat journalistieke werkmethoden zoals constructieve journalistiek het vertrouwen van burgers in de journalistiek kunnen helpen versterken;

W.

overwegende dat manipulatie van informatie vele vormen kan aannemen, zoals het verspreiden van desinformatie en volledig onwaar nieuws, het verdraaien van feiten, narratieven en voorstellingen van meningen, het onderdrukken van bepaalde informatie of meningen, het uit de context halen van informatie, het manipuleren van gevoelens van mensen, het bevorderen van haatzaaiende uitlatingen, het bevorderen van sommige meningen ten koste van andere en het intimideren van mensen om hen het zwijgen op te leggen; overwegende dat de manipulatie van informatie onder meer tot doel heeft chaos te creëren om het afbrokkelen van vertrouwen van de burgers in de oude en nieuwe “poortwachters” van informatie aan te moedigen; benadrukt dat er een dunne scheidingslijn bestaat tussen de vrijheid van meningsuiting en de bevordering van haatzaaiende uitlatingen en desinformatie, die niet mag worden misbruikt;

X.

wijst erop dat onder meer Azerbeidzjan, China, Turkije en Rusland het hebben gemunt op journalisten en tegenstanders in de Europese Unie, zoals de zaak van de Azerbeidzjaanse blogger en oppositiefiguur Mahammad Mirzali in Nantes of de Turkse journalist Erk Acarer in Berlijn;

Y.

overwegende dat er concreet bewijs bestaat dat de democratische processen van de EU doelwit zijn en inmenging ondervinden van desinformatiecampagnes die de democratische idealen en grondrechten op de proef stellen; overwegende dat desinformatie over onderwerpen zoals gender, lgbtiq+, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, en minderheden een vorm van desinformatie is die een bedreiging vormt voor de mensenrechten, de digitale en politieke rechten ondermijnt, alsook de veiligheid en beveiliging van de doelwitten ervan, en tweespalt en verdeeldheid zaait tussen de lidstaten; overwegende dat vrouwelijke politieke kandidaten tijdens verkiezingscampagnes onevenredig vaak het doelwit zijn van seksistische narratieven, hetgeen ertoe kan leiden dat vrouwen worden ontmoedigd deel te nemen aan democratische processen; overwegende dat de daders van dergelijke desinformatiecampagnes, onder het mom van bevordering van “traditionele” of “conservatieve” waarden, strategische samenwerkingsverbanden aangaat met lokale partners teneinde toegang te krijgen tot informatie op lokaal niveau, en naar verluidt miljoenen euro’s aan buitenlandse financiering ontvangt;

Z.

overwegende dat ook elk onderdeel binnen de samenleving en elk individu, naast overheidsorganen, journalisten en de particuliere sector, een belangrijke rol te vervullen hebben om verspreiding van desinformatie te identificeren en een halt toe te roepen en mensen in hun omgeving die gevaar lopen, te waarschuwen; overwegende dat het maatschappelijk middenveld, de academische wereld en journalisten al sterk hebben bijgedragen aan de bewustmaking van het publiek en de vergroting van de maatschappelijke weerbaarheid, onder meer in samenwerking met confraters in partnerlanden;

AA.

overwegende dat maatschappelijke organisaties die de stemmen van minderheden vertegenwoordigen en mensenrechtenorganisaties in heel Europa nog altijd ondergefinancierd zijn, ondanks het feit dat zij een cruciale rol spelen op het gebied van bewustmaking en het tegengaan van desinformatie; overwegende dat maatschappelijke organisaties over passende middelen moeten beschikken om hun rol te vervullen bij het beperken van de gevolgen van buitenlandse inmenging;

AB.

overwegende dat het belangrijk is gemakkelijk en tijdig toegang te hebben tot op feiten gebaseerde informatie uit betrouwbare bronnen wanneer desinformatie zich begint te verspreiden;

AC.

overwegende dat het noodzakelijk is gevallen van buitenlandse inmenging en pogingen van manipulatie van de informatiesfeer snel op te sporen om deze tegen te gaan; overwegende dat EU-inlichtingenanalyses en situationeel bewustzijn afhankelijk zijn van de bereidheid van de lidstaten om informatie uit te wisselen; overwegende dat de voorzitter van de Commissie heeft voorgesteld een EU-centrum voor gezamenlijk situationeel bewustzijn tot stand te brengen; overwegende dat preventie en proactieve maatregelen, waaronder prebunking en een gezond informatie-ecosysteem, vele malen doeltreffender blijken te zijn dan factchecking en debunking die een veel lager bereik blijken te hebben dan de oorspronkelijke desinformatie; overwegende dat de EU en haar lidstaten momenteel niet over voldoende middelen beschikken om dergelijke maatregelen te treffen; overwegende dat nieuwe op AI gebaseerde analytische instrumenten, zoals het Litouwse Debunk.eu, kunnen helpen aanvallen op te sporen, kennis te delen en het publiek te informeren;

AD.

overwegende dat desinformatie gedijt in een omgeving van een zwak of versplinterd discours op nationaal of EU-niveau en in gepolariseerde en emotionele debatten, waarbij zwakke punten en vooroordelen in de samenleving en bij individuen worden uitgebuit, en overwegende dat desinformatie het publieke debat rond verkiezingen en andere democratische processen verstoort en het voor burgers moeilijk kan maken om weloverwogen keuzes te maken;

AE.

overwegende dat onlineplatforms gemakkelijk toegankelijke en betaalbare instrumenten kunnen zijn voor degenen die zich bezighouden met manipulatie van informatie en andere vormen van inmenging, zoals haatzaaien en pesten, het aantasten van de gezondheid en veiligheid van onze onlinegemeenschappen, het monddood maken van opposanten, spionage of de verspreiding van desinformatie; overwegende dat is gebleken dat de werking ervan gepolariseerde en extreme opvattingen in de hand werkt die ten koste gaan van op feiten gebaseerde informatie; overwegende dat platforms ook belangen hebben en niet persé neutraal zijn bij de behandeling van informatie; overwegende dat sommige onlineplatforms in hoge mate profiteren van het systeem dat verdeeldheid, extremisme en polarisatie versterkt; overwegende dat onlineruimte net zo belangrijk is geworden voor onze democratie als fysieke ruimte en daarom overeenkomstige regels nodig heeft;

AF.

overwegende dat platforms de verspreiding van onjuiste informatie en desinformatie op een ongekende en problematische manier hebben versneld en verergerd; overwegende dat onlineplatforms de stroom van online-informatie en -reclame controleren, dat platforms algoritmen ontwerpen en gebruiken om deze stromen te controleren en dat platforms niet transparant zijn, niet over geschikte procedures beschikken voor identiteitscontrole, gebruikmaken van onduidelijke en vage terminologie, en zeer weinig of geen informatie delen over het ontwerp, het gebruik en de effecten van deze algoritmen; overwegende dat het verslavende element van de algoritmen van onlineplatforms een ernstig probleem voor de volksgezondheid heeft gecreëerd dat moet worden aangepakt; overwegende dat onlineplatforms verantwoordelijk moeten zijn voor de schadelijke gevolgen van hun diensten, aangezien sommige platforms zich bewust waren van de tekortkomingen in hun algoritmen — met name hun rol bij het verspreiden van verdeeldheid zaaiende inhoud — maar nalieten deze tekortkomingen aan te pakken om zoveel mogelijk winst te behalen, zoals door klokkenluiders werd onthuld;

AG.

overwegende dat de premiers van Estland, Letland, Litouwen en Polen naar aanleiding van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne op 27 februari 2022 een brief hebben gestuurd naar de CEO’s van de socialemediaplatforms van de grote technologiebedrijven (Twitter, Alphabet, YouTube en Meta), waarin zij onder meer opriepen tot de opschorting van accounts die oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid behandelen en verheerlijken, tot een versterkte inhoudsmoderatie in het Russisch en Oekraïens, tot de volledige en onmiddellijke afsluiting van alle accounts die desinformatie van de Russische en Belarussische regering verspreiden, en tot assistentie aan gebruikers die betrouwbare informatie over de oorlog in Oekraïne proberen te vinden;

AH.

overwegende dat er sprake is van inmenging en campagnes voor manipulatie van informatie die gericht zijn tegen allerlei maatregelen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan — waaronder vaccinatie in de hele EU — en dat onlineplatforms hun optreden daartegen niet hebben gecoördineerd en mogelijk zelfs hebben bijgedragen aan deze verspreiding; overwegende dat dergelijke desinformatie levensbedreigend kan zijn wanneer mensen ervan wordt weerhouden te worden gevaccineerd of onjuiste behandelingen worden aangeprezen; overwegende dat de pandemie de systemische strijd tussen de democratie en het autoritarisme heeft verergerd, hetgeen autoritaire overheids- en niet-overheidsactoren, zoals China en Rusland, ertoe heeft aangezet een brede waaier aan openlijke en heimelijke instrumenten in te zetten in hun streven naar het destabiliseren van hun democratische tegenhangers; overwegende dat uit de “Facebook Papers” is gebleken dat het platform vaccingerelateerde desinformatie, ook in de Engelse taal, niet heeft aangepakt; overwegende dat de situatie nog slechter is waar het vaccingerelateerde desinformatie betreft die niet in het Engels is opgesteld; overwegende dat dit probleem alle platforms betreft;

AI.

overwegende dat talrijke in de EU geregistreerde verkopers niet-authentieke “likes”, volgers, opmerkingen en “shares” verkopen aan actoren die hun zichtbaarheid online op kunstmatige wijze willen vergroten; overwegende dat het onmogelijk is legitiem gebruik van dergelijke diensten vast te stellen, terwijl schadelijk gebruik onder meer bestaat uit het manipuleren van verkiezingen en andere democratische processen, het bevorderen van zwendel, het posten van negatieve beoordelingen van producten van concurrenten, het bedriegen van adverteerders en het creëren van een neppubliek voor het bepalen van de conversatie, voor persoonlijke aanvallen en voor het op kunstmatige wijze versterken van bepaalde standpunten waar anders geen aandacht aan zou worden besteed; overwegende dat buitenlandse regimes, zoals Rusland en China, deze online-instrumenten op grote schaal gebruiken om het publieke debat in Europese landen te beïnvloeden; overwegende dat desinformatie de Europese democratie kan destabiliseren;

AJ.

overwegende dat sociale platforms, digitale apparaten en toepassingen immense hoeveelheden zeer gedetailleerde persoonlijke en vaak gevoelige gegevens over elke gebruiker verzamelen en opslaan; overwegende dat dergelijke gegevens kunnen worden gebruikt om gedragstendensen te voorspellen, cognitieve vooroordelen te versterken en richting te geven aan de besluitvorming, zoals is gebleken uit het schandaal rondom Cambridge Analytica; overwegende dat dergelijke gegevens voor commerciële doeleinden worden misbruikt; overwegende dat datalekken herhaaldelijk voorkomen, hetgeen ten koste gaat van de veiligheid van de slachtoffers van dergelijke lekken, en gegevens op de zwarte markt kunnen worden verkocht; overwegende dat dergelijke databanken goudmijnen kunnen zijn voor kwaadwillende actoren die groepen of individuen in het vizier willen nemen;

AK.

overwegende dat in het algemeen platforms zo zijn ingericht dat gewaarborgd wordt dat de keuze om gegevens niet te delen niet-intuïtief, omslachtig en tijdrovend is in vergelijking met de keuze om gegevens wel te delen;

AL.

overwegende dat onlineplatforms in de meeste aspecten van ons leven zijn geïntegreerd en de verspreiding van informatie op platforms een enorme invloed kan hebben op ons denken en ons gedrag, bijvoorbeeld als het gaat om onze stemvoorkeuren of ons stemgedrag, economische en sociale keuzes, en de keuze van informatiebronnen, en dat deze doorslaggevende keuzes van publiek belang vandaag de dag in feite worden bepaald door de commerciële belangen van particuliere bedrijven;

AM.

overwegende dat mechanismen voor algoritmische curatie en andere kenmerken van socialemediaplatforms zijn opgezet om een zo groot mogelijke betrokkenheid tot stand te brengen; overwegende dat herhaaldelijk is gemeld dat deze kenmerken polarisatie en radicalisering van inhoud in de hand werken, discriminerende inhoud bevorderen en gebruikers in gelijkgestemde gemeenschappen houden; overwegende dat dit leidt tot de geleidelijke radicalisering van platformgebruikers en tot de conditionering en vervuiling van collectieve discussieprocessen, in plaats van tot de bescherming van democratische processen en individuen; overwegende dat ongecoördineerde acties door platforms hebben gezorgd voor discrepanties in hun acties en voor een situatie waarin desinformatie tussen platforms kan worden verspreid; overwegende dat het bedrijfsmodel om geld te genereren door de verspreiding van polariserende informatie en het ontwerpen van algoritmen platforms een gemakkelijk doelwit maken voor manipulatie door vijandige buitenlandse actoren; overwegende dat socialemediaplatforms op een andere manier kunnen worden ingericht teneinde een gezondere online publieke ruimte te bevorderen;

AN.

overwegende dat het creëren van deepfake audio- en audiovisueel materiaal steeds eenvoudiger wordt met de intrede van betaalbare en gebruiksvriendelijke technologieën, en dat de verspreiding van dergelijk materiaal een exponentieel groeiend probleem is; overwegende dat 90 % van het onderzoek momenteel is gericht op de ontwikkeling van deepfake materiaal en slechts 10 % op de opsporing ervan;

AO.

overwegende dat zelfreguleringssystemen zoals de praktijkcode betreffende desinformatie van 2018 tot verbeteringen hebben geleid; overwegende dat het vertrouwen op de goede wil van platforms echter niet werkt noch doeltreffend is en weinig betekenisvolle gegevens over hun totale impact heeft opgeleverd; overwegende dat platforms daarnaast individuele maatregelen hebben genomen, in verschillende mate en met verschillende effecten, zodat er achterdeurtjes zijn ontstaan en inhoud wel wordt verwijderd maar elders kan worden verspreid; overwegende dat er behoefte is aan een reeks duidelijke regels en sancties zodat de praktijkcode voldoende effect op de onlineomgeving kan hebben;

AP.

overwegende dat het actieplan voor Europese democratie tot doel heeft de praktijkcode van 2018 te versterken, een stap weg vormt van de zelfregulerende aanpak, en erop gericht is om samen met de wet inzake digitale diensten meer garanties en bescherming voor gebruikers in te voeren, door de autonomie te verhogen en de passiviteit met betrekking tot de aangeboden diensten te doorbreken, maatregelen in te voeren die bedrijven tot meer transparantie en verantwoording dwingen en platforms meer verplichtingen op te leggen;

AQ.

overwegende dat de huidige acties tegen desinformatiecampagnes op onlineplatforms niet doeltreffend of afschrikkend zijn en platforms de mogelijkheid bieden discriminatoire en kwaadwillende inhoud te blijven bevorderen;

AR.

overwegende dat platforms aanzienlijk minder middelen besteden aan inhoudsbeheer in weinig gesproken talen, en zelfs in veel gesproken niet-Engelse talen, in vergelijking met Engelstalige inhoud;

AS.

overwegende dat de klachten- en beroepsprocedures van platforms over het algemeen ontoereikend zijn;

AT.

overwegende dat in de afgelopen maanden verschillende grote spelers zich aan censuurregels hebben gehouden, bijvoorbeeld tijdens de Russische parlementsverkiezingen in september 2021, toen Google en Apple Smart Voting-apps uit hun appstores in Rusland haalden;

AU.

overwegende dat het gebrek aan transparantie met betrekking tot de algoritmische keuzes van platforms het onmogelijk maakt om beweringen te valideren van platforms over wat zij doen om manipulatie van informatie en inmenging tegen te gaan en over de effecten van hun acties; overwegende dat er discrepanties bestaan tussen de effecten van hun inspanningen zoals vermeld in hun jaarlijkse zelfevaluaties en hun daadwerkelijke doeltreffendheid, zoals blijkt uit de recent uitgebrachte “Facebook Papers”;

AV.

overwegende dat de niet-transparante aard van gerichte reclame ertoe leidt dat enorme hoeveelheden onlinereclame van gerenommeerde merken, soms zelfs van overheidsinstellingen, terechtkomen op websites die haatzaaiende uitlatingen en desinformatie verspreiden, en de groei van deze websites financieren, zonder medeweten of toestemming van de adverteerders;

AW.

overwegende dat de markt voor onlinereclame wordt beheerst door een klein aantal grote reclametechnologiebedrijven die de markt samen in handen heeft, met Google en Facebook als de grootste spelers; overwegende dat deze hoge marktconcentratie bij enkele bedrijven gepaard gaat met een grote machtsongelijkheid; overwegende dat het gebruik van clickbait-technieken en de macht van dit kleine aantal actoren om te bepalen welke inhoud geld oplevert en welke niet, hoewel de algoritmen die zij gebruiken het verschil tussen desinformatie en normale nieuwsinhoud niet kunnen maken, een bedreiging vormen voor gediversifieerde media; overwegende dat de markt voor gerichte reclame zeer ondoorzichtig is; overwegende dat reclametechnologiebedrijven merken dwingen op te draaien voor hun nalatigheid bij het monitoren van waar de reclame wordt geplaatst;

AX.

overwegende dat de beheersing van bedreigingen van kritieke infrastructuur — vooral wanneer die deel uitmaken van een gesynchroniseerde, kwaadaardige hybride strategie — gecoördineerde en gezamenlijke inspanningen vergt in alle sectoren, op verschillende niveaus — EU, nationaal, regionaal en lokaal — en op verschillende tijden;

AY.

overwegende dat de Commissie een nieuwe richtlijn heeft voorgesteld om de veerkracht van kritieke entiteiten die essentiële diensten in de EU verlenen, te vergroten, waaronder een voorgestelde lijst van nieuwe soorten kritieke infrastructuur; overwegende dat de lijst van diensten in de bijlage bij de richtlijn zal worden opgenomen;

AZ.

overwegende dat de toenemende mondialisering van de arbeidsverdeling en van productieketens heeft geleid tot productie- en vaardigheidslacunes in belangrijke sectoren in de gehele Unie; overwegende dat dit heeft geleid tot een grote afhankelijkheid van de EU van de invoer uit het buitenland van veel essentiële producten en primaire activa, die ingebouwde kwetsbaarheden kunnen bevatten; overwegende dat veerkracht van toeleveringsketens een van de prioriteiten van de besluitvormers van de EU moet zijn;

BA.

overwegende dat buitenlandse directe investeringen (BDI’s) — investeringen door derde landen en buitenlandse ondernemingen — in strategische sectoren in de EU, maar ook in naburige gebieden, zoals de Westelijke Balkan, met name de verwerving van kritieke structuren door China, de afgelopen jaren een steeds grotere bron van zorg zijn geworden, gezien het toenemende belang van het verband tussen handel en veiligheid; overwegende dat deze investeringen het risico met zich meebrengen dat economische afhankelijkheid ontstaat en dat er in belangrijke productie- en industriële sectoren kennis verloren gaat;

BB.

overwegende dat de open strategische autonomie van de EU de zeggenschap over de Europese strategische infrastructuur vereist; overwegende dat de Commissie en de lidstaten hun bezorgdheid hebben geuit over de veiligheid van en de controle op technologieën en infrastructuur in Europa;

BC.

overwegende dat kwaadwillende actoren die inmenging in verkiezingsprocessen nastreven, gebruikmaken van de openheid en het pluralisme van onze samenlevingen als strategische kwetsbaarheid teneinde democratische processen en de veerkracht van de EU en haar lidstaten aan te tasten; overwegende dat buitenlandse inmenging in het kader van verkiezingsprocessen gevaarlijker wordt naarmate burgers opnieuw en meer betrokken zijn bij conventionele politieke participatie;

BD.

overwegende dat de specifieke aard van buitenlandse inmenging in verkiezingsprocessen en het gebruik van nieuwe technologieën in dit kader, alsmede de potentiële effecten ervan, bijzonder gevaarlijke bedreigingen voor de democratie vormen; overwegende dat buitenlandse inmenging in verkiezingsprocessen aanzienlijk verder reikt dan “informatieoorlog” op sociale media waarin specifieke kandidaten worden gesteund, databanken het doelwit zijn van hacking om toegang te krijgen tot informatie over geregistreerde kiezers, en de normale werking, het concurrentievermogen en de legitimiteit van het verkiezingsproces rechtstreeks verstoort; overwegende dat buitenlandse inmenging tot doel heeft twijfel, onzekerheid en wantrouwen te creëren en niet alleen de uitslag van de verkiezingen te wijzigen, maar het gehele verkiezingsproces te delegitimeren;

BE.

overwegende dat uit solide bewijsmateriaal blijkt dat buitenlandse actoren zich actief hebben bemoeid met het democratisch functioneren van de EU en haar lidstaten, met name tijdens verkiezingsperioden en referenda, door middel van geheime financieringsoperaties;

BF.

overwegende dat bijvoorbeeld Rusland, China en andere autoritaire regimes meer dan 300 miljoen USD naar 33 landen hebben gesluisd om zich te mengen in democratische processen, en dat ook andere actoren zoals Iran en Venezuela, uit het Midden-Oosten en uiterst rechts in de VS betrokken zijn geweest bij verkapte financiering; overwegende dat deze trend duidelijk versnelt; overwegende dat in de helft van deze gevallen het om acties van Rusland in Europa gaat; overwegende dat corruptie en illegale witwaspraktijken bronnen van politieke financiering uit autoritaire derde landen zijn;

BG.

overwegende dat door buitenlandse donateurs op niet-transparante wijze ontwikkelde media-instrumenten zeer effectief worden voor het verzamelen van grote aantallen volgers en het creëren van betrokkenheid;

BH.

overwegende dat deze operaties extremistische, populistische en anti-Europese politieke partijen en bepaalde andere partijen en personen of bewegingen financieren die het verdiepen van de maatschappelijke versplintering en het ondermijnen van de legitimiteit van Europese en nationale overheden beogen; overwegende dat dit heeft bijgedragen aan het vergroten van het bereik van die partijen of bewegingen;

BI.

overwegende dat Rusland toenadering zoekt met partijen, personen en bewegingen om spelers binnen de EU-instellingen te gebruiken om Russische standpunten en proxyregeringen te legitimeren, te lobbyen voor verlichting van sancties en de gevolgen van internationaal isolement te verzachten; overwegende dat partijen zoals de Oostenrijkse Freiheitliche Partei Österreichs, het Franse Rassemblement National en de Italiaanse Lega Nord samenwerkingsovereenkomsten hebben gesloten met de partij Verenigd Rusland van de Russische president Vladimir Poetin en nu worden geconfronteerd met beschuldigingen in de media dat zij bereid zijn politieke financiering van Rusland te aanvaarden; overwegende dat andere Europese partijen, zoals de Duitse Alternative für Deutschland (AfD), de Hongaarse Fidesz en Jobbik, en de brexitpartij in het VK naar verluidt ook nauw contact hebben met het Kremlin, en dat de AfD en Jobbik werkzaam zijn geweest als zogenaamde “verkiezingswaarnemers” in door het Kremlin gecontroleerde verkiezingen, bijvoorbeeld in Donetsk en Loegansk in Oost-Oekraïne, om door Rusland gesponsorde verkiezingen te monitoren en te legitimeren; overwegende dat bevindingen over de nauwe en regelmatige contacten tussen Russische functionarissen en vertegenwoordigers van een groep Catalaanse separatisten in Spanje, alsook tussen Russische functionarissen en de grootste particuliere donor van de brexitcampagne Vote Leave, een diepgaand onderzoek vereisen en deel uitmaken van de bredere strategie van Rusland om elke gelegenheid aan te grijpen om het debat te manipuleren teneinde destabilisatie te bevorderen;

BJ.

overwegende dat de Groep van Staten tegen Corruptie (Greco) van de Raad van Europa, en de Commissie van Venetië reeds uiteenlopende aanbevelingen hebben gedaan om de reikwijdte van mogelijke inmenging door buitenlandse actoren door middel van politieke financiering in te perken;

BK.

overwegende dat kieswetgeving — met name bepalingen inzake de financiering van politieke activiteiten — niet voldoende gecoördineerd wordt op EU-niveau en derhalve ruimte laat voor ondoorzichtige financieringsmethoden door buitenlandse actoren; overwegende dat de wettelijke definities van politieke donaties te beperkt zijn, waardoor bijdragen in natura van buitenlandse actoren in de Europese Unie mogelijk zijn;

BL.

overwegende dat politieke onlinereclame in sommige lidstaten niet onderworpen is aan de regels voor politieke offlinereclame; overwegende dat sprake is van een ernstig gebrek aan transparantie in politieke onlinereclame, waardoor het voor regelgevers onmogelijk is bestedingslimieten te handhaven en illegale financieringsbronnen te voorkomen, met mogelijk rampzalige gevolgen voor de integriteit van onze kiesstelsels;

BM.

overwegende dat een gebrek aan transparantie inzake financiering een klimaat schept voor corruptie, die vaak samengaat met buitenlandse financiering en investeringen;

BN.

overwegende dat Verordening (EU, Euratom) nr. 1141/2014 van 22 oktober 2014 betreffende het statuut en de financiering van Europese politieke partijen en Europese politieke stichtingen (9) wordt herzien om een grotere mate van transparantie te bereiken wat de financiering van politieke activiteiten betreft;

BO.

overwegende dat de rol van politieke stichtingen in de laatste jaren is toegenomen, dat deze stichtingen meestal een positieve rol in de politiek vervullen alsmede voor het versterken van de democratie, maar dat zij in sommige gevallen tot een onvoorspelbaarder middel kunnen uitgroeien voor kwaadwillige vormen van financiering en indirecte inmenging;

BP.

overwegende dat moderne technologieën en digitale activa, zoals cryptovaluta, worden gebruikt om illegale financiële transacties met politieke actoren en politieke partijen te verhullen;

BQ.

overwegende dat het aantal cyberaanvallen en cybergerelateerde incidenten onder leiding van vijandige overheids- en niet-overheidsactoren de afgelopen jaren is toegenomen; overwegende dat verschillende cyberaanvallen — zoals de wereldwijde spear-phishing-aanvallen gericht tegen strategische vaccinopslagplaatsen en de cyberaanvallen tegen het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), de Europese Bankautoriteit, het Noorse parlement en talloze anderen — te herleiden zijn tot door de staat gesteunde hackersgroepen, die voornamelijk verbonden zijn aan de Russische en Chinese overheden;

BR.

overwegende dat de Europese Unie zich inzet voor de toepassing van het bestaande internationale recht in de cyberruimte, met name het Handvest van de Verenigde Naties; overwegende dat kwaadwillige buitenlandse actoren misbruik maken van het ontbreken van een sterk internationaal rechtskader op cybergebied;

BS.

overwegende dat de samenwerking tussen de lidstaten op het gebied van cyberdefensie in het kader van de permanente gestructureerde samenwerking (PESCO), met inbegrip van de oprichting van snellereactieteams bij cyberincidenten, is toegenomen; overwegende dat in de werkprogramma’s van het industrieel ontwikkelingsprogramma voor de Europese defensie inlichtingen (EDIDP), beveiligde communicatie en cyberdefensie zijn opgenomen; overwegende dat de huidige capaciteit om cyberdreigingen het hoofd te bieden beperkt is door de schaarse personele en financiële middelen, bijvoorbeeld in kritieke structuren zoals ziekenhuizen; wijst erop dat de EU heeft toegezegd in het kader van het programma Digitaal Europa 1,6 miljard EUR te zullen investeren (10) in de responsecapaciteit en de uitrol van instrumenten voor cyberbeveiliging ten behoeve van overheidsdiensten, bedrijven en particulieren, en de samenwerking tussen de publieke en de private sector te zullen bevorderen;

BT.

overwegende dat lacunes in en versnippering van de capaciteiten en strategieën van de EU op cybergebied een steeds groter probleem worden, zoals de Europese Rekenkamer heeft opgemerkt (11); overwegende dat het EU-instrumentarium voor cyberdiplomatie, dat in mei 2019 is opgezet, de toegevoegde waarde heeft aangetoond van een gezamenlijke diplomatieke reactie van de EU op kwaadwillige cyberactiviteiten; overwegende dat de Raad op 30 juli 2020 voor het eerst heeft besloten beperkende maatregelen op te leggen tegen particulieren, entiteiten en instanties die verantwoordelijk zijn voor of betrokken zijn bij diverse cyberaanvallen;

BU.

overwegende dat surveillanceprogramma’s, zoals Pegasus, illegaal en op grote schaal gebruikt worden door buitenlandse overheidsactoren om journalisten, mensenrechtenactivisten, academici, overheidsfunctionarissen en politici, waaronder Europese staatshoofden, in het vizier te krijgen; overwegende dat de lidstaten ook gebruik hebben gemaakt van de spyware voor surveillance;

BV.

overwegende dat het gedecentraliseerde en multinationale karakter van de EU-instellingen, waaronder hun missies en operaties, steeds meer een doelwit wordt en wordt uitgebuit door kwaadwillende buitenlandse actoren die verdeeldheid in de EU willen zaaien; overwegende dat er sprake is van een algeheel gebrek aan een veiligheidscultuur bij de Europese instellingen, hoewel het onmiskenbare doelwitten zijn; overwegende dat het Parlement als democratisch verkozen EU-instelling voor specifieke uitdagingen staat; overwegende dat uit verschillende gevallen is gebleken dat de EU-instellingen kwetsbaar lijken te zijn voor buitenlandse infiltratie; overwegende dat de veiligheid van het EU-personeel moet worden gewaarborgd;

BW.

overwegende dat de Unie zich prioritair moet uitrusten met krachtige en coherente crisisbeheersingsprocedures; overwegende dat aanvullende opleiding moet worden aangeboden om de paraatheid van het personeel te vergroten;

BX.

overwegende dat verschillende EU-instellingen onlangs het doelwit zijn geweest van cyberaanvallen, hetgeen de noodzaak beklemtoont van een sterke interinstitutionele samenwerking op het gebied van het opsporen, monitoren en delen van informatie tijdens cyberaanvallen en/of met het oog op het voorkomen ervan, ook tijdens missies en operaties in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB); overwegende dat de EU en de lidstaten regelmatig gezamenlijke oefeningen moeten organiseren, om zwakke plekken te identificeren en de nodige maatregelen te nemen;

BY.

overwegende dat een aantal politici, waaronder voormalige hooggeplaatste Europese politici en ambtenaren, door onder controle van buitenlandse, autoritaire staten staande nationale of particuliere bedrijven zijn ingehuurd of gecoöpteerd, in ruil voor hun kennis ten koste van de belangen van de burgers van de EU en haar lidstaten;

BZ.

overwegende dat enkele landen bijzonder actief zijn op het gebied van inkapseling en coöptatie van elites, met name Rusland en China, maar ook Saudi-Arabië en andere golfstaten, waarbij bijvoorbeeld de voormalige Duitse bondskanselier Gerhard Schröder en voormalig premier van Finland Paavo Lipponen zich beiden bij Gazprom hebben aangesloten om de aanvraagprocedure voor Nord Stream 1 en 2 te versnellen, voormalig Oostenrijks minister van Buitenlandse Zaken Karin Kneissl benoemd is tot bestuurslid van Rosneft, voormalig premier van Frankrijk François Fillon benoemd is tot bestuurslid van Zaroubejneft, voormalig premier van Frankrijk Jean-Pierre Raffarin actief betrokken is bij de bevordering van Chinese belangen in Frankrijk, voormalig Tsjechisch commissaris Štefan Füle werkzaam is geweest bij CEFC China Energy, voormalig premier van Finland Esko Aho nu lid is van de raad van bestuur van de Kremlin Sherbank, voormalig Frans minister belast met de betrekkingen met het parlement Jean-Marie Le Guen lid is van de raad van bestuur van Huawei Frankrijk of voormalig premier van België Yves Leterme medevoorzitter is van het Chinees investeringsfonds ToJoy, en vele andere hooggeplaatste politici en functionarissen die soortgelijke rollen vervullen;

CA.

overwegende dat economische lobbystrategieën kunnen worden gecombineerd met doelstellingen op het gebied van buitenlandse inmenging; overwegende dat volgens het verslag van de OESO over lobbyen in de 21e eeuw (12) alleen de VS, Australië en Canada regels hebben die betrekking hebben op buitenlandse invloed; overwegende dat er een ernstig gebrek is aan juridisch bindende regels en handhaving van het lobbyregister van de EU, waardoor het praktisch onmogelijk is om lobbyactiviteiten van buiten de EU te volgen; overwegende dat er momenteel geen toezicht kan worden gehouden op lobbyactiviteiten in lidstaten, die via de Europese Raad invloed uitoefenen op wetgeving en buitenlands beleid; overwegende dat de regels inzake lobbyactiviteiten in de EU voornamelijk gericht zijn op persoonlijk contact en geen rekening houden met het hele ecosysteem van verschillende soorten lobbyactiviteiten in Brussel; overwegende dat ook landen als China en Rusland, maar ook Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten en Turkije veel hebben geïnvesteerd in lobbyactiviteiten in Brussel;

CB.

overwegende dat het trachten instrumentaliseren van kwetsbare groepen, waaronder de nationale minderheden en diasporagemeenschappen die op het grondgebied van de EU wonen, een belangrijk element vormt van de buitenlandse inmengingsstrategieën;

CC.

overwegende dat verschillende overheidsactoren, zoals de Russische, de Chinese, en, in mindere mate, Turkse regeringen, hebben getracht hun invloed te vergroten door de oprichting en gebruikmaking van culturele, onderwijs- (bv. via subsidies en studiebeurzen) en religieuze instellingen in de verschillende EU-lidstaten, in een strategische inspanning om de Europese democratie te destabiliseren en de controle over Oost- en Midden-Europa uit te breiden; overwegende dat Rusland in het verleden de vermeende moeilijke situatie van zijn nationale minderheid heeft gebruikt als excuus voor directe interventie in derde landen;

CD.

overwegende dat er bewijzen zijn van Russische inmenging en manipulatie van online-informatie in tal van liberale democratieën overal ter wereld, met inbegrip van maar niet beperkt tot het brexitreferendum in het Verenigd Koninkrijk en de presidentsverkiezingen in Frankrijk en de VS, en van praktische steun aan extreme, populistische, anti-Europese partijen en bepaalde andere partijen en personen in heel Europa, zoals onder meer Frankrijk, Duitsland, Italië en Oostenrijk; overwegende dat meer steun aan onderzoek en onderwijs nodig is om te kunnen nagaan wat de exacte invloed van buitenlandse inmenging is op specifieke gebeurtenissen, zoals de brexit en de verkiezing van president Trump in 2016;

CE.

overwegende dat door de Russische staat gecontroleerde Sputnik en RT-netwerken die in het westen zijn gevestigd, in combinatie met westerse media die geheel of gedeeltelijk eigendom zijn van Russische en Chinese juridische en individuele entiteiten, actief betrokken zijn bij desinformatieactiviteiten tegen liberale democratieën; overwegende dat Rusland zijn toevlucht neemt tot historisch revisionisme, de geschiedenis van Sovjetmisdaden probeert te herschrijven en Sovjetnostalgie onder de gevoelige bevolking in Midden- en Oost-Europa bevordert; overwegende dat het voor nationale omroepen in Midden- en Oost-Europa moeilijk is te concurreren met televisie-inhoud in de Russische taal, die door de Russische regering wordt gefinancierd; overwegende dat er een risico bestaat van een onevenwichtige samenwerking tussen Chinese en buitenlandse media, rekening houdend met het feit dat de Chinese media in binnen- en buitenland de stem van de Chinese Communistische Partij zijn;

CF.

overwegende dat over de hele wereld meer dan 500 Confucius-centra zijn geopend, waaronder zo’n 200 in Europa, en dat Confucius-instituten en Confucius-klaslokalen door China worden gebruikt als een instrument van inmenging binnen de EU; overwegende dat academische vrijheid binnen het Confucius-instituut ernstig wordt beperkt; overwegende dat universiteiten of onderwijsprogramma’s het doelwit zijn van aanzienlijke buitenlandse financiering, met name uit China of Qatar, zoals de Fudan-universiteit in Boedapest;

CG.

overwegende dat de EU momenteel niet over het nodige instrumentarium beschikt om de inkapseling van elites aan te pakken en de totstandbrenging van invloedskanalen tegen te gaan, ook binnen de EU-instellingen; overwegende dat vermogens op het gebied van situationeel bewustzijn en instrumenten voor contra-intelligentie op EU-niveau nog steeds schaars blijven, waarbij in hoge mate wordt vertrouwd op de bereidheid van nationale actoren om informatie uit te wisselen;

CH.

overwegende dat de EU en haar lidstaten momenteel niet beschikken over een specifieke sanctieregeling in verband met buitenlandse inmenging en desinformatiecampagnes die door buitenlandse overheidsactoren worden georkestreerd, hetgeen betekent dat deze actoren er veilig van uit kunnen gaan dat hun destabilisatiecampagnes tegen de EU geen gevolgen zullen hebben;

CI.

overwegende dat het waarborgen van een duidelijke toerekening van desinformatie en propaganda-aanvallen, met inbegrip van het publiekelijk benoemen van de daders, hun sponsors en de doelen die zij nastreven, alsmede het meten van de effecten van deze aanvallen op het beoogde publiek, eerste stappen zijn om zich effectief tegen zulke acties te verdedigen;

CJ.

overwegende dat de EU haar afschrikkingsinstrumenten moet versterken, evenals de middelen waarmee de verantwoordelijkheid voor dergelijke aanvallen en het al of niet illegale karakter daarvan volgens het internationaal recht worden vastgesteld met het oog op de toepassing van doeltreffende sanctieregelingen, zodat kwaadwillende buitenlandse actoren de kosten van hun beslissingen moeten betalen en de gevolgen moeten dragen; overwegende dat het mogelijk niet voldoende is om personen aan te pakken; overwegende dat andere instrumenten, zoals handelsmaatregelen, kunnen worden gebruikt om Europese democratische processen te beschermen tegen door de staat gesteunde hybride aanvallen; overwegende dat afschrikkende maatregelen op transparante wijze en met alle nodige garanties moeten worden toegepast; overwegende dat hybride aanvallen zodanig zijn gekalibreerd dat zij opzettelijk onder de drempel van artikel 42, lid 7, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en artikel 5 van het Noord-Atlantisch Verdrag vallen;

CK.

overwegende dat kwaadwillige acties, die door buitenlandse overheids- en niet-overheidsactoren worden opgezet, tal van democratische partnerlanden in de wereld treffen; overwegende dat democratische bondgenoten afhankelijk zijn van de mogelijkheid om hun krachten te bundelen in een collectieve respons;

CL.

overwegende dat de toetredingslanden van de Westelijke Balkan bijzonder hard worden getroffen door aanvallen in de vorm van buitenlandse inmenging en desinformatiecampagnes uit Rusland, China en Turkije, zoals de Russische interventiecampagnes tijdens het ratificatieproces van de Overeenkomst van Prespa in Noord-Macedonië; overwegende dat China en Rusland de COVID-19-pandemie in de Westelijke Balkan verder hebben uitgebuit om deze landen te destabiliseren en de EU in diskrediet te brengen; overwegende dat van kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten wordt verwacht dat zij zich aansluiten bij de initiatieven van de EU ter bestrijding van buitenlandse inmenging;

CM.

overwegende dat het bij gelijkgestemde partners en bondgenoten nog steeds ontbreekt aan een gemeenschappelijk begrip en gemeenschappelijke definities met betrekking tot de aard van deze bedreigingen; overwegende dat de secretaris-generaal van de VN oproept tot een mondiale gedragscode om de integriteit van openbare informatie te bevorderen; overwegende dat de Conferentie over de toekomst van Europa een belangrijk platform is voor discussies over dit thema;

CN.

overwegende dat er behoefte is aan wereldwijde, multilaterale samenwerking en steun tussen gelijkgestemde partners bij de aanpak van buitenlandse kwaadwillige inmenging; overwegende dat andere democratieën geavanceerde vaardigheden en strategieën hebben ontwikkeld, zoals Australië of Taiwan; overwegende dat Taiwan een voortrekkersrol speelt in de strijd tegen manipulatie van informatie, voornamelijk vanuit China; overwegende dat het succes van het Taiwanese systeem is gebaseerd op samenwerking tussen alle geledingen van de overheid, maar ook met onafhankelijke ngo’s die zijn gespecialiseerd in factchecking en mediawijsheid en met socialemediaplatforms als Facebook, op het gebied van de bevordering van mediawijsheid voor alle generaties, het ontkrachten van desinformatie en het beteugelen van manipulatieve berichten; overwegende dat de bijzondere commissie INGE een driedaags officieel werkbezoek aan Taiwan heeft gebracht om desinformatie en buitenlandse verkiezingsinterventies te bespreken;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

101.

102.

103.

104.

105.

106.

107.

108.

109.

110.

111.

112.

113.

114.

115.

116.

117.

118.

119.

120.

121.

122.

123.

124.

125.

126.

127.

128.

129.

130.

131.

132.

133.

134.

135.

136.

137.

138.

139.

140.

141.

142.

143.

144.

145.

146.

147.

148.

149.

150.

151.

152.

153.

154.

155.

156.

157.