52022AE2915

Language
- My EUR-Lex
- Sign in
- Register
- My recent searches (0)

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Search tips

Need more search options? Use the Advanced search

EUROPA
EUR-Lex home
EUR-Lex - 52022AE2915 - EN

Document 52022AE2915

Help

Advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 767/2008, (EG) nr. 810/2009 en (EU) 2017/2226 van het Europees Parlement en de Raad, Verordeningen (EG) nr. 1683/95, (EG) nr. 333/2002, (EG) nr. 693/2003 en (EG) nr. 694/2003 van de Raad en de Overeenkomst ter uitvoering van het Akkoord van Schengen wat betreft de digitalisering van de visumprocedure (COM(2022) 658 final)

EESC 2022/02915

PB C 75 van 28.2.2023, p. 150–153 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

HTML

PDF

Official Journal

28.2.2023

Publicatieblad van de Europese Unie

C 75/150

(COM(2022) 658 final)

(2023/C 75/21)

Rapporteur:

Ionuţ SIBIAN

Raadpleging	Europese Commissie, 28.6.2022
Rechtsgrond	Artikel 304 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
Bevoegde afdeling	Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Burgerschap
Goedkeuring door de afdeling	29.9.2022
Goedkeuring door de voltallige vergadering	26.10.2022
Zitting nr.	573
Stemuitslag (voor/tegen/onthoudingen)	187/0/0

1. Conclusies en aanbevelingen

1.1.

Het EESC staat zonder meer achter het initiatief om een volledig digitale visumprocedure in te voeren. Met een toegankelijk, snel en betrouwbaar digitaal visumsysteem, en een minder op papieren documenten gebaseerd immigratiesysteem in het algemeen, zouden de administratieve lasten rond immigratie aanzienlijk worden verlicht.

1.2.

Een ander positief aspect is dat het initiatief ook aansluit bij de algemene benadering van de EU om de modernisering en digitalisering van overheidsdiensten te bevorderen, en bij de mededeling van de Commissie getiteld “Digitaal kompas 2030: de Europese aanpak voor het digitale decennium”.

1.3.

Het onderhavige voorstel biedt volgens het EESC een kans om de visumaanvraagprocedure concreet te verbeteren door de kosten en lasten voor lidstaten en aanvragers terug te dringen en rechtszekerheid te waarborgen, terwijl ook de veiligheid van het Schengengebied wordt vergroot.

1.4.

1.5.

Bij de digitalisering van de visumaanvraagprocedure moet elke vorm van (onbedoelde) discriminatie worden vermeden: de rechten van personen met een handicap en van personen die niet goed met computers/digitale middelen kunnen omgaan of geen toegang tot internet hebben, moeten geëerbiedigd worden. De digitalisering van de visumprocedure moet voldoen aan de toegankelijkheidseisen van de Europese richtlijn inzake webtoegankelijkheid (1) en de Europese toegankelijkheidswet (2).

1.6.

Het EESC dringt er met klem op aan dat de IT-oplossingen die in verband met het EU-aanvraagplatform worden gebruikt, instrumenten/middelen bieden om de rechten van het kind te beschermen en mensenhandel te voorkomen.

1.7.

Het digitale EU-visumaanvraagplatform moet volledig worden gekoppeld aan de nationale visumsystemen die door elke lidstaat worden beheerd.

1.8.

Het EESC vindt dat er één “digitale EU-ambassade” moet komen, die geharmoniseerde eisen op EU-niveau stelt aan bewijsstukken en reizigers informatie en begeleiding biedt bij de aanvraagprocedure.

1.9.

Het EESC meent dat de digitalisering van de visumprocedure de EU als bestemming aantrekkelijker zal maken en reizen naar de EU zal stimuleren.

1.10.

Het EESC erkent dat de digitalisering van de visumprocedure een positief effect kan hebben op het milieu en dat het gecentraliseerde aanvraagplatform een energie-efficiënte oplossing is.

1.11.

Het EESC beveelt aan dat de Commissie zich er vast toe verbindt met regeringen van derde landen, ambassades/consulaten van lidstaten en het maatschappelijk middenveld samen te werken om de aanvragers gedurende de gehele visumaanvraagprocedure te informeren, voor te bereiden en bij te staan.

2. Algemene opmerkingen

2.1. Achtergrond van het advies, met inbegrip van het wetgevingsvoorstel in kwestie

2.1.1.

Het idee van een gedigitaliseerd Schengenvisum dateert al van 2018. In dat jaar stelde de Europese Commissie voor de Visumcode te wijzigen en benadrukte zij dat we uiteindelijk toe moeten naar digitale visa. Het Europees Parlement en de Raad begonnen vervolgens in 2019 met de herziening van de EU-visumcode. Zij verklaarden dat het de bedoeling was ten volle gebruik te maken van recente juridische en technologische ontwikkelingen om een gemeenschappelijke oplossing te ontwikkelen die het mogelijk maakt om Schengenvisa online aan te vragen.

2.1.2.

In 2020 werden er als gevolg van de COVID-19-pandemie wereldwijd minder Schengenvisa aangevraagd en afgegeven omdat het moeilijk was om aanvragen in ambassades en consulaten te ontvangen. Dit was voor lidstaten aanleiding om opnieuw op te roepen tot digitalisering van het proces.

2.1.3.

In haar werkprogramma voor 2021 kondigde de Europese Commissie een wetgevingsvoorstel over de digitalisering van visumprocedures aan, dat gepland was voor het vierde kwartaal van 2021. Volgens het nieuwe migratie- en asielpact, dat in september 2020 werd gepresenteerd, moet de visumprocedure uiterlijk in 2025 volledig zijn gedigitaliseerd, met een digitaal visum en de mogelijkheid om online een visum aan te vragen.

2.1.4.

Op 27 april 2022 kwam de Commissie met een voorstel inzake de digitalisering van EU-visa. Het voorstel heeft de volgende doelstellingen:

—	moderniseren, vereenvoudigen en harmoniseren van de visumaanvraagprocedure door digitalisering van de visumprocedure;

—	verkleinen van de risico’s van (identiteits)fraude en vervalsing en vergemakkelijken van de controleprocedure aan de grens door middel van digitalisering.

2.1.5.

Het systeem, waarbij één centraal onlineplatform wordt opgezet, zal de volgende voordelen opleveren:

—	visumaanvragers kunnen via één centraal EU-platform online een visum aanvragen en de visumleges betalen, ongeacht het Schengenland dat zij willen bezoeken;

—	het platform bepaalt automatisch welk Schengenland verantwoordelijk is voor de beoordeling van de aanvraag, met name wanneer de aanvrager voornemens is om meerdere Schengenlanden te bezoeken;

—

het platform voorziet aanvragers van actuele informatie over visa voor kort verblijf voor het Schengengebied, alsook van alle benodigde informatie over vereisten en procedures (zoals de vereiste bewijsstukken, de visumleges en de vraag of een afspraak moet worden gemaakt voor het verzamelen van biometrische gegevens);

—	de verplichting om persoonlijk bij het consulaat te verschijnen geldt alleen nog voor mensen die voor het eerst een visum aanvragen (om biometrische gegevens te verstrekken), voor aanvragers wier biometrische gegevens niet meer geldig zijn en voor mensen die een nieuw reisdocument nodig hebben;

—	de visa zullen voorzien zijn van de meest geavanceerde echtheidskenmerken, die een betere beveiliging bieden dan de huidige visumsticker.

2.1.6.

In de voorgestelde verordening wordt benadrukt dat het nieuwe systeem ervoor zal zorgen dat de grondrechten te allen tijde beschermd zijn.

2.1.7.

Het Agentschap van de Europese Unie voor het operationeel beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht (eu-LISA) wordt belast met de technische ontwikkeling en het operationele beheer van het EU-aanvraagplatform en de onderdelen ervan, als onderdeel van het Visuminformatiesysteem (VIS).

2.1.8.

Alle buitenlandse burgers die een visum nodig hebben voor een van de 26 Schengenlanden zullen gebruik kunnen maken van het digitale platform voor het aanvragen van een Schengenvisum zodra een en ander is opgezet. De vijf EU-lidstaten die niet tot het Schengengebied behoren, vallen buiten het platform, omdat zij nog niet bevoegd zijn om Schengenvisa af te geven.

2.1.9.

Reizigers uit landen waarvan de onderdanen geen visum voor het Schengengebied hoeven te hebben, hoeven geen gebruik te maken van het platform. In plaats daarvan moeten zij vanaf november 2023 een Etias-autorisatie aanvragen voor reizen naar Europa (3).

2.2. Algemene opmerkingen

2.2.1.

Het EESC staat zonder meer achter het initiatief om een volledig digitaal visumsysteem in te voeren. Met een toegankelijk, snel en betrouwbaar digitaal visumsysteem, en een minder op papieren documenten gebaseerd immigratiesysteem in het algemeen, zouden de administratieve lasten rond immigratie aanzienlijk worden verlicht. Het beheren, verwerken en archiveren (alsook vernietigen) van papieren documenten kost consulaten veel tijd en geld, en digitalisering van de visumprocedure zou een flinke verbetering inhouden voor zowel de lidstaten als de onderdanen van derde landen die een visum aanvragen.

2.2.2.

Het voorgestelde onlinesysteem moet dusdanig worden opgezet dat het snel, gebruiksvriendelijk, veilig (voldoende waarborgen dat de ingevoerde gegevens veilig zijn) en voorspelbaar (voldoen aan het beginsel van rechtszekerheid) is. Het systeem moet betrouwbaar functioneren en aanvragers moeten erop kunnen rekenen dat de onlineprocedure niet langer dan een paar dagen in beslag neemt.

2.2.3.

Het harmoniseren en eenvormig maken van de visumprocedures binnen het Schengengebied kan helpen voorkomen dat aanvragers gaan “visumshoppen” wanneer zij in de verleiding komen om niet een visum aan te vragen in het land waar zij eigenlijk naartoe willen, maar in een ander Schengenland waar hun aanvraag sneller en gemakkelijker afgehandeld zal worden (zoals visumshopping door Russische burgers, indien er geen algemeen akkoord wordt bereikt over de opschorting van de visumversoepelingsovereenkomst van de EU). Met de digitalisering van de visumprocedure zullen ook de veiligheidsrisico’s rond de fysieke visumstickers, die nog steeds gevoelig kunnen zijn voor namaak, fraude en diefstal, verminderd worden. Het voorstel sluit ook aan bij de algemene benadering van de EU om de modernisering en digitalisering van overheidsdiensten te bevorderen.

2.2.4.

Het onderhavige voorstel biedt volgens het EESC een kans om de visumaanvraagprocedure concreet te verbeteren door de kosten en lasten voor lidstaten en aanvragers terug te dringen en tegelijkertijd de veiligheid van het Schengengebied te vergroten.

2.2.5.

Het EESC ingenomen met het feit dat de voorgestelde digitalisering van de aanvraagprocedure de mobiliteit van onderdanen van derde landen die een visum aanvragen, zo min mogelijk zal beperken. Aangezien aanvragers niet langer het consulaat of het visumaanvraagcentrum hun reisdocument hoeven te tonen, kunnen zij tijdens de behandeling van hun visumaanvraag vrij naar het buitenland reizen. Dit is goed nieuws voor mensen die regelmatig reizen voor hun werk (4), alsook voor activisten en mensen die tot een minderheid behoren (bijv. lhbtqi+, Roma), die nu meer mogelijkheden krijgen om zich in veiligheid te brengen, mocht dat noodzakelijk zijn.

2.2.6.

Het digitale visumaanvraagplatform moet volledig worden gekoppeld aan de nationale visumsystemen die door elke lidstaat worden beheerd. Op die manier zou het nieuwe digitale visumsysteem, met inbegrip van het digitale visum zelf, van meet af aan geïntegreerd zijn in de digitale visumsystemen van de lidstaten en zodanig zijn ontworpen dat er sprake is van volledige interoperabiliteit tussen de lidstaten.

2.2.7.

Wel zou er één “digitale EU-ambassade” moeten komen, die geharmoniseerde eisen op EU-niveau stelt aan bewijsstukken en reizigers informatie en begeleiding biedt bij de aanvraagprocedure.

2.2.8.

Het EESC steunt de gedachte dat de digitalisering van de visumprocedure de EU als bestemming aantrekkelijker zal maken en reizen naar de EU zal stimuleren.

2.2.9.

Het EESC beveelt aan dat de Commissie zich er vast toe verbindt met regeringen en het maatschappelijk middenveld van de derde landen samen te werken om de onderdanen van die landen gedurende de gehele visumaanvraagprocedure te informeren, voor te bereiden en bij te staan.

2.3. Specifieke opmerkingen

2.3.1.

Door de digitalisering van de visumaanvraagprocedure zullen de lidstaten minder afhankelijk worden van externe dienstverleners, waardoor het risico dat persoonsgegevens aan derden worden doorgegeven, kleiner wordt.

2.3.2.

Het digitale visum zal het vervalsen van visumstickers moeilijker maken (aangezien het visum niet “fysiek” zal zijn). Bovendien komen de hoge uitvoeringskosten voor de visumsticker te vervallen.

2.3.3.

Ook in geval van diefstal of verlies van een reisdocument biedt het digitale visum voordelen: het nieuwe reisdocument kan gemakkelijk aan het bestaande visum worden gekoppeld. Er hoeft dan geen nieuw visum te worden aangevraagd, zoals nu nog wel het geval is (omdat de visumsticker fysiek gekoppeld is aan het reisdocument). De extra kosten van een nieuwe visumaanvraag voor de aanvrager en van de nieuwe visumafgifte voor de lidstaten zijn met het voorgestelde nieuwe digitale systeem dus verleden tijd.

2.3.4.

Bij de digitalisering van de visumprocedure moet aan specifieke behoeften worden gedaan, moeten de rechten van personen met een handicap geëerbiedigd worden en moeten personen met een handicap een visum kunnen aanvragen zonder gediscrimineerd te worden. Dit moet onder meer gebeuren door te voldoen aan de toegankelijkheidseisen van de Europese richtlijn inzake webtoegankelijkheid (de richtlijn inzake de toegankelijkheid van websites en mobiele applicaties) en de Europese toegankelijkheidswet.

2.3.5.

2.3.6.

Digitalisering mag er niet op neerkomen dat de procedure wordt geautomatiseerd en alleen nog op artificiële intelligentie berust. Het mag dus niet zo zijn dat het betrokken personeel wordt ingekrompen, puur en alleen omdat de visumprocedure wordt gedigitaliseerd.

2.3.7.

Daarnaast moet administratief personeel dat verantwoordelijk is voor de behandeling van de visumaanvragen adequaat worden opgeleid om de positieve aspecten van de digitalisering te kunnen benutten en fouten te vermijden.

2.3.8.

Er moet extra ondersteuning worden geboden aan ambassades (consulaten) van lidstaten en het maatschappelijk middenveld om het hoofd te bieden aan mogelijke uitdagingen met betrekking tot aanvragers uit derde landen die problemen met de toegang tot internet hebben of niet goed met computers kunnen omgaan, teneinde te voorkomen dat die aanvragers discriminatie ondervinden wat betreft de toegang tot het visumaanvraagsysteem.

2.3.9.

Het EESC is van mening dat de digitalisering van de visumprocedure goed kan zijn voor het milieu doordat er vergeleken met het huidige systeem voor het aanvragen van een visum en de afgifte van een visumsticker minder papier gebruikt en verspild zal worden en doordat visumaanvragers niet langer hoeven te reizen om hun reisdocumenten aan te vragen en, na afronding van de aanvraag- en beoordelingsprocedure, op te halen. Hoewel het EESC zich ervan bewust is dat digitalisering (opslag en beheer van gegevens) energie vergt die CO2-emissies veroorzaakt, is het van mening dat een gecentraliseerd applicatieplatform energie-efficiënter is dan wanneer elke lidstaat zijn eigen applicatieplatform heeft.

Brussel, 26 oktober 2022.

De voorzitter van het Europees Economisch en Sociaal Comité

Christa SCHWENG

(1) Richtlijn (EU) 2016/2102 van het Europees Parlement en de Raad van 26 oktober 2016 inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties (PB L 327 van 2.12.2016, blz. 1).

(2) Richtlijn (EU) 2019/882 van het Europees Parlement en de Raad van 17 april 2019 betreffende de toegankelijkheidsvoorschriften voor producten en diensten (PB L 151 van 7.6.2019, blz. 70).

(3) https://www.etiasvisa.com/etias-form-application

(4) Zoals vertegenwoordigers van bedrijven, vakbonden of het maatschappelijk middenveld.

Top