Samenvatting

Effectbeoordeling betreffende belastingfraude en -ontwijking - betere samenwerking tussen de nationale belastingautoriteiten voor de uitwisseling van inlichtingen

A. De noodzaak om actie te ondernemen

Waarom? Wat is het probleem?

De problemen zijn a) beperkte rapportage van inkomsten uit digitale platforms; b) ondoeltreffende samenwerking tussen de belastingdiensten. Naarmate de digitale economie verder uitbreidt en als verwacht de komende jaren nog verder zal groeien, zullen naar verwachting ook de problemen groter worden als maatregelen op EU-niveau uitblijven. De evaluatie van de richtlijn administratieve samenwerking heeft uitgewezen dat, hoewel het kader over het algemeen robuust is, niet alle lidstaten de instrumenten op dezelfde wijze benutten. Door duidelijkheid te verschaffen over specifieke punten van de administratieve samenwerking (definitie van “verwacht belang”, gezamenlijke audits, groepsverzoeken) zullen de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de administratieve samenwerking naar verwachting worden verbeterd. De digitale en wereldwijde aard van de digitale-platformeconomie in combinatie met de fragmentering van de inkomsten die uit diverse platforms gewonnen worden en verschillen in de rapportagevoorschriften tussen de landen bemoeilijken de correcte rapportage van de inkomsten uit digitale platforms. De lidstaten zijn van oordeel dat een beperkte rapportage vrij frequent voorkomt. Verschillen in de toepassing en het gebruik van de inlichtingen maken de samenwerking ondoeltreffend. De digitale platforms en de belastingdiensten zijn de meest getroffen belanghebbenden.

Wat zal met dit initiatief naar verwachting worden bereikt?

De voornaamste doelstelling is een eerlijk en samenhangend functioneren van de interne markt te garanderen, en tegelijk de inkomsten van de lidstaten en de EU te vrijwaren. Naar verwachting kan de maatregel leiden tot meer dan 30 miljard euro extra belastinginkomsten, in de hele EU, tegen 2025.

Wat is de meerwaarde van maatregelen op EU-niveau? 

De maatregelen van de lidstaten bieden geen doelmatige en doeltreffende oplossing voor problemen die in wezen van transnationale aard zijn: digitale platforms faciliteren de aankoop en verkoop van goederen en diensten via internet ongeacht grenzen of rechtsgebieden, waardoor verkopers potentieel van “overal” elders dan hun fiscale woonplaats inkomsten kunnen verwerven. Inefficiënties bij de administratieve samenwerking vragen ook om transnationale oplossingen, aangezien samenwerking per definitie grensoverschrijdend moet zijn om goed te functioneren.

B. Oplossingen

Welke wetgevende en niet-wetgevende beleidsopties zijn overwogen? Heeft een bepaalde optie de voorkeur? Waarom? 

De volgende opties zijn in aanmerking genomen: a) niet-wetgevende richtsnoeren; b) wetgevende maatregelen met subopties wat betreft activiteiten, platformexploitanten en de betrokken verkopers; c) wetgevende maatregelen voor het versterken van de administratieve samenwerking. De voorkeursoptie betreft wetgevende maatregelen voor het versterken van de administratieve samenwerking die alle platforms en verkopers omvatten, om een zo gelijk mogelijk speelveld te creëren en de breedst mogelijke resultaten te bereiken op het gebied van naleving van de belastingwetgeving.

Wie steunt welke optie? 

Een meerderheid van de lidstaten heeft haar steun uitgesproken voor de voorkeursoptie. Gericht overleg met de platformexploitanten leidde tot een voorkeursoptie voor wetgevende maatregelen, met zo weinig mogelijk verstoringen tussen de platformexploitanten.

C. Effecten van de voorkeursoptie

Wat zijn de voordelen van de voorkeursoptie (als er een voorkeursoptie is; zo niet, wat zijn de voordelen van de belangrijkste opties)? 

De maatregelen zullen naar verwachting aanzienlijke directe economische baten hebben. Zij zullen een positief effect hebben op de belastinginning, met naar schatting ongeveer 30 miljard EUR extra belastinginkomsten (geraamde bovengrens). Met deze inkomsten kunnen de lidstaten hun economische en sociale beleid financieren. De maatregelen moeten ook de platformexploitanten en de verkopers van goederen en/of diensten via platforms een gelijk speelveld bieden. Zij zullen daarnaast bijdragen tot grotere billijkheid en meer vertrouwen in het belastingstelsel, met een eerlijke lastenverdeling tussen belastingplichtigen.

Wat zijn de kosten van de voorkeursoptie (als er een voorkeursoptie is; zo niet, wat zijn de voordelen van de belangrijkste opties)? 

Analoog met eerdere rapportagevoorschriften kunnen de kosten voor de belastingdiensten worden geraamd op ongeveer 200 miljoen EUR aan eenmalige ontwikkelingskosten en tot 30 miljoen EUR aan terugkerende kosten. De kosten voor de platforms worden in totaal geraamd op 875 miljoen EUR aan eenmalige kosten en ongeveer 100 miljoen EUR aan terugkerende kosten. De kosten worden geraamd voor alle platforms en zij zouden gemiddeld oplopen tot in de tienduizenden euro’s per platform (terugkerende kosten). Deze raming is echter gebaseerd op een aantal aannamen en extrapolaties en moet daarom voorzichtig worden gebruikt.

Wat zijn de gevolgen voor bedrijven, kmo’s en micro-ondernemingen?

De maatregelen zullen naar verwachting gevolgen hebben voor kleine en middelgrote ondernemingen, aangezien zij van toepassing zijn op alle digitale platforms en verkopers ongeacht hun omvang. Hoewel het initiatief nalevingskosten met zich zal meebrengen, kan het voor kmo’s toch gunstiger zijn dan de bestaande versnipperde rapportagevoorschriften in de hele EU. Het initiatief moet ook zorgen voor een gelijker speelveld voor alle deelnemers, hetgeen ook de kmo’s ten goede moet komen.

Zijn er significante gevolgen voor de nationale begrotingen en overheden? 

Er zullen extra kosten zijn voor de belastingdiensten, namelijk voor de ontwikkeling van IT-systemen om de rapportage, de opslag en het gebruik van gegevens mogelijk te maken, die voor alle 27 belastingdiensten van de EU worden geraamd op ongeveer 200 miljoen EUR aan eenmalige ontwikkelingskosten en tot 30 miljoen EUR aan terugkerende kosten. De baten voor de nationale begrotingen in termen van extra belastinginkomsten worden geschat op enkele tientallen miljarden euro’s (geraamde bovengrens: ongeveer 30 miljard EUR).

Zijn er andere significante gevolgen?  

De maatregelen zullen worden uitgevoerd overeenkomstig de algemene verordening gegevensbescherming en zullen bijgevolg geen negatieve gevolgen hebben voor het grondrecht van de bescherming van persoonsgegevens.

D. Evaluatie

Wanneer wordt het beleid geëvalueerd?

De maatregelen zullen worden gemonitord aan de hand van inlichtingen die worden verzameld door middel van jaarlijkse enquêtes en contacten met de belastingdiensten. In 2023 zal een ruimere evaluatie plaatsvinden, wanneer de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad een verslag moet presenteren over de toepassing van de richtlijn betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen.