23.6.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 200/14

1.

Het Schengeninformatiesysteem (hierna „SIS” genoemd) is in 1995 ingesteld bij artikel 92 van de Overeenkomst ter uitvoering van het Akkoord van Schengen (1). Het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie (hierna „SIS II” genoemd) werd op 9 april 2013 in gebruik genomen op basis van de volgende rechtsinstrumenten:

2.

In 2016 voerde de Commissie een evaluatie van SIS uit nadat het systeem van de tweede generatie drie jaar in gebruik was geweest (6). Hieruit volgde de vaststelling dat de doeltreffendheid en efficiëntie van het systeem verbeterd dienen te worden. In dit verband heeft de Commissie op 21 december 2016 drie voorstellen voor verordeningen ingediend als eerste wetgevingspakket betreffende het Schengeninformatiesysteem:

3.

In dit verband wordt er op gewezen dat de Commissie voornemens is in de komende maanden een tweede reeks wetgevingsvoorstellen inzake SIS te presenteren teneinde de interoperabiliteit van het systeem met andere grootschalige IT-systemen in de EU te verbeteren, gebaseerd op de bevindingen van de deskundigengroep op hoog niveau inzake informatiesystemen en interoperabiliteit (10).

4.

De EDPS merkt op dat SIS evenals andere bestaande (en voorgestelde nieuwe) grootschalige EU-informatiesystemen onderwerp is van bredere overwegingen op initiatief van de Commissie over hoe het beheer en gebruik van gegevens, zowel voor grensbeheer als voor veiligheidsdoeleinden, doeltreffender en efficiënter kan worden gemaakt. De EDPS begrijpt dat met dergelijke beschouwingen beoogd wordt de voordelen van bestaande informatiesystemen te maximaliseren en nieuwe, aanvullende maatregelen te ontwikkelen die eventuele lacunes dichten. Een van de manieren waarop deze doelstellingen volgens de Commissie bereikt kunnen worden, is door interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen, waaronder SIS, te ontwikkelen (11).

5.

De EDPS merkt op dat de veelheid aan grootschalige EU-informatiesystemen het resultaat is van de specifieke behoeften waarop naar aanleiding van zich ontwikkelende omstandigheden op institutioneel, beleids- en rechtsgebied is gereageerd. Dit heeft geleid tot een complex geheel van rechtskaders en gouvernancemodellen.

6.

In dit verband moedigt de EDPS de wetgever aan, naast de huidige voorstellen, na te denken over een alomvattend rechtskader met meer consistentie en samenhang, en met EU-gegevensbanken voor grensbeheer en voor wetshandhaving waarin een actuele reeks kernbeginselen inzake gegevensbescherming is verankerd, zoals doelbinding, geavanceerde beveiliging, evenredige termijnen voor gegevensbewaring, kwaliteit van de gegevens, ingebouwde gegevensbeveiliging, traceerbaarheid, doeltreffend toezicht en afschrikkende sancties bij misbruik.

7.

Wat het huidige voorstel betreft, is de EDPS verheugd over het feit dat hij informeel is geraadpleegd door de diensten van de Commissie vóór de aanneming van het wetgevingspakket inzake SIS II. Hij betreurt echter dat het vanwege de krappe termijn en de complexiteit en omvang van de voorstellen niet mogelijk was op dat moment een bijdrage te leveren.

52.

De EDPS merkt in het algemeen de complexiteit van het bestaande landschap van EU-informatiesystemen op en zou de wetgever willen aanmoedigen buiten de huidige voorstellen tevens na te denken over een alomvattend, consistenter en samenhangender rechtskader voor grootschalige EU-informatiesystemen voor grensbeheer en wetshandhaving, die volledig in overeenstemming zijn met de beginselen inzake gegevensbescherming.

53.

De EDPS is verheugd over de aandacht die in de verschillende delen van de voorstellen betreffende SIS wordt besteed aan gegevensbescherming. Hij ziet echter mogelijkheden voor verbetering op de volgende gebieden.

54.

De EDPS wil benadrukken dat wegens het ontbreken van een effectbeoordeling (op het gebied van gegevensbescherming) een complete beoordeling van de noodzaak en evenredigheid van de voorgestelde wijzigingen van de huidige rechtsgrond voor SIS II niet mogelijk is. De EDPS stelt met name voor, met het oog op de risico’s in verband met de introductie in het systeem van nieuwe gegevenscategorieën, in het bijzonder de nieuwe biometrische identificatiemiddelen, een beoordeling uit te voeren van de noodzaak om dergelijke gegevens te verzamelen en te gebruiken in SIS, en van de evenredigheid van het verzamelen van deze gegevens.

55.

Met betrekking tot de toegang tot SIS door de teams van de Europese grens- en kustwacht, personeelsteams die zijn betrokken bij met terugkeer verband houdende taken, en leden van de ondersteuningsteams voor migratiebeheer, benadrukt de EDPS dat het grote aantal verschillende actoren dat bij de gegevensverwerking is betrokken, niet zou moeten leiden tot een vervaging in de verdeling van verantwoordelijkheden tussen het Europees Grens- en kustwachtagentschap en de lidstaten. Hij beveelt dan ook aan in de voorstellen vast te leggen dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor de verwerking van persoonsgegevens liggen bij de autoriteiten van de desbetreffende lidstaten, die zullen worden beschouwd als „verwerkingsverantwoordelijken” in overeenstemming met EU-wetgeving inzake gegevensbescherming.

56.

Tevens zouden de teams van de Europese grens- en kustwacht, personeelsteams die zijn betrokken bij met terugkeer verband houdende taken en leden van de ondersteuningsteams voor migratiebeheer niet tot alle categorieën signaleringen toegang moeten hebben, maar alleen tot die signaleringen die van belang zijn voor de opdracht van het desbetreffende team. Tegelijkertijd zou in de voorstellen duidelijk moeten worden vermeld dat de toegang tot SIS dient te worden beperkt tot de vertegenwoordigers van de bevoegde instanties.

57.

De EDPS wil de aandacht van de wetgever tevens vestigen op de noodzaak de evenredigheid van de verlenging van de gegevensbewaringstermijn voor signaleringen van personen, van drie jaar in de huidige rechtsgrond tot vijf jaar in het voorgestelde wetgevingspakket, afdoende te rechtvaardigen.

58.

Naast de hierboven genoemde belangrijkste zorgpunten hebben de aanbevelingen van de EDPS in dit advies betrekking op de volgende aspecten van de voorstellen:

59.

De EDPS blijft beschikbaar voor verdere advisering over de voorstellen, alsmede in verband met gedelegeerde en uitvoeringshandelingen die volgend op de voorgestelde verordeningen worden aangenomen en die mogelijk gevolgen hebben voor de verwerking van persoonsgegevens.