EUROPESE COMMISSIE

Straatsburg, 16.5.2017

COM(2017) 260 final

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging

x0009

1Inleiding

In dit twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging wordt beschreven wat er is veranderd op het gebied van de uitvoering van de regelingen voor herplaatsing en hervestiging sinds het vorige verslag van 12 april 1 en wordt geschetst welke lacunes nog bestaan en welke maatregelen nog moeten worden getroffen om de toezeggingen uit hoofde van de regelingen na te komen.

Tijdens de uitvoering van de regeling is één element cruciaal gebleven voor het succes ervan: de wederzijdse samenwerking en het vertrouwen tussen de lidstaten van herplaatsing en de begunstigde lidstaten bij het naleven en uitvoeren van de besluiten van de Raad inzake herplaatsing. Naarmate de herplaatsingsprocedure operationeel is geworden en het merendeel van de lidstaten op regelmatige basis toezeggingen is beginnen te doen, is het aantal overbrengingen per maand aanzienlijk gestegen. Daarnaast hebben de twee begunstigde lidstaten verdere inspanningen geleverd om de wederzijdse samenwerking en het vertrouwen te bevorderen en het herplaatsingstempo op te voeren. Dat heeft ervoor gezorgd dat de lidstaten in de eerste vier maanden van 2017 bijna evenveel personen hebben herplaatst als in heel 2016. Tot op heden zijn ruim 18 000 personen herplaatst, wat bewijst dat herplaatsing een succes kan zijn indien er de wil is om de verbintenissen na te komen die in een geest van loyale samenwerking werden overeengekomen.

Herplaatsing blijft een belangrijke maatregel om de druk op Griekenland en Italië te verlichten, doordat de verantwoordelijkheid voor verzoekers die duidelijk internationale bescherming nodig hebben, wordt gedeeld. Hoewel er momenteel nog slechts kleine aantallen migranten aankomen, ondervindt Griekenland nog steeds druk als gevolg van de ruim 62 200 migranten die zich nog steeds op Grieks grondgebied bevinden, van wie 13 500 op de eilanden en ca. 48 500 op het vasteland. In Italië zijn sinds het begin van dit jaar 45 130 migranten aangekomen, d.w.z. 40 % meer dan in dezelfde periode vorig jaar. De overgrote meerderheid heeft niet een van de nationaliteiten die duidelijk internationale bescherming nodig hebben. Op grond van de besluiten van de Raad komen deze personen daarom niet in aanmerking voor herplaatsing. Van de nationaliteiten die in aanmerking komen voor herplaatsing vanuit Italië, vormen Eritreeërs de grootste groep. Het aantal Eritreeërs is in 2017 evenwel sterk gedaald: Eritrea stond in 2016 als land van herkomst op de tweede plaats, met 11,5% van de aangekomen migranten, maar behoort nu, met slechts ca. 2,3 % van de nieuwkomers, zelfs niet meer tot de tien belangrijkste landen van herkomst. Ondanks deze scherpe daling zijn er nog ca. 11 000 Eritreeërs die in 2016 in Italië zijn aangekomen en nog moeten worden geregistreerd en herplaatst in andere lidstaten.

Zoals eerder gerapporteerd, ligt het aantal voor herplaatsing in aanmerking komende personen die zich in Italië en Griekenland bevinden lager dan het aantal waarin de besluiten van de Raad voorzien. In Griekenland, waar het aantal geregistreerde kandidaten voor herplaatsing naar verwachting stabiel zal blijven (van de 27 146 geregistreerde personen zijn er al 12 707 herplaatst), wachten nog 12 400 personen op herplaatsing. In Italië zijn tot dusver meer dan 8 300 personen voor herplaatsing geregistreerd, van wie er al 5 711 zijn herplaatst, en binnenkort dienen nog eens 700 personen te worden geregistreerd. Voorts zijn er in 2017 al meer dan 1 100 Eritreeërs aangekomen, die nog voor herplaatsing moeten worden geregistreerd. Gezien deze cijfers is het haalbaar om alle voor herplaatsing in aanmerking komende personen tegen september 2017 te herplaatsen, en dit moet een prioriteit zijn voor alle lidstaten. Deze lagere cijfers mogen er niet toe leiden dat de lidstaten hun inspanningen verminderen, want het huidige herplaatsingstempo is nog steeds onvoldoende om alle in aanmerking komende personen tegen september 2017 te herplaatsen. Er moeten aanhoudende inspanningen worden geleverd om de herplaatsingen aanzienlijk te bespoedigen, met name wat betreft Griekenland, overeenkomstig de maandelijkse streefcijfers die de Commissie in haar tiende verslag 2 heeft vastgesteld.

Herplaatsing als bepaald in de besluiten van de Raad, is een wettelijke verplichting, die vereist dat alle lidstaten gezamenlijke inspanningen leveren om mensen vanuit zowel Italië als Griekenland te herplaatsen. Veel lidstaten hebben hun inspanningen al opgevoerd, maar er zijn helaas ook lidstaten die nog geen enkele persoon hebben herplaatst en daarmee hun wettelijke verplichtingen niet nakomen en niet voldoen aan hun verbintenissen jegens Italië, Griekenland en de andere lidstaten die wel, zoals beloofd, personen herplaatsen.

Hoewel een groot deel van de aanbevelingen van het elfde verslag nog steeds geldt (aangezien herplaatsing volgens tweemaandelijkse cycli verloopt), spitst dit twaalfde verslag zich voornamelijk toe op de lidstaten die systematisch hebben geweigerd de besluiten van de Raad uit te voeren en hun verbintenissen niet zijn nagekomen.

Wat hervestiging betreft, ligt de uitvoering van de conclusies van juli 2015 voor de hervestiging van 22 504 personen goed op schema: tot dusver is ruim twee derde van het overeengekomen aantal personen hervestigd. Dit is een grote vooruitgang in vergelijking met het beperkte aantal personen dat de lidstaten in 2014 en 2015 hebben hervestigd via nationale of multilaterale regelingen, en toont de toegevoegde waarde van versterkte EU-samenwerking op dit gebied aan.

2Herplaatsing

Het herplaatsingstempo blijft stijgen, ondanks een aantal logistieke problemen. Als alle lidstaten van herplaatsing extra inspanningen zouden leveren, zouden de overeengekomen streefcijfers kunnen worden bereikt. De bedoeling van de streefcijfers die de Commissie heeft vastgesteld, is dat alle in aanmerking komende personen die zich momenteel in Italië en Griekenland bevinden, snel en doeltreffend worden herplaatst, zodat de operationele en logistieke knelpunten worden vermeden die zouden ontstaan als de resterende overbrengingen voor het merendeel pas in de laatste weken van september zouden plaatsvinden. Om de streefcijfers te halen, zijn extra inspanningen en flexibiliteit vereist in alle fasen van de herplaatsingsprocedure, vanaf de toezeggingen tot aan de overbrenging. De lidstaten van herplaatsing moeten daartoe onder meer zorgen voor voldoende opvangcapaciteit voor herplaatste personen.

Inmiddels herplaatsen bijna alle lidstaten personen vanuit Italië en Griekenland. Alleen Hongarije, Polen en Oostenrijk hebben, in tegenstelling tot hun wettelijke verplichtingen 3 , nog geen enkele persoon herplaatst. Oostenrijk heeft evenwel aangekondigd binnenkort met herplaatsing te zullen starten. Bovendien heeft Tsjechië sinds mei 2016 geen toezeggingen meer gedaan en sinds augustus 2016 niemand meer herplaatst, waardoor het nog niet eens aan 1% van zijn herplaatsingsverplichtingen heeft voldaan.

2.1    Een aantal lidstaten heeft nog geen toezeggingen gedaan en/of heeft nog geen personen herplaatst

Bijna alle lidstaten zijn inmiddels actief in zowel Italië als Griekenland en doen met een grotere regelmaat toezeggingen. Sommige lidstaten die gedurende enige tijd minder actief waren (Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Slovenië en Roemenië) doen nu op regelmatige basis toezeggingen. Letland heeft aangekondigd maandelijks toezeggingen te zullen doen voor Italië en Zweden heeft duidelijke wil getoond om zijn verplichtingen na te komen door in april alleen al 1 650 plaatsen toe te zeggen (500 voor Italië en 1 150 voor Griekenland). België, Litouwen en Malta hebben aangekondigd dat zij hun maandelijkse toezeggingen binnenkort zullen verhogen. Portugal doet opnieuw toezeggingen en werkt zijn achterstand weg. Oostenrijk had onlangs aangekondigd snel te zullen starten met herplaatsing vanuit Italië met de nadruk op kwetsbare migranten, met name niet-begeleide minderjarigen, en heeft nu concreet 50 plaatsen toegezegd 4 . Het moet nu zo snel mogelijk plaatsen toezeggen ten gunste van Griekenland.

Een aantal lidstaten doet helemaal geen toezeggingen en herplaatst geen enkele persoon vanuit Griekenland en Italië: 

·Hongarije heeft sinds de goedkeuring van de besluiten van de Raad inzake herplaatsing nog geen enkele toezegging gedaan en nog geen enkele persoon herplaatst;

·Polen heeft in december 2015 plaatsen toegezegd, maar heeft daarna zijn deelname stopgezet. In april 2016 heeft Polen de behandeling opgeschort van de 73 herplaatsingsverzoeken die de Griekse asieldienst naar Polen had verzonden, waarmee het de facto drie en een halve maand na zijn toezeggingen de herplaatsingsprocedure heeft stilgelegd. Polen heeft bijgevolg geen enkele persoon herplaatst. Hetzelfde geldt voor verzoeken uit Italië.

·Tsjechië heeft sinds mei 2016 geen plaatsen meer toegezegd. Tsjechië nam in zeer beperkte mate deel aan de regeling en hanteerde een zeer streng voorkeursbeleid: alleen verzoekers met een identiteitskaart of reisdocumenten werden aanvaard. Sinds augustus 2016 heeft Tsjechië geen enkele persoon meer herplaatst en Tsjechië heeft in totaal slechts 12 personen opgenomen uit Griekenland en geen enkele uit Italië (d.w.z. minder dan 1 % van zijn wettelijke verplichting).

Bovendien herplaatst een aantal lidstaten wel personen vanuit Griekenland, maar geen personen vanuit Italië 5 :

·Bulgarije en Slowakije hanteren strikte voorkeuren (Bulgarije neemt liever geen Eritreeërs over en Slowakije aanvaardt uitsluitend alleenstaande vrouwen met kinderen en personen met reisdocumenten) en het is voor Italië het bijna onmogelijk om personen te vinden die aan deze voorkeursprofielen voldoen. Bulgarije zou Eritreeërs moeten aanvaarden en Slowakije zou zich flexibeler moeten opstellen wat zijn voorkeuren betreft en zo snel mogelijk ten gunste van Italië plaatsen moeten toezeggen en personen moeten herplaatsen;

·Estland en Ierland hebben nog niemand vanuit Italië herplaatst doordat Italië een streng beleid voert wat betreft aanvullende veiligheidsgesprekken door de lidstaten van herplaatsing 6 ;

·Cyprus heeft al meer dan drie maanden geen toezeggingen meer gedaan en zou zo snel mogelijk ten gunste van Italië plaatsen moeten toezeggen en personen moeten herplaatsen.

Alle andere lidstaten zouden op zijn minst hun maandelijkse toezeggingen voor zowel Griekenland als Italië moeten voortzetten.

2.2    Vereiste acties ter bespoediging van de herplaatsingen

Identificatie en registratie van herplaatsingskandidaten: Italië moet meer inspanningen leveren om de herplaatsingen te bespoedigen

Zoals eerder gerapporteerd, heeft Griekenland de registratie (indiening van verzoeken om internationale bescherming) afgerond van iedereen die onder het preregistratieproces valt, met inbegrip van degenen die voor herplaatsing in aanmerking komen. Tot en met 12 mei hadden in totaal 27 146 personen een verzoek in het kader van de herplaatsingsregeling ingediend; 12 707 personen zijn inmiddels herplaatst, terwijl 12 385 personen nog wachten op herplaatsing 7 . Het aantal voor herplaatsing geregistreerde personen zal naar verwachting stabiel blijven, hoewel tot 26 september 2017 nog meer herplaatsingskandidaten kunnen worden geregistreerd en sommige kandidaten van de herplaatsingsregeling zouden kunnen worden uitgesloten.

Italië heeft tot dusver ca. 8 300 personen voor herplaatsing geregistreerd, van wie er al 5 711 zijn herplaatst. Volgens de Italiaanse autoriteiten wachten nog eens 700 personen op hun registratie. In Italië zijn dit jaar tot dusver meer dan 1 100 Eritreeërs aangekomen, die ook voor herplaatsing moeten worden geregistreerd. Alleen al in 2016 bereikten echter zo’n 20 700 Eritreeërs het Italiaanse grondgebied. Het is van essentieel belang dat alle voor herplaatsing in aanmerking komende migranten die Italië via hotspots of andere ontschepingshavens zijn binnengekomen of binnenkomen, tijdig voor herplaatsing worden geregistreerd.

Met het oog daarop moet Italië dringend en voortdurend de procedures voor de identificatie en registratie van in aanmerking komende personen bespoedigen. Italië moet in dat verband de registratiecapaciteit in de questure verhogen, en zorgen voor uitbreiding van de capaciteit en het aantal medewerkers van de Dublineenheid dat herplaatsingsverzoeken behandelt, zo nodig met steun van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO). Voorts zou Italië zijn plaatselijke bestuursorganen en de bestaande EASO-teams ten volle moeten inzetten om het grote aantal in aanmerking komende migranten dat zich buiten de oorspronkelijke herplaatsingshubs bevindt, te identificeren, te informeren en voor herplaatsing te registreren. In dat verband moeten stappen worden genomen om de kennis van de herplaatsingsregeling bij de questure en de opvangcentra te verhogen.

Het is tevens essentieel dat alle in aanmerking komende personen die Italië via hotspots of andere ontschepingshavens binnenkomen, ordelijk naar specifiek aangewezen herplaatsingshubs worden geleid, zoals bepaald in het stappenplan van Italië. Migranten die in aanmerking komen voor herplaatsing zijn nu over het hele land verspreid, terwijl de specifiek aangewezen herplaatsingshubs vaak onvoldoende worden benut en vooral onderdak geven aan migranten van niet in aanmerking komende nationaliteiten. Dit bemoeilijkt de registratie voor herplaatsing en veroorzaakt logistieke problemen in de laatste fasen van de herplaatsingsprocedure, met name wat betreft het uitvoeren van passende medische controles voorafgaand aan de overbrenging. Italië heeft recentelijk stappen genomen om de laatste fasen van de herplaatsingsprocedure in een aantal centra te centraliseren en herplaatsingskandidaten tien dagen voorafgaand aan hun vertrek naar opvangcentra in of dicht bij Rome over te brengen. Dit is een goede maatregel, die echter meer systematisch zou moeten worden toegepast en zou moeten worden aangevuld met in het algemeen een meer gecentraliseerde opvang van herplaatsingskandidaten.

Om de inspanningen van Italië te ondersteunen, heeft de Commissie onlangs uit het Fonds voor asiel, migratie en integratie 15,33 miljoen EUR aan noodhulp toegekend ten behoeve van huisvesting, voedsel, gezondheidszorg en taalkundige en culturele bemiddeling. Deze steun zal er ook voor zorgen dat personen die voor herplaatsing in aanmerking komen, beter over de regeling geïnformeerd zijn 8 . In het licht daarvan is het nu van essentieel belang ervoor te zorgen dat alle in aanmerking komende personen als herplaatsingskandidaten worden geregistreerd en snel daadwerkelijk worden herplaatst.

De matchingprocedure: de lidstaten maken vooruitgang, maar moeten hun inspanningen opvoeren, met name voor kwetsbare migranten

De matchingtool van het EASO zal op 23 mei in gebruik worden genomen in Griekenland. De tool zal het matchingproces efficiënter maken doordat een groot aantal gevallen zal kunnen worden verwerkt en snel verzoekers zullen kunnen worden geïdentificeerd die in een bepaalde lidstaat kunnen worden herplaatst. Zoals eerder gerapporteerd, kan de tool echter alleen efficiënt werken als de lidstaten voldoende flexibel zijn wat betreft hun voorkeuren 9 .

Een aantal lidstaten wordt gevraagd meer maandelijkse toezeggingen te doen, om ervoor te zorgen dat er voldoende toezeggingen zijn voor de matchingprocedure (die inhoudt dat Italië en Griekenland een afzonderlijke verzoeker matchen met een specifieke lidstaat). In dat verband zouden België, Spanje en Kroatië hun maandelijkse toezeggingen voor Italië en Griekenland significant moeten verhogen (België heeft al aangekondigd dat te zullen doen). Duitsland, Roemenië en Slowakije zouden hun maandelijkse toezeggingen voor Griekenland aanzienlijk moeten verhogen en Frankrijk zou zijn toezeggingen voor Italië aanzienlijk moeten uitbreiden en maandelijks toezeggingen moeten doen, en zijn maandelijkse toezeggingen voor Griekenland moeten voortzetten.

Alle lidstaten zouden ervan moeten afzien om kwetsbare verzoekers uit te sluiten van hun voorkeuren, aangezien deze personen met voorrang moeten worden herplaatst. Dat een aantal lidstaten, zoals Spanje, zich specifiek richt op bijzonder kwetsbare verzoekers, wordt dan ook toegejuicht. Het is ook van vitaal belang dat de lidstaten specifieke opvangcapaciteit creëren voor bijzonder kwetsbare verzoekers. Alle lidstaten zouden gereed moeten zijn om alle categorieën migranten (dus ook grote gezinnen en alleenstaande mannelijke verzoekers) en een billijk aantal kwetsbare verzoekers op te vangen, onder wie niet-begeleide minderjarigen en personen met ernstige gezondheidsproblemen.

Snellere reactie van de lidstaten van herplaatsing

De lidstaten blijven zich inspannen om in het algemeen sneller op herplaatsingsverzoeken te kunnen reageren. Er zijn echter nog steeds vertragingen met name in een aantal lidstaten en geassocieerde landen (België, Duitsland, Litouwen, Roemenië, Spanje en Zwitserland) waar nog steeds een respons moet worden gegeven op vorige toezeggingen (wat betekent dat de antwoorden meer dan een maand op zich laten wachten, in plaats van de termijn van tien werkdagen die in de herplaatsingsprotocollen is afgesproken). In het algemeen worden de lidstaten aangespoord hun capaciteit om herplaatsingsverzoeken te behandelen te vergroten en binnen tien dagen een reactie te sturen, zoals afgesproken in de herplaatsingsprotocollen.

Operationele problemen oplossen

In Griekenland wachten momenteel 4 000 personen op hun herplaatsing en in Italië 1 388. In vergelijking met de vorige verslagperiode is er al minder vertraging bij de overbrengingen, maar het trage verloop blijft een belangrijk knelpunt in de herplaatsingsprocedure.

De lidstaten die opvangcapaciteitsproblemen hebben (Ierland, Finland en Portugal), hebben aan een oplossing gewerkt. Er is ook vooruitgang geboekt wat betreft de kwaliteit en kwantiteit van de informatievoorziening en culturele voorlichtingssessies. Naast de goede praktijken die in het vorige verslag zijn genoemd, heeft de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) een specifieke opleiding voor verbindingsfunctionarissen in Griekenland georganiseerd, om de culturele voorlichtingssessies te bevorderen. De opleiding was een succes en zal ook in Italië worden georganiseerd. Het merendeel van de lidstaten heeft inmiddels het EASO zijn voorlichtingsmateriaal verstrekt en het EASO onderzoekt dat materiaal om eventuele verbeteringen voor te stellen. Het EASO heeft ook een nieuwe folder inzake herplaatsing gemaakt die informatie bevat over de rechten en plichten van verzoekers. Het rekent op de medewerking van de lidstaten om deze nieuwe folder zo veel mogelijk te verspreiden, niet alleen in de hotspots en opvangcentra in Griekenland en Italië, maar over het hele grondgebied van de lidstaten van herplaatsing. Het EASO heeft voorts een video gemaakt over herplaatsing in Portugal, die specifiek gericht is op Eritreeërs 10 .

Sommige lidstaten van herplaatsing en geassocieerde landen (met name Estland, Ierland en Zwitserland) voeren aanvullende veiligheidscontroles uit, waaronder gesprekken, en dit blijft voor moeilijkheden zorgen. Griekenland en Italië zijn verplicht om met de steun van de EU-agentschappen voorafgaand aan het verzenden van een herplaatsingsverzoek de verzoekers aan de nodige veiligheidscontroles te onderwerpen. De lidstaten die systematisch aanvullende veiligheidscontroles willen uitvoeren, moeten zich flexibel tonen en samen met Griekenland en Italië wederzijds aanvaardbare oplossingen vinden voor de organisatie van deze controles, zodat die het herplaatsingsproces niet vertragen. Deze oplossingen zullen ook de wederzijdse samenwerking verder bevorderen en de herplaatsing vanuit Italië en Griekenland naar alle andere lidstaten versnellen. Alle aanvullende veiligheidscontroles, met inbegrip van veiligheidsgesprekken, moeten plaatsvinden binnen de termijn van tien werkdagen die in de herplaatsingsprotocollen is vastgelegd. Nederland, Frankrijk en Griekenland werken goed samen om ervoor te zorgen dat de herplaatsingen binnen deze termijn plaatsvinden en de andere lidstaten worden ertoe aangemoedigd dat voorbeeld te volgen. Belangrijk in dit verband is er zo snel mogelijk voor te zorgen dat er passende capaciteit is om de gesprekken te laten plaatsvinden.

In april is 70 % van de vluchten uitgevoerd in de laatste week van de maand. Zoals vermeld in het vorige verslag is het wenselijk dat de lidstaten van herplaatsing, vanaf het versturen van het positieve antwoord op een verzoek tot de organisatie van de vluchten, zich soepeler opstellen en voor betere onderlinge coördinatie zorgen. De Commissie organiseert op 19 mei in Athene een vergadering om de IOM en de Griekse autoriteiten te helpen bij het oplossing van deze logistieke coördinatieproblemen.

2.3    Herplaatsing van niet-begeleide minderjarigen: vorderingen in Griekenland, eerste stappen in Italië

In haar mededeling over de bescherming van migrerende kinderen van 12 april 2017 11 heeft de Commissie maatregelen uiteengezet die dringend moeten worden uitgevoerd om migrerende kinderen beter te beschermen, en heeft zij herhaald dat het van essentieel belang is dat de lidstaten meer plaatsen toezeggen voor met name niet-begeleide en van hun familie gescheiden kinderen.

In Griekenland waren er op 15 mei van de 576 niet-begeleide minderjarigen die voor herplaatsing in aanmerking komen, 359 daadwerkelijk herplaatst. Sinds het vorige verslag hebben nog meer lidstaten plaatsen toegezegd voor deze categorie kwetsbare migranten. De lidstaten worden ertoe aangemoedigd al naargelang de behoefte plaatsen 12 te blijven toezeggen voor de herplaatsing van van hun familie gescheiden minderjarigen, en net als Finland zo veel mogelijk flexibiliteit aan de dag te leggen met betrekking tot de herplaatsing van gehuwde kinderen. De lidstaten moeten in dit verband onderzoeken hoe zij de herplaatsing van gehuwde minderjarigen kunnen vergemakkelijken, en daarbij steeds de belangen van het kind voor ogen houden. In aansluiting op de aanbevelingen van het vorige verslag is Duitsland nu flexibeler wat betreft het bewijs van het bestaan van familiebanden, in het bijzonder met betrekking tot van hun familie gescheiden kinderen.

In 2016 is in Italië een recordaantal van 25 772 niet-begeleide minderjarigen (91,6% van alle 28 129 minderjarigen) aangekomen, onder wie 3 806 Eritreeërs, 218 Syriërs, 394 Irakezen en 13 Jemenieten (nationaliteiten die voor herplaatsing in aanmerking komen). In 2017 zijn tot en met 11 mei nog eens 5 602 niet-begeleide minderjarigen in Italië aangekomen, van wie er ca. 250 een nationaliteit hebben die voor herplaatsing in aanmerking komt.

Tijdens deze verslagperiode zijn er voor het eerst niet-begeleide minderjarigen vanuit Italië herplaatst 13 . In april en mei zijn twee niet-begeleide minderjarigen in Nederland herplaatst en verschillende andere verzoeken worden momenteel onderzocht. Om meer vooruitgang te boeken, is verdere actieve interinstitutionele samenwerking van de Italiaanse autoriteiten op nationaal en plaatselijk niveau nodig, evenals verdere steun van het team van de Commissie in Italië, het EASO en de IOM.

Italië zou nu moeten voortbouwen op de ervaring die is opgedaan met deze eerste herplaatsingen en de procedures moeten standaardiseren, om de herplaatsing van niet-begeleide minderjarigen volledig mogelijk te maken. Er moet onder meer voor worden gezorgd dat er snel voogden kunnen worden aangewezen voor niet-begeleide minderjarigen die op het grondgebied aankomen, zodat zij hulp krijgen bij het indienen van een eventueel verzoek om internationale bescherming en indien mogelijk naar het traject van herplaatsing worden geleid. Snel een voogd aanwijzen en voorrang geven aan herplaatsing zijn als dringende maatregelen aangemerkt in de mededeling van de Commissie over de bescherming van migrerende kinderen. Goede informatievoorziening inzake herplaatsing is van cruciaal belang en moet voor alle niet-begeleide minderjarigen op ontschepingsplaatsen en in de opvangcentra altijd gewaarborgd zijn. Voogden van voor herplaatsing in aanmerking komende kinderen moeten bij het beoordelen van de belangen van het kind altijd de mogelijkheid van herplaatsing in overweging nemen. Zoals eerder gerapporteerd, zou Italië ter bevordering van de procedures moeten overwegen een of meerdere herplaatsingsfaciliteiten voor niet-begeleide minderjarigen aan te wijzen. Het EASO kan helpen bij de informatievoorziening, de registratie van verzoeken en de beoordeling van de belangen van de kinderen. De lidstaten moeten van hun kant plaatsen voor niet-begeleide minderjarigen blijven toezeggen en moeten de Italiaanse autoriteiten specifieke informatie verstrekken over de opvang waarin zij voor deze minderjarigen voorzien.

3Hervestiging

Volgens recente gegevens van Eurostat 14 hebben de EU-lidstaten in 2016 ruim 14 205 vluchtelingen hervestigd via nationale en multilaterale regelingen. Dit is een grote vooruitgang in vergelijking met de 6 550 en 8 155 personen die in respectievelijk 2014 en 2015 werden hervestigd. Deze sterke toename valt samen met het eerste volledige jaar van uitvoering van de hervestigingsregelingen op EU-niveau en toont duidelijk de waarde en het potentieel van versterkte EU-samenwerking en -coördinatie op dit gebied aan.

Er wordt verdere vooruitgang geboekt met de uitvoering van de conclusies van 20 juli 2015: meer dan twee derde van de 22 504 hervestigingen die zijn overeengekomen, is al uitgevoerd. Sinds 10 april 2016 zijn in het kader van de regeling 671 personen hervestigd, voornamelijk vanuit Turkije, maar ook vanuit Jordanië en Libanon.

Op 12 mei 2017 waren 16 163 personen hervestigd in 21 landen (België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland). Zeven lidstaten (Duitsland, Estland, Finland, Ierland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden) en drie geassocieerde landen (IJsland, Liechtenstein en Zwitserland) hebben hun toezeggingen al gestand gedaan. Hoewel er in vergelijking met vorige jaren inmiddels meer lidstaten personen hervestigen, hebben tien lidstaten nog niemand hervestigd in het kader van de regeling 15 . Er wordt steeds meer aan getwijfeld of de lidstaten die hun toezeggingen bij lange na niet hebben omgezet in concrete maatregelen, hun verplichtingen zullen kunnen nakomen.

De meeste landen die aan de regeling ter uitvoering van de conclusies van 20 juli 2015 deelnemen, hebben aangegeven dat hun inspanningen op het gebied van hervestiging voornamelijk, maar niet uitsluitend, waren gericht op Syriërs die in Jordanië, Libanon en Turkije verblijven. Daartoe behoren ook de inspanningen van de lidstaten om Syriërs vanuit Turkije te hervestigen in het kader van de verklaring EU-Turkije van 18 maart 2016. Sinds 4 april 2016 zijn er in het kader van het onderdeel hervestiging van de verklaring EU-Turkije 5 695 Syriërs vanuit Turkije hervestigd. Binnen deze regeling zijn sinds de vorige verslagperiode 1 077 Syriërs hervestigd en het resterende aantal toezeggingen bedraagt nu 25 040. Tot dusver heeft hervestiging in het kader van de verklaring EU-Turkije plaatsgevonden naar België, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. Bovendien heeft Noorwegen sinds 4 april 2016 tot dusver 521 Syriërs vanuit Turkije hervestigd.

De lidstaten die hervestigen in het kader van de verklaring EU-Turkije maken goede vorderingen met het voorbereiden van verdere hervestigingsoperaties, met onder meer missies naar Turkije om kandidaten te ondervragen. Oostenrijk is gestart met hervestiging in het kader van de regeling en Roemenië bereidt momenteel de eerste hervestigingen voor. Kroatische deskundigen hebben onlangs als waarnemer deelgenomen aan de Belgische verificatiemissie in Ankara. Dit is een voorbeeld van de soort samenwerking tussen ervaren en nieuwe lidstaten van hervestiging die de Commissie aanmoedigt en die meer navolging zou moeten vinden.

Er zijn echter ook lidstaten die van de Hoge Commissaris van de Verenigde naties voor vluchtelingen (UNHCR) al in de zomer van 2016 dossiers hebben ontvangen, maar daarop niets hebben ondernomen (Bulgarije en Tsjechië). Sommige lidstaten hebben bovendien nog niemand hervestigd vanuit Turkije of daarvoor nog niet voldoende voorbereidende maatregelen getroffen (Cyprus, Denemarken, Griekenland, Hongarije, Ierland, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en het Verenigd Koninkrijk). Deze lidstaten worden ertoe opgeroepen bij te dragen aan de uitvoering van de verklaring EU-Turkije.

Om de hervestiging in het kader van de verklaring EU-Turkije te ondersteunen en de lopende operaties te bespreken, heeft de EU-delegatie in Ankara verder wekelijkse vergaderingen belegd met het Turkse directoraat-generaal voor migratiebeheer (DGMM). De EU-delegatie komt ook wekelijks samen met lidstaten, de UNHCR en de IOM om operationele updates te bespreken, de vordering te volgen en knelpunten te identificeren.

Om de tekortkomingen aan te pakken en follow-up te geven aan een aanbeveling uit het vorige verslag, heeft de EU-delegatie aan de lidstaten een herziene versie voorgesteld van het document met vragen en antwoorden dat de UNHCR gebruikt. Dat moet ervoor zorgen dat de Syrische hervestigingskandidaten volledige informatie krijgen over de opvangvoorzieningen en culturele, sociale en juridische normen in de EU-lidstaten. De UNHCR en het merendeel van de lidstaten hebben reeds hun goedkeuring gehecht aan de herziene versie van het document.

Onmiddellijke follow-up is nodig op de volgende gebieden:

·de lidstaten die nog niemand hebben hervestigd in het kader van de lopende regelingen op EU-niveau (Bulgarije, Cyprus, Griekenland, Kroatië, Malta, Polen, Roemenië, Slovenië en Slowakije), alsmede de lidstaten die geen vorderingen hebben gemeld en hun streefcijfers bij lange na nog niet hebben gehaald (Tsjechië, Denemarken en Portugal), zouden onmiddellijk hun inspanningen om aan de verbintenissen uit hoofde van de conclusies van 20 juli 2015 te voldoen, moeten opvoeren;

·Bulgarije en Tsjechië, die in het kader van de verklaring EU-Turkije al in de zomer van 2016 dossiers hebben ontvangen van de UNHCR, zouden zich meer moeten inspannen om het proces van hervestiging vanuit Turkije zo spoedig mogelijk af te ronden;

·de lidstaten zouden de informatievoorziening aan Syrische kandidaten in het kader van de verklaring EU-Turkije over de landen van hervestiging verder moeten verbeteren, via het herziene document met vragen en antwoorden dat de UNHCR gebruikt, zodat de kandidaten een gegronde keuze kunnen maken en zo uitval later in de hervestigingsprocedure wordt tegengegaan.

4Volgende stappen

De Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben herhaaldelijk de dringende noodzaak onderkend om de migratiesituatie in Europa aan te pakken. Zij hebben aangedrongen op verdere maatregelen voor een versnelde uitvoering van de herplaatsingsregeling om daarmee een essentiële blijk van solidariteit met Griekenland en Italië te geven en de verantwoordelijkheid billijk te verdelen.

De vastgestelde streefcijfers van maandelijks ten minste 3 000 herplaatsingen vanuit Griekenland en 1 500 vanuit Italië zijn, gelet op de geboekte vooruitgang, heel goed te realiseren. Gezien de huidige aantallen in Griekenland en Italië is het mogelijk en haalbaar om iedereen die naar verwachting in aanmerking komt, tegen september 2017 te herplaatsen. Dat moet het gemeenschappelijke doel zijn, en alle lidstaten zouden daar op billijke en evenredige wijze aan moeten bijdragen. De lidstaten moeten daarom de extra inspanningen en flexibiliteit opbrengen zoals aangegeven in dit verslag en het vorige, zodat dit doel kan worden bereikt, en tegen het volgende verslag, dat in juni 2017 zal worden gepubliceerd, het tempo van de herplaatsingen opvoeren. De Commissie is bereid om de lidstaten te blijven helpen deze grotere inspanningen te coördineren.

De meeste lidstaten hebben positief gereageerd op de oproep van de Commissie en het Maltese voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie om de inspanningen op te voeren. Er zijn echter lidstaten die in strijd met hun wettelijke verplichtingen nog geen enkele persoon of slechts enkele personen hebben herplaatst. Nu de termijn van september 2017 dichterbij komt, hebben deze lidstaten nog maar weinig tijd om hun verplichtingen na te komen en een billijke en evenredige bijdrage te leveren 16 . Andere lidstaten hebben bewezen dat het mogelijk en haalbaar is om in een korte tijd een groot aantal personen te herplaatsen als er maar de politieke wil is en doortastend wordt opgetreden.

De Commissie dringt er daarom op aan dat de lidstaten die nog niemand hebben herplaatst of die ten aanzien van Italië en Griekenland al bijna een jaar geen toezeggingen meer hebben gedaan, dat alsnog onverwijld en binnen een maand gaan doen. Als zij dan nog niet tot actie zijn overgegaan, zal de Commissie in haar volgende verslag in juni 2017 haar standpunt toelichten inzake het gebruik van haar bevoegdheden uit hoofde van de Verdragen en met name inzake het inleiden van inbreukprocedures.

Tegelijkertijd moeten de lidstaten resultaten blijven boeken wat de beloofde hervestigingsinspanningen betreft, en moeten met name de lidstaten die nog niemand hebben hervestigd en de lidstaten die hun streefcijfer nog niet hebben bereikt, hun inspanningen opvoeren.

(1)

     COM(2017) 212 final.

(2)

COM(2017) 202 final.

(3)

     Hongarije en Slowakije hebben met de steun van Polen de rechtmatigheid van het tweede herplaatsingsbesluit van de Raad aangevochten. Een beroep tot nietigverklaring heeft echter geen opschortende werking. De desbetreffende zitting van het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft plaatsgevonden op 10 mei.

(4)

     Oostenrijk heeft officiële toezeggingen gedaan op 12 mei.

(5)

     Slowakije heeft nooit toezeggingen gedaan voor Italië, en Estland, Ierland en Bulgarije hebben geen toezeggingen meer gedaan sinds respectievelijk december 2015, november 2015 en juni 2016.

(6)

     De Commissie hoopt dat de lopende contacten tussen Italië en Estland een wederzijds aanvaardbare oplossing zullen opleveren.

(7)

     In het geval van 2 054 personen is de herplaatsingsprocedure niet voortgezet omdat de betrokkenen door de lidstaten van herplaatsing zijn afgewezen, naar de Dublinprocedure of de Griekse nationale procedure zijn doorverwezen (vanwege intrekking van het verzoek door Griekenland om administratieve redenen, een negatieve veiligheidscontrole door de Griekse politie voorafgaand aan de indiening, enz.) of, in een zeer beperkt aantal gevallen, zijn overleden.

(8)

     Daarmee komt de totale noodhulp die de Commissie sinds 2015 uit het Fonds voor asiel, migratie en integratie (AMIF) en het Fonds voor interne veiligheid (ISF) ter ondersteuning van de Italiaanse autoriteiten en in Italië actieve internationale organisaties heeft toegekend, op 74,09 miljoen EUR. Deze financiering komt bovenop de 592,6 miljoen EUR die Italië al heeft ontvangen in het kader van zijn nationale programma's voor de periode 2014-2020 (347,7 miljoen EUR uit het AMIF en 244,9 miljoen EUR uit het ISF).

(9)

     De tool houdt tegelijkertijd rekening met alle verschillende matchingcriteria: kwalificaties en kenmerken van de verzoekers, voorrang voor kwetsbare verzoekers, opvangcapaciteit van de lidstaat voor kwetsbare personen, voorkeuren en termijnen. Naast het verbeteren van de efficiëntie van het matchingproces zal de tool ook de transparantie van het proces waarborgen, doordat de profielen van de herplaatste personen, de eerlijke verdeling van bijzonder kwetsbare verzoekers en de mate waarin de matchingcriteria (kenmerken en kwalificaties die integratie kunnen bevorderen) zijn toegepast, kunnen worden gevolgd. Het EASO heeft specifieke richtsnoeren en een speciaal formulier voor de registratie van voorkeuren opgesteld.

(10)

     https://www.youtube.com/watch?v=sTAmg2CeV3Q

(11)

     COM(2017) 211 final.

(12)

     In principe zouden er slechts 19 extra plaatsen moeten worden toegezegd, maar het is mogelijk dat er nog meer plaatsen nodig zullen zijn indien een aantal van de Dublinverzoeken voor niet-begeleide minderjarigen die bij andere lidstaten zijn ingediend, wordt geweigerd.

(13)

     Er was al eerder een van zijn familie gescheiden kind in Nederland herplaatst, maar nog nooit een niet-begeleide minderjarige die volledig alleen reisde.

(14)

     http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8001715/3-26042017-AP-EN.pdf/05e315db-1fe3-49d1-94ff-06f7e995580e

(15)

     Ook Luxemburg wordt tot deze lidstaten gerekend, hoewel Luxemburg al Syriërs vanuit Turkije heeft hervestigd in het kader van de verklaring EU-Turkije en naar verwachting de komende maanden ook in het kader van de conclusies van 20 juli zal hervestigen.

(16)

     Zoals uitgelegd in het tiende en elfde verslag over herplaatsing en hervestiging, zullen de wettelijke verplichtingen van de lidstaten op grond van de besluiten van de Raad na september 2017 niet komen te vervallen. De in die besluiten vervatte herplaatsingsprocedure moet derhalve ook daarna door de lidstaten nog steeds binnen een redelijke termijn worden uitgevoerd ten aanzien van verzoekers die voor herplaatsing in aanmerking komen.

EUROPESE COMMISSIE

Straatsburg, 16.5.2017

COM(2017) 260 final

BIJLAGE

bij het

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 1: Herplaatsingen vanuit Griekenland tot en met 12 mei 2017

(1)

Verzonden via DubliNet in het kader van artikel 5, lid 2, van het besluit van de Raad.

(2)

Omvat niet de ca. 8 000 personen die nog moeten worden toegewezen in het kader van het eerste besluit van de Raad en de toewijzingen in het kader van de 54 000 plaatsen.

(3)

     Uitvoeringsbesluit (EU) 2016/408 van de Raad van 10 maart 2016 inzake de tijdelijke opschorting van de herplaatsing van 30% van de verzoekers die aan Oostenrijk zijn toegewezen op grond van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

(4)

     Besluit (EU) 2016/946 van de Raad van 9 juni 2016 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Zweden overeenkomstig artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1523 en artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

EUROPESE COMMISSIE

Straatsburg, 16.5.2017

COM(2017) 260 final

BIJLAGE

bij het

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 2: Herplaatsingen vanuit Italië tot en met 12 mei 2017

(1)

Verzonden via DubliNet in het kader van artikel 5, lid 2, van het besluit van de Raad.

(2)

Omvat niet de ca. 8 000 personen die nog moeten worden toegewezen in het kader van het eerste besluit van de Raad en de toewijzingen in het kader van de 54 000 plaatsen.

(3)

     Uitvoeringsbesluit (EU) 2016/408 van de Raad van 10 maart 2016 inzake de tijdelijke opschorting van de herplaatsing van 30% van de verzoekers die aan Oostenrijk zijn toegewezen op grond van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

(4)

     Besluit (EU) 2016/946 van de Raad van 9 juni 2016 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Zweden overeenkomstig artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1523 en artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

EUROPESE COMMISSIE

Straatsburg, 16.5.2017

COM(2017) 260 final

BIJLAGE

bij het

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 3: Herplaatsingen vanuit Italië en Griekenland tot en met 12 mei 2017

(1)

Omvat niet de ca. 8 000 personen die nog moeten worden toegewezen in het kader van het eerste besluit van de Raad en de toewijzingen in het kader van de 54 000 plaatsen.

(2)

     Uitvoeringsbesluit (EU) 2016/408 van de Raad van 10 maart 2016 inzake de tijdelijke opschorting van de herplaatsing van 30% van de verzoekers die aan Oostenrijk zijn toegewezen op grond van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

(3)

     Besluit (EU) 2016/946 van de Raad van 9 juni 2016 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Zweden overeenkomstig artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1523 en artikel 9 van Besluit (EU) 2015/1601 tot vaststelling van voorlopige maatregelen op het gebied van internationale bescherming ten gunste van Italië en Griekenland.

EUROPESE COMMISSIE

Straatsburg, 16.5.2017

COM(2017) 260 final

BIJLAGE

bij het

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Twaalfde verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 4: Stand van zaken per 12 mei 2017 wat betreft hervestiging in het kader van de conclusies van 20 juli 2015 en het 1:1-mechanisme met Turkije (dat wordt toegepast sinds 4 april 2016)

(1)

 64 Syriërs die buiten de regeling van 20 juli 2015 om uit Turkije zijn hervestigd, moeten overeenkomstig Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad worden meegerekend.

(2)

Dit aantal is exclusief de 464 Syriërs die zijn hervestigd vanuit Turkije via het 1:1-mechanisme.

(3)

 Van de 464 Syriërs die zijn hervestigd vanuit Turkije via het 1:1-mechanisme, zijn er 11 hervestigd via de nationale hervestigingsregeling en moeten er 453 worden meegerekend overeenkomstig Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad.

(4)

503 Syriërs die buiten de regeling van 20 juli 2015 om vanuit Turkije zijn hervestigd, moeten overeenkomstig Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad worden meegerekend.

(5)

IJsland heeft in totaal 97 personen hervestigd; allen uit Libanon.

(6)

Ierland heeft daarnaast in dezelfde periode 259 personen uit Libanon die internationale bescherming behoeven, toegelaten via het nationale hervestigingsprogramma.

(7)

 Er heeft in Luxemburg nog geen hervestiging plaatsgevonden in het kader van de conclusies van 20 juli 2015, maar in het kader van het 1:1-mechanisme zijn via de Luxemburgse nationale regeling wel 98 Syriërs hervestigd, die overeenkomstig Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad moeten worden meegerekend.