28.6.2012

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 188/6

---

Bekendmaking van een aanvraag overeenkomstig artikel 6, lid 2, van Verordening (EG) nr. 510/2006 van de Raad inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen

2012/C 188/05

Deze bekendmaking verleent het recht om op grond van artikel 7 van Verordening (EG) nr. 510/2006 van de Raad (1) bezwaar aan te tekenen tegen de aanvraag. Bezwaarschriften moeten de Commissie bereiken binnen zes maanden te rekenen vanaf de datum van deze bekendmaking.

ENIG DOCUMENT

VERORDENING (EG) Nr. 510/2006 VAN DE RAAD

„EICHSFELDER FELDGIEKER”/„EICHSFELDER FELDKIEKER”

EG-nummer: DE-PGI-0005-0773-14.04.2009

BGA ( X ) BOB ( )

1.   Naam:

„Eichsfelder Feldgieker”/„Eichsfelder Feldkieker”

2.   Lidstaat of derde land:

Duitsland

3.   Beschrijving van het landbouwproduct of levensmiddel:

3.1.   Productcategorie:

Categorie 1.2.

Vleesproducten (verhit, gepekeld, gerookt, enz.)

3.2.   Beschrijving van het product waarvoor de in punt 1 vermelde naam van toepassing is:

Stevige rauwe worst met typische mildzure smaak.

Gemaakt van varkensvlees met typische kruiden (verplicht zijn zout en gemalen witte of zwarte peper; vaak wordt koriander toegevoegd), gestopt in blaasvormige worstenvellen (kalfsblaas, linnen zak, andere natuurlijke worstenvellen in blaasvorm).

Ook worden hoogwaardige en stevige extra stukken varkensvlees van varkens met een verlengde mestperiode (ten minste 130 kg slachtgewicht) gebruikt. De stukken varkensvlees zijn afkomstig van uitgelezen stukken vlees (spiervlees, bout, rug; als vet wordt alleen stevig buik- en rugspek gebruikt). Het varkensvlees moet bij het begin van het vervaardigingsproces nog slachtwarm zijn. Dat het vlees warm wordt verwerkt houdt in dat het vervoer van het ongekoelde vlees maximaal twee uur en de verwerking ervan maximaal vier uur na de slacht mogen plaatsvinden.

Chemische eigenschappen

—	vetgehalte maximaal ± 35 % van het gerijpte product;

—	BEFFE (Gehalt an bindegewebseiweißfreiem Fleischeiweiß — gehalte aan bindweefseleiwitvrij spiervleeseiwit) ten minste 15 %;

—	verlies door rijping van de grondstof: ten minste 33 %.

Fysische eigenschappen

—	aan de lucht gedroogd, stevig;

—	gerijpt in ruimten met klimaatregeling, duur van de rijping afhankelijk van de omvang van de blaasvorm;

—	klimaatruimten hebben een tientallen jaren lang gecultiveerde flora; bij nieuwe ruimten wordt de flora aangebracht door middel van voorgerijpte producten.

—	Grootte: diameter: 8 cm tot 15 cm, lengte 15-30 cm; bij voorgesneden product: worsten moeten een diameter van ten minste 65 mm hebben.

—	Uiterlijk: stevige rauwe worst, doorgaans in peervorm, met een krachtige rode kleur op de doorsnede met gelijkmatige korrelstructuur van delen spek en mager vlees.

Organoleptische eigenschappen

—	geselecteerde, hartige, aromatische smaaknuances, stevig mondgevoel.

3.3.   Grondstoffen (alleen voor verwerkte producten):

De Eichsfelder Feldgieker stelt bepaalde eisen aan de vleeskwaliteit. Gebruikt worden hoogwaardige, stevige stukken varkensvlees die uitsluitend van varkens met een zo hoog mogelijk slachtgewicht, namelijk minstens 130 kg, afkomstig mogen zijn. Om tot zo'n hoog slachtgewicht te komen, worden kruisingen van inheemse rassen met hoge stressbestendigheid (bv. Deutsches Landschwein, Deutsches Edelschwein, en soms beren van andere rassen, met uitzondering van het ras Pietrain (stressgevoelig)) gebruikt. Alle deelstukken van het karkas, met inbegrip van de beste stukken, worden tot de betrokken worstspecialiteit verwerkt.

Het vlees moet slachtwarm, d.w.z. maximaal 4 uur na de slacht van het dier, verwerkt worden.

3.4.   Diervoeders (alleen voor producten van dierlijke oorsprong):

—

3.5.   Specifieke onderdelen van het productieproces die in het afgebakende geografische gebied moeten plaatsvinden:

Het volledige productieproces, van de selectie van de geschikte grondstoffen tot en met de rijping van de worst, moet in het omschreven geografische gebied plaatsvinden.

3.6.   Specifieke voorschriften betreffende het in plakken snijden, het raspen, het verpakken, enz.:

—

3.7.   Specifieke voorschriften betreffende de etikettering:

—

4.   Beknopte omschrijving van de afbakening van het geografische gebied:

De gebied Eichsfeld bevindt zich in Midden-Duitsland. Het strekt zich uit over verschillende Länder. Tot het gebied behoren:

—	in Thüringen: de hele Landkreis Eichsfeld; van de Unstrut-Hainich-Kreis alleen de gemeenten Dünwald, Anrode, Katharinenberg, Heyerode en de administratieve gemeenschap Hildebrandshausen/Lengenfeld unterm Stein,

—	in Niedersachsen: in de Landkreis Göttingen het samenwerkingsverband van gemeenten Gieboldehausen, de gemeente Duderstadt en in het samenwerkingsverband van gemeenten Radolfshausen alleen de gemeenten Seeburg en Seulingen; in de Landkreis Northeim alleen de gemeente Katlenburg-Lindau,

—	in Hessen: in het district Werra-Meißner alleen de dorpen Neuseesen en Werleshausen in de gemeente Witzenhausen.

5.   Verband:

5.1.   Specificiteit van het geografische gebied:

Eichsfeld is een historisch gebied in het zuidoosten van Niedersachsen en het noordwesten van Thüringen, dat zich door de bijzondere kenmerken van de bodem en het klimaat duidelijk onderscheidt van de omliggende gebieden (Wüstefeld, Karl: Eichsfelder Volksleben, Duderstadt 1919, Seite 2, Anlage 2). De worstproductie en met name de fabricage van „Eichsfelder Feldgiekers” heeft een lange, in de literatuur vastgelegde traditie, zoals blijkt uit vermeldingen in de volgende oorkonden:

Tijdens stadsinspecties in 1718 in Hilkerode werden onder meer „veertien goede groschen betaald voor elke 3 ½ pond „felt kycker” ” (Wandregister, thans stadsarchief van Duderstadt).

Bovendien wordt Eichsfelder Feldgieker in een Bernshäuser oorkonde uit het jaar 1724 vermeld.

Volgens het uitgavenboek van de gemeente Duderstadt werd uit de gemeentekast twaalf groschen betaald „vor zwey grosse feld gücker” (voor twee grote Feldgiekers), die de deken van de kathedraal en de landvoogd van de regio Eichsfeld te eten kregen tijdens een ander bezoek aan Duderstadt van 21 tot en met 23 oktober 1744.

In het uitgavenboek van de gemeentekas van Duderstadt wordt op 4 november 1748 wederom melding gemaakt van een bezoek van de deken van de kathedraal en de landvoogd van Eichsfeld: „hun werden bij het ontbijt en het middageten worsten en Feldgiekers voorgezet”.

Rond 1770 is er een vermelding in een huishoudboek van het klooster Reifenstein dat „76 pond aan het hof van Mainz werden geleverd”; daarin wordt de Latijnse naam „Eichfeldicus Butulus” gebruikt (Deutschlands kulinarische Erbe, Cadolzburg 1998, blz. 63).

Het tijdschrift „Unser Eichsfeld”, jaargangen 1927 en 1937, is te lezen dat de Feldgieker reeds in de 18e eeuw ook in het buitenland zeer populair is. Joseph Rudolf (gestorven in 1816) schreef dat het product cadeau werd gegeven in de keizersburcht in Praag waar hij werkte.

Ook in de kringen rond Johann Wolfgang von Goethe werd de kwaliteit van de Feldgiekers gewaardeerd. Op 4 april 1793 schreef de toenmalige actrice en operazangeres Karoline Jagemann, wier ouders uit Eichsfeld afkomstig waren, aan haar vader in Weimar over deze worsten.

In 1844 is een uitvoerige omschrijving van „Feldkyker” gegeven: „Feldkyker” is een lange, in de dikke darm gestopte „Schlackwurst”, die zijn naam wellicht verkregen heeft door het feit dat hij (de grootste soort), wanneer hij in een broekzak of een jachttas zit, eruit steekt, en als het ware „het veld inkijkt”. De onderkant wordt eerste kwaliteit „Feldkyke” genoemd, die uit het dikste stuk van de endeldarm is gemaakt (Die goldene Mark Duderstadt, Carl Hellrung, 1844).

In 1919 schrijft de plaatselijke historicus Wüstefeld (bladzijde 13): „Juist omdat de inwoner van Eichsfeld in het leven van alledag nogal een smulpaap is, vindt hij dat hij zich bij bijzondere gelegenheden iets bijzonders mag gunnen: de zeer beroemde Feldgieker (een metworst), die niet bedoeld is om alle dagen te eten.”

De bijzondere verankering van de bij de Eichsfelder Feldgieker toegepaste warme verwerking van vlees tot rauwe worst is in het betrokken gebied traditie. In Eichsfeld wordt traditioneel zelfs vers gehakt uit slachtwarm vlees gemaakt. Elders in Duitsland is dat verboden, maar in het betrokken gebied is het op grond van een uitzonderingsregel op het Duitse hygiënerecht inzake vlees toegestaan. Deze juridische regeling doet recht aan de historische ontwikkeling; de warme verwerking van varkensvlees is in Eichsfeld namelijk een eeuwenoude traditie die tot op heden behouden is gebleven.

5.2.   Specificiteit van het product:

Objectieve kenmerken

De in Eichsfeld traditioneel toegepaste warme verwerking van vlees bij de productie van rauwe worst komt bijna niet meer voor (verder alleen nog bij de Hessische Ahle Wurscht). De Eichsfelder Feldgieker is de enige Feldgieker, waarbij deze verwerkingsmethode wordt toegepast (niet bij de Göttinger Feldgieker). De warme verwerking van het vlees is mede bepalend voor de uitstekende kwaliteit van het product.

Warm vlees onderscheidt zich van gekoeld vlees door de biochemische processen. Die zijn namelijk gedurende enige tijd na de slacht nog gelijk aan die in het levende organisme. Zij worden veroorzaakt door een hogere pH-waarde, de aanwezigheid van een energiebron (adenosinetrifosfaat, ATP) in de cellen van het nog warme karkas en het samenspel tussen deze stof en de contractiele spierproteïnen myosine en actine. Dit samenspel leidt tot een ander gedrag van de skeletspieren, veroorzaakt een soepeler consistentie van de spieren en leidt ertoe dat de deling van de twee proteïnefracties van de skeletspieren in stand blijven. Hierdoor vindt weer een hogere water- en vetbinding plaats en dus zijn de verwerkingseigenschappen beter. Technologische hulpmiddelen (toevoegingen) zijn minder noodzakelijk.

Alle producenten van de Eichsfelder Feldgieker hebben een eigen slachterij of betrekken hun geslachte dieren — in de regel via loonslacht — van het regionale slachthuis, vestiging Heiligenstadt. Dat slachthuis heeft een uitzonderingsvergunning en een door de bevoegde diergeneeskundige diensten bevestigde lijst van verwerkingsbedrijven.

Het product wordt gekenschetst als traditionele regionale specialiteit vanwege de zorgvuldige rijping in het speciale klimaat van de regio Eichsfelder, de grote vakbekwaamheid van het Eichsfelder Fleischgewerbe en de rijpingsduur die per maat worst verschilt en die de voor de Eichsfelder Feldgieker specifieke, verder vrijwel nooit bij worsten gevonden blaasvorm heeft. De klimaatruimten hebben een sinds tientallen jaren gecultiveerde flora (bij nieuwe ruimten wordt de flora ingebracht door middel van vooraf gerijpte producten) waardoor het product zijn bijzondere smaak verkrijgt.

Faam

Het product geniet een bijzondere faam op grond van zijn geografische oorsprong. Reeds tussen het kenmerkende uiterlijk van het product en de geografische oorsprong ervan bestaat in zoverre een samenhang, dat het uiterlijk, de bijzondere vorm, teruggaat op een eeuwenlange traditie in Eichsfeld, waaraan het product zijn faam dankt. De vorm van de worst wordt algemeen in verband gebracht met Eichsfeld, ook ver buiten het gebied zelf, met name in heel Midden-Duitsland.

Er zijn talrijke en ver in de tijd teruggaande documenten die aantonen dat dit in het verleden zo was. Ook tegenwoordig wordt de Eichsfelder Feldgieker tot buiten het gebied zelf aangemerkt als een bekende en geliefde culinaire worstspecialiteit en als „ambassadeur” van de streek Eichsfeld.

De faam blijkt bovendien uit de volgende voorbeelden:

Uit de literatuur In het boek „Unser schönes Eichsfeld” van Dieter Wagner (uitgever: Heimat- und Verkehrsverband Eichsfeld, Verlag Mecke, 2000) wordt „Eichsfelder Feldgieker” op de bladzijden 160 en 190 genoemd. Daarin staat dat de producten van de Eichsfelder huisslacht, waartoe de Feldgieker behoort, een „onvergelijkbare smaak” hebben. Op bladzijde 190 wordt Eichsfelder Feldgieker „König der Eichsfelder Wurst” (de koning van alle worsten uit de streek) genoemd. In het boek „Thüringen” van Sucher en Wurlitzer (DuMont Reisentaschenbuch, 2e uitgave, 2006) staat op bladzijde 40 onder „Essen und Trinken” (eten en drinken): „Bijna elke streek in Thüringen heeft zijn eigen lekkernij. De inwoners van Eichsfeld zweren bijvoorbeeld niet alleen bij braadworst, maar ook bij de Eichsfelder Feldgieker en de Echsfelder Kälberblase, twee harde metworstsoorten van varkensvlees. (…)”. Het boek „Das Eichsfeld Kochbuch” (uitgeverij Limosa, 2008) draagt in de ondertitel reeds de naam „Eichsfelder Feldgieker”. Daar wordt het als synoniem voor de hele Eichsfelder keuken gebruikt. De ondertitel luidt: „Zwischen Schmandkuchen und Feldgieker”. In het boek „Eichsfelder Küchengeschichten” (uitgeverij Mecke, 2004, 3e uitgebreide editie) wordt de Eichsfelder op bladzijde 21 genoemd; daar staat dat de Feldgiekers tot in mei rijpen, en pas worden aangesneden als de koekoek voor het eerst roept. Op bladzijde 22 wordt een verhaal verteld waarin de Feldgieker een rol speelt. Op bladzijde 80 staat dat bij een bepaalde gelegenheid ook de laatste grote Feldgiekers met „Schmandbrot” werden gegeten, terwijl het alweer bijna opnieuw slachttijd was. In het „Eichsfelder Heimatzeitschrift”, 53e jaargang, deel I, januari 2009, blz. 9 f. staat over het product dat een van de slachthelpers bij het slachten een lang gedicht opzei: „En het was ook goed dat het worsten maken bij de zestiende strofe van zijn gedicht klaar was. Tenslotte moest de „König der Eichsfelder Würste”, die in Obereichsfeld „Feldgieker” heet en in Untereichsfeld „Kälberblase” genoemd wordt, de mensen na bijna één jaar rijping door zijn goede smaak in vervoering brengen. (Dan volgt een citaat van Theodor Storm) (…) Wat voor de inwoners van Eichsfeld hun huisslacht en hun Feldgieker is, is voor de inwoners van Mühlhausen hun „Süßkuchen” (zoete koek). (…)”.

Bij evenementen, toerisme De Feldgieker wordt onder meer door de regio Eichsfeld op grote schaal ingezet als „identiteitverschaffend” product voor de streek, alsmede als reclamemiddel voor het toerisme. Zo staat bijvoorbeeld op de homepage van Eichsfeld Touristik e.V.: „Eichsfeld is al lang bekend om zijn goede keuken. In dit verband is de „Eichsfelder Feldgieker” of de „Eichsfelder Kälberblase” het belangrijkste en bekendste visitekaartje. De „strakke” is de cilindervormige‚ rechte variant.” Tijdens het feest „Rostkultur 2009” ging het programmapunt van 14.30 uur „over Eichsfelder Feldgieker”, aldus het „Thüringer Wurschtblatt” en het programma van het evenement. Volgens de evenementenkalender voor Heiligenstadt vond op 3 oktober 2008 het „aansnijden van de langste Feldgieker” plaats.

5.3.   Causaal verband tussen het geografische gebied en de kwaliteit of de kenmerken van het product (voor een BOB) dan wel een bepaalde hoedanigheid, de faam of een ander kenmerk van het product (voor een BGA):

De aanduiding komt in aanmerking voor registratie op grond van de bijzondere faam en kwaliteit ervan. De faam berust op het feit dat de met de aanduiding bedoelde producten uit het betrokken aangegeven gebied afkomstig zijn. Een eeuwenlange traditie van worstmakerij in Eichsfeld bewijst de faam van Eichsfelder worst. De traditionele, typerende wijze waarop de worstproducten worden gekruid en de bijzondere behandeling ervan staan aan de basis van de onmiskenbare smaak van het product. Het product heeft dan ook bijzondere eigenschappen. De slachtwarme verwerking van het vlees is immers een traditionele Eichsfelder productiemethode. Een van warm vlees gemaakte Feldgieker kan alleen maar uit Eichsfeld komen. De warme verwerking van het vlees draagt bij aan de bijzondere kwaliteit van de Feldgieker. De Eichsfelder Feldgieker is losser van structuur dan rauwe worst van koud vlees. In de regel kan het vel gemakkelijk van de inhoud worden afgehaald. Een belangrijke eigenschap van een goede rauwe worst is het geringe aandeel vrij, d.w.z. ongebonden, water (de zogenaamde Aw-waarde) van warm vlees, dat echter ook van andere factoren afhangt en daarom niet becijferd kan worden. Lage Aw-waarden remmen de groei van ongewenste microben. Aangezien ongebonden water slechts in geringe mate in het warme vlees aanwezig is, rijpt ook de uit warm vlees gemaakte rauwe worst op stabiele wijze en is dit product goed houdbaar.

Objectief gezien beïnvloedt de geografische oorsprong de eigenschappen van het product in belangrijke mate; dat geldt met name voor het klimaat en de flora in de klimaatruimten. Er zijn pogingen ondernomen om in andere streken Feldgieker te produceren. Daarbij is gebleken dat de voor dit product zo typerende smaak niet tot stand kwam en dat de worsten anders smaakten.

Verwijzing naar de bekendmaking van het productdossier:

Markenblatt Heft 36 van 5 september 2008, deel 7a-aa, blz. 46516

https://register.dpma.de/DPMAregister/geo/detail.pdfdownload/126

---

(1)  PB L 93 van 31.3.2006, blz. 12.

---