5.7.2008   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 172/12

—

benadrukt dat, als er een digitale kloof blijft bestaan, er meer sociaaleconomische uitsluiting zal komen; vanuit sociaal oogpunt is de bevordering van gelijke kansen op het vlak van digitale vaardigheden en internettoegang daarom noodzakelijk; hier bevindt zich tegelijkertijd ook nog een tot nu toe onontgonnen economisch potentieel; het is van groot belang dat ICT kan worden gebruikt als een nieuw „sociaal instrument” — daartoe dienen de desbetreffende strategieën en het Europees sociaal beleid aan elkaar te worden gekoppeld;

—

wijst de lidstaten erop dat zij wat e-inclusie betreft meer hun best moeten doen en concrete programma's met een bepaalde looptijd moeten opstellen die geëvalueerd kunnen worden; het is essentieel dat de regionale en lokale overheden kunnen deelnemen aan de nationale en Europese initiatieven ter bevordering van e-inclusie; van groot belang is dat de lokale en regionale overheden zelf speciale plannen uitwerken ter bevordering van de informatiemaatschappij op plaatselijk niveau;

—

pleit voor meer uitwisseling van ervaringen tussen belanghebbenden en voor meer publieksvoorlichting over e-inclusie; om een zo groot mogelijke efficiëntie te bereiken, zou het graag zien dat op regionaal en lokaal niveau actief samengewerkt gaat worden door ICT-sector, overheden, dienstverleners, maatschappelijke groeperingen en organisaties van eindgebruikers;

—

onderstreept dat de regionale en lokale overheden in het algemeen een sleutelrol spelen en grote verantwoordelijkheden hebben, omdat zij ervoor zorgen dat breedband in regio's waar het marktmechanisme niet goed werkt, wel degelijk voor een billijke prijs beschikbaar is, omdat zij proefprojecten lanceren en nieuwe manieren van aanpak ontwikkelen waarbij openbare online diensten worden afgestemd op de behoeften van de burgers;

—

wijst erop dat opleidingsprogramma's moeten worden ontwikkeld die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van een in digitaal opzicht continu voortschrijdende maatschappij in het algemeen en haar meest kwetsbare groepen in het bijzonder, zoals ouderen, laaggeschoolden, degenen die geen economische activiteit uitoefenen en zij die onvoldoende digitale vaardigheden opdoen om zich tijdens hun carrière volledig te ontplooien;

—

beveelt de Commissie aan om indicatoren te gebruiken teneinde een beeld te krijgen van de verspreiding en het gebruik van ICT in de Europese regio's; de resultaten die aldus worden verkregen, zijn namelijk onmisbaar voor het vaststellen van de regionale sociaaleconomische en technologische convergentiemaatregelen.

Rapporteur

:

De heer SZALAY (HU/ALDE), gemeenteraadslid van Veszprém

1.

Het Comité van de Regio's (CvdR) streeft er onder meer naar een duurzame sociaaleconomische cohesie tussen de regio's te bevorderen en te realiseren. Daarom is het ingenomen met de mededeling van de Europese Commissie „Europees i2010-initiatief voor e-inclusie — Deelnemen aan de informatiemaatschappij”. Daarmee wordt immers e-inclusie gestimuleerd. Een gebrek aan informatie- en communicatietechnologie (ICT) heeft evenals een tekortschietende toepassing, benutting en ontwikkeling daarvan een groot bijkomstig effect (spillover effect): de digitale kloof wordt steeds breder en dieper.

2.

Het CvdR is zeer te spreken over de aandacht voor de grote lijn en de helderheid die blijken uit de Commissiemededeling en het op basis daarvan geformuleerde strategisch actiekader. Het is een goede zaak dat wordt gekozen voor een Europese benadering van e-inclusie (1).

3.

Het CvdR wil er hier opnieuw op wijzen dat e-inclusie van cruciaal belang is voor de realisering van de doelstellingen van het initiatief „i2010 — Een Europese informatiemaatschappij voor groei en werkgelegenheid” (2) en daarmee voor de verwezenlijking van de met de Lissabon-strategie beoogde sociaaleconomische ontwikkeling.

4.

Het CvdR deelt de opvatting dat investeringen in ICT een essentieel instrument vormen voor de regionale en lokale overheden, omdat zij daarmee op verschillende terreinen een bijdrage kunnen leveren aan de bevordering van gelijke kansen. Daarnaast moeten de regionale en lokale overheden actief worden betrokken bij het uitwerken van strategieën en programma's voor de toekenning en benutting van EU-geld. Zij zijn immers de bestuursniveaus die het dichtst bij de burgers staan en zien daarom meteen waaraan behoefte bestaat en welke behoeften zich aan het ontwikkelen zijn.

5.

Het is een goede zaak dat de Commissie in haar mededeling de verschillende bij e-inclusie betrokken partijen — individuele gebruikers, ICT-industrie, dienstverleners, overheden en ngo's — ertoe aanspoort op bepaalde vlakken doortastende maatregelen te nemen en hen concrete taken toebedeelt.

6.

Het i2010-initiatief is in lijn met eerder door het CvdR gedane aanbevelingen voor praktische maatregelen ter bevordering van een rechtvaardige informatiemaatschappij. Die aanbevelingen deed het onder meer in adviezen over oud worden in de informatiemaatschappij, (3) e-overheid en de algemene invoering van breedband (4), de demografische toekomst van Europa (5), onderzoek op ICT-gebied (6) en de situatie van gehandicapten (7).

7.

Op grond van de nu beschikbare gegevens is het niet zeker of de doelstellingen van Riga voor 2010 worden gehaald. De door de lidstaten ontplooide initiatieven blijven versnipperd van karakter en er is te weinig samenwerking. Het CvdR wijst de lidstaten er dan ook op dat zij meer hun best moeten doen en de komende jaren concrete programma's met een bepaalde looptijd moeten opstellen die geëvalueerd kunnen worden.

8.

Het is essentieel dat de regionale en lokale overheden kunnen deelnemen aan de nationale en Europese initiatieven ter bevordering van e-inclusie. Juist op regionaal en lokaal niveau kan er namelijk via zeer innovatieve en doelgerichte maatregelen een voor iedereen toegankelijke digitale maatschappij worden gecreëerd.

9.

Van groot belang is daarom ook dat de lokale en regionale overheden zelf speciale plannen uitwerken ter bevordering van de informatiemaatschappij en via „lokale digitale agenda's” bijdragen aan de digitalisering op plaatselijk niveau.

10.

Het CvdR wil door de Commissie graag volledig worden betrokken bij initiatieven om de vastgestelde strategie en de uitvoering daarvan te herzien.

11.

Verder wil het tijdig worden geïnformeerd over de uitkomsten en conclusies van het tussentijdse evaluatieverslag over de uitvoering van de i2010-strategie en de kans krijgen zich hierover uit te spreken.

12.

Het CvdR staat achter de campagne „E-inclusie, doe mee!”, waarvoor de Commissie in 2008 het startschot zal geven en aan de totstandkoming waarvan een belangrijke bijdrage is geleverd met het seminar over „De bevordering van e-integratie in Europese gemeenten en regio's”, dat in november 2007 door het CvdR in het Finse Lahti werd georganiseerd. Het CvdR wil graag meehelpen aan deze campagne en zich ervoor inspannen dat zoveel mogelijk mensen zullen deelnemen aan de openbare raadpleging. In dit verband wijst het op de stimulerende rol die het zelf speelt als het gaat over campagnes, strategieën en lokale en regionale programma's.

13.

Het is positief dat er eind 2008 een ministersconferentie over e-inclusie zal plaatsvinden en tijdens die bijeenkomst een Europese prijs voor e-inclusie zal worden uitgereikt. Het CvdR wil graag actief worden betrokken bij de organisatie van die conferentie en met name bij de selectie van de genomineerden voor deze prijs.

14.

Als er een digitale kloof blijft bestaan, zal dat een obstakel vormen voor ontwikkeling, sociale cohesie en welvaart, en zal er meer sociaaleconomische uitsluiting komen. Met het initiatief i2010 zal de levenskwaliteit van de burgers en de samenleving als geheel kunnen worden verbeterd.

15.

Vanuit sociaal oogpunt is de bevordering van gelijke kansen op digitaal vlak noodzakelijk. Hier bevindt zich tegelijkertijd ook nog een enorm tot nu toe onontgonnen economisch potentieel.

16.

De Commissie zou wat dit betreft met name aandacht moeten schenken aan de economisch minder ontwikkelde regio's, zodat die de mogelijkheden van ICT kunnen benutten om werkelijke convergentie te realiseren en uitsluiting te voorkomen.

17.

Het CvdR belooft opnieuw om zich er actief voor in te spannen dat het streven naar een informatiemaatschappij waar niemand buiten de boot valt, wordt verwerkt in de regionale ontwikkelingsplannen. Verder is het van plan effectief deel te nemen aan de netwerken die zijn opgezet in het kader van het initiatief „Regio's voor economische verandering” (8).

18.

De Commissie stelt terecht dat de Structuurfondsen en het EU-fonds voor plattelandsontwikkeling met name in afgelegen en landelijke gebieden de ontwikkeling van breedbandinfrastructuur en online diensten en toepassingen bevorderen. Aldus zorgen deze fondsen ervoor dat de verschillen tussen stad en platteland kleiner worden.

19.

In de hele EU voor een billijke prijs beschikbare breedbandverbindingen zijn essentieel om de burgers kwalitatief goede dienstverlening te garanderen, concurrentievermogen en productiviteit van regio's te bevorderen en een grootschalige ontwikkeling van de informatie- en kennismaatschappij mogelijk te maken.

20.

De regionale en lokale overheden spelen in het algemeen een sleutelrol en hebben grote verantwoordelijkheden, omdat zij dicht bij de burgers staan en hen een gevarieerd aanbod van diensten en onderwijsmogelijkheden garanderen. Meer in het bijzonder kunnen zij ervoor zorgen dat breedband in regio's waar het marktmechanisme niet goed werkt, wel degelijk voor een billijke prijs beschikbaar is. Overheden zouden moeten meehelpen aan de ontwikkeling van digitale schrijfvaardigheid, een gunstig klimaat moeten creëren voor ICT-ondernemingen en -onderzoek, en zelf het goede voorbeeld moeten geven t.a.v. op de gebruiker gerichte digitale online toepassingen.

21.

Een belangrijke leidraad bij het streven naar economische modernisering (een van de doelstellingen van het EU-cohesiebeleid in de periode 2007-2013) is het vergroten van de aantrekkelijkheid van lidstaten, regio's en steden door hun toegankelijkheid te verbeteren en te zorgen voor adequate en kwalitatief goede dienstverlening. Het CvdR denkt dat dat ook de ontwikkeling van online diensten de economische groei en de knowhow ten goede komt doordat zo onderzoek en innovatie worden bevorderd.

22.

ICT is essentieel voor het verbeteren van de samenwerking in de verschillende sectoren, tussen lokale, regionale, nationale en Europese overheden en tussen overheidsinstellingen en de burgers.

23.

Op grond van het Verdrag van Amsterdam — dat discriminatie vanwege een handicap verbiedt — dienen openbare websites voor iedereen toegankelijk te zijn. Uit de nu beschikbare gegevens blijkt echter dat er nog een lange weg te gaan is voordat de e-toegankelijkheidskloof is gedicht. De regio's en gemeenten kunnen aan de realisering van dit streven een bijdrage leveren: niet alleen door de juiste producten aan te schaffen en diensten te ontwikkelen en deze aan te bieden, maar ook door een economisch klimaat te stimuleren waarin een betere toegankelijkheid van ondernemingen centraal staat. Lokale en regionale overheden, óók in grote stedelijke agglomeraties, dienen in dat verband wellicht te investeren in de uitbreiding van ICT en infrastructuur.

24.

De Commissie merkt terecht op dat ook de regionale en lokale overheden proefprojecten moeten lanceren.

25.

Het CvdR deelt de opvatting dat om de maatregelen uit het actieplan uit te voeren, nieuwe programma's voor de ontwikkeling van praktische vaardigheden nodig zijn, onder meer voor degenen die verantwoordelijk zijn voor ontwikkeling en beheer van openbare diensten.

26.

Er bestaat nog steeds een aanzienlijk grote digitalevaardighedenkloof. Groepen die hier de boot dreigen te missen, zijn ouderen, laaggeschoolden, degenen die geen economische activiteit uitoefenen en zij die onvoldoende digitale vaardigheden opdoen om zich tijdens hun carrière volledig te ontplooien.

27.

Het is een goede zaak dat de Commissie dit jaar van plan is in de hele EU onderzoek te doen naar digitale vaardigheden, en voor het eind van het jaar beleidsrichtsnoeren ter zake wil formuleren voor de meest kwetsbare groepen.

28.

Het is belangrijk dat opleidingsprogramma's worden ontwikkeld die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van een in digitaal opzicht continu voortschrijdende maatschappij in het algemeen en haar meest kwetsbare groepen in het bijzonder.

29.

De Commissie heeft gelijk als ze stelt dat in de eerste plaats overheidsinstanties op alle bestuursniveaus een grote rol spelen en een belangrijke verantwoordelijkheid hebben als het gaat over het aanleren van digitale vaardigheden. Ook bedrijfsleven en sociale organisaties zouden moeten meewerken aan het realiseren van de beoogde doelstelling.

30.

ICT biedt zeer grote mogelijkheden om de kwaliteit van openbare diensten te verbeteren. De ontwikkeling en verspreiding van ICT biedt Europese steden de kans om hun rol als kenniscentra, aanjagers van ontwikkeling en kweekvijvers voor innovatieve diensten en knowhow te consolideren.

31.

Om via de ontwikkeling van ICT de rol van de Europese steden optimaal te versterken, moet wel in de eerste plaats de positie van de regionale en lokale overheden worden verstevigd, zodat zij strategieën ten uitvoer kunnen leggen tot behoud en verbetering van concurrentievermogen.

32.

Het is belangrijk dat er wordt gekozen voor een nieuwe aanpak waarbij openbare online diensten worden afgestemd op de behoeften van de burgers. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de regionale en lokale overheden, omdat zij zo'n nieuwe aanpak nader moeten invullen. Deze nieuwe aanpak is in het bijzonder van belang voor de perifere, ultraperifere, plattelands- en eilandregio's. Daar namelijk zijn de sociaaleconomische voordelen van de ontwikkeling van ICT onmisbaar vanuit het oogpunt van cohesie, en kunnen die voordelen veel meerwaarde genereren.

33.

De bevordering van e-inclusie op regionaal en lokaal niveau kan de levenskwaliteit van de burgers verbeteren, de deelname aan het lokale gemeenschapsleven stimuleren, het concurrentievermogen bevorderen en leiden tot het ontstaan van nieuwe ondernemingen en betere, efficiëntere en persoonlijkere openbare en particuliere dienstverlening.

34.

Het CvdR pleit voor meer en krachtiger beleid om problemen inzake netwerk- en gegevensbeveiliging tijdig te kunnen voorkomen, aan te pakken en op te lossen. Het Europees Agentschap voor netwerk- en informatiebeveiliging (ENISA) houdt zich hiermee reeds bezig.

35.

Met het oog op de vergrijzing vindt het CvdR het wenselijk en noodzakelijk om (meer) mogelijkheden te creëren voor medisch toezicht op afstand (9), omdat daarmee het algemene niveau van de gezondheidszorg verhoogd, de onafhankelijkheid van ouderen vergroot, hun levenskwaliteit verbeterd en hun maatschappelijke integratie bevorderd wordt. Zo kunnen zij de ervaringen en kennis die zij hun hele leven lang hebben opgedaan, blijven gebruiken om de samenleving verder te ontwikkelen. Daarnaast kan een intensiever gebruik van ICT ertoe leiden dat bestaande ICT-systemen voor de gezondheidszorg worden verbeterd. Verder zou een grotere toepassing van ICT nieuwe producten en diensten kunnen opleveren die de volksgezondheid ten goede komen, de gezondheidszorg toegankelijker maken en de sociale lasten structureel doen dalen.

36.

Rekening houdende met de belangen van de markt zelf moeten er producten en diensten worden ontwikkeld en toegankelijk gemaakt die echt afgestemd zijn op de behoeften van de burgers. In het licht van het voorafgaande dient regelgeving op elkaar te worden afgestemd en moet er vanuit technologisch oogpunt worden gekozen voor oplossingen die aansluiten op de algemene trend.

37.

In het kader van het initiatief „Regio's voor economische verandering” zou meer aandacht moeten worden besteed aan ICT-diensten voor ouderen.

38.

Het CvdR is er zeer over te spreken dat e-inclusie in de onderzoeksprogramma's (7e kaderprogramma en steunprogramma voor ICT-beleid) in belangrijke mate wordt beschouwd als middel waarmee oplossingen kunnen worden gevonden voor problemen op het vlak van vergrijzing en gehandicapten.

39.

Ook als het gaat over e-inclusie moet de Europese culturele en taaldiversiteit absoluut in acht worden genomen.

40.

Het geschreven Europese erfgoed moet worden gedigitaliseerd om het voor toekomstige generaties te bewaren en toegankelijk te houden. Dat zou voor alle Europese talen, regio's en landen moeten gebeuren (10).

41.

In dit verband moet er met name tussen alle belanghebbenden op beroepsvlak worden samengewerkt en dienen er hechte partnerschappen te worden gesloten.

42.

De belemmeringen van regelgevende, technische en andere aard die e-inclusie nog in de weg staan, moeten in goed overleg en op coherente wijze worden weggewerkt, zodat e-inclusie een duurzaam karakter krijgt en het effect ervan zo groot mogelijk is.

43.

De regionale en lokale overheden moeten niet alleen worden betrokken bij de uitvoering, maar ook bij de uitwerking van de strategie voor e-inclusie. Dat zou de betrekkingen en communicatie tussen de betrokkenen en de doeltreffendheid van de programma's ten goede komen.

44.

Het voorstel van de Commissie om de omvang en kwaliteit van het Europese ICT-onderzoek te vergroten, krijgt meer dan alle steun van het CvdR. Behalve aan de ontwikkeling van dit onderzoek zelf, moet ook worden gezocht naar manieren om de overdracht van de uitkomsten ervan aan het Europese bedrijfsleven te vereenvoudigen.

45.

Tot tevredenheid van het CvdR wordt er in de onderzoeksprogramma's veel aandacht besteed aan verscheidenheid van digitale inhoud, interoperabiliteit en veilige gegevensuitwisseling.

46.

Het CvdR is het met de Commissie eens dat het van groot belang is dat ICT kan worden gebruikt als een nieuw „sociaal instrument”. Daartoe dienen de desbetreffende strategieën en het Europees sociaal beleid aan elkaar te worden gekoppeld.

47.

Er moeten doorslaggevende maatregelen worden genomen die aansluiten op de horizontale prioriteiten en gelijke kansen voor iedereen creëren (bijv. overheidswebsites algemeen toegankelijk maken en breedbandinfrastructuur aanleggen). Overheidsoptreden is in dit verband onvermijdelijk.

48.

Een Europees e-inclusiebeleid kan van grote meerwaarde zijn (bijv. op het vlak van coördinatie, samenwerking, overleg, partnerschappen en financieringsaanbod). Het CvdR vindt ook dat er wat dit betreft meer transparantie moet komen en meer nadruk moet worden gelegd op sociale verantwoordelijkheid.

49.

Het CvdR pleit voor grootschalige en permanente uitwisseling van informatie, ervaringen en navolgenswaardige praktijkvoorbeelden tussen belanghebbenden, evenals voor publieksvoorlichting over e-inclusie. Om een zo groot mogelijke efficiëntie te bereiken, zou het graag zien dat op regionaal en lokaal niveau actief samengewerkt gaat worden door ICT-sector, overheden, openbare en particuliere dienstverleners en organisaties van eindgebruikers.

50.

Verder is het essentieel dat een Europees regionaal netwerk wordt opgericht teneinde regio's meer en betere mogelijkheden te geven om deel te nemen aan samenwerkingsprojecten. Een inclusieve informatiemaatschappij houdt grote marktkansen voor de ICT-sector in

51.

Een inclusieve informatiemaatschappij biedt op drie vlakken grote voordelen: zowel de ICT-sector, als de consument en de samenleving als geheel zullen hiervan profiteren.

52.

Het CvdR beveelt de Commissie aan om indicatoren te ontwikkelen en te gebruiken om een beeld te krijgen van de verspreiding en het gebruik van ICT in de Europese regio's en de regio's op dit punt continu met elkaar te vergelijken. De resultaten die aldus worden verkregen, zijn namelijk onmisbaar voor het vaststellen van de regionale sociaaleconomische en technologische convergentiemaatregelen.